Phát triển làng nghề ở huyện Hoa Lư tỉnh Ninh Bình (Trường hợp làng nghề đá mỹ nghệ ở xã Ninh Vân) : Luận văn ThS. Kinh tế: 60 31 01

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

ĐỖ THỊ YÊN

PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA LƯ
TỈNH NINH BÌNH: TRƯỜNG HỢP LÀNG NGHỀ
ĐÁ MỸ NGHỆ Ở XÃ NINH VÂN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

Hà Nội - 2011


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

ĐỖ THỊ YÊN

PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA LƯ
TỈNH NINH BÌNH: TRƯỜNG HỢP LÀNG NGHỀ
ĐÁ MỸ NGHỆ Ở XÃ NINH VÂN
Chuyên ngành : Kinh tế Chính trị
Mã số

: 60 31 01

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS ĐINH VĂN THÔNG

Hà Nội - 2011


MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...........................................................i
DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................... ii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT
TRIỂN LÀNG NGHỀ ................................................................................. 15
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LÀNG NGHỀ VÀ PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ 15

1.1.1. Khái niệm về làng nghề và phát triển làng nghề ......................... 15
1.1.2. Vai trò của phát triển làng nghề trong quá trình phát triển kinh tế
- xã hội ................................................................................................... 19
1.2. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ ............... 23
1.3. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ Ở MỘT SỐ ĐỊA PHƢƠNG ...... 28

1.3.1. Kinh nghiệm phát triển làng nghề của huyện Nghĩa Hƣng, tỉnh
Nam Định .............................................................................................. 28
1.3.2. Kinh nghiệm của làng nghề Đá mỹ nghệ Non Nƣớc, quận Ngũ
Hành Sơn ............................................................................................... 32
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN
HOA LƯ TỈNH NINH BÌNH: TRƯỜNG HỢP LÀNG NGHỀ ĐÁ MỸ
NGHỆ Ở XÃ NINH VÂN ........................................................................... 39
2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI ẢNH HƢỞNG ĐẾN SỰ PHÁT
TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA LƢ ......................................................... 39

2.1.1. Điều kiện tự nhiên ....................................................................... 39
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ............................................................ 42

2.2. TỔNG QUAN THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ Ở HUYỆN HOA
LƢ TỈNH NINH BÌNH .................................................................................. 54


2.3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA LƢ, TỈNH NINH
BÌNH........................................................................................................... 58

2.3.1. Quá trình hình thành và phát triển các làng nghề huyện Hoa
Lƣ .......................................................................................................... 58
2.3.2. Các chính sách phát triển làng nghề ........................................... 59
2.3.3. Thực trạng các điều kiện phát triển làng nghề huyện Hoa Lƣ .... 62
2.3.4. Các hình thức sản xuất kinh doanh tại làng nghề ...................... 68
2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA
LƢ, TỈNH NINH BÌNH .................................................................................. 69

2.4.1. Đánh giá chung ........................................................................... 69
2.4.2. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết để phát triển làng nghề huyện
Hoa Lƣ, tỉnh Ninh Bình ........................................................................ 78
CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM ĐỊNH HƯỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP
CHỦ YẾU PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA LƯ TỈNH
NINH BÌNH: TRƯỜNG HỢP LÀNG NGHỀ ĐÁ MỸ NGHỆ Ở XÃ
NINH VÂN ................................................................................................... 83
3.1. QUAN ĐIỂM ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA LƢ,
TỈNH NINH BÌNH ........................................................................................ 83

3.1.1. Phát triển làng nghề phải gắn với thị trƣờng............................... 83
3.1.2. Phát triển sản phẩm làng nghề trên cơ sở kết hợp yếu tố hiện đại
và yếu tố truyền thống. .......................................................................... 84
3.1.3. Phát triển làng nghề phù hợp với thế mạnh của địa phƣơng. ..... 84
3.1.4. Phát triển làng nghề trên cơ sở kết hợp hài hoà giữa phát triển

kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trƣờng và xây dựng nông thôn mới .... 85
3.1.5. Phát triển làng nghề gắn với đa dạng hoá hình thức tổ chức sản xuất
kinh doanh, kết hợp hài hòa các cơ sở ngành nghề quy mô vừa và nhỏ ...... 86
3.2. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ HUYỆN HOA
LƢ TỈNH NINH BÌNH .................................................................................. 87


3.2.1. Giải pháp về quy hoạch phát triển làng nghề .............................. 87
3.2.2. Giải pháp về thị trƣờng .............................................................. 89
3.2.3. Giải pháp phát triển thƣơng hiệu ................................................ 91
3.2.4. Giải pháp về nguồn vốn cho phát triển làng nghề ...................... 92
3.2.5. Giải pháp về môi trƣờng ............................................................. 94
3.2.6. Phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở các làng nghề ........... 95
3.2.7. Đổi mới cơ chế, chính sách đối với phát triển làng nghề ........... 95
KẾT LUẬN .................................................................................................. 97
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 99


TÓM TẮT LUẬN VĂN BẰNG TIẾNG VIỆT
(Theo công văn số 2405/ĐHKT-SĐH, ngày 29/11/2010
của Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN)

1. Tên luận văn: Phát triển làng nghề huyện Hoa Lư tỉnh Ninh Bình: Trường
hợp làng nghề đá Mỹ nghệ ở xã Ninh Vân.
2. Tác giả: Đỗ Thị Yên
3. Chuyên ngành: Kinh tế chính trị
4. Bảo vệ năm: 2011
5. Giáo viên hướng dẫn: TS. Đinh Văn Thông
6. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
* Mục đích

Trên sơ sở hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển làng nghề.
Mục đích của luận văn là đưa ra bức tranh tổng quan về sự phát triển làng nghề ở
huyện Hoa Lư, đặc biệt là đánh giá đúng thực trạng làng nghề đá mỹ nghệ của
huyện Hoa Lư. Từ đó đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm phát triển làng nghề,
tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội
của huyện trong thời gian tới.
* Nhiệm vụ
Thực hiện mục đích trên, đề tài cần tập trung giải quyết những nhiệm vụ sau:
- Trình bày có hệ thống một số lý luận cơ bản về phát triển làng nghề.
- Tổng quan kinh nghiệm phát triển làng nghề ở một số địa phương trong
nước để rút ra bài học cho phát triển làng nghề huyện Hoa Lư
- Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển làng nghề của huyện Hoa Lư.
- Đề xuất một số quan điểm và giải pháp chủ yếu nhằm phát triển làng nghề ở
huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình trong thời gian tới.
7. Những đóng góp mới của luận văn:
- Hệ thống hóa được những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển làng nghề.


- Phân tích đánh giá một cách toàn diện thực trạng phát triển của làng nghề
huyện Hoa Lư. Rút ra những thành tựu đã đạt được, chỉ ra những tồn tại, hạn chế
và nguyên nhân của nó.
- Đề xuất được những giải pháp chủ yếu có tính khả thi nhằm phát triển làng
nghề huyện Hoa Lư trong thời gian tới.
Giáo viên hướng dẫn
(ký và ghi rõ học tên)

Học viên
(ký và ghi rõ học tên)

Đinh Văn Thông

Đỗ Thị Yên