Bài. QUẦN XÃ SINH VẬT VÀ ... CB

I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:
I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:

I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:
I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:

I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:
I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:
Các tập hợp sinh vật ở trên có
Các tập hợp sinh vật ở trên có
những đặc điểm gì ?
những đặc điểm gì ?

Quần
Quần
thể A
thể A
Quần
Quần
thể B
thể B
Quần
Quần
thể C
thể C
Sinh cảnh
Như thế nào là quần xã sinh vật?
Tác động qua lại

Tác động qua lại
giữa các quần thể
giữa các quần thể
trong qxsv.
trong qxsv.
Tương tác giữa
Tương tác giữa
quần thể với các
quần thể với các
nhân tố sinh thái
nhân tố sinh thái
của môi trường.
của môi trường.
I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:
I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:

- Quần xã sinh vật: Là tập hợp các quần thể sinh
vật khác loài, cùng chung sống trong một
khoảng không gian xác định ( Sinh cảnh ), ở đó
chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và với
môi trường để tồn tại và phát triển ổn định
theo thời gian.
I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:
I - KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT:

1. ĐẶC TRƯNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI TRONG QUẦN XẪ:
Thành phần loài thể hiện qua đâu ?
a. Số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài:
So sánh số loài, số cá thể của mỗi loài trong
hai quần xã sau đây:

Sa mạc Rừng nhiệt đới
Số loài và số cá thể của mỗi loài trong quần thể sa mạc ít hơn trong quần
xã rừng mưa nhiệt đới
- Quần xã rừng mưa nhiệt đới có độ đa dạng cao
- Quần xã sa mạc có độ đa dạng thấp
Độ đa dạng của quần xã là gì
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:

1. ĐẶC TRƯNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI TRONG QUẦN XẪ:
a. Số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài:
- Độ đa dạng của quần xã chỉ mức độ phong phú về
số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài
trong quần xã.
Quan sát hình sau đây và cho biết thế nào
là loài ưu thế, loài đặc trưng ?
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
Mức đa dạng của quần xã phụ thuộc vào
những yếu tố nào?
- Phụ thuộc: Sự cạnh tranh giữa các loài, mối quan
hệ vật ăn thịt - con mồi và mức độ thay đổi của
các nhân tố vô sinh.

1. ĐẶC TRƯNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI TRONG QUẦN XẪ:
a. Số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài:
b. Loài ưu thế và loài đặc trưng:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:

1. ĐẶC TRƯNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI TRONG QUẦN XẪ:
a. Số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài:
b. Loài ưu thế và loài đặc trưng:
- Loài ưu thế: Là những loài đóng vai trò quan trọng
trong quần xã do có số lượng cá thể nhiều,
sinh khối lớn hoặc do hoạt động của chúng
mạnh.
- Loài đặc trưng: Là loài chỉ có ở một quần xã nào
đó hoặc là loài có số lượng nhiều hơn hẳn các
loài khác và có vai trò quan trọng trong quần
xã so với loài khác.
Các cá thể trong không gian của quần xã
được phân bố như thế nào?
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:

2. ĐẶC TRƯNG VỀ PHÂN BỐ CÁC CÁ THỂ TRONG KHÔNG
GIAN CỦA QUẦN THỂ:
Hãy mô tả
sự phân
tầng của
thực vật
trong rừng
mưa nhiệt
đới?
Tại sao có
sự phân
tầng đó?
- Do nhu cầu sử dụng
ánh sáng của mỗi

loài khác nhau.
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:

2. ĐẶC TRƯNG VỀ PHÂN BỐ CÁC CÁ THỂ TRONG KHÔNG
GIAN CỦA QUẦN THỂ:
a. Phân bố theo chiều thẳng đứng:
- Gồm sự phân tầng của các quần xã sinh vật
rừng nhiệt đới hay các quần xã dưới nước.
b. Phân bố theo chiều ngang:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:

2. ĐẶC TRƯNG VỀ PHÂN BỐ CÁC CÁ THỂ TRONG KHÔNG
GIAN CỦA QUẦN THỂ:
a. Phân bố theo chiều thẳng đứng:
- Gồm sự phân tầng của các quần xã sinh vật
rừng nhiệt đới hay các quần xã dưới nước.
b. Phân bố theo chiều ngang:
- Gồm sự phân bố của các quần xã sinh vật thành
các vùng khác nhau, thành vành đai, theo độ
cao của nền đất trên đất liền hoặc phân bố từ
vùng ven bờ đến khơi xa ở biển.
- Sinh vật phân bố theo chiều ngang thường tập
trung ở những vùng có điều kiện sống thuận
lợi.
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:
II - MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ:

1. CÁC MỐI QUAN HỆ SINH THÁI:

SV này ăn
SV khác
Ức chế
cảm nhiễm
ĐỐI
KHÁ
NG
Kí sinh
Cạnh
tranh
Hội sinh
Hợp tác
HỖ
TRỢ
Cộng sinh
VÍ DỤĐẶC ĐIỂMMỐI QUAN HỆ
A B
++
A
B
+
+
A
B
+O
A B
- -
A B
+
-

A
B
-O
A B
+-
III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT:
III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT:

Quan hệ Đặc điểm Ví dụ
Hỗ
trợ
Cộng sinh
Hợp tác chặt chẽ giữa hai
hay nhiểu loài và tất cả các
loài tham gia cộng sinh đều
có lợi
Nấm, vi khuẩn và tảo
đơn bào cộng sinh
trong địa y; vi khuẩn
lam cộng sinh trong
nốt sần cây họ đậu...
Hợp tác
Hợp tác giữa hai hay nhiều
loài và tất cả các loài tham
gia hợp tác đều có lợi. Khác
với cộng sinh, quan hệ hợp
tác là quan hệ chặt chẽ và
nhất thiết phải có đối với
mỗi loài.
Hợp tác giữa chim sáo

và trâu rừng; chim mỏ
đỏ và linh dương; lươn
biển và cá nhỏ
Hội sinh
Hợp tác giữa hai loài, trong
đó một loài có lợi còn loài
kia không có lợi cũng không
có hại gì.
Cộng sinh giữa phong
lan và cây gỗ; cá ép
sống trên cá lớn
A B
A
B
B
A
1. CÁC MỐI QUAN HỆ SINH THÁI:
III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT:
III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT:

Quan hệ Đặc điểm Ví dụ
Đối
kháng
Cạnh tranh Các loài tranh giành nhau
nguồn sống  các loài
đều bị ảnh hưởng bất lợi
Cạnh tranh ở thực
vật, cạnh tranh giữa
các loài động vật
Kí sinh Một loài sống nhờ trên

cơ thể loài khác  loài kí
sinh có lợi, vật chủ bị bất
lợi
Cây tầm gửi kí sinh
trên thân cây gỗ,
giun kí sinh trong cơ
thể người
Ức chế
cảm nhiễm
Một loài sinh vật trong
quá trình sống đã vô tình
gây hại cho các loài khác
Tảo giáp nở hoa gây
độc cho các loài sv
sống xung quanh....
Sinh vật
này ăn
sinh
vật khác
Một loài sử dụng một loài
khác làm thức ăn bao
gồm quan hệ giữa động
vật ăn thực vật, động vật
ăn thị và con mồi, thực
vật ăn thịt và côn trùng
Trâu bò ăn cỏ, hổ ăn
thit thỏ, cây nắp ấm
bắt mồi
1. CÁC MỐI QUAN HỆ SINH THÁI:
III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT:

III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT:

2. HIỆN TƯỢNG KHỐNG CHẾ SINH HỌC:
- Khống chế sinh học: Là hiện tượng số lượng cá
thể của một loài bị khống chế ở một mức nhất
định, không tăng quá cao hoặc giảm quá thấp
do tác động của các mối quan hệ hỗ trợ hoặc
đối kháng giữa các loài trong quần xã .
- Ứng dụng: sử dụng thiên địch để phòng trừ sinh
vật gây hại trong nông - lâm nghiệp.
III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT:
III - QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT: