Sáng kiến Hóa 9 hay

Website: violet.vn/thcs-xaxuanhoa-soctrang
I/ĐẶT VẤN ĐỀ:
Trắc nghiệm khách quan đang được sử dụng khá phổ biến để kiểm tra đánh giá kết
quả học tập của học sinh.trong các câu hỏi trắc nghiệm khách quan loại nhiều lựa
chọn là loại phổ biến nhất, với hình thức làm bài trắc nghiệm khách quan trong một
khoảng thời gian tương đối ngắn học sinh phải giải quyết với số lượng câu hỏi khá
lớn do đó việc tìm ra phương pháp giúp học sinh giải nhanh bài tâp hóa học có ý
nghóa vô cùng quan trọng.Do do giáo viên cần dạy cho học sinh giải bài toán trắc
nghiêm khách quan là phải dạy cho học sinh cách giải nhanh nhất hạn chế nội dung
phải viết ra .
Ý nghóa:đa số bài tập hóa học có nhiều cách giải .Học sinh phải phát hiện ra cách
giải ngắn nhất để trả lòi ngay được câu hỏi.Một bộ phân học sinh bài tập tự luậân thì
làm tốt nhưng kiểm tra trắc nghiệm lại làm không có hiệu quả do không có đảm bảo
thời gian.
Thí dụ:Trong 3 oxit sắt sau:Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
, FeO.
a/Oxit nào có tỉ lệ m
Fe
:
,
m
O
=21:8
b/Oxit nào giào oxi nhất.

a/ Fe
3
O
4
b/Fe
2
O
3
c/FeO.
để trả lơiø câu hỏi này với cách làm bình thường thì phải tính tỉ lệ khối lượng và phần
trăm của oxi trong từng oxit.tuy nhiên học sinh có thể làûm nhanh , sáng tạo chỉ cần
tinh nhẩm theo số nguyên tư ûsắt và số nguyên tử oxi như sau:
a/ M
Fe
:M
o
=56:16=28:8
Fe
3
O
4
có m
Fe
:
,
m
O
=3.28:4.18=21:3
b/FeO có một nguyên tử Fe kết hợp với một nguyên tử oxi.
Fe

2
O
3
có một nguyên tử Fe kết hợp với 3/2 nguyên tử oxi

Fe
2
O
3
có một nguyên tử Fe kết hợp với 4/3 nguyên tử oxi


Fe
2
O
3
giàu oxi nhất.Do đó việc tìm ra một phương oháp là hợp lí nhất
C /MỤC ĐÍCH:
Giúp học sinh làm nhanh bài tập trắc nghiệm phải đảm bảo thời gian và làm bài tập
vớái con đường ngắn nhất.Trong quá trình học tập sáng tạo là yêu cầu cao nhất để
vận dụng tốt và làm bài tập.để làm được đều đó ở những giờ học trên lớp cần cho
học sinh những biểu hòên tích cực để giúp học sinh phát triển tư duy,để thực hiện
được đều này học sinh cần phải nắm các kiến thức cơ bản có hệ thống và hiểu sâu
sắc vấán đề,giải và làm quen với nhiều dạng bài tập dần dần hình thành một số kó
năng tính toán với phương thức hợp lí nhất.
+Để làm nhanh:
.Xuất phát từ những kiến thứcvà kó năng cơ bản, từ cách giải thông thường học sinh
biết, người giáo viên tìm ra các quy luật, các mối quan hệđặc biệt để từ đó dẫn đến
cách giải nhanh.
.Luôn luôn chú y ùphát huy sự tích cực,chủ động của học sinh.Giáo viên hướng dẫn để

học sinh phát hiện, chủ động tìm ra, nắm bắt được phương pháp giải. Như vậysẽ làm
cho học sinh có được niềm vui tự mình khám phá, từ đó kiến thức có được sẽ có tính
lâu bền, vững chắc, và quan trọng hơnlà rèn luyện cho học sinh phương pháp tư duy.
II/GIẢI QUẾT VẤN ĐỀ :
A/Thực Trạng vấn đề:Việc học tập hóa học của học sinh không đồng đều còn một
bộ phận học sinh chưa có suy luận sáng tạo khi làm bài .Khi làm bài tập trắc
nghiệm học sinh chủ yếu là làm từng bước nhưngiải bài tập tự luân mà đối với hình
thức kiểm tra mới này vấn đề thời gian là yêu tố vô cùng quan trọng do đó một bô
phận học sinh thay vì hình thức kiểm tra tự luận thì làm tốt nhưng kiểm tra trắc
nghiệm lại không có hiệu quả .
• Thuận lợi :
Giáo viên :
+Được nhà trường và các cấp quản lí quan tâm tạo đều kiên dự lớp bồi dưỡng
thay sách ,thay đổi hỉnh thức kiểm tra .Dự các lớp bối dưỡng thường xuyên,các
lớp tập huấn về sử dụng đồ dùng dạy học.
+Nhà trường tổ chức chguyên đề ,thao giảng trao đổi kinh nghiệm với một số
giào viên có kinh nghiệm để học hỏi và trao đổi .
Học sinh :đa số học sinh có học lực từ trung bình trở lên có cố gắng trong học tập.
Khó khăn:
+Cơ sở vật chất còn thiếu trường chưa có phòng thí nghiệm riêng .
-+Một số học sinh chưa quan tâm đến việc học.
+ kó năng tính toán còn chậm.
Một số học sinh không có hứøng thú học tập chủ yếu là học thuộc lòng do đó khi vận
dụng vào làm bài tập thì tính toán rất hạn chế ,khả năng suy luận yếu.
b/Khảo sát trước khi thực hiện kinh nghiệm :
với thực trạng như trêân tôi đả tiến hành vời nội dung như sau:
1/:Trong 3 oxit sắt sau:Fe
2
O
3

, Fe
3
O
4
, FeO.
a/Oxit nào có tỉ lệ m
Fe
:
,
m
O
=21:8
b/Oxit nào giào oxi nhất.
a/ Fe
3
O
4
b/Fe
2
O
3
c/FeO.
2/Trong số các oxít sau của lưa huỳnh .Oxit nào có lượng lưu huỳnh chiếm 50% về
khối lượng ‘
a/SO
3
b/SO
2
c/S
2

O
3
d/S
2
O
7
Kết quả kiểm tra chất lượng của học sinh :
Lớp Kém yếu Trung bình Khá Giỏi
9a1 5 6 10 7 4
9a2 4 8 10 6 2
Tổng sô’ 9 14 20 13 6
Tỉ lệ 14.5% 22.58% 32.25% 20.97% 9.7%
Với kết quả kiểm tra như trên tôi thấy cần có suy nghỉ làm thế nào để học sinh có
cách làm bài thích hợp hơn và đảm bảo thời gian.
B/GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
1Đối với bài tập trôn lẩn hai dung dòch :
a/Trộn lẩn các chất với nhau là một dạng bài tập hay gặp trong chương trình phổ
thông .Ta có thể giải theo nhiều cách khác nhau song có cách giải nhanh nhất nhất
là sơ đồ đường chéo.
Nguyên tắc trộïn lẩn hai dung dòch:
.Dung dòch một: có khối lượng m
1
thể tích v
1
,nồng độ C
1
(C% hoặïc C
m
)có khối lượng
riêng d

1
)
.Dung dòch hai: có khối lượng m
2
thể tích v
2
,nồng độ C
2
(C
2
>C
1
)

(C% hoặïc C
m
)có
khối lượng riêng d
2
)
dung dòch thu được m=m
1
+m
2
; v=v
1
+v
2

nồng độ( C

1
<C<C
2
)có khối lượng riêng d
Chú ý:Khi pha với nước có nồng độ là 0% và có tỉ khối là 1.
sơ đồ đường chéo và công thức tương ứng với mổi trường hợp là :
a/ Đối với nồng độ % về khối lượng :
m
1
c
1
/c
2
-c
1/
m
1
/C
2
-c
1
/

c =
m
2
c
2
/c
1

-c/ m
2
/c
1
-c/

Thí dụ 1: Hòa tan 200g SO
3
vào m g dung dòch H
2
SO
4
49% ta được dung dòch H
2
SO
4
78.4% giá trò của m là:
a/133.3 b/146.9 c/272.2 d/300
Hướng dẩn giải :
Phương trình phản ứng :SO
3
+ H
2
O H
2
SO
4
(1)
100gSO
3

