Phân bổ ngân sách nhà nước cho các địa phương ở việt nam thực trạng và cơ chế
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.64 MB, 220 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
HẠ
H N
NG N
Ở I TN
H NG HƯ NG
H NH NƯỚ
: TH
H
TRẠNG
ĐỊ
HẾ
LUẬN N TIẾN Ĩ T I HÍNH NG N H NG
Hà Nội - 2019
HƯ NG
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
HẠ
H N
NG N
H NG HƯ NG
H NH NƯỚ
Ở I TN
: TH
à
H
ĐỊ
TRẠNG
: Tà c
N
HƯ NG
HẾ
à
:9
LUẬN N TIẾN Ĩ T I HÍNH NG N H NG
NGƯỜI HƯỚNG
N
H
HỌ :
G T
T
Hà Nội - 2019
NG YỄN H NG
NG YỄN
N
N
ỜI
T i
nghi n
thu t T i xin
ph
u v t m hi u
Vi t N m: Th
y u
u v s trung th
th p t
m o n
ngu n
ng tin
tr ng v
trong h
s li u
yv
N
h nh vi vi ph m s trung th
m k t r ng lu n n ti n s Ph n
ng
T i xin
Đ
Ng n s h nh n
trong h
ho
h ” do t i t ho n thi n v kh ng vi ph m
thu t
li u s
ng trong lu n n n y
x l m t
thu
h kh h qu n trung th
N i
g
N
h ng
c
H
ăm 2019
ỜI
L i
u ti n t i xin
gi ng vi n h
gi p
th y
ng
N
yt s
m n h n th nh v s u s
n kho h : PGS TS Nguy n H ng S n v TS Nguy n S n
t i ho n th nh lu n n n y S
gi p
t i r t nhi u trong vi
nghi n
u v th i
nghi n
u t i lu n nh n
nghi m t
nh h
x
trong
ng l
v
th nh lu n n
ng vi
g il i
hi n
h n th nh v ngu n t i li u
ng vi n nh
m n h n th nh t i
ho n th nh lu n n
m nh Đ
TS Tr n Th Th nh T
kh kh n gi p
nh
th y l
t qu nh ng kh kh n
Qu
n
ho n
gi ng vi n Kho T i h nh
gi H N i
i t t i xin
t o i u ki n gi p
h nhi m kho T i h nh – Ng n h ng
m n
ng
s
nh kho h
h i
ng
trong H i
pĐ ih
Qu
t i
y t l ng i t n t i PGS
t o i u ki n ho t i ng y t nh ng ng y
ng
kh ng qu n ng i
u th
hi n lu n n
ng H i
gi
ng huy n
ng g p nh ng
ki n qu
m nh gi p t i ho n thi n h n lu n n
T i xin
g il i
th ng k
gi p
qu n l nh n
m nt i
ung
n
p
ph
ho n thi n lu n n
Xin
ngh th
ng
V x h i v m i tr
u
ng T ng
n
qu n
qu n ki m to n huy n gi nh kho h
p
th ng tin
gi tr
o gi p
t i
ti n
y t l ng i t n t i
vi n Ch nh s h v Ph t tri n
n
s li u trong nghi n
th m gi ph ng v n huy n s u ung
th
u tinh th n
m nh
kinh t Đ i h
u
ng nghi n
Trong su t th i gi n th
s t v n k p th i
– Ng n h ng Đ i h
h i
o v n i ung
nh h
ng to l n gi p t i quy t t m v
T i xin
T i xin
ng h
nh
gi tr th m kh o l n t th y Đ ng th i s
ngu n
t it i
n gi m hi u v
t o i u ki n h t s
ng nghi p t i H
ho t i trong su t qu tr nh
hi n lu n n
T i xin
nh h
s KX
m n
t i Ph n
ng x h i h ngh : th
-
thu
Ch
ngu n l
tr ng v n
ng tr nh Kho h
tr v
trong n n kinh t th tr
nh h
ng
ng gi i ph p” m
v C ng ngh tr ng i m
p qu
gi gi i o n
–
” M s KX
Cu i
Nghi n
-
ng t i xin
ng
i
lu n
qu
T nh y u th
ho n th nh lu n n
n
u kho h
l lu n h nh tr gi i o n
h tr t i trong qu tr nh th
g i t nh
m th n th
–
hi n lu n n n y
ng nh t t i gi
nh nh ng
ng vi n t o i u ki n h tr t i trong su t nh ng n m v
ng v s tin t
m nh
ng
gi
nh l ngu n l
v gi gi p
t i
NH
T
NH
NG IỂU ...................................................................................... ii
NH
H N
IẾT T T.................................................................................... i
H NH
ỞĐ
.......................................................................................... iv
........................................................................................................1
HƯ NG : T NG
N T NH H NH NGHI N
I N
N ĐẾN
ĐỀ T I .......................................................................................................................1
C
nghi n
un
ngo i ...................................................................................1
Đ nh gi theo ti u h
ng
Đ nh gi theo ti u h
n
ng .......................................................................1
nh ...........................................................................7
3 Đ nh gi theo ti u h hi u qu ........................................................................12
C
nghi n
u trong n
C
nghi n
uv
C
nghi n
uv
.................................................................................14
h ph n
ng n s h nh n
nh gi k t qu ph n
1.3.Kho ng tr ng nghi n
ho
ph
ng n s h nh n
ng .14
..................17
u ....................................................................................20
Tiểu kết .....................................................................................................................22
HƯ NG :
NƯỚ
Ở
H N
ẬN
NG N
TH
TIỄN
H NH NƯỚ
H
Ề NG N
ĐỊ
H NH
HƯ NG .23
2.1.V m t s kh i ni m ...........................................................................................23
Ng n s h nh n
2.1.2.Ho t
2.1.3.Ph n
.........................................................................................23
ng ng n s h nh n
ng n s h nh n
2.2.V v i tr
ph n
c ........................................................................24
c ............................................................................25
ng n s h nh n
V i tr thu hẹp th m h t t i kh
V i tr t o s
3 V i tr
uy tr
V i tr h tr
2.3.V
ti u h
nh ẳng gi
n
iv i
ph
ng ..................25
.....................................................................26
ph
ng .................................................26
nh ......................................................................................27
ph
ng
t
nh gi k t qu ph n
m
ti u qu c gia ..............................28
ng n s h nh n
iv i
ph ng29
3
Qu n i m v ti u h
3
Ti u h
ng
nh gi ........................................................................29
ng ...........................................................................................31
3 3 Ti u h hi u qu ..............................................................................................33
3
Ti u h
V
n
nh ...............................................................................................34
h ph n
ng n s h nh n
ho
ph
ng ..............................35
Đ nh ngh ........................................................................................................35
C
l
h n h nh s h trong thi t k
ph
ph
ng n s h nh n
ho
ng ..........................................................................................................35
3C
2.4.4.C
h ph n
ng
ph n
ng n s h nh n
y ut
nh h
ng t i
t trung
h ph n
ng t i
ph
ng n s h nh n
ng ........38
ho
ng ......................................................................................................................39
M i qu n h gi
ph n
ng n s h nh n
2.5.Kinh nghi m qu c t trong ph n
v ph n
ng n s h nh n
2.5.1.Kinh nghi m qu c t trong ph n
p t i kh
ho
.............42
ph
ng ...43
ngu n thu ................................................43
2.5.2.Kinh nghi m qu c t trong ph n
hi th
2.5.3.Kinh nghi m qu c t trong ph n
hi
ng xuy n ....................................46
u t ph t tri n................................49
i h c kinh nghi m cho Vi t Nam .................................................................50
Tiểu kết .....................................................................................................................53
HƯ NG : HƯ NG H P NGHI N
U ..................................................54
3
Khung ph n t h
lu n n ...............................................................................54
3
Quy tr nh nghi n
u ..........................................................................................55
33H
3
ng ti p c n nghi n
Ph
u .................................................................................56
ng ph p thu th p t i li u – s li u ...............................................................57
3
Ph
ng ph p t ng h p k th
3
Ph
ng ph p huy n gi ..................................................................................58
3
Ph
t i li u ............................................................57
ng ph p ph n t h s li u ............................................................................63
3
Ph
ng ph p
nh l
3
Ph
ng ph p
nh t nh .....................................................................................68
3
C
v n
v
o
ng ..................................................................................63
trong nghi n
u ............................................................71
Tiểu kết .....................................................................................................................73
HƯ NG : TH C TRẠNG
ĐỊ
C
H N
NG N
H NH
NƯỚC CHO
HƯ NG Ở VI T NAM .....................................................................74
h ph n
ng n s h nh n
T ng qu n v
ho
h ph n
ph
ng
ng n s h nh n
Vi t Nam ...............74
ho
ph
ng
Vi t N m ..................................................................................................................74
4.1.2.Lu t Ng n s h nh n
4.1.3.Ti u h ph n
hi th
4.1.4. Ti u h nguy n t
4.2.K t qu ph n
c .................................................................................76
ng xuy n ho
ph n
v n
ph
ng .................................80
u t ph t tri n ho ng n s h
ng n s h nh n
ho
ph
ng
ph
ng ....85
Vi t Nam .............87
Gi i o n t n m
nn m
.............................................................87
Gi i o n t n m
nn m
.............................................................91
3 Gi i o n t n m
nn m
.............................................................94
Gi i o n
n 2019 .................................................................................99
3 Đ nh gi k t qu ph n
ng n s h ho
3
Đ nh gi theo ti u h
ng
3
Đ nh gi theo ti u h
n
ph
ng
Vi t Nam.............101
ng ...................................................................101
nh .......................................................................108
