Đề tài
"Giai cấp công nhân"
1
MỤC LỤC
_ A. Lý do chọn đề
tài………………………………………………………………………..1
_ B. Nội
dung……………………………………………………………………...2
I.Giai cấp công
nhân………………………………………………………………………2
II Những cơ sở khách quan để Mác khẳng định giai cấp công nhân là giai
cấp duy nhất có sứ mệnh lịch
sử………………………………………………………………………...5
III Những yếu tố chủ quan và quy luật hình thành, phát triển chính đảng
của giai cấp công
nhân……………………………………………………………………..8
IV Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt
Nam……………………………………………………………………11
_C. Tổng
kết……………………………………………………………………...15
2
A. Lý do chọn đề tài
Trong thời đại xã hội nào, những người lao động sản xuất trong các ngành
sản xuất công nghiệp, dịch vụ công nghiệp hay những người công nhân đều
có vai trò sáng tạo chân chính ra lịch sử và là những người giữ vai trò quyết
định sáng tạo công cụ sản xuất, gía trị thặng dư và chính trị xã hội. Chủ
nghĩa xã hội khoa học là một trong ba bộ phận cấu thành của chủ nghĩa Mác
- Lênin đã nghiên cứu một cách toàn diện về các quy luật chính trị xã hội
của quá trình phát sinh, hình thành và phát triển của các hình thái kinh tế xã
hội cộng sản chủ nghĩa. Trong đó, chủ nghĩa xã hội khoa học đã tập chung
nghiên cưú những nguyên tắc căn bản, những điều kiện, con đường, hình
thức, phương pháp đấu tranh của giai cấp công nhân để thực hiện chuyển
biến từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội.
Từ vai trò to lớn của giai cấp công nhân, việc khẳng định sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân có ý nghĩa quan trọng cả về lý luận lẫn thực tiễn.
Trước sự khủng hoảng và sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên
xô, nhiều người đã bộc lộ sự dao động và hoài nghi về sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân. Bọn cơ hội xét lại và các thế lực chống cộng có cơ hội
mới để phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, vai trò lãnh đạo
của Đảng cộng sản và chủ nghĩa xã hội.
Trong giai đoạn mới hiện nay, công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đang diễn ra trên toàn thế giới, chủ nghĩa xã hội đang ở trong thời kỳ thoái
trào, thời đại ngày nay vẫn đang là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên
chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới còn đang có nhiều biến động,
tiêu cực ... thì vấn đề làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
được đặt ra trở nên bức thiết hơn bao giờ hết, cả trên hai phương diện: lý
luận và thực tiễn.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một phạm trù cơ bản nhất của chủ
nghĩa xã hội khoa học, do đó nó đã được C.Mác - Ph.Ăngghen và Lênin
nghiên cứu và phát triển hết sức hoàn thiện trong trong quá trình phát triển
của lịch sử thế giới. Xét trên phương diện lịch sử, những nhận định và lý
luận của các ông về giai cấp công nhân có tác dụng to lớn và đúng đắn.Còn
đối với nước ta, vấn đề trên được Đảng ta rất chú trọng. Vì thế, sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân không chỉ thể hiện rõ trong các văn kiện đại hội
đại biểu toàn quốc, mà đây còn là một trong những đề tài nghiên cứu khoa
học của nhiều nhà lý luận, nhà nghiên cứu lịch sử, và của nhiều thế hệ công
nhân, sinh viên.
Sự tác động của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không chỉ ảnh
hưởng tới sự chuyển biến của lịch sử thế giới là thay đổi từ hình thái kinh tế
3
này sang hình thái kinh tế khác, thay đổi từ chế độ kinh tế này sang chế độ
kinh tế khác ... mà còn làm thay đổi tình hình kinh tế chính trị xã hội trên
toàn thế giới, nó tác động tới quá trình sản xuất cụ thể, tới bộ mặt phát triển
của thế giới.
Như vậy, vấn đề đặt ra là: sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là gì? Nội
dung, điều kiện khách quan quy định là gì? Trên phương diện lý luận và
thực tiễn, nó được thể hiện ra sao? Và để củng cố và tăng cường sự lãnh đạo
của giai cấp công nhân cần phải tiến hành những biện pháp gì?
B. Nội dung
I Giai cấp công nhân
1. Khái niệm giai cấp công nhân.
Giai cấp công nhân hay giai cấp vô sản, theo Karl Marx là giai cấp của
những người phải bán sức lao động để đổi lấy tiền lương và họ không phải là
chủ sở hữu của phương tiện sản xuất. Cũng theo Marx, giai cấp công nhân là
giai cấp tạo ra các giá trị thặng dư và sự giàu có cho xã hội. Ngày nay, đây là
giai cấp lao động sản xuất ra của cải vật chất trong lĩnh vực công nghiệp với
trình độ kỹ thật và công nghệ ngày càng hiện đại. Sản phẩm thặng dư do họ
làm ra là nguồn gốc chủ yếu cho sự giàu có và phát triển xã hội. Sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân...
Giai cấp công nhân trong xã hội tư bản chủ nghĩa còn hay được gọi là giai
cấp vô sản . Trong tác phẩm " Những nguyên lí của chủ nghĩa cộng sản
Ph.Ăngghen định nghĩa :"Giai cấp vô sản là 1 giai cấp xã hội hoàn toàn chỉ
kiếm sống bằng việc bán lao động của mình , chứ không phải sống bằng lợi
nhuận của bất cứ tư bản nào , đó là 1 giai cấp mà hạnh phúc và đau khổ ,
sống và chết toàn bộ sự sống còn của họ đều phụ thuộc vào số cầu về lao
động , tức là vào tình hình chuyển biến tốt hay xấu của công việc làm ăn ,
vào những biến động của cuộc cạnh tranh không gì ngăn cản nổi ." Tuy vậy ,
không chính xác khi gọi giai cấp vô sản là giai cấp công nhân . Giai cấp
công nhân là giai cấp vô sản có trình độ lao động công nghiệp cao , là đứa
con của nền đại công nghiệp hiện đại .
Trong giai đoạn hiện nay , giai cấp công nhân đã có những biến đổi
mới :"Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định , hình thành và
phát triển cùng với sự phát triển của nền công nghiệp hiện đại , với nhịp độ
phát triển của của lực lượng sản xuất có tính xã hội hóa ngày càng cao , là
4
lực lượng sản xuất cơ bản , tiên phong , trực tiếp hoạc gián tiếp tham gia vào
quá trình sản xuất , tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã
hội ; là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản
lên chủ nghĩa xã hội . Ở các nước tư bản chủ nghĩa , giai cấp công nhân là
những người không có hoặc về cơ bản không có tư liệu sản xuất phải làm
thuê cho giai cấp tư sản và bị giai cấp tư sản bóc lột giái trị thặng dư ; ở các
nước xã hội chủ nghĩa , họ là người đã cùng nhân dân lao động làm chủ
những tư liệu sản xuất và cùng nhau hợp tác lao đông vì lợi ích chung của
toàn xã hội trong đó có lợi ích chính đáng của bản thân họ.
Khi sử dụng khái niêm giai cấp công nhân, C.Mác và Ph. Ăngghen còn
dung một số thuật ngữ khác như: giai cấp vô sản, giai cấp vô sản hiện đại,
giai cấp công nhân hiện đại, giai cấp công nhân đại công nghiệp…Mặc dù
vậy những thuật ngữ này vẫn biểu đạt một khái niệm thống nhất, đó là chỉ
giai cấp công nhân hiện đại, con đẻ của nền sản xuất công nghiệp tư bản chủ
nghĩa, giai cấp đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức
sản xuất hiện đại.
Trong phạm vi phương thúc sản xuất tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân là
giai cấp có hai đặc trưng cơ bản:
Thứ nhất, về phương thức lao động của giai cấp công nhân.
Giai cấp công nhân là những tập đoàn người lao động trực tiếp hay gián tiếp
vận hành những công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện
đại, ngày càng có trình độ xã hội hoá cao. Đây là một đặc trưng cơ bản phân
biệt người công nhân hiện đại với người thợ thủ công thời trung cổ, với
những người thợ trong công trường thủ công. Giai cấp công nhân có một quá
trình phát triển từ nhữnhũng người thợ thủ công thời trung cổ đến những
người thợ trong công trường thủ côngvà cuối cùng đến những người công
nhân trong công nghiệp hiện đại.
Trong xã hội tư bản, nền sản xuất đại công nghiệp ngày càng phát triển, máy
móc ngày càng nhiều,sản xuất ngày càng có năng suất cao, làm cho những
thợ thủ công bị phá sản, những người nông dân mất việc làm buộc phải gia
nhập vào hành ngũ những người công nhân. Theo sự phân tích của C.Mác và
Ph. Ăngghen:> Tất cả các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự
phát triển của nền đại công nghiệp, còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của
bản than nền đại côn nghiệp>;> công nhân cũng là một phát minh của thời
5
đại mới, giống như máy móc vậy…Công nhân Anh là đúa con đầu long của
nền đại công nghiệp hiên đại>
Thứ hai, về dịa vị của giai cấp công nh6n trong hệ thống quan hệ sản xuất
tư bản chủ nghĩa.
Trong hệ thống quan hệ sản xuất của xã hội tư bản chủ nghĩa, ngươi công
nhân không có tư liệu sản xuất, họ buộc phải bán sức lao động cho nhà tư
bab3 để kiếm sống.Nó là đặc trưng khiến cho giai cấp công nhân trở thành
giai cấp vô sản, giai cấp lao động làm thuê cho giai cấp tư sản và trở thành
lực lượng đối kháng với giai cấp tư sản
Trong tác phẩm >Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản>, C.Mác và Ph.
Ăngghen đã chỉ rõ: > Giai cấp tư sản, tức là tư bản, mà lớn lên là giai cấp
vô sản, giai cấp công nhân hiện đại -tức là giai cấp chỉ có thể kiếm sống
với điều kiện là kiếm đưôc việc làm, và chỉ kiếm được việc làm,nếu lao
động của họ làm tăng them tư bản-cũng phát triển theo. Những công
nhân ấy, buộc phải bán mình để kiếm ăn từng bữa một, là một hành hoá,
tức là một món hang đem bán như bất cứ món hang nào khác; vì thế, họ
phải chịu hết mọi may rủi của cạnh tranh, mọi sụ lên xuống của thị
trường với mức độ như nhau>
2. Những biến đổi của giai cấp công nhân so với thời kỳ của C.Mác
Trải qua những thời kỳ khác nhau đã có nhiều học thuyết trường tồn với
thời gian nhưng cũng có những học thuyết bị đi vào quên lãng. Học
thuyêt của Mác_Lênin thì sao
Mác_ Lênin đã đưa ra một học thuyết mở để những nhà lý luận sau này
có thể hoàn thiện nó giúp nó đi sau vào trong tiềm thức, giup1 con người
trong từng thời đại khác nhau có những hướng đi đúng đắn nhất.
Từ sau sự đổ vỡ của Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu, kẻ thù của
Chủ nghĩa xã hội đã cố tìm môi cách để phủ nhận học thuyết về sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân. Chúng cho rằng Chủ nghĩa xã hội đang
hội tụ và hoà tan vào Chủ nghĩa tư bản; rằng Chủ nghĩa xã hội đã thay
đổi khác xa với thời C.Mác còn sống : giai cấp công nhân đã có mức
sống cao, có tư liệu sản xúat, có cổ phần nên không bị bóc lột nữa . Do
tác động của khoa học công nghệ , giai cấp công nhân ngày càng nhỏ bé
6