Xây dựng giải pháp phát triển nấm mèo cho các vùng dân tộc thiểu số

Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÌNH DƯƠNG
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC
MÔN:
KỸ THUẬT TRỒNG NẤM
ĐỀ TÀI:
XÂY DỰNG GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
NẤM MÈO CHO CÁC VÙNG DÂN TỘC
THIỂU SỐ
GVHD: ThS. Nguyễn Minh Khang
Sinh Viên Thực Hiện:
Nguyễn Văn Dửng 08070395
Huỳnh Thị Ngọc Ánh 08070528
Lớp : 11SH04
Bình Dương, tháng 11 năm 2011
1
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Mục lục
Sinh Viên Thực Hiện: ........................................................................... 1
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................................................. 4
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................................................... 6
Phần 1 ................................................................................................................................................... 7
MỞ ĐẦU .............................................................................................................................................. 7
1.3. Ý NGHĨA ........................................................................................................................................ 10
Phần 2 ................................................................................................................................................. 11
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................................................................. 11
2.1. SƠ LƯỢC VỀ GIỚI NẤM .............................................................................................................. 11
2.1.1. Định nghĩa ...................................................................................................................................... 11
2.1.2. Phân loại ......................................................................................................................................... 12

2.2. NẤM MÈO ...................................................................................................................................... 13
2.2.1. Đặc điểm của nấm mèo ................................................................................................................. 13
Hình 2.1 – Nấm mèo .......................................................................................................................... 14
2.2.2. Đặc tính sinh học ............................................................................................................................ 15
Hình 2.2 – Chu trình sống của nấm mèo ........................................................................................ 15
Phần 3 ................................................................................................................................................. 20
CÔNG NGHỆ NUÔI TRỒNG NẤM MÈO - GIẢI PHÁP KINH TẾ ........................................ 20
3.1. CÔNG NGHỆ .................................................................................................................................. 20
3.1.1. Trồng nấm mèo trên mùn cưa ....................................................................................................... 20
3.1.2. Trồng nấm mèo trên thây cây gỗ ................................................................................................... 24
Hình 3.1 – Búa dùng để đục lỗ ......................................................................................................... 25
Hình 3.2 – Vị trí lỗ đục trên thân cây gỗ ........................................................................................ 26
Hình 3.3 – Cách xếp gỗ để ủ sau khi đã cấy giống ........................................................................ 27
2
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Hình 3.4 – Cách sắp xếp các đoạn gỗ như kiểu giá súng .............................................................. 28
3.1.3. Nhà xưởng và lò sấy ....................................................................................................................... 30
Hình 3.5 – Kiểu nhà bình thường .................................................................................................... 30
Hình 3.6 – (a) lò sấy mini và các sàn sấy; (b) lớp bao phủ lò sấ bằng bìa cát tông .................... 33
3.2. GIẢI PHÁP KINH TẾ ..................................................................................................................... 33
3.2.1. Tổ chức tiêu thụ sản phẩm ............................................................................................................ 33
3.2.2. Dự toán vật liệu, nhân công ........................................................................................................... 34
Bảng 3.1 – Dự toán vật liệu, nhân công cho sản xuất nấm ........................................................... 34
3.2.3. Tính toán hiệu quả kinh tế trong sản xuất ..................................................................................... 34
Bảng 3.2 – Chi phí sản xuất nấm mèo, tính trên 1 tấn nguyên liệu ............................................. 35
3.2.4. Đề xuất các giải pháp ..................................................................................................................... 36
Phần 4 ................................................................................................................................................. 39
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................................................... 39
4.1. KẾT LUẬN ..................................................................................................................................... 39

4.2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................................................... 39
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................................ 40
3
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
DANH MỤC CÁC BẢNG
Sinh Viên Thực Hiện: ........................................................................... 1
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................................................. 4
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................................................... 6
Phần 1 ................................................................................................................................................... 7
MỞ ĐẦU .............................................................................................................................................. 7
1.3. Ý NGHĨA ........................................................................................................................................ 10
Phần 2 ................................................................................................................................................. 11
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................................................................. 11
2.1. SƠ LƯỢC VỀ GIỚI NẤM .............................................................................................................. 11
2.1.1. Định nghĩa ...................................................................................................................................... 11
2.1.2. Phân loại ......................................................................................................................................... 12
2.2. NẤM MÈO ...................................................................................................................................... 13
2.2.1. Đặc điểm của nấm mèo ................................................................................................................. 13
4
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Hình 2.1 – Nấm mèo .......................................................................................................................... 14
2.2.2. Đặc tính sinh học ............................................................................................................................ 15
Hình 2.2 – Chu trình sống của nấm mèo ........................................................................................ 15
Phần 3 ................................................................................................................................................. 20
CÔNG NGHỆ NUÔI TRỒNG NẤM MÈO - GIẢI PHÁP KINH TẾ ........................................ 20
3.1. CÔNG NGHỆ .................................................................................................................................. 20
3.1.1. Trồng nấm mèo trên mùn cưa ....................................................................................................... 20
3.1.2. Trồng nấm mèo trên thây cây gỗ ................................................................................................... 24

Hình 3.1 – Búa dùng để đục lỗ ......................................................................................................... 25
Hình 3.2 – Vị trí lỗ đục trên thân cây gỗ ........................................................................................ 26
Hình 3.3 – Cách xếp gỗ để ủ sau khi đã cấy giống ........................................................................ 27
Hình 3.4 – Cách sắp xếp các đoạn gỗ như kiểu giá súng .............................................................. 28
3.1.3. Nhà xưởng và lò sấy ....................................................................................................................... 30
Hình 3.5 – Kiểu nhà bình thường .................................................................................................... 30
Hình 3.6 – (a) lò sấy mini và các sàn sấy; (b) lớp bao phủ lò sấ bằng bìa cát tông .................... 33
3.2. GIẢI PHÁP KINH TẾ ..................................................................................................................... 33
3.2.1. Tổ chức tiêu thụ sản phẩm ............................................................................................................ 33
3.2.2. Dự toán vật liệu, nhân công ........................................................................................................... 34
Bảng 3.1 – Dự toán vật liệu, nhân công cho sản xuất nấm ........................................................... 34
3.2.3. Tính toán hiệu quả kinh tế trong sản xuất ..................................................................................... 34
Bảng 3.2 – Chi phí sản xuất nấm mèo, tính trên 1 tấn nguyên liệu ............................................. 35
3.2.4. Đề xuất các giải pháp ..................................................................................................................... 36
Phần 4 ................................................................................................................................................. 39
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................................................... 39
4.1. KẾT LUẬN ..................................................................................................................................... 39
4.2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................................................... 39
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................................ 40
5
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
DANH MỤC CÁC HÌNH
Sinh Viên Thực Hiện: ........................................................................... 1
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................................................. 4
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................................................... 6
Phần 1 ................................................................................................................................................... 7
MỞ ĐẦU .............................................................................................................................................. 7
1.3. Ý NGHĨA ........................................................................................................................................ 10
Phần 2 ................................................................................................................................................. 11

TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................................................................. 11
2.1. SƠ LƯỢC VỀ GIỚI NẤM .............................................................................................................. 11
2.1.1. Định nghĩa ...................................................................................................................................... 11
2.1.2. Phân loại ......................................................................................................................................... 12
2.2. NẤM MÈO ...................................................................................................................................... 13
2.2.1. Đặc điểm của nấm mèo ................................................................................................................. 13
Hình 2.1 – Nấm mèo .......................................................................................................................... 14
2.2.2. Đặc tính sinh học ............................................................................................................................ 15
Hình 2.2 – Chu trình sống của nấm mèo ........................................................................................ 15
Phần 3 ................................................................................................................................................. 20
CÔNG NGHỆ NUÔI TRỒNG NẤM MÈO - GIẢI PHÁP KINH TẾ ........................................ 20
3.1. CÔNG NGHỆ .................................................................................................................................. 20
3.1.1. Trồng nấm mèo trên mùn cưa ....................................................................................................... 20
3.1.2. Trồng nấm mèo trên thây cây gỗ ................................................................................................... 24
Hình 3.1 – Búa dùng để đục lỗ ......................................................................................................... 25
Hình 3.2 – Vị trí lỗ đục trên thân cây gỗ ........................................................................................ 26
Hình 3.3 – Cách xếp gỗ để ủ sau khi đã cấy giống ........................................................................ 27
6
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Hình 3.4 – Cách sắp xếp các đoạn gỗ như kiểu giá súng .............................................................. 28
3.1.3. Nhà xưởng và lò sấy ....................................................................................................................... 30
Hình 3.5 – Kiểu nhà bình thường .................................................................................................... 30
Hình 3.6 – (a) lò sấy mini và các sàn sấy; (b) lớp bao phủ lò sấ bằng bìa cát tông .................... 33
3.2. GIẢI PHÁP KINH TẾ ..................................................................................................................... 33
3.2.1. Tổ chức tiêu thụ sản phẩm ............................................................................................................ 33
3.2.2. Dự toán vật liệu, nhân công ........................................................................................................... 34
Bảng 3.1 – Dự toán vật liệu, nhân công cho sản xuất nấm ........................................................... 34
3.2.3. Tính toán hiệu quả kinh tế trong sản xuất ..................................................................................... 34
Bảng 3.2 – Chi phí sản xuất nấm mèo, tính trên 1 tấn nguyên liệu ............................................. 35

3.2.4. Đề xuất các giải pháp ..................................................................................................................... 36
Phần 4 ................................................................................................................................................. 39
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................................................... 39
4.1. KẾT LUẬN ..................................................................................................................................... 39
4.2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................................................... 39
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................................ 40
Phần 1
MỞ ĐẦU
1.1 . ĐẶT VẤN ĐỀ
Thực hiện mục tiêu giảm nghèo là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước ta
nhằm cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người nghèo, góp phần thu hẹp khoảng
7
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
cách chênh lệch về mức sống giữa nông thôn và thành thị, giữa các vùng, các dân tộc và
các nhóm dân cư.
Những năm qua đã có nhiều chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và các chương
trình giảm nghèo. Tuy nhiên, kết quả giảm nghèo chưa thật sự bền vững, số hộ đã thoát
nghèo nhưng mức thu nhập nằm sát chuẩn còn lớn, tỷ lệ tái nghèo hàng năm còn cao, đời
sống người nghèo nhìn chung vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là khu vực miền núi, vùng cao
và cùng dân tộc thiểu số.
Tình hình trên trước hết do điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn, nên mặc dù
Nhà nước luôn dành nguồn lực lớn cho giảm nghèo nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu;
bên cạnh đó một số chương trình, chính sách giảm nghèo chưa đồng bộ, còn mang tính
ngắn hạn, thiếu sự gắn kết chặt chẽ; cơ chế quản lý, chỉ đạo điều hành, phân công phân cấp
còn chưa hợp lý, việc tổ chức thực hiện mục tiêu giảm nghèo ở một số nơi chưa sâu
sát..Ngoài ra, một bộ phận người nghèo còn tâm lý ỷ lại, chưa tích cực, chủ động vươn lên
thoát nghèo.
Để đời sống đồng bào dân tộc thiểu số phát triển bền vững, từng địa phương phải
có những cách làm sáng tạo, cụ thể, thiết thực và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh sống

của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn. Từ những lý do trên chúng tôi tiến hành thực
hiện đề tài “Xây dựng giải pháp phát triển nấm mèo cho các vùng dân tộc thiểu số”,
nhằm góp phần giúp đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo một cách bền vững.
1.2. NỘI DUNG
Xây dựng mô hình nuôi trồng, xử lý và chế biến nguyên liệu cho bà con dân tộc
thiểu số, bao gồm:
 Nguyên liệu:
8
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Tận dụng nhiều loại phế liệu, phế phẩm của nông nghiệp, ngoài ra còn có thể chế
biến nguyên liệu thích hợp cho nhu cầu của nấm mèo, vừa giảm giá thành sản xuất, vừa
giải quyết hợp lý nguồn tài nguyên này.
 Phế liệu sau trồng nấm:
Tận dụng phế liệu sau trồng nấm để nuôi trùn (giun đất), ngoài việc thu được sinh
khối trùn phục vụ cho chăn nuôi, còn nhận được lượng lớn phân trùn phục vụ trở lại cho
trồng trọt. Việc làm này nhằm tăng tính hiệu quả và hoàn thiện công nghệ trồng nấm, còn
giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường do quá trình trồng nấm tạo ra.
 Chế biến nguyên liệu trồng nấm:
Trong thiên nhiên, hầu như tất cả các xác bã thực vật từ cành cây, chiếc lá, rơm rạ,
cọng cỏ, vỏ hạt sen, bẹ chuối khô, xác mía đến bèo, lục bình, ... đều có thể trồng nấm. Tuy
nhiên không phải nguyện liệu nào nấm cũng sử dụng được hoặc cho năng suất cao. Như
vậy, việc chọn nguyên liệu thích hợp với nấm mèo cũng góp phần tăng tính hiệu quả cho
nuôi trồng nấm.
Ngoài chủng loại nguyên liệu, thì việc chế biến thích hợp cũng làm tăng năng suất
nấm mèo. Quá trình chế biến nguyên liệu trồng nấm bao gồm nhiều công đoạn với sự tham
gia của các yếu tố khác nhau, vừa sinh học (vi sinh vật) vừa không sinh học (hóa học, vật
lý).
 Về biện pháp nuôi trồng:
Cung cấp các kỹ thuật trong khâu xử lý nguyên liệu, chăm sóc và thu hái nấm, đặc

