NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN
VỀ TÀI CHÍNH CÔNG TY ĐA QUỐC GIA
Lương Minh Hà
Khoa Tài chính – Học viện Ngân hàng
Mục tiêu chương 1
• Trả lời các câu hỏi sau:
1. Công ty đa quốc gia (MNC) là gì?
2. Mục tiêu hoạt động của MNC?
3. Tại sao các công ty có xu hướng trở thành các MNC?
4. Phương thức thực hiện?
5. Cơ hội và rủi ro khi kinh doanh tại nhiều nước?
6. Luồng tiền và giá trị MNC so với 1 công ty nội địa như thế
nào?
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
NỘI DUNG CHÍNH
1. Khái niệm và sự phát triển của công ty đa quốc gia
2. Mục tiêu của công ty đa quốc gia
3. Các lý thuyết về kinh doanh quốc tế
4. Các phương pháp kinh doanh quốc tế
5. Những cơ hội và rủi ro trên thị trường quốc tế
6. Luồng tiền và mô hình định giá công ty đa quốc gia
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
1. Khái niệm và sự phát triển
của công ty đa quốc gia
•
Khái niệm:
Một công ty đa quốc gia (MultiNational Corporation – MNC) là
một công ty tham gia vào quá trình sản xuất và bán sản
phẩm hoặc dịch vụ ở nhiều nước.
•
Ví dụ:
- Dell, Hp, Nokia…
- HSBC, ANZ…
- Coca-Cola, AFC…
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
1. Khái niệm và sự phát triển
của công ty đa quốc gia
Sự phát triển:
Những người tìm
kiếm vật liệu thô
Lương Minh Hà
Những người tìm
kiếm Thị trường
Tài chính công ty đa quốc gia
Những người tối
thiểu hóa chi phí
HVNH
2. Mục tiêu của MNC
• Mục tiêu chung
• Những nhân tố cản trở mục tiêu của MNC
• Những ràng buộc ảnh hưởng tới mục tiêu của
MNC
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
2. Mục tiêu của MNC
• Mục tiêu chung của MNC?
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
2. Mục tiêu của MNC
• Nhân tố cản trở mục tiêu của MNC
1. Xung đột mục tiêu và lợi ích giữa cổ đông và nhà quản lý
2. Những cản trở từ vấn đề công ty con
3. Cách thức kiểm soát quản trị
4. Cách thức kiểm soát công ty
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
Nhân tố cản trở mục tiêu của MNC
• Cách thức kiểm soát quản trị
MÔ HÌNH QUẢN TRỊ
TẬP TRUNG
Lương Minh Hà
MÔ HÌNH QUẢN TRỊ
PHI TẬP TRUNG
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
Nhân tố cản trở mục tiêu của MNC
Tập trung
Phi tập trung
Ưu điểm
Ưu điểm
Nhược điểm
Nhược điểm
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
Các ràng buộc ảnh hưởng tới mục tiêu của MNC
• Ràng buộc về môi trường
• Ràng buộc về vấn đề pháp lý
• Ràng buộc về đạo đức
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
3. Các lý thuyết về kinh doanh quốc tế
• Lý thuyết lợi thế so sánh
• Lý thuyết thị trường không hoàn hảo
• Lý thuyết vòng đời sản phẩm
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
4. Các phương pháp
kinh doanh quốc tế
• Thương mại quốc tế
• Cấp Li-xăng (Licensing)
• Nhượng quyền (Franchising)
• Liên doanh (Join-ventures)
• Mua bán và sáp nhập (Mergers and Acquisitions –
M&A)
• Đầu tư mới (Green-field investment)
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
4. Các phương pháp kinh doanh quốc tế
• Thương mại quốc tế (xuất – nhập khẩu)
Xuất khẩu: Thâm nhập thị trường nước ngoài
Nhập khẩu: Tìm kiếm nguồn cung giá rẻ
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
4. Các phương pháp
kinh doanh quốc tế
• Cấp li-xăng (Licensing)
Là việc công ty cung cấp công nghệ cho một công ty khác ở
nước ngoài để thu được các khoản phí hay các lợi ích nhất
định nào đó.
