Quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Nha Trang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THÁI THU THỦY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
CỦA TRƢỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2019


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THÁI THU THỦY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
CỦA TRƢỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.140114

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS ĐẶNG XUÂN HẢI

HÀ NỘI - 2019

LỜI CẢM ƠN
Luận văn tốt nghiệp cao học được hoàn thành tại Trường Đại học Giáo dục Đại học Quốc gia Hà Nội. Có được bản luận văn tốt nghiệp này, tác giả xin bày tỏ
lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, Khoa Quản
lý giáo dục, các thầy giáo, cô giáo thuộc Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc
gia Hà Nội đã nhiệt tình giảng dạy và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học
tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc, kính trọng nhất tới
PGS.TS. Đặng Xuân Hải - người thầy đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ tôi
trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn các thầy, cô trong Ban Giám hiệu, các phòng, ban,
khoa và toàn thể các giảng viên của Trường Đại học Nha Trang đã quan tâm, tạo
mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu, hoàn
thành luận văn tốt nghiệp.
Dù đã rất cố gắng trong thời gian thực hiện đề tài, song không thể tránh khỏi
những hạn chế, thiếu sót. Kính mong các thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp tham
gia góp ý để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 6 năm 2019
Tác giả

Nguyễn Thái Thu Thủy

i


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CBQL:

Cán bộ quản lý

CNH-HĐN: Công nghiệp hóa - hiện đại hóa
CSVC:

Cơ sở vật chất

ĐH:

Đại học

ĐHNT:

Đại học Nha Trang

ĐHQG:

Đại học Quốc gia

GD:

Giáo dục

GD&ĐT:

Giáo dục và Đào tạo

GDĐH:

Giáo dục đại học

GV:

Giảng viên

GVĐH:

Giảng viên đại học

HSSV:

Học sinh, sinh viên

KT-XH:

Kinh tế - xã hội

NCKH:

Nghiên cứu khoa học

NVSP:

Nghiệp vụ sư phạm

QLGD:

Quản lý giáo dục

TW:

Trung ương

VLVH:

Vừa làm vừa học

ii


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn .................................................................................................................. i
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt ...................................................................... ii
Danh mục các bảng .................................................................................................. vii
Danh mục các biểu .................................................................................................... ix
Danh mục các sơ đồ ....................................................................................................x
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI
MỚI GIÁO DỤC........................................................................................................................... 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ...........................................................................7
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ..................................................................9
1.2.1. Khái niệm giảng viên; đội ngũ giảng viên ...............................................9
1.2.2. Khái niệm bồi dưỡng; bồi dưỡng đội ngũ giảng viên ............................11
1.2.3. Khái niệm quản lý; quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên .........13
1.3. Vai trò, vị thế của trƣờng đại học trong bối cảnh đổi mới giáo dục ...........17
1.3.1. Trường đại học trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ............17
1.3.2. Trường đại học với yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục,
đào tạo ..............................................................................................................20
1.4. Yêu cầu của đổi mới giáo dục đại học đối với đội ngũ giảng viên trong

giai đoạn hiện nay....................................................................................................21
1.4.1. Một số nội dung đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt
Nam giai đoạn 2006-2020 ................................................................................21
1.4.2. Những yêu cầu của đổi mới giáo dục đại học nói riêng đối với đội
ngũ giảng viên trong giai đoạn hiện nay ..........................................................22
1.5. Nội dung của hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ giảng viên ................................24
1.5.1. Mục tiêu bồi dưỡng.................................................................................24
1.5.2. Nguyên tắc bồi dưỡng.............................................................................25
1.5.3. Nội dung bồi dưỡng ................................................................................25

iii


1.5.4. Phương thức bồi dưỡng ..........................................................................27
1.5.5. Đánh giá kết quả bồi dưỡng ...................................................................28
1.6. Nội dung quản lý hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ giảng viên .........................28
1.6.1. Phân tích nhu cầu bồi dưỡng của đội ngũ giảng viên ............................28
1.6.2. Lập kế hoạch bồi dưỡng .........................................................................29
1.6.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ..................................................30
1.6.4. Chỉ đạo, điều hành quá trình thực hiện ..................................................30
1.6.5. Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng...................................30
1.7. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý quản lý bồi dƣỡng đội ngũ giảng viên .........31
1.7.1. Yếu tố khách quan ..................................................................................31
1.7.2. Yếu tố chủ quan ......................................................................................33
Tiểu kết chƣơng 1 ....................................................................................................36
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CỦA TRƢỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG ĐÁP
ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ...............................................................37
2.1. Khái quát về Trƣờng Đại học Nha Trang......................................................37
2.1.1. Vài nét về quá trình hình thành và phát triển của Nhà trường ..............37

2.1.2. Tầm nhìn, sứ mạng của Nhà trường .......................................................38
2.1.3. Cơ cấu tổ chức, bộ máy ..........................................................................38
2.1.4. Hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ
của Nhà trường .................................................................................................41
2.2. Đặc trƣng về vị trí địa lý và đặc thù vùng miền ............................................45
2.3. Mô tả quá trình điều tra thực trạng ...............................................................46
2.3.1. Mục đích điều tra....................................................................................46
2.3.2. Nội dung và cách thức tiến hành điều tra ..............................................46
2.3.3. Đối tượng điều tra ..................................................................................47
2.3.4. Thời gian điều tra ...................................................................................47
2.3.5. Phương pháp xử lý số liệu ......................................................................47
2.4. Thực trạng đội ngũ giảng viên Trƣờng Đại học Nha Trang ........................48
2.4.1. Về số lượng, cơ cấu ................................................................................48
2.4.2. Về chất lượng ..........................................................................................50

iv


2.5. Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ giảng viên của Trƣờng Đại
học Nha Trang .........................................................................................................59
2.5.1. Nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên về vai trò của
hoạt động bồi dưỡng giảng viên .......................................................................59
2.5.2. Nhu cầu bồi dưỡng của đội ngũ giảng viên ...........................................63
2.5.3. Nội dung bồi dưỡng đội ngũ giảng viên .................................................66
2.5.4. Phương thức bồi dưỡng đội ngũ giảng viên ...........................................68
2.5.5. Kết quả bồi dưỡng ..................................................................................69
2.6. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ giảng viên của
Trƣờng Đại học Nha Trang ....................................................................................70
2.6.1. Công tác lập kế hoạch bồi dưỡng ...........................................................70
2.6.2. Công tác tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ....................................73

2.6.3. Công tác chỉ đạo, điều hành quá trình thực hiện ...................................78
2.6.4. Công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng.................................79
2.7. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng
đội ngũ giảng viên Trƣờng Đại học Nha Trang ...................................................81
2.8. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ giảng viên
Trƣờng Đại học Nha Trang ....................................................................................83
2.8.1. Những kết quả đạt được .........................................................................85
2.8.2. Một số hạn chế........................................................................................86
2.8.3. Nguyên nhân của các hạn chế ................................................................87
Tiểu kết chƣơng 2 ....................................................................................................88
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG ĐỘI
NGŨ GIẢNG VIÊN CỦA TRƢỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG NHẰM
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ......................................................89
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng đội
ngũ giảng viên của Trƣờng Đại học Nha Trang ...................................................89
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, sự phát triển bền vững .....................89
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện ........................................................89
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ..........................................................90
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, thiết thực và khả thi ......................91

v


3.2. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ giảng viên của
Trƣờng Đại học Nha Trang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục .........................92
3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức nâng cao nhận thức cho đội ngũ giảng viên
và CBQL các cấp về tầm quan trọng và sự cần thiết của công tác bồi
dưỡng đội ngũ giảng viên để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ....................92
3.2.2. Biện pháp 2: Hoàn thiện hệ thống văn bản quy định, quy chuẩn về
hoạt động bồi dưỡng.........................................................................................95

3.2.3. Biện pháp 3: Nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch đội ngũ giảng
viên, dự báo nhu cầu bồi dưỡng của giảng viên trong quá trình phát triển
Nhà trường .......................................................................................................98
3.2.4. Biện pháp 4: Lập kế hoạch bồi dưỡng gắn với điều tra nhu cầu của các
đối tượng được bồi dưỡng và yêu cầu đổi mới đào tạo của Nhà trường .............100
3.2.5. Biện pháp 5: Tổ chức, thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động
bồi dưỡng bám sát mục tiêu và yêu cầu đặt ra cho các lớp bồi dưỡng................103
3.2.6. Biện pháp 6: Tạo lập các điều kiện cho hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
giảng viên.........................................................................................................106
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...................................................................108
3.4. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất.......109
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm..........................................................................109
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ..........................................................................109
3.4.3. Đối tượng và phương pháp khảo nghiệm .............................................109
3.4.4. Phương pháp xử lý, phân tích số liệu ...................................................109
3.4.5. Kết quả thu được ..................................................................................110
Tiểu kết chƣơng 3 ..................................................................................................114
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................115
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................118
PHỤ LỤC

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Cơ cấu nhân sự Trường ĐHNT giai đoạn 2014-2018 ........................39

Bảng 2.2.

Quy mô đào tạo của Nhà trường giai đoạn 2014-2018 .......................42

Bảng 2.3.

Thống kê số lượng đề tài NCKH được triển khai trong giai đoạn
2014-2018 ...........................................................................................43

Bảng 2.4.

Thống kê bài báo đăng trên tạp chí khoa học giai đoạn 2014-2018 .........44

Bảng 2.5.

Mẫu khảo sát chia theo đối tượng .......................................................47

Bảng 2.6.

Thống kê số lượng GV Trường ĐHNT giai đoạn 2014-2018 ............48

Bảng 2.7.

Số liệu khảo sát về phẩm chất của đội ngũ GV Trường ĐHNT
(n=214) ................................................................................................51

Bảng 2.8.

Thực trạng chất lượng đội ngũ GV Trường ĐHNT giai đoạn
2014-2018 ...........................................................................................53

Bảng 2.9.

Kết quả đánh giá năng lực đội ngũ GV Trường ĐHNT .....................55

Bảng 2.10.

Kết quả đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của đội ngũ GV Trường ĐHNT .....57

Bảng 2.11.

Kết quả thăm dò ý kiến về mức độ quan trọng của hoạt động bồi
dưỡng đội ngũ GV tại Trường ĐHNT ................................................59

Bảng 2.12.

Kết quả thăm dò ý kiến về mức độ quan tâm của lãnh đạo Nhà
trường đối với hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV Trường ĐHNT ......61

Bảng 2.13.

Thống kê số lượng GV được cử đi bồi dưỡng nâng cao trình độ
lý luận chính trị, trình độ chuyên môn giai đoạn 2014-2018 ..............61

Bảng 2.14.

Thống kê số lượt GV tham gia bồi dưỡng cập nhật chuyên môn,
bồi dưỡng nghiệp vụ, giai đoạn 2014-2018 ........................................62

Bảng 2.15. Khảo sát nhu cầu BD của đội ngũ GV Trường ĐHNT ........................64
Bảng 2.16.

Kết quả khảo sát việc thực hiện các nội dung bồi dưỡng đội ngũ
GV tại Trường ĐHNT (n= 214) ..........................................................67

Bảng 2.17.

Kết quả khảo sát đánh giá về phương thức bồi dưỡng đội ngũ
GV tại Trường ĐHNT (n = 214) .........................................................69

Bảng 2.18.

Kết quả bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị, trình độ
chuyên môn giai đoạn 2014-2018 .......................................................70

vii


Bảng 2.19.

Kết quả đánh giá thực trạng công tác lập kế hoạch bồi dưỡng đội
ngũ GV tại Trường ĐHNT (n=214) ....................................................71

Bảng 2.20.

Kết quả đánh giá thực trạng công tác lập kế hoạch bồi dưỡng đội
ngũ GV tại Trường ĐHNT của CBQL và GV ....................................72

Bảng 2.21.

Kết quả đánh giá công tác thực hiện kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ

GV của Trường ĐHNT (n=214) .........................................................76

Bảng 2.22.

Kết quả đánh giá của CBQL và GV về công tác thực hiện kế
hoạch bồi dưỡng đội ngũ GV của Trường ĐHNT ..............................77

Bảng 2.23.

Kết quả khảo sát về công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi
dưỡng đội ngũ GV của Trường ĐHNT (n=214) .................................79

Bảng 2.24.

Kết quả khảo sát trong CBQL về công tác kiểm tra, đánh giá
hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV của Trường ĐHNT (n=73)............80

Bảng 2.25.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
GV của Trường ĐHNT (n=214) .........................................................81

Bảng 2.26.

Kết quả đánh giá của GV và CBQL về quản lý hoạt động bồi
dưỡng đội ngũ GV của Trường ĐHNT ...............................................84

Bảng 3.1.

Kết quả khảo sát về mức độ cấp thiết và tính khả thi của các biện

pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV của Trường
ĐHNT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục (n=35) ............................110

viii


DANH MỤC CÁC BIỂU
Biểu đồ 2.1.

Đánh giá mức độ quan trọng của hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
GV tại Trường ĐHNT .......................................................................60

Biểu đồ 2.2.

Kết quả khảo sát về việc Nhà trường cử GV tham gia các lớp bồi dưỡng ....63

Biểu đồ 2.3.

Kết quả khảo sát về việc GV tham gia các lớp bồi dưỡng do
Nhà trường cử và tự bồi dưỡng .........................................................63

Biểu đồ 2.4.

Đánh giá về kết quả thực hiện các nội dung bồi dưỡng đội ngũ
GV tại Trường ĐHNT .......................................................................68

Biểu đồ 2.5.

So sánh kết quả đánh giá các yếu tố trong công tác thực hiện kế
hoạch bồi dưỡng đội ngũ GV của Trường ĐHNT ............................76

Biểu đồ 2.6.

So sánh kết quả đánh giá các yếu tố trong công tác kiểm tra
đánh giá hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV Trường ĐHNT ..............80

Biểu đồ 2.7.

So sánh kết quả đánh giá của GV và CBQL về quản lý hoạt
động bồi dưỡng đội ngũ GV của Trường ĐHNT ..............................84

ix


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1.

Chức năng của giảng viên .....................................................................23

Sơ đồ 1.2.

Năng lực của giảng viên .......................................................................24

Sơ đồ 2.1.

Sơ đồ hệ thống cơ cấu bộ máy tổ chức của Trường ĐHNT .................39

Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội
ngũ GV của Trường ĐHNT ................................................................108

x


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là con đường tất yếu đưa nền sản
xuất nhỏ lên nền sản xuất lớn và là một trong những nhiệm vụ cơ bản của nền kinh
tế các nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua giai đoạn phát triển tư bản chủ
nghĩa. Ở nước ta, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã được xác định ngay từ Đại hội
III của Đảng và tiếp tục được Đại hội XII khẳng định “Đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản thành nước công nghiệp theo
hướng hiện đại”.
Yếu tố quyết định sự thắng lợi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
chính là nguồn lực con người, mà chất lượng nguồn lực này lại chủ yếu phụ thuộc
vào chất lượng của giáo dục và đào tạo. Không thể phủ nhận vai trò đặc biệt quan
trọng của giáo dục và đào tạo trong chiến lược phát triển của mỗi quốc gia, cùng với
khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh
tế và phát triển xã hội. Vì thế, Nghị quyết đại hội lần thứ hai Ban chấp hành Trung
ương Đảng khóa VIII xác định "Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng
đầu, là nền tảng, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước"
Đội ngũ giảng viên là lực lượng chính thực hiện mục tiêu giáo dục, đào tạo,
biến các mục tiêu giáo dục thành hiện thực. Điều 15 Luật Giáo dục ghi rõ “Nhà
giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục”. Giảng viên,
họ là những người trực tiếp giảng dạy lý thuyết và hướng dẫn thực hành; hướng dẫn
sinh viên và học viên hoàn thành đồ án, luận văn tốt nghiệp trình độ cao đẳng, đại
học, cao học cũng như luận án tiến sĩ của các nghiên cứu sinh; tham gia xây dựng
kế hoạch, nội dung, chương trình đào tạo; tham gia đổi mới phương pháp giảng dạy,
phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của sinh viên, đồng thời
là người tổ chức và tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học; triển khai các hoạt

động chuyển giao công nghệ cho cơ sở sản xuất. Người giảng viên trong nền giáo
dục đại học hiện đại cần có năng lực và phẩm chất đa dạng, trước hết phải nói đến

1


năng lực chuyên môn. Xét một cách tổng quát, năng lực chuyên môn của giảng viên
bao gồm: năng lực nhận thức; năng lực giảng dạy và truyền thụ tri thức; năng lực
nghiên cứu khoa học. Do đó công tác bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn,
nghiệp vụ là yêu cầu cấp bách, sống còn, là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên
đối với bất kỳ một cơ sở giảng dạy đại học nào, đòi hỏi từ Hiệu trưởng đến bản thân
mỗi giảng viên, viên chức hành chính và người lao động trong nhà trường phải quan
tâm và lập kế hoạch triển khai thực hiện thường xuyên và có hiệu quả.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo luôn được Đảng, Nhà nước ta
dành sự quan tâm: Chỉ thị số 4 -CT TW ngày 15 6 2

4 của

an

í thư Trung

ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ rõ: “Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng,
đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối
sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo”; Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ XI đã khẳng định: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo
hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong
đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý
giáo dục là khâu then chốt”.

Trong những năm qua, đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Nha Trang
được tăng cường về số lượng, nâng cao về chất lượng; công tác đào tạo, bồi dưỡng
theo tiêu chuẩn của Nhà trường luôn được quan tâm; chú trọng hỗ trợ thủ tục và đầu
tư kinh phí; nâng cao chất lượng và hiệu quả; từng bước giúp đội ngũ này đáp ứng
được yêu cầu chuẩn nghề nghiệp theo quy định. Tại một số khoa số lượng giảng
viên vượt chuẩn, được thể hiện qua năng lực ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu tìm kiếm
học bổng đi đào tạo, nghiên cứu ở các nước có trình độ khoa học kỹ thuật tiên tiến
của thế giới như Pháp, Nhật, Úc, Na Uy, Hàn Quốc.... Tuy nhiên do việc lựa chọn
ngành nghề đào tạo luôn biến động theo nhu cầu thị trường trong thời gian qua làm
cho việc quản lý, quy hoạch chuyên môn cũng như bổ sung đội ngũ giảng viên cho
các khoa vẫn còn một số tồn tại và hạn chế; gây ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo
đối với sinh viên và học viên.
Bên cạnh đó, đội ngũ giảng viên Trường Đại học Nha Trang hầu hết được

2


đào tạo, tốt nghiệp từ các trường không chuyên về sư phạm nên nghiệp vụ sư
phạm còn hạn chế, vì vậy công tác bồi dưỡng thường xuyên về năng lực sư phạm
là rất cần thiết.
Mặt khác, với yêu cầu của “đổi mới căn bản giáo dục đại học” là đội ngũ
giảng viên các trường đại học phải được chuẩn hóa về năng lực nghiên cứu khoa
học, năng lực sư phạm và có tâm huyết cao với sự đổi mới để đáp ứng yêu cầu ngày
càng cao về chất lượng sinh viên được đào tạo tốt nghiệp ra trường của xã hội, của
các các đơn vị sử dụng lao động trong nước cùng với xu thế hội nhập ngày càng
sâu, rộng với thế giới và khu vực. Chuẩn nghề nghiệp đối với giảng viên theo quy
định của Việt Nam sẽ ngày càng được điều chỉnh theo hướng nâng cao và hoàn
thiện. Với bối cảnh thực tế như đã nêu, đặt ra những yêu cầu cấp thiết về công tác
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên theo chuẩn nghề nghiệp
phải được thường xuyên và có kế hoạch lâu dài.

Với vai trò là người chuyên trách công tác đào tạo bồi dưỡng, bản thân trong
quá trình nghiên cứu cũng nhận thấy: Cần phải có nghiên cứu một cách cụ thể và
toàn diện về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên để nhằm phát triển đổi
ngũ một cách bền vững, căn cơ và đáp ứng được xu thế phát triển của xã hội về
nguồn nhân lực chất lượng cao.
Xuất phát từ những lý do nêu trên, tôi lựa chọn đề tài “Quản lý hoạt động
bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Nha Trang đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng về quản lý hoạt động
bồi dưỡng đội ngũ giảng viên ở Trường Đại học Nha Trang, đề tài sẽ nghiên cứu cụ
thể và đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi
dưỡng đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Nha Trang nhằm nâng cao chất
lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên trường đại học.

3


3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Trường Đại học Nha Trang.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên Trường Đại học
Nha Trang và các biện pháp cụ thể như thế nào để nâng cao chất lượng đội ngũ
nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay?
5. Giả thuyết khoa học
Để quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên Trường Đại học Nha
Trang có chất lượng và hiệu quả, cần có những nghiên cứu một cách khoa học. Nếu

có những nghiên cứu một cách khoa học trên cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý
hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Trường Đại học Nha Trang, từ đó đề
xuất và áp dụng các biện pháp một cách đồng bộ sẽ nâng cao chất lượng và hiệu quả
của quản lý hoạt động này đáp ứng nhu cầu xây dựng đội ngũ giảng viên có trình độ
chuyên môn và khả năng nghiên cứu khoa học ngày càng cao, tinh thông về nghiệp
vụ, vững vàng về chính trị góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng và hiệu
quả đào tạo của Nhà trường.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
Đề tài có các nhiệm vụ chính sau đây:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng nguồn nhân lực
nói chung và đội ngũ giảng viên ở trường đại học nói riêng.
- Phân tích thực trạng về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của
Trường Đại học Nha Trang.
- Đề xuất các biện pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Nha Trang.
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
7.1. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài tập trung nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng
viên của Trường Đại học Nha Trang.
- Đề tài được triển khai nghiên cứu trên cơ sở phân tích các số liệu, dữ liệu
liên quan đến quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của Trường Đại học
Nha Trang giai đoạn 2014-2018.
4


7.2. Đối tượng khảo sát
- Giảng viên của các khoa trực thuộc Trường.
- Lãnh đạo Trường và cán bộ quản lý các cấp từ cấp bộ môn trở lên.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Phân tích, tổng hợp, so sánh,

mô hình hóa… Nhóm các phương pháp này được sử dụng để tổng hợp các kết quả
nghiên cứu và xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra bằng bảng hỏi,
phỏng vấn. Nhóm các phương pháp này nhằm thu thập những thông tin, những
minh chứng cụ thể về một số vấn đề chính yếu của đề tài. Nhóm đối tượng phỏng
vấn là đội ngũ giảng viên các khoa và cán bộ quản lý các cấp được xác định trong
phạm vi nghiên cứu của đề tài, nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng, xác định các mặt
được cần phát huy và các mặt hạn chế để đưa ra giải pháp cụ thể.
- Sử dụng một số thuật toán, toán xác xuất thống kê, phần mềm tin học ứng
dụng. Nhóm phương pháp này được sử dụng để xử lý các kết quả điều tra, phân tích
kết quả nghiên cứu qua đó đánh giá thực trạng và khảo nghiệm tính cấp thiết, khả
thi của các biện pháp do đề tài đề xuất.
9. Những đóng góp của đề tài
Đề tài góp phần tổng kết, hoàn thiện cơ sở lý luận về quản lý giảng viên tại
các trường đại học và cao đẳng; nêu được những điểm mạnh cần phát huy và những
mặt hạn chế cần có biện pháp trong quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên
của Trường Đại học Nha Trang; cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các biện
pháp quản lý hiệu quả công tác này nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong
giai đoạn hiện nay.
Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng vào thực tiễn quản lý hoạt động bồi
dưỡng giảng viên trong khối trường đại học và cao đẳng, nhất là các trường khối kỹ
thuật công nghệ. Đưa ra được các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả trong
quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên cũng là nhằm nâng cao chất lượng
đào tạo và chất lượng nguồn nhân lực được đào tạo để phục vụ cho địa phương và
khu vực Nam Trung Bộ.

5


10. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo; luận văn được
cấu trúc ba chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên
trường đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của
Trường Đại học Nha Trang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của
Trường Đại học Nha Trang nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

6


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Vấn đề bồi dưỡng đội ngũ giảng viên (GV) các trường đại học, cao đẳng đã
và đang được Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi trong
toàn hệ thống từ Trung ương tới địa phương, nhằm xây dựng cho được một đội ngũ
GV ngày càng hoàn thiện, đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu,
đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục - đào tạo trong tình hình mới đủ sức hoàn thành
thứ mệnh lịch sử: nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất
nước. Chính vì vậy, công tác nghiên cứu về bồi dưỡng đội ngũ GV đã được triển
khai, tiêu biểu trong các nghiên cứu đó là một số công trình sau:
Theo tài liệu “ ồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giảng viên
cao cấp hạng I” của Bộ GD&ĐT phát hành (do NXBGD in năm 2 17) từ trang 195231 đã tổng thuật về vấn đề “phát triển đội ngũ giảng viên nói chung và giảng viên
cao cấp nói riêng” có nêu kinh nghiệm quốc tế về vấn đề này: “... Nhiều nước trên
thế giới không hài lòng về hệ thống giáo dục và đang tiến hành đổi mới... trước yêu
cầu đó đội ngũ giảng viên phải được bồi dưỡng nâng cao năng lực hành nghề của

mình.... những nước có nhiều chính sách đổi mới giáo dục đại học và đối với giảng
viên đại học như Trung Quốc bước đầu thu được những kết quả đáng ghi nhận....
Nghiên cứu thực hiện ở một số trường đại học Mỹ cho thấy mức độ hài lòng của
sinh viên phụ thuộc nhiều vào năng lực nghề nghiệp của giảng viên...” [7].
- Các tác giả James M. anner Jr và Harold C. Cannon đề cập ở quyển sách
“The Element of Teaching” [36]; đã chỉ ra sự thành công của GV gắn với các phẩm
chất “giỏi nghề”; “tự học” “uy tín”; “sáng tạo”; “lòng trắc ẩn”....và nhấn mạnh sự
ổn định về mặt cảm xúc của GV là rất quan trọng. Để đánh giá năng lực của GV tài
liệu này cũng chỉ ra các tiêu chí liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của một GV.
Với GVĐH có chức năng chính là giảng dạy, nghiên cứu khoa học và dịch vụ (hay

7


phục vụ cộng đồng) thì nội dung bồi dưỡng cũng gắn với 3 nhiệm vụ đó; tuy nhiên
các trường đại học ở các nước phát triển rất chú trọng bồi dưỡng năng lực NCKH
cho GVĐH vì họ cho đó là nền tảng để làm tốt nhiệm vụ kèm theo của một GVĐH.
Ở Việt nam cũng có một số đề tài NCKH về bồi dưỡng và đánh giá GVĐH.
Có thể kể ra đây một số công trình như: công trình của Đào Thị Oanh về “Giải pháp
nâng cao năng lực nghiệp vụ sư phạm, nghiên cứu khoa học giáo dục, quản lý quá
trình đào tạo cho giảng viên đại học sư phạm”; báo cáo tổng kết đề tài NCKH cấp
Bộ B2011-17-CT07 (chủ nhiệm đề tài PGS.TS. Đào Thị Oanh); sách “Đánh giá
giảng viên đại học” của Trần Xuân Bách, Nhà xuất bản Giáo dục (2016).
Cuốn sách “Đại cương khoa học quản lý” của Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị
Mỹ Lộc (2 1 ) đã nêu lên những khái niệm cơ bản của khoa học quản lý cũng như sự
quản lý của các học thuyết quản lý làm nền tảng về cơ sở lý luận cho lĩnh vực phát triển
nguồn nhân lực nói chung và phát triển nguồn nhân lực trong GDĐH nói riêng. Cuốn
sách “Quản lý giáo dục một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của các tác giả Nguyễn Thị
Mỹ Lộc, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Trọng Hậu, Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Sĩ Thư
(2 12) đã khái quát những vấn đề chung về quản lý giáo dục (QLGD), quá trình hình

thành lý luận QLGD, các mô hình QLGD,... và đặc biệt, cuốn sách đã chỉ ra những
khác biệt giữa lý luận QLGD với các lĩnh vực khác cũng như các đặc trưng của QLGD
trong thế kỷ XXI. Các cuốn sách trên là cẩm nang cho các nhà quản lý nói chung và
nhà QLGD nói riêng nghiên cứu để hoạch định kế hoạch, chính sách và tổ chức quản lý
phát triển nguồn nhân lực của tổ chức, đơn vị mình.
Liên quan đến vấn đề bồi dưỡng, quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV,
phát triển đội ngũ GV đã được một số luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ chuyên ngành
QLGD đề cập nghiên cứu:
- Luận án tiến sĩ “Quản lý đội ngũ giảng viên trong đại học đa ngành, đa lĩnh
vực ở Việt Nam theo quan điểm tự chủ và trách nhiệm xã hội” của tác giả Phạm Văn
Thuần (2009) nghiên cứu các giải pháp về quản lý đội ngũ GV trong đại học đa ngành,
đa lĩnh vực ở Việt Nam theo quan điểm tự chủ và trách nhiệm xã hội đã làm sáng tỏ
thêm những vấn đề lý luận và tổng kết kinh nghiệm quốc tế về quản lý đội ngũ GV
trong các cơ sở GDĐH, từ đó đề xuất những biện pháp quản lý công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ nói chung và GV nói riêng trong đại học đa ngành, đa lĩnh vực.
8


- Luận án tiến sĩ “Quy trình quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm
cho giảng viên đại học - trong bối cảnh đào tạo theo học chế tín chỉ ở Việt Nam”
của tác giả Nguyễn Kiều Oanh (2013) đã đề xuất mô hình quản lý hoạt động bồi
dưỡng nghiệp vụ sư phạm (NVSP) cho GVĐH theo cách tiếp cận CDIO. Luận án đi
sâu nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV trường đại học, tuy
nhiên chỉ tập trung vào nội dung bồi dưỡng NVSP.
- Luận văn thạc sĩ: “Quản lý công tác bồi dưỡng đội ngũ giảng viên dạy tại
Trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp” của tác giả Đinh Viết Xuân (2009).
Trong đề tài này, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu những biện pháp quản lý bồi
dưỡng GV đang trực tiếp giảng dạy tại Trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công
nghiệp và đề tài chỉ giới hạn ở những biện pháp quản lý bồi dưỡng về chuyên môn
cho đội ngũ GV đó là bồi dưỡng chuyên môn chuyên ngành và NVSP.

- Luận văn thạc sĩ: “Quản lý công tác bồi dưỡng giảng viên trẻ ở Đại học
Thái Nguyên” của tác giả Hoàng Thái Sơn (2 1 ), đề tài nghiên cứu về công tác bồi
dưỡng GV trẻ, một bộ phận của đội ngũ GV. Đội ngũ GV trẻ có những đặc thù
riêng, vì vậy công tác bồi dưỡng, quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ này cũng có
những biện pháp mang tính đặc thù.v.v.
Về Trường Đại học Nha Trang, vấn đề đội ngũ có yếu tố quyết định trong
việc đảm bảo và nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ không
có con đường nào khác ngoài con đường bồi dưỡng, tuy nhiên, chưa có đề tài nào
nghiên cứu hoạt động bồi dưỡng cũng như về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
GV của Nhà trường. Vì vậy, vấn đề đặt ra là cần có những biện pháp để nâng cao
hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV Nhà trường nhằm đáp ứng được
yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Vì lẽ đó, nghiên cứu về Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
giảng viên của Trường Đại học Nha Trang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, là
vấn đề được quan tâm.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Khái niệm giảng viên; đội ngũ giảng viên

1.2.1.1. Giảng viên
Theo một định nghĩa về đạo luật của giáo dục (năm 1989) của New Zealand

9


thì “Văn bằng đại học là cái được cấp để công nhận việc hoàn thành một chương
trình học trình độ cao mà: a) được giảng dạy chủ yếu bởi những người gắn bó với
nghiên cứu khoa học; b) nhấn mạnh những nguyên lý chung và kiến thức cơ bản,
xem như là cơ sở để làm việc và học hành một cách chủ động”.
Điểm a ở định nghĩa trên có thể hiểu GV là người dạy có khả năng nghiên
cứu khoa học (NCKH), hay nói rõ hơn: GV là nhà khoa học có kỹ năng sư phạm, có

thể giảng dạy được ở bậc đại học.
Luật Giáo dục năm 2

5 và Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung năm 2

9 của

Việt Nam định nghĩa “nhà giáo” như sau:
- Nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường hoặc các cơ
sở giáo dục khác.
- Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn sau: a) phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt;
b) đạt trình độ chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ; c) có đủ sức khỏe theo yêu cầu của
nghề nghiệp; b) lý lịch bản thân rõ ràng.
- Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo
dục nghề nghiệp trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp gọi
là giáo viên. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng nghề gọi
là giảng viên [23].
Như vậy, GV là những nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy ở các trường đại
học, cao đẳng; có tiêu chuẩn, nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định của Nhà nước
và những quy định cụ thể của từng trường đại học, cao đẳng.
Tại Điều 55 của Luật Giáo dục đại học quy định nhiệm vụ và quyền hạn của
GVĐH như sau: (1) Giảng dạy theo mục tiêu, chương trình đào tạo và thực hiện đầy
đủ, có chất lượng chương trình đào tạo; (2) Nghiên cứu, phát triển ứng dụng khoa
học và CGCN, bảo đảm chất lượng đào tạo; (3) Định kỳ học tập, bồi dưỡng nâng
cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ và phương pháp giảng dạy; (4)
Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của GV; (5) Tôn trọng nhân cách của người học,
đối xử công bằng với người học, bảo vệ các quyền, lợi ích chính đáng của người
học; (5) Tham gia quản lý và giám sát cơ sở GDĐH, tham gia công tác Đảng, đoàn
thể và các công tác khác; (7) Được ký hợp đồng thỉnh giảng và NCKH với các cơ sở

10


GDĐH, cơ sở nghiên cứu khoa học theo quy định của pháp luật; (8) Được bổ nhiệm
chức danh của GV, được phong tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú
và được khen thưởng theo quy định của pháp luật; (9) Các nhiệm vụ và quyền khác
theo quy định của pháp luật [24].

1.2.1.2. Đội ngũ giảng viên
Từ điển tiếng Việt (2004) giải thích khái niệm đội ngũ: “Là tập hợp gồm một
số đông người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp hợp thành lực lượng
hoạt động trong một hệ thống (tổ chức) nhất định” [34]. Cũng như trong các lĩnh
vực khác (quân sự, y tế,...), trong lĩnh vực giáo dục, thuật ngữ đội ngũ cũng được sử
dụng để chỉ những tập hợp người được phân biệt với nhau về chức năng nhiệm vụ,
như: đội ngũ nhà giáo, đội ngũ cán bộ quản lý trường học... Đội ngũ GV là lực
lượng chủ yếu, giá trị cơ bản cũng như vốn quý nhất của trường đại học, cao đẳng,
là nhân vật trung tâm trong nhà trường quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục đào tạo góp phần hình thành mô hình nhân cách nhà chuyên môn có trình độ cao
theo mục tiêu đào tạo bằng giảng dạy, giáo dục.
Vậy, đội ngũ GV là tập hợp các nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy và nghiên
cứu ở các trường đại học, cao đẳng, gắn kết với nhau bằng hệ thống mục tiêu giáo
dục, cùng trực tiếp giảng dạy và giáo dục sinh viên, cùng chịu sự ràng buộc của
những quy tắc có tính chất hành chính của ngành giáo dục và của Nhà nước.
1.2.2. Khái niệm bồi dưỡng; bồi dưỡng đội ngũ giảng viên

1.2.2.1. Bồi dưỡng
Bồi dưỡng là một khái niệm được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Vì thế, có
rất nhiều quan niệm đã được đưa ra:
Trong từ điển Tiếng Việt (1997) cho rằng: Bồi dưỡng là làm tăng thêm năng
lực hoặc phẩm chất [33].
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) định

nghĩa: “ ồi dưỡng có ý nghĩa nâng cao trình độ nghề nghiệp. Quá trình này chỉ diễn
ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn
nghiệp vụ của bản thân nhằm đáp ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp”.
Theo tác giả Nguyễn Minh Đường cùng nhóm tác giả đề tài KX07-14

11


cho rằng: “ ồi dưỡng có thể coi là quá trình cập nhật kiến thức và kỹ năng còn
thiếu hoặc đã lạc hậu trong một cấp học, bậc học và thường được xác nhận
bằng một chứng chỉ”.
Như vậy, theo chúng tôi, bồi dưỡng là quá trình bổ sung tri thức và kỹ năng
nhằm tăng cường về phẩm chất, năng lực cho đối tượng bồi dưỡng.
Hoạt động bồi dưỡng thực chất là bổ sung “bồi đắp” những thiếu hụt về tri
thức, cập nhật cái mới trên cơ sở “nuôi dưỡng” những cái cũ còn phù hợp để mở
mang có hệ thống những tri thức, kỹ năng, làm giàu vốn hiểu biết, nâng cao hiệu
quả lao động.
Trong giáo dục và đào tạo, với phương châm “giáo dục thường xuyên”, “học
tập suốt đời” thì đào tạo, bồi dưỡng là quá trình thống nhất. Hoạt động bồi dưỡng là
sự tiếp nối quá trình đào tạo chứ không phải là khởi đầu, nhưng cũng có khi hoạt
động bồi dưỡng lại tạo ra tiền đề về tiêu chuẩn cho quá trình đào tạo ở bậc cao hơn
về trình độ chuyên môn trong lĩnh vực cụ thể.

1.2.2.2. Bồi dưỡng đội ngũ giảng viên
Bồi dưỡng đội ngũ GV là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu trong việc
phát triển của mỗi nhà trường. Vấn đề cốt lõi của bồi dưỡng đội ngũ GV là nhằm
đạt tới mục tiêu “chất lượng đội ngũ giảng viên” phù hợp với quan điểm chỉ đạo của
Đảng trong thời kỳ mới cũng như sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong “Chiến
lược phát triển Giáo dục 2011-2020” (ban hành kèm theo Quyết định số 711 QĐTTg ngày 13/6/2012 của Chính phủ).
“Chất lượng” là một phạm trù rất phức tạp, có rất nhiều quan điểm khác nhau

về chất lượng:
Theo Từ điển tiếng Việt (1997) cho rằng: “Chất lượng là cái tạo nên phẩm
chất, giá trị của một con người, một sự vật, sự việc” [33];
Theo Jusan - một giáo sư người Mỹ “Chất lượng là sự phù hợp với nhu cầu”;
Theo Ishikawa - giáo sư người Nhật “Chất lượng là sự thỏa mãn nhu cầu thị
trường với chi phí thấp nhất”;...
Vậy, chất lượng đội ngũ GV là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của đội ngũ GV,
có thể đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu của giáo dục là đào tạo những con người toàn

12


diện vừa có “đức” vừa có “tài”, có lý tưởng, có sức khoẻ, có khả năng thích ứng mọi
hoàn cảnh. Khi nói tới chất lượng đội ngũ GV phải nói đến những yếu tố cơ bản sau
đây: phẩm chất chính trị, đạo đức; trình độ và năng lực của đội ngũ.
Bồi dưỡng đội ngũ GV là một hoạt động có tổ chức, thực hiện trong một thời
gian, một không gian, một chương trình và một hình thức xác định nhằm trang bị
những kiến thức, kỹ năng cần thiết cho GV để bổ sung, tăng cường trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ, kinh nghiệm và phẩm chất nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu công việc
mà họ đang đảm nhiệm, hoặc kỳ vọng mà tổ chức đặt ra.
1.2.3. Khái niệm quản lý; quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên

1.2.3.1. Quản lý
Nói đến quản lý không thể không nhắc đến tư tưởng sâu sắc của K.Marx, ông
nhìn nhận vấn đề quản lý dưới tư tưởng phân công, hợp tác và quản lý trong lao
động: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào tiến hành trên
một quy mô tương đối lớn thì ít nhiều cũng cần đến một sự chỉ đạo để điều hòa
những hoạt động cá nhân và thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận
động của toàn bộ cơ thể khác với sự vận động của những khí quan độc lập của nó.
Một người độc tấu vĩ cầm thì tự điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải

có nhạc trưởng”.
Người đặt nền móng cho khoa học quản lý là nhà khoa học người Mỹ
F.W. Taylor (1856-1915) cho rằng: “Quản lý biết được chính xác điều bạn muốn
người khác làm và sau đó thấy được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách
tốt nhất và rẻ nhất”.
Từ điển tiếng Việt (1992) định nghĩa về quản lý như sau: “Quản lý là hoạt
động của con người tác động vào tập thể người khác để phối hợp, điều chỉnh phân
công thực hiện nhiệm vụ chung” [32].
Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2 14): “Quản lý
là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức
năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra” [9]. Trong cuốn “Khoa
học tổ chức và quản lý, một số vấn đề lý luận và thực tiễn”, tác giả Đặng Quốc Bảo,
Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (1999) đã nêu quan niệm rằng: “Quản lý là

13