Những vấn đề có liên quan đến từng phần thâm thể

PHÊÌN HAI

NHÛÄNG VÊËN ÀÏÌ CỐ LIÏN QUAN TÚÁI TÛÂNG PHÊÌN THÊN THÏÍ
I. ÀÊÌU
1. THỐP

Thốp lâ vng mïìm giûäa cấc xûúng sổ bïn trïn trấn ca trễ sú
sinh. Thốp sệ cûáng lẩi úã khoẫng tûâ 8 túái 18 thấng tíi: cấc xûúng sổ
lc àố sệ liïìn lẩi. Nïëu chấu bế àậ ngoâi 2 tíi mâ thốp vêỵn côn
mïìm, bâ mể cêìn nối cho bấc sơ biïët. Ngûúåc lẩi nïëu múái trong 1, 2
thấng àêìu mâ chấu bế àậ khưng côn thốp nûäa, thò àêëy cng lâ àiïìu
bêët thûúâng, cố ẫnh hûúãng khưng hay túái sûå phất triïín ca àûáa bế.

Cấc bâ mể thûúâng thêëy thốp cùng ra khi chấu bế khốc: àố lâ
viïåc bònh thûúâng. Cẫ hiïån tûúång nhòn thêëy vâ súâ thêëy thốp phêåp
phưìng cng vêåy.

Thốp lc nâo cng phẫi dểt vâ àân hưìi. Nïëu thốp bõ phưìng cùng
lïn thò lâ hiïån tûúång bêët thûúâng: Bế cố thïí bõ bïånh úã mâng ốc. Nïëu
thốp hộm xëng lâ biïíu hiïån cú thïí bế thiïëu nûúác.

Nïëu vò mưåt tai nẩn nâo àố mâ thốp bõ va mẩnh hóåc tưín
thûúng, phẫi àûa bế vâo bïånh viïån ngay.

2. VÊÍY TRÏN ÀÊÌU

Nïëu àêìu chấu cố nhûäng vêíy nhỗ, phẫi bưi va-dú-lin lïn mưỵi
chiïìu rưìi hưm sau gưåi àêìu cho chấu bùçng loẩi xâ bưng nhể
(shampoing). Nïëu khưng khỗi, cêìn hỗi cấc bấc sơ da liïỵu.

3. BÏÅNH VIÏM MÂNG NẬO

Ngây nay, bïånh viïm mâng nậo lâ mưåt bïånh àấng ngẩi, tuy
rùçng viïåc chêín àoấn vâ phất hiïån bïånh cố nhiïìu àiïìu kiïån àïí thûåc
hiïån àûúåc nhanh hún trûúác.

Mưåt triïåu chûáng rộ nhêët úã trễ sú sinh lâ khi cấc chấu bõ bïånh
viïm mâng nậo thò thốp bõ cùng vâ phưìng lïn: cêìn phẫi àûa chấu ài
bïånh viïån hóåc túái bấc sơ ngay.
Nhûäng triïåu chûáng úã cấc chấu lúán lâ nưn ối nhiïìu, phổt ra
thânh tia, sưët, àau àêìu vâ àùåc biïåt lâ hiïån tûúång bõ cûáng gấy khưng
thïí gêåp cưí lẩi, àïí cùçm àng àûúåc ngûåc nhû ngây thûúâng giưëng vúái
mổi ngûúâi. úã bïånh viïån, ngûúâi ta thûúâng phẫi lêëy nûúác ty àïí xết
nghiïåm xem chấu bõ bïånh do vi trng hóåc vi rt.

Bïånh viïm mâng nậo do vi trng: Lâm cho nûúác ty ca chấu
bế bõ bïånh cố m. Chấu bế câng nhỗ thò bïånh câng nguy hiïím. Mưåt
sưë vi trng cố thïí lâ ngun nhên ca bïånh nây nhû vi trng bïånh
phưíi (phïë cêìu trng), liïn cêìu trng, hóåc hếmophilus (xem mc
210: hếmophilus lâ gò?). Bïånh nây cố thïí xët hiïån thânh dõch.
Trong thúâi gian cố dõch, ngûúâi ta cố thïí lêëy chêët mêỵu úã hổng nhûäng
trễ nghi bõ bïånh àïí xết nghiïåm vâ phất hiïån nhûäng trễ cố mang vi
trng. Àưëi vúái nhûäng ngûúâi cố tiïëp xc vúái ngûúâi bïånh vâ cấc trễ bõ
bïånh, bấc sơ thûúâng cho ëng thëc khấng sinh hóåc thëc
sulfamide trong 5 ngây liïìn àïí trõ hóåc phông bïånh.

Hiïån nay, àậ cố thëc tiïm phông vi trng hếmophilus, nhûng
chûa cố thëc phông bïånh hûäu hiïåu àưëi vúái mâng nậo cêìu.

Bïånh viïm mâng nậo do vi rt: Chêët lỗng lêëy ra tûâ cưåt sưëng cấc
chấu bõ bïånh nây do vi rt thûúâng trong vùỉt, khưng cố m vâ vi

trng. Nhûäng triïåu chûáng ca bïånh cng giưëng nhû trïn, nhûng
nhể hún. Khưng cêìn thëc khấng sinh bïånh cng tûå khỗi trong vâi
ngây, ngûúâi ta phất hiïån bïånh bùçng cấch xết nghiïåm khấng thïí
trong mấu. Bïånh cố thïí do chấu bõ quai bõ hay nhiïỵm mưåt sưë vi rt
khấc.

Bïånh viïm mâng nậo do lao: Hiïån nay hiïëm thêëy vò cấc chấu àậ
àûúåc tiïm BCG phông lao tûâ nhỗ.

4. BẾ RNG TỐC HÓÅC KHƯNG CỐ TỐC

Nhiïìu bâ mể lo ngẩi con mònh bõ hối vò quậng àêìu Bế àê lïn gưëi
khi nùçm, khưng cố tốc. Thêåt ra, hiïån tûúång nây lâ bònh thûúâng, chó
do vò ma sất mâ thưi. Lệ dơ nhiïn, cố nhiïìu àûáa trễ khấc cng nùçm
nhû thïë mâ vêỵn cố tốc. Nhûng, tốc Bế cố thïí mẫnh mai hún, dïỵ
rng hún vâ chấu hay nùçm lêu úã mưåt tû thïë hún lâ cấc Bế khấc, àùåc
biïåt lâ nùçm ngûãa.

Nïëu chấu àậ lúán nhûng vêỵn rng tốc thò rộ râng lâ cố vêën àïì
cêìn ch : cố thïí chấu bế cố thối quen giêåt tốc hóåc sóỉn tốc mònh.
Ngoâi ra, sau khi khỗi bïånh sưët thûúng hân cng bõ rng tốc. Mưåt
sưë dûúåc phêím, thëc ëng cng cố tấc dng nhû vêåy.

Mưåt sưë đt cấc chấu cố nhûäng mẫng da trưëng khưng cố tốc trïn
àêìu do bõ nêëm tốc, cêìn phẫi chûäa trõ ngay vò bïånh nây cố thïí kếo
dâi vâ lêy.

Mưåt sưë trễ tûâ 2 tíi trúã lïn bõ rng tốc tûâng mẫng lẩi do nhûäng
ngun nhên tấm l.

Nối chung, khi xấc àõnh mưåt àûáa trễ cố chûáng rng tốc, cêìn
phẫi àûa chấu túái bấc sơ àïí tòm ngun nhên vâ chûäa trõ .

5. CHÊËY

Mưåt chấu bế sẩch sệ vêỵn cố thïí lêy chêëy ca cấc chấu khấc, cấc
chấu cố chêëy hay gậi àêìu vò bõ ngûáa. Nhòn k vâo tốc ca cấc chấu,
bẩn sệ thêëy cấc trûáng chêëy nhỗ, trôn, mêìu xấm bấm vâo tốc.

