quyền tiên mãi_ thi truong chung khoan

Trường đại học Kinh tế Tp. Hồ Chí Minh
Khoa: Quản trị kinh doanh
Lớp: Quản trị chất lượng
Môn: Thị trường chứng khoán
Đề tài: Quyền tiên mãi- Rights
I. Khái niệm:
Quyền mua cổ phần hay quyền tiên mãi (Rights)là loại chứng khoán ghi nhận dành
cho tất cả các cổ đông hiện tại của công ty cổ phần được mua trước một số lượng cổ
phần trong đợt phát hành cổ phiếu phổ thông mới tương ứng với tỷ lệ cổ phần hiện
có của họ trong công ty, tại mức giá xác định, thấp hơn mức giá chào mời ra công
chúng và trong một thời hạn nhất định(thường chỉ vài tuần).
Khác với chứng quyền(Warrant),quyền tiên mãi được phát hành dành riêng cho các
cổ đông hiện hữutrong đợt phát hành cổ phiếu phổ thông của công ty và đây là
quyền chọn mua có thời gian rất ngắn(vài tuần).Quyền này được phát hành khi các
công ty tăng vốn bằng cách phát hành thêm các cổ phiếu thường.
Ví dụ: công ty A đã phát hành 1triệu cổ phiếu, nay phát hành bổ sung 500.000 cổ
phiếu.Công ty quy định những cổ đông được mua cổ phần mới với điều kiện: 2 cổ
phiếu cũ – mua 1 cổ phiếu mới: với giá 32USD/CP, trong khi giá thị trường là
38USD/CP.
II. Đặc điểm
- Mỗi cổ phiếu đang nắm giữ mang lại cho cổ đông một phiếu tiên mãi. Số lượng
phiếu cần có để mua một cổ phiếu mới được quy định trong từng đợt chào bán,
cùng với giá mua, thời hạn của quyền mua và ngày phát hành cổ phiếu mới.Quyền
mua cổ phần này nhằm 2 mục đích:
+ Bảo vệ quyền kiểm soát của cổ đông hiện hữu.
+ Bảo vệ cô đông, tránh sự mất giá cổ phần do cổ phần mới giá rẻ hơn cổ phần
cũ, gây thiệt thòi cho cổ đông hiện hữu và đem lợi ích cho người mua cổ phần
mới.
- Đây là quyền dự định bất khả giảm.Nếu cổ đông không muốn sử dụng quyền có
thể bán lại trên thị trường trong thời gian quyền chưa hết hạn.Giá quyền có thể lên
xuống trong khoảng thời gian chào bán, tuỳ thuộc biến động giá thị trường của cổ

phiếu.Khi một cổ đông không sử dụng quyền,số cổ phiếu còn dư được phân phối
cho cổ đông muốn mua dựa trên số đã định căn cứ (tỷ lệ) trên số cổ phiếu đã có và
trong giới hạn đặt mua.Ngày giao dịch cổ phiếu mới không có quyền mua kèm theo.
- Giá cả của cổ phiếu phát hành thêm thấp hơn giá thị trường của cổ phiếu khi chưa
tăng vốn.Sự chênh lệch này chủ yếu do 2 lý do:
+Thứ nhất:rủi ro có thể xảy ra khi giá thị trường giảm mạnh trong thời gian
phát hành và có thể phá hoại sự thành công của đợt phát hành
+Thứ hai:mức chênh lệch làm tăng hấp dẫn của đợt phát hành cổ phiếu mới.
-Quyền mua mà công ty đưa ra cho các cổ đông là đặc quyền ngắn hạn (thông
thường từ 30-45 ngày) và chỉ được dành cho mỗi CP thường mà cổ đông sở hữu.
III. Số phiếu tiên mãi để mua 1 cổ phiếu mới
Như đã nói ở trên,quyền tiên mãi là một quyền dự đinh bất khả giảm.Khi một cổ đông
không sử dụng quyền,số cổ phiếu còn dư được phân phối cho cổ đông muốn mua dựa
trên số đã định căn cứ (tỷ lệ) trên số cổ phiếu đã có và trong giới hạn đặt mua.Hoặc nếu
không muốn thực hiện quyền thì có thể bán chúng trên thị trường theo giá thị trường.
Công thức tính quyền tiên mãi đối với người là cổ đông công ty:

S ố l ư ợ ng quy ền để mua1 c ổ p h iế um ới =
S ố cổ p hi ế u c ũ
S ố cổ p hi ế u mớ i

Trong đó:
S ố lượ ng cổ phi ế um ớ i =
M ứ c vố ncầ nhuy độ ng
Gi áđă ngk í mua

Nghĩa là: Số quyền mua cần có để mua 1 cổ phiếu mới sẽ được căn cứ vào số lượng
cổ phiếu hiện hành và số lượng cổ phiếu mới được chào bán.
Ví Dụ:
Giả sử một công ty có 1 triệu cổ phần đang lưu hành và muốn phát hành thêm