80
100.98
=122.5 g
Nồng độ dung dòch H
2
SO
4
tương ứng 122.5%
gọi m
1
m
2
lần lược có khối lượng SO
3
và dung dòchH
2
SO
4
49% cần lấy .Theo (1) ta
có : m
1
49-78.4
= =29.4 : 44.1
m
2
122.5-78.4
m
2
=44.1 / 29.4 . 200 = 300(g)

đáp án d
b/đối với nồng độ mol/lit
v
1
c
1
v
2
c
2
Thí dụ 1 :cần trộn 2 lit mêtan với một thể tích đồng đẳng X của mê tan để thu được
hổn hợp khí có tỉ khối hơi so với H=15 .X là:
a/C
3
H
8
b/C
4
H
10
c/C
5
H
12
d/C
6
H
14
VCH
4

M
1
=16 M
2
-30
M =15.2=30
VM
2
M
2
=M
2
16-30
VCH
4
M
2
-30 M
2
-30=28

VM
2
14
M
2
=58 14n+2=58 n=4 C
4
H
10

Thí dụ 2: để thu được dung dòch HCL 25%cần lầy m
1
(g) dung dòch HCL 45%pha với
m
2
g dung dòch HCL 15%. Tỉ lệ m
1
/m
2
là :
a/1:2 b/1:3 c/ 2:1 d/3:1
hướng dẩn công thức(1) : m
1
45-25
--- = -------= 20:10 =2:1 đáp án C
m
2
15-25
Thí dụ 3: để pha được 500 ml dung dòch nước muối sinh lí (C=0.9%)cần lấyV ml
dung dòch NaCl 3%. Giá trò của V là :
a/150 b/214.3 c/285.7 d/350
Cách I :
Ta có sơ đồ: V
1
(NaCL) 3 0-0.9
0.9
V
2
(H
2

O) 0 3-0.9
0.9
V
1
=----------.500=150 ml Đáp án a.
2.1+0.9
Cách II: C
1
V
1
=C
2
V
2

500 .0.9 =3. V
2
V
2
=150 ml
Phương pháp này không những hữu ích trong việc pha chế các dung dòch mà còn có
thể pha chếcác dung dòch áp dụng cho trường hợp đặc biệt hơn như pha chế một chất
rắn vào dung dòch .Khi đó phải chuyển nồng độ của chất rắn nguyên chất thành
nồng độ tương ứng với lượng chất tan trong dung dòch .
Thí du ï4 :Hòa tan 3.164 g hỗn hợp hai muối CaCO
3
và BaCO
3
bằng HCI dư thu được
448 ml khí CO

2
(đktc) .Thành phần số mol của BaCO
3
là:
a/ 50% b/55% c/60% d/65%
nco
2
=0.448:22.4=0.02(mol) M= 3.164:0.02=158,2g
áp dụng sơ đồ đường chéo :
BaCO
3
(M
1
=197) 100-158.2= 58.2
M=158.2
CaCO
3
(M
2
=100) 197-158.2 =38.8
58.2
%n BaCO
3
= ---------.100 =60% Đáp án C
58.2+38.8
Trên đây là một số thí dụ để giải nhanh bài toán hóa học các bài tập này rất đa
dạng vì vậy đòi hỏi giáo viên phải nắm vửng phương pháp song củng cần có sự vận
dụng linh hoạt đối với từng trường hợp cụ thể và cần phải có sự tìm tòi để hoàn
thành và hình thành kỉ năng giải toán của giáo viên.
b/Bài toán về pha loãûng hay cô đặc dung dòch:

*Pha loãûng hay cô đặc dung dòch:
+Pha loảng nồng độ giảm.
+Cô đặc nồng độ tăng.
+Lượng chất tan không thay đổi.
+Công thức pha loãng hay cô đặc.
C
1
m
1
=C
2
m
2

C
1
V
1
=C
2
V
2