Quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân 1 trong bối cảnh hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ VĂN CƢỜNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN
TRƢỜNG CAO ĐẲNG AN NINH NHÂN DÂN I
TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2019


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ VĂN CƢỜNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN
TRƢỜNG CAO ĐẲNG AN NINH NHÂN DÂN I
TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.140114

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS MAI VĂN HÓA

HÀ NỘI - 2019

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn
sâu sắc tới Ban giám hiệu, cán bộ quản lý và các thầy giáo, cô giáo Trường
Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đã giảng dạy, tạo mọi điều kiện
tốt nhất giúp tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
Thầy PGS.TS. Mai Văn Hóa - Người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp
đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng tổ chức cán bộ,
Bộ môn Quân sự võ thuật – Thể dục thể thao đã cung cấp tài liệu, số liệu,
tham gia đóng góp nhiều ý kiến, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá
trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ các thầy cô giáo, bạn
bè và đồng nghiệp.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 20 tháng 6 năm 2019
Tác giả luận văn

LÊ VĂN CƢỜNG

i


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

BCA:

Bộ Công an

BGH:

Ban Giám Hiệu

CAND:

Công an nhân dân

CBQL:

Cán bộ quản lý

CNXH:

Chủ nghĩa xã hội

GD&ĐT:

Giáo dục và đào tạo

GDCT:

Giáo dục chính trị

GV:

Giảng viên

HV:

Học viên

Nxb:

Nhà xuất bản

QLGD:

Quản lý giáo dục

XHCN:

Xã hội chủ nghĩa

ii


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Danh mục các kí hiệu, các chữ viết tắt.............................................................. ii
Danh mục các bảng ........................................................................................ viii
Danh mục các biểu đồ ...................................................................................... ix
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO
DỤC CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG

CÔNG AN TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ....................................................... 7
1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................ 7
1.1.1. Các nghiên cứu về giáo dục và giáo dục chính trị ....................... 7
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý giáo dục chính trị ở nhà trường ...... 8
1.2. Các khái niệm cơ bản............................................................................. 11
1.2.1. Khái niệm hoạt động giáo dục chính trị cho học viên ở các
Trường Cao đẳng Công an ..................................................................... 11
1.2.2. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên các
Trường Cao đẳng Công an ..................................................................... 15
1.2.2.1. Quản lý giáo dục ........................................................................ 15
1.2.2.2. Quản lý hoạt động GDCT cho HV các Trường Cao đẳng
Công an trong bối cảnh hiện nay .......................................................... 156
1.3. Đặc điểm hoạt động giáo dục chính trị cho học viên các Trƣờng
Cao đẳng Công an trong bối cảnh mới ....................................................... 18
1.3.1. Đặc điểm giáo dục chính trị và quản lý hoạt động giáo dục
chính trị cho học viên các Trường Cao đẳng Công an........................... 18
1.3.2. Bối cảnh mới và những vấn đề đặt ra cho hoạt động giáo dục
chính trị cho học viên các Trường Cao đẳng Công an........................... 19
1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên các
Trƣờng Cao đẳng Công an ........................................................................... 21
1.4.1. Quản lý xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục chính trị cho
học viên ................................................................................................... 21
iii


1.4.2. Quản lý thực hiện mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức
giáo dục chính trị cho học viên ............................................................. 211
1.4.3. Quản lý hoạt động giảng dạy chính trị của giảng viên ................ 23
1.4.4. Quản lý hoạt động học tập chính trị của học viên ........................ 24
1.4.5. Quản lý các yếu tố đảm bảo cho hoạt động giáo dục chính trị

cho học viên............................................................................................. 25
1.4.6. Kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động giáo dục chính trị cho
học viên ................................................................................................... 25
1.5. Những yếu tố tác động đến quản lý hoạt động giáo dục chính trị
cho học viên các Trƣờng Cao đẳng Công an .............................................. 27
1.5.1. Tác động từ tình hình thế giới, khu vực và trong nước ................ 27
1.5.2. Tác động của mặt trái kinh tế thị trường và sự chống phá
quyết liệt của các thế lực thù địch trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng .... 288
1.5.3. Tác động từ yêu cầu nhiệm vụ giữ vững an ninh quốc gia,
trật tự, an toàn xã hội của lực lượng Công an nhân dân ....................... 30
1.5.4. Tác động từ chủ trương, yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo .... 31
1.5.5. Tác động từ thực tiễn giáo dục chính trị trong ngành Công
an nhân dân hiện nay với vấn đề nâng cao chất lượng, hiệu quả
giáo dục chính trị cho học viên Nhà trường ........................................... 33
Kết luận chương 1 .......................................................................................... 35
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG AN NINH
NHÂN DÂN I TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ................................................36
2.1. Khái quát chung về Trƣờng Cao đẳng An ninh nhân dân I .............. 36
2.1.1. Khái quát về sự hình thành, phát triển của Trường cao đẳng
An ninh nhân dân I .................................................................................. 36
2.1.2. Cơ cấu tổ chức, quy mô, chất lượng đào tạo của Trường Cao
đẳng An ninh nhân dân I ......................................................................... 37

iv


2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng hoạt động giáo dục chính trị và
quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trƣờng Cao đẳng
An ninh nhân dân I ....................................................................................... 38

2.2.1. Mục tiêu, nội dung khảo sát .......................................................... 38
2.2.2. Đối tượng, phương pháp khảo sát ................................................ 38
2.2.3. Phương pháp khảo sát và xử lý số liệu ......................................... 38
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trƣờng
Cao đẳng An ninh nhân dân I ...................................................................... 39
2.3.1. Nhận thức của giảng viên, cán bộ quản lý và học viên về hoạt
động giáo dục chính trị đối với sự phát triển nhân cách học viên ............. 39
2.3.2. Nội dung hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường
Cao đẳng An ninh nhân dân I ................................................................. 42
2.3.3. Hình thức hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường
Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh hiện nay.......................... 44
2.3.4. Điều kiện tổ chức hoạt động giáo dục chính trị cho học viên
Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh hiện nay ............ 46
2.3.5. Kết quả hoạt động giáo dục ch nh trị cho học viên Trường
Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh hiện nay.......................... 47
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên
Trƣờng Cao đẳng An ninh nhân dân I ....................................................... 49
2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục chính
trị cho học viên ........................................................................................ 49
2.4.2. Thực trạng phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo quản lý hoạt
giáo dục chính trị cho học viên ............................................................... 51
2 4.3. Thực trạng chỉ đạo đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp,
điều kiện bảo đảm tổ chức hoạt động giáo dục chính trị cho học viên ...... 55
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục
chính trị cho học viên .............................................................................. 59

v


2.5. Thực trạng mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố tác động tới hoạt

động giáo dục chính trị cho học viên ........................................................... 61
2.6. Đánh giá chung về ƣu điểm, hạn chế và nguyên nhân ƣu điểm,
hạn chế trong quản lý giáo dục chính trị cho học viên .............................. 63
2.6.1. Ưu điểm và nguyên nhân .................................................................... 93

2.6.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................... 65
Kết luận chương 2 .......................................................................................... 67
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG AN NINH
NHÂN DÂN I TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ....................................... 68
3.1. Nguyên tắc trong xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động giáo
dục chính trị cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I.............. 68
3.1.1. Phát huy tính chủ động, sáng tạo của các chủ thể trong quản
lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường Cao đẳng An
ninh nhân dân I ....................................................................................... 68
3.1.2. Sử dụng linh hoạt các phương pháp quản lý, trong đó lấy
phương pháp giáo dục - tâm lý làm chủ đạo .......................................... 69
3.1.3. Các biện pháp quản lý hoạt động GDCT cho học viên phải
bảo đảm tính khoa học, khả thi và tính trọng điểm ................................ 70
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên
Trƣờng Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh hiện nay .............. 71
3.2.1. Nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện
chương trình, kế hoạch hoạt động giáo dục chính trị cho học viên ....... 71
3.2.2. Phát huy vai trò trách nhiệm, năng lực của các chủ thể trong
hoạt động giáo dục chính trị cho học viên.............................................. 76
3.2.3.Chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức hoạt động
giáo dục chính trị cho học viên nhằm phát huy tính tích cực, tự
giác trong tự giáo dục, rèn luyện của học viên ...................................... 80

vi

3.2.4 Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng
giáo dục và coi trọng xây dựng môi trường trong sạch, lành mạnh
để giáo dục chính trị cho học viên Nhà trường ...................................... 85
3.2.5. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm
hoạt động giáo dục chính trị cho học viên.............................................. 89
3.2.6. Mối quan hệ của các biện pháp .................................................... 93
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ......... 93
3.3.1. Mục đ ch khảo nghiệm .................................................................. 93
3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm............................................................... 933
3.3.3. Quy trình khảo nghiệm.................................................................. 94
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm..................................................................... 94
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 101
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN VĂN ........................................................................................ 105
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 106
PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về vai trò của GDCT đối với sự
phát triển nhân cách HV Trường Cao đẳng An ninh nhân I .................39

Bảng 2.2.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về nội dung GDCT ..........................42

Bảng 2.3.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về hình thức hoạt động GDCT ........44

Bảng 2.4.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về điều kiện tổ chức hoạt động
GDCT cho HV ......................................................................................46

Bảng 2.5.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về xây dựng và thực hiện kế
hoạch hoạt động GDCT ........................................................................49

Bảng 2.6.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về phát huy vai trò của các lực
lượng trong hoạt động GDCT ...............................................................51

Bảng 2.7.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về quản lý đổi mới nội dung,
hình thức, phương pháp, điều kiện hoạt động GDCT ..........................55

Bảng 2.8.

Đánh giá của GV, CBQL và HV về kiểm tra, đánh giá kết quả
hoạt động GDCT ...................................................................................59

Bảng 2.9.

Tổng hợp kết quả khảo sát các yếu tố tác động đến quản lý hoạt
động GDCT cho HV .............................................................................61

Bảng 3.1.

Bảng tổng hợp ý kiến của GV, CBQL về tính cần thiết của các
biện pháp ...............................................................................................94

Bảng 3.2.

Bảng tổng hợp ý kiến của GV, CBQL, về tính khả thi của các
biện pháp ...............................................................................................96

Bảng 3.3.

Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp .......98

viii


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1.

Mức độ cần thiết của các biện pháp ........................................ 96

Biểu đồ 3.2.

Tính khả thi của các biện pháp ............................................... 97

Biểu đồ 3.3.

Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp ................................................................................. 99

ix


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục chính trị cho học viên là nội dung và nhiệm vụ rất quan trọng
ở trong các trường thuộc lực lượng vũ trang nói chung và lực lượng Công an
nhân dân nói riêng nhằm nâng cao tính giác ngộ, bản lĩnh chính trị, đạo đức
cách mạng cho học viên để họ hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập, rèn luyện tại
trường và đáp ứng đòi hỏi về nhân cách người cán bộ Công an nhân dân có
phẩm chất chính trị, tư tưởng luôn kiên định, vững vàng, đạo đức cách mạng
trong sáng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước, với Tổ quốc và nhân
dân. Trong thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm, nội dung giáo dục ở các
trường Công an nhân dân, trong đó có Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I
thì giáo dục chính trị là một nhiệm vụ, nội dung trọng yếu, được tiến hành
theo kế hoạch, thường xuyên. Theo đó trong quản lý nhà trường thì quản lý
giáo dục chính trị cũng là một nhiệm vụ, nội dung của quản lý nhà trường.
Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I là nơi đào tạo cán bộ trinh sát an
ninh nhân dân cho Công an các đơn vị, địa phương. Trải qua hơn 50 năm
(15/5/1968 đến 15/5/2018) xây dựng và trưởng thành, hàng năm Nhà trường
đào tạo hàng ngàn học viên với các chuyên ngành khác nhau. Những năm
qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ Công an Trung ương, Cục công
tác Đảng và công tác Chính trị, Nhà trường đã luôn thực hiện tốt chương trình

nội dung giáo dục chính trị cho học viên theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo, đáp
ứng ngày càng cao về phẩm chất, năng lực của người cán bộ, chiến sĩ Công an
nhân dân. Hiện nay trong việc quản lý thực hiện nhiệm vụ giáo dục và đào tạo
của Nhà trường, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn những tồn tại, hạn
chế bất cập, mà trước hết là việc quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học
viên còn mang tính hình thức, thiếu thường xuyên, nền nếp. Đại hội đại biểu
Đảng bộ Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2015 -

1


2020 (tháng 6 năm 2015) đã nêu: Đảng ủy thường xuyên quan tâm, chỉ đạo
làm tốt công tác giáo dục chính trị thông qua nhiều nội dung, hình thức, biện
pháp phong phú như: tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị, học tập, quán triệt
các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước và của Ngành một
cách nghiêm túc. Tiếp tục quán triệt Chỉ thị số 05/CT - BCA ngày 06/6/2012
của Bộ Công an về tăng cường công tác lý luận Công an nhân dân trong tình
hình mới; Thông tư số 51/2012/TT - BCA ngày 10/8/2012 của Bộ trưởng Bộ
Công an “Quy định về chế độ học tập lý luận chính trị trong Công an nhân
dân”. Đặc biệt, Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII về tăng cường xây dựng,
chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ;
Bộ Công an mở Cuộc vận động sâu rộng trong toàn lực lượng với chủ đề:
“Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân
dân phục vụ”. Qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức chính trị cho cán bộ
chiến sỹ, học viên, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối tin tưởng
vào sự lãnh đạo của Đảng, của Ngành, từ đó nâng cao ý thức để hoàn thành
tốt nhiệm vụ chính trị. Nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học của
Trường cao đẳng An ninh nhân dân I là yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện
chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục của nhà trường đặt ra yêu cầu

khách quan phải nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho
học viên nhất là học viên hệ đào tạo trung cấp chính quy ở Trường Cao đẳng
An ninh nhân dân I hiện nay.
Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn vấn đề “Quản lý hoạt động giáo dục
chính trị cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh
hiện nay”, làm đề tài nghiên cứu, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất quan trọng.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, phân tích đánh giá thực trạng, đề tài đề

2


xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên, góp phần
thực hiện tốt mục tiêu giáo dục và đào tạo của Trường Cao đẳng An ninh
nhân dân I trong bối cảnh hiện nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động giáo dục học viên các Trường Cao đẳng Công an.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường Cao đẳng
An ninh nhân dân I.
4. Câu hỏi nghiên cứu
- Quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên dựa trên cơ sở lý
luận nào?
- Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường
Cao đẳng An ninh nhân dân I hiện nay như thế nào?
- Nhà trường cần đề xuất thực hiện các biện pháp như thế nào để nâng
cao chất lượng hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường Cao đẳng
An ninh nhân dân I?
5. Giả thuyết nghiên cứu

Quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường Cao đẳng
An ninh nhân dân I là một nhiệm vụ, nội dung quan trọng trong giáo dục, đào
tạo của Nhà trường nhưng trong thực tiễn quản lý hoạt động này đang tồn tại
những hạn chế bất cập đang đòi hỏi cần có những biện pháp quản lý phù hợp.
Nên tổ chức thực hiện nghiêm túc các nội dung: Nâng cao trách nhiệm và
năng lực tiến hành giáo dục chính trị cho các chủ thể giáo dục trong toàn
trường; coi trọng đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục chính trị
cho học viên nhằm nâng cao tính tích cực tự giác giáo dục, tự rèn luyện của
học viên; phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, tập thể và coi trọng

3


xây dựng môi trường nhà trường trong sạch lành mạnh; tăng cường kiểm tra,
đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm giáo dục chính trị cho học viên thì sẽ nâng
cao được hiệu quả giáo dục chính trị cho học viên.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu, đề tài có nhiệm vụ giải quyết những
nội dung sau:
- Nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên.
- Khảo sát và đánh giá thực trạng, chỉ ra nguyên nhân ưu điểm, khuyết
điểm của việc quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường Cao
đẳng An ninh nhân dân I.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý giáo dục chính trị cho học viên
Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I hiện nay
- Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp được đề xuất.
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
7.1. Giới hạn đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho
học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I.

Số lượng khảo sát: 50 cán bộ quản lý, 50 giảng viên và 300 học viên
(K47S, K48S, K49S, K50S) của Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I.
7.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu
Địa bàn khảo sát: Tác giả tập trung khảo sát tại Trường Cao đẳng An
ninh nhân dân I.
7.3. Giới hạn thời gian sử dụng số liệu trong nghiên cứu
Các số liệu minh chứng sử dụng trong luận văn được giới hạn trong 3
năm, từ năm 2015 đến nay.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
Sử dụng kết hợp nhiều phương pháp để triển khai nghiên cứu các nội

4


dung trong luận văn.
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phương pháp phân tích và tổng hợp, hệ thống hoá, khái quát hoá một số
tác phẩm kinh điển Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các văn kiện, nghị
quyết của tổ chức đảng các cấp về giáo dục và đào tạo; các văn bản quản lý
giáo dục của Nhà nước, của Công an nhân dân; các tài liệu chuyên ngành
khoa học quản lý, quản lý giáo dục, tâm lý giáo dục và tâm lý học lãnh đạo,
quản lý; tài liệu học tập chính trị cho các đối tượng; nghị quyết, chỉ thị về
giáo dục chính trị của các cấp uỷ đảng.
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Tiến hành quan sát một số giờ lên lớp chính trị,
một số buổi sinh hoạt chính trị của các đơn vị trong Nhà trường về quản lý học
viên hệ đào tạo trung cấp chính quy ở Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I.
Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi, trao đổi, phỏng vấn trực tiếp
được tiến hành đối với giáo viên, cán bộ quản lý và học viên.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn, thống kê, tổng hợp các

báo cáo của đơn vị quản lý học viên và của Nhà trường.
Phương pháp chuyên gia: Tập hợp ý kiến của một số chuyên gia về
những vấn đề lý luận và thực tiễn của quản lý hoạt động giáo dục chính trị
cho học viên.
8.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
Phương pháp thống kê toán học: Dùng để tổng hợp, tính toán, xử lý các
số liệu liên quan.
9. Những đóng góp của đề tài
Đề tài nghiên cứu được hội đồng đánh giá, nghiệm thu thành công sẽ
góp phần nhất định trong việc bổ sung, hoàn thiện lý luận quản lý giáo dục,
giúp các cán bộ quản lý thực hiện tốt chức trách nhiệm vụ quản lý của mình có
cơ sở lý luận và thực tiễn ở các trường cao đẳng, đại học An ninh nhân dân.
Đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho cán bộ giảng dạy, cán
5


bộ quản lý và học viên trong Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I và các
trường trong Bộ Công an.
10. Kết cấu của đề tài
Luận văn gồm: phần mở đầu, 3 chương (12 tiết), kết luận và khuyến
nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học
viên ở các Trường Cao đẳng An ninh nhân dân trong bối cảnh hiện nay
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học
viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh hiện nay
Chương 3: Yêu cầu, biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị
cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh hiện nay.