3 3 Đ nh gi theo ti u h hi u qu ......................................................................111
M t s h n h v nguy n nh n
nh n
gi i o n
T nh minh
ti u ph n
T nh t ch c
T nh
Áp
h trong ph n
NSNN h
ng n s h
ng n s h nh n
h nh quy n
ng khu n kh
hi ti u
7 Tr h nhi m gi i tr nh
4.4.8.Thu/ hi ng n s h
o ............................................115
m nh .......................................................................119
h
ph
h
o .......................................122
nghi m ......................................128
ng trung h n
n nhi u h n h ....................130
n th p .....................................................................133
n nhi u i m h
ho t
r r ng ......................................121
ng h
o n th p v kỷ lu t t i kh
9 T nh hi u qu
ng ph n
- 2019 ..............................................................................115
T nh khuy n kh h h
3M
h n h trong ho t
ng ph n
h p l ............................................134
ng n s h h
o ............................137
Tể
ế ...................................................................................................................139
HƯ NG 5:
GI I
H
NG N
ỐI C NH
H
N THI N
H NH NƯỚ
5.1.B i c nh m i trong n
5.1.1.B i c nh m i qu
Đ nh h
N ng
3
X y
3 3 Ph n
ng ph n
HƯ NG Ở I T N
.........140
................................................................................144
ng n s h nh n
o t nh minh
ng
ho
ph
o k t qu ph n
ng
Vi t N m .....146
ng n s h nh n
ho
a
5.3.4.Đ m
h khuy n kh h
ph
ph
o kỷ lu t t i kh
Ti p t
tri n kh i p
3
Đ ng
h
p h nh quy n n ng
n ng
o kh n ng
ng m r ng v n ng
o t nh t
h
v g
v
ng m
ng ngh n ng
ng nghi p l n th
o n ng l
on
ng n s h nh n c ...154
o hi u qu
MTEF .........155
v k ho h Đ u t
ng trung h n .157
o tr h nhi m gi i tr nh th ng qu
5.3.8.Đ i m i
ng t ng thu ng n s h .............151
ng nh n v n .........................................................................154
3
5.3.7 N ng
h................................................................................148
nh r nhi m v gi
h nh quy n
Tể
H N
Vi t Nam .................................................................................................148
3
m ng
ĐỊ
ẾT
t .....................................................................................141
5.3.M t s gi i ph p n ng
ng
HẾ, N NG
H
ỘT SỐ
QUỐC TẾ
v qu c t .................................................................141
5.1.2.B i c nh m i trong n
ph
ỚI TR NG NƯỚ
p
ng qu n l theo k t qu
trong
i
nh ph t tri n
u r .159
u
h
....................................................................................162
ế ...................................................................................................................163
ẾT
ẬN ............................................................................................................164
NH
NG TR NH Đ
NG Ố
T
GI ...............166
T I I U THAM KH O ....................................................................................167
PH L C
NH
Từ viết tắt
Từ
T
IẾT T T
ĩa ếng Anh
ĩa ếng Việt
Từ
Central Institute for Economic
Vi n nghi n c u kinh t qu n l
Management
Trung Ư ng
EU
European Union
Li n minh Ch u Âu
GDP
Gross Domestic Product
T ng s n phẩm qu c n i
CIEM
H i
HĐN
IFMIS
ng nh n
n
Integrated financial management
H th ng th ng tin qu n l t i
information system
h nh t h h p
IMF
International Monetary Fund
Quỹ ti n t qu c t
MTBF
Medium term budget framework
Khu n kh ng n s h trung h n
MTEF
Medium term expenditure
Khu n kh
hi ti u trung h n
framework
MTFF
Medium term fiscal framework
MTPF
Medium term performance
Khu n kh t i kh
Khu n kh ho t
trung h n
ng trung h n
framework
Ng n s h
N Đ
ng
Ng n s h nh n
NSNN
c
Ng n s h trung
NSTW
OECD
ph
The Organisation for Economic
T ch c h p t
Co-operation and Development
v ph t tri n kinh
t
y
UBND
ng
n nh n
n
USA
United State of America
H p ch ng qu c Hoa Kỳ
WB
World Bank
Ng n h ng th gi i
i
NH
NG IỂ
STT
Bảng
1
B ng 1.1
2
B ng 1.2
3
B ng 1.3 Ch s hi u ng n
nh t i m t s qu c gia
4
B ng 2.1 Ti u h
h ph n
5
B ng 3.1 S li u th c p s d ng trong lu n n
58
6
B ng 3.2 Đ i t
60
7
B ng 3.3 Th ng k m t
8
B ng 3.4 Thu nh p c
9
B ng 3.5 Chi ng n s h
10
B ng 4.1 Đ nh m
ph n
hi th
ng xuy n NSNN
11
B ng 4.2 Đ nh m
ph n
hi th
ng xuy n NSNN
12
B ng 4.3 Đ nh m
ph n
hi th
ng xuy n NSNN
13
B ng 4.4 Đ nh m
ph n
hi th
ng xuy n NSNN
14
B ng 4.5
15
B ng 4.6 Đ nh gi k t qu ph n
16
B ng 4.7
17
B ng 4.8 M
18
B ng 4.9 Ch s Gini c a Vi t Nam t n m
19 B ng 4.10
Nội dung
T m t t k t qu nghi n
b ng trong ph n
Ph
ng
NSNN t i m t s qu c gia
u th c nghi m v ti u h
n
nh
NSNN t i Hoa Kỳ
nh gi
ng n s h nh n
nh m
ng ph p x
ph
i n m h nh
c
3
66
n s theo ngũ ph n v
68
t nh theo l nh v c
68
nh t ng v n
81
7
82
83
7
84
u t ph t tri n ph n
NSNN theo ti u h
Đ nh gi k t qu ph n