biệt là cách phòng trừ sâu bệnh hại nấm. Chuyển giao quy trình sản xuất nấm ở quy mô
trang trại nấm và làng nấm.
 Giải pháp về công nghệ chế biến:
9
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Chuyển giao các công nghệ chế biến có chất lượng cao và và quy mô phù hợp như
sấy khô, muối, đóng hộp… đến tận tay người nông dân.
Tổ chức hệ thống thu mua, chế biến tập trung sản phẩm nấm ở các dạng nấm tươi,
sấy khô, muối đảm bảo đầu ra cho bà con nông dân.
Cung cấp các công nghệ xử lý chất thải trong sản xuất nấm nhằm nâng cấp hiệu
quả kinh tế và tạo ra nguồn phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất.
 Công tác thị trường:
Tăng cường tuyên truyền , mở rộng thị trường trong nước, tập trung chủ yếu vào
sản xuất thị trường nội tiêu nhằm mở rộng phạm vi tiêu thụ sản phẩm nấm tươi, tạo điều
kiện để kích thích sản xuất.
 Giải pháp về chính sách:
Tạo điều kiện thuận lợi để liên kết các doanh nghiệp sản xuất chế biến và tiêu thụ
nấm. Đặc biệt chú ý đến loại hình doanh nghiệp vừa và nhỏ tại địa phương và các doanh
nghiệp nước ngoài hoặc liên doanh với nước ngoài trong lĩnh vực này.
Có chính sách biện pháp hỗ trợ trong đào tạo cán bộ, sử dụng cán bộ đã được đào
tạo nhằm chuyển giao khoa học kỹ thuật đến người nông dân.
Tạo điều kiện để con em đồng bào được học tập tại các trường đại học, cao đẳng,
các trường dạy nghề để nâng cao dân trí, phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo
bền vững.
1.3. Ý NGHĨA
Tạo việc làm, tăng thêm thu nhập, ổn định và nâng cao đời sống của đồng bào dân
tộc thiểu số nghèo, tạo điều kiện cho các hộ nghèo trên địa bàn thoát nghèo một cách bền
vững.
10

Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Phần 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. SƠ LƯỢC VỀ GIỚI NẤM
2.1.1. Định nghĩa
Nấm không phải là thực vật do nó không có khả năng quang hợp, không có lục lạp,
không có sự phân hóa thành rễ thân lá, không có hoa, không có một chu trình phát triển cụ
thể như ở thực vật. Vách tế bào của nấm là chitin và glucan chứ không phải là cellulose như
ở tế bào thực vật. Ngoài ra, đường dự trữ của nấm là glycogen chứ không phải tinh bột.
Nấm chỉ có thể hấp thu chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể từ cơ thể khác hay từ đất
thông qua bề mặt tế bào hệ sợi nấm.
11
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Nhưng nấm cũng không phải là động vật. Vì nấm lấy dinh dưỡng qua sợi nấm như
rễ cây, và sinh sản bằng kiểu tạo bào tử (hữu tính và vô tính) không có ở động vật. Vì vậy,
nấm được xếp vào một giới riêng gọi là giới nấm (MYCOTA – theo Robert H. Whittaker,
1969 ).
2.1.2. Phân loại
Từ khi bắt đầu có những nghiên cứu chuyên sâu về nấm học có rất nhiều hệ thống phân
loại nấm được đưa ra. Bên cạnh rất nhiều ý kiến bác bỏ thì cũng có những ý kiến được
công nhận. Chính những hệ thống phân loại đó đã đóng góp vào kho tàng nghiên cứu của
ngành nấm học. Hiện nay, trong các nghiên cứu về nấm người ta thường dựa vào các hệ
thống phân loại sau:
 Năm 1969 nhà khoa học người Mỹ R.H.Whitaker đã đưa ra hệ thống phân loại 5
giới (Kingdom):
Giới Khởi sinh (Monera): Gồm vi khuẩn và tảo vi khuẩn lam
Giới Nguyên sinh (Protista): Gồm một số tảo đơn bào, nấm đơn bào có khả năng di
động nhờ lông roi (tiên mao) và các động vật nguyên sinh