6

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG CAO
ĐẲNG CÔNG AN TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu về giáo dục và giáo dục chính trị
Vấn đề quản lý giáo dục đã được các tác giả quan tâm nghiên cứu dưới
nhiều góc độ khác nhau, như: Phạm Thành Nghị, “Quản lý chất lượng giáo
dục đại học” [34]; Trần Kiểm, “Những vấn đề cơ bản của Khoa học quản lý
giáo dục” [25]; Bùi Minh Hiền, “Quản lý giáo dục” [20]; Nguyễn Thanh Hoà,
“Biện pháp quản lý giáo dục đạo đức cho sinh viên ở Đại học Đà Nẵng” [21];
Chu Mạnh Cường, “Các biện pháp quản lý nhằm tăng cường giáo dục tư
tưởng, chính trị, đạo đức cho sinh viên Trường Cao đẳng Kinh tế tài chính
tỉnh Thái Nguyên” [11]... Nhìn chung, các tác giả tập trung luận giải nhiều
vấn đề cơ bản về quản lý giáo dục và quản lý trường học; bước đầu nghiên
cứu quản lý GDCT, đạo đức và đề cập một số nguyên tắc, phương pháp, xây
dựng các biện pháp quản lý GDCT, đạo đức cho sinh viên.
Tập thể tác giả công trình “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và vấn đề
giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên CAND hiện
nay [4], đã nghiên cứu một cách toàn diện, khá phong phú về những âm mưu,
hoạt động thúc đẩy nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của các thế lực
thù địch đối với thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên trong CAND
nói riêng, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế với tác động đa
dạng, phức tạp, nhiều chiều đối với niềm tin, lý tưởng cách mạng của thanh
niên CAND. Vấn đề GDCT, tư tưởng cho thanh niên CAND trong nhiệm vụ
bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Nhóm tác giả đi sâu
phân tích chỉ ra những nguyên nhân khách quan và chủ quan đang tác động,

7

chi phối thường xuyên đến việc GDCT, tư tưởng, đạo đức, lối sống, đồng thời
chỉ ra những biện pháp cơ bản nhằm phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” đối với thanh niên CAND.
Tập thể tác giả công trình “Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong
lực lượng Công an nhân dân hiện nay”[3], đã luận giải vai trò hết sức quan
trọng của công tác GDCT, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ CAND, coi đây là
nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa quyết định đối với việc thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự trong giai đoạn cách mạng mới. Nhóm tác giả
đi sâu luận giải làm rõ những cơ sở lý luận về GDCT, tư tưởng trong CAND,
từ đó chỉ ra nội dung công tác GDCT, tư tưởng trong CAND, đồng thời đề ra
những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác GDCT, tư tưởng góp phần
xây dựng bản lĩnh chính trị của lực lượng CAND. Đây là cơ sở lý luận khoa
học quan trọng, để nghiên cứu sinh kế thừa, luận giải trong xây dựng hệ thống
các giải pháp của đề tài luận án.
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý giáo dục chính trị ở nhà trường
Tác giả Nguyễn Hữu Thái (2013), “Một số giải pháp quản lý công tác
giáo dục chính trị, tư tưởng cho sinh viên Đại học Y dược, thành phố Hồ Chí
Minh”, luận văn đã tập trung nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận về
GDCT, quản lý GDCT, tư tưởng cho sinh viên, nội dung quản lý GDCT, tư
tưởng và các yếu tố tác động tới quản lý GDCT, tư tưởng cho sinh viên
trường Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh. Cùng với nghiên cứu lý luận
tác giả còn tiến hành điều tra, phỏng vấn để đánh giá thực trạng quản lý
GDCT, tư tưởng cho sinh viên Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh. Qua
nghiên cứu lý luận, đánh giá thực trạng, tác giả đã đề xuất được 08 biện pháp
quản lý công tác GDCT, tư tưởng cho sinh viên Đại học Y dược thành phố Hồ
Chí Minh, gồm: Nâng cao nhận thức về quản lý GDCT, tư tưởng cho sinh
viên; hoàn thiện bộ máy quản lý công tác GDCT, tư tưởng cho sinh viên; phát
huy vai trò của bộ môn, khoa và phòng chức năng trong công tác GDCT, tư