50.000 cổ phần mới, mỗi cổ đông hiện đang nắm giữ mộtcổ phần của công ty được
quyền mua cổ phần mới phát hành thêm với giá 15.000 đồng/cổ phần. Một triệu quyền
sẽ được phát hành tương ứng và kèm theo một triệu cổ phần đó. Công ty không muốn
bán nhiều hơn 50.000 cổ phần, vì vậy tỷ lệ thực hiện quyền mua cổ phần của nhà đầu
tư là:
1.000 .000c ổ p h ầ n
50.000c ổ p hầ n
=20
Hay sở hữu 20 cổ phần cũ sẽ được quyền mua một cổ phần mới với giá là 15.000
đồng/cổ phần.
- Thông thường, giá cả của cổ phiếu phát hành thêm thấp hơn giá thị trường của cổ phiếu
khi chưa tăng vốn nhằm bù đắp thiệt hại cho các cổ đông do “ Hiệu ứng pha loãng” gây
ra.
Do vậy rất nhiều nhà đầu tư trên thị trường hiện nay vẫn cứ nghĩ là khi họ nắm giữ cổ
phiếu A thì khi công ty A thông báo phát hàng thêm cổ phiếu cho các cổ đông hiện hữu
thì lúc đó họ sẽ được mua thêm cổ phiếu A với giá thấp hơn nhiều so với thị giá và đem
bán trên thi trường  một khoản siêu lợi nhuận .Nhưng thực chất, thì có phải như vậy
không ?
Ví dụ : giá thị trường công ty cổ phần điện nhẹ viễn thông: 127,600 VND khi có
quyết định phát hành thêm cổ phiếu, và cổ đông hiện hữu sẽ được mua với giá 25,000
thì không ít nhà đầu tư vẫn lầm tưởng là họ sẽ mua được từ công ty cổ phiếu TLC giá
25,000 và đem bán trên thị trường 127,000 - một khoản siêu lợi nhuận.
Nhưng thật chất là không phải như vậy, trong ngày giao dịch không hưởng quyền
mua thêm cổ phiếu , giá cổ phiếu TLC sẽ rớt xuống một mức giá trị chính bằng giá trị
của quyền tiên mãi.Tại Việt Nam, nếu tổ chức phát hành có phát hành bổ sung cổ phiếu
mới thì giá cổ phiếu trên thị trường sẽ được điều chỉnh ngay theo mức giá mới của cổ
phiếu.
IV. GIÁ TRỊ LÝ THUYẾT CỦA QUYỀN TIÊN MÃI
Trên thực tế, không phải lúc nào tất cả các cổ đông đều sử dụng quyền mua ưu tiên của mình.Nếu cổ
đông muốn sở hữu thêm cổ phiếu mới, anh ta chỉ việc điền vào tờ chứng quyền (rights certificate ) và gửi

kèm theo ngân phiếu có giá trị của số cổ phiếu mới được mua theo giá ấn định đến công ty. Còn một số cổ
đông không muốn thực hiện quyền mua ưu tiên của mình thì có thể bán lại chúng trên thị trường cho nhà
đầu tư khác muốn mua cổ phiếu của công ty theo giá thị trường trong thời gian quyền chưa hết hạn.
Sở dĩ phiếu tiên mãi có một giá trị nào đó là vì nó cho phép người sở hữu mua cổ phiếu với giá thấp
hơn giá thị trường. Giá trị của quyền tiên mãi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: giá trị quyền, thời hạn còn lại
của quyền, xu hướng biến động về thị giá của cố phiếu ấn định trong quyền tiên mãi, biến động giá thị
trường cổ phiếu. Giá quyền có thể lên xuống trong khoảng thời gian chào bán. Giá trị lý thuyết của quyền
tiên mãi được xác định như sau:
Gọi :
- Q: là giá trị của quyền tiên mãi
- G: là giá trị của một cổ phiếu cũ
- g : là giá phát hành của một cổ phiếu mới
- n : là số cổ phiếu cũ
- m: số cổ phiếu mới phát hành.
Ta có:
• Giá thị trường của n cổ phiếu cũ: n*G
• Giá phát hành của m cổ phiếu mới: m*g
• Giá trung bình của 1 cổ phiếu sau khi tăng vốn:
mn
mgnG
+
+
• Khoản chênh lệch giữa giá trung bình và giá phát hành cho m cổ phiếu mới là:
mg
mn
mgnG
*







−
+
+
Vậy, giá trị lý thuyết của 1 quyền tiên mãi là: