Vấn đề xây dựng Đảng trên báo Hà nội mới hiện nay : Khảo sát báo in Hà nội mới giai đoạn 2011-6/2016 : Luận văn ThS. Báo chí và truyền thông: 603201

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-------------------------------------

Nguyễn Thị Huyền

VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐẢNG
TRÊN BÁO HÀNỘIMỚI HIỆN NAY
(Khảo sát báo in Hànộimới giai đoạn 2011-6/2016)

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ

HÀ NỘI, 2018


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-------------------------------------

Nguyễn Thị Huyền

VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐẢNG
TRÊN BÁO HÀNỘIMỚI HIỆN NAY
(Khảo sát báo in Hànộimới giai đoạn 2011-6/2016)
Chuyên ngành: Báo chí học
Mã số: 60 32 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Lại Quốc Khánh

HÀ NỘI, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi; các số liệu nêu
trong luận văn là trung thực; những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được
công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về công trình
nghiên cứu của mình.
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Huyền


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin trân trọng cảm ơn đến quý thầy, cô giảng viên Khoa Báo Chí &
Truyền Thông, Đại học Khoa học Xã hội & Nhân Văn đã tận tình giảng dạy và giúp
đỡ tác giả trong suốt quá trình theo học chương trình Cao học Báo chí.
Đặc biệt xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Lại Quốc Khánh người đã tận tâm hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình thực hiện hoàn thành luận
văn này. Đồng cảm ơn các nhà báo, chuyên gia và các phóng viên am hiểu về lĩnh
vực mà đề tài nghiên cứu, đã cung cấp cho tác giả nhiều thông tin hữu ích.
Trong quá trình thực hiện luận văn tác giả đã cố gắng để hoàn thành luận văn
thật tốt. Tuy nhiên, do thời gian và trình độ còn hạn chế nên luận văn không thể
tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả mong muốn tiếp tục nhận được sự góp ý, chỉ
dẫn chân thành của quý thầy, cô giảng viên và các bạn đồng nghiệp nhằm bổ sung,
hoàn thiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn !
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Huyền

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Lý do lựa chọn đề tài .......................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................................. 3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................... 7
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 8
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ......................................................... 8
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ............................................................... 9
7. Kết cấu của luận văn ........................................................................................... 9
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TRUYỀN THÔNG XÂY DỰNG ĐẢNG
TRÊN BÁO CHÍ VIỆT NAM HIỆN NAY ........................................................... 10
1.1. Truyền thông về xây dựng Đảng trên báo chí ................................................... 10
1.1.1. Khái niệm Truyền thông, xây dựng Đảng và vấn đề truyền thông
về xây dựng Đảng trên báo chí ................................................................................. 10
1.1.2. Yêu cầu và tầm quan trọng của truyền thông về xây dựng Đảng
trên báo chí ở Việt Nam hiện nay ............................................................................. 19
1.2. Đặc điểm chuyên mục và tiêu chí đánh giá hiệu quả truyền thông về xây dựng
Đảng trên báo chí ...................................................................................................... 22
1.2.1. Đặc điểm chuyên mục xây dựng Đảng ..................................................... 22
1.2.2. Tiêu chí đánh giá hiệu quả truyền thông về xây dựng Đảng
trên báo chí ............................................................................................................... 26
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................... 29
CHƢƠNG 2: TRUYỀN THÔNG VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN BÁO
HÀNỘIMỚI - NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG, THỰC TRẠNG, KINH NGHIỆM
VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ............................................................................ 30
2.1. Những nhân tố tác động trực tiếp đến truyền thông về xây dựng Đảng
trên báo Hànộimới .................................................................................................... 30
2.1.1. Tình hình công tác xây dựng Đảng .......................................................... 30
2.1.2. Tổ chức và hoạt động của báo Hànộimới ................................................ 34
2.1.3. Quan điểm chỉ đạo của báo Hànộimới trong truyền thông về

xây dựng Đảng .......................................................................................................... 38


2.2. Thực trạng truyền thông về xây dựng Đảng trên báo Hànộimới ....................... 40
2.2.1. Thực trạng ................................................................................................ 41
2.2.2. Kết quả, hạn chế và nguyên nhân ............................................................ 69
2.3. Kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra ................................................................. 78
2.3.1. Kinh nghiệm ............................................................................................. 78
2.3.2. Những vấn đề đặt ra ................................................................................. 80
Tiểu kết chương 2 .................................................................................................... 83
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
TRUYỀN THÔNG VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN BÁO HÀNỘIMỚI
HIỆN NAY ............................................................................................................... 84
3.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả truyền thông về xây dựng Đảng trên báo
Hànộimới hiện nay .................................................................................................... 84
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả truyền thông xây dựng Đảng trên báo
Hànộimới .................................................................................................................. 85
3.2.1. Giải pháp về nội dung .............................................................................. 85
3.2.2. Giải pháp về hình thức ............................................................................. 90
3.2.3. Giải pháp về phẩm chất, năng lực và bản lĩnh người làm báo ................ 92
3.2.4. Giải pháp về quan hệ giữa báo chí và công chúng ................................ 101
Tiểu kết chương 3 .................................................................................................. 103
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 104
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 107
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 110


