PHÁT TRIỂN bền VỮNG LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG VÙNG KINH tế TRỌNG điểm bắc bộ

B GIÁO D C ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN

B CH TH LAN ANH

PHÁT TRI N B N V NG
LÀNG NGH TRUY N TH NG
VÙNG KINH T TR NG ðI M B#C B$

LU%N ÁN TI N SĨ KINH T

HÀ N$I ( 2010


B GIÁO D C ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN

B CH TH LAN ANH

PHÁT TRI N B N V NG
LÀNG NGH TRUY N TH NG
VÙNG KINH T TR NG ðI M B#C B$

Chuyên ngành : Kinh t1 chính tr5
Mã s

: 62 31 01 01

LU%N ÁN TI N SĨ KINH T

Ngư:i hư;ng d=n khoa hAc: 1. GS, TS PH M QUANG PHAN

2. PGS, TS TRDN VIET TI N

HÀ N$I ( 2010


L I CAM ðOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c a
riêng tơi. Các s li u ñư c s! d#ng trong lu$n án là trung
th%c, có ngu(n g c, xu)t x rõ ràng. Nh,ng k.t qu0 trình
bày trong lu$n án chưa t2ng đư c cơng b trong b)t c
cơng trình nào khác.
Tác giH luKn án

B ch Th Lan Anh


MLC LLC
Trang
Trang ph bìa
L i cam đoan
M cl c
Danh m c các ch" vi$t t&t
Danh m c các b'ng
Danh m c các bi(u đ*
MM ðDU

1

Chương 1: TONG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CRU ð TÀI

5

Chương 2: NH NG VSN ð LÝ LU%N VÀ THUC TIVN V PHÁT
TRI N B N V NG LÀNG NGH TRUY N TH NG

24

2.1. M T S1 V3N ð5 CHUNG V5 PHÁT TRI:N B5N V;NG

24

2.1.1. Quan ni=m v> phát tri(n b>n v"ng

24

2.1.2. Quan ni=m v> phát tri(n b>n v"ng ? Vi=t Nam

32

2.2. PHÁT TRI:N B5N V;NG LÀNG NGH5 TRUY5N TH1NG

36

2.2.1. MCt sE vFn ñ> chung v> làng ngh> truy>n thEng

36

2.2.1.1. Ngh> truy>n thEng

36

2.2.1.2. Làng ngh> truy>n thEng

43

2.2.1.3. ðIc ñi(m làng ngh> truy>n thEng

45

2.2.2. NCi dung và các nhân tE 'nh hư?ng ñ$n phát tri(n b>n v"ng
làng ngh> truy>n thEng

49

2.2.2.1. Khái ni=m, nCi dung phát tri(n b>n v"ng làng ngh>
truy>n thEng

49

2.2.2.2. Các nhân tE 'nh hư?ng ñ$n sP phát tri(n b>n v"ng làng
ngh> truy>n thEng
2.2.3. SP cRn thi$t phát tri(n b>n v"ng làng ngh> truy>n thEng

57
64

2.2.3.1. Vai trò cTa làng ngh> truy>n thEng trong n>n kinh t$

64

2.2.3.2. Góp phRn gi" gìn b'n s&c văn hố dân tCc

68

2.2.3.3. B'o v= môi trư ng làng ngh> truy>n thEng

70


2.3. KINH NGHI[M PHÁT TRI:N B5N V;NG LÀNG NGH5 TRUY5N
TH1NG \ M T S1 NƯ^C

72

2.3.1. Tình hình phát tri(n b>n v"ng làng ngh> truy>n thEng ? mCt
sE nư_c

72

2.3.2. Kinh nghi=m rút ra cho Vi=t Nam

82

K1t luKn chương 2

83

Chương 3: THUC TR NG PHÁT TRI N B N V NG LÀNG NGH
TRUY N TH NG VÙNG KINH T TR NG ðI M B#C B$

85

3.1. ðI5U KI[N Ta NHIÊN c KINH Td XÃ H I VÀ CÁC CHÍNH SÁCH
KINH Td TÁC ð NG ðdN Sa PHÁT TRI:N B5N V;NG LÀNG
NGH5 TRUY5N TH1NG VÙNG KINH Td TRiNG ðI:M BjC B

85

3.1.1. ði>u ki=n tP nhiên c kinh t$ xã hCi

85

3.1.2. Các chính sách kinh t$ v> phát tri(n làng ngh>

90

3.1.3. ðIc ñi(m làng ngh> truy>n thEng vùng kinh t$ trpng ñi(m B&c BC

93

3.2. THaC TR NG PHÁT TRI:N B5N V;NG LÀNG NGH5 TRUY5N
TH1NG VÙNG KINH Td TRiNG ðI:M BjC B

3.2.1. Tình hình s'n xuFt kinh doanh trong các làng ngh> truy>n thEng
3.2.1.1. Tình hình chung

98
98
98

3.2.1.2. Thúc ñqy chuy(n drch cơ cFu kinh t$ và gia tăng giá
trr s'n lưtng
3.2.2. Tác ñCng xã hCi cTa sP phát tri(n làng ngh> truy>n thEng

105
110

3.2.2.1. VFn ñ> vi=c làm, thu nhup, xóa đói gi'm nghèo

110

3.2.2.2. VFn đ> di dân và xây dPng nông thôn m_i

115

3.2.3. Môi trư ng trong các làng ngh> truy>n thEng

119

3.3. ðÁNH GIÁ CHUNG V5 PHÁT TRI:N B5N V;NG LÀNG NGH5
TRUY5N TH1NG VÙNG KINH Td TRiNG ðI:M BjC B

126

3.3.1. Thành tPu

126

3.3.2. Hwn ch$ và nguyên nhân

130

3.3.3. MEi quan h= gi"a ba nCi dung PTBVLNTT v_i phát tri(n nông
nghi=p nông thôn và PTBVVKTTðBB
K1t luKn chương 3

140
142


Chương 4: ð NH HƯXNG VÀ GIYI PHÁP PHÁT TRI N B N V NG
LÀNG NGH

TRUY N TH NG VÙNG KINH T

TR NG ðI M B#C B$

144

4.1. CƠ H I, THÁCH THzC VÀ XU HƯ^NG PHÁT TRI:N LÀNG NGH5
TRUY5N TH1NG VÙNG KINH Td TRiNG ðI:M BjC B

144

4.1.1. Cơ hCi và thách th{c

144

4.1.1.1. Cơ hCi

144

4.1.1.2. Thách th{c

147

4.1.2. Xu hư_ng phát tri(n làng ngh> truy>n thEng vùng kinh t$ trpng
ñi(m B&c BC

160

4.2. QUAN ðI:M, ð}NH HƯ^NG PHÁT TRI:N B5N V;NG LÀNG
NGH5 TRUY5N TH1NG VÙNG KINH Td TRiNG ðI:M BjC B
TRONG QUÁ TRÌNH H I NH•P KINH Td QU1C Td