Giới nấm (Fungi hay Mycetalia, Mycota)
Giới thực vật (Plantae hay Vegetabilia)
Giới động vật (Animalia)
 Năm 1973 nhà khoa học A.L.Takhtadjan đưa ra hệ thống phân loại như sau:
Giới Mycota: gồm vi khuẩn và vi khuẩn lam
Giới nấm
Giới thực vật
Giới động vật
Phân loại nấm hiện đại bao gồm các ngành và ngành phụ như sau: (Allexopolous,
1962)
12
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Ngành nấm nhầy (Myxomycota): Loài nấm này có cả hai tính chất động vật và thực
vật, chúng sinh sản bằng bào tử, nhưng tế bào lại là khối sinh chất không có vách ngăn bao
bọc, di chuyển và nuốt thức ăn như động vật (amib).
Ngành nấm thật (Eumycotina): Chiếm số lượng lớn, bao gồm các tế bào với nhân
tương đối hoàn chỉnh. Tế bào nấm có vách bao bọc như tế bào thực vật, đa số cấu tạo bởi
chitin. Nhiều tế bào nấm còn tích trữ đường ở dạng glycogen, giống như động vật. Một số
loài sinh sản theo lối tạo những giao tử có lông roi để di động (động bào tử), nhưng hợp tử
lại phát triển theo 1 kiểu chung của nấm. Dựa theo sự sinh sản hữu tính, các nhà phân loại
đã chia chúng thành các ngành phụ như sau:
Ngành phụ nấm tiên mao (Mastigomycotina)
Ngành phụ nấm tiếp hợp (Zygomycotina)
Ngành phụ nấm túi (Ascomycotina)
Ngành phụ nấm đảm (Basidiomycotina)
Ngành phụ nấm bất toàn (Deuteromycotina)
2.2. NẤM MÈO
2.2.1. Đặc điểm của nấm mèo
Nấm mèo có tên khoa học chung là Auricularia sp. thuộc chi Auricularia. Nấm

mèo còn có tên gọi khác là Mộc nhĩ. Nấm mèo có nhiều loài khác nhau, phân bố khắp các
châu lục trên thế giới. Ở Việt Nam, người ta nuôi trồng chủ yếu 2 loại: loại cánh mỏng có
màu huyết dụ (A. auricula) và loại cánh dày có màu đen (A. polytricha).
Cánh nấm mèo mỏng, dẹp, có cuống đính vào giá thể. Cuống này rất ngắn, giữ cho
cánh nấm mèo đeo được trên giá thể. Khi còn tươi hoặc khi ngâm ẩm, nấm mèo mềm mại.
Khi để khô, chúng lại giòn. Tuy nhiên, vì cánh nấm mèo chính là một khối keo cho nên
chúng có khả năng biến đổi. Vì vậy, khi đã lỡ ngâm nấm mèo vào nước, vẫn có thể đưa ra
phơi khô để giữ lại như thường.
13
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Cây nấm lúc mới hình thành có hình chén, sau phát triển lên và dần dần có hình cái
tai hoặc hình lá. Phần lớn cây nấm có hình phẳng, nhẵn, rất ít khi có nếp nhăn. Bộ phận gốc
thường có nếp gấp màu sẫm đỏ, nhiều khi có màu tím. Đường kính mũ nấm có khi khá lớn
đến 15cm.
Hình 2.1 – Nấm mèo
Nấm mèo thường có màu từ nâu hồng tới nâu đen. Khi khô, phân biệt rõ hai mặt
trên, dưới. Mặt trên thường có một lớp lông mịn nhỏ li ti. Mặt dưới chứa các bào tử. Khi
nấm mèo đã già, bào tử có thể phát tán đi theo gió. Tới chỗ nào thuận lợi chúng sẽ mọc ra
khuẩn ty và rồi sẽ hình thành nấm mèo. Vì vậy, ở trong rừng (nơi vừa ẩm vừa nhiều nguồn
cellulose) thường có nhiều nấm mèo.
Ở nấm mèo có một hệ men cellulase rất khỏe, có thể phân hủy gỗ để làm thức ăn
nuôi chúng. Nấm mèo thường mọc hoang trên những cành cây, cành gỗ đã khô chết. Vì
vậy, ở đâu giàu cellulose và lignin thì nấm mèo rất ưa mọc khi chúng gặp ẩm. Do đó, ta có
thể trồng nấm mèo trên mùn cưa, thân cây gỗ, vỏ dừa, lỗi ngô, rơm rạ…
14
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
2.2.2. Đặc tính sinh học
2.2.2.1. Chu trình sống

