MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN TỰ DO Ở VIỆT NAM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG MÔI
GIỚI CHỨNG KHOÁN TỰ DO Ở VIỆT NAM
3.1. Đường lối phát triển hoạt động môi giới chứng khoán tự
do trên TTCKVN
3.1.1.Tầm quan trọng của hoạt động môi giới chứng khoán trên TTCK VN
nói chung và thị trường tự do nói riêng.
TTCK là một thể chế cao của Thị trường tài chính, là nơi diễn ra mua bán
trao đổi các loại chứng khoán (bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ....).
Các loại hàng hoá trên TTCK rất phong phú và phức tạp với nhiều chủng loại khác
nhau. Không chỉ thế, khác với các loại tài sản thông thường khác, chứng khoán là
một loại tài sản đặc biệt. Giá trị của các loại chứng khoán thay đổi lên xuống từng
ngày. Chúng không chỉ đem lại cho những người sở hữu chúng khoản lợi nhuận
định kì mà chúng còn có giá trị tích luỹ theo thời gian. Việc lựa chọn chứng khoán,
thời điểm mua, bán, kết hợp chúng thành danh mục để theo đuổi chiến lược riêng
sẽ rất khó khăn, cần bỏ nhiều thời gian, công sức, cần có hiểu biết nghiệp vụ và
kinh nghiệp trên thương trường. Để đáp ứng được đủ yêu cầu đó sẽ có rất ít nhà
đầu tư có thể tham gia thị trường. Vì vậy, đòi hỏi phải có hoạt động môi giới chứng
khoán để giúp đỡ nhà đầu tư thuận lợi khi tham gia giao dịch, tiết kiệm được thời
gian, công sức, tiền bạc, nâng cao hiệu quả đầu tư; góp phần hoàn thiện và phát
triển thị trường. Hoạt động môi giới là điều kiện cần thiết với hoạt động trên
TTCK. Có cung, có cầu, có giao dịch chứng khoán thì ắt sẽ có môi giới. Môi giới
chứng khoán sẽ là cầu nối giữa người mua bán, giúp giao dịch được thực hiện
nhanh chóng và chính xác.
Thị trường tự do là thị trường tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các cổ phiếu trên thị
trường tự do không được quản lý và được công bố thông tin rõ ràng. Do vậy, hoạt
động của thị trưòng này nhất thiết phải có sự trung gian của các nhà môi giới
chuyện nghiệp và có đạo đức nghề nghiệp cao.
Phát triển nghề môi giới chứng khoán liên quan mật thiết đến sự phát triển
của TTCK nói chung và các đối tượng tham gia TTCK nói riêng
+Nghề môi giới chứng khoán giúp cho TTCK trở nên bình ổn, sôi động và
lành mạnh hơn. Người mua và người bán trên TTCK không phải lúc nào họ cũng

có thể gặp được nhau. Nhà môi giới có vai trò tìm kiếm và kết nói họ với nhau. Đối
với nhà môi giới lập giá. họ dùng tiền của mình để mua bán chứng khoán liên tục,
tạo tính thanh khoản cho chứng khoán đó. Thúc đẩy TTCK phát triển toàn diện
+Với đối tượng là các nhà đầu tư: Người môi giới chứng khoán đưa ra
những thông tin thiết thực, phân tích lựa chọn cổ phiếu nhằm hướng dẫn khách
hàng kinh doanh tìm kiêm lợi nhuân. Để thành công khi đầu tư trên TTCK, nhà
đầu tư cần phải nắm được những kiến thức, những quy luật, biết lựa chọn thời
điểm để mua cũng như bán. Điều này không phải bất cứ nhà đầu tư nào cũng có
được. Do vậy, nếu không có nhà môi giới, công chúng rất khó khăn trong việc đưa
ra quyết định của mình. Môi giới chứng khoán tất yếu trở thành một hoạt động
không thể thiếu và là dịch vụ hỗ trợ hoạt động đầu tư của công chúng.
3.1.2.Chiến lược phát triển hoạt động MGCK trên TTCK VN
3.1.2.1.Mục tiêu phát triển TTCKVN
Để phát triển TTCK VN ngày càng cao, UBCKNN đã đưa ra một số mục
tiêu cơ bản sau:
-Xây dựng và hoàn thiện TTCK đồng bộ (bao gồm cả thị trường tập trung và
thị trường phi tập trung), vận hành theo các nguyên tắc thị trường có sự quản lý vĩ
mô của Nhà nước, đảm bảo sự phát triển lành mạnh, ổn định và bình đẳng giữa các
chủ thể tham gia thị trường, góp phần phát triển thị trường tài chính Việt nam.
-Nâng cao chất lượng hoạt động và cung cấp dịch vụ tài chính của TTCK.
Trong đó yếu tố trung gian giữ vai trò đáng kể.
-Cần nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của TTCK và khả năng cạnh
tranh của các trung gian trên TTCK, giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực từ thị trường,
bảo vệ nhà đầu tư hiệu ủa, thúc đẩy quá trình tự do hoá tài chính và hội nhập thị
trường tài chính quốc tế.
-Hội nhập khu vực, hội nhập quốc tế, khai thác tối đa tác động tích cực trong
việc huy động vốn trong nước và quốc tế thông qua TTCK, đầu tư trên thị trường
tài chính nước ngoài; hạn chế các tác động tiêu cực của quá trình toàn cầu hoá và
hội nhập khu vực, đảm bảo an ninh tài chính trong quá trình phát triển.
Trong đó, một trong những mục tiêu cơ bản trong năm 2007 được Chính phủ