165

4.2.1. Quan đi(m phát tri(n b>n v"ng làng ngh> truy>n thEng vùng
KTTðBB

165

4.2.1.1. Quy howch LNTT là mCt bC phun trong phát tri(n
b>n v"ng kinh t$ nơng thơn và phát tri(n b>n v"ng
VKTTðBB

165

4.2.1.2. Hồn thi=n h= thEng chính sách đ( ph c h*i, phát

tri(n ngh> truy>n thEng và nhân cFy ngh> m_i
4.2.1.3. Phát tri(n công ngh= trong làng ngh> truy>n thEng

166
167

4.2.1.4. Phát tri(n b>n v"ng LNTT trên cơ s? phân lowi m{c
ñC phát tri(n ñ( có hư_ng đRu tư phù htp
4.2.2. ðrnh hư_ng phát tri(n b>n v"ng làng ngh> truy>n thEng

168
172

4.2.2.1. ðrnh hư_ng phát tri(n v> thr trư ng xuFt khqu

172

4.2.2.2. ðrnh hư_ng v> chi$n lưtc cwnh tranh

174

4.2.2.3. ðrnh hư_ng v> m c tiêu

175

4.3. CÁC GI€I PHÁP CH• YdU NH‚M PHÁT TRI:N B5N V;NG LÀNG
NGH5 TRUY5N TH1NG VÙNG KINH Td TRiNG ðI:M BjC B
TRONG GIAI ðO N 2015c 2020

4.3.1. Gi'i pháp phát tri(n ưu tiên theo nhóm ngành ngh>

178
178


4.3.2. Gi'i pháp v> thr trư ng và tiêu th s'n phqm

180

4.3.3. Gi'i pháp h„ trt vEn ñ( phát tri(n các doanh nghi=p v…a và
nh† ? làng ngh>

183

4.3.4. Gi'i pháp quy howch g&n v_i b'o v= môi trư ng và ñRu tư xây
dPng cơ s? hw tRng trong các làng ngh> truy>n thEng

184

4.3.5. Gi'i pháp v> ñào two ngu*n nhân lPc

186

4.3.6. Gi'i pháp phát tri(n làng ngh> truy>n thEng g&n v_i du lrch

192

4.3.7. Gi'i pháp k$t htp “6 nhà”

194

4.3.8. Gi'i pháp xây dPng thương hi=u cho làng ngh> truy>n thEng

196

4.3.9. Gi'i pháp tuyên truy>n nâng cao nhun th{c v> ngh> thT công
truy>n thEng ? các làng ngh> truy>n thEng

199

K1t luKn chương 4

201

K T LU%N

202

CÁC CƠNG TRÌNH C[A TÁC GIY ðà CÔNG B

LIÊN QUAN ð N

ð TÀI LU%N ÁN

204

DANH MLC TÀI LIEU THAM KHYO

205

PHI U ðI U TRA V TÌNH HÌNH PHÁT TRI N B N V NG LNTT
VÙNG KINH T TR NG ðI M B#C B$
PHL LLC

216


DANH MLC CÁC CH

VI T T#T TRONG LU%N ÁN

CNH, HðH :

Cơng nghi=p hóa, hi=n đwi hóa

CNNT

:

Cơng nghi=p nơng thơn

CNXH

:

ChT nghĩa xã hCi

KTTðBB

:

Kinh t$ trpng ñi(m B&c BC

LN

:

Làng ngh>

LNTT

:

Làng ngh> truy>n thEng

NK

:

Nhup khqu

NTCTT

:

Ngh> thT cơng truy>n thEng

PTBV

:

Phát tri(n b>n v"ng

TðBB

:

Trpng đi(m B&c BC

TTCN

:

Ti(u thT cơng nghi=p

XK

:

XuFt khqu

XðGN

:

Xóa đói gi'm nghèo


DANH MLC CÁC BYNG TRONG LU%N ÁN
TT

Tên bHng

Trang

B'ng 2.1 Nhóm ngh> thT công m‹ ngh=

41

B'ng 3.1 Cơ cFu kinh t$ các tŒnh vùng trpng ñi(m B&c BC năm 2007

87

B'ng 3.2 MCt sE chŒ tiêu v> giáo d c vùng KTTðBB

89

B'ng 3.3 Phân bE làng ngh> và mIt hàng kinh t$ vùng kinh t$
trpng ñi(m B&c BC

94

B'ng 3.4 Cơ cFu kinh t$ vùng TðBB năm 2008

97

B'ng 3.5 T• l= lao đCng s'n xuFt kinh doanh ngh> truy>n thEng

106

B'ng 3.6 Tình hình thu nhup và lao ñCng twi mCt sE LNTT

111

B'ng 3.7 T• l= hC nghèo vùng KTTðBB

112

B'ng 3.8 MCt sE chŒ tiêu phát tri(n xã hCi twi các LNTT năm 2009

113

B'ng 3.9 MCt sE chŒ tiêu kinh t$ LNTT tŒnh Vĩnh Phúc

128

B'ng 3.10 M{c đC khó khăn cTa các nhân tE 'nh hư?ng sP
PTBVLNTT

132

B'ng 4.1 M{c ñC cwnh tranh s'n phqm cTa LNTT trên thr trư ng

152

B'ng 4.2 So sánh m{c lương trong ngành thT cơng m‹ ngh=

157

B'ng 4.3 Trình đC lao ñCng cTa các phân ngành CNNT

158

B'ng 4.4 Thr trư ng nguyên li=u dùng ñ( s'n xuFt

158


DANH MLC CÁC BI U ð_ TRONG LU%N ÁN
TT

Tên bi`u ñb

Trang

Bi(u 2.1

Kim ngwch xuFt khqu hàng thT công m‹ ngh= Vi=t Nam

66

Bi(u 3.1

Cơ cFu kinh t$ vùng trpng ñi(m B&c BC năm 2008

88

Bi(u 3.2

Cơ cFu kinh t$ tŒnh Vĩnh Phúc

99

Bi(u 3.3

Giá trr s'n xuFt công nghi=p ch$ bi$n tŒnh Hưng Yên

102

Bi(u 3.4

T• l= các lowi làng ngh> tŒnh H'i Dương

103

Bi(u 3.5

Giá trr s'n xuFt công nghi=p làng ngh> c TTCN tŒnh
Qu'ng Ninh

105

Bi(u 3.6

Cơ cFu kinh t$ làng ngh> truy>n thEng Vwn Phúc năm 2008

106

Bi(u 3.7

So sánh cơ cFu thu nhup

116

Bi(u 3.8

Giá trr s'n xuFt công nghi=p c TTCN làng Vwn Phúc

131

Bi(u 3.9

Cơ cFu trình đC lao đCng làng ngh> tŒnh B&c Ninh

136

Bi(u 4.1

M{c thâm h t cTa hàng thT công m‹ ngh= Vi=t Nam
năm 2006

151

Bi(u 4.2

Thương mwi quEc t$ th i gian và chi phí xuFt khqu

154

Bi(u 4.3

Thương mwi quEc t$ th i gian và chi phí nhup khqu

155

Bi(u 4.4

SE gi cRn thi$t ñ( tuân thT luut thu$

156


1
MM ðDU
1. Tính ccp thi1t cea đf tài
Kinh t$ nơng thơn có vr trí quan trpng hàng đRu trong chi$n lưtc phát tri(n
kinh t$ xã hCi ? nư_c ta, b?i vì nơng thơn Vi=t Nam chi$m hơn 70% lao đCng và
gRn 80% dân sE. MCt trong nh"ng nCi dung ñrnh hư_ng phát tri(n kinh t$ nông
thôn do ðwi hCi IX ñ> ra là: m? mang các làng ngh>, phát tri(n các đi(m cơng
nghi=p, ti(u thT cơng nghi=p s'n xuFt hàng thT cơng m‹ ngh=.
Phát tri(n các làng ngh> nh•m two vi=c làm, tăng thu nhup ? nơng thơn, góp
phRn xố ñói gi'm nghèo, góp phRn thPc hi=n chi$n lưtc kinh t$ hư_ng ngowi v_i
s'n phqm mũi nhpn là các mIt hàng thT công m‹ ngh=, ch$ bi$n nông s'n và cũng
là thPc hi=n m c tiêu ly nông bFt ly hương ? nơng thơn. Làng ngh> ? Vi=t Nam
trong đó mCt bC phun quan trpng là làng ngh> thT công truy>n thEng v_i s'n phqm
đIc trưng là hàng thT cơng m‹ ngh= tinh x'o. Các s'n phqm này v…a mang giá trr
kinh t$ v…a hàm ch{a ngh= thuut văn hóa dân tCc. T… th$ k• 16 các s'n phqm thT
cơng m‹ ngh= như ñ* kh'm trai (Chuyên M‹ c Phú Xuyên c Hà NCi), l a tơ t•m
(Vwn Phúc c Hà NCi), gEm s{ (Bát Tràng c Hà NCi) ñã đưtc xuFt khqu ra nư_c
ngồi. Phát tri(n làng ngh> nói chung và làng ngh> truy>n thEng nói riêng cịn

mang ý nghĩa là gi" gìn, qu'ng bá b'n s&c văn hố dân tCc trong quá trình hCi
nhup kinh t$ quEc t$.
Vùng kinh t$ trpng ñi(m B&c bC là mCt trong ba vùng kinh t$ trpng đi(m cTa
c' nư_c, bao g*m tồn bC 8 tŒnh thành phE phía b&c khu vPc đ*ng b•ng sơng H*ng
là Hà NCi, H'i Phịng, Qu'ng Ninh, H'i Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Hà Tây
(nay sáp nhup vào Hà NCi) và B&c Ninh. Vùng có 7 tŒnh n•m trong đ*ng b•ng sơng
H*ng. Là nơi hCi t nhi>u ti>m năng v> tP nhiên, xã hCi, tup trung nhi>u các làng
ngh> thT cơng truy>n thEng. V_i hàng vwn lao đCng lành ngh> và các ngh= nhân,
s'n xuFt nhi>u mIt hàng thT cơng cho tiêu dùng c xuFt khqu. Ngồi ra đIc thù trong
vùng có ThT đơ thuun ti=n giao thơng, làng ngh> truy>n thEng vùng KTTðBB s” là
ñi(m du lrch hFp d•n du khách muEn tìm hi(u đFt nư_c Vi=t Nam.
ThPc ti–n cho thFy, trong nh"ng năm qua LNTT vùng KTTðBB đã có
nh"ng đóng góp quan trpng đEi v_i tăng trư?ng kinh t$, chuy(n drch cơ cFu kinh


2
t$ vùng theo hư_ng ti$n bC, two ra sP —n ñrnh, phát tri(n kinh t$ nông nghi=p nông
thôn ? nư_c ta.
Tuy vuy, trong quá trình phát tri(n LNTT vùng KTTðBB ñã bCc lC nh"ng
bFt cup như: ChFt lưtng s'n phqm cịn thFp, kh' năng cwnh tranh khơng cao, m•u
mã s'n phqm ít sáng two. VFn đ> ơ nhi–m mơi trư ng khá nghiêm trpng và 'nh
hư?ng tiêu cPc ñ$n chFt lưtng cuCc sEng trong các LNTT nói riêng và nơng thơn
nói chung. Nhi>u howt đCng s'n xuFt kinh doanh trong làng ngh> đã và đang two
s{c ép khơng nh† đ$n môi trư ng sEng cTa làng ngh> và các cCng ñ*ng xung
quanh. Các làng ngh> cRn ñưtc ñrnh hư_ng phát tri(n b>n v"ng. ðwi hCi ð'ng lRn
th{ X ñã ñưa ra vFn ñ> “Phát tri(n b>n v"ng các làng ngh>”.
Nghiên c{u sP phát tri(n b>n v"ng LNTT vùng KTTðBB là vFn đ> mang
tính cFp thi$t c' v> lý luun và thPc ti–n. Vì vuy, tác gi' chpn đ> tài: "Phát tri n
b n v ng làng ngh truy n th ng vùng kinh t$ tr%ng ñi m B(c B)” làm luun án
ti$n sĩ kinh t$ cTa mình.

2. Mhc đích nghiên ciu
Luun án đưtc thPc hi=n nh•m m c đích h= thEng hóa nh"ng vFn đ> lý luun
và thPc ti–n v> phát tri(n b>n v"ng làng ngh> truy>n thEng trong giai ñown hi=n
nay ? nư_c ta. Trên cơ s? ñó ñ> xuFt ñrnh hư_ng, gi'i pháp chT y$u ñqy mwnh sP
phát tri(n b>n v"ng LNTT vùng KTTðBB.
3. Phương pháp nghiên ciu
c Luun án s™ d ng phương pháp duy vut bi=n ch{ng và duy vut lrch s™.
c Ngoài ra, luun án còn s™ d ng mCt sE phương pháp nghiên c{u c th( như:
+ Phương pháp phân tích, t—ng htp, so sánh và thEng kê.
+ Phương pháp ñi>u tra, kh'o sát và k$ th…a k$t qu' cTa các cơng trình đã
nghiên c{u.
+ Phương pháp chuyên gia, ph†ng vFn sâu.
+ Phương pháp tốn thEng kê
c Luun án x™ lý sE li=u đi>u tra b•ng phRn m>m SPSS, dùng trong mơi
trư ng window phiên b'n 13.0 (Statistical Package for Social Sciences).
4. ðji tưkng và phmm vi nghiên ciu


3
* ð i tư.ng
( ðEi tưtng nghiên c{u cTa luun án là sP phát tri(n cTa LNTT vùng KTTðBB.
c SP phát tri(n cTa LNTT ñưtc xem xét trên ba nCi dung kinh t$, xã hCi, môi
trư ng.
* Ph m vi nghiên c/u
Luun án gi_i hwn phwm vi nghiên c{u phát tri(n LNTT vùng KTTðBB trong
quá trình CNH, HðH tup trung t… năm 2000 ñ$n nay. Vi=c kh'o sát ñưtc thPc hi=n
? mCt sE LNTT thT công m‹ ngh=, ngh> truy>n thEng tiêu bi(u trong vùng
KTTðBB. Vi=c phân tích, đánh giá, so sánh, khái quát các vFn ñ> trong luun án dPa
trên nh"ng tài li=u, tư li=u nghiên c{u v> LNTT và quá trình kh'o sát thPc ti–n cTa
tác gi'.

5. Nhpng ñóng góp m;i vf mrt khoa hAc cea luKn án
Nh,ng ñóng góp m4i v6 m7t h8c thu$t, lý lu$n
T… nghiên c{u lý thuy$t PTBV, luun án ñã ñưa ra k$t luun: PTBVLNTT
ph'i ñ'm b'o k$t htp các nCi dung PTBV v> kinh t$ v_i xã hCi và môi trư ng.
PTBVLNTT ñIt trong quy howch PTBV nông thôn và vùng kinh t$. ð*ng th i
xây dPng các tiêu chí PTBVLNTT trên các mIt: tăng trư?ng kinh t$ —n ñrnh, ti$n
bC và cơng b•ng xã hCi, khai thác tEi đa các ngu*n lPc, s™ d ng htp lý ti$t ki=m
tài nguyên, hwn ch$ b=nh ngh> nghi=p b'o v= môi trư ng và nâng cao chFt lưtng
cuCc sEng.
ð6 xu)t m4i rút ra t2 k.t qu0 nghiên c u, kh0o sát c a lu$n án
c ð> xuFt quan ñi(m, ñrnh hư_ng và h= thEng ñ*ng bC 9 gi'i pháp ñ( gi'i
quy$t mâu thu•n gi"a s'n xuFt, hi=u qu' xã hCi và môi trư ng trong các LNTT,
ñ'm b'o sP PTBVLNTT.
c Gi'i pháp v> ñào two ngu*n nhân lPc ñã chŒ ra hư_ng k$t htp v_i Trư ng
ðwi hpc Sư phwm ngh= thuut TW s” two ra ngu*n lPc d*i dào v_i chi phí thFp
trong sáng two m•u thi$t k$ cho các LNTT vùng KTTðBB.
c Xây dPng ñrnh hư_ng v> chi$n lưtc cwnh tranh các s'n phqm LNTT tup
trung khâu thi$t k$. Tăng cư ng mEi quan h= các trư ng ñào two chuyên ngành
m‹ thuut v_i các LNTT


4
6. Ý nghĩa cea luKn án
Luun án có th( làm tài li=u tham kh'o cho các ñra phương trong howch ñrnh
chính sách phát tri(n b>n v"ng LNTT twi vùng KTTðBB và các đra phương có
đi>u ki=n tương tP.
7. K1t ccu cea luKn án
Luun án ngồi phRn m? đRu, k$t luun, danh m c tài li=u tham kh'o và ph
l c, luun án ñưtc k$t cFu thành 4 chương, 9 ti$t.
Chương 1: T—ng quan tình hình nghiên c{u đ> tài

Chương 2: Nh"ng vFn ñ> lý luun và thPc ti–n v> phát tri(n b>n v"ng làng
ngh> truy>n thEng
Chương 3: ThPc trwng phát tri(n b>n v"ng làng ngh> truy>n thEng vùng kinh
t$ trpng ñi(m B&c BC
Chương 4: ðrnh hư_ng và gi'i pháp phát tri(n b>n v"ng làng ngh> truy>n
thEng vùng kinh t$ trpng ñi(m B&c BC


5

Chương 1
TONG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CRU ð TÀI
Nơng thơn Vi=t Nam là khu vPc kinh t$ quan trpng cTa n>n kinh t$
quEc dân. Có đIc trưng là sP t*n twi các Làng ngh> truy>n thEng c ñây là hi=n
tưtng kinh t$ c văn hóa đIc s&c cTa Vi=t Nam. LNTT là hình th{c đRu tiên
cTa cơng nghi=p nơng thơn. ðEi v_i các nư_c ti$n hành CNH, HðH t… n>n
kinh t$ nơng nghi=p thì phát tri(n LNTT đưtc coi là phát huy lti th$ so sánh,
nCi lPc cTa ñFt nư_c. V…a thPc hi=n m c tiêu phát tri(n kinh t$ v…a gi'i quy$t
có hi=u qu' các vFn đ> xã hCi.
S'n phqm cTa LNTT khơng nh"ng có giá trr v> kinh t$ mà cịn có giá
trr v> văn hóa lrch s™. LNTT v_i c'nh quan, phong t c, tup quán, l– hCi đã và
đang tr? thành mCt di s'n văn hóa cRn ñưtc b'o t*n và phát huy.
ð( phát tri(n kinh t$ nhanh, hi=u qu' và b>n v"ng ph'i phát huy cao ñC nCi
lPc. Làng ngh>, làng ngh> truy>n thEng là ngu*n lPc cịn đang br b† ng† cTa
đFt nư_c. Vì vuy, vFn ñ> phát tri(n làng ngh>, làng ngh> truy>n thEng và phát
tri(n nông nghi=p, nông thôn theo hư_ng CNH, HðH có ý nghĩa thPc ti–n quan
trpng đã đưtc nghiên c{u th'o luun twi nhi>u hCi th'o trong nư_c và th$ gi_i.
ðưtc nhi>u tác gi', nhi>u nhà khoa hpc nghiên c{u thuCc các lĩnh vPc, dư_i
các hình th{c như: đ> tài khoa hpc các cFp, sách chuyên kh'o, các bài báo trên
các twp chí v.v.. và đã đwt đưtc nh"ng k$t qu' nhFt đrnh. Sau đây có th( t—ng

quan tình hình nghiên c{u liên quan đ$n đ> tài như sau:
M nư;c ngoài
( “Policy and Practical Measures to Promote Occupational Villages in
Ethiopia”.
By Mr. Yared Awgichew, Agriculture Technology Transfer Expert,
Ethiopia international workshop on application of science & technology for
occupational villages development, August 2010.


6

Organized by Centre for Science & Technology of the NoncAligned
and Other Developing Countries (NAM S&T Centre).
Chính sách và các Bi n pháp Th%c t. ñC Qu0ng bá các Làng ngh6 F
Ethiopia.
Tác gi' Yared Awgichew chuyên gia chuy(n giao công ngh= nông
nghi=p, Ethiopia.
Twi hCi th'o quEc t$ v> “zng d ng khoa hpc và công ngh= vào phát
tri(n các làng ngh>”.
T— ch{c b?i Trung tâm Khoa hpc Công ngh= cTa các QuEc gia khơng
liên k$t và đang phát tri(n khác (Trung tâm NAM S&T).
NCi dung là báo cáo kinh nghi=m cTa Chính phT Ethiopia trong vi=c
chú trpng đ$n vi=c nâng cFp, hi=n đwi hóa tân trang cơ s? hw tRng giúp các
làng ngh> phát tri(n:
Tám mươi ba phRn trăm ngư i dân Ethiopia sEng ? các vùng nông thôn
và k$ sinh nhai xuFt phát t… nơng nghi=p. Chính phT Ethiopia đã thơng qua
chi$n lưtc cơng nghi=p hố phát tri(n nơng nghi=p (ADLI), đóng vai trị làm
khung cho quy howch đRu tư nông thôn trong các lĩnh vPc: cơ s? hw tRng, drch
v xã hCi, nghiên c{u và m? rCng. K$ howch phát tri(n b>n v"ng và nhanh
chóng đ( chFm d{t đói nghèo: 70% ngư i dân nơng thơn đưtc t— ch{c theo

htp tác xã, 200 đi(m cung cFp thơng tin thr trư ng cFp huy=n và 20 trung tâm
ñRu cuEi ? vùng sâu vùng xa cTa Ethiopia ñã ñưtc dPng lên; 25 trung tâm giáo
d c và ñào two ngh> ra ñ i; 55.000 công nhân ñưtc ñào two; 18.000 trung tâm
đào two cho nơng dân đưtc lup lên; 10 tri=u ngư i ñưtc ñào two; làm gi'm
kho'ng cách ñi bC trung bình trên m„i con đư ng xuEng cịn 3,2 gi ; 8 tri=u
ñư ng dây ñi=n thowi (cE ñrnh, khơng dây và di đCng) và tăng drch v ITC.
Vi=c m? rCng cơ s? hw tRng này thPc hi=n theo cFp sE nhân. Thay đ—i
cách sEng cTa ngư i nơng thơn, đIc bi=t là b•ng cách giúp hp có th( s™ d ng


7

đưtc các thi$t br máy móc hi=n đwi và k$t nEi hp v_i th$ gi_i hi=n đwi (radio
và TV).
c Cơng trình Stay on the farm, weave in the village leave the home: (ly
hương, b)t ly nông, làm th công tNi làng). Tác gi': ðIng Nguyên Anh,
Cecilia, Hoàng Xuân Thành.
Sách do nhà xuFt b'n Th$ gi_i xuFt b'n năm 2004. Sách đưtc vi$t b•ng
hai ngơn ng" ti$ng Anh và ti$ng Vi=t v_i ñC dày 91 trang.
NCi dung cuEn sách là báo cáo thành qu' cTa mCt dP án nghiên c{u v_i
sP h„ trt tài chính cTa T— ch{c H„ trt phát tri(n quEc t$ ðan Mwch
(DANIDA), cơ quan Htp tác phát tri(n quEc t$ Thu¢ ði(n (SIDA) và BC Htp
tác phát tri(n Th y Sĩ (SDC). NCi dung cuEn sách chŒ rõ: MEi liên k$t gi"a
các trung tâm đơ thr và các vùng nơng thơn đưtc ph'n ánh b•ng mEi quan h=
dân sE, lưu thơng hàng hố, ti>n t= và thơng tin. Liên k$t nơng thơncthành thr
có ý nghĩa quan trpng ñEi v_i sP tăng trư?ng kinh t$ ñra phương, sP ti$p cun
đ$n thr trư ng thành thr có ý nghĩa sEng cịn đEi v_i ngư i s'n xuFt nơng s'n.
Trong khi đó nhi>u doanh nghi=p ? thành phE t*n twi và phát tri(n trên nhu
cRu khách hàng nông thôn. Liên k$t nơng thơn c thành thr cịn đóng vai trị
quan trpng trong sP nghi=p XðGN ? nhi>u vùng nông thôn. Các nông hC

thư ng k$t htp các ngu*n thu nhup t… các howt đCng phi nơng nghi=p. Bên
cwnh đó nh"ng ngư i thân đi ra thành phE làm ăn có th( g™i ti>n v> cho gia
đình đ( đRu tư vào s'n xuFt, cung cFp thông tin thr trư ng. V_i nhóm ngư i
nghèo, ti>n g™i v> có th( giúp hp trang tr'i các chi phí hàng ngày v> ăn, mIc,
hpc hành, s{c kh†e và trang tr'i nt nRn.
NCi dung cuEn sách cũng chŒ rõ: Ti>m năng liên k$t nông thôncthành thr
ñEi v_i phát tri(n kinh t$ và XðGN ? Vi=t Nam ñã ñưtc th( hi=n trong các k$
howch phát tri(n kinh t$ c xã hCi, quy howch phát tri(n ngành trong chi$n lưtc
toàn di=n v> tăng trư?ng và XðGN (CPRGS). Phát tri(n nông nghi=p và nông


8

thơn thơng qua thâm canh s'n xuFt, đa dwng hố nơng nghi=p cùng v_i vi=c
thúc đqy thương mwi trong nư_c và ti$p cun thr trư ng quEc t$ v•n là nh"ng
m c tiêu hàng đRu trong chính sách. Tuy nhiên, do dân sE tăng và qu‹ đFt có
hwn nên s'n xuFt nơng nghi=p khơng th( thu hút thêm đưtc lao ñCng. Chi$n
lưtc hành ñCng là chú trpng ñqy mwnh các ngành ngh> phi nông nghi=p ? khu
vPc nông thôn. Vi=c khai thác h$t ti>m năng cTa liên k$t nông thôn c thành thr
ph thuCc nhi>u vào sP phEi htp gi"a các ngành, các cFp điw phương.
M c tiêu chính cTa báo cáo này nh•m:
+ Tìm hi(u chi$n lưtc sinh k$ dPa trên mEi liên k$t nơng thơncthành thr
cTa các nhóm nơng hC, sP bi$n đ—i trong 15c20 năm qua và các y$u tE 'nh
hư?ng ñ$n chi$n lưtc sEng cTa hC gia đình làm ngh> thT cơng ? nơng thơn.
+ Gti ý mCt sE đrnh hư_ng chính sách ? các cFp đra phương và quEc
gia nh•m phát huy vai trị cTa liên k$t nông thôncthành thr trong sP nghi=p
phát tri(n kinh t$ và xố đói gi'm nghèo ? đra phương, tránh hi=n tưtng di cư
ra thành phE.
M trong nư;c: Có th( xem xét dư_i 2 góc đC:
Th/ nh0t v đư1ng l i ch2 trương c2a ð4ng

