MỘT VÀI NHẬN XÉT

MỘT VÀI NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết quả đạt được
Với sự cải thiện về phương thức phục vụ (từ tháng 4 năm 2009), TVHN
đã từng bước cải thiện hệ thống phòng đọc, phương thức phục vụ cũng như
vôn tài liệu và hồi cố kỹ thuật các kho… Nhờ đó, công tác phục vụ sách cho
NKT cũng được đầu tư cải thiện.
Vốn tài liệu phục vụ NKT ở TVHN đã được đầu tư hơn so với trước
kia, nhất là tài liệu điện tử. So với năm 1998 - khi bắt đầu triển khai hoạt động
phục vụ NKT, TVHN đã tích cực sản xuất các sách nói cho NKT dưới dạng
file lưu trên máy tính, CD. Vì thế mà vốn tài liệu điện thử của TVHN là một
nguồn tài liệu quan trọng, phát huy được hiệu quả phục vụ nhanh chóng và
tiện lợi
Từ năm 2006 - 2008: Trong khi cơ sở mới đang xây dụng, cơ sở tạm
thời của TVHN tạm thời di chuyển đến nằm trong khuôn viên Thành cổ Hà
Nội. Với điều kiện làm việc xa trung tâm, diện tích phòng ban & các kho hạn
hẹp, chỉ tổ chức cho mượn, không có chỗ triển khai phòng đọc cho NKT; mức
độ bổ sung với nguồn kinh phí có hạn; vốn tài liệu phát triển chậm… là
những lý do ảnh hưởng đến lượng sách luân chuyển giảm còn 2/3. Cuối năm
2008, TVHN khánh thành trụ sở mới, trang thiết bị, cơ sở hạ tầng khang trang
hơn, “ Thư viện dành cho người khiếm thị” tại TVHN cũng đã được chú trọng
và nhận được sự ủng hộ từ nhiều đơn vị, tổ chức.
1
3.2. Những mặt tồn tại
TVHN đã chú trọng đến công tác phục vụ NKT, tuy nhiên kinh phí do
Nhà nước cấp, nên rất hạn hẹp. Giá thành bổ sung sách chữ nổi rất đắt. Vì vậy
vốn tài liệu sau 10 năm xây dựng THƯ VIệN dành cho NKT còn hạn hẹp,
chưa đáp ứng được nhu cầu bạn đọc.
Cơ sở vật chất trang thiết bị cung cấp tài liệu cho NKT còn hạn chế về
số lượng và chất lượng. Năng suất sản xuất các tài liệu điện tử còn thấp do
thiếu cán bộ đảm trách (thu âm, xử lý Công nghệ thông tin…), thiếu thiết bị
xử lý đồng bộ và thiếu tình nguyện viên. Ghi âm sách nói.

Việc xây dựng Thư viện dành cho NKT theo mô hình truyền thống,
trước đây là rất phù hợp. Tuy nhiên, trong tình hình thực tế hiện tại, cần xây
dựng THƯ VIệN dành cho NKT hiện đại song song với Thư viện truyền
thống để tăng khả năng đáp ứng nhu cầu thông tin và trình độ ngày càng cao
của bạn đọc khiếm thị. Thư viện phải là môi trường giáo dục với đúng nghĩa
của nó: Giáo dục qua sách vở, qua phương thức phục vụ, tạo điều kiện cho họ
được tiếp xúc & học hỏi bằng các thiết bị hiện đại.
Công tác tuyên truyền quảng bá Thư viện dành cho NKT chưa tốt nên
chưa thu hút được đông đảo bạn đọc khiếm thị đến với TV. Các chính sách,
hoạt động xã hội hóa trong việc xây dựng Thư viện cho NKT còn hạn chế,
gặp nhiều khó khăn. NKT ở các vùng ngoại thành chưa có điều kiện tiếp xúc
với các nguồn thông tin.
3.3.Một vài kiến nghị
Dựa trên thực trạng công tác phục vụ NKT tại TVHN, qua quá trình
nghiên cứu và trực tiếp đóng góp phục vụ bạn đọc khiếm thị, tôi xin mạnh dạn
đưa ra một vài kiến nghị đối với Thư viện Hà Nội:
2
- Tích cực sửa chữa khắc phục các trang thiết bị đã cũ hỏng (máy
cassette, máy in chữ nổi v..v), tạo điều kiện thuận lợi hơn để NKT
sử dụng tài liệu tại TV.
- Xây dựng văn bản hướng dẫn nghiệp vụ và phương thức cụ thể cho
cán bộ và bạn đọc về công tác phục vụ NKT.
- Tất cả mọi nhân viên nên được tấp huấn để biết nhu cầu sử dụng
dịch vụ thông tin thư viện của NKTvà huấn luyện các dịch vụ hiện
có trong chương trình đào tạo chính thức đội ngũ nhân viên, nội
dung và điểm trọng tâm sẽ thay đổi tùy theo cấp độ của nhân viên
được tập huấn. Phải xin ý kiến tham khảo để thiết kế chương trình
tập huấn từ các tổ chức bên ngòai nơi có kinh nghiệm phục vụ cho
NKT.
- Phân phối đến các phòng đọc khiếm thị, các tủ sách khiếm thị đủ