cho
ng
ng
NSNN theo ti u h
ng
ng
(Intensity of redistribution)
Ch nh l ch thu nh p
nh qu n
106
i m t th ng gi a
nh m thu nh p th p nh t v nh m thu nh p cao nh t
NSNN theo ti u h
Đ nh gi k t qu ph n
n
NSNN theo ti u h
nh
n
nh theo th i gi n
22 B ng 4.13 Đ nh gi k t qu ph n
NSNN theo ti u h hi u qu
ii
104
105
t in m
u ng
86
102
Lo i b gi tr ngo i lai
sung hi u ng
9
52
ng gi i o n 2016 - 2020
t i ph n
6
11
ng ph ng v n huy n s u
20 B ng 4.11 Đ nh gi k t qu ph n
21 B ng 4.12
u th c nghi m v ti u h
T m t t k t qu nghi n
trong ph n
Trang
107
109
nh
110
112
STT
Bảng
23 B ng 4.14
24 B ng 4.15
Nội dung
T
ng c
ph
T
ph n
ng n s h nh n
ph n
ng n s h nh n
ng c
s h
S
c t i hi ng n s h
ng
ph
c t i thu t l
ng n
ng
25 B ng 4.16 X p h ng PCI m t s t nh theo khu v
26 B ng 4.17
Trang
i m p
ng v i ti u h thu n i
n m
7
v ti u h tỷ l
p thu NSĐP t i m t s qu c gia
ph
28 B ng 4.19 T ch chi NSNN c
113
114
ti t ng n s
27 B ng 4.18 Ph n
113
i u
119
124
ng t i m t s qu c gia
125
29 B ng 4.20 Ch nh l ch gi a d to n v quy t to n NSNN
129
30 B ng 4.21 C
135
Đ
31
B ng 5.1
p
i mc
theo k t qu
p
ng MTEF
h ph n
m t s qu
gi tr n th gi i
truy n th ng v
h ph n
161
u ra
iii
NH
STT Hì
1
H nh 2.1
2
H nh 2.2
3
4
5
H nh 3.1
H nh 3.2
H nh 3.3
6
H nh 4.1
7
H nh 4.2
8
H nh 4.3
9
H nh 4.4
10 H nh 4.5
11 H nh 4.6
12 H nh 4.7
13 H nh 4.8
14 H nh 4.9
15 H nh 4.10
16 H nh 4.11
17 H nh 4.12
18 H nh 4.13
19 H nh 4.14
20 H nh 4.15
21 H nh 4.16
22 H nh 5.1
H NH
Nội dung
C
h ti u o l ng hi u qu kinh t -x h i c a s d ng
NSNN
M i qu n h gi ph n p t i kh v
sung ng n s h t
Trung ng ho
ph ng
Khung ph n t h
lu n n
Quy tr nh nghi n u
lu n n
Ph n nh m
li u ph ng v n huy n s u
C h ph n
ng n s h nh n
ho
ph ng
Vi t N m
Thu hi ng n s h nh n
theo
ph ng gi i o n 2001
–
Trung nh n m
Tỷ l Thu Chi NSNN
khu v gi i o n
– 2005
sung ng n s h Trung ng ho
ph ng gi i o n
2001 – 2005
Tỷ tr ng Thu Chi ng n s h nh n
theo v ng gi i o n
2006 –
Trung nh n m
Tỷ l Thu Chi NSNN
khu v gi i o n 2006 – 2010
sung NSNN ho
ph ng Vi t N m gi i o n
2001 - 2010
Tỷ tr ng Thu Chi NSNN theo v ng gi i o n
– 2015
sung ng n s h Trung ng ho
ph ng theo v ng
giai o n
– 2016
Nh m
t nh nh n b sung n i v i u ti t ng n s h v
Trung ng
Tỷ tr ng Thu Chi NSNN theo v ng gi i o n
– 2019
sung n i ng n s h nh n
ho
khu v gi i
o n
- 2019
Đ nh gi ng n s h Vi t Nam c a t ch c h p t ng n s h
qu c t
D to n so v i th c hi n ph n
ng n s h ho
m ti u
qu c gia
Ch s tr h nhi m gi i tr nh
Vi t N m so v i m t s khu
v tr n th gi i
Tr h nhi m gi i tr nh v i ng i n c p t nh n m
7
Áp ng chu i qu n l
tr n k t qu trong gi o c
iv
Trang
30
43
54
56
70
75
89
89
90
92
93
94
96
97
98
99
100
118
129
134
134
160
H N
1. T
c
ế c a
Ph n
c
ng n s h
c hi u l vi c s d ng nhi u
t i h nh t
nh m cung c p ngu n l
ph
ng
og m
ng tr nh m
ti u qu
th m h t t i kh
t os
v h tr
ng
trong nh ng v n
m
tr
ph
ti u qu
Ph n
n ng nh t
n ng n y
ng…
ng
kh n kh ng
uy tr
n
nh n n kinh t
gi
c n i l n nh l m t
qu n t m
nh kho h
i bi u qu c h i ch t
nh lu n ph n t h tr nh lu n
t ngu n t vi c tỷ l thu Ng n s h nh n
c gi l i
ng
i di n B T i Ch nh ho r ng ph n
ph
ng gi
kho ng
nh ng
ph
ng
h ph t tri n b
ng v i tr
nh
c bi t l TP H Ch Minh v i tỷ l b c t
ng
c bi t l
nh
t nh th nh kh
n r qu ” Trong khi nhi u h c gi lo
ng i vi c c t gi m tỷ l thu ng n s h
c gi a l c a m t lo t
u t u kinh t sẽ nh h
t nh th nh l n,
ng t i t ng tr
ng trong
ng l i
V im
n
h gi i
th
qu n i m
p nh ng tr nh lu n
hi n nh m
y
v
m m i h y u t p trung
x
nh ng
m nh Tuy nhi n
khung ph n t h
ho
ng
ph n
ng g p ph n thu hẹp
Ng n s h nh n
cc n
c t gi m m nh trong
mb o
th
a
i u ki n nh h tr
ph
nh ẳng gi
gi m g n m t n a. Tr l i ch t v n
t
nh u
t nh th nh ph l n nh H N i Th nh ph H Ch Minh Đ Nẵng
c
D
kh
ng ho h nh quy n
ng
i v i s ph t tri n
t
ng v
s i n i. S
t i kh
gi Ngu n v n ng n s h nh n
Nh ng th ng u i n m
v n th t
h nh quy n Trung
hi sẻ ngu n thu t i
ng v i tr qu n tr ng
ph
ng
ng c chuy n gi o t i h nh phi i u ki n (unconditional
tr nsfer instruments nh
h
ỞĐ
tr n nhi u nghi n
ng h ng l lu n v th
ho t i n y
ti u h
m t kh
h
i gi m ngh o Nh ng kho ng tr ng m
1
ti n
nhi u nghi n
nh gi k t qu ph n
nh nh t
u trong v ngo i
nh nh
ng
ng h
u
r
ng n s h n
ng t ng tr
ng tr nh nghi n
ng
u i
tr
h
ho n thi n t p trung
m t
ti u h
l mr
y
v
kh i ni m
h i th
ti u h
ng
tr ng ph n
nh ng i m h nh s u: Th nh t
nh gi k t qu ph n
ng hi u qu
t
ng n s h nh n
ng n s h hi n h nh
o
nh m
n ph t tri n h th ng ti u h
nh gi
y
th
h ph n
p
ng
t i nghi n
u:
nh gi
h
h
g
o tr n
i N m: h
g
y ph n n o kho ng tr ng nghi n
ho n thi n
ng th i
nh m n ng
o k t qu ph n
c
h
ng
li u
ph
ng ph p
g
l
um
ng n s h nh n
h h
h n th
hi n v i
ng tr nh i tr
r nh ng gi i ph p ph h p
h
gi tr th m kh o
ho
ph
ng
n
o
t
c
h i ghi
h h
C u h i nghi n
ph n
v
M
hi u qu
h ”
kỳ v ng l p
C
x y
r
Xu t ph t t nh ng l
2.
ng n s h
ng n s h ph h p v i th
t ng h p
o
h ph n
tr ng ph n
t ; Th
t nh h nh x
ng n s h nh n
hi n n y l k t qu
nh gi
ng
ph t tri n th ng o ph h p; Th
ti n Vi t N m nh ng kh ng x r i th ng l qu
y
nx y
i
u h nh
Ng n s h nh n
n
nh”
h
g
Đ tr l i
r tr h m
ng
ph
c cho
u h i nghi n
th c tr ng ph n
qu
a lu n n l
u, m
Ng n s h nh n
h nh s h nh m n ng
ph
ng gi
Đ
r m ts
ng
m
o
ti u hung
ho
xu t, gi i ph p
ng
ng, hi u qu
a lu n n l
ph
ng
o k t qu ph n
ng ũng nh t nh n
nh gi
Vi t Nam, t
m b o hi u
nh c a n n kinh t
qu c gia.
M
i
h
Nh m
p ng m
ti u hung nh tr n lu n n x y
ng
m
ti u
th nh s u:
X y
ph
ng khung ph n t h
nh gi th c tr ng ph n
ng
2
NSNN ho
Đ nh gi th c tr ng ph n
-
ngu n v n NSNN ho
ph
ng t n m
2001 - nay
Đ xu t, ki n ngh
-
ph
ng
i n ph p nh m n ng
NSNN ho
Vi t N m.
3. Đ
à
i
o k t qu ph n
c
g ghi
Ph n
ng n s h nh n
ho
ph
ng
h m i ghi
h m i
Trung
i
g: Ng n s h nh n
ng v Ng n s h
b
ho
m
v
nh y t gi o
n y t
ti u
ph
ng Ở
b so
Ng n s h Trung
u t ph t tri n, v
ph n
hi th
ng v
ph n
ng xuy n ho nhi u l nh
ph ng… Tuy nhi n trong khu n kh lu n n
c, an ninh, qu
gi ch t p trung nghi n
c bao g m hai c u ph n ng n s h
u ph n
t nh th nh ph tr c thu
NSNN tr n kh
ngu n l
Trung
ng
nh ph n
tr n
s li u quy t to n
9 Trong
s li u ph c v
ng n s h h ng n m
h m i h i gi
ho
ph n t h
:T n m
nh l
h m i h
ng trong lu n n t n m
g gi
g h
k t qu ph n
t i kh
h
gi s
h nh quy n
ng
ph
99
v
ng C
ng
nh n
ng ph p
ng
m h nh
nh l
ng nh m
ng n s h ph n
nh l
ng trong ph n
ng p
nh gi
t i h nh vi
ng
ng n s h nh n
tr n th m kh o t m h nh g
Bayoumi
os h
ng
ng trong ph n
ng n s h nh n
t i ph n
M h nh 3: Đ nh gi t nh n
h ti u
ng
ng n s h
M h nh : Đ nh gi t nh
v o h ti u
ph
v t
M h nh : Đ nh gi t nh
v M ss n
₋
g
ng n s h nh n
v o h ti u t i ph n
₋
5.
t nh th nh ph tr c thu c qu c gia
:T tc
ghi
Trong lu n n t
₋
nn m
c
4.
h
nn m
nh trong ph n
tr n th m kh o t m h nh g
3
ng n s h nh n
Bosch (2002).
v o
M h nh 4: Đ nh gi t nh hi u qu trong ph n
₋
tr n th m kh o t m h nh g
h
g h
ghi
Alm nz r v Torero
h
Ph
ng ph p t ng h p k th
₋
Ph
ng ph p th ng k m t
₋
Ph
ng ph p ph n t h
₋
Ph
ng ph p ph ng v n s u huy n gi s
t i li u
nh gi
m
h
Lu n n
x y
ng
ti u h
ng
ng hi u qu v
g m
ti u h
h pv
ph
ph
tri n
ti u h
ng ph p
u tr
ng n s h nh n
h r nh ng
i m hung
x
th nh
ng th t
m
h
i
S d ng s li u th c ti n Vi t Nam,
L
h
D
ng theo
ng h
nh gi
ti u h
r : C ng
ti u h
nh gi v
h trong
tr n
k t qu nghi n
n
t trong vi
n
nh v
ph t
ng
ng
gi tr n th gi i qu
n
so s nh
Vi t N m.
v n NSNN ho
minh
ph p nh m n ng cao ch t l
hi u qu v
NSNN ho
i
-
ph
.