Hậy gưåi àêìu hâng ngây cho chấu bùçng cấc chêët thëc chưëng
chêëy bấn úã hiïåu thëc trong 5 ngây liïìn. Hậy dng xâ phông gưåi k
lẩi, chẫi tốc bùçng lûúåc bđ (cố rùng lûúåc khđt).

Nhng lûúåc vâo dêëm nống àïí chẫi rưìi lêëy khùn sẩch trm lïn
tốc cấc chấu mưåt hưìi lêu.

Thay vâ giùåt ấo gưëi, khùn trẫi giûúâng vâ qìn ấo mưỵi ngây cho
cấc chấu!

6. MÊËT

Nhûäng vêën àïì vïì mùỉt àậ àûúåc àïì cêåp trong nhûäng mc: àau
mùỉt àỗ, chùỉp, lấc v.v...

Nïëu àau mùỉt vò bõ chêën thûúng cêìn phẫi túái ngay bấc sơ chun
khoa mùỉt àïí khấm mùỉt. Têët cẫ cấc hiïån tûúång bêët thûúâng úã mùỉt nối
chung; úã giấc mẩc, thy tinh thïí, con ngûúi nối riïng, àïìu ẫnh
hûúãng túái thõ giấc vâ cố thïí lâm khẫ nùng nhòn ca chấu bế kếm ài.

Phất hiïån mùỉt kếm: Cng nhû viïåc nghe kếm, viïåc nhòn kếm

a cấc chấu cêìn phẫi phất hiïån vâ tòm ngun nhên tûâ súám. Thđ d:
hiïån tûúång lấc mùỉt cêìn phẫi luån têåp cho cấc chấu cấch nhòn theo
mưåt phûúng phấp riïng àïí chûäa trõ vâ luån têåp câng súám câng tưët.

Cố nhiïìu phûúng phấp thûã nghiïåm àïí phất hiïån xem cấc chấu
cố bõ kếm vïì thõ giấc hay khưng. Cố chấu múái àûúåc vâi thấng cng
cêìn phẫi àeo kđnh.

7. GIẪM THÕ LÛÅC

Trễ múái àûúåc mêëy thấng cố thïí mùỉc chûáng giẫm thõ lûåc nhòn
khưng tinh úã mưåt bïn hay cẫ hai bïn mùỉt. Cố thïí thûã àún giẫn bùçng
cấch rổi tia sấng vâo mùỉt chấu rưìi theo dội phẫn ûáng. Nïëu cố nghi
ngúâ gò phẫi àûa chấu àïën bấc sơ chun khoa mùỉt.

8. CHÙỈP LỂO MÙỈT

Chùỉp mùỉt lâ loẩi mn nhỗ mổc úã búâ mi mùỉt, dûúái chên mưåt lưng
mi. Chùỉp chống khỗi nhûng dïỵ bõ lẩi. Mën trõ chùỉp, chó cêìn bưi lïn
chùỉp loẩi pommất khấng sinh.

Ngun nhên chùỉp lâ do mưåt loẩi tuën nhỗ úã búâ mi bõ nhiïỵm
trng.

9. CHÛÁNG LẤC MÙỈT

Trong mêëy thấng àêìu, cố lc mùỉt trễ sú sinh cố vễ nhû húi lấc.
Hiïån tûúång nây vïì sau tûå nhiïn sệ hïët, vò trong nhûäng ngây àêìu
ca cåc sưëng, hai mùỉt cấc chấu chûa phưëi húåp khúáp vúái nhau mâ
thưi.

Nhûng, nïëu hiïån tûúång nây kếo dâi vâ thûúâng xun thò bâ mể
phẫi àûa chấu túái bấc sơ chun khoa mùỉt ngay, câng súám câng tưët.