đặt ra đối với TTCK là thu hẹp TTCK tự do. Theo Luật Chứng khoán, mua bán
trao tay cổ phiếu là bất hợp pháp. Trong tương lai, TTGDCK Hà Nội và các CTCK
sẽ là những đơn vị thực hiện chức năng môi giới cổ phiếu của các công ty chưa lên
sàn.
3.1.2.2. Định hướng phát triển hoạt động môi giới chứng khoán tự do
Xây dựng hệ thống quản lý các hoạt động diễn ra trên TTCK. Trong đó,
hoàn thiện hoạt động môi giới chứng khoán bằng cách thực hiện quản lý chặt chẽ
những cá nhân hành nghề môi giới. Hoạt động môi giới trên thị trường tự do sẽ chủ
yếu do CTCK thực hiện để nhằm giúp các giao dịch được thực hiện công khai,
minh bạch, an toàn, bảo vệ lợi ích của các nhà đầu tư. Việc môi giới cá nhân phải
được hợp thức hoá, nếu không sẽ xảy ra rất nhiều bất cập, không chỉ cho thị trường
mà còn cho cả tiến trình cổ phần hoá và ảnh hưởng nhiều lĩnh vực khác nữa. Quốc
hội cần tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho việc giao dịch các cổ phiếu trên thị
trường tự do được diễn ra.
Định hướng hoạt động môi giới chứng khoán tự do sẽ bao gồm:
-Người môi giới phải có đủ điều kiện để hành nghề môi giới chứng khoán
được quy định theo pháp luật hiện hành của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam
-Người môi giới phải thực hiện đúng quy tắc đạo đức nghề nghiệp, luôn đặt
lợi ích của khách hàng lên trên hết, lợi ích của mình là thứ yếu.
-Người môi giới tự do phải chủ động tiếp cận với khách hàng tiềm năng,
thuyết phục khách hàng bằng sự hiểu biết và sự trung thực, tận tuỵ của một người
môi giới chứng khoán.
3.2.Giải pháp phát triển hoạt động môi giới tự do ở Việt Nam
3.2.1.Giải pháp đối với các cơ quan quản lý nhà nước
Tuy hoạt động môi giới tự do ở Việt nam còn nhiều hạn chế và rủi ro nhưng
chúng ta không thể cấm các hoạt động đó đang diễn ra trên thị trường tự do.Cơ
quan quản lý nhà nước cần có những biện pháp tích cực để nhằm hạn chế phần nào
những hành vi tiêu cực, đồng thời đưa ra những giải pháp để đưa hoạt động môi
giới tự do vào quy trình hợp pháp và hiệu quả.

