Đặc điểm thành phần vật chất và lịch sử phát triển các thành tạo trầm tích dệ tứ vùng biển ven bờ Tây Nam Việt Nam

MUCLUC
MÒDAU

8

CHUONG 1. DIÉU KIEN Tl/NHIÈN VA DAC DIEM DIA CHAT
TRUÓCDETÙ:
1.1. Dia ly tu nhién

14
14

1.1.1. Vi tri dia ly vùng nghién euu

14

1.1.2. Dac diém khi hàu

14

1.1.3. He thò'ng dòng chày cùa phàn lue dia ven bién

14

1.2.Dia hình dia mao

15

1.2.1. Dia hình dia mao ven bién va càc dào

15

1.2.2. Dia hình dia mao day bién nòng ven bò

15

l.S.Diéu kièn khi tuang hai vàn vùng bién ven bò Tày Nam Viét
Nam

16

1.3.1. Che dò gió

16

1.3.2. Che dò song

16

1.3.3. Che dò thuytriéu

17

1.3.4. Che'do dòng chày

17

1.4. Sa lugc dac diém dia chat truóc De tu

18

1.4.1 Dia tàng

18

1.4.2. Càc thành tao magma xàm nhap

25

1.4.3. Kiéh tao

29

CHUONG 2. PHirONG PHAP LUAN VA HE PHUDNG PHÀP
NGHIÉN CÙU

31

2.1. Phuong phàp luan

31

2.1.1.Casalyluan

31

2.1.2. Phàn loai tram tich De tu àp dung cho vùng bién ven bò
Tày Nam Viét Nam
2.2. He phuong phàp nghién cùu
2.2.1. Nhóm phuong phàp nghién cùu ngoài tròi

32
35
35


2.2.2. Nhóm phuong phàp nghién c^u, phàn tieh va xù ly
trong phòng

36

CHUONG 3. DÀC DIEM TRAM TICH DE TU* VÙNG BIEN VEN
BÒ TAY NAM VIÈT NAM
3.1.Lich su nghién

CÙTJ

41

tram tich De tu vùng bién ven bò Tày

Nam Viét Nam

41

3.1.1. Giai doan truòc nam 1975

41

3.1.2. Giai doan tu 1975 dén nay

43

3.2. Dia tàng tram tich De tu vùng bién ven bò Tày Nam Viét
Nam

47

3.2.1. Nguyén tàc phàn chia dia tàng De tu o vùng bién ven bò
Tày Nam Viét Nam

47

3.2.2. Ranh giói tram tich Neogen va De tu, ranh giói
Pleistocen va Holcen ò vùng bién ven bò Tày Nam Viét
Nam

48

3.2.3. Thang dia tàng tram tich De tu vùng bién ven bò Tày
Nam Viét Nam

49

3.2.4. Dia tàng tram tich De tu' vùng bién ven bò Tày Nam
Viét Nam

52

3.3. Dac diém thành phàn vàt chat va qui luat phàn bo eàc thành
tao tram tich De tu: vùng bién ven bò Tày Nam Viét

Nam

68

3.3.1. Thành phàn dò hat vàquy luat phàn bo

68

3.3.2. He so dò hat

70

3.3.3. Thành phàn hat vun co hoc

73

3.3.4. Thành phàn khoàng vàt set

77

3.3.5. Thành phàn hoà hoc

78

3.3.6. Càc tham só'diahoàmòi truòng tram tich

79

3.3.7. Càc phùc he co sinh

82


3.4. Càc khoàng san iién quan vói tram tich De tu vùng bién ven
bò Tày Nam Viét Nam

83

3.4.1. Thanbùn

83

3.4.2. Càt thuy tinh

84

3.4.3. Sétgachngói

84

CHUONG

4. DÀC DIEM TUÒNG DÀ - THACH DÒNG LI/C
CÙA TRAM TICH TANG MÀT TRONG MÓÌ
QUAN HE VÓI SUDAO DÒNG MÙC NUÓC BIEN

4.1. Khài nièm chung

86
86

4.1.1. Khài niem ve tram tich tàng màt

86

4.1.2. Quanniém ve tuòng dà - thach dòng lue

86

4.2. Dac diém tuòng dà - thach dòng lue cùa eàc thành tao tram
tich tàng matdày bién ven bò Tày Nam Viét Nam

87

4.2.1. Nhóm tuòng tram tich ven bò bién co (Q2^"")

87

4.2.2. Nhóm tuóng tram tich bién nòng ven bò (Q2''~)

92

4.2.3. Nhóm tuòng tram tich ven bò hien dai (Qj^)

94

CHUONG 5. LICH SÙPHÀT TRIEN CÀC THÀNH TAO TRAM
TICH DE TU VÙNG BEN VEN BÒ TÀY NAM
VIETNAM
5.1. Càc chu ky tiénhoàcùa tram tich De tu

98
98

5.1.1. Mó'i quan he giù'a càc chu ky tram tich va chu ky bién
tié'n bién thoài

98

5.1.2. Mói quan he giùa càc chu ky tram tich va chuyén dòng
tàn kiéh tao

101

5.2. Càc giai doan phàt trién cùa tram tich De tu a vùng bién ven
bò Tày Nam Viét Nam

102


5.2.1. Chu ky tram tieh thù 1 - giai doan Pleistocen som (QiO--- 103
5.2.2. Chu ky tram tich thùr2 - giai doan Pleistocen giùa (Qi^)... 104
5.2.3. Chu ky tram tich thùr 3 - giai doan Pleistocen muón
phàn som (Qi^"')

105

5.2.4. Chu ky tram tich thù* 4 - giai doan Pleistocen muón
phàn muon (Q,^-^)

107

5.2.5. Chu ky tram tich thù* 5 - giai doan Holocen som - giùa
(02^-')

108

5.2.6. Chu ky tram tich thù 6 - giai doan Holocen muón dén
nayCQ^')
KETLUAN

110
113

CAC CÒNG TRÌNH DÀ DUOC CÒNG BO LIÈN QUAN
DÉN LUAN ÀN

TÀI LEU THAM KHÀO

115

116

DANH MUC CAC BIEU BANG, HÌNH VE, ÀNH MINH HOA
TRONG LUÀN ÀN

124


MÒDAU

Tinh càp thiét cùa de tài
Vùng bién ven ber Tày Nam Viét Nam co duòng bò bién kéo dai tu Ha Tién
qua mùi Cà Mau tói Gành Hào thuóc hai phan cùa càe tinh Kièn Giang, Cà Mau va
Bac Liéu. Day là mot trong nhùng vùng co tiém nàng kinh té bién to lón vói ngu
truóng dành bàt hai san lón nhàt Viét Nam, là vùng co vi tri rat quan trong ve an
ninh quoc phòng vói nhiéu he thòng dào tién tiéu nhuPhù Quòc, Nam Du, Tho Chu.
Day cùng là vùng bién giàu tiém nàng ve khoàng san nhién liéu nhu dàu lùa, khi
dò't, than bùn va co càu truc dia chat phùc tap vói càc tram tich De tu thay dói ve
thành phàn vàt chat, mòi truòng thành tao, cà'u truc va bé day khà nhanh theo
phuong tu bò ra ngoài khoi va tu phia Ha Tién dén Cà Mau. Co che hình thành va
lich su phàt trién vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam mang dàu àn riéng bièt, khàc
hàn vói càc vùng bién khàc cùa Viét Nam. Mat khàc dói duyén hai vùng nghién cuu
dà xuàt hien va con tiém àn nhiéu tai bién dia chat nhu xói lo duòng bò, boi tu san
làp luóng laeh, càng bién, làm ành huòng nghiém trong tói tinh mang va tài san cùa
nhàn dàn .
Trong khu vuc nghién cùu, ò phàn lue dia ven bién dà co càc còng trình diéu
tra dia chat khoàng san ty le 1/200.000, 1/50.000, 1/25.000 va càc nghién cùu
chuyén de. Phàn bién nòng ven bò mói chi duoc diéu tra dia chat va tìm kiém
khoàng san ràn ty le 1/500.000. Ké't qua càc còng trình này dà phàn chia khà ehi tié't
dia tàng De tu, buóc dàu dà xàc làp lich su phàt trién dia chat vùng va quy luat phàn
bo mot so' loai hình khoàng san Iién quan. Tuy nhién trong càe còng trinh dò vàn
con nhùng tón tai nhu dia tàng De tu duoc phàn chia chua thóng nhàt, chua két noi
giùa càc nghién cùu tram tich De tu trén lue dia va duói bién, mòi quan he giùa dac
diém tién hoà cùa càc thành tao tram tich vói su dao dòng cùa muc nuóc bién va
hoat dòng tàn kién tao hàu nhu chua duoc de càp tói.
Càn hiéu biét day dù bàn chat càc thành tao tram tich De tu va dac diém tién
hoà cùa chùng theo khòng gian, thòi gian trong mò'i quan he vói su dao dòng muc
nuóc bién va càc hoat dòng tàn kiéh tao mói co thè làm sàng tò co che hình thành va
lich su phàt trién cùa vùng nghién cùu trong ky De tu. Do cùng là co so de trién khai

eàc còng tàc diéu tra co bàn nhu dia chat mòi truòng, tai bién dia chat, dia chat còng
trình bién cùng nhu dành già tiém nàng khoàng san Iién quan. Càc két qua nghién
cùu ve tram tich De tu con góp phàn dành già tàe dòng cùa càc tai bién dia chat va
de xuà't nhùng bién phàp phòng trành thich hop nhàm giàm thiéu tàc hai cùa chùng.
Vi nhùng le dò NCS chon de tài nghién cùu cùa mình là: 'Dac diém thành phàn vàt
chat va lich su phàt trién càc thành tao tram tich De tvt vùng bién ven bù Tày
Nam

ViétNam'\
Muc tiéu cùa de tài:
1. Làm sàng tò thành phàn vàt chat, diéu kién thành tao, quy luat phàn bò

theo thòi gian, khòng gian cùa càc thành tao tram tieh De tu va khoàng san Iién quan
ò vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam;
2. Làm sàng tò lich su hình thành va phàt trién cùa eàc thành tao tram tich De
tu ò vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam trong mòi quan he vói su dao dòng cùa
muc nuóc bién va càc hoat dòng tàn kién tao.
Nhiém vu de tài:
1. Nghién cùu dac diém thành phàn vàt chat, quy luat phàn bò, diéu kién
thành tao cùa eàc tram tieh De tu vùng bién ven bò TNVN;
2. Nghién cùu dac diém tuóng dà, thùy, thach dòng lue cùa càc tram tich tàng
mat trong mó'i quan he vói su dao dòng cùa muc nuóc bién;
3. Nghién cùu mò'i quan he giùa càc chu ky tram tich vói su dao dòng cùa
muc nuóc bién va chuyén dòng tàn kién tao, khòi phuc diéu kién tuóng dà - co dia
ly, tu dò xàc làp lai lich su phàt trién cùa vùng bién TNVN trong ky De tu.