Lấc thûúâng lâ khuët têåt ca mưåt bïn mùỉt. Cêìn phẫi têåp luån
cho bïn mùỉt bõ têåt. Bấc sơ sệ bùng kđn bïn mùỉt khưng bõ têåt lẩi àïí
luån têåp cho mùỉt kia hóåc cho chấu àeo kđnh cố mùỉt kđnh àùåc biïåt
àïí àiïìu chónh hûúáng nhòn cho mùỉt chấu. Khi mùỉt chấu àậ nhòn
àûúåc bònh thûúâng rưìi bấc sơ cố thïí thûåc hiïån thïm mưåt cåc phêỵu
thåt thêím m nhỗ nûäa.

10. ÀAU MÙỈT ÀỖ

Nhiïìu khi cấc chấu nhỗ vûâa bõ ho, vûâa àau mùỉt àỗ. Lông trùỉng
mùỉt ngûáa, húi sûng vâ mâu àỗ. Khi chấu hïët ho, thò mùỉt cng khỗi.

Nïëu chấu chó bõ àau mùỉt thưi, lông trùỉng mùỉt mâu àỗ, ln
chẫy nûúác mùỉt, bíi sấng mđ mùỉt dđnh vâo nhau vò dó mâu vâng àïën
nưỵi chấu khưng múã mùỉt àûúåc, thò phẫi àûa chấu túái bấc sơ khấm
mùỉt. Trong khi chûa cố bấc sơ, bẩn cố thïí rûãa nhể nhâng mùỉt chấu
bùçng nûúác êëm.

Nïëu chấu múái àûúåc mêëy tìn mâ àậ bõ àau mùỉt nhû vêåy thò
chng ta phẫi tòm xem cố phẫi chấu bõ tùỉc ưëng lïå àẩo hay khưng. Lïå
àẩo lâ àûúâng dêỵn nûúác mùỉt.

Chûáng àau mùỉt ca trễ sú sinh: Chấu bế khi múái sinh ra dïỵ bõ
lêy nhiïỵm chêët bêín hay vi trng vâo mùỉt. Búãi vêåy, khi múái lổt lông,
chấu thûúâng àûúåc cấc bâ àúä tra thëc phông bïånh vâo mùỉt nhû
dung dõch nitrat bẩc.

Vò nitrat bẩc cng khưng trûâ diïåt àûúåc mưåt sưë vi trng nhû
trng bïånh chlamydia, ngây nay ngûúâi ta thûúâng nhỗ thïm thëc
khấng sinh nhû cycline.

Khi mưåt chấu bế vûâa sưët, ho, vâ mùỉt rêët àỗ, cng nïn nghơ túái
mưåt sưë bïånh do vi rt gêy ra, chùèng hẩn nhû bïånh súãi.

11. XỖ LƯỴ TAI

Mưåt sưë bâ mể mën xun vânh tai dûúái cho con gấi àïí àeo àưì
trang sûác. Viïåc lâm nây khưng cố gò nguy hiïím vúái àiïìu kiïån cấc
dng c dng àïí xun lưỵ tai cho trễ phẫi àûúåc rûãa sẩch vâ tiïåt
trng cêín thêån, nhêët lâ hiïån nay, khi àang cố dõch bïånh AIDS trân
lan trong thânh phưë.

12. VIÏM XÛÚNG CHM ÚÃ TAI

Sau vânh tai mưỵi ngûúâi chng ta àïìu cố mưåt gô xûúng vưìng lïn
vúái àùåc àiïím lâ cố nhûäng àiïím nhỗ hộm xëng, vò thïë àûúåc gổi lâ
xûúng chm. Trong sưë cấc hộm nây, quan trổng nhêët lâ hộm thưng
vúái tai trong. Khi tai giûäa bõ viïm, hộm nây dïỵ bõ nhiïỵm trng vâ
mûng m.