NSNN t t l m
h ph n
Ph n t h th c tr ng ph n
ho
qu
o
th ng o ph
h ph n
o hi u qu
h ph n
nh h n h trong
v
th ng l qu
m
NSNN
s t ng qu n to n i n
s l lu n v
-
-
n
ng n s h nh n
ng Đ ng th i lu n n t ng h p
ih
gg
tr n
ng n s h nh n
h th ng qu
h ph n
trong vi
nh d
nh gi k t qu ph n
ũng nh nh ng
qu v
ng h i
nh gi k t qu ph n
n
nh gi k t qu ph n
Lu n n
-
ng
ớ c a
gg
v c
7
h
₋
5. Đ
ng n s h nh n
h ph n
ng ph n
ph
ng t i Vi t Nam.
k t qu ph n
ng hi u qu v
h r s m t
n
ng
NSNN
nh
ng thi u hi u
NSNN hi n n y
u
nh t nh v
nh l
NSNN t i Vi t N m h
nh c a n n kinh t .
4
ng
ng t i
r
gi i
ng
ng,
6.
ế c
c a
Lu n n
u tr
g m
h
ng nh s u:
Ch
ng : T ng qu n t nh h nh nghi n
Ch
ng : C s l lu n v th
Ng n s h nh n
ho
ph
u li n qu n
n
t i
ti n v Ng n s h nh n
v ph n
ng
Ch
ng 3: Ph
ng ph p nghi n
u
Ch
ng : Th
tr ng ph n
ng :
nh m i trong n
ng n s h nh n
ho
ph
ng
Vi t N m
Ch
k t qu
ph n
i
ng n s h nh
qu
n
ho
5
t v m t s gi i ph p n ng
ph
ng
o
Vi t N m
HƯ NG : T NG
N T NH H NH NGHI N
I N
N ĐẾN
ĐỀ T I
h
g
h
nh
h
t quả h
ủ
g
h
im
k t quả h
i
h h
quả h
h gi
h
ấ
hi
h h h
h h
h
h
hản
gq
: i) C
i i
i
i
ĩ
h gi
i n ngh nhằm
ghi
ghi
h h
g
ghi
hững giải h
gm ct
g
g
ọng ph m vi m t luậ
c, từ
t quả h
g
h
hù h p v i ă g
.D
g
giả tập
h
g…T
h m ấn
c r ng l n, bao gồm nhi
h
hả hi
g
g
ĩ h
g
h hq
giả h
v
h h
g
g
i
c
ii)) Ki h ghi m qu c t trong
h
g ừ
ú
i học kinh nghi m
cho Vi t Nam.
c
1.1.
C
c
nghi n
ớc
un
ng n s h nh n
ti u h
ng
à
ngo i ho t i th i i m hi n t i
theo nhi u ti u h kh
ng hi u qu v
n
nh gi k t qu ph n
nh u trong
n i
t nh t l
nh
1.1.1. Đánh giá theo tiêu chí công bằng
S t nt ic ab t
quy n Trung
h pl
ng
nh gi
t
s h Trung
Ng
t ph
nh l
ng ti u
i
n
i h i Ch nh
i n ph p s d ng ng n s h nh n
cc
n l n n n kinh t . Nhi u nh kho
ng i n l thuy t, trong khi nhi u h c gi kh
ng li n qu n t i m
c
ph n
ng n s h nh n
l i
cc
r
ng n
ng
i ti n phong trong vi c ti p c n
s h nh n
l n
M Doug ll Trong
ng b ng v t ng tr
o
qu
nh gi t
ng c
ng l nh nghi n
o n m 977
Ch nh quy n Trung Ư ng trong vi
nt i
ng k trong thu nh p ng
a m i qu c gia c n
gi m nhẹ
h c ti p c n v n
nh ẳng
m nh t
l m gi m b t
gi
u ng
nghi n
ph n
ng n
i Anh Donald
u kh n ng
nh ẳng thu nh p c
ng
a
i
gi Ph p Ý Anh Đ c, Australia, Canada, Th y S v Mỹ. Trong
1
o
on y t
gi l n
u
r kh i ni m v ch s
ng n s h nh
ngu n l c c
n
t
t
c s d ng r t nhi u trong
” th hi n m
ng t i vi c gi m
m h nh nghi n
u
ho t
l ch trong thu nh p ng
nh l
ng
n gi n t
h nh s h ng n s h Tr n th c t
ph n
i
n
gi khẳng
qu
ng L n l
h nh s h ph n
l
o
tl
%v 3 %
li n qu n
T y
ng h p c
s c m nh ph n
trong khi
ng h n
l
ng v
t
ng
n hi ti u h nh ph
h nh s h ph n
l n
ng
n thu ng n s h
h
uc
M Doug ll
b tl
ph n nh h t
ph
ho Ch u Âu Ở
t
h
ng nhi u h n 3 %
ng
u
% (MacDougall,
nh l
ng t
ng t v i
u,
m c 22%.
t
nh l
nghi n
u
ph n
ng c
y t
ng t nh Ch u Âu v
t
u
nh
gi
n
ng n s h nh
khi u c tranh lu n xung
h c gi t p trung h n v o
ng cho v n
nghi n
u trong
n i
ayoumi (1995).
nh l
ng trong th p ni n 9 s l
X Sala-i-martin and J Sachs (1992) trong qu tr nh nghi n
k h
v r
t n n m ng ho nghi n
h u Âu n r
v S l -i-M rtin v
Kh i i m ho
ih
khu v
c l i Theo nh m nghi n
ng v hi u qu . Cho t i nh ng n m 9
u v ph t tri n m h nh
os h
i n ph p
, nhi u nh kho h c cho r ng m h nh
qu nh Li n minh Kinh t v Ti n t
nghi n
nh
h nh s h li n qu n t i thu ng n s h v o kho ng 30%
c
n gi n v
ng
qu c gia theo th
nh h
n Nh l i ch ra k t qu ng
nghi n
i
ng p
Đ ng th i M Doug ll ũng ho r ng
h nh s h li n qu n t i hi ng n s h h
M
h nh l ch thu
h nh l ch gi
gi kh ng theo th ch li n
h nh s h li n qu n
n
Ng n s h nh
nh r ng s
1977). Tuy nhi n Castells (1998) khi ti n h nh nghi n
tr
u
khu v c. S d ng
o h ra r ng trung
Ch nh ph gi m 40% s
ngu n l c c
r ng h n
nghi n
ng ph n
khu v c gi m m nh s u khi Ch nh quy n trung
nh p gi
li n
- Power of
gi th h sau.
S c m nh t i ph n
n
ng v i tr t i ph n
S c m nh t i ph n
Re istri ution” Kh i ni m n y s u
h c thu t c
ol
gi nh m
l
ng t
2
ng
ng c
un
ng
c a
c Mỹ nh m t
a Mỹ th nh 9 khu v c v i
ph n
thu v
huy n
gi o NSNN trong gi i o n 1970 – 988 th ng qu ph
ng ph p hu i th i gi n v
i n v logarithm. K t qu ch ra r ng, khi thu nh p
c a khu v c gi m 1 USD
h nh
l
nh qu n
u ng
i
h nh ph sẽ gi m 34 cent thu v t ng huy n gi o t i
ents Nh v y, m c gi m cu i
ng
a thu nh p
nh qu n
u ng
i ch
ents
Đ ki m
nh hi u
yomi v M sson
nh
ng
i
ng ph n
99
t i Canada, Mỹ v
xu t xem xét m i t
h nh ph v
khu v
Yi l thu nh p
nh qu n
kh
h u Âu
ng qu n gi a thu nh p trung
n s u khi nh n h tr v thu nh p trung
khi nh n h tr t
n
nh
ng
i
C th m h nh
ns u
x y
ng
nh s u:
Trong
ph v
v s l
ph
r V
nh n
nh thu nh p c a c qu
quan gi a thu nh p
gi a h s β v
i tr
ng kh ; T x v TRAN l n l
ng ng n s h ph n
khi Y l trung
u ng
nh n tr
t l thu ph i n p tr n
tr n
u ng
gi
Đẳng th
p thu nh p
gi u v khu v
ph
ng
%l
tr n o l
nh n o
o s t i ph n
99
c t nh b ng GDP
nh qu n
nh qu n
u ng
u ng
ng ph n
v i nghi n
ra bi n ph thu
o
y u
p
ng m
uc
l tỷ l gi
i c a t nh
h nh
i n,
Y–
n Y = GDP
qu n i m ti p c n t
ng v n h tr t ng n s h Trung
c
youmi v M ss n
n
ng t i kh
3
a
i.
Bosch, Espasa, and Sorribas (2002) ũng
nhi n kh
i t
thu nh p gi a khu v c
ũng gi i th h r h n s h nh th nh
nh qu n – T ng s ti n ph n
nh gi t
ng
ngh o
youmi v M sson
nh m
i
ng v n h tr t o
i c a thu nh p l
Giannola, Scalera, and Petraglia (2014) s u khi
TAX + TRAN
ng m i t
ng n s h S kh
c
, h s b ng 0.8 th hi n r ng 80% s th y
t n it iv n
u ng
i, i th hi n t nh/bang trong
v s u s ph n
th hi n m
h nh
c khi nh n h tr t
99
os h v
ng t
ng Tuy
ng s
v thu nh p c a khu v
Đ ng
th i t
gi th m
v o tỷ l n y nh m tr nh
thu nh p t h n hi ti u M h nh
os h
(
Trong
th hi n
i ng n s h Trung
t nh
ng GDP
th µ
gi tr
m
t i kh
th y
gi
ph
hi u ng ph n
nl i T y
c
ph
ng t ng
n
v o t ng ch
n ng v
ng n s h nh n
t
gi
c
m n
n chuy n gi o
n
l n nh t, l n l
t l 33% v
ng ch y
ng c
h nh tr t ng
hi u ng n y v i m
tr
ng h p tr Hoa Kỳ,
ng m nh mẽ h n
h nh s h
nh u
cho Hoa Kỳ C n
hi
ng
nh ẳng r r t nh t
h
8% trong khi h s n y
Hoa
a con s n y v i
t
ng ph n
c
i l n v ch s t i ph n
sho k
nghi n
u tr
ng ph p
ng n s h t
c a ba qu
gi
t
l
u c a IMF v vai
ph
v Austr li l n l
c p nh t v s li u v vi c b sung ph
th y
i
ng th
i m kinh t
c c a qu c gia. Trong t t c
ng n s h trong vi c gi m
ch s t i ph n
l
n
8%
ph n
kh
u ng
ng
Poghosyan, Senhadji, and Cottarelli (2016) trong nghi n
tr
ng h nh
ng gi m.
n Nh v Ö h i qu
s hi u ng ph n
nh qu n
i. N u l thuy t v ph n
gi kh ng t m th y m i li n qu n gi
p ng n s h nh n
Kỳ ch l
u ng
ng Y l thu nh p
u c a Bosch (2003) ch ra r ng nh h
i ph thu
T
ph
t nh
a khu v
a khu v c, b ng ph n chuy n gi o
o tỷ l thu nh p c
K t qu nghi n
ph n
)
ng t i kh
ng – Đ
nh qu n
i ng n s h ho
qu
n
m khi m t s khu v c cho
c th hi n nh s u:
hi ng n s h v thu ng n s h
l ch gi
gi tr
tl
3
ho gi i o n 1951 – 1992 th y m
t ng
n qua t ng th i i m, t
8v
ng PMG
ng
S
n
nh vi c
ũng k t lu n r ng kh ng
s
gi n y theo th i gian.