 Chu trình sống của nấm mèo bắt đầu từ các đảm bào tử nẩy mầm, đến khi hình thành
tai nấm hoàn chỉnh mang đảm bào tử mới.
Hình 2.2 – Chu trình sống của nấm mèo
 Quả thể nấm mèo phát triển qua các giai đoạn: nụ nấm (hay hạch nấm), hình tách,
hình chén, hình đĩa, trưởng thành.
 Nấm mèo là một loại nấm phá gỗ, do đó có thể trồng trên các loại cơ chất giàu
cellulose như: mùn cưa, thân cây gỗ, vỏ dừa, lõi ngô, rơm rạ,…
2.2.2.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của nấm mèo
 Nhiệt độ:
Nhiệt độ thích hợp nhất để nấm mèo phát triển là 20- 30
0
C. Khi nhiệt độ lên trên
35
0
C hoặc xuống dưới 15
0
C thì nấm mèo phát triển kém và cho năng suất thấp.
15
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm
Chuyên đề 1 – Lớp 11SH04 2011
Nhiệt độ không khí cao hơn 32
0
C: nấm mọc thưa và cánh mỏng, cây nhỏ, mép
xoăn.
Nhiệt độ thấp: nấm có cánh dày nhưng cây nhỏ và lông rất dài.
---> Vì vậy, phải hết sức chú ý tới việc đảm bảo nhiệt độ để nuôi trồng nấm mèo.
 Độ ẩm:
Độ ẩm của giá thể nên giữ khoảng 60- 65%. Độ ẩm không khí của nhà nuôi trồng
nấm mèo đảm bảo 90 - 95%.
 Độ thông thoáng:

Trong giai đoạn nuôi sợi, cần đảm bảo không khí thông thoáng, tránh giữ nấm
trong những nơi kín, bí hơi. Giai đoạn ra quả thể cần giữ cho độ thoáng ở mức độ vừa phải.
Nếu để thông khí mạnh sẽ làm cho nấm mèo phát triển chậm, cánh mỏng, thậm chí có thể
chết.
 Ánh sáng:
Giai đoạn nuôi sợi: cần để nấm trong tối.
Giai đoạn hình thành quả thể: nâng dần độ chiếu sáng để kích thích quá trình tạo quả thể.
Khi nấm đã mọc mạnh cần giữ mức sáng ở ngưỡng trong phòng có mở cửa. Nếu
cường độ chiếu sáng quá mạnh thì nấm sẽ có màu trắng nhạt và mọc kém. Vì vậy, ta có thể
nhìn màu của cánh nấm mèo để điều chỉnh độ chiếu sáng cho thích hợp. Cánh nấm mèo có
màu hồng thịt là tốt nhất.
 pH
pH môi trường thích hợp cho sự sinh trưởng của nấm mèo là từ 4 - 12. Ở giai đoạn
nuôi sợi cần môi trường axit yếu (pH= 4-6). Tới giai đoạn ra quả thể thì chúng ưa pH trung
16
Môn Kỹ Thuật Trồng Nấm