Hoạt động mua bán và sáp nhập (merger acquisition) tại các ngân hàng thương mại ở việt nam

TR

NG

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T THÀNH PH H

CHÍ MINH

NG TH HÀ TIÊN

HO T
NG MUA BÁN VÀ SÁP NH P
(MERGER & ACQUISITION) T I CÁC
NGÂN HÀNG TH ƠNG M I VI T NAM

LU N V N TH C S KINH T

TP.H

CHÍ MINH – N M 2010


TR

NG

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T THÀNH PH H

CHÍ MINH

NG TH HÀ TIÊN

HO T
NG MUA BÁN VÀ SÁP NH P
(MERGER & ACQUISITION) T I CÁC
NGÂN HÀNG TH ƠNG M I VI T NAM
Chuyên ngành: Kinh T - Tài Chính Ngân Hàng
Mã s : 60.31.12

LU N V N TH C S KINH T

NG
IH
NG D N KHOA H C
PGS.TS.NGUY N TH LIÊN HOA

TP.H

CHÍ MINH – N M 2010


L I CAM OAN

Tôi xin cam oan lu n v n này do chính tôi nghiên c u và th c hi n.
Các s li u và thông tin s d ng trong lu n v n này

u có ngu n g c

trung th c và ư c phép công b .

Thành ph H Chí Minh – n m 2010

ng Th Hà Tiên


-i-

M CL C
L IM

U................................................................................................................................ 1

CH ƠNG 1: T NG QUAN V HO T

NG MUA BÁN SÁP NH P (M&A) NGÂN

HÀNG ............................................................................................................................................ 4
1.1T ng quan v M&A .................................................................................................................. 4
1.1.1Khái ni m....................................................................................................................... 4
1.1.2Phân bi t khái ni m mua bán và sáp nh p ..................................................................... 5
1.1.3Các lo i hình M&A ....................................................................................................... 6
1.1.4Các phương th c th c hi n M&A ................................................................................. 7
1.1.5

nh giá ngân hàng trong ho t

ng M&A ................................................................. 12

1.1.6Nh ng l i ích và h n ch c a M&A ngân hàng .......................................................... 12
1.2Nh ng bài h!c kinh nghi m rút ra t" ho t

ng M&A trên th gi#i ...................................... 19

1.2.1Xu hư#ng M&A trong l$nh v c ngân hàng trên th gi#i dư#i tác

ng c a kh ng

ho%ng tài chính toàn c&u ...................................................................................................... 19
1.2.2Bài h!c kinh nghi m rút ra t" ho t

ng M&A trên th gi#i ...................................... 21

K t lu n chương 1........................................................................................................................ 27
CH ƠNG 2: TH'C TI(N HO T

NG MUA BÁN SÁP NH P (M&A) NGÂN HÀNG

TH ƠNG M I T I VI)T NAM ............................................................................................... 28
2.1

ánh giá t ng quan ho t

ng ngành ngân hàng Vi t Nam ......................................... 28

2.1.1L ch s phát tri*n ngành ngân hàng Vi t Nam ............................................................ 29
2.1.2Th c tr ng ho t

ng các ngân hàng ........................................................................... 30

2.1.3Phân tích SWOT (Strengths – Weaknesses – Opportunities – Threats) ...................... 42

2.2

Khái quát ho t

ng M&A trong l$nh v c ngân hàng t i Vi t Nam th+i gian qua ....... 52

2.2.1Tình hình M&A ngân hàng t i Vi t nam trư#c n m 2004 .......................................... 52
2.2.2Tình hình M&A ngân hàng t i Vi t nam t" sau 2004

n nay.................................... 54

2.2.3M t s v M&A tiêu bi*u trong ngành ngân hàng ...................................................... 57
2.2.4Nh ng thành t u

t ư c t" ho t

2.2.5Nh ng m,t h n ch t" ho t

ng M&A ngân hàng Vi t Nam ......................... 66

ng M&A ngân hàng Vi t Nam .................................... 68


- ii -

2.3

Nh ng nhân t tác

ng -y m nh ho t

ng (M&A) c a các ngân hàng t i Vi t Nam .

....................................................................................................................................... 73
2.4

S chu-n b c a các ngân hàng thương m i Vi t Nam trư#c làn sóng M&A............... 75

K t lu n chương 2........................................................................................................................ 78
CH ƠNG 3: GI.I PHÁP M&A NGÂN HÀNG TH ƠNG M I VI)T NAM TH I K/ H U
KH0NG HO.NG TÀI CHÍNH .................................................................................................. 79
3.1

nh hư#ng ho t

ng M&A c a các ngân hàng thương m i Vi t nam ...................... 79

3.2

Hoàn ch1nh quy trình th c hi n M&A .......................................................................... 81

3.3

M t s gi%i pháp khác ................................................................................................... 94

3.3.1Xây d ng ngân hàng b2c c&u – công c th c hi n M&A t i Vi t Nam ...................... 94
3.3.2Khai thác hi u qu% ho t

ng công ty qu%n lý và khai thác tài s%n ............................. 95

K t lu n chương 3........................................................................................................................ 96
K3T LU N ................................................................................................................................. 98
TÀI LI)U THAM KH.O ......................................................................................................... 100


- iii -

DANH M C CH

VI T T T

M&A: Merger & Acquisition (Sáp nh p và mua l i)
NH: Ngân hàng
NHTM: Ngân hàng thương m i
NH TMCP: Ngân hàng thương m i c ph&n
NH TMQD: Ngân hàng thương m i qu c doanh
NHLD: Ngân hàng liên doanh
NHNNg: Ngân hàng nư#c ngoài
CN NHNNg: Chi nhánh ngân hàng nư#c ngoài
NHNN: Ngân hàng nhà nư#c
NHTW: Ngân hàng trung ương
HOSE: S4 giao d ch ch ng khoán thành ph H Chí Minh
HNX: S4 giao d ch ch ng khoán Hà N i
TPHCM: Thành ph H Chí Minh
UBCKNN: 0y ban ch ng khoán Nhà nư#c
ROA: t5 s l i nhu n ròng trên tài s%n
ROE: t5 s l i nhu n ròng trên v n ch s4 h u
SWOT: Strenghts – Weaknesses – Opportunities – Threats
WTO: T ch c thương m i th gi#i
OCB: Ngân hàng Phương ông

ACB: Ngân hàng thương m i c ph&n Á Châu
AGB: Ngân hàng Nông nghi p và phát tri*n nông thôn
BIDV: Ngân hàng &u tư và phát tri*n Vi t Nam
BIDC: Ngân hàng &u tư và phát tri*n Campuchia
DaiAbank: Ngân hàng thương m i c ph&n

iÁ

DAB: Ngân hàng thương m i c ph&n ông Á
Seabank: Ngân hàng thương m i c ph&n ông Nam Á
DCB: Ngân hàng thương m i c ph&n

i Dương

FCB: Ngân hàng thương m i c ph&n
Nh6t
ABB: Ngân hàng thương m i c ph&n An Bình


- iv -

NASB: Ngân hàng thương m i c ph&n B2c Á
GB: Ngân hàng thương m i c ph&n D&u Khí Toàn C&u
GDB: Ngân hàng thương m i c ph&n Gia nh
MSB: Ngân hàng thương m i c ph&n Hàng H%i
TCB: Ngân hàng thương m i c ph&n K7 Thương
KLB: Ngân hàng thương m i c ph&n Kiên Long
NAB: Ngân hàng Nam Á
NVB: Ngân hàng Nam Vi t
VPB: Ngân hàng thương m i c ph&n Vi t Nam Th nh Vư ng