10

Coso tài liéu
Luàn àn duoc xày dung trén co so tài liéu cùa chinh bàn thàn Nghién cùu
sinh thu thàp va thuc hién trong eàc de àn nghién cùu cùa Trung làm Dia chà't
Khoàng san Bién tu nam 1995 dén nay. Dò là:
1. Tài liéu khào sàt thuc dia ve dia chà't, tram tieh, khoàng san... ò vùng bién
ven bò (0-30 m nuóc) Ha Tién - Cà Mau (1995); Cà Mau - Bac Lièu(1998) cùa
chinh NCS thuòc de àn "Diéu tra dia chat va tìm kiém khoàng san ràn vùng bién
nòng ven bò (0- 30 m nuóc ) Viét Nam ty le 1/500.000" do TSKH Nguyén Biéu làm
chu nhiém;
2. Tài liéu khoan bài triéu thuóc de àn néu trén ò vùng bién ven bò Ha Tién Cà Mau, Cà Mau - Bac Liéu góm 6 lo khoan mày, 65 lo khoan tay. Tài Heu òng
phòng trong lue trén day bién vói hon 300 eót màu. Càc tài liéu này co day dù càc
két qua phàn tich dò hat, khoàng vàt, dia hóa mòi truòng va co sinh do NCS xù ly
t6nghop(1995-1998);
3. Tài liéu càc mat càt dia chàn nòng dò phàn dai cao va dia chàn sàu o vùng
bién ven bò Tày Nam Viét Nam góm hàng ngàn kilomet tuyén do NCS tóng hgp xù
ly, phàn tich(l995-1998);
4. Bào cào dia chat vùng bién nòng ven bò (0-30 m nuóc) Ha Tién - Cà Mau
ty le 1/500.000, nam 1995 (NCS là tàc già phàn dia tàng De tó);
5. Bào cào dia chat vùng bién nòng ven bò (0-30 m nuóc) Cà Mau - Bac Liéu
ty le 1/500.000, nam 1998 (NCS là tàc già phàn dia tàng De tu);
6. Bào cào dia chà't vùng bién nòng ven bò (0-30 m nuóc) Viét Nam ty le
1/500.000, nam 2001 (NCS là tàc già phàn dia tàng De tu).
Ngoài ra NCS con tham khào càc bào cào dia chat, còng trình nghièn cùu eó
Iién quan tói vùng nghién cùu:
1. Bào cào dia chat - khoàng san tò Ha Tién - Phù Quòc, An Bién - Sóc
Tràng, Bac Liéu - Cà Mau ty le 1/200.000; bào cào dia chà't nhóm tò Ha Tién - Phù
Quòc ty le 1/50.000;


11

2. Càc bài bào, bào cào khoa hoc cùa NCS va tài liéu còng bò trong eàc luàn
àn tié'n si, càc tap chi chuyén ngành cùa nhiéu tàc già co Iién quan tói dia chà't
Kainozoi vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam va phu càn.
Tóng so màu phàn tich va tài liéu duoc su dung trong luàn àn trình bay trong
bang 2.1.
NhCmg luàn diém bào ve
Luàn diém 1:
Tram tich tàng mat day bién Tày Nam Viét Nam duoc thành tao tu Holocen
som dén hién dai bao góm 3 nhóm tuóng co bàn:
- Tram tich ven bò bién co (Q2'"") gòm càc tuóng san laterit tàn du bài triéu
co, càt san de càt ven bò co phàn bò o dò sàu tu 20-30m nuóc;
- Tram tich bién nòng ven bò (Q2^"^) góm eàc tuóng bùn càt, càt bùn bién
nòng phàn bò ò dò sàu 15-20-30 m nuóc;
- Tram tieh ven bò hién dai (Q2^) góm tuóng set bót ven bò, bùn càt xa bò,
phàn bò 0 dò sàu tu 0 tói 20 m nuóc duoc phàn di ngugc chiéu tu bò ra khoi.
Luàn diém 2:
Tram tich De tu vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam tién hóa eó tmh dinh
huóng theo 6 chu ky tu Pleistocen som dén Holocen muòn (Q/, Qi\ Qi^"\Qi^'^,Q2''
^, Q2^) theo quy luat còng sinh tuóng va luòn co quan he chat che vói su dao dòng
muc nuóc bién.
- Mòi chu ky duoc bàt dàu bòi càc tram tich hat thò da khoàng thuóc mói
truòng song, song bién va laeh triéu ven bién, két thuc là tram tich set bót ft khoàng
mòi truòng bién nòng va bién vùng vinh .
- Theo phuong tir Dòng Bàc xuòng Tày Nam, tu Bàc xuòng Nam trong càc
chu ky tu Pleistocen som dén Holocen som - giùa, tram tich luòn co xu huóng bién
dói tuóng tu song sang song bién, bién ven bò (vùng Dòng Bàc, Bàc); tu song bién,
laeh triéu ven bién sang bién ven bò va bién nòng (vùng Tày Nam, Nam).
NhOmg diém mói cùa luàn àn
1. Trén co so càc tài liéu dinh luong ve thach hoc, khoàng vàt, dia hóa, co

sinh va tuoi dóng vi, luàn àn dà làm sàng tò dac diém thành phàn vat chà't va quy


12

luat phàn bò theo thòi gian va khòng gian cùa càc thành tao tram tich De tu o vùng
bién ven bò Tày Nam Viét Nam.
2. Trén co so càc so dò tuóng dà co dia ly cho thà'y lich su hlnh thành va phàt
trién cùa càc thành tao tram tich De tu co Iién quan vói su dao dòng cùa muc nuóc
bién va hoat dòng tàn kién tao trong vùng.
3. Dà xàc dinh ò dò sàu 20-30m nuóc tón tai di tich mot dói duòng bò bién
eó va dàm lày ven bién eó hình thành vào dàu Holocen.
4. Xàc dinh san laterit ò day bién Ha Tién - Cà Mau dò sàu 20 - 30 m nuóc là
san pham phong hóa tu tàng set bòi tuoi Pleistocen muón va duoc song bién phà
hùy, mài tròn, tài làng dong tai chó vào dàu Holocen.
5. Xàc dinh rÒ quy luàt phàn di tram tich day bién ven bò Tày Nam Viét Nam
trong giai doan Holocen muòn theo co che phàn di ngugc tu bò ra ngoài khoi.
6. Dà xàc dinh trong giai doan Holocen muòn luòn luòn eó mot dòng bòi tich
di chuyén doc bò theo huóng tu he thòng song Cuu Long qua mùi Cà Mau sang bién
Tày Nam.
Y nghla khoa hoc va thuc tién
Y nghla khoa hoc
Két qua nghièn cùu ve mat khoa hoc dà:
- Làm sàng tò dac diém thành phàn vàt chat va quy luàt tié'n hoà càc phùc he
còng sinh tuóng tram tich mang tmh dac thù cùa vùng bién ven bò Tày Nam Viét
Nam;
- Làm sàng tò lich su hình thành va phàt trién eùa vùng bién nghién cùu;
- Góp phàn làm ro co che hình thành va phàt trién cùa bàn dào Cà Mau trong
Holocen, cùng nhu xàc dinh duoc xu thè vàn chuyén càc dòng bòi tich tu he thòng
song Cuu Long tói vùng bién Tày Nam.