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Từ nguyên

CATP

Công an Thành phố

CHXHCN

Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa

BTV

Ban thường vụ

BTV TPHN

Ban thường vụ Thành phố Hà Nội

CCB

Cựu chiến binh

HĐND

Hội đồng nhân dân

HNM

Hànộimới

LHTN

Liên hiệp thanh niên

MTTQ

Mặt trận Tổ quốc

TP

Thành phố

TBT

Tổng biên tập

TCCSĐ

Tổ chức cơ sở Đảng

TƯ/TW

Trung ương

UBND

Ủy ban nhân dân

XDĐ

Xây dựng Đảng


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH ẢNH
BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Sơ đồ tổ chức và hoạt động tòa soạn báo HNM ................................... 36
Biểu đồ 2.2. Tác phẩm truyền thông về Xây dựng Đảng trên Nhật báo HNM
hàng ngày .................................................................................................................. 41
Biểu đồ 2.3. Tác phẩm truyền thông về Chính trị - Tư tưởng .................................. 42
Biểu đồ 2.4. Tác phẩm truyền thông về Xây dựng Đảng trên báo Hànộimới
Cuối tuần ................................................................................................................... 60
Biểu đồ 2.5. Đánh giá nội dung các bài viết được thể hiện trong chuyên mục
Xây dựng Đảng ......................................................................................................... 73
Biểu đồ 2.6. Anh/Chị quan tâm đến nội dung gì trong chuyên mục
Xây dựng Đảng? ....................................................................................................... 76
HÌNH ẢNH
Hình 2.1a. Bài viết Dấu ấn của sự sáng tạo .............................................................. 43
Hình 2.1b. Bài viết Viết hoa hai chữ "Nhân Dân" .................................................... 46
Hình 2.1c. Bài viết Xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh ............................. 51
Hình 2.1d. Bài viết Đổi mới cách đánh giá cán bộ ở Phú Xuyên ............................. 54
Hình 2.2a. Bài viết Lòng dân tin Đảng ..................................................................... 61
Hình 2.2b. Bài viết Nghiêm túc, trách nhiệm trước Đảng, trước dân....................... 62
Hình 2.2c. Bài viết Sự hòa quyện ý Đảng, Lòng dân ............................................... 63
Hình 2.3a. Ảnh bài viết Dâng Đảng trọn niềm tin và Rực rỡ phố hoa ..................... 64
Hình 2.3b. Ảnh bài Đề cao vai trò đầu tàu, gương mẫu ........................................... 65
Hình 2.3c. Ảnh bài Tỏa sáng truyền thống người lính Cụ Hồ .................................. 66
Hình 2.3d. Ảnh bài viết Đảng bộ Thủ đô coi trọng công tác cán bộ ........................ 67
Hình 2.3e. Ảnh bài viết Ý Đảng lòng dân đồng tâm phát triển văn hóa................... 68

MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Ngày 3/2/1930 đánh dấu cột mốc quan trọng trong sự nghiệp cách mạng
giành độc lập tự do, giải phóng dân tộc của nhân dân ta: Đảng Cộng sản Việt Nam
ra đời. Qua 88 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đặt
lên hàng đầu vấn đề xây dựng Đảng bởi đó là vấn đề hệ trọng và quyết định đối với
sự thắng lợi của sự nghiệp cách mạng, sự bền vững của chế độ và với sinh mệnh
của Đảng. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm xây dựng Đảng trong
sạch, vững mạnh, đoàn kết, gắn bó máu thịt với nhân dân. Người nhấn mạnh: “Đảng
ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo
đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta
thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành
của nhân dân”.
Trung thành với tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, công tác xây dựng
Đảng đã được tiến hành thường xuyên và liên tục từ khi Đảng ra đời đến nay, nhất
là trong thời kỳ đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm đến công tác xây
dựng Đảng, coi đây là nhiệm vụ then chốt, nhiệm vụ có ý nghĩa sống còn đối với
Đảng, chế độ. Từ Đại hội VI của Đảng đến nay, không có nhiệm kỳ nào Trung
ương Đảng không có Nghị quyết về xây dựng Đảng. Cụ thể là: Nghị quyết Trung
ương 5 (khoá VI): “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng, bảo đảm thực hiện
thắng lợi Nghị quyết Đại hội VI”; Nghị quyết Trung ương 3 (khoá VII) về “Một số
nhiệm vụ đổi mới và chỉnh đốn Đảng”; Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2 - khoá
VIII) về “Một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện
nay”; Kết luận Hội nghị Trung ương 4 (khoá IX) về “Tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận
động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn và đẩy lùi tệ tham nhũng, lãng
phí”; Nghị quyết Trung ương 3 (khoá X):“Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong
cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí”…
Mặc dù vậy, do tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và
sự chống phá của các lực lượng thù địch, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên,
1

trong đó có những người giữ chức vụ cao đã thoái hóa, biến chất, đã làm cho công
cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng của chúng ta gặp không ít khó khăn, thách thức.
Trước yêu cầu mới ngày càng cao của công cuộc đổi mới, nếu Đảng không giữ
vững bản chất cách mạng của mình, không thật vững vàng về chính trị, tư tưởng;
không thống nhất cao về ý chí và hành động; không trong sạch về đạo đức, lối sống;
không chặt chẽ về tổ chức; không được nhân dân ủng hộ thì không thể đứng vững
và đủ sức lãnh đạo đưa đất nước đi lên. Chính vì vậy, Ban Chấp hành Trung ương
khóa XI tiếp tục ban hành Nghị quyết Trung ương 4: “Một số vấn đề cấp bách về
xây dựng Đảng hiện nay”.
Báo chí là một hình thức truyền thông đại chúng phổ biến nhất, được xem là
một trong những vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, chính trị. Báo chí chính là
công cụ tuyên truyền, vận động, tổ chức và cổ vũ các phong trào hoạt động cách
mạng. Thực hiện chức năng của mình, trong thời gian qua, các cơ quan báo chí Việt
Nam đã tham gia tích cực vào truyền thông công tác xây dựng Đảng ở các cấp, các
địa phương. Bằng nhiều hình thức thể hiện phong phú và đa dạng, nội dung xây
dựng Đảng luôn chiếm một phần quan trọng trong nội dung thông tin truyền thông
của các cơ quan báo chí ở các loại hình khác nhau. Thông qua báo chí, cán bộ, đảng
viên và nhân dân trong nước và nước ngoài có thêm nhiều thông tin nhiều chiều,
xác thực và khá kịp thời về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Từ đó, tạo nên sự
đồng thuận cần thiết giúp Đảng làm tốt hơn công việc của mình.
Báo Hànộimới là cơ quan của Thành ủy Đảng Cộng sản Việt Nam Thành
phố Hà Nội. Là tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô: cầu nối
giữa Đảng bộ, chính quyền, với các tầng lớp nhân dân trong Thành phố, báo
Hànộimới có nhiệm vụ tuyên truyền các chủ trương, chính sách, các giải pháp chỉ
đạo phát triển chính trị, kinh tế - xã hội của Trung Ương, Thành phố, các cấp, các
ngành đến với nhân dân; cổ vũ, động viên các phong trào cách mạng của quần
chúng; phản ánh đời sống, tâm tư nguyện vọng của nhân dân đến các cơ quan lãnh
đạo, quản lý. Trong đó, truyền thông về xây dựng Đảng được xem là một trong

những nội dung trọng yếu của báo Hànộimới. Sự phản ánh tích cực và thường
xuyên của báo Hànộimới về công tác xây dựng Đảng, về những chủ trương, đường
2


lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước không những giúp hệ thống chính
trị của Thành phố thêm vững mạnh, tổ chức Đảng các cấp trong sạch; đội ngũ cán
bộ, đảng viên và nhân dân cùng đoàn kết, đồng lòng với Đảng mà còn là vũ khí đấu
tranh có hiệu quả để phản bác các luận điệu sai trái và các thủ đoạn của các thế lực
thù địch, thể hiện được tính chiến đấu trên mặt trận tư tưởng, văn hóa của Đảng.
Tuy nhiên, trên thực tế thông tin truyền thông về xây dựng Đảng trên báo
Hànộimới thời gian qua chưa thật sự hấp dẫn, chưa thu hút được bạn đọc. Vì vậy
cũng chưa phát huy cao hiệu quả truyền thông cũng như chưa thật sự trở thành vũ khí
sắc bén trong quá trình đấu tranh với thế lực thù địch về công tác xây dựng Đảng.
Đây cũng là vấn đề mà các cơ quan báo chí luôn trăn trở đi tìm câu trả lời: làm thế
nào để nâng cao chất lượng truyền thông xây dựng Đảng trong tình hình mới.
Từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Vấn đề xây dựng Đảng trên báo
Hànộimới hiện nay” với mục đích tập trung phân tích, nghiên cứu về hình thức và
nội dung truyền thông về công tác xây dựng Đảng trên báo Hànộimới . Từ đó, chỉ
ra những ưu điểm, hạn chế trong truyền thông về xây dựng Đảng trên báo
Hànộimới, đồng thời đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng truyền thông về
xây dựng Đảng, góp phần thiết thực vào việc nâng cao chất lượng truyền thông
chính trị trên báo Hànộimới và công cuộc xây dựng Đảng.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nghiên cứu vấn đề truyền thông về xây dựng Đảng trên báo chí không phải
là một đề tài mới. Thời gian qua, ở trong nước cũng có nhiều công trình nghiên cứu,
bài báo khoa học, bài viết trên các báo liên quan đến vấn đề này. Ngoài ra còn có
các cuộc hội thảo, bồi dưỡng nghiệp vụ của Hội Nhà báo Việt Nam xoay quanh vấn
đề tuyên truyền về xây dựng Đảng trong tình hình mới. Có thể nêu lên một số hoạt
động khoa học, tác phẩm, tài liệu, công trình nghiên cứu liên quan trực tiếp đến nội

dung đề tài như sau:
* Các Hội thảo liên quan đến đề tài nghiên cứu
Hội thảo báo Đảng khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ 6 - vòng IV tại
thành phố Quy Nhơn (5/2016) với chủ đề: “Nâng cao hiệu quả tuyên truyền xây
dựng Đảng của báo Đảng địa phương”.
3


Hội thảo Hội Nhà báo các tỉnh duyên hải Đồng bằng Bắc Bộ 2015 tại Ninh
Bình với chủ đề: “Báo chí với đề tài xây dựng Đảng và học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
Hội thảo báo Đảng các tỉnh, thành phố phía Bắc lần thứ 23 (vòng 2) tại Quảng
Ninh (5/2015) với chủ đề: “Báo Đảng địa phương tuyên truyền về tiép tục đổi mới,
hoàn thiện hệ thống chính trị gắn với tuyên truyền về đại hội Đảng các cấp”.
Hội thảo báo Đảng các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc lần thứ XVII (4/2015)
với chủ đề: “ Báo Đảng địa phương tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp”.
Hội thảo báo Đảng khu vực miền Trung - Tây Nguyên tại Thừa Thiên Huế
(3/2014) với chủ đề: “Tuyên truyền xây dựng Đảng trong tình hình mới”.
Hội thảo báo Đảng các tỉnh Trung du - miền núi phía Bắc lần thứ XV tại Hòa
Bình năm 2013 với chủ đề: “Tuyên truyền về giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa
các dân tộc trên báo Đảng địa phương”.
Hội thảo báo Đảng các tỉnh phía Bắc năm 2012 tại Hà Nam với chủ đề: “
Tập trung tuyên truyền thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI)”.
Hội thảo báo Đảng khu vực phía Bắc năm 2011 tại Hải Phòng với chủ đề:
“Báo Đảng tuyên truyền “đúng, trúng, hay” góp phần đưa Nghị quyết của Đảng vào
cuộc sống”.
Hội thảo báo Đảng các tỉnh, thành phố phía Bắc năm 2010 tại Thái Nguyên
“Làm gì để nâng cao tính hấp dẫn của báo Đảng địa phương”.
v.v..
Những Hội thảo này đã tập trung làm rõ nhiệm vụ, chức năng của các cơ

quan báo chí địa phương từ góc nhìn thực tiễn, từ đó rút ra kinh nghiệm và bài học,
giải pháp để nâng cao hiệu quả tuyên truyền trên các lĩnh vực, nhất là tuyên truyền
về xây dựng Đảng. Các bài viết, bài nói trong các hội thảo này là nguồn tài liệu
tham khảo quý giá cho tác giả trong quá trình nghiên cứu.
* Các cuốn sách liên quan đến đề tài
“Cơ sở lý luận báo chí - truyền thông” (2003) của nhóm tác giả Dương Xuân
Sơn, Đinh Văn Hường, Trần Quang. Trong cuốn sách này, các tác giả đã vận dụng
nhất quán quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường
4


lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về báo chí. Trong các nội dung của cuốn
sách, lý luận về chức năng tuyên truyền của báo chí đã được các tác giả trình bày
một cách hệ thống. Đây là một tài liệu quan trọng giúp tác giả luận văn xây dựng
khung lý thuyết nghiên cứu đề tài.
“Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với cơ quan báo chí ở nước ta
hiện nay” (2004) do Ngô Mạnh Hà chủ biên. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ.
Đây là công trình nghiên cứu về định hướng và phát triển báo chí ở nước ta. Các tác
giả đã phân tích khá rõ những vấn đề cơ bản của quá trình đổi mới phương thức
lãnh đạo của Đảng đối với cơ quan báo chí ở địa phương và một số bộ ngành trong
giai đoạn hiện nay. Công trình khẳng định các cơ quan chủ quản có vai trò rất lớn
trong việc nâng cao chất lượng tuyên truyền của báo chí đến với bạn đọc.
“Vai trò lãnh đạo của Đảng đối với báo chí trong thời kỳ đổi mới” (2005) của
tác giả Nguyễn Vũ Tiến. Tác giả phân tích và làm rõ vai trò quan trọng của Đảng
trong lãnh đạo đối với hoạt động báo chí. Đây được coi là giải pháp để báo chí nói
chung, báo Đảng nói riêng đổi mới và phát triển trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
“Xây dựng Đảng - Những bài chính luận” (6/2015) do Trần Đình Huỳnh chủ
biên. Đây là cuốn sách đã tập hợp những bài chính luận khai thác những tư tưởng,
triết lý của các nhà kinh điển và những quan điểm chỉ đạo của Đảng có giá trị chỉ
đạo thực tiễn, soi sáng cho công tác chỉnh đốn, đổi mới, xây dựng Đảng Cộng sản

Việt Nam hiện nay.
v.v..
Nhìn chung, các công trình nói trên và nhiều công trình nghiên cứu khác
cùng nhóm đã cung cấp nhiều luận cứ khoa học và luận cứ thực tiễn giúp tác giả
thực hiện đề tài luận văn.
* Các luận văn, luận án liên quan đến đề tài
- Nguyễn Bá Sinh (2012) “Tính hấp dẫn của báo Đảng ở nước ta hiện nay”,
Luận án Tiến sĩ, chuyên ngành Báo chí học, Học viện Báo chí và tuyên truyền. Tác
giả đã phân tích những vấn đề lý thuyết về tính hấp dẫn của báo chí nói chung và
báo Đảng nói riêng; các cơ sở lý thuyết, phương pháp luận và cơ sở thực tiễn của
việc nghiên cứu tính hấp dẫn của báo Đảng nước ta trong giai đoạn hiện nay.
5


Nghiên cứu mối quan hệ của báo Đảng đối với các nhóm công chúng bạn đọc và
nhu cầu tiếp nhận thông tin của các nhóm công chúng bạn đọc đối với báo Đảng.
Đánh giá thực trạng về sự hấp dẫn của báo Đảng hiện nay, chỉ ra những ưu điểm,
khuyết điểm, thuận lợi, khó khăn của hoạt động báo Đảng trong cơ chế thị trường,
phân tích những nguyên nhân ảnh hưởng đến tính hấp dẫn của báo Đảng. Đề xuất
một số giải pháp và những kiến nghị để góp phần nâng cao chất lượng hoạt động
của báo Đảng, nhằm thu hút đông đảo công chúng bạn đọc, bảo đảm tính định
hướng, và nâng cao tính hấp dẫn của báo Đảng hienh nay và những năm tới.
- Lâm Văn Sển (2015) “Báo chí Kiên Giang tuyên truyền thực hiện nhiệm vụ
chính trị của Đảng bộ tỉnh trong giai đoạn hiện nay” (khảo sát báo Kiên Giang và
Đài Phát thanh-truyền hình Kiên Giang năm 2014), Luận văn thạc sỹ chuyên ngành
báo chí học, Học viện chính trị - hành chính quốc gia Hồ Chí Minh - Học viện báo
chí và tuyên truyền. Tác giả đã làm rõ một số vấn đề lý luận về báo chí, vai trò của
báo chí đối với đời sống xã hội; nhiệm vụ tuyên truyền của báo chí cách mạng;
nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh và nội dung của báo chí địa phương tuyên
truyền thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh,...Đánh giá thực trạng công

tác báo chí tuyên truyền thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh trong thời
gian khảo sát; Phân tích nguyên nhân thành công, hạn chế liên quan đến chất lượng,
hiệu quả tuyên truyền; Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu
quả của báo chí Kiên Giang tuyên truyền thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của Đảng
bộ tỉnh trong thời gian tới.
- Đỗ Mạnh Long (2012) “Tuyên truyền xây dựng Đảng trên báo Vĩnh Phúc
(khảo sát báo Vĩnh Phúc từ tháng 3/2010 đến tháng 6/2012)”, Luận văn thạc sỹ báo
chí học, Học viện chính trị - hành chính quốc gia Hồ Chí Minh - Học viện báo chí
và tuyên truyền.
- Hoàng Đức Chí (2009) “Thông tin thời sự trên báo Đảng các tỉnh miền núi
phía Bắc”, Luận văn thạc sỹ truyền thông đại chúng, Học viện báo chí và tuyên
truyền. Tác giả nêu khái quát đặc diểm miền núi phía Bắc, những thuận lợi, khó
khăn của báo Đảng trong khu vực; những ưu điểm và những hạn chế trong việc
thông tin thời sự trên các tờ báo Đảng trong khu vực, từ đó nêu các giải pháp để
nâng cao chất lượng thông tin thời sự cho đồng bào miền núi của các tờ báo Đảng.
6


- Đoàn Phương Nam (2008) “ Báo Đảng các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long
hiện nay”, Luận văn thạc sỹ truyền thông đại chúng, Học viện báo chí và tuyên
truyền. Tác giả đã phân tích đặc điểm đồng bằng sông Cửu Long, về công chúng bạn
đọc trên đại bàn, về học vấn, về mức sống.... Đồng thời đánh giá những thành tựu của
báo Đảng đồng bằng sông Cửu Long, nếu những hạn chế của báo Đảng trong khu
vực để đáp ứng nhu cầu thông tin bạn đọc và làm tốt nhiệm vụ tuyên truyền.
- Vũ Đình Chung (2005) “Nâng cao hiệu quả tuyên truyền xây dựng Đảng
trên sóng Đài truyền hình Việt Nam (khảo sát VTV1 từ 1999 đến nay)”, Luận văn
thạc sĩ truyền thông đại chúng, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - Học viện
báo chí và tuyên truyền.
Những công trình nghiên cứu này đã đánh giá được thực trạng báo Đảng cả
nước, vấn đề truyền thông về xây dựng Đảng trên một cơ quan báo chí cụ thể, đưa