8


tưởng cho sinh viên; tăng cường phối hợp giữa các bộ phận trong trường với
bên ngoài xã hội về công tác GDCT, tư tưởng; đổi mới tổ chức nâng cao hiệu
quả các hoạt động tập thể và năng lực nghề nghiệp, chuyên môn; GDCT, tư
tưởng trong hoạt động học tập, sinh hoat cho sinh viên nội trú ký túc xá; xây
dựng chế độ khen thưởng và kỷ luật hợp lý; nhà trường kết hợp với gia đình
và xã hội trong vấn đề GDCT, tư tưởng cho sinh viên.
Tác giả Trần Văn Bé Tư (2013), “Quản lý quá trình giáo dục chính trị,
tư tưởng cho sinh viên trường Đại học Trà Vinh trong giai đoạn hiện nay”, đã
luận giải cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng về quản lý quá trình GDCT, tư
tưởng cho sinh viên trường Đại học Trà Vinh, tác giả luận văn đã đề xuất một
số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý quá trình GDCT, tư tưởng
cho sinh viên trường Đại học Trà Vinh, như: Nâng cao nhận thức, ý thức trách
nhiệm cho đội ngũ CBQL, cán bộ giáo dục, cán bộ viên chức và sinh viên về
tầm quan trọng của quá trình GDCT, tư tưởng cho sinh viên trong bối cảnh
mới; phối hợp chặt chẽ các lực lượng trong và ngoài trường tham gia quá
trình GDCT, tư tưởng cho sinh viên; đa dạng hóa nội dung, hình thức và cải
tiến biện pháp GDCT, tư tưởng phù hợp với đặc điểm của sinh viên; tạo điều
kiện thuận lợi để sinh viên phát huy ý thức tự giáo dục của sinh viên và tự
quản của tập thể sinh viên; xây dựng môi trường có tính đồng thuận cao để
các lực lượng giáo dục trong trường hoàn thành tốt nhiệm vụ GDCT, tư tưởng
cho sinh viên; thực hiện chế độ khen thưởng, trách phạt kịp thời, hợp lý.
Tác giả Phạm Văn Long (2008), “Quản lý chất lượng GDCT ở các
trung đoàn bộ binh trên địa bàn Quân khu 9 hiện nay” [28], đã nhấn mạnh
vai trò quản lý chất lượng GDCT có ý nghĩa hết sức quan trọng, là yếu tố tạo
nên sức mạnh tinh thần cho cán bộ chiến sĩ. Qua nghiên cứu lý luận, đánh giá
thực trạng việc quản lý GDCT ở các trung đoạn bộ binh trên địa bàn Quân

khu 9, tác giả đã đề xuất 5 biện pháp cơ bản gắn với thực hiện quy trình và
các chức năng quản lý, đó là: thực hiện kế hoạch hoá quá trình giáo dục, quản

9


lý quá trình tổ chức thực hiện, đánh giá khách quan kết quả GDCT, bồi dưỡng
phẩm chất, năng lực quản lý cho các chủ thể tiến hành GDCT, kích thích bằng
vật chất và tinh thần cho các đối tượng của quá trình GDCT. Tuy nhiên, các
biện pháp quản lý cũng cần kết hợp chặt chẽ với những hoạt động công tác
đảng, công tác chính trị và các hoạt động xây dựng đơn vị.
Những công trình nghiên cứu tiêu biểu trên đã luận giải làm rõ khá toàn
diện về GDCT, quản lý GDCT ở nhiều khía cạnh, góc độ, phạm vi nghiên cứu
khác nhau, đây là những chỉ dẫn khoa học để tác giả tiếp cận nghiên cứu đề
tài về quản lý hoạt động GDCT cho HV Trường Cao đẳng Công an trong bối
cảnh hiện nay.
Tác giả Nguyễn Công Vui (2017), “Quản lý giáo dục chính trị tư tưởng
đối với học viên trường Trung cấp Cảnh sát vũ trang”[49], đã luận giải làm
rõ vấn đề lý luận cơ bản về GDCT, quản lý GDCT; những yếu tố tác động
đến quán lý GDCT; khảo sát, đánh giá thực trạng; những yêu cầu đặt ra trong
quản lý GDCT, từ đó đề ra 05 biện pháp quản lý GDCT, tư tưởng đôi với học
viên trường Trung cấp Cảnh sát vũ trang.
Tác giả Lê Hồng Vương (2018): “Xây dựng bản lĩnh ch nh trị của lực
lượng Cảnh vệ Công an nhân dân Việt Nam hiện nay”[50], luận án luận giải
làm rõ vấn đề lý luận cơ bản xây dựng bản lĩnh chính trị; đánh giá thực trạng,
nguyên nhân, những vấn đề đặt ra trong xây dựng bản lĩnh chính trị; đề xuất
những giải pháp cơ bản xây dựng bản lĩnh chính trị của lực lượng Cảnh vệ
CAND Việt Nam hiện nay.
Những công trình khoa học tiêu biểu của các nhà nghiên cứu trên về
GDCT và quản lý quá trình GDCT cho quân nhân trong lực lượng vũ trang

nhân dân, cho thấy: Các nhà chính trị, quân sự đều khẳng định vai trò của yếu
tố chính trị tinh thần, tạo nên sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang nhân
dân nói chung và lực lượng CAND nói riêng đã được nhiều tác giả nghiên
cứu ở các góc độ, cấp độ, phạm vi khác nhau và luận giải những vấn đề cơ

10


bản liên quan, có ý nghĩa quan trọng đối với quản lý công tác giáo dục chính
trị ở các trường CAND. Mặc dù chưa có công trình nào tập trung nghiên cứu
cơ bản và hệ thống về quản lý hoạt động GDCT cho HV các Trường Cao
đẳng Công an, song những công trình khoa học đã công bố gợi mở nhiều vấn
đề về lý luận, chỉ ra cách thức tiếp cận để đánh giá thực trạng việc quản lý
hoạt động GDCT, đồng thời hướng dẫn cách tiếp cận các biện pháp quản lý
hoạt động GDCT, để nâng cao được chất lượng GDCT cho HV đang học tập,
rèn luyện tại các Trường Cao đẳng Công an trong bối cảnh hiện nay.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Khái niệm hoạt động giáo dục chính trị cho học viên ở các Trường
Cao đẳng Công an
* Chính trị
Thuật ngữ chính trị trong tiếng Hy Lạp là Politika, có nghĩa là “công
việc nhà nước” hay “công việc xã hội”; trong tiếng Hán cổ là “Zheng zhi”, có
nghĩa là “công việc trị quốc”. Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, khái
niệm chính trị được hiểu với một số đặc trưng cơ bản: Thứ nhất, nói đến
chính trị trước hết là nói đến lợi ích, là quan hệ về lợi ích, là đấu tranh giai
cấp vì lợi ích giai cấp; thứ hai, cái căn bản nhất của chính trị là việc tổ chức
chính quyền nhà nước, là sự tham gia vào công việc nhà nước; định hướng
cho nhà nước, xác định hình thức, nhiệm vụ, nội dung của nhà nước; thứ ba,
chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế, là việc xây dựng nhà nước về kinh
tế, đồng thời, chính trị không thể không chiếm vị trí hàng đầu so với kinh tế.

Trong Từ điển chính trị rút gọn của Liên xô định nghĩa: “Chính trị là
công việc của xã hội hay công việc của nhà nước, là hoạt động trong lĩnh vực
quan hệ giữa các nhóm xã hội lớn, trước hết là giai cấp, cũng như giữa các
dân tộc, giữa các quốc gia” [46, tr.343]. Trong cuốn sách, Chính trị học đại
cương, đã tiếp cận chính trị với tư cách là quan hệ đặc biệt của chủ thể liên
quan tới vấn đề quyền lực vừa với tư cách là hoạt động xã hội đặc thù của các

11


chủ thể chính trị liên quan tới nhà nước để đưa ra định nghĩa: “Chính trị là
hoạt động trong lĩnh vực quan hệ giữa các giai cấp, giữa các dân tộc và các
quốc gia với vấn đề giành, giữ, tổ chức và sử dụng quyền lực nhà nước, là sự
tham gia của nhân dân vào các công việc nhà nước và xã hội; là hoạt động
chính trị thực tiễn của các giai cấp, đảng phái chính trị, các nhà nước nhằm
tìm kiếm những khả năng thực hiện đường lối và những mục tiêu đã đề ra
nhằm thỏa mãn lợi ích” [10, tr.13].
Chính trị là lĩnh vực phức tạp nhất của đời sống xã hội có giai cấp. Tiếp
cận từ những phương diện, cấp độ khác nhau thì sẽ có định nghĩa tương ứng.
Quán triệt quan điểm mácxít và kế thừa, tổng hợp những quan niệm trên, có
thể hiểu một cách khái quát: Chính trị là hình thức hoạt động cơ bản của tổ
chức cộng đồng người trong xã hội có giai cấp (như đảng phái, giai cấp, dân
tộc,...) để giành, giữ và thực thi quyền lực nhà nước nhằm thỏa mãn lợi ích
của các tổ chức đó trong xã hội. Hay nói cách khác, chính trị là những hoạt
động nhằm nâng cao giác ngộ chính trị cho quần chúng, tổ chức quần chúng
thực hiện đường lối, những nhiệm vụ chính trị nhất định.
* Hoạt động GDCT cho HV các Trường Cao đẳng Công an
GDCT trong CAND Việt Nam là hoạt động truyền bá lý luận chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách và pháp
luật của Nhà nước, nhiệm vụ lực lượng CAND, nhiệm vụ đơn vị cho toàn thể

cán bộ, chiến sĩ trong CAND nhằm xây dựng thế giới quan, phương pháp luận
khoa học, nâng cao nhận thức, ý thức chính trị, xây dựng niềm tin cộng sản
chủ nghĩa để cán bộ, chiến sĩ hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, chức trách được
giao. Hoạt động GDCT là một nội dung quan trọng trong công tác huấn luyện,
quản lý cán bộ, chiến sĩ, là nhiệm vụ chủ yếu, hoạt động thường xuyên được
tiến hành ở đơn vị cơ sở; gắn với các nội dung huấn luyện, giáo dục, rèn
luyện; có nhiệm vụ, mục tiêu xác định trước, phù hợp với từng đối tượng.
Hoạt động GDCT cho HV các Trường Cao đẳng An ninh nhân dân là