Y nghla thuc tién
Ké't qua nghién cùu cùa luàn àn dà duoc su dung kip thòi trong do ve, làp bàn
dò dia chat bién ven bò (0 - 30 m nuóc ) Viét Nam ti le 1/500.000 va là tài liéu tòt
cho nhùng nghién cùu ve dia chat, dia chat còng trình bién, dia chat mói truòng va
tai bién dia chat. Dòng thòi cùng là nhùng tién de va luàn cu khoa hoc phuc vu quy


13

hoach tóng thè, xày dung va phàt trién kinh té bién va dói duyén hai cùa eàc tinh
Kién Giang, Cà Mau, Bac Liéu theo huóng phàt trién ben vùng.
Bòcuc cùa luàn àn

Ma dàu
Chuc/ng 1: Diéu kién tu nhién va dac diém dia chà't truóc De tu
Chuc/ng 2: Phuong phàp luàn va he phuong phàp nghién cùu
Chuang 3: Dac diém tram tich De tu vùng bién ven bò Tày Nam Viet Nam
Chuang 4: Dac diém tuóng dà - thach dòng lue cùa tram tich tàng mat trong
mò'i quan he vói su dao dóng muc nuóc bién
Chuang 5: Lich su phàt trién càc thành tao tram tich De tu vùng bién ven bò
Tày Nam Viét Nam
Ké't luàn
Càc còng trìmh da duac còng bó Iién quan dén luàn àn
Tài liéu tham khào
Danh muc càc biéu bang, hình vi, dnh minh hga trong luàn àn
Trong suòt qua trình làm luàn àn, NCS dà duoc su dàn dàt, chi bào tàn tinh
cùa GS. TS Tran Nghi va TS Ta Hoà Phuong va dà nhàn duoc su quan tàm, giùp do,
dòng vién cùa TSPGH Nguyén Biéu, TS Dào Manh Tié'n va tap thè càn bó vién chùc
Trung tàm Dia chat Khoàng san Bién, noi NCS làm vièc cùng càc dóng nghiép khàc.
Nghién cùu sinh dà nhàn duoc su quan tàm, giùp do cùa càc thày eó va càc

nhà nghién cùu khoa hoc trong qua trình viét luàn àn. Nghién cùu sinh tran trong
tiép thu nhùng dóng góp y kién quy bau eùa GS.TSKH Dang Trung Thuàn, PGS.TS
Pham Huy Tié'n, PGS.TSKH Nguyén Dich Dy, GS.TSKH Dang Vàn Bàt, GS.TSKH
Phan Truòng Thi, PGS.TS Nguyén Ngoc Truòng, PGS.TS Dò Thi Vàn Thanh, GS.TS
Mai Trong Nhuan, GS.TSKH Tòng Duy Thanh, TS Dào Dinh Thuc, TS Ta Trong
Thàng, TS Chu Vàn Nggi, TSKH Phan Trung Dién, TS Nguyén Xuàn Khién,
PGS.TS Dho Thi Mién, TS Le Thi Nghinh, TS Nguyén Xuàn Huyén, TS Dò Vàn Tu,
TS Ngò Quang Toàn, GS.TS Bùi Gòng Qué va TS Nguyén Thè Tiép.
Nghién cùu sinh xm bay tò long biét on sàu sàc tói GS.TS Tran Nghi va TS
Ta Hòa Phuong, cùng nhu càm on eàc thày, càe eó va tà't cà càc nhà khoa hoc, cùng
nhu càc ban dóng nghiep vi su giùp dò quy bau dò.


14

Chuomg 1
DIÉU KIÉN TUNHIÉN VA DAC DIEM DIA CHAT TRUÓC DE TLT
1.1. Dia ly tir nhién
1.1.1. Vi tri dia ly vùng nghién cùn
Vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam nàm ò cuc Tày Nam cùa dà't nuóc
thuóc hai phàn cùa càc tinh Kién Giang, Cà Mau va Bac Liéu. Phia Bàc tiép giàp vói
vùng bién cùa Campuchia, phia Nam tiép giàp vói Bién Dóng, phia Dóng là lue dia
ven bién cùa càe tinh Kién Giang, Cà Mau, Bac Liéu, phia Tày tiép giàp vói vinh
Thài Lan. Pham vi vùng nghièn cùu cùa luàn àn duoc giói han bòi càc toa dò:
x:Tù8°10'dénl0^20'
y: TùlOSMé'n 105°30'
Vùng nghién cùu co duòng bò bién kéo dai trén 400 km tu Ha Tién - Rach
Già qua mùi Cà Mau tói Gành Hào, vói dién tich trén 20.000 km^ (h.1.1 ).
1.1.2. Dac diém khi hàu
Khi hàu trong vùng nghién cùu chia hai mùa ro rét: mùa mua va mùa khò.

Mùa mua bàt dàu tu thàng 5, kéo dai dén thàng 11 ; trung bình mói thàng co 16-18
ngày mua, vói luong mua 250-300 mm; tóng luong mua trong cà mùa dat tói
208 Imm. Mùa khò tu thàng 12 dén thàng 4 nàm sau; trung bình mèi thàng co 4-5
ngày mua, tóng luong mua trong mùa chi dat 210mm. Bién trình nàm luong mua eó
1 cuc dai vào thàng 8 va 1 cuc tiéu vào thàng 2.
Nhiét dò trung bình nàm: 24-28'^C, cao nhàt vào càc thàng 3-6, thàp nhàt vào
thàng 12 dén thàng 2 nàm sau.
Dò am: do nàm trong khu vuc gió mùa kiéu xich dao va chiù ành huòng truc
tiép cùa khi hàu bién cho nén vùng nghién cùu thuòng xuyèn eó dò àm cao, ve mùa
khò thòi tié't hanh khò nén dò àm giàm di. Dò ira tuong dòi trong nàm thay dói
trong khoàng 80-90%.
1.13. He thóng dòng chdy cùa phàn lue dia ven bién
Phàn lue dia ven bién vùng nghién cùu co he thòng kénh rach phàt trién, quy
mó phàn bò róng lón va hàu khàp, nhung chù yéu là kénh rach nhò, nhàn tao: Rach
Tàu, Bó De, Dóne Cune, Kinh An Bình , Kinh VTnh Té... Tuy nhién cùng co mot so


