Phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội : Luận văn ThS. Luật: 60 38 01
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.51 MB, 122 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ KIM NGÂN
PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT Ở CƠ SỞ
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử Nhà nƣớc và Pháp luật
Mã số: 60 38 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: GS. TS Hoàng Thị Kim Quế
HÀ NỘI - 2013
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố
trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn
trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực.
Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các
nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc
gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƢỜI CAM ĐOAN
Nguyễn Thị Kim Ngân
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục viết tắt
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHỔ BIẾN,
GIÁO DỤC PHÁP LUẬT Ở CƠ SỞ .................................................. 7
1.1.
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT Ở
CƠ SỞ ..................................................................................................... 7
1.1.1. Khái niệm phổ biến, giáo dục pháp luật: ............................................... 7
1.1.2. Cơ sở pháp lý của việc phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ sở ................... 15
1. 2.
NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP
LUẬT Ở CƠ SỞ ................................................................................... 19
1.2.1. Về chủ thể, đối tƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật ............................ 19
1.2.2. Về nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật............................................ 32
1.2.3. Về hình thức và phƣơng pháp phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ
sở xã, phƣờng ....................................................................................... 38
1.3.
MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA VÀ YÊU CẦU CỦA VIỆC PHỔ BIẾN,
GIÁO DỤC PHÁP LUẬT Ở CƠ SỞ ................................................... 45
1.3.1. Mục đích, ý nghĩa của việc phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ sở
xã, phƣờng ............................................................................................ 45
1.3.2. Yêu cầu của việc phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ sở ....................... 50
1.4.
CÁC ĐIỀU KIỆN CƠ BẢN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG, HIỆU
QUẢ CỦA CÔNG TÁC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
Ở CƠ SỞ .............................................................................................. 53
1.4.1. Đảm bảo quyền đƣợc thông tin, quyền đƣợc tham gia quản lý nhà
nƣớc của công dân ................................................................................ 53
1.4.2. Đảm bảo tính phù hợp với đối tƣợng, địa bàn, tính khả thi, tính
hiệu quả của hoạt động PBGDPL ........................................................ 56
1.4.3. Hiệu quả của công tác phổ biến giáo dục pháp luật ở cơ sở ................. 57
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT
LƢỢNG, HIỆU QUẢ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT Ở
CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY ........ 59
2.1.
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
Ở CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY ........... 59
2.1.1. Một số điểm đặc thù về c ), Tòan tập, Tập 10, Nxb Tiến bộ, Matxcơva.
64. V.I. Lênin (1976), Tòan tập, Tập 33, Nxb Tiến bộ, Matxcơva.
65. Văn phòng Quốc hội (1997), Báo cáo công tác của Quốc hội và các cơ
quan của Quốc hội nhiệm kỳ khóa IX (1992- 1997), Hà Nội.
66. Viện kiểm sát nhân dân tối cao (1999), Báo cáo công tác của Viện trưởng Viện
kiểm sát nhân dân tối cao tại kỳ họp thứ VI Quốc hội khoá X năm 1999.
67. Viện nghiên cứu Nhà nƣớc và pháp luật (1994), Xã hội và pháp luật, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
68. Viện nghiên cứu Nhà nƣớc và pháp luật (1995), Những vấn đề lý luận cơ
bản về Nhà nước và pháp luật, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
69. Nguyễn Cửu Việt (1996), Những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý Nhà
nước, tập bài giảng, Khoa luật Đại học Quốc gia Hà Nội
70. Nguyễn Cửu Việt (1997), “Hệ thống ngành luật hành chính Việt Nam”,
Giáo trình luật hành chính Việt Nam, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
71. Võ Khánh Vinh (1995), Những cơ sở khoa học của hoạt động xây dựng
pháp luật ở nước ta, Hà Nội.
109
MỘT SỐ SÁCH – TÀI LIỆU
TÁC GIẢ ĐÃ THAM GIA BIÊN SOẠN
1.
Tài liệu hƣớng dẫn nghiệp vụ hoà giải ở cơ sở trên địa bàn thành phố Hà
Nội (tháng 8/2006) (Lƣu hành nội bộ).
2.
Hội đồng PHCT PBGDPL thành phố Hà Nội (2006), Hỏi - Đáp pháp luật
trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội và phòng chống tội
phạm(Lƣu hành nội bộ).
3.
Hội đồng PHCT PBGDPL thành phố Hà Nội (2005), Hỏi - Đáp pháp luật
về Thủ đô Hà Nội, Nxb Hà Nội, Hà Nội.
4.
Hội đồng PHCT PBGDPL thành phố Hà Nội (2006), Hỏi - Đáp một số
quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005, Nxb Hà Nội, Hà Nội.
5.
Hội đồng PHCT PBGDPL thành phố Hà Nội (2007), Hỏi – Đáp một số
quy định về phòng chống tội phạm, Nxb Hà Nội, Hà Nội.
6.
Tài liệu hƣớng dẫn nghiệp vụ tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
trên địa bàn thành phố Hà Nội. (Lƣu hành nội bộ)
110
PHỤ LỤC
MẪU PHIẾU KHẢO SÁT (thực hiện ở 1500 ngƣời dân)
Uỷ ban MTTQ – Hội đồng PHCT PBGDPL
Thành phố
******
PHIẾU KHẢO SÁT PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRONG
CỘNG ĐỒNG DÂN CƢ TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
Thực hiện Kế hoạch số 470/KH-MTHN ngày 14/9/2010 của Uỷ ban
MTTQ thành phố Hà Nội về việc triển khai thực hiện đề án “Xây dựng và đẩy
mạnh công tác tuyên truyền, vận động chấp hành pháp luật trong cộng đồng
dân cƣ”. Ban Thƣờng trực Uỷ ban MTTQ thành phố tiến hành đợt khảo sát về
công tác giáo dục tuyên truyền vận động chấp hành pháp luật trong địa bàn
dân cƣ ở 3 xã, phƣờng làm điểm. Xin ông, bà vui lòng cho biết ý kiến của
mình (bằng cách đánh dấu X, vào ô hoặc viết vào dòng trống) về những
nội dung sau đây để giúp MTTQ thành phố có cơ sở đánh giá tình hình và tổ
chức triển khai thực hiện.
Xin trân trọng cảm ơn ông (bà)
Câu 1: Ông (bà) biết các nội dung văn bản pháp luật bằng cách nào?
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Câu 2: Ông (bà) nhận xét việc chấp hành pháp luật Nhà nước, các quy định
ở cơ sở của nhân dân đại phương nơi cư trú như thế nào?
Tốt
Bình thƣờng
Chƣa tốt
Khó trả lời
Câu 3: Theo ông (bà) công tác giáo dục, tuyên truyền pháp luật trong cộng
đồng dân cư thời gian qua như thế nào?
Tốt
3.1. Việc gửi các văn bản quy
phạm pháp luật đến nhân dân
3.2. Tuyên truyền trên hệ thống loa
truyền thanh
3.3. Tuyên truyền qua các cuộc
họp của cơ quan, đoàn thể, họp dân
3.4. Tổ chức các lớp tập huấn
3.5. Tuyên truyền các văn bản
pháp luật qua báo chí
3.6. Tuyên truyền qua tƣ vấn pháp luật
3.7. Việc tổ chức và sử dụng tủ sách
pháp luật ở phƣờng, xã, khu dân cƣ
Bình
thƣờng
Chƣa
tốt
Khó trả
lời
và các ý kiến khác về thực trạng xây dựng tủ sách pháp luật ở cơ sở
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Câu 4: Công tác vận động chấp hành pháp luật ở cộng đồng dân cư như
thế nào?
Tốt
Bình thƣờng
Chƣa tốt
Khó trả lời
Câu 5: Ông (bà) nhận xét ý thức chấp hành pháp luật của các đối tƣợng ở khu
dân cƣ nhƣ thế nào?
Tốt
Bình
Chƣa
Khó trả
thƣờng
tốt
lời
5.1. Cán bộ, đảng viên
5.2. Các hộ dân
5.3. Các bộ chính quyền
5.4. Cán bộ MTTQ các đoàn thể
5.5. Các chức sắc tôn giáo
Câu 6: Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu
dân cư" có tác động như thế nào đối với việc chấp hành pháp luật.
Không có gì tác động
Tốt
Bình thƣờng
Câu 7: Đánh giá về mức độ hiểu biết pháp luật của nhân dân trong cộng
đồng dân cư.
Tốt
Mức độ
ít hiểu biết
Khó trả lời
Câu 8: Tình trạng vi phạm pháp luật do nguyên nhân nào?
- Không đƣợc phổ biến, quán triệt
- Nhân dân ít quan tâm
- Do không hiểu biết chế độ, chính sách
- Do các chế độ chính sách và các quy định không đồng bộ
- Do công tác quản lý yếu kém
- Do cố tình vi phạm
- Do không xử lý nghiêm các vi phạm
- Do ít hiểu biết về pháp luật
Câu 9: Các văn bản luật trên các lĩnh vực nào được nhân dân quan tâm tìm
hiểu.
- Lĩnh vực kinh tế
- Về đất đai
- Chế độ chính sách
- An ninh quốc gia
- Luật dân sự
- Luật hình sự
- Luật chống tham nhũng
- Luật về tổ chức Nhà nƣớc
Xin cho biết thêm những lĩnh vực nào nhân dân quan tâm nhất.
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Câu 10: Ông (bà) cho biết kết quả thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở như
thế nào?
Tốt
Chƣa tốt
Còn hình thức
Khó trả lời
Câu 11: Theo ông (bà) để thực hiện tốt công tác giáo dục, tuyên truyền và vận
động chấp hành pháp luật ở cộng đồng dân cư cần thực hiện tốt những hình thức
nào dưới đây? Hình thức nào có hiệu quả (sắp xếp theo thứ tự từ 1 đến 6)
- Tổ chức phổ biến học tập
- Tuyên truyền qua hệ thống truyền thanh
- Phát tờ gấp nội dung ngắn gọn, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện
- Xây dựng các “Nhóm nòng cốt” để tuyên truyền, vận động
- Tổ chức các câu lạc bộ pháp luật
- Xây dựng tủ sách phápluật
- Thi tìm hiểu pháp luật qua các hình thức giao lƣu, văn hoá văn nghệ
- Các hình thức khác:..........................................................................................
Câu 12: Xin ông (bà) cho biết vai trò của MTTQ và các đoàn thể nhân dân trong
việc tuyên truyền, vận động chấp hành pháp luật ở cộng đồng dân cư.
Khó trả lời
Tốt
Chƣa tốt
Còn hình thức
Câu 13: Theo ông (bà), để thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động chấp
hành pháp luật trong cộng đồng dân cƣ. MTTQ và các đoàn thể nhân dân cần
làm gì và làm nhƣ thế nào (ghi tóm tắt).
Câu 14: Xin ông (bà) cho biết một số thông tin về bản thân
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
1. Tuổi
2. Giới tính: Nam , Nữ
3. Trình độ văn hoá: phổ thông , trung cấp , đại học , trên đại học
4. Nghề nghiệp:
5. Là cán bộ , cán bộ các đoàn thể , cán bộ chính quyền
6. Nơi sinh sống thành thị , nông thôn
----------------------------
Tổng hợp phiếu khảo sát, phổ biến giáo dục pháp luật trong cộng đồng
dân cƣ trên địa bàn Hà Nội
Nơi thực hiện: Uỷ ban MTTQ thành phố Hà Nội.
Số phiếu phát ra: 1.500
Số phiếu thu về: 1.335
Câu
Câu 2
Câu 3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
Câu 4
Câu 5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
Câu 6
Câu 7
Câu 8
Câu 9
Tốt
Bình thƣờng
Chƣa tốt
548
590
125
440
600
221
636
478
134
615
460
87
444
570
231
518
482
174
354
562
302
250
408
522
570
570
104
845
270
48
412
726
127
802
37
52
849
293
26
498
498
95
796
438
15
324
753
162
Không đƣợc phổ biến quán triệt
Nhân dân ít quan tâm
Do không hiểu biết chế độ chính sách
Do các chế độ chính sách và các quy định
không đồng bộ
Do công tác quản lý yếu kém
Do cố tình vi phạm
Do không xử lý nghiêm các vi phạm
Do ít hiểu biết về pháp luật
Lĩnh vực kinh tế
Về đất đai
Chế độ chính sách
Khó trả lời
11
4
5
10
41
48
81
81
13
8
6
9
10
131
9
25
372
645
538
560
453
520
780
707
736
950
897
Câu 10
Câu 12
An ninh quốc gia
Luật Dân sự
Luật Hình sự
Luật Chống tham nhũng
Luật về tổ chức Nhà nƣớc
632
399
267
Tổ chức phổ biến học tập
Tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh
Phát tờ rơi nội dung ngắn gọn, dễ nhớ, dễ
hiểu, dễ thực hiện
Xây dựng các nhóm nòng cốt để tuyên truyền,
vận động
Tổ chức các câu lạc bộ pháp luật
Xây dựng tủ sách pháp luật
Thi tìm hiểu pháp luật qua các hình thức giao
lƣu, văn hoá văn nghệ
Các hình thức khác
719
260
201
Tuổi từ 18 đến 40
41 đến 60
61 đến 70
Nam
Nữ
Trình độ văn hoá: phổ
thông
Trung cấp
Đại học
Trên đại học
Cán bộ
Cán bộ đoàn thể
Cán bộ chính quyền
Sinh sống ở thành thị
Sinh sống ở nông thôn
: 189
: 444
: 381
: 723
: 411
: 735
: 183
: 198
: 18
: 312
: 498
: 324
: 633
: 672
462
509
384
934
319
26
384
398
336
330
259
249
150
34