HBB: Ngân hàng thương m i c ph&n Nhà Hà N i
HDB: Ngân hàng thương m i c ph&n Phát tri*n nhà TP.HCM
PNB: Ngân hàng thương m i c ph&n Phương Nam
MB: Ngân hàng thương m i c ph&n Quân i
WB: Ngân hàng thương m i c ph&n Mi n Tây
VIB: Ngân hàng thương m i c ph&n Qu c t
SCB: Ngân hàng thương m i c ph&n Sài Gòn
SGB: Ngân hàng thương m i c ph&n Sài Gòn công thương
STB: Ngân hàng thương m i c ph&n Sài Gòn thương tín
SHB: Ngân hàng thương m i c ph&n Sài Gòn Hà N i
VTN: Ngân hàng thương m i c ph&n Vi t Nam Tín Ngh$a
VAB: Ngân hàng thương m i c ph&n Vi t Á
BVB: Ngân hàng thương m i c ph&n B%o Vi t
VIETBANK: Ngân hàng thương m i c ph&n Vi t Nam thương tín
PGB: Ngân hàng thương m i c ph&n x ng d&u Petrolimex
EIB: Ngân hàng thương m i c ph&n Xu6t nh p kh-u
LVB: Ngân hàng thương m i c ph&n Liên Vi t
TPB: Ngân hàng thương m i c ph&n Tiên Phong
VCB: Ngân hàng thương m i c ph&n Ngo i thương
MDB: Ngân hàng thương m i c ph&n phát tri*n MêKong
RKB: Ngân hàng thương m i c ph&n

i Tín

CTG: Ngân hàng thương m i c ph&n Công thương


-v-

DANH M C CÁC B NG

B%ng 1.1.các thương v mua l i sáp nh p ngân hàng l#n trên th gi#i (1998-2009)
B%ng 2.1. S lư ng các ngân hàng Vi t Nam qua các n m
B%ng 2.2. cơ c6u thu nh p m t s ngân hàng n m 2008
B%ng 2.3.cơ c6u thu nh p m t s ngân hàng n m 2009
B%ng 2.4.quy mô tài s%n, ROA và ROE các ngân hàng n m 2009
B%ng 2.5.S lư ng chi nhánh và phòng giao d ch c a m t vài NHTM Vi t Nam hi n nay
B%ng 2.6.v n i u l các ngân hàng t" n m 2006 – 2009 (T5

ng)

B%ng 2.7.bi*u phí d ch v thanh toán L/C
B%ng 2.8.S lư ng ngân hàng

i lý c a m t s NHTMVN n m 2009

B%ng 2.9.Các thương v M&A t i Vi t Nam t" n m 2004

n 2009

B%ng 2.10. Các ch1 tiêu tài chính cơ b%n c a Techcombank (t5

ng)

B%ng 2.11.M t s các ch1 tiêu tài chính c a Techcombank t" n m 2004 – 2009 (t5

ng)


- vi -

DANH M C CÁC HÌNH
Hình 2.1.t ng tài s%n, v n i u l các ngân hàng Vi t Nam 2008
Hình 2.2.t ng tài s%n, v n i u l các ngân hàng Vi t Nam 2009
Hình 2.3.th ph&n ti n g i các ngân hàngVi t Nam n m 2008
Hình 2.4.th ph&n cho vay các ngân hàngVi t Nam n m 2008
Hình 2.5.ngân hàng có m c huy

ng cao n m 2008-2009

Hình 2.6.ngân hàng có m c cho vay cao n m 2008-2009
Hình 2.7.cơ c6u thu nh p m t s ngân hàng n m 2008
Hình 2.8.cơ c6u thu nh p m t s ngân hàng n m 2009
Hình 2.9.t5 l n x6u các ngân hàng thương m i 2007-2008-2009
Hình 2.10.quy mô tài s%n, ROA, ROE các ngân hàng n m 2007
Hình 2.11.quy mô tài s%n, ROA, ROE các ngân hàng n m 2008
Hình 2.12.t ng trư4ng tài s%n, ROA, ROE n m 2009 so v#i 2008
Hình 2.13.

th n ng l c c nh tranh các NHTM Vi t Nam

Hình 2.14.các thương v M&A 4 Vi t Nam n m 2004
Hình 2.15.

th xu hư#ng M&A t i Vi t Nam

Hình 2.16.

th m c

am hi*u v M&A

Hình 2.17.

th m c

quan tr!ng d8n

n 2009

n M&A th6t b i

Hình 3.1.

th phương th c th c hi n M&A t i Vi t Nam

Hình 3.2.

th

Hình 3.3.

th m c

ng cơ ti n hành M&A
quan tr!ng d8n

n M&A thành công


-1-

L IM

U

1. S c n thi t c!a "# tài:
Vi t Nam gia nh p t ch c thương m i th gi#i (WTO) ã m4 ra nhi u cơ h i c9ng như
em l i bao thách th c cho 6t nư#c Vi t Nam nói chung c9ng như ngành ngân hàng nói
riêng. V#i các cơ h i này, các ngân hàng Vi t Nam t" ây có th* m4 r ng ho t

ng,

không còn gi#i h n trong khuôn kh m t s ít qu c gia như trư#c mà có th* ho t

ng ít

nh6t trên 150 các qu c gia. V#i các thách th c này, t" ây Vi t Nam s: ph%i m4 r ng
c a ón nh n các ngân hàng nư#c ngoài vào Vi t Nam * cùng ho t
tranh.

ng và cùng c nh

i u này có ngh$a là c nh tranh s: di;n ra gay g2t hơn, v#i nhi u “

i th ” hơn,

trên bình di n r ng hơn, sâu hơn. ây là s c nh tranh gi a s%n ph-m c a các ngân hàng
Vi t Nam v#i s%n ph-m các ngân hàng nư#c ngoài, gi a ngân hàng Vi t Nam v#i ngân
hàng các nư#c, trên th trư+ng Vi t Nam và th gi#i. S c ép này hi n ang ngày càng tr4
nên gay g2t hơn khi có s hi n di n c a các ngân hàng 100% v n nư#c ngoài t i Vi t

Nam, v#i kinh nghi m, kh% n ng qu%n tr t t và ngu n l c d i dào. Trong khi ó, các
ngân hàng Vi t Nam v#i n ng l c tài chính, trình

công ngh và qu%n lý còn th6p, các

d ch v còn ơn i u, nghèo nàn, tính ti n ích chưa cao, chưa t o ư c nhi u thu n l i
cho khách hàng, c%i cách di;n ra ch m… là nh ng nhân t làm gi%m s c c nh tranh c a
các ngân hàng Vi t Nam trên thương trư+ng.
Bên c nh ó, kh ng ho%ng tài chính toàn c&u di;n ra làm %nh hư4ng không nh<

n tình

hình kinh t các nư#c trong ó có Vi t Nam. Th trư+ng ch ng khoán gi%m m nh, giá c
phi u các ngân hàng s t gi%m quay v m nh giá, l m phát cao, chính ph áp d ng bi n
pháp th2t ch,t ti n t nh=m ki m ch l m phát làm cho các ngân hàng thi u v n ua nhau
t ng lãi su6t và ph%i i vay liên ngân hàng v#i lãi su6t cao, nhi u ngân hàng nh< có nguy
cơ phá s%n.