các loại hình dịch vụ như tài liệu ở hình thức sách nổi, CD, cassette,
nguồn tin điện tử v…v và các hỗ trợ chuyên môn để giúp truy cập
được dễ dàng
- Phối hợp với các Thư viện cơ sở chương trình phục vụ bên ngoài
như phục vụ tại nhà, trung tâm chăm sóc, trung tâm cộng đồng hay
câu lạc bộ mà những NKT tham gia.
- Sử dụng dịch vụ chuyển phát bưu điện miễn phí
- Truy cập thông tin qua điện thọai và máy tính giữa NKT và thư
viện.
- Tích cực phổ biến thông tin về Thư viện
3
KẾT LUẬN.
Trong bối cảnh hội nhập, toàn cầu hóa, giá trị nhân văn là điều đáng
trân trọng và giữ gìn, toàn xã hội vẫn luôn cần những sự sẻ chia, giúp đỡ
những người khuyết tật để họ có điều kiện bình đẳng hòa nhập cuộc sống, lao
động, học tập và sản xuất.
Với tinh thần trách nhiệm & ý nghĩa nhân đạo đó, Thư viện đã từng
bước đẩy mạnh công tác phục vụ thông tin cho NKT, coi đó như một phần
nghĩa vụ không thể thiếu của sự nghiệp Thư viện Nhân dân.
TVTPHN sẽ thành nơi hội tụ, trau dồi tri thức, học tập và nghiên cứu
của những NKT không chỉ trong mà còn ngoài Hà Nội, để họ có thể vươn lên
hòa nhập với cuộc sống, không còn mặc cảm là gánh nặng của gia đình và xã
hội, để họ tìm được Tia sáng - Tia sáng tri thức - Tia sáng cuộc đời.
4
PHỤ LỤC
Tình hình đáp ứng nhu cầu tin cho người khiếm thị trên thế giới
Hiện nay, trên thế giới có 161 triệu người mù và khiếm thị một phần.
Lượng sách trên thế giới hiện nay xuất bản để phục vụ NKT dưới các định
dạng chữ nổi Braille, chữ in cỡ lớn, âm thanh kỹ thuật tương tự hoặc âm
thanh kỹ thuật số… rất hạn chế. Trên thế giới, chỉ có khoảng 5% tài liệu dạng

in được chuyển dạng phù hợp cho nhu cầu NKT. Tình trạng này diễn ra trên
toàn thế giới, từ các nước nghèo nhất đến các nước giàu nhất.
Thư viện phục vụ NKT là tổ chức duy nhất, không chỉ cung cấp các
dịch vụ thông tin và thư viện mà còn chịu trách nhiệm xuất bản sách dưới
định dạng phù hợp với NKT. Nếu không có hoạt động này, các thư viện sẽ
không có sách lưu trữ, vì ở hầu hết các nước thị trường thương mại sách cho
NKT rất hạn chế. Trước đây, các thư viện như vậy có xu hướng tập trung chủ
yếu cho nhu cầu của NKT, do đó khi bộ phận này của thư viện ra đời, đã được
đặt tên là “Thư viện phục vụ người khiếm thị”.
Với xu hướng tăng lên hàng năm, nhiều thư viện phục vụ NKT đã nhận
thức được rằng, các kỹ năng và sự phục vụ của họ đã phát huy tác dụng đối
với đối tượng độc giả đặc biệt này. Trong một số trường hợp, thực tế này
được phản ánh thông qua các tên gọi như: Dịch vụ thư viện quốc gia cho
NKT và khuyết tật ở Mỹ; Thư viện chữ nổi Braille và sách kể chuyện (TPB)
(Thụy Điển). Thực tế cho thấy, các thư viện phục vụ NKT đã nhận thức được
giá trị thông qua việc mở rộng phạm vi phục vụ.
Các thư viện phục vụ NKT chia sẻ nhận thức chung với các ưu tiên của
IFLA, bao gồm:
- Ủng hộ vai trò của các thư viện trong xã hội;
- Thúc đẩy tri thức, phong trào đọc sách và học tập suốt đời;
5