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
4. Các phương pháp
kinh doanh quốc tế
• Nhượng quyền (Franchising)
Là việc một công ty cung cấp một chiến lược hay một
cách thức tổ chức kinh doanh gắn liền với các yếu tố
mang tính thương hiệu cùng với sự trợ giúp và có thể là
một khoản đầu tư ban đầu đối với người nhận quyền để
nhận được các khoản phí định kỳ.
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
4. Các phương pháp
kinh doanh quốc tế
• Liên doanh
Một công ty có thể thâm nhập thị trường nước ngoài
bằng cách liên doanh với một công ty khác ở địa phương.
Một liên doanh là một doanh nghiệp được sở hữu và vận
hành bởi hai hay nhiều đối tác khác nhau.
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
4. Các phương pháp
kinh doanh quốc tế
• Mua bán và sáp nhập
MNC có thể xâm nhập thị trường quốc tế bằng cách mua lại
(acquisitions) một công ty đang hoạt động (tài sản, vốn, bộ
phận kinh doanh...) hoặc sáp nhập (mergers) với công ty tại
địa phương.
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
4. Các phương pháp
kinh doanh quốc tế
• Đầu tư mới (thành lập công ty con ở nước ngoài)
- MNC có thể thâm nhập thị trường nước ngoài bằng cách
lập mới hoàn toàn các cơ sở kinh doanh (công ty con, chi
nhánh công ty).
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
5. Cơ hội và rủi ro tiềm ẩn trên thị trường quốc tế
• Cơ hội trên thị trường quốc tế
•
Cơ hội đầu tư
•
Cơ hội tài trợ
• Rủi ro có thể gặp phải
•
Rủi ro do biến động tỷ giá
•
Rủi ro do nền kinh tế nước ngoài
•
Rủi ro chính trị
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
5. Cơ hội và rủi ro tiềm ẩn trên thị trường quốc tế
• Các loại rủi ro tác động như thế nào đến MNC?
-Rủi ro tỷ giá: tác động tới giá trị chuyển đổi dòng tiền và
cầu hàng hóa ở nước ngoài.
-Rủi ro kinh tế: tác động tới doanh thu của MNC thông qua
thay đổi cầu hàng hóa ở nước ngoài.
- Rủi ro chính trị: tác động bởi chính phủ nước sở tại khi
đầu tư trực tiếp nước ngoài
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
6. Luồng tiền và mô hình định giá MNC
• Các dạng luồng tiền của MNC
•
MNC tập trung vào thương mại quốc tế
•
MNC thực hiện thương mại quốc tế và các thỏa thuận quốc
tế
•
MNC thực hiện thương mại quốc tế, các thỏa thuận quốc tế
và đầu tư trực tiếp nước ngoài
• Các mô hình định giá MNC
•
Mô hình dòng tiền chiết khấu (Discounted Cash Flow - DCF)
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
6. Luồng tiền và mô hình định giá MNC
Lưu ý:
- Luồng tiền MNC nhận được là từ các nghiệp vụ kinh doanh
khác nhau và bằng các ngoại tệ khác nhau.
-Càng đa dạng nghiệp vụ kinh doanh thì dòng tiền của MNC
càng phức tạp.
- Không phải dòng tiền nào cũng được sử dụng vào mô hình
định giá MNC mà chỉ có những dòng tiền công ty mẹ thực sự
nhận được.
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH
6. Luồng tiền và mô hình định giá MNC
• Sự khác biệt giữa định giá MNC với một công ty
thuần túy nội địa?
Quy mô
Dòng tiền, loại tiền
Các yếu tố rủi ro
Lương Minh Hà
Tài chính công ty đa quốc gia
HVNH