ra những giải pháp nâng cao chất lượng truyền thông của báo chí nói chung và
tuyên truyền về xây dựng Đảng nói riêng. Tuy nhiên, những công trình này chưa
đưa ra được tiêu chí đánh giá hiệu quả truyền thông về xây dựng Đảng trên báo chí.
Đây có thể coi là những nghiên cứu trường hợp, có giá trị tham khảo và gợi mở
những ý tưởng về nội dung và cách thức triển khai đề tài luận văn này.
Nhìn chung, ở phạm vi nghiên cứu là báo Hànộimới, luận văn của tôi là công
trình khoa học đầu tiên chọn một vấn đề truyền thông quan trọng ở cơ quan báo chí
này làm đối tượng nghiên cứu. Vì vậy, những nội dung của đề tài này là hoàn toàn
mới mẻ dù rằng luận văn có thể tham khảo một số vấn đề lý luận và thực tiễn có
liên quan từ các công trình nghiên cứu đi trước.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Vận dụng lý luận về truyền thông về xây dựng Đảng trên báo chí, làm rõ
thực trạng, nguyên nhân, kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra với truyền thông về
xây dựng Đảng trên báo Hànộimới từ Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam đến
nay, từ đó đề xuất những giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông về
xây dựng Đảng trên báo Hànộimới trong giai đoạn hiện nay.
7


3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về báo chí truyền thông xây dựng Đảng.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng nội dung, hình thức, hiệu quả công tác truyền
thông xây dựng Đảng trên báo Hànộimới từ Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt
Nam (2011) đến tháng 6/2016, làm rõ kết quả, hạn chế, nguyên nhân của chúng.
- Đề xuất một số giải pháp khả thi nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng, hình
thức, hiệu quả truyền thông xây dựng Đảng trên báo Hànộimới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là truyền thông xây dựng Đảng trên báo

Hànộimới từ Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam (2011) đến tháng 6/2016.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Khảo sát báo in Hànộimới
- Thời gian khảo sát từ năm 2011 khi Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI
của Đảng Cộng sản Việt Nam diễn ra đến tháng 6 năm 2016.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận, chủ trương, đường lối của
Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh, các công trình nghiên cứu về công tác xây dựng
Đảng; về báo chí và báo chí tuyên truyền chính trị.
Trong quá trình thực hiện luận văn, tôi sử dụng kết hợp các phương pháp
nghiên cứu sau đây:
- Phương pháp khảo sát tài liệu: được sử dụng để tiếp cận các giáo trình, các
tài liệu và các công trình nghiên cứu của những người đi trước để rút ra những vấn
đề lý luận cần thiết.
- Các phương pháp khảo sát thực tế, thống kê, phân tích, tổng hợp được sử
dụng để đánh giá một cách toàn diện vấn đề truyền thông về xây dựng Đảng trên
báo Hànộimới hiện nay.
- Phương pháp phỏng vấn sâu đối với những người làm báo Hànộimới và
công chúng bạn đọc của báo Hànộimới. Thông qua phỏng vấn để thu thập thông tin
về phương thức truyền thông của báo đến với công chúng, đồng thời thu thập thông
8


tin về nhu cầu tiếp nhận thông tin về xây dựng, chỉnh đốn đảng của công chúng trên
báo Hànộimới.
- Phương pháp điều tra xã hội học bằng bảng hỏi để thu nhận những ý kiến
đánh giá của công chúng báo Hànộimới, lãnh đạo các cơ quan Đảng, cơ quan báo
chí và những người đang trực tiếp hoạt động báo chí về những thành công, hạn chế
của báo Hànộimới với vấn đề truyền thông về xây dựng Đảng, trên cơ sở đó đề xuất
những giải pháp cần thiết để góp phần nâng cao chất lượng truyền thông xây dựng,

chỉnh đốn đảng trên báo Hànộimới.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Nếu được thực hiện thành công, kết quả nghiên cứu của đề tài có ý nghĩa
khoa học như sau:
Về mặt lý luận:
Công trình đã xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả truyền thông xây dựng
Đảng trên báo chí, do đó có thể dùng làm tài liệu tham khảo để nghiên cứu vấn đề
này cho những đề tài khoa học liên quan.
Về mặt thực tiễn:
Luận văn là công trình khoa học đầu tiên đánh giá thực trạng truyền thông xây
dựng Đảng trên báo Hànộimới, từ đó đề xuất được giải pháp có giá trị tham khảo về
nâng cao hiệu quả truyền thông xây dựng Đảng trên báo Hànộimới hiện nay.
Những luận điểm mà luận văn đưa ra có giá trị tham khảo, góp phần giúp
những người làm báo nói chung và cơ quan báo Hànộimới nói riêng nâng cao hiệu
quả hoạt động nghiệp vụ trong lĩnh vực truyền thông về xây dựng Đảng.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của
luận văn gồm 3 chương, 7 tiết.

9


CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TRUYỀN THÔNG
XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN BÁO CHÍ VIỆT NAM HIỆN NAY
1.1. Truyền thông về xây dựng Đảng trên báo chí
1.1.1. Khái niệm Truyền thông, xây dựng Đảng và vấn đề truyền thông về xây
dựng Đảng trên báo chí
1.1.1.1. Khái niệm xây dựng Đảng
Từ ngày thành lập (3/2/1930) đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch
Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc

cách mạng lâu dài và gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành
được những thắng lợi vĩ đại: Thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945, đập
tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân Chủ Cộng
hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), Nhà nước công nông đầu tiên
của Đông Nam Á, đưa dân tộc Việt Nam tiến vào kỷ nguyên độc lập, tự do; thắng
lợi của các cuộc kháng chiến chống xâm lược mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử
Điện Biên Phủ năm 1954, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975,
hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc.
Thắng lợi của công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế đưa đất nước tiếp tục quá độ
lên chủ nghĩa xã hội. Những thắng lợi mà cách mạng Việt Nam đã giành được trong
88 năm qua đều gắn liền với quá trình xây dựng, trưởng thành và phát triển của
Đảng. Nhiệm vụ xây dựng Đảng luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của
Đảng qua các giai đoạn phát triển. Đặc biệt, từ khi thực hiện đường lối đổi mới,
Đảng đã có nhiều chủ trương, nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đại hội IX
đề ra nhiệm vụ “Xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực và sức chiến đấu
của Đảng”. Đại hội IX coi trọng xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ
then chốt, là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của Đảng ta, là nhân tố
đảm bảo thắng lợi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập khu vực
và quốc tế, xây dựng và bảo vệ vững chắc thành trì cách mạng của Đảng, của Tổ
quốc. Tại Đại hội X, Đảng ta tiếp tục xác định: “Phải tập trung làm tốt công tác xây
dựng, chỉnh đốn Đảng, tạo bước chuyển mới, làm cho Đảng ngày càng vững mạnh
về chính trị, tư tưởng, tổ chức; có đạo đức, có phương thức lãnh đạo khoa học”.
10


Trong tình hình mới hiện nay, công tác xây dựng Đảng vẫn còn không ít hạn
chế, yếu kém, thậm chí là có những yếu kém kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm
được khắc phục, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng; nếu không được sửa
chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ
như Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng

Đảng hiện nay” đã chỉ rõ. Trong khi đó, các thế lực tù địch không từ bỏ âm mưu và
hoạt động “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tăng
cường hoạt động chống phá, chia rẽ nội bộ Đảng và phá hoại mối quan hệ gắn bó
giữa Đảng và nhân dân, làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Đảng. Chính vì vậy, công
tác xây dựng Đảng cần tập trung khắc phục được những hạn chế, yếu kém nhằm
xây dựng Đảng ta thật sự là đảng cách mạng chân chính, ngày càng trong sạch,
vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng,
củng cố niềm tin trong Đảng và nhân dân, động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân
thực hiện thắng lợi các chủ trương, nghị quyết của Đảng.
Theo Nhà báo Thanh Phong - nguyên trưởng ban Xây dựng Đảng (báo Nhân
Dân) cho rằng: Xây dựng Đảng là quá trình tìm ra và hiện thực hóa các cơ chế xây
dựng và hiện thực hóa các cơ chế xây dựng và hoạt động của Đảng và làm cho
Đảng ngày càng vững mạnh về phẩm chất, năng lực, trí tuệ và năng lực lãnh đạo,
làm tròn vai trò tiên phong chính trị của giai cấp công nhân, lãnh đạo xã hội phát
triển toàn diện.
Ông Vũ Hiền - nguyên ủy viên trung ương Đảng - nguyên Tổng giám đốc
Đài Tiếng nói Việt Nam thì: Xây dựng Đảng là công việc thường xuyên của Đảng
nhằm đảm bảo cho Đảng luôn luôn mạnh mẽ về chính trị, tư tưởng và tổ chức; có
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao; xứng đáng là đội quân tiên phong của giái
cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Xây dựng Đảng là nhiệm vụ
của toàn Đảng, của cả hệ thống chính trị và của toàn dân, trong đó Đảng phải chủ
động, thường xuyên chăm lo làm tốt công tác xây dựng nội bộ Đảng trong sạch,
vững mạnh [38, tr.59].
Kết hợp những luận điểm trên có thể đưa ra khái niệm về xây dựng Đảng:
Xây dựng Đảng là công việc xây dựng tổ chức và con người nhằm làm cho Đảng
11


trong sạch, vững mạnh; không ngừng nâng cao sức chiến đầu và năng lực lãnh đạo
của Đảng, để Đảng xứng đáng là đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công

nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc.
1.1.1.2. Nội dung chủ yếu của công tác xây dựng Đảng
Phương hướng cơ bản của công tác xây dựng Đảng hiện nay được Đảng ta
xác định là phát huy truyền thống vẻ vang, tăng cường bản chất giai cấp công nhân
và tính tiên phong của Đảng, xây dựng Đảng thật sự vững mạnh về chính trị, tư
tưởng, tổ chức, đổi mới phương thức lãnh đạo, tăng cường mối liên hệ giữa Đảng
với nhân dân, bảo đảm cho Đảng làm tròn trách nhiệm là đội tiên phong lãnh đạo sự
nghiệp cách mạng.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm
1991 và Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) đều khẳng định: Đảng phải
thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, coi đây là quy luật tồn tại và phát triển của
Đảng, bảo đảm cho Đảng ta luôn luôn ngang tầm nhiệm vụ cách mạng, xứng đáng
là Đảng cầm quyền. Việc đổi mới, chỉnh đốn Đảng phải góp phần tăng cường bản
chất giai cấp công nhân và tính tiên phong, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của
Đảng; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, có bản
lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng trong sáng, có tầm cao trí tuệ và
phương thức lãnh đạo khoa học, gắn bó mật thết với nhân dân.
Công tác xây dựng Đảng gồm 3 nội dung chủ yếu: xây dựng Đảng về chính
trị, về tư tưởng và về tổ chức. Ngoài ra trong công tác xây dựng Đảng còn có hoạt
động kiểm tra, giám sát, hoạt động lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội của các cấp
uỷ Đảng.
Xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị tức là bảo đảm cho chủ tương,
đường lối của Đảng đi đúng định hướng xã hội chủ nghĩa, thể hiện được bản chất
cách mạng và khoa học của giai cấp công nhân; phù hợp với quy luật khách quan và
thực tiễn của đất nước trong từng thời kỳ của cách mạng; phản ánh được ý chí, tâm
tư, nguyện vọng của nhân dân. Cụ thể là:
- Kiên định chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng một
cách sáng tạo và phù hợp với thực tiễn Việt Nam, luôn kiên định mục tiêu độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
12

- Không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ của toàn Đảng và
của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở các cấp; không
hoang mang, dao động, hoài nghi và giảm sút lòng tin vào con đường mà Đảng, Bác
Hồ đã lựa chọn trong bất cứ tình huống nào, kể cả những lúc khó khan, phức tạp
nhất của tình hình thế giới.
Nội dung xây dựng Đảng về chính trị hiện nay được Đảng tập trung vào
những nội dung: xây dựng đường lối, chính sách của Đảng trên các lĩnh vực nhằm
đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; xây
dựng bản lĩnh chính trị của Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; xây dựng nội dung,
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội bảo đảm khoa học,
thiết thực.
Xây dựng Đảng về tư tưởng chủ yếu là làm cho chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh thật sự trở thành nền tảng tư tưởng của Đảng và của xã hội.
Nâng cao phẩm chất cách mạng của cán bộ, đảng viên, xây dựng bản lĩnh chính trị
của giai cấp công nhân, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin, thông suốt
đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng. Đấu tranh chống lại mọi biểu hiện của
chủ nghĩa cơ hội, chống mọi ảnh hưởng tư tưởng phi vô sản. Trong điều kiện Đảng
cầm quyền, coi trọng nâng cao kiến thức khoa học, kỹ thuật, năng lực tổ chức, quản
lý cho cán bộ, đảng viên. Trong tình hình hiện nay, xây dựng Đảng về tư tưởng đòi
hỏi cân tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức công tác tư tưởng; nâng cao tinh
thần chiến đấu, tinh thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng, tuyên truyền học
tập chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu
“diễn biến hòa bình” của cá thế lực thù địch; chủ động phòng ngừa và đấu tranh có
hiệu quả với những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta. Khắc
phục có hiệu quả sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên.
Xây dựng Đảng về tổ chức là xây dựng hệ thống, cơ cấu, bộ máy của Đảng

từ cấp ủy đến các ban, đảng đoàn, từ cấp cơ sở đến cấp Trung ương theo đúng
những nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt của Đảng; là xây dựng đội ngũ đảng viên,
13


đội ngũ cán bộ bao gồm các khâu lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng, phân công công tác
và sử dụng lực lượng ấy, là định rõ chức năng và các mối quan hệ giữa Đảng với
Nhà nước và các tổ chức khác trong hệ thống chuyên chính vô sản.
Trong quá trình bảo đảm thực hiện thắng lợi đường lối nhiệm vụ chính trị,
công tác tư tưởng và công tác tổ chức luôn gắn bó chặt chẽ với nhau, không thể
thiếu một mặt nào, không thể xem nhẹ một mặt nào. Thông qua công tác tư tưởng,
đướng lối của Đảng được quán triệt trong toàn Đảng, mọi người, mọi tổ chức từ trên
xuống dưới thống nhất nhận thức, tự nguyện tự giác hành động theo đường lối của
Đảng. Phải thông qua công tác tổ chức, với quy mô và nội dung rộng lớn, phức tạp,
bao gồm những việc từ xây dựng và sử dụng bộ máy, bố trí cán bộ đến kiểm tra việc
thực hiện…thì nhận thức mới biến thành hành động, đường lối nhiệm vụ chính trị
của Đảng mới trở thành hiện thực.
1.1.1.3. Khái niệm truyền thông và vấn đề truyền thông về xây dựng Đảng
Truyền thông là một hoạt động gắn liền với lịch sử phát triển của loài người.
Những thành viên trong bộ lạc sử dụng truyền thông để thông báo cho nhau nơi săn
bắn, cách thức săn bắt. Đó là điều kiện để tạo nên các mối quan hệ xã hội giữa
người với người. Thiếu truyền thông - giao tiếp, con người và xã hội loài người khó
hình thành và phát triển. Con người từ xa xưa cho đến nay khi sống chung trong
một cộng đồng cần phải hiểu nhau và thông cảm cho nhau. Khi con người biết sống
chung với nhau và có tổ chức thì họ cần phải có truyền thông để hiểu và bảo vệ
nhau.Từ lâu người ta đã biết tổ chức các trạm ngựa để phục vụ thông tin, quy định
việc đốt lửa trên đỉnh núi để báo hiệu quân giặc xâm lấn bờ cõi. Những người đi
rừng bẻ lá, băm vỏ lá cây để đánh dấu đường đi và những địa điểm nguy hiểm. Bắt
đầu từ tín hiệu đơn giản, người ta thông báo cho nhau mục đích, phương pháp, cách
thức hành động, tạo nên sự thống nhất có hiệu quả trong công việc.

Từ những hình thức truyền thông đơn giản, người ta đi đến những hình thức
hiện đại và phức tạp của truyền thông như truyền hình, vệ tinh nhân tạo,
internet…Các phương tiện thông tin liên lạc hiện đại trở thành những cái không thể
thiếu được để đảm bảo sự hoạt động ổn định của mỗi nền kinh tế cũng như mối chế
độ xã hội.
14


Mặt khác, truyền thông còn nhằm thỏa mãn nhu cầu nhận thức của con
người. Mỗi cá nhân trong xã hội đều cần có sự bộc lộ những khía cạnh khác nhau
của đời sống tinh thần, cần hiểu biết tâm tư, tình cảm thái độ của mọi người trước
mỗi sự kiện để tự điều chỉnh hành động của mình sao cho hợp lý. Chính quá trình
truyền thông đã giúp con người hiểu mình đầy đủ hơn, nắm bắt được những gì liên
quan giữa mình và cuộc sống phong phú xung quanh, đánh giá được khả năng, xác
định đúng cách thức, phương hướng cho những hành vi và hoạt động tiếp theo.
Truyền thông có hiệu quả sẽ làm cho con người hiểu nhau, những mệnh lệnh,
chỉ thị, thông tin được truyền đạt một cách nhanh chóng, chính xác, lấp được
khoảng cách giữa kinh tế, kỹ thuật và cơ chế quản lý xã hội. Vòng tròn khép kín và
mối quan hệ qua lại bởi thông tin nhiều chiều giữa Nhà nước, các phương tiện thông
tin và các tầng lớp xã hội có tác dụng thúc đẩy xã hội tiến lên, đó chính là quá trình
vận động tất yếu của truyền thông.
Theo định nghĩa của một số nhà khoa học thì lý thuyết truyền thông thể hiên
mối quan hệ giữa các dữ kiện truyền thông trong hành vi của con người, và truyền
thông là một quá trình có liên quan đến nhận thức hoặc hành vi. Giữa nhận thức và
hành vi của con người bao giờ cũng có khoảng cách. Truyền thông là nhằm mục
đích tạo nên sự đồng nhất hoặc ít ra cũng rút ngắn khoảng cách.
Từ những phân tích trên có thể hình thành khái niệm chung về truyền thông:
Truyền thông là một quá trình liên tục trao đổi hoặc chia sẻ thông tin, tình cảm, kỹ
năng nhằm tạo sự liên kết lẫn nhau dẫn tới sự thay đổi trong hành vi và nhận thức.
Trong sự nghiệp cách mạng, Đảng ta luôn xem trọng vai trò của công tác