ðwi hCi ð'ng VIII ñã ñIc bi=t coi trpng nhi=m v sE mCt là CNH, HðH
nông nghi=p nơng thơn, b?i vì xuFt phát đi(m đi lên CNXH ? nư_c ta t… mCt
nư_c nông nghi=p. CNH, HðH nơng nghi=p nơng thơn ph'i bao g*m trong đó
nhi=m v cơ b'n: Phát tri(n các ngành ngh>, LNTT và các ngành ngh> m_i
bao g*m ti(u thT công nghi=p.
Ti$p t c phát tri(n tinh thRn trên, nghr quy$t ðwi hCi ð'ng IX đã chŒ rõ
hơn đ( đqy nhanh q trình CNH, HðH nông nghi=p nông thôn ph'i:
... ðRu tư nhi>u hơn cho phát tri(n k$t cFu hw tRng kinh t$ và
xã hCi ? nông thôn. Phát tri(n công nghi=p, drch v , các ngành ngh>
đa dwng, chú trpng cơng nghi=p ch$ bi$n, cơ khí ph c v

nơng


9

nghi=p, các làng ngh>, chuy(n mCt bC phun quan trpng lao đCng
nơng nghi=p sang khu vPc cơng nghi=p và drch v , two nhi>u vi=c
làm m_i; nâng cao chFt lưtng ngu*n nhân lPc, c'i thi=n đ i sEng
nơng dân và dân cư ? nơng thơn... [34, tr.90].
Trong đư ng lEi phát tri(n kinh t$ cTa nghr quy$t ðwi hCi ð'ng lRn th{
X ñã ñưa ra vFn ñ> “Phát tri(n b>n v"ng các làng ngh>” [36, tr.194].
Th/ hai v các công trình khoa h%c có liên quan
* Các cơng trình nghiên c/u t:ng quan v cơng nghi;p hóa, hi;n đ i
hóa nơng nghi;p, nơng thơn
c Cơng trình “Cơng nghi p hóa nông nghi p, nông thôn các nư4c Châu
Á và Vi t Nam” cTa Nguy–n ði>n, Nhà xuFt b'n Chính trr quEc gia, Hà NCi,
năm 1997. Cơng trình đã phân tích mCt sE vFn đ> có tính lý luun v> cơng
nghi=p hóa nơng nghi=p, nơng thơn và nêu lên mCt cách t—ng quát thPc trwng
CNH nông nghi=p và nông thôn ? các nư_c châu Á và Vi=t Nam, ñ*ng th i

chŒ ra nh"ng kinh nghi=m và hư_ng phát tri(n công nghi=p hóa nơng thơn các
nư_c châu Á và Vi=t Nam cRn quan tâm.
c Cơng trình “Nh,ng bi n pháp ch y.u thúc đSy CNH, HðH nơng
nghi p, nơng thơn vùng đ(ng bVng sơng H(ng” cTa GS.TS Nguy–n ðình
Phan, PGS.TS TrRn Minh ðwo, TS Nguy–n Văn Phúc, Nhà xuFt b'n Chính trr
quEc gia, Hà NCi 2002, cơng trình đã tup trung làm rõ thPc trwng q trình
CNH, HðH nơng nghi=p, nơng thơn đ*ng b•ng sơng H*ng và mCt sE chính
sách, gi'i pháp nh•m thúc đqy nơng nghi=p, nơng thơn đ*ng b•ng sơng H*ng
phát tri(n theo hư_ng CNH, HðH.
c Luun án ti$n s‹ kinh t$ cTa Vũ Thr Thoa nghiên c{u v> “Phát triCn
cơng nghi p nơng thơn F đ(ng bVng sơng H(ng theo hư4ng CNH, HðH F
nư4c ta hi n nay”, Hpc vi=n Chính trr quEc gia H* Chí Minh, Hà NCi năm


10

2000, đã phân tích và làm rõ vai trị cTa công nghi=p nông thôn trong phát
tri(n kinh t$ xã hCi và trong q trình CNH, HðH nơng nghi=p, nơng thơn
đ*ng b•ng sơng H*ng. Xác đrnh xu th$ phát tri(n cơng nghi=p nơng thơn
trong q trình CNH, HðH n>n kinh t$. Qua đó xác đrnh các quan đi(m và
gi'i pháp chT y$u phát tri(n cơng nghi=p nơng thơn đ*ng b•ng sơng H*ng
trong giai đown hi=n nay.
c Ngồi ra, TS ð„ ð{c Qn cịn nghiên c{u “Phát triCn b6n v,ng
nơng thơn đ(ng bVng BXc BY trong quá trình xây d%ng, phát triCn các khu
công nghi p: Th%c trNng và gi0i pháp”, ð> tài khoa hpc cFp BC, Hpc vi=n
Chính trr c Hành chính quEc gia H* Chí Minh, Hà NCi 2008, đ> tài ñã làm rõ
nh"ng vFn ñ> cơ b'n v> phát tri(n b>n v"ng, phát tri(n b>n v"ng nông thôn,
phát tri(n các khu cơng nghi=p, tác đCng qua lwi gi"a phát tri(n khu công
nghi=p v_i phát tri(n b>n v"ng nông thôn. ð*ng th i, phân tích đánh giá thPc
trwng phát tri(n b>n v"ng nơng thơn đ*ng b•ng B&c BC trong q trình xây

dPng, phát tri(n các khu cơng nghi=p th i gian qua; t… đó đ> xuFt mCt sE quan
đi(m, gi'i pháp nh•m phát tri(n b>n v"ng nơng thơn đ*ng b•ng B&c BC trong
th i gian t_i.
c MCt sE cơng trình nghiên c{u có giá trr v> cơng nghi=p hóa, hi=n đwi
hóa nơng nghi=p nơng thơn như: “Phát triCn nơng nghi p, nơng thơn trong
giai đoNn CNH, HðH F Vi t Nam” cTa Nguy–n Văn Bích, Chu Ti$n Quang
chT biên (1999), Nhà xuFt b'n Nơng nghi=p, Hà NCi; Con đưZng CNH, HðH
nông nghi p và nông thôn do PGS, TS Chu H"u Quý, PGS, TS Nguy–n K$
TuFn (ð*ng chT biên), Nhà xuFt b'n Chính trr quEc gia, Hà NCi 2001; TS
Nguy–n Xn Th'o, “Góp ph\n phát triCn b6n v,ng nơng thơn Vi t Nam”,
Nhà xuFt b'n Chính trr quEc gia, Hà NCi 2004; GS, TS Nguy–n K$ TuFn,
“Cơng nghi p hóa, hi n đNi hóa nơng nghi p và nơng thơn Vi t Nam con
ñưZng và bư4c ñi”, Nhà xuFt b'n Chính trr quEc gia, Hà NCi 2006; “Nh,ng


11

v)n ñ6 kinh t. ] xã hYi n0y sinh trong th%c hi n CNH, HðH nông nghi p,
nông thôn F Vi t Nam hi n nay” cTa TS Phwm Ngpc Dũng, ð> tài khoa hpc
cFp BC, Hpc vi=n Chính trr c Hành chính quEc gia H* Chí Minh, Hà NCi
2009. Các cơng trình nêu trên đ>u tup trung chT y$u làm rõ thPc trwng q
trình CNH, HðH nơng thơn và mCt sE chính sách, gi'i pháp nh•m thúc đqy
CNH, HðH nông nghi=p, nông thôn theo hư_ng phát tri(n b>n v"ng.
* Các cơng trình nghiên c/u v th2 cơng nghi;p, ngh c: truy n và
v0n đ mơi trư1ng g(n bó v>i làng ngh
c Luun án PTS Kinh t$ cTa Nguy–n H"u LPc “Phát triCn tiCu th công
nghi p trong n6n kinh t. hàng hóa nhi6u thành ph\n F đơ th_ Vi t Nam hi n
nay”, Hpc vi=n Chính trr quEc gia H* Chí Minh, Hà NCi 1996. Tác gi' luun
án đã lưtc thuut khái ni=m ti(u, thT công nghi=p, làm rõ vr trí, vai trị và mCt
sE đIc đi(m cTa TTCN ? đơ thr trong n>n kinh t$ hàng hóa nhi>u thành phRn.

ð*ng th i, khái quát tình hình và kinh nghi=m phát tri(n TTCN cTa mCt sE
nư_c trên th$ gi_i, t… đó rút ra nh"ng k$t luun có tính kinh t$ c chính trr v>
phát tri(n TTCN ? nư_c ta và đ> ra nh"ng gi'i pháp kh' thi nh•m phát tri(n
TTCN ? đơ thr nư_c ta trong th i gian t_i.
c Cơng trình “V6 các gi0i pháp phát triCn th cơng nghi p theo hư4ng
CNH, HðH F vùng đ(ng bVng sông H(ng”, ð> tài khoa hpc cFp BC, cTa Hpc
vi=n Chính trr quEc gia năm 1998 do TS ðIng Lê Nghr làm chT nhi=m. ð> tài
đã tup trung phân tích làm rõ v> đIc đi(m, tính chFt, vai trị lrch s™ cTa thT
cơng nghi=p và đánh giá mCt cách sát thPc thPc trwng thT công nghi=p làm
chT nhi=m. ð> tài ñã tup trung phân tích làm rõ v> ñIc ñi(m, tính chFt, vai trị
lrch s™ cTa thT cơng nghi=p và ñánh giá mCt cách sát thPc thPc trwng thT công
nghi=p vùng đ*ng b•ng sơng H*ng v_i sE li=u tương đEi phong phú. T…
nh"ng vFn đ> đIt ra mà thT cơng nghi=p đ*ng b•ng sơng H*ng ph'i gi'i
quy$t, đ> tài đã ñưa ra 9 ñi(m gi'i pháp cơ b'n ñ( phát tri(n thT cơng nghi=p
đ*ng b•ng sơng H*ng th i gian t_i.


12

c Các cơng trình: “Ngh6 c` truy6n nư4c Vi t” cTa Vũ T… Trang do Nhà
xuFt b'n Văn hóa dân tCc, H NCi, 2001 Fn hnh. Bùi Văn Vợng, "L ng nghỊ
thđ c«ng trun thèng ViƯt Nam", Nhà xuFt b'n Văn hóa thơng tin, Hà NCi,
2002. Các tác gi' đã v” lên mCt b{c tranh khá t—ng quát v> các ngh> và làng
ngh> tiêu bi(u cTa Vi=t Nam trong quá kh{ cũng như hi=n twi. ð*ng th i,
cũng th( hi=n sP b{c xúc, trăn tr? v> ngh> thT công Vi=t Nam ñ{ng trư_c sP
thăng trRm cTa lrch s™.
c “Nghiên c u quy hoNch phát triCn ngành ngh6 th công theo hư4ng
CNH nông thôn Vi t Nam” cTa cơ quan htp tác quEc t$ Nhut B'n (JICA)c BC
Nông nghi=p và phát tri(n nơng thơn, Hà NCi, năm 2002. Cơng trình đã xác
đrnh làng ngh> Vi=t Nam dPa theo 2 tiêu chí: (i) Có trên 20% sE hC trong làng

tham gia s'n xuFt thT cơng, (ii) chính quy>n xã cơng nhun ngh> thT cơng đó
có ý nghĩa quan trpng đEi v_i làng. ðóng góp có ý nghĩa phương pháp luun
cTa cơng trình là s™ d ng phương pháp nghiên c{u thu thup tài li=u. Thơng
qua ti$n hành đi>u tra theo 3 m•u phi$u trên 9.400 xã twi 61 tŒnh thành. Th i
gian ñi>u tra t… tháng 3 ñ$n tháng 6 năm 2002. M•u 1 xác đrnh các thơng tin
cơ b'n v> t…ng xã, t…ng làng ngh>. M•u 2, Thu thup các thơng tin chi ti$t v>
t…ng làng ngh> đưtc đi>u tra. M•u 3, làm rõ howt ñCng cTa các doanh nghi=p
và các htp tác xã s'n xuFt và kinh doanh hàng thT cơng trên đra bàn các xã.
Ti$n hành các dP án thí đi(m song song v_i nghiên c{u, t— ch{c 7 cuCc hCi
th'o, th'o luun theo chuyên ñ> ñ( nâng cao nhun th{c các t— ch{c, cá nhân có
liên quan. T— ch{c các cuCc thi s'n phqm thT công m‹ ngh= Vi=t Nam. LPa
chpn thPc hi=n dP án thí đi(m twi 4 tŒnh, ñwi di=n 3 mi>n B&c, Trung, Nam và
khu vPc mi>n núi. Nghiên c{u công phu v> quy howch t—ng th(, phát tri(n
ngành ngh> nông thôn Vi=t Nam và k$t qu' ñwt ñưtc.
+ Lup b'n ñ* ngành ngh> thT cơng trên tồn quEc.
+ Phân b— các làng ngh> twi vùng đ*ng b•ng sơng H*ng, vùng Tây B&c,
ðơng B&c, Nam Trung BC, ðơng Nam BC, ð*ng b•ng sơng C™u Long.


13

+ ðánh giá hi=n trwng các mIt hàng thT công như: Cói, sơn mài, chwm
kh&c đá, ngh> làm giFy dó, ngh> in tranh b'n g„… Thông tin chung cho t…ng
ngành ngh>.
+ ðánh giá hi=n trwng các vFn ñ> nguyên li=u, ñi>u ki=n làm vi=c. tài
chính vEn…
+ ðIc bi=t, ñIt vFn ñ> h„ trt cTa chính phT cho s'n xuFt ngh> thT cơng
truy>n thEng cTa đ*ng bào vùng dân tCc thi(u sE. SP h„ trt trên các phương
di=n: h„ trt trPc ti$p vEn; h„ trt gián ti$p v> thPc hi=n thương mwi bỡnh ủăng,
nng lPc qu'n lý kinh doanh

+ S ủ* hóa các ban, ngành, t— ch{c có liên quan trong lĩnh vPc ngành
ngh> thT công Vi=t Nam.
V_i sE li=u kh'o sát cơng phu, cơng trình đã đưa ra đưtc nh"ng m c
tiêu khá chi ti$t và cơ ch$ thPc thi quy howch t—ng th( ngành ngh> thT công
Vi=t Nam theo hư_ng CNH. “Quy hoNch phát triCn ngành ngh6 th công theo
hư4ng cơng nghi p hóa nơng thơn F Vi t Nam” năm 2002, ñưtc coi là cơ s?
cung cFp sE li=u v> làng ngh> cho các cơng trình nghiên c{u sau này.
c Cơng trình “Làng ngh6 Vi t Nam và môi trưZng” do PGS, TS ðIng
Kim Chi (chT biên), Nhà xuFt b'n Khoa hpc và K‹ thuut, Hà NCi, 2005. ðây
là đ> tài khoa hpc cFp Nhà nư_c có mã sE KC 08.09 nghiên c{u cơ s? khoa
hpc và thPc ti–n cho vi=c xây dPng các chính sách và bi=n pháp gi'i quy$t
vFn đ> mơi trư ng ? các làng ngh> Vi=t Nam. ð> tài ñã làm rõ hi=n trwng
kinh t$ c xã hCi các làng ngh> Vi=t Nam; Hi=n trwng mơi trư ng các làng
ngh>; €nh hư?ng đEi v_i sP phát tri(n kinh t$ và b'o v= môi trư ng làng
ngh> Vi=t Nam. Trên cơ s? ñánh giá thPc trwng ñ> tài ñã dP báo xu hư_ng
phát tri(n và m{c đC ơ nhi–m mơi trư ng do howt đCng cTa các làng ngh>;
Nghiên c{u xây dPng mCt sE chính sách b'o đ'm phát tri(n và c'i thi=n mơi
trư ng cho làng ngh>.