H.l.I. SO DO VI TRI VUNG NGHIÈN CÙU


15

song lón nhu song Òng Dó'c, song Cài Lón, song Cua Lón, song Bay Hap... Chùng
dà tao nén càc cùa song khà lón. Hàu hét nhùng kénh rach ké trén luu thòng duoc
nhò nuóc thùy triéu là chinh vi vay luong phù sa chuyén tài qua do khòng lón (duy
chi eó mot so kénh, rach thuóc "he thòng kénh thoàt lù mién Tày" là co nguón nuóc
tu song Cuu Long nén co mot luong phù sa nhàt dinh do truc tiép vào vùng bién Ha
Tién - Rach Già).
He thòng dòng chày dò dà hình thành mot mang luói giao luu kinh té, vàn
hóa thuàn tién bang duòng bién, duòng song va là mang luói giao thóng dùong thùy

quan trong cho vièc ra vào cùa càc tàu thuyén dành bàt hai san.
1.2. Dia hình dia mao
1.2.1 Dia hình dia mao ven bién va càc dào
- Dia hình dia mao ven bién. Trong khu vuc nghién cùu co thè chia làm hai
kiéu dia hình chinh: kiéu dia hình dói nùi bóe mòn - xàm thuc ven bién (góm dói nùi
ven bién ò Ha Tién, Hòn Chóng, Kién Luong) va kiéu dia hình dóng bang bòi tu ven
bién (phàt trién ròng khàp tu Rach Già dén Cà Mau, Bac Liéu).
- Duòng bò bién vùng nghién cùu góm 3 kiéu duòng bò chinh: kiéu duòng bò
mài mòn trén dà cùng (vùng Ha Tién - Hòn Chóng); kiéu duòng bò bòi tu (duòng bò
vinh Gay Duong, vinh Rach Già, mùi Bà Quan - mùi Cà Mau) va kiéu duòng bò bòi
tu xen xói lo (doan bò tu An Minh dén mùi Bà Quan va tu mùi Cà Mau dén Gành
Hào).
- Dia hình càc dào: vùng nghièn cùu co khà nhiéu dào va quan dào. Càc dào
don le nhu Phù Quòc, Hòn Tre, Hòn Son, Hòn Minh Hoà, Hòn Chuò'i, Hòn Khoai...
CAc quan dào nhu Hai Tàc, Bà Lua, An Thói, Nam Du, Thó Chu. Day là nhùng dào
chàn, co vi tri dac biét quan trong ve an ninh quòc phòng va bào ve chù quyén lành
hai cùa nuóc ta ò vùng bién Tày Nam. Kiéu dia hình dia mao chinh là bóc mòn xàm thuc trén càc dà cùng chàc vói kiéu bò mài mòn chiém chù yéu (riéng dào Phù
Quòc co thém kiéu bò bòi tu xen xói lo trén tram tich bò ròi).
1.2.2, Dia hình dia mao day bién nòng ven bù
Dia hình day bién vùng nghién cùu khà phùc tap va co su khàc nhau giùa
vùng bién phia dòng va phia Tày mùi Cà Mau.


HÌNH 1.2. SO DO DÒ SÀU DAY BIÉN
VÙNG BIÉN TÀY NAM VIÈT NAM

103-20'

103-40'

1M°00'

Ì04'20'

104-40'

(Theo tài liéu cùa Truug tàm Dia chat Khoàng san bién - 2001
CHI DAN
Duòng dang sàu va già tri (m)

Duòng bò bién hién dai


16

- Vùng bién phia Tày bao góm toàn bò dién tich cùa bién Ha Tién, Phù Quoc,
Rach Già, Nam Du, Tho Chu cho tói Tày Nam mùi Cà Mau. Trong khu vuc này day
bién co thè chia thành 2 bàc dia hình khà rò net: bac dia hình ò dò sàu 0-15 m nuóc
(vói bé mat dia hình day khà thoài, su phàn bàc khòng rò); bàc dia hình a dò sàu 1530-40 m nuóc (bé mat dia hình day phùc tap, co su phàn di rò ve dò sàu, bé mat gó
ghé, lói lom, con de lai nhiéu di tich ve mang luói thùy vàn co, duòng bò co).
- Vùng bién phia Dóng tu mùi Cà Mau dén Gành Hào co the phàn biét 3 bàc
dia hình: bàc dia hình à dò sàu 0-10 m nuóc (bé màt day khà thoài va phàng, riéng a
gàn dào Hòn Khoai co con ngàm nói cao hình vòng cung a dò sàu 5 m nuóc); bàc
dia hình a dò sàu 10-20 m nuóc (tao thành suòn nghiéng dó'c ve phia Nam); bàc dia
hình ò dò sàu lón hon 20 m nuóc (bé màt day lói lòm phùc tap) (h 1.2).
1.3. Diéu kién khi tuang hai vàn vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam
Vùng nghién cùu co che' dò hai vàn phàn biét rò rét giùa hai vùng Tày va
Dòng mùi Cà Mau.
1.3.1, Che dò gió
Vùng nghién cùu co 2 mùa gió chmh là mùa dóng va mùa he.