-Thiết lập hệ thống kiểm tra giám sát đối với hoạt động môi giới trên thị
trường tự do. Để thực hiện được điều này, cơ quan quản lý nhà nước mà trực tiếp là
UBCKNN cần liên kết với các công ty phát hành trong vấn đề chuyển nhượng cổ
phần. Tại thị trường tự do, khi thực hiện chuyển nhượng cổ phần, người mua và
người bán thường phải tới bộ phận chuyển nhượng của công ty cổ phần. Dựa vào
điều đó, cần tạo lập hệ thống kiểm tra giám sát với bộ phận đó để rà soát hoạt động
môi giới tự do trên thị trường tự do. Từ đó UBCKNN có thể kiểm soát được số
lượng giao dịch cũng như vấn đề giao dịch và thu phí của môi giới tự do,
- UBCKNN cần đốc thúc tất cả công ty đại chúng (dù chưa niêm yết) phải
đăng ký lại, tổ chức tập huấn, niêm yết danh sách công khai, đồng thời buộc phải
kiểm toán, công bố thông tin và quản trị công ty theo quy định của luật chứng
khoán. Đưa cổ phiếu các cổ phiếu này vào tập trung nhằm hạn chế phần nào các cổ
phần giao dịch tự do. Thực hiện lưu ký, đăng ký tập trung đối với các công ty đại
chúng để giảm thiểu rủi ro thanh toán trên thị trường tự do. Áp dụng biện pháp xử
phạt vi phạm theo quy định mới đối với trường hợp cố tình không đăng ký, không
tuân thủ quy định hiện hành. UBCKNN có thể dùng hình phạt hành chính hoặc
nặng hơn là dùng hình thức cấm giao dịch cổ phiếu của công ty đó.
- UBCKNN cần thực hiện từng bước công khai hoá hoạt động thị trường tự
do và thu hút dần vào thị trường chính thức bằng cách triển khai đưa vào áp dụng
đề án giao dịch chứng khoán chưa niêm yết, sử dụng CTCK làm đầu mối, chuyển
giao dịch về TTGDCK HN và thực hịên thanh toán lưu ký qua TTLKCK
Triển khai có tổ chức việc hình thành thị trường giao dịch cổ phiếu OTC
đích thực. Khi ấy, tất cả các giao dịch các cổ phiếu chưa đủ điều kiện niêm yết của
các công ty đại chúng sẽ phải giao dịch qua thị trường OTC với sự giám sát của
các cơ quan chức năng và tổ chức giao dịch theo các hình thức như một cổ phiếu
đã niêm yết.
Với mô hình thị trường OTC này, các công ty cổ phần đại chúng khi phát
hành cổ phiếu cũng sẽ phải lưu ký cổ phiếu tại TTLKCK. Nhà đầu tư cũng phải mở
tài khoản, ký quĩ tại CTCK khi thực hiện giao dịch mua hoặc bán cổ phiếu. Các
hoạt động giao dịch mua, bán cổ phiếu của nhà đầu tư đều được thực hiện trên sàn

giao dịch OTC theo phương thức thoả thuận.
Tuy nhiên đối với cổ phiếu giao dịch trên sàn OTC sẽ có số điểm khác biệt
về cách thức giao dịch và đặt lệnh như: không có có biên độ khống chế về giá giao
dịch cũng như giá tham chiếu. Thời gian khớp lệnh của hệ thống kéo dài từ 10-15
giờ/ngày. Nhà đầu tư được phép mua và bán cùng 1 loại cổ phiếu trong cùng 1
ngày giao dịch. Nguyên tắc khớp lệnh cho giao dịch trên thị trường OTC là ưu tiên
về giá và ưu tiên về mặt thời gian.
Tiến hành gấp rút việc chuyển TTGDCK HN trở thành một thị trường phi
tập trung theo đúng nghĩa của nó. Khi đó các hoạt động môi giới tự do tự phát sẽ bị
thu hẹp.
- Trình Chính phủ ban hành các giải pháp về phát hành riêng lẻ và giao dịch
tự do, trong đó có việc đề nghị Bộ kế hoạch đầu tư cần phối hợp với Bộ tài chính
ban hành Nghị định hướng dẫn luật doanh nghiệp về phát hành riêng lẻ phải báo
cáo, phải đưa lên trang web của công ty tình hình tài chính của công ty, thiết lập cơ
quan đăng ký thông tin, sở hữu đối với các công ty không phải đại chúng, các giao
dịch tự do thông qua môi giới tự do nhất thiết phải được chuyển nhượng tại công ty
phát hành (hoặc nơi nhận chuyển nhượng).
-Triệt để thực hiện cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước gắn với niêm yết.
Các doanh nghiệp nhà nước được thực hiện cổ phần hoá trong năm 2007 chủ yếu
là các doanh nghiệp lớn, chất lượng. Thực hiện cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà
nước gắn với niêm yết chính là hình thức tạo hàng chất lượng cho TTCK tập trung.
Nếu như trước kia, các doanh nghiệp không muốn niêm yết vì thị trường quá chán,
lượng vốn huy động không cao, nhưng thật ngạc nhiên ở thời điểm hiện nay không
phải doanh nghiệp nào cũng sốt sắng với cổ phần hóa. Có rất nhiều lý do được viện
dẫn, nhưng tựu trung ở hai yếu tố chủ yếu: (1) Quy mô các doanh nghiệp phần lớn
quá nhỏ, hoặc họ không đủ điều kiện niêm yết, hoặc e ngại lên sàn sẽ không hấp
dẫn nhà đầu tư; (2) Không có động cơ.
+ Cổ phần hoá: Đối với các cơ quan chủ quản và các địa phương, mọi quyền
lực đối với doanh nghiệp nhà nước như đề bạt, bổ nhiệm nhân sự... kèm theo các
đặc lợi, sẽ biến mất khi cổ phân hoá. Còn các giám đốc doanh nghiệp nhà nước

vừa có thể mất đi những quyền lợi không nói ra được, vừa phải đối diện với rủi ro
nghề nghiệp cực lớn khi cổ phần hoá. Các biện pháp mạnh mẽ với các cá nhân ở
hai đối tượng này là lời giải chính của câu hỏi.