-2-

Lư+ng trư#c ư c nh ng khó kh n ó, ngân hàng nhà nư#c ã ưa ra m t s gi%i pháp
nh=m c%i t l i h th ng ngân hàng Vi t Nam, t ng cao kh% n ng c nh tranh v#i các ngân
hàng nư#c ngoài. Ngh
22/11/2006, quy

nh

nh s

141/2006/N -CP do Chính ph

n cu i n m 2010 m c v n pháp

t m c t i thi*u 3.000 t5
2012 s: là m c 5.000 t5

ban hành ngày

nh các ngân hàng TMCP ph%i

ng, ti p theo ngân hàng nhà nư#c còn ang d th%o
ng và 2015 là 10.000 t5

ng.

n

* hoàn thành ư c yêu c&u

này không ph%i d; dàng, hi n t i còn r6t nhi u ngân hàng chưa áp ng ư c m c tiêu
v n

n cu i n m 2010. Như v y, n u không th* hoàn thành ch1 tiêu trên các ngân hàng

không có con ư+ng nào khác hơn là các ngân hàng ph%i k t h p th c hi n ho t
sáp nh p, mua l i nh=m áp ng yêu c&u t ng v n theo quy
tranh trên th trư+ng. Tuy nhiên, v6n

ng

nh và t ng n ng l c c nh

sáp nh p, mua l i hi n nay v8n còn khá m#i m>

4 Vi t Nam trong khi ây l i là nh ng v6n

h t s c quan tr!ng c&n ph%i th c hi n ngay

trong giai o n hi n nay. Vì tính c6p thi t này, h!c viên ch!n

tài nghiên c u: “Ho t

ng M&A t i các ngân hàng thương m i 4 Vi t Nam th+i kì h u kh ng ho%ng tài
chính” làm lu n v n t t nghi p.
2. M$c tiêu c!a "# tài:
M c tiêu c a

tài là làm sáng t< nh ng v6n

sau:

-

Nh ng lý lu n v ho t

ng sáp nh p, mua l i ngân hàng;

-

Phân tích th c tr ng ngân hàng, tình hình sáp nh p, mua l i trong l$nh v c tài chính
ngân hàng t i Vi t Nam;

-

Trên cơ s4 lý lu n và th c tr ng,

xu6t các gi%i pháp nh=m thúc -y ho t

ng sáp

nh p, mua l i trong l$nh v c ngân hàng nh=m t ng cao n ng l c c nh tranh các ngân
hàng n i t i Vi t Nam.
3.

i tư&ng và ph'm vi nghiên c(u:
i tư ng nghiên c u c a lu n v n là các ngân hàng thương m i Vi t Nam và các t

ch c tài chính có liên quan. Thông qua th c ti;n di;n ra ho t

ng sáp nh p, mua


-3-

l i c a các nư#c trên th gi#i * d báo các hình th c sáp nh p, mua l i mà h th ng
ngân hàng Vi t Nam trong th+i gian t#i. Lu n v n c9ng

c p

n các chính sách qu%n

lý v$ mô có liên quan * th6y ư c vai trò c a Nhà nư#c trong vi c
ngân hàng thương m i nâng cao n ng l c c nh tranh thông qua ho t

nh hư#ng các
ng này.

4. Phương pháp nghiên c(u:
Ti n hành phát phi u th m dò kh%o sát th c t , thu th p các thông tin và d li u t" các
báo cáo thư+ng niên c a ngân hàng Nhà nư#c, các ngân hàng thương m i, t ng c c
th ng kê, báo chí, các trang web, các t p chí nghiên c u, các tài li u trong và ngoài
nư#c... và s d ng phương pháp th ng kê, t ng h p, phân tích, so sánh * x lý s li u
thu th p ư c.
5. C*u trúc n+i dung nghiên c(u:
Ngoài ph&n m4 &u và k t lu n,
Chương 1: T ng quan v ho t
Chương 2: Th c ti;n ho t

tài ư c trình bày g m 3 ph&n:
ng mua bán sáp nh p (M&A) ngân hàng

ng mua bán sáp nh p (M&A) ngân hàng t i Vi t Nam

Chương 3: Gi%i pháp M&A ngân hàng thương m i Vi t Nam th+i k? h u kh ng ho%ng
tài chính


-4-

CH ƠNG 1: T,NG QUAN V- HO T

NG

MUA BÁN SÁP NH P (M&A) NGÂN HÀNG
1.1 T.ng quan v# M&A
1.1.1 Khái ni/m
M&A ngân hàng “Merger và Acquisition in Banking” có ngh$a là Mua bán và Sáp nh p
trong l$nh v c ngân hàng, là ho t

ng giành quy n ki*m soát m t ngân hàng, m t b

ph n ngân hàng thông qua vi c s4 h u m t ph&n ho,c toàn b ngân hàng ó. Nguyên t2c
cơ b%n c a M&A là ph%i t o ra nh ng giá tr m#i cho các c
tr ng c9 không

t ư c. Nói cách khác, M&A liên quan

quy n s4 h u * làm thay
Ho t

ng M&A không ch1 làm thay
thay

n v6n

i ho,c t o ra nh ng giá tr m#i cho c

ph&n ho,c tài s%n mà còn làm thay
M c

ông mà vi c duy trì tình
s4 h u và th c thi
ông.

i tình tr ng s4 h u c a m t ngân hàng
i c% ho t

ng qu%n tr

i v qu%n tr ph thu c vào các quy

i v#i c

i u hành c a ngân hàng.

nh c a pháp lu t, i u l doanh

nghi p và các thCác hình th(c M&A:
Sáp nh0p (merger): ư c hi*u là giao d ch mà m t hay nhi u ngân hàng chuy*n toàn b
tài s%n, quy n, ngh$a v và l i ích h p pháp c a mình sang m t ngân hàng khác – g!i là
acquiring bank. Bên b sáp nh p ư c g!i là ngân hàng m c tiêu (target bank). Ngân
hàng m c tiêu s: ch6m d t s t n t i sau khi sáp nh p vào acquiring bank
H&p nh*t (consolidation): m t trư+ng h p ,c bi t c a sáp nh p. Trong hình th c h p
tác này, hai hay m t s ngân hàng s: chuy*n toàn b tài s%n (bao g m c% nh ng tài s%n
h u hình l8n vô hình như th ph&n, thương hi u…) c9ng như nh ng quy n, ngh$a v và
l i ích h p pháp khác c a mình * hình thành nên m t ngân hàng m#i và ch6m d t s
t n t i c a các ngân hàng b h p nh6t trên th trư+ng. V b%n ch6t ây là ho t

ng sáp

nh p nhưng theo pháp lu t Vi t nam, hi n tư ng này ư c g!i là h p nh6t doanh nghi p


-5-

Mua l'i (acquisition) là vi c m t ngân hàng mua l i hay thâu tóm toàn b ho,c m t
ph&n tài s%n c a ngân hàng khác

* ki*m soát, chi ph i toàn b ho,c m t m%ng kinh

doanh, d ch v c a ngân hàng b mua l i.
Nh ng khái ni m 4 trên d a vào các trư+ng h p thư+ng g,p nh6t: sáp nh p, h p nh6t,
mua l i gi a các ngân hàng v#i nhau. Trong th c t , có nh ng thương v M&A trong ó
m t bên tham gia là ngân hàng bên còn l i là nh ng doanh nghi p khác. Vai trò c a ngân
hàng trong các cu c giao d ch này có th* là ngư+i bán nhưng c9ng có th* là ngư+i mua.
Do ó, nh ng khái ni m trên có th* ư c hi*u r ng hơn ó là nh ng cu c giao d ch gi a
ngân hàng v#i các doanh nghi p khác.
1.1.2 Phân bi/t khái ni/m mua bán và sáp nh0p
Ho t

ng mua l i v cơ b%n gi ng v#i sáp nh p,

u là ho t

ng qua ó các công ty

tìm ki m l i ích kinh t nh+ t ng quy mô, gi%m chi phí, m4 r ng th trư+ng nhưng chúng
có nh ng i*m khác bi t ó là sáp nh p thư+ng * ch1 s k t h p gi a hai ngân hàng

“tương

ng” t c là có quy mô, uy tín, s c m nh tài chính… như nhau xét trên nhi u

m,t và k t qu% thư+ng t o ra m t ngân hàng m#i, m c ích c a sáp nh p là s h p tác
cùng có l i c a c% hai bên sáp nh p.
Trong khi ó, giao d ch mua l i có th* x%y ra trư+ng h p mua l i (hay thâu tóm) toàn b
ho,c mua l i m t ph&n m t doanh nghi p hay ngân hàng khác.Trư+ng h p mua l i toàn
b , ngân hàng b mua l i s: ng"ng ho t

ng, ngân hàng ti n hành mua l i nu t tr!n ho t

ng kinh doanh c a ngân hàng kia, tuy nhiên c phi u c a ngân hàng i mua l i v8n
ư c ti p t c giao d ch bình thư+ng, k t qu% mua l i thư+ng không hình thành ngân hàng
m#i, m c ích c a vi c mua l i là nh=m “thâu tóm” ngân hàng m c tiêu.
Tuy nhiên, vi c phân bi t chúng ôi khi còn ph thu c vào m c tiêu truy n thông c a
các bên liên quan. Ch@ng h n, m t công ty mua l i m t công ty khác, giành quy n ki*m
soát toàn b và xóa s công ty b thâu tóm nhưng v8n có th* thông tin ra bên ngoài là s
sáp nh p. M t thương v M&A ư c coi là mua bán hay sáp nh p tùy thu c vào thái
c a các bên tham gia: khi ban giám

c i u hành c a c% hai phía b sáp nh p và i sáp


-6-

nh p có thái

h p tác, l c quan

i v#i thương v thì ó là sáp nh p; ngư c l i khi bên

b sáp nh p không h p tác thì ư c coi là v mua l i.
1.1.3 Các lo'i hình M&A
1.1.3.1 D a vào m i quan h/ gi1a các bên ti n hành M&A
a. Sáp nh p ngang ( horizontal mergers)
Là vi c các ngân hàng ti n hành sáp nh p v#i nh ng ngân hàng cùng c nh tranh tr c ti p
v m t dòng s%n ph-m, d ch v và th trư+ng. Thông qua phương th c sáp nh p này phía
i sáp nh p
chi phí c

t ư c nh ng l i ích: m4 r ng th trư+ng, k t h p thương hi u, gi%m thi*u
nh, t ng cư+ng hi u qu% c a h th ng phân ph i, b#t

i th c nh tranh, t n

d ng ngu n l c v con ngư+i, t o nên s c m nh l#n hơn * ương &u v#i các

i th

còn l i.
b. Sáp nh p d c ( vertical mergers)
Là vi c các ngân hàng sáp nh p v#i nh ng doanh nghi p trong cùng m t chuAi cung ng
s%n ph-m hay d ch v nào ó. Thư+ng là gi a ngân hàng A v#i các doanh nghi p là
khách hàng c a A. Ví d như m t ngân hàng thâu tóm m t công ty ch ng khoán v n là
khách hàng c a mình nh=m m4 r ng th ph&n tín d ng sang l$nh v c ch ng khoán. B=ng
cách sáp nh p d!c như v y các ngân hàng có th*

t ư c nh ng l i ích như: ki*m soát

ư c r i ro khi cung c6p tín d ng cho khách hàng, gi%m các chi phí trung gian phát sinh
trong quá trình ưa d ch v

n v#i khách hàng ...

Sáp nh p d!c ư c chia thành hai phân nhóm:
Sáp nh p ti n ( forward) khi m t ngân hàng mua l i công ty khách hàng c a
mình
Sáp nh p lùi ( backward) khi m t doanh nghi p mua l i nhà cung c6p c a
mình
c. Sáp nh p m r ng th tr

ng ( market – extension mergers)

Là vi c các ngân hàng sáp nh p v#i nhau * t ng th ph&n khi mAi bên có th ph&n 4 các
th trư+ng, các khu v c khác nhau. Phương th c sáp nh p này có tác d ng m4 r ng th
trư+ng, t ng th ph&n cho các ngân hàng sáp nh p. Ví d : m t ngân hàng có th trư+ng


-7-

chính 4 thành ph H Chí Minh sáp nh p v#i m t ngân hàng khác có th trư+ng chính 4
Hà N i.
d. Sáp nh p ki u m r ng s n ph m
Di;n ra

i v#i hai ngân hàng bán nh ng s%n ph-m khác nhau nhưng có liên quan t#i

nhau trong cùng m t th trư+ng. Ví d , m t ngân hàng v#i các s%n ph-m tín d ng mua
công ty ch ng khoán * m4 r ng s%n ph-m môi gi#i ch ng khoán.

e. Sáp nh p ki u t h p/ t p oàn ( conglomeration)
Là vi c m t ngân hàng sáp nh p v#i nh ng doanh nghi p không cùng l$nh v c kinh
doanh v#i mình * a d ng hóa ngành ngh . Phương th c sáp nh p này thư+ng t ng quy
mô c a ngân hàng i sáp nh p thông qua ó t ng s %nh hư4ng c a nó v#i th trư+ng, a
d ng ngành ngh kinh doanh * phân tán nh ng r i ro có th* x%y ra. Thông thư+ng các
t p oàn ngân hàng l#n trên th gi#i

u n2m gi cùng lúc nhi u m%ng kinh doanh như:

d ch v ngân hàng, c&m c th ch6p, ch ng khoán, b6t

ng s%n…

1.1.3.2 D a vào các cách th(c cơ c*u tài chính
a. Sáp nh p mua ( purchase mergers)
Lo i hình sáp nh p này di;n ra khi m t ngân hàng mua m t ngân hàng. Vi c mua l i này
có th* ư c th c hi n b=ng ti n m,t ho,c thông qua vi c phát hành các lo i ch ng t" ghi
n (c phi u hay trái phi u).
b. Sáp nh p h p nh t ( consolidation mergers)
Hai hay nhi u ngân hàng h p nh6t thành m t ngân hàng m#i có tư cách pháp nhân, tình
hình tài chính c a chúng ư c h p nh6t trong ngân hàng m#i ó.
1.1.4 Các phương th(c th c hi/n M&A
1.1.4.1 Chào th u ( tender offer)
Khi m t doanh nghi p, ngân hàng hay cá nhân nào ó mu n mua l i m t ngân hàng m c
tiêu, h! s: chính th c ưa ra m t giá * mua l i c phi u c a

i tư ng ó. M c giá ưa

ra ph%i cao hơn giá th trư+ng t i cùng th+i i*m, th m chí là cao hơn khá nhi u * t o
s quan tâm c a c

ông ngân hàng m c tiêu. Khi dùng phương pháp này, phía i thâu

tóm thư+ng t n m t m c chi phí khá cao. Thông thư+ng giá ưa ra chào th&u cao hơn


-8-

giá th trư+ng r6t nhi u. Ví d như ngân hàng A ưa ra m c giá 65 USD/c ph&n c a
ngân hàng B trong khi giá c a c phi u ó trên th trư+ng ch1 là 55 USD. N u ngân hàng
B có 70 tri u c ph&n thì có ngh$a ngân hàng A ã tr% 4550 tri u USD (so v#i th giá
3850 tri u USD - chênh l ch 700 tri u USD) * mua l i toàn b ngân hàng B. Sau khi có
thông báo chào mua ó, ngân hàng m c tiêu có th* t ch c
quy t

nh bán hay không. N u các c

ông

mu n mua. Trong r6t nhi u trư+ng h p, các c

ih ic

ông * i

n

ng ý, ngân hàng s: ư c bán cho bên
ông

ng trư#c s h6p d8n c a m c giá

mà bên thâu tóm ưa ra ã quy t bán c phi u dù ban qu%n tr không mong mu n. Sau
khi ti p qu%n ngân hàng m c tiêu, phía thâu tóm s: th c hi n nh ng k ho ch c%i t ban
qu%n tr hay b6t c m c tiêu gì mà h! ã d

nh.

ây là phương th c mua bán mang

tính ch6t “thôn tính thù ngh ch”.
Hình th c mua bán này xem ra khá g!n nhB và thư+ng ư c các ngân hàng hay các
doanh nghi p l#n áp d ng * mua l i các

i th có quy mô nh< hơn nó. Tuy nhiên trong

th c t , phương th c này c9ng ư c áp d ng * tri t h nh ng
d!a tr c ti p ho t

ng c a ngân hàng hay doanh nghi p thâu tóm. Trư+ng h p này bên

i thâu tóm s: ph%i huy

ng ư c m t lư ng ti n l#n * áp ng m c chào th&u mà h!

nh ưa ra. Có nhi u cách * huy
-

Huy

i th c nh tranh l#n, e

ng v n t" c

ng ngu n tài chính l#n như là:

ông hi n h u thông qua phát hành trái phi u không có %m b%o

nhưng tr% lãi cao. Cách làm này có th* huy

ng ư c m t lư ng ti n l#n cho bên

mua l i * tài tr cho vi c thu mua ngân hàng m c tiêu. Tuy nhiên vi c này thư+ng
* l i gánh n,ng tài chính cho các n m sau vì ph%i tr% lãi r6t cao cho ch n . ôi khi
bên mua l i dùng phương pháp phát hành thêm c phi u; tr% c t c b=ng c phi u.
Gi%i pháp này c9ng có như c i*m, nó s: pha loãng c phi u và nhi u c

ông không

thích i u ó.
-

i vay kho%ng 70-80% giá mua, sau ó bán tài s%n ngân hàng m c tiêu hay l6y l i
t c c a nó làm ra * tr% n .

ây chính là bi n pháp mua l i b=ng n vay. V#i nh ng

t p oàn ngân hàng, vi c thôn tính

i th c a nh ng công ty con có th* ư c ngân

-9-

hàng mB cung c6p nh ng kho%n tín d ng ưu ãi. B=ng cách này, phía i mua l i có
th* thâu tóm

i tư ng mà không c&n dùng

* t o áp l c bu c c

n m t lư ng ti n m,t l#n.

ông ngân hàng m c tiêu ph%i bán c phi u, thư+ng bên mu n

thâu tóm s: ưa ra m t t5 l cao (ví d như 80%) n u mua
không

s: h y không mua. N u các c

c a bên thâu tóm ưa ra, h! s: quy t

s

ó thì m#i mua còn

ông này c%m th6y h6p d8n b4i m c giá mua l i

nh bán l i c phi u.

Trong thương v “chào th&u” ban qu%n tr ngân hàng m c tiêu b m6t quy n
b4i vì ây là s trao

i tr c ti p gi a ngân hàng thôn tính và c

m c tiêu, trong khi ban qu%n tr ( thư+ng ch1 là ngư+i

nh o t,

ông c a ngân hàng

i di n do ó tr c ti p không n2m

s lư ng c ph&n chi ph i) b g t ra bên ngoài. Thông thư+ng, ban qu%n tr và các v
trí qu%n lí ch ch t c a ngân hàng m c tiêu s: b thay th , m,c dù thương hi u và cơ c6u
t ch c c a nó v8n có th* ư c gi l i mà không nh6t thi t b sáp nh p hoàn toàn vào
ngân hàng thôn tính.

* ch ng l i v sáp nh p b6t l i cho mình, nhi u trư+ng h p ban

qu%n tr ngân hàng b thâu tóm s: ph%n kháng l i b=ng cách i tìm m t
ưa ra giá mua cao hơn *

i tác t t hơn,

i ch!i v#i bên thâu tóm. H@n nhiên ây là cách không d;

dàng vì r6t khó * tìm ư c m t

i tác như th . Ban qu%n tr này c9ng có th* i vay *

mua l i c phi u c a mình và sau ó rút khdùng s ti n i vay * tr% c t c th t cao và thuy t ph c c
C9ng có khi ban qu%n tr l i tìm
thu c

ông không bán c phi u i.

n cách gi%i quy t tiêu c c hơn là poison pill – viên

c. ây là cách mà ngân hàng m c tiêu nA l c làm n%n lòng

tóm b=ng cách làm t ng chi phí cho thương v

i tư ng mu n thâu

ó ho,c b=ng cách làm gi%m giá tr c a

ngân hàng có th* b thâu tóm. Ngày nay, h&u như các c

ông và các nhà l p pháp

không m,n mà v#i cách phòng th này. Vì bên c nh vi c làm n%n lòng
mua l i, cách này c9ng luôn gây ra nh ng thi t h i cho các c

u

i th mu n

ông, cho giá tr c a ngân

hàng m c tiêu.
1.1.4.2 Lôi kéo các c. "ông b*t mãn ( proxy fights)
Phương th c này c9ng là cách thâu tóm mang tính thù ngh ch. Ban qu%n tr ngân hàng
không th* ư c lòng t6t c% các c

ông v cách qu%n lý c a h!. Nh6t là khi t ch c ó


- 10 -

rơi vào tình tr ng kinh doanh sa sút hay thua lA thì l p t c s s

ông b6t mãn s: còn

t ng lên nhi u hơn. L i d ng tình th này, phía bên mu n thâu tóm s: l p k ho ch * lôi
kéo các c

ông b6t mãn ó.

&u tiên, ngân hàng thâu tóm có th* mua c phi u c a

i

tư ng qua th trư+ng ch ng khoán. Vi c mua c phi u qua th trư+ng ch ng khoán ch1 là
m t cách * bên thu mua ,t chân vào ngân hàng m c tiêu. Vi c h! c&n th c hi n sau ó
là s: lôi kéo các c
ngân hàng, nhóm c
t5 l nh6t

ông b6t mãn * m4

ih ic

ông. Tu? theo quy

ông có quy n tri u t p cu c h!p

ih ic

nh trong i u l

ông ph%i s4 h u m t

nh c ph&n ph thông. Lu t Doanh nghi p c a Vi t Nam quy

nh t5 l này

là 10% (theo kho%n 2 i u 79 lu t Doanh nghi p). Và c9ng tu? theo s c ph&n s4 h u
c a nhóm c

ông, nhóm này có th* lo i ban qu%n tr c9 và b&u

i di n c a bên thôn

tính vào h i

ng qu%n tr m#i. C%nh giác v#i hình th c thôn tính này, ban qu%n tr c a

các ngân hàng, doanh nghi p b sáp nh p có th* s2p ,t các nhi m k? c a ban i u hành

và ban qu%n tr xen k: nhau ngay t" trong i u l ngân hàng. B4i vì m c ích cu i cùng
c a bên thôn tính và các c

ông b6t mãn là thay

i ban i u hành.

1.1.4.3 Thương lư&ng t nguy/n ( friendly mergers)
ây là hình th c thương lư ng v#i ban qu%n tr , ban i u hành ngân hàng m c tiêu. Hình
th c này mang tính thân thi n và có tên g!i chung là “friendly mergers”. N u c% hai bên
u nh n th6y l i ích chung ti m tàng trong m t v sáp nh p và nh ng i*m tương

ng

gi a hai ngân hàng (v v n hóa t ch c, ho,c th ph&n, s%n ph-m...), ngư+i i u hành s:
xúc ti n * ban qu%n tr c a hai bên ng i l i và thương th%o cho m t h p

ng sáp nh p.

Có không ít trư+ng h p, ch s4 h u các ngân hàng, doanh nghi p nh<, thua lA ho,c y u
th trong cu c c nh tranh tìm cách rút lui b=ng cách bán l i, ho,c t tìm
hàng l#n hơn *

ngh

n các ngân

ư c sáp nh p hòng l t ngư c tình th c a mình trên th trư+ng.

Trong cu c thương lư ng ó các bên có th* tho% thu n * thanh toán b=ng ti n ho,c

chuy*n như ng c phi u ho,c k t h p c% hai hay dùng cách hoán

i c phi u (stock

swap) * chuy*n c phi u c a bên b sáp nh p vào bên i sáp nh p.
Giá c phi u c a hai bên ư c ch!n vào m t ngày ã xác
gi a chúng. T5 l chuy*n

i là thương s gi a chúng.

nh s: là c n c

* chuy*n

i


- 11 -

Ví d : Ngân hàng A ang àm phán * sáp nh p ngân hàng B. Vào ngày 28/10/2009
( ư c ch!n * xác

nh t5 l hoán

B: 40.000 /CP. V y t5 l hoán

i), giá c phi u c a A: 100.000 /CP; giá c phi u

i s: là: 2.5. T c là c

ông B s: ư c

i 2.5 c phi u

c9 * l6y 1 c phi u m#i.
1.1.4.4 Thu gom c. phi u trên th trư2ng ch(ng khoán
Là hình th c ngân hàng có ý

nh thâu tóm s: gi%i ngân * thu gom c phi u c a ngân

hàng m c tiêu thông qua giao d ch trên th trư+ng ch ng khoán, ho,c mua l i c a các c
ông chi n lư c hi n h u.
Vi c này ph%i ư c th c hi n v#i m t k ho ch c-n th n và b%o m t. Vi c l thông tin s:
-y giá c phi u c a ngân hàng m c tiêu lên cao và khi ó chi phí ph%i tr% tr4 nên 2t <
hơn. Cách làm này c9ng thư+ng v6p ph%i vi c bu c báo cáo cho UBCKNN khi t5 l s4
h u

t

n t5 l nào ó. Do ó, * th c hi n ư c vi c thu gom c phi u, ngân hàng

mua l i s: ph%i c&n nhi u

ng minh cùng mua vào trong th+i gian trư#c khi

t ngưCng

s4 h u ph%i báo cáo v#i UBCKNN. N u k ho ch trót l!t, bên mua l i có th* thâu tóm
ngân hàng m c tiêu v#i chi phí r> hơn nhi u so v#i hình th c chào th&u r6t nhi u.
1.1.4.5 Mua l'i tài s3n

Ngân hàng mua l i s: th-m

nh giá tài s%n c&n mua qua m t t ch c

nh giá

c l p.

D a trên giá c a tài s%n ó, h! s: ưa ra m t giá chào th&u v#i ngân hàng và doanh
nghi p s4 h u tài s%n. C9ng như phương th c chào th&u trên, giá mua ưa ra ph%i cao
hơn giá tr mà t ch c th-m

nh

c l p ã ưa ra * thu hút s quan tâm c a bên s4

h u tài s%n ó. Phương th c này s: khó kh n n u tài s%n mu n mua l i là tài s%n vô hình
như thương hi u, th ph&n, b n hàng, danh ti ng, nhân s , v n hóa t ch c vì r6t khó
ư c

nh giá và ư c các bên th ng nh6t.... Ngư c l i, n u tài s%n là h u hình như nhà

xư4ng, máy móc, thi t b ... thì phương pháp này xem ra khá thu n ti n. Do ó, phương
th c này thích h p cho các giao d ch mua l i nh ng ngân hàng, doanh nghi p nh<, mà
th c ch6t là nh2m

n các cơ s4 s%n xu6t, nhà xư4ng máy móc, dây chuy n công ngh ,

h th ng c a hàng,

i lý, chi nhánh ang thu c s4 h u c a ơn v

ó.


- 12 -

1.1.5

nh giá ngân hàng trong ho't "+ng M&A

Trong M&A,

nh giá ngân hàng óng m t vai trò h t s c quan tr!ng. M c giá ngân

hàng ư c ưa ra là k t qu% c a m t quá trình

nh giá ngân hàng và nó ư c coi như

m t tín hi u không th* thi u cho th trư+ng M&A. Tín hi u này d8n

n thái

khác

nhau c a các bên mua bán, nó có th* thu hút s quan tâm ho,c c9ng có th* không c a
ngư+i mua vào m t ngân hàng nh6t

nh và c9ng là i*m m c * b%n thân ch ngân hàng

d a vào làm c n c cho quá trình chào bán.
nh giá ngân hàng c9ng là quá trình xác
hóa ,c bi t này trên th trư+ng M&A.

nh i*m cân b=ng gi a cung và c&u lo i hàng
nh giá ngân hàng ưa ra b c tranh t ng quát v

giá tr c a m t ngân hàng t i m t th+i i*m nh6t
i tư ng s d ng k t qu%

nh, là cơ s4 quan tr!ng ph c v cho

nh giá ngân hàng ưa ra quy t

nh mua bán, &u tư, cho

vay, cho thuê m t cách h p lý.
Do ,c i*m c a

nh giá ngân hàng M&A là ph%i ưa ra ư c m c giá trong b i c%nh

mâu thu8n khách quan luôn t n t i là: bên mua mu n mua v#i “giá r>”, bên bán mu n
bán v#i “giá 2t” hay nói cách khác là các bên mua bán

u mu n t i a hóa l i nhu n

c a mình. Và do v y vi c ưa ra ư c m t m c giá “thu n mua v"a bán” gi a hai bên
mua bán luôn là i u không d; dàng.
Có r6t nhi u phương pháp

nh giá khác nhau ang ư c áp d ng trên th c t . Vi c

nh

giá m t ngân hàng hay doanh nghi p trong th c t không nh6t thi t ch1 s d ng riêng l>
m t phương pháp c th* nào ó mà còn có th* ư c th c hi n b=ng cách s d ng k t h p
nhi u phương pháp

nh giá v#i nhau. M t s phương pháp

nh giá ph bi n ư c trình

bày ph&n ph l c 2.
1.1.6 Nh1ng l&i ích và h'n ch c!a M&A ngân hàng
1.1.6.1 Các l&i ích c!a ho't "+ng M&A ngân hàng
a. L i th nh quy mô
Hai hay nhi u ngân hàng sáp nh p vào nhau s: t o nên ư c qui mô l#n hơn v v n, con
ngư+i, s lư ng chi nhánh… t" ó s: t o ra ư c kh% n ng cung ng v n cho nh ng d
án l#n hơn, òi h

- 13 -

v s lư ng chi nhánh, ngân hàng sau sáp nh p s: áp ng ư c nhu c&u ngày càng gia
t ng c a khách hàng m t cách t t hơn.
Vi c sáp nh p s: d8n
trư#c ây có cùng

n s c2t gi%m nh ng chi nhánh c a hai hay nhi u ngân hàng

a bàn ho t

ng * duy trì m t chi nhánh, phòng giao d ch t" ó s:

c2t gi%m ư c m t s lư ng nhân viên, c2t gi%m chi phí thuê v n phòng, chi phí ti n
lương nhân viên, chi phí ho t

ng c a chi nhánh, phòng giao d ch. Chi phí ho t

gi%m xu ng, doanh thu t ng lên s: là y u t làm cho hi u qu% ho t

ng s:

ng c a ngân hàng

sau sáp nh p cao hơn.
ng th+i, hai hay nhi u ngân hàng riêng l> có nh ng s%n ph-m khác nhau khi k t h p
l i s: t o ra vi c s d ng các s%n ph-m hA tr cho nhau ho,c thay th l8n nhau s: làm gia
t ng tính ti n ích c a s%n ph-m d ch v ngân hàng sau sáp nh p t" ó s: thu hút khách
hàng nhi u hơn, giá tr d ch v c a s%n ph-m s: ngày càng cao hơn d8n
ho t

n hi u qu%

ng c a ngân hàng t ng trư4ng hơn.

b. T n d ng

c h th ng khách hàng

MAi ngân hàng s: t o ra ,c thù kinh doanh riêng do v y khi k t h p l i s: có nh ng l i
th riêng * khai thác b sung cho nhau. Ch@ng h n như ngân hàng A có h th ng khách
hàng là các doanh nghi p v"a và nh< khi k t h p v#i ngân hàng B chuyên cho vay
v#i cá nhân và các doanh nghi p nh< thì s%n ph-m cho vay

i

i v#i cá nhân và doanh

nghi p v"a và nh< s: ư c ngân hàng B s d ng tri t * nh=m khai thác l i th v n có
c a mình.
Ho,c khi ngân hàng nh< sáp nh p vào ngân hàng l#n thì h! có i u ki n * kinh doanh
nh ng s%n ph-m mà trư#c kia h! không có kh% n ng th c hi n như l p phòng kinh doanh
ngo i t ch@ng h n. Mu n phát tri*n m t phòng giao d ch ngo i t ph%i có &u tư l#n v
công ngh , nhân l c và n ng l c qu%n tr r i ro. i u này vư t ra ngoài kh% n ng c a các
ngân hàng nh< nên sau khi sáp nh p các ngân hàng nh< có i u ki n hơn * tham gia vào
nh ng l$nh v c mà trư#c ây b%n thân h! không th* th c hi n ư c.
Ngân hàng sau sáp nh p s: ư c k th"a h th ng khách hàng c a hai ngân hàng trư#c
sáp nh p, t" ó khách hàng s: ư c cung c6p các s%n ph-m d ch v mà trư#c ây ngân


- 14 -

hàng kia không có, làm t ng s g2n bó c a khách hàng v#i ngân hàng

ng th+i t ng

ngu n thu nh p cho ngân hàng.
Hơn n a, khi m t trong hai hay nhi u ngân hàng có chi nhánh ho,c phòng giao d ch t i
nh ng

a bàn mà bên còn l i không có cơ s4 kinh doanh thì ngân hàng kia có th* khai

thác các khách hàng c a ngân hàng này * cung c6p các s%n ph-m c a mình thay vì thi t
l p chi nhánh ho,c phòng giao d ch m#i v"a t n kém chi phí v"a m6t r6t nhi u th+i gian
* xây d ng h th ng khách hàng. Như v y hi u qu% chung c a ngân hàng sau sáp nh p
s: cao hơn r6t nhi u so v#i hi u qu% c a hai ngân hàng ơn l> c ng l i.
c. Gi m

c chi phí huy

Chính sách th2t ch,t ti n t

ng do vi c ch y ua lãi su t
&u n m 2008 c a Ngân hàng Nhà nư#c g2n li n v#i s c ng

th@ng v thanh kho%n c a các ngân hàng thương m i. Lãi su6t huy

ng VND có s bi n

ng m nh nh6t t" trư#c t#i nay. Cu c ch y ua lãi su6t bùng phát trong tháng 5 và t o
nh ng 1nh i*m nóng s t trong tháng 6. Trên th trư+ng liên ngân hàng, lãi su6t ghi
nh n k5 l c “treo” t#i 43%/n m; nhi u thành viên

ng lo t -y m c huy

ng trong dân

cư lên t#i trên 19%/n m, cá bi t có trư+ng h p áp t#i 20%/n m. Th c tr ng ó cho th6y
áp l c c nh tranh lãi su6t huy

ng c a các NHTMCP Vi t Nam r6t gay g2t khi

i di n

v#i bi n c khó kh n c a n n kinh t x%y ra. Lư ng ti n g i trong h th ng ngân hàng
c a dân cư không t ng lên áng k* trong khi s dư ti n g i c a các ngân hàng ch y lòng
vòng sang nhau. V y nên, khi ngân hàng sáp nh p l i, ,c bi t là các ngân hàng nh< và
y u b các ngân hàng l#n thâu tóm thì s lư ng các NHTM Vi t Nam s: gi%m xu ng, khi
ó áp l c c nh tranh lãi su6t s: gi%m xu ng, n ng l c tài chính ư c c%i thi n áng k , s:
khó có th* di;n ra cu c ch y ua lãi su6t huy

ng tương t như trên. Các ngân hàng nh<

s: b ngân hàng l#n thâu tóm t" ó hình thành nên nh ng ngân hàng l#n m nh hơn trư#c,
chi phí huy
hi u qu% ho t

ng s: gi%m xu ng áng k* so v#i trư#c khi th c hi n sáp nh p làm cho
ng c a ngân hàng t t hơn, d8n

vư t qua nh ng bi n c khó kh n c a n n kinh t .
d. Thu hút

c nhân s gi i

n n ng l c c nh tranh t ng lên

s c

- 15 -

S phát tri*n r6t nhanh c a ngành ngân hàng Vi t Nam nói chung và kh i NHTMCP nói
riêng trong th+i gian qua ã làm cho th trư+ng lao
chính - ngân hàng. Các ngân hàng m#i thành l p

ng r6t khan hi m nhân s ngành tài
u ph%i xây d ng m t

i ng9 cán b

nòng c t v ng ch2c, nh ng nhân s này òi hchính – ngân hàng, có k7 n ng qu%n lý t t. Do v y * xây d ng ư c

i ng9 như v y thì

không có cách nào hi u qu% b=ng lôi kéo nhân s 4 nh ng ngân hàng ã ho t
n m,

ng th+i các ngân hàng mu n m4 r ng qui mô ho t

nhân s cho chi nhánh, phòng giao d ch m#i nên d8n

ng lâu

ng c9ng ph%i tuy*n d ng

n hi n tư ng d ch chuy*n nhân

s t" ngân hàng này sang ngân hàng khác. N m 2007 ánh d6u th+i i*m khan hi m
nhân s ngành ngân hàng lên

n 1nh i*m, các ngân hàng kh n

n trong vi c tuy*n

d ng các nhân s gingân hàng khác. Vì th khi hai hay nhi u ngân hàng sáp nh p l i s: t o ra ư c
nhân s l#n * ch!n l!c hình thành nên

i ng9

i ng9 nhân s m#i ti m n ng và &y n ng l c,

có th* th c hi n các chi n lư c kinh doanh m#i, nh ng l$nh v c, s%n ph-m d ch v mà
trư#c ây do thi u nhân s gis%n ph-m quy n ch!n…t" ó s: t o nên th m nh riêng có c a ngân hàng sau sáp nh p,
hi u qu% ho t

ng t ng trư4ng rõ nét, gia t ng kh% n ng * theo u i các m c tiêu như

ngân hàng bán l> hàng &u Vi t nam, t p oàn tài chính l#n nh6t Vi t Nam.
e. Gia t ng giá tr doanh nghi p
Vi c sáp nh p ngân hàng l i v#i nhau d8n

n t n d ng ư c l i th kinh doanh trên qui

mô l#n, gi%m b#t các chi phí n u th c hi n m4 r ng qui mô ho t

ng, c2t gi%m ư c

nhân s dư th"a thi u hi u qu%, t n d ng ư c h th ng khách hàng * phát tri*n các s%n
ph-m hA tr , m4 r ng ư c l$nh v c kinh doanh, s%n ph-m m#i khi có thêm các nhân s
gi
ng c a ngân hàng sau sáp nh p t ng cao, d8n

tài s%n c a ngân hàng t ng lên, giá tr tài s%n c a c
ngân hàng sau sáp nh p s: ư c các c

ông t ng d8n

n giá tr

n giá c phi u c a

ông hi n h u tin tư4ng, các nhà &u tư quan

tâm và ánh giá cao hơn. Do v y, sáp nh p không ch1 ơn thu&n là phép c ng giá tr c a
hai hay nhi u ngân hàng l i v#i nhau, n u t n d ng ư c các l i th , giá tr ngân hàng


- 16 -

sau sáp nh p s: l#n hơn r6t nhi u l&n phép c ng s h!c c a các ngân hàng b sáp nh p
l i.
1.1.6.2 Các h'n ch c!a ho't "+ng M&A ngân hàng
a. Quy n l i c a các c

ông thi u s b

nh h

ng

Trong quá trình thâu tóm và sáp nh p ngân hàng làm cho quy n l i c a các c
thi*u s b %nh hư4ng r6t l#n. Các quy n l i và ý ki n c a c
qua trong cu c h!p

ih i

ng c

* ph quy t ngh quy t

h! không

ông

ông thi*u s có th* b b<

ông * thông qua vi c sáp nh p b4i vì s phi u c a
ih i

ng c

ông. N u khi các c

ông thi*u s

không hài lòng v#i phương án sáp nh p thì h! có th* bán c phi u c a mình i, như th
h! s: b thi t thòi do khi h! bán c phi u là th+i i*m thương v sáp nh p s2p hoàn t6t
cho nên giá c a c phi u lúc này không còn ư c cao như th+i i*m m#i có thông tin
c a thương v thâu tóm và sáp nh p. Hơn n a n u h! ti p t c n2m gi thì t5 l quy n
bi*u quy t c a h! trên t ng s c phi u có quy n bi*u quy t s: nh< hơn trư#c. B4i vì sau
sáp nh p hai hay nhi u ngân hàng l i v#i nhau thì s v n i u l s: ít nh6t b=ng v n i u
l c a các ngân hàng c ng l i do ó t ng s quy n bi*u quy t s: l#n hơn trư#c. Khi ó t5
l quy n l i c a các c

ông thi*u s trên t ng s s: gi%m xu ng. H! càng có ít cơ h i

hơn trong vi c th* hi n ý ki n c a mình trong các cu c h!p c a
b. Xung

t gi a các c

ng c

ông.

ông l n

Sau khi sáp nh p, ngân hàng nh n sáp nh p s: ho t
nh ng c

ih i

ng v#i s v n c ph&n l#n hơn,

ông l#n c a ngân hàng b thâu tóm có th* s: m6t quy n ki*m soát ngân hàng

như trư#c ây do t5 l quy n bi*u quy t trên t ng s c ph&n có quy n bi*u quy t ã
gi%m nh< hơn trư#c. Nh ng cái “tôi” c a các ông ch ngân hàng b
c a h! trong
h i

ih i

ng c

ông không còn ư c như trư#c n a, quy n b&u ngư+i vào

ng qu%n tr c9ng s: gi%m so v#i trư#c ây. H i

hơn, nên thành viên h i

ng ch m, ý ki n

ng qu%n tr do các c

hơn trư#c ây khi chưa sáp nh p. Vì th các c

ng qu%n tr s: có s lư ng l#n

ông l#n b&u vào s: có quy n h n ch
ông l#n s: tìm cách liên k t v#i nhau *

t o nên th l c c a mình l#n hơn nh=m tìm cách ki*m soát ngân hàng sau sáp nh p, cu c
ua tranh s: không bao gi+ ch6m d t cho

n khi t6t c% các bên cùng th