•- Mùa dóng tu thàng 11 dén thàng 4 nàm sau: dói vói khu vuc bò dòng huóng
gió thinh hành là huóng Dòng Bàc, chiém khoàng 60% trong mùa, toc dò gió trung
bình 3-5 m/s, toc dò cuc dai 11-15 m/s. Dói vói khu vuc bò Tày huóng gió thinh
hành là huóng Dóng, toc dò trung bình 3-4m /s, toc dò cuc dai dat 14-17m/s.
- Mùa he tij thàng 5 dèh thàng 10: Dói vói khu vuc bò dòng gió thinh hành
theo huóng Tày Nam, toc do gió trung bình 3,5-5 m/s, toc dò cuc dai 15-17m/s. Dói
vói khu vuc bò Tày huóng gió thinh hành là Tày - Tày Nam, toc dò trung bình 35m/s, toc dò cuc dai 18-20m/s.
1,3.2. Che dò song
Che dò song trong vùng nghién cùnj co su khàc biét giùa hai khu vuc bò dóng
va bò tày vào mùa dóng va mùa he:
- Mùa dòng: dói vói khu vuc phia bò dóng huóng thinh hành là Dóng Bàc, dò
cao song trung bình 0,75-1,Om, cuc dai 3,0-3,5m. Dói vói vùng phia Tày huóng
sóne thinh hành là Dóng, dò cao song trung bình 0,75-l,0m, cuc dai 2,5-3,0m .


HÌNH 1.3. SO DO DÒNG CHÀY MÙA HE
VÙNG BIÉN TÀY NAM VIÈT NAM
103°20'

(Theo tal liéu cùa Trung tàm Dia chat Khoàng san bién - 2001 )
CHI DAN
—^

Dòng chày mùa he

/

Duòng bò bién hién dai

30

60 km


HINH 1.4. SO DÒ DÒNG CHÀY MÙA DÓNG
VÙNG BIÉN TÀY NAM VIÈT NAM

lOS'OO'

(Theo tài Iiéu cùa Trung tàm Dia chat Khoàng san bién - 2001)
CHI DAN
Dòng chày mùa dóng

/

Duòng bò bién hién dai

0_

30

60 km


17

- Mila He: khu vuc bcf dòng song huong Tày Nam chiém uu the, dò cao trung
bình 0,75-l,0m, cuc dai 2,5-3,0m. Khu vuc bò lày huang song thinh hành là TàyTày Nam, dò cao trung bình 0,75-1,25m, dò cao circ dai 3,0-3,5m.
1.3.3.Ché dò thùy triéu
Che dò thùy triéu cùa vùng nghién cùu khà phùc tap.

- Vùng phia Dòng ven bà tu Cà Mau dén Gành Hào co che dò bàn nhàt triéu
khòng déu. Hàng ngày co 2 làn triéu lén, 2 làn triéu xuó'ng vói su chénh lèch rò ret
giOa dò cao càc con nuóc. Dò lón triéu a day dat khoàng 3,0-4,0 mét vào ky nuóc
cuóng; con vào ky nuóc kém, già tri này khoàng 1,5-2,0 mét.
- Vùng phia Tày ven bó tu Cà Mau dén Ha Tién co che dò nhàt triéu thuàn
nhàt. Do lón trung bình cùa thùy triéu ò day dat khoàng 1,0 mét.
1,3,4, Che dò dòng chdy
Vùng bién Tày toc dò dòng chày nhìn chung khòng lón nhimg huóng dòng
chày khà phùc tap va co su khàc biét giùa vùng ven bò va ngoài khai. Ò ngoài khoi
trong cà hai mùa gió déu tón tai dòng chày thuòng ky co huóng tu phia Ha Tién ve
Cà Mau vói toc do trung bình 8-lOcm/s, trong dò toc dò dòng chày mùa he lón hon
mùa dòng mot it. Khu vtjc phia bò tày gàn mùi Cà Mau, trong mùa he dòng thuòng
ky vàn co xu the di ve huóng dòng de nhàp vào hoàn luu mùa he tu phia nam di lén,
con trong mùa dòng dòng thuòng ky co xu thè tach ra va di ve huóng tày de nhàp
vào hoàn luu mùa dòng tu phfa bàc di xuòng qua mùi Cà Mau. 0 ven bó trong nàm
tón tai hai he thòng dòng chày nguac chiéu nhau. Ve mùa dòng dòng thinh hành co
huóng tu Ha Tién di ve phia Cà Mau vói tò'c dò trung bình 5-8cm/s. Ve mùa he dòng
thuòng ky co huóng nguac lai vói toc dò lón han, trung bình 10-15cm/s. Tai càc khu
vuc ven dào trong vùng (dào Phù Quòc, Tho Chu, Nam Du...) dién bién dòng chày
phùc tap va co su bién dòng lón ve tò'c dò va huóng.
Khu virc bò dòng tu mùi Cà Mau dén Gành Hào che dò dòng chày phu thuóc
chmh vào huóng gió. Vào mùa he dòng chày co xu huóng tu Tày Nam lén Dòng Bàc
va nguac lai vào mùa dòng. Toc dò dòng chày a ngoài khai vào mùa dòng thay dói
10-20cm/s va mùa he khoàng 20-25cm/s va nhò nhàt a khu vuc dòng mùi Cà Mau.
(h.1.3, h.1.4).

OAl HOC O'JOC G^A hi- Ì-.

Ne

\h.U.

-^


18

1.4. Sa luoc dac diém dja chat triróc De tur
1,4.1. Dia tàng
Càc tram tich co truóc De tu vùng bién ven bò Tày Nam Viét Nam va càc
vùng làn càn duac do ve va phàt hién trong càc còng trình do ve lap bàn do dia chat
a càc ti le tu 1/500.000 deh 1/50.000 (h.1.5, h.L6). Càc thành tao này co tuoi tu
Paleozoi tói Kainozoi góm càc phàn vi dia tàng sau:

GIOÌ PALEOZOI
HE DEVON - HE CARBON
He tang Hòn Chòng (D - Che)
He tàng Hòn Chòng lo ra ven bò bién Ha Tién tai Hòn Chòng, nùi Bài Òt va
trén càc hòn àko nhò gàn Hòn Chòng nhu Hòn De Nhò, Hòn De Lón, Hòn Heo.
Phàn duói cùa he tàng chù yéu bao góm càt két thach anh hat vùa va nhò
phàn lóp trung bình, xen vói dà phién thach anh - felspat, bòt két va dà phién set. Bé
day khoàng 600m. Trong bòt két màu nàu sàm ò Hòn Chòng chùa càc vét in là cày,
góm (?) Taeniocrada sp., (?) Psilophyton sp., tuoi Devon giùa - muón.
Phàn trén cùa he tàng chinh là tàp dà vói Chùa Hang, chi quan sàt dugc trèn
mot dién lo hep a bò bién Chùa Hang, góm dà vói màu xàm sàm, màu den xen vói it
bòt ké't vói màu phot dò. Bé day thày duac trén lOOm.
Bé day tdng còng cùa he tàng khoàng 700m. He tàng Hòn Chóng bi tram tich
Pecmi cùa he tàng Ha Tién phù khòng chinh hop lén.
Càc nhà dia chà't Phàp truóc day dà xép càc tram tich ké trén vào Devon Antracolit ha (tue Carbon ha) khi so sành chùng vói tram tich tuong tu chùa tàp hgp
Foraminifera (góm Endothyra, Monogerina, Geinitziana) lo a tày Campuchia, nai

chùng nàm trén loat "Caledon" (tue Cambrì - Silur) va bi dà vói Permi phù khòng
chinh hop lén trén. Trong dà vói den nàm trén nén càc vàt hèu nùi lùa felsic a vùng
này, E.Saurin (1962) dà tìm dugc mot tàp hgp Foraminifera dac trung cho bac
Bashkiri cùa Carbon thugng, góm: Estajfella proikensis, E. settella, E. Ijudmilae,
Archaediocus

regularis

va

Asteroarchaediscus

bashkiricus

presula

Endothyranella sp. Nhu vày he tàng Hòn Chóng co tuoi Devon - Carbon.

va




CHÙGIÀI
Holocen thupng (mab): bùn set, bùn cót glòu mùn bò, rè cày màu xàm den; (ma); bùn, set, bùn càt, c ó t bùn,
càt màu xàm dè'n xàm nàu; tram tlctì bién (m): càt xàm tràng, bùn, set xàm, xóm xanti chùa mành Foraminifera;
Ammonia japonica. Ammoni becaecarii.... Day 2 - lOm.
Holocen trung-ttiupng (ab): set, bòt, than bùn; (am); set, bót, càt;
(m); set bòt pha ft cót ò phàn duói. Day ^-5m.
He tóng Hàu Giang (m): cót. set, bòt, cuòi sòl. Day l-4m.

Holocen hg - trung (m); cót bùn, bùn càt. càt bùn làn san màu xàm xanh. xàm xlmàrvg glàu vgn sinh vàt. bùn set.
set màu xàm, xàm xanh chùa Foraminifera; Etphkiium advernum. B. maceUum, Ammonia baccani... Dlatomeae,,.
(ma): càt. càt san, cót làn san d a khoàng màu xàm, xóm nàu; tróm tich bién d à m lóy (mb); bùn set, bùn cót glàu
mùn b à thyc vàt, màu xàm den chùa via, làp than bùn; (a): san sòl, càt san, c ó t bùn. Day 0,5 - 25m
Pleistocen thuòng, phàn trén (m): càt, càt san, cót xen bùn màu xàm vàng chùa phong phù Mollusco. Foramlntfera:
Amphistegina lessoni. bucctnum sp.,.; set b6t Ioang IO xàm vàng dè'n nàu dò chùa két vón laterit; (am): cuOI. spn,
cót xen bòt set. Day
Pleistocen thupng, ptìàn duòi (m); set san. set xen bót c d u tao phàn làp. phong phù Foraminifera. tóo man;
Discobis sp. Actetos/a sp.: trdm tich btén d à m lày (mb). bót set phàn lóp chùa mùn thyc vàt màu xàm den;
(am); CUÒI san, sòl cót xen bót set. Day 5 - 40m.
Pleistocen trung (m); bót set c ó t phàn lòp màu xóm, xàm xanh chùa Foraminifera, Dlatomeae;
(am); càt cuòi sòl d o khoàng. xen bót set màu xóm nàu. Day 5 ~75m.
Pleistocen hq (m): cót. bót, set. phàn làp mòng màu xóm xanh chùa di tich thyc vàt dqng là:
Rhizophora sp. Qruguiera sp, Graminof^yllun sp.; (am); san sòl, cót san, bót set màu xóm nàu;
(a); cót, cuòi sòl, cót san xen set bótPP): cuòi, d à m , tóng làn c ó t set. Day MOOm.
He tóng Nàm Càn; set, set bÒt, càt, cuòi, sòl. Day Ó7m,
Né tóng Con Tho: set két, set bót két, cót két, cuòi két. Day 7óm.
H»

I

Plioceni c ó t két, cuòi két, san két, set két. Day 30 - lOOm.
Phùc he Oèo Co. pha 2; granit, granosyenit btotit hgt vùa,
He tàng NtKi Trang: ryoitt, trachyryoitt vó tuf cùa chùng. Day lOQm.
He tàng Phù Quóc: c ó t két, bót két, cuòi san két. Day óOOm.
Phùc he Dinh Quàn, pha 2: granodiorlt horblend blotit, monzontt thgch anh

Phùc he Hòn Khool:
Pha 2; granit btotit tìorbiend. granit btotit,
Pha 1: granodiorlt btotit horblend,

j He tóng Dau Tléng; cuòi két. c ó t két. bót két. d ò phién sét-sllk;, Day 300-600m.
He tòng Hòn Nghé: d ò phién set xen ké cót. bót két. Day 220m.
He tóng Minh Hoà: d ò v ó i . Day 200m.

'^^

ì

He tóng Hòn Ngang; ryollt, feistt. phun trào acit b| bién dói vò tuf c ù a chùng, c ó t két tufogen,
d à phién set, set siile, Day 500m.
H^ tóng Ha Tién; d ò vói. Day 200 - 300m.

§ ij |0<*»]

He t ó n g Hòn Chòng; c ó t két, bòt két. d à phién set siile, d a vói set. bòt két vói. Day 600 - 700m.

a u

CÀC K V H I È U KHÀC
Ranh giói d|a chdt; a, Xàc d|nh; b. Dù àoón

[^

Oùt gay ; a. xàc djnh

b. d y d o ó n

Ouòng bò bién hién dal
Ouòng d ó n g day tróm tich De t u va già tr| (m)
^

2Ì6A

_,, .