14

c “Tác đYng xã hYi và mơi trưZng c a vi c phát triCn làng ngh6”, ð> tài
cFp Vi=n cTa Vi=n kinh t$ Vi=t Nam, Hà NCi, 2005 do Vũ TuFn Anh và
Nguy–n Thu Hòa thPc hi=n. Các tác gi' ñã trình bày mCt cách t—ng quan
nh"ng xu hư_ng phát tri(n các ngh> phi nông nghi=p và các làng ngh> ? nơng
thơn Vi=t Nam. Phân tích nh"ng đIc đi(m và tác đCng cTa sP phát tri(n làng
ngh> phi nơng nghi=p và các làng ngh> ñEi v_i nh"ng thay ñ—i v> kinh t$, xã
hCi và mơi trư ng, đIc bi=t là tác đCng đEi v_i nhóm nh"ng hC nghèo ? nơng
thơn. Trên cơ s? phân tích đó, đ> xuFt nh"ng ki$n nghr v> vi=c phát tri(n và

qu'n lý các ngh> phi nơng nghi=p và các làng ngh> nh•m m c đích gi'm
nghèo nói riêng, cũng như đ'm b'o sP phát tri(n nơng thơn Vi=t Nam.
Nghiên c{u vFn đ> này cịn có mCt sE cơng trình: “Mơi trưZng các
làng ngh6”, K• y$u hCi th'o khoa hpc cTa BC khoa hpc, Công ngh= và Môi
trư ng, Hà NCi, 1998; Nguy–n Thr Hi>n, “Phát triCn tiCu th cơng nghi p
nơng thơn vùng đ(ng bVng sơng H(ng”, Twp chí Kinh t$ và dP báo sE 1 năm
2003; Nguy–n Xuân Bách, “Làng ngh6 công nghi p ] th cơng nghi p v4i
v)n đ6 gi0i quy.t vi c làm và xóa đói gi0m nghèo F Nam ð_nh”, Twp chí
Lao đCng và xã hCi, sE 216 năm 2003; Nguy–n Trí Ti$n, “Tình trNng ơ
nhidm khơng khí, đ)t, nư4c F các làng ngh6 và tác đYng c a nó ñ.n môi
trưZng s ng và s c khee cYng ñ(ng”, Twp chí Nơng nghi=p và Phát tri(n
nơng thơn, sE 1 năm 2003.
* Các cơng trình nghiên c/u v tình hình s4n xu0t và kinh doanh
c2a làng ngh và làng ngh truy n th ng
c Cơng trình “Phát triCn làng ngh6 truy6n th ng trong quá trình CNH,
HðH F vùng ven th đơ Hà NYi”, Luun án Ti$n s‹ kinh t$ cTa Mai Th$ H?n,
Hà NCi, năm 2000 ñã ñi sâu phân tích đánh giá ti>m năng, thPc trwng cTa vi=c
phát tri(n làng ngh> truy>n thEng c' nh"ng mIt ñưtc và chưa ñưtc, cũng như
vFn ñ> b{c bách ñIt ra cRn gi'i quy$t như: ChT trương, chính sách và luut


15

pháp; vEn đRu tư cho s'n xuFt; vFn đ> mơi trư ng; v> thr trư ng và tiêu th
s'n phqm; v> trình đC qu'n lý cTa ngư i lao đCng. ð> xuFt ñưtc nh"ng
phương hư_ng và gi'i pháp phát tri(n LNTT vùng ven thT đơ Hà NCi theo
hư_ng CNH, HðH.
c Cơng trình “B0o t(n và phát triCn các làng ngh6 trong q trình cơng
nghi p hóa” cTa TS Dương Bá Phưtng, Nhà xuFt b'n Khoa hpc xã hCi, Hà
NCi, 2001. Tác gi' ñã ñ> cup nh"ng vFn ñ> chung v> làng ngh>, vai trị tác

đCng và nh"ng nhân tE 'nh hư?ng t_i sP phát tri(n cTa làng ngh>. ð*ng th i,
đi sâu phân tích thPc trwng tình hình s'n xuFt kinh doanh cTa các làng ngh> v>
lao đCng, vEn, cơng ngh=, thr trư ng tiêu th cTa s'n phqm và mơi trư ng
trong các làng ngh>. Các quan đi(m và phương hư_ng b'o t*n, phát tri(n các
làng ngh> trong quá trình CNH, HðH nơng thơn mang tính kh' thi cao và sát
thPc v_i thPc t$.
c Cơng trình “Ti.p t#c đ`i m4i chính sách và gi0i pháp đSy mNnh tiêu
th# s0n phSm c a làng ngh6 truy6n th ng F BXc BY ñ.n năm 2010”, ð> tài
khoa hpc cTa BC Thương mwi do TS TrRn Công Sách làm chT nhi=m, Hà NCi,
2003. Các tác gi' ñã luun gi'i khá rõ nh"ng vFn đ> lý luun và thPc ti–n v> vai
trị cTa LNTT và vai trị cTa các chính sách, gi'i pháp tiêu th s'n phqm cTa
các làng ngh> truy>n thEng trong q trình hCi nhup kinh t$ quEc t$ đ( phân
tích, ñánh giá thPc trwng phát tri(n và tác ñCng cTa các chính sách và gi'i
pháp cTa Nhà nư_c đ( tiêu th s'n phqm LNTT ? B&c BC. ðánh giá ñúng
m{c ñC 'nh hư?ng cTa y$u tE công ngh= ñ$n k$t qu' s'n xuFt kinh doanh. ð>
xuFt phương hư_ng và gi'i pháp ti$p t c đ—i m_i hồn thi=n chính sách nh•m
tiêu th s'n phqm cTa các làng ngh> truy>n thEng ? B&c BC ñ$n năm 2010.
c K$t qu' “Nghiên c u s% hình thành và phát triCn c a làng ngh6 m4i
gXn v4i chuyCn d_ch cơ c)u kinh t. nông thơn theo hư4ng CNH, HðH vùng
đ(ng bVng sơng H(ng”, ð> tài khoa hpc do Ban kinh t$ Trung ương chT trì và