Tin11_Bài 10_Cấu trúc lặp (PP 12, 13, 14)

Tiết PPCT : 12
§10. CẤU TRÚC LẶP
Ngày soạn: 04/11/2010
A. Mục đích – yêu cầu:
1. Kiến thức:
- Biết được ý nghĩa của cấu trúc lặp.
- Biết được cấu trúc chung của lệnh lặp for trong ngôn ngữ lập trình Pascal.
- Biết sử dụng đúng hai dạng lệnh lặp For trong ngôn ngữ lập trình Pascal.
2. Kỹ năng:
- Bước đầu sử dụng được lệnh lặp For để lập trình giải quyết được một số
bài toán đơn giản.
3. Thái độ:
- Tích cực hoạt động nhóm.
B. Chẩn bị của Thầy và Trò:
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Máy vi tính, máy chiếu projector, sách giáo khoa, sách giáo viên
2. Chuẩn bị của học sinh
- Sách giáo khoa.
C. Tiến trình dạy và học:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Tìm hiểu ý nghĩa của cấu trúc lặp.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Nêu bài toán đặt vấn đề như bài toán 1.
- Hãy xác định công thức toán học để tính tổng?
- Gợi ý phương pháp: Ta xem S như là một cái
thùng, các số hạng như là những cái ca có dung
tích khác nhau, khi đó việc tính tổng trên tương
tự việc đổ các ca nước vào trong thùng S.
- Có bao nhiêu lần đổ nước vào thùng?

- Mỗi lần đổ một lượng là bao nhiêu? lần thứ i
đổ bao nhiêu?
- Phải viết bao nhiêu lần cộng thêm?
2. Nêu bài toán đặt vấn đề như bài toán 2.
- Em có nhận xét gì về tổng của bài toán 2 và
bài toán 1.
1. Chú ý quan sát bài toán đặt vấn đề.
- Rất khó xác định được công thức.
- Theo dõi gợi ý.
- Phải thực hiện 100 lần đổ nước.
- Mỗi lần đổ
ia
+
1
- Phải viết 100 lần.
2. Chú ý quan sát và trả lời các câu hỏi
- Tương tự nhau.
- Bài toán sẽ thực hiện cộng đến khi nào?
- Phải thực hiện bao nhiêu lần cộng thêm?
- Trong tất cả các ngôn ngữ lập trình đều có một
cấu trúc điều khiển việc thực hiện lặp lại với số
lần đã định trước.
- Hãy nêu ý nghĩa của cấu trúc lặp?
3. Chia lớp làm 4 nhóm. 2 nhóm viết thuật
toán giải quyết bài toán 1. 2 nhóm viết thuật
toán giải quyết bài toán 1.
- Thu kết quả, chiếu kết quả lên bảng. Gọi học
sinh nhóm khác nhận xét đánh giá.
- Chuẩn hóa lại thuật toán cho HS lần cuối.
- Giới thiệu dạng thuật toán thứ hai theo SGK

(dạng lùi)
- Thực hiện đến khi
ia
+
1
< 0.0001
- Không biết trước.
- Cấu trúc lặp là điều khiển thực hiện công
việc lặp đi lặp lại khi chưa đủ số lần lặp
hoặc khi một điều kiện nào đó còn đúng.
3. Thảo luận theo nhóm để viết thuật
toán:
Bước 1: N
←
0; S
←
1/a;
Bước 2: N
←
N+1;
Bước 3: Nếu N>100 thì chuyển đến b5.
Bước 4: S
←
S+ 1/(a+N),
quay lại b2.
Bước 5: Đưa S ra màn hình rồi kết thúc.
- Thông báo kết quả viết được.
- Nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm
khác.
- Theo dõi và ghi nhớ.

Hoạt động 2: Tìm hiểu lệnh lặp For – do của ngôn ngữ lập trình Pascal.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Yêu cầu HS tìm hiểu cấu trúcFor – do dạng
tiến?
- Giải thích:
<biến đếm>: là biến kiểu nguyên, ký tự.
- Hỏi: Ý nghĩa của <Giá trị đầu> <Giá trị cuối>,
kiểu dữ liệu của chúng.
- Hỏi: Trong bài toán tính tổng <Giá trị đầu>
<Giá trị cuối> là bao nhiêu?
- Dẫn dắt: Những lệnh nào cần lặp lại ta đặt
sau Do
- Hỏi: Khi nhiều lệnh khác nhau cần lặp lại ta
1. Đọc sách giáo khoa và trả lời
For <biến đếm>:=<Giá trị đầu> To <Giá
trị cuối> Do <lệnh cần lặp>;
-Dùng để làm giới hạn cho biến đếm, cùng
kiểu với <biến đếm>, có thể là những biểu
thức.
<Giá trị đầu> là 1; <Giá trị cuối> là 100
viết như thế nào?
- Hỏi: Trong bài toán tính tổng, lệnh nào cần lặp
lại?
Hỏi: Em có nhận xét gì về giá trị của <Giá trị
đầu> và <Giá trị cuối> ?
- Biến đếm trong trường hợp này thay đổi như
thế nào?
2. Yêu cầu HS tìm hiểu cấu trúcFor – do dạng
lùi?
- Giải thích tương tự như kiểu tiến.

- Biến đếm trong trường hợp này thay đổi như
thế nào ?
- Củng cố nội dung.
- Phải sử dụng cấu trúc lệnh ghép.
- S := S +
ia
+
1
;
“Giá trị đầu” <= “Giá trị cuối”
- Biến đếm tăng dần từ “Giá trị đầu” đến
“Giá trị cuối”
2. Đọc sách giáo khoa và trả lời
For <biếnđếm>:=<Giá trị cuối> Downto
<Giá trị đầu> Do <lệnh cần lặp>;
- Lắng nghe và ghi chép.
- Biến đếm giảm dần từ “Giá trị cuối” về
“Giá trị đầu”
Hoạt động 3: Rèn luyện kĩ năng vận dụng lệnh lặp For - do.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Nêu nội dung bài toán 1. Mục tiêu là xác
định được những việc chính cần làm.
+ Xác định giá trị đầu, giá trị cuối.
+ Xác định lệnh cần lặp lại.
- Yêu cầu học sinh tiếp tục hoàn thành chương
trình ở hai dạng tiến và lùi.
- Chia lớp làm 3 nhóm. Yêu cầu học sinh viết
chương trình lên phiếu học tập.
- Thu phiếu học tập, chiếu lên bảng, gọi học
sinh nhóm khác nhận xét và đánh giá.

- Chính xác hoá bài làm của học sinh bằng
chương tình mẫu.
1. Chú ý lắng nghe và trả lời các yêu cầu
của giáo viên.
- Giá trị đầu là 1, giá trị cuối là 100.
S := S +
ia
+
1
;
- Cùng thảo luận và viết chương trình theo
nhóm.
- Quan sát chương trình giáo viên hướng
dẫn và ghi nhớ.
Hoạt động 4: Củng cố - dặn dò.
1. Những nội dung đã học
- Cấu trúc chung của lệnh lặp For. Sơ đồ thực hiện của lệnh lặp For.
2. Câu hỏi và bài tập về nhà
- Giải bài tập 5.a, 6, sách giáo khoa, trang 51.
- Xem trước phần nội dung của cấu trúc lặp có số lần chưa xác định While...
- Xem nội dung phụ lục B, sách giáo khoa trang 131: Lệnh rẽ nhánh và lặp.
- Xem nội dung phụ lục C, sách giáo khoa trang 139: Lệnh rẽ nhánh và lặp.
• Rót kinh nghiÖm tõng líp: (NÕu cã)
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

Tiết PPCT : 13, 14
§10. CẤU TRÚC LẶP VÀ BÀI TẬP
Ngày soạn: 17/11/2010
A. Mục đích – yêu cầu:
1. Kiến thức:
- Biết được ý nghĩa của cấu trúc lặp có số lần lặp chưa xác định.
- Biết được cấu trúc chung của lệnh lặp While trong ngôn ngữ Pascal.
- Biết được sự thực hiện của máy khi gặp lệnh lặp While.
2. Kỹ năng:
- Phân biệt được sự giống và khác nhau giữa cấu trúc lặp For và While.
- Sử dụng đúng lệnh lặp While trong lập trình.
- Bước đầu biết lựa chọn đúng dạng lệnh lặp để lập trình giải quyết được một
số bài toán đơn giản.
3. Thái độ:
- Tích cực hoạt động nhóm.
B. Chẩn bị của Thầy và Trò:
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Máy vi tính, máy chiếu projector, sách giáo khoa, sách giáo viên
2. Chuẩn bị của học sinh
- Sách giáo khoa.
C. Tiến trình dạy và học:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
TIẾT 13
Hoạt động 1: Tìm hiểu ý nghĩa của cấu trúc lặp có số lần chưa xác định.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Chiếu nội dung của bài toán 1.
- Hỏi: Sự khác nhau của bài toán này với bài
toán đã viết ở tiết trước?

- Hỏi: Lặp bao nhiêu lần?
1. Chú ý lắng nghe, quan sát và suy nghĩa
để trả lời.
- Bài trước: cho giới hạn N.
- Bài này: cho giới hạn S.
- Chưa xác định ngay được.
- Hỏi: Lặp đến khi nào?
2. Chiếu nội dung của bài toán 2.
- Hỏi: sự khác nhau trong bài toán này với bài
toán đã giải trong tiết trước?
- Hỏi: Số lần lặp của lệnh?
- Hỏi: Lặp đến khi nào?
3. Tiểu kết vấn đề: Qua hai ví dụ ta thấy có một
dạng bài toán có sự lặp lại của một số lệnh
nhưng không biết trước được số lần lặp. Cần có
một cấu trúc điều khiển lặp lại một công việc
nhất định khi thỏa mãn một điều kiện nào đó.
- Đến khi điều kiện
Ma
+
1
<0,0001 được
thỏa mãn.
2. Chú ý lắng nghe, quan sát và suy nghĩ
trả lời.
- Bài trước: Biết số tháng, hỏi số tiền.
- Bài này: Biết số tiền, hỏi số tháng.
- Chưa biết trước, đó chính là số tháng cần
tìm.
- Đến khi số tiền thu được > S1 đồng.

3. Theo dõi và ghi nhớ kết luận của giáo
viên.
Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu trúc lệnh lặp While trong ngôn ngữ lập trình Pascal.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Yêu cầu học sinh nghiên cứu sách giáo khoa
và cho biết cấu trúc chung của lệnh lặp While.
- Giải thích:
+ <Điều kiện>: là biểu thức quan hệ hoặc biểu
thức logic, là điều kiện để lặp lại.
- Hỏi: Trong bài toán 1: điều kiện để lặp lại là
gì?
- Hỏi: Trong bài toán 2: điều kiện để lặp lại là
gì?
+ <Lệnh cần lặp>: là các lệnh cần phải lặp lại.
- Hỏi: Trong hai bài toán trên lệnh cần lặp là gì?
- Hỏi: Một sự khác nhau trong lệnh cần lặp của
For và While là gì?
- Dựa vào cấu trúc chung, hãy cho biết máy sẽ
thực hiện tính <điều kiện> trước hay thực hiện
<lệnh cần lặp> trước?
1. Tham khảo sách giáo khoa và trả lời.
- Cấu trúc chung:
While <điều kiện> Do <lệnh cần lặp>;

Ma
+
1
>0,0001
S < S1
S := S + 0,015*S để tính số tiền.

t := t+1; để tính số tháng.
S := S + 1/(a+i) để tính tổng.
i := i+1; để tăng chỉ số.
- While phải có lệnh tăng biến chỉ số.
- Quan sát, suy nghĩ và trả lời:
+ Tính biểu thức điều kiện trước.