truyền thông. Là một trong những bộ phận quan trọng của công tác tư tưởng, truyền
thông có nhiệm vụ truyền bá hệ tư tưởng, chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước đến quần chúng nhân dân. Công tác truyền thông còn
có vai trò uốn nắn những nhận thức lệch lạc, đấu tranh với những quan điểm, hành
động sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước; góp phần xây dựng con người mới, cuộc sống mới.
Công tác truyền thông được thực hiện trên nhiều lĩnh vực, trong đó công tác
truyền thông về Đảng và xây dựng Đảng là nhiệm vụ thường xuyên và xuyên suốt
15


của Đảng từ khi ta thành lập đến nay. Công tác truyền thông về xây dựng Đảng bao
gồm các nội dung sau:
- Truyền thông các vấn đề cương lĩnh mục tiêu lý tưởng của Đảng, đấu tranh
chống lại các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch về cương lĩnh, mục tiêu,
lý tưởng của Đảng.
- Truyền thông các vấn đề về xây dựng nội bộ Đảng để nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng.
- Truyền thông những nguyên lý về tư tưởng, tổ chức và kiểm tra, những
nguyên tắc tiêu chuẩn trong sinh hoạt Đảng và cơ chế để thực hiện các nguyên tắc
tiêu chuẩn đó.
Từ đây có thể hiểu truyền thông về công tác xây dựng Đảng chính là quá trình
liên tục trao đổi, chia sẻ các thông tin về những nội dung xây dựng Đảng như xây
dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, xây dựng Đảng về kiểm tra, giám sát, xây dựng
Đảng về tổ chức cán bộ...đến với công chúng, nhằm tạo tăng cường sự hiểu biết của
quần chúng nhân dân với công tác xây dựng Đảng, đồng thời phản ánh tâm tư,
nguyện vọng của quần chúng nhân dân đến với cơ quan chức năng khi một nghị
quyết, một chính sách mới được áp dụng vào cuộc sống. Từ đó, sẽ hướng tới thay đổi
nhận thức, điều chỉnh hành vi và thái độ cho phù hợp với nhu cầu phát triển chung.
1.1.1.4. Thực trạng vấn đề truyền thông về xây dựng Đảng trên báo chí

Trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, báo chí Việt Nam luôn thể
hiện được vai trò quan trọng là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, là người cổ
động, định hướng cho quần chúng làm cách mạng. Trong thời kỳ đầu khi chưa có
chính quyền, báo chí là người lãnh đạo tư tưởng của Đảng, phát triển chân lý về lý
luận và cả nguyên lý về sách lược, về tư tưởng tổ chức chung, những nhiệm vụ
chung của toàn đảng trong thời kỳ này hay thời kỳ khác. Khi có chính quyền cách
mạng, báo chí tiếp tục là vũ khí tư tưởng mạnh mẽ nhất của Đảng.
Báo Thanh niên do Bác Hồ sáng lập, tờ báo đầu tiên của báo chí cách mạng
Việt Nam, đã làm rất tốt trách nhiệm truyền thông về xây dựng Đảng trong giai
đoạn sơ khai của cách mạng Việt Nam. Với 200 số báo, đặc biệt là 88 số đầu, báo
Thanh Niên đã mở đầu cho việc truyền bá học thuyết, tư tưởng giải phóng dân tộc,
16


giáo dục lòng yêu nước theo quan điểm cách mạng và truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê
nin vào nước ta. Trong nhiều số báo, Thanh niên đã trực tiếp tuyên truyền về chủ
nghĩa cộng sản, về chính Đảng cách mạng, góp phần quan trọng chuẩn bị về lý luận,
chính trị, tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tiếp nối nhiệm vụ mà báo Thanh Niên đã nhận lấy, báo chí của Đảng về sau
đã thường xuyên quan tâm truyền thông về xây dựng Đảng. Trong thời kỳ bí mật và
kháng chiến, báo chí cách mạng đã thường xuyên nêu gương các tổ chức đảng, các
cán bộ, đảng viên gương mẫu trong sự nghiệp cách mạng, tổ chức và vận động quần
chúng học tập và làm theo những người cộng sản gương mẫu, trung kiên; phổ biến,
giải thích các chủ trương, đường lối của Đảng tới quần chúng và kịp thời tổng kết các
bài học, kinh nghiệm công tác Đảng để nhân rộng và phát huy. Qua báo chí, rất nhiều
đảng viên gương mẫu, nhiều đảng bộ vững mạnh được phát hiện, biểu dương, có sức
lôi cuốn mạnh mẽ với đông đảo bạn đọc. Bên cạnh đó, báo chí đã đấu tranh, phê phán
các hiện tượng tiêu cực, thoái hóa, biên chất trong hàng ngũ cán bộ, đảng viên.
Trong giai đoạn hiện nay, truyền thông về xây dựng Đảng tiếp tục là mảng
đề tài quan trọng và chủ lực của nhiều cơ quan báo chí. Trong hệ thống báo chí có

những tờ báo, tạp chí chuyên viết về xây dựng Đảng như:
- Khối tạp chí Trung ương, cơ quan thông tin, nghiên cứu, lý luận của
Trung ương và các cơ quan tham mưu của Đảng như: Tạp chí Cộng sản, các tạp
chí Xây dựng Đảng, Lịch sử Đảng, Kiểm tra, Tư tưởng - văn hóa, Thông tin lý
luận, Dân vận,...
- Khối báo chí do các tổ chức Đảng trực tiếp lãnh đạo và quản lý gồm báo
Nhân dân, các báo của Đảng bộ 63 tỉnh, thành, các tờ báo điện tử như Website
Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Ngoài ra, hệ thống báo in, đài phát thanh, đài truyền hình báo điện tử
trong cả nước cũng có chuyên mục xây dựng Đảng xuất hiện định kỳ hàng tuần,
hàng tháng.
Truyền thông về xây dựng Đảng, các cơ quan báo chí quan tâm trên cả hai
mặt lý luận và thực tiễn. Về mặt lý luận, báo chí đã đăng tải, phát sóng những bài
viết mang tính đúc kết, tổng hợp, dự báo được đặt ra từ thực tiễn công tác xây dựng
17