VI tri lo khoan mòy

Sé hiéu
Chiéu sàu 16 khoan (m)

(Tuoi phàn v( dfa chdt day lo khoan)


H.1.6. SO DÒ PHÀN BÒ DA CO TRI OC DE Tt!^ Vt NG BIÉN TÀY N.\M MÉT N.AM

N^UOi iJl.-Uill ìap. . \ ( ; S . I K u i ^ \:iii

lliLfv

r m <;TÀI
!A •••-,-.

•---'l il-

^
, .^.j»

1 ^.ifirih Hoà" Dà '_•** Oà\' 200ryì,
i :-,^ l a n g ^riu t.-vjcc: Car ;',«;, c o t !•,-•;
rc:r-;a: r^'OK

Phùc he Hòn Khoai:

3clì'.T.'OfSvòtijf cùacl'ìL!!-;^.
t P.G,^: j

^4 '^"^9 '"'<i" ChSng: Cót ké>, bót kS>, dà pinié'n set ià


19

HE FERMI
He tàng Ha Tién (P ht)
He tàng Ha Tién góm dà vói 16 rài ràc doc bò bién Ha Tién tu Hòn Dà Dung
sàt bién giòi vói Campuchia dén Qiùa Hang vói Hòn Phu Tu noi tié'ng, nhung phàn
bò' tàp trung han cà ò khu vuc giùa Bài Òt va Hòn Chóng. Chùng phù khóng chinh
hap truc tiép lén he tàng Hòn Chòng.
Nhìn chung màt càt he tàng khà gió'ng nhau va trình tu dia tàng tir duói lén

góm:
1) Dà vói màu xàm sàng, nhiéu chó tài két tinh yéu, phàn lóp day chùa nhiéu
dot thàn Hue bién. Day 40m.
2) Dà vói xen nhùng lóp set vói màu xàm den, xàm tro, xàm hóng, chùa
nhiéu Foraminifera, góm: Neoschwagerina margaritae, Verbeekina verbeeki,
Afghanella sumatrinaeformis, Sumatrina annae, Pseudodoliolina

pseudolepida,

Codonofusiella sp., Nankinella sp., Parafusulina sp. Day 80-120m.
3) Dà phién vói xen nhùng lóp dà phién set vói màu xàm den, xàm tro chùa:

Lepidolina

multiseptata,

Neoschwagerina

margaritae,

Afghanella

sumatrinaeformis, Stajfella sp., Nankinella sp. Day 200m.
Bé day chung cùa he tàng: 280-320m.

GIÒI MESOZOI
HE TRIAS
He tàng Hòn Ngang (T hng)
He tàng Hòn Ngang bao góm càc dà phun trào felsic va tuf cùa chùng, xen it
tram tich lue nguyén va silic hat min, lo doc bò bién khu vuc Ha Tién tu Bài Òt
(Hòn Heo) dén Mùi Nai va trén phàn lón càc quàn dào Bà Lua, Nam Du cùng nhu a
càc dào Hòn Buóng va Hòn Chuó'i gàn mùi Cà Mau.
He tàng Hòn Ngang phù khóng chinh hgp trén he tàng Hòn Chóng. Trong
phàn co sa cùa he tàng thuòng thà'y càc mành dà tuong tu ve thach hoc vói dà cùa
he tàng Hòn Chóng.


20

/

Thành phàn chù yéu cùa he tàng Hòn Ngang là càc dà phun trào felsic: ryolit

porphyr, porphyr thach anh, felsic porphyr va tuf cùa chùng. Chùng hàu hét bi bién
doi manh.
Xen trong càc dà phun trào felsic va tuf cùa chùng rài ràc con gap càc lóp
mòng bót két, dà phién set va dà phién silic co chùa Radiolaria.
Ò phia Dóng dào Hòn Màu trong quàn dào Nam Du xuà't hién tàp andesit xen
ké vói it dà phién silic, dà phién silic - set vói lo ra vói bé day khoàng lOOm, nàm
chinh hgp trén ryolit cùa he tàng Hòn Ngang, là hgp phàn cao nhàt cùa he tàng. Bé
day cùa cà he tàng Hòn Ngang khoàng 500m.
HE TRIAS, THÓNG TRUNG
He tàng Minh Hoà (T2a mh)
He tàng Minh Hoà góm dà vói dang khoi màu xàm tuoi Trias trung, lo trén
dién tich rat hep a ria bàc dào Minh Hoà (Minh Hoà là tén goi khàc cùa Hòn Nghé)
trong quàn dào Bà Lua. Day 200m. Trong dà vói dà tìm thà'y càc Foraaminifera:
Diplotremina astrofimbriata, D. cf. baoi, Endothyranella ex gr. hoangmaiensis, là
càc dang quen thuóc trong dà vói bàc Anisi a Hoàng Mai, Bàc Trung Bò. Quan he
dia tàng cùa he tàng chua quan sàt dugc.
He tàng Hòn Nghé (Tjl hn)
He tàng Hòn Nghé góm tram tich lue nguyén chùa hóa thach Ladin chi lo ra
rat han che a bò bién Tày Bàc dào Hòn Nghé, vói trình tu dia tàng tu duói lén nhu
sau:
1) Dà phién set màu xàm vói càc lóp mòng bót két chùa Pelecypoda:
Daonella cf. maussoni., Posidonia wengensis, tuoi Ladin. Day 20m.
2) Bòt két màu xàm vói càc lóp mòng dà phién set màu xàm. Day 55m.
3) Càt két màu xàm vói càc lóp mòng bót ké't va dà phién set màu xàm. Day
75m.
4) Dà phién set màu xàm vói ckc lóp mòng bòt két nàu xàm. Day 50m.
Bé day chung cùa he tàng khoàng 200m. Quan he dia tàng vói càc dà co va
tré han chua quan sàt dugc. Dói noi mói chi thày cuòi két ca sa cùa he tàng tram
tich màu dò lue dia, eia thiét tuoi Jura, phù khóng chinh hgp lén trén.