t i ph n
u t
ng t t i
thu nh p c a qu
% l n 8% trong gi i o n 9
sv
9% l n 3 % trong gi i o n 98 s Đ i v i vi c chia sẻ r i ro gi
4
l
gi i gi i th h o s
Petraglia, Pierucci, and Scalera (2017) ti n h nh nghi n
It li
ng
9
n y
s v t
khu v c,
h nh s h t i kh
t i t ng
ph
t
nh h
nh t i
i
ng
g h
i th p Nghi n
and Juarros (2017) s d ng GDP
nh n
nh ph n nh
h ph n
m ph n gi
h nh quy n
t p trung nhi u v o
ng
s h Trung
ho
GDP
ng t
ho 3 h nh quy n
ph
nh qu n
u ng
sung
n
t
ph
k t qu nghi n
T
ph
c
ng v
ng
nghi n
i c a t nh th y v thu nh p v
gi cho r ng vi c h s t i ph n
ng h
o. Do th ch l ch s v s
h nh quy n Trung
m
GDP
u ng
nh qu n
i th p ph i
ng ngu n v n n y
u ng
u t i Đ i Lo n v i s li u t
ng
o
sung
ti u
ng t i ph n
t mt tt i
5
m
ng
998 t i
ng trong kho ng
Ch nh ph Đ i Lo n s
ng m nh nh t t i ho t
u
i cao trong khi
ng g p nhi u ho ng n
ng ho th y h s t i ph n
i hi sẻ ngu n thu v
th y m
ng C
b ng
nh qu n
n 3, % Trong s
ho th y h s hi u ng t i
ng h p c a Argentina, Cont, Porto,
ph
ph
ng T
2, %
i t
u ho tr
c k t qu h s t i ph n
ph
r i ro
ng c
ng
K t qu ki m
ph n
l m t t trong vi c h n ch
ng
ng
og m
u i
ng ho
thu nh p
i
y
Bảng 1.1: Tóm tắt kết quả nghiên cứu thực nghiệm về tiêu chí công bằng trong
phân bổ NSNN tại một số quốc gia
T c
ả
Nă
Hoa Kỳ
MacDougall Report (European
Commission)
Sachs and Sala-i-martin
Von Hagen
Goodhart and Smith
Bayoumi and Masson
Melitz and Zumer
Obstfeld and Peri
Athanasoulis and van Wincoop
Giannola, Scalera, and Petraglia
Poghosyan, Senh ji v Cott relli
Argentina
Porto and Juarros
Australia
Poghosy n Senh ji v Cott relli
Canada
MacDougall Report (European
Commission)
Bayoumi and Masson
Mélitz n Zumer
Obstfeld and Peri
Poghosy n Senh ji v Cott relli
MacDougall Report (European
Commission)
Melitz and Zumer
Đ c
MacDougall Report (European
Commission)
Makipaa and von Hagen
Obstfeld and Peri
Petraglia, Pierucci, and Scalera
Anh Qu c
Melitz and Zumer
6
(Đ
Hệ s
bổ
ị tiền tệ c a qu c
gia/100)
1977
28
1991
1992
1993
1995
2002
1998
1998
2014
2016
33 - 40
47
13
7 – 30
10 – 16
10
10
33
13 - 17
2017
5
2016
22 - 24
1977
32
1995
2002
1998
2016
39
16 - 30
53
12 -20
1977
54
2002
38
1977
29
2005
55 - 62
1998
2017
8
30 (1980s)
2002
26
T c
ả
Hệ s
bổ
(Đ
ị tiền tệ c a qu c
gia/100)
Nă
Taiwan
Huan, We et al
Argentina
Cont, Porto et al
Nguồ : I e g e me
2014
2.5% - 3.5%
2017
fe W
B
fi
5%
giả t ng h p
2015
1.1.2. Đánh giá theo tiêu chí ổn định
Ti u h
n
c ti p c n theo h
nh n n kinh t
khu v c nh m gi m thi u
s
t nh hu kỳ c a n n kinh t . Eichegreen
(1993) cho r ng m t trong nh ng v i tr
trong tr
th
ph
h nh ph l
ng h p n n kinh t g p kh ng ho ng
ng v s chuy n giao h tr gi
t i h nh
gi p ng
ng ho
khu v
Nh nh nghi n
h c gi
oi
u hi n
ch ph n
ho t v
h th tr
l th t nghi p C
nghi n
ch r i ro c a khu v
h nh quy n
n
ng
ng
n h tr
ng l n C
nghi n
h t i kh
nh m
ph
ng
V
nh n n kinh t
h nh ph
ph
ng truy n th ng t p trung v o x
i ti u
ng chia sẻ r i ro gi
ng h
u
th
r i ro
i tc a
i h n t p trung v o khu v c ti n t t i u C
NSNN l m t bi n ph p th y th
ng kh
nh m n
ho
h tỷ gi linh
v tỷ
nh t ng s n phẩm c a khu v
u n y t p trung v o x
li n quan t i ung v
nh
h ph n
gi p h n
u (Fatas, 1998; Goodhart & Smith,
1993; Hagen, 1992; Hagen & Hepp, 2001; Kenen, 1969; Mundell, 1961; Obstfeld &
Peri, 1998).
L thuy t n y
nh s u: V i tr
nh
b ng t
th
youmi tr nh
n
M h nh
ng v n NSNN
ph n ng c a h th ng t i kh
ng c
xu t ph
gian v i s li u
i d ng gi thuy t
nh n n kinh t c
ng c a thu nh p so v i quỹ
youmi
yl i
ng ph p
cl y
youmi
oh m
tr nh
o t ng tr
nh gi s
n
nh d
o
y nh s u:
}
7
h nh
ng
l ch b t
m nh
tr n m h nh hu i th i
c m t nh m lo i b
{
ol
khi h ng ki n
ng Trong m
th ki m
{ }
ng t n s th p.