12


một bộ phận quan trọng trong công tác GDCT của Đảng trong CAND. Đối
tượng tiến hành là những HV đào tạo hệ trung cấp đang học tập, rèn luyện,
công tác tại trường. Xuất phát từ vị trí, bản chất nhiệm vụ hoạt động GDCT
của Đảng trong CAND quy định bản chất nhiệm vụ hoạt động GDCT cho HV
các trường CAND nói chung và HV đào tạo hệ trung cấp Trường Cao đẳng
An ninh nhân dân nói riêng.
Thông qua hoạt động GDCT, bằng những hình thức, biện pháp khác
nhau tác động đến HV nhằm hình thành ở họ ý thức chính trị, niềm tin chính
trị, thái độ chính trị đúng đắn; đồng thời giúp HV nâng cao giác ngộ mục tiêu,
lý tưởng của cách mạng. Sau khi tốt nghiệp, bằng hoạt động thực tiễn trên
cương vị chức trách được giao, họ sẽ phát huy vai trò chủ thể trong công tác
vận động quần chúng, góp phần xây dựng nhân tố chính trị tinh thần ở địa bàn
công tác; trực tiếp định hướng nhận thức, hành động cho cấp dưới thuộc
quyền; góp phần đấu tranh chống các khuynh hướng, quan điểm sai trái, tư
tưởng phản động, nhận thức lệch lạc và biểu hiện hữu khuynh, tiêu cực khác.
Do đó, trong quá trình đào tạo tại Trường Cao đẳng An ninh nhân dân, GDCT
cho HV là một nhiệm vụ không thể xem nhẹ, là vấn đề có ý nghĩa quyết định
đến sự hình thành, phát triển phẩm chất chính trị, đạo đức người CAND.

Kế thừa những khái niệm nêu trên và từ vai trò, mục đích và nội dung
của hoạt động GDCT, có thể quan niệm: Hoạt động GDCT cho HV các
Trường Cao đẳng An ninh nhân dân là những hành động có mục đ ch, có tổ
chức của nhà giáo dục đến HV và tập thể HV nhằm xây dựng thế giới quan
khoa học, niềm tin, lý tưởng cách mạng, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối
sống và góp phần nâng cao năng lực công tác chính trị cho HV theo mục tiêu,
yêu cầu đào tạo, nhiệm vụ được giao.
Quan niệm này chỉ rõ:
Mục đ ch của hoạt động GDCT cho HV các Trường Cao đẳng Công
an, là nhằm bồi dưỡng, nâng cao trình độ lý luận chính trị, trang bị các kiến

13


thức cần thiết về chính trị - xã hội, góp phần phát triển phẩm chất nhân cách
HV. Qua đó, nâng cao năng lực công tác, trình độ chuyên môn, động viên
người học nâng cao trách nhiệm chính trị với nhiệm vụ học tập, rèn luyện;
đồng thời ra sức phấn đấu, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, nhất là
nhiệm vụ chính trị trung tâm.
Chủ thể của hoạt động GDCT cho HV bao gồm tổ chức Đảng, tổ chức
quần chúng trong các Trường Cao đẳng An ninh nhân dân; đội ngũ cán bộ
trực tiếp chỉ đạo và tiến hành công tác GDCT theo chức trách, nhiệm vụ.
Dưới sự lãnh đạo của đảng uỷ và sự chỉ đạo của cơ quan chức năng, Phòng
Quản lý đào tạo, Phòng Công tác đảng, công tác chính trị và công tác quần
chúng trực tiếp hướng dẫn, theo dõi, giám sát, kiểm tra, sơ kết, tổng kết và
tiến hành những nội dung công tác GDCT theo phân cấp. Dưới sự lãnh đạo
của cấp uỷ, tổ chức đảng, sự hướng dẫn của phòng công tác đảng công tác
chính trị, đội ngũ cán bộ các cấp tham gia tiến hành công tác GDCT cho HV
theo chức trách, nhiệm vụ.
Đối tượng của hoạt động GDCT là HV đang học tập, rèn luyện tại

trường. Có những nội dung GDCT chung cho mọi đối tượng HV được tiến
hành thường xuyên gắn với hoạt động của đơn vị.
Nội dung hoạt động GDCT cho HV bao gồm: những nội dung cơ bản
của lý luận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; điều lệnh, điều lệ
của CAND, nhiệm vụ của lực lượng công an, của nhà trường, chức trách của
cán bộ, GV, HV; đạo đức cách mạng của người CAND; lịch sử truyền thống
của dân tộc, của Đảng, của ngành CAND, đơn vị; tình hình thời sự của thế
giới, trong nước; âm mưu thủ đoạn của kẻ thù và các kiến thức cần thiết khác.
Yêu cầu có tính nguyên tắc trong hoạt động GDCT cho HV gồm: tính
đảng, tính khoa học; liên hệ chặt chẽ với đời sống, với thực tiễn; kết hợp chặt
chẽ giữa xây và chống, lấy xây dựng, phát huy mặt tích cực, tiến bộ của con

14