NHỮNG ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ KỸ THUẬT CỦA CÔNG TY CƠ KHÍ QUANG TRUNG

NHỮNG ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ KỸ THUẬT CỦA CÔNG TY CƠ KHÍ QUANG TRUNG
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY CƠ KHÍ QUANG TRUNG.
1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Cơ Khí Quang Trung.
* Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Cơ Khí Quang Trung:
Công ty Cơ Khí Quang Trung là một doanh nghiệp Nhà nước, được tổ chức theo mô
hình Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) Nhà nước một thành viên do Nhà nước sở hữu
toàn bộ vốn điều lệ, tổ chức, quản lý và đăng ký hoạt động theo Luật doanh nghiệp.
Công ty Cơ Khí Quang Trung hiện nay trực thuộc Tổng Công ty Máy và Thiết bị
công nghiệp, với tên giao dịch quốc tế là QUANG TRUNG MECHANICAL
ENGINEERINHHG COMPANY (viết tắt là TMEC). Công ty có địa điểm tại 360 đường Giải
Phóng – phường Phương Liệt - quận Thanh Xuân – thành phố Hà Nội, đây là vị trí rất
thuận lợi cho Công ty trong quá trình hoạt động sản xuất, cũng như tiêu thụ sản phẩm. Tiền
thân của Công ty là Nhà máy Cơ Khí Quang Trung, được thành lập theo Quyết định số
95/CNN ngày 27 tháng 4 năm 1962 của Bộ Công nghiệp nhẹ, dựa trên cơ sở sự sáp nhập
của hai đơn vị là Xưởng Cơ Khí Tây Đô (của anh em miền Nam tập kết ra Bắc), và Xưởng
Cơ Khí Mồng 3 tháng 2 (thuộc Bộ Nội thương cũ). Công ty được thành lập với tổng lượng
công nhân ban đầu khoảng 300 người, thiết bị máy móc chủ yếu do nước ban Liên Xô hỗ
trợ.
Sự phát triển của Công ty Cơ Khí Quang Trung có thể được khái quát, và chia làm
các giai đoạn sau:
Giai đoạn từ năm 1962 đến 1972:
Sau 10 năm, kể từ khi được thành lập và bắt đầu đi vào hoạt động chính thức, Công
ty đã nhanh chóng ổn định và phát triển về mọi mặt, đặc biệt là về năng suất lao động, đã
đáp ứng kịp thời cho nhu cầu của ngành công nghiệp nhẹ cũng như các ngành công nghiệp
khác. Trong vòng 10 năm, đội ngũ công nhân viên chức không ngừng lớn mạnh, dần phù
hợp với tiến trình phát triển sản xuất của Công ty, cụ thể với số lượng công nhân tăng từ
300 đến 600 người.
Những năm 1965 đến năm 1972, đế quốc Mỹ xâm lược rải bom ác liệt, đánh phá cơ
sở hạ tầng của ta, chúng đã đánh sập hệ thống giao thông vận tải, tàn phá nặng nề các nhà
máy xí nghiệp…. Mặc dù trong tình trạng bom đạn khói lửa cận kề, đầy gian nguy thử
thách, nhưng đội ngũ cán bộ, công nhân viên của Nhà máy vẫn kiên cố bám trụ, đoàn kết,

vừa anh dũng chiến đấu, vừa hăng hái thi đua, quyết giữ nhịp độ sản xuất nhằm đáp ứng,
phục vụ nhu cầu thiết yếu của nước ta lúc bấy giờ. Trong điều kiện đó, một số bộ phận sản
xuất của Nhà máy phải đưa đi sơ tán ở một số vùng ngoại thành Hà Nội.
Giai đoạn từ năm 1973 đến 1985:
Năm 1973, với nhiều cống hiến to lớn, không chỉ về thành tích trong lao động sản
xuất kinh doanh, mà cả trong chiến đấu, Nhà máy đã vinh dự được Đảng, và Nhà nước ta
phong tặng danh hiệu Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang.
Sau năm 1975, Nhà máy tiếp tục duy trì, phát triển về mọi mặt trong sản xuất để
đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế quốc dân thời kỳ đầu thống nhất. Từ đó đến năm
1985, nhà máy thường xuyên giữ vững và phát huy được phong trào lao động sản xuất,
cũng như các phong trào xã hội khác, đặc biệt là thường xuyên vượt mức kế hoạch Bộ
giao. Trong thời kỳ này, nhà máy đã được trang bị, bổ xung thêm một số thiết bị máy móc
mới, cùng với đó là sự tăng lên về trình độ của đội ngũ cán bộ, kỹ sư và công nhân để đáp
ứng cho nhu cầu phát triển của nhà máy cũng như toàn xã hội trong thời kỳ mới.
Giai đoạn từ năm 1986 đến 1991:
Đây là giai đoạn quan trọng, đánh dấu thời kỳ cả nước ta bước vào cơ chế mới: cơ
chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc chuyển đổi từ cơ chế bao cấp sang cơ chế
thị trường, đã gây rất nhiều khó khăn cho toàn ngành cơ khí nói chung, cũng như Nhà máy
Cơ Khí Quang Trung nói riêng. Trong cơ chế mới, các xí nghiệp giấy hoạt động độc lập và
được tự lựa chọn các nhà cung cấp thiết bị máy móc, phụ tùng cho mình, kể cả nhập khẩu
trực tiếp từ nước ngoài. Bởi vậy, sản lượng của Nhà máy từ 1000 tấn phụ tùng thiết bị đã
liên tiếp giảm xuống chỉ còn hơn 300 tấn mỗi năm, nguyên nhân này đã đưa Nhà máy đến
với không ít những khó khăn, đời sống cán bộ công nhân viên thiếu ổn định, nhiều người
đã phải nghỉ luân phiên, hoặc nghỉ chờ việc trong một thời gian dài.
Thêm vào đó, Ban lãnh đạo nhà máy chưa kịp ổn định, để phù hợp với cơ chế mới,
do vậy việc duy trì sản xuất, mở rộng phát triển sản xuất bị hạn chế và gặp nhiều khó khăn.
Trước tình hình đó, Bộ công nghiệp nhẹ cũng như các cơ quan quản lý cấp trên, đã có sự
quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ kịp thời để, đưa nhà máy sớm thoát khỏi tình trạng phá sản.
Giai đoạn từ năm 1992 đến nay:
Năm 1992, theo Quyết định số 739/CNN-TCNĐ, ngày 26 tháng 8 năm 1992 của Bộ

công nghiệp nhẹ, Nhà máy Cơ Khí Quang Trung đã được sáp nhập cùng Trung tâm Kiểm
tra kỹ thuật an toàn công nghiệp nhẹ, thành Công ty Cơ Nhiệt.
Ngày 22 tháng 8 năm 1997, do đổi mới quy hoạch cơ cấu sản xuất, Bộ công nghiệp
đã có quyết định, đổi tên Công ty Cơ Nhiệt thành Công ty Cơ Khí Quang Trung (như hiện
nay), thuộc Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp – Bộ Công nghiệp. Trong cơ cấu
mới, Công ty đã nhanh chóng tiến hành tổ chức, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ công nhân viên,
đồng thời đề ra những phương hướng, nhiệm vụ cụ thể cho quá trình sản xuất kinh doanh,
mở rộng sản xuất, mở rộng thị trường. Với nhiều chiến lược mới được thực hiện đồng bộ,
nên tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty sớm có những chuyển biến tích cực, và
mang lại hiệu quả.
Trải qua quá trình hoạt động 43 năm, với bao thăng trầm cùng sự đổi thay, phát triển
của nền kinh tế nước nhà, Công ty đã có những chuyển biến lớn, và không ngừng phát triển
về mọi mặt trong sản xuất kinh doanh, cũng như trong việc chăm lo đời sống cán bộ công
nhân viên và các công tác xã hội khác, dần dần khẳng định vị thế của mình trong ngành sản
xuất cơ khí Việt Nam, xứng đáng với danh hiệu Đơn vị anh hùng, mà Đảng và Nhà nước ta
đã phong tặng. Phát huy truyền thống đó, Công ty đã sớm đặt ra phương hướng hoạt động
cho mình trong thời gian tới, là tiếp tục thay đổi và hoàn thiện dần cơ cấu quản lý, phương
thức sản xuất, tìm kiếm bạn hàng liên doanh, liên kết để đa dạng hóa các sản phẩm truyền
thống, khai thác các khả năng hiện có của Công ty, nhằm không ngừng tăng doanh thu và
lợi nhuận. Định hướng chiến lược của công ty là: “Xây dựng công ty cơ khí Quang Trung
thành một trong những trung tâm chế tạo máy hàng đầu của Việt Nam”.
* Quy mô ngành nghề kinh doanh và sản phẩm chính của Công ty:
Công ty Cơ Khí Quang Trung là một doanh nghiệp nhà nước, có số vốn kinh doanh
hiện tại khoảng 15 tỷ đồng, tổng số cán bộ công nhân viên là 275 người. Nhiệm vụ chính
của Công ty hiện nay là chuyên sản xuất các loại máy móc, thiết bị phục vụ cho ngành
công nghiệp nhẹ nước nhà (sản phẩm chính là các loại máy móc, thiết bị công nghiệp có
chất lượng cao, đã và đang chiếm được uy tín trên thị trường, thu hút ngày một đông hơn
các bạn hàng lớn đến với Công ty), sản xuất kinh doanh các mặt hàng thép và cung cấp
dịch vụ.
Sản phẩm của Công ty đã đáp ứng, và góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển

ngành công nghiệp nhẹ nước nhà. Các sản phẩm, ngành nghề kinh doanh chủ yếu hiện nay
của Công ty gồm:
- Thiết kế, chế tạo, lắp đặt, chuyển giao công nghệ dây truyền sản xuất bột và giấy
công suất đến 5000 T/năm.
- Chế tạo, lắp đặt, sửa chữa nồi hơi các loại có công suất đến 25 tấn/giờ, áp suất làm
việc đến 22 kg/cm
3
, bình áp lực dung tích đến 150 m
3
.
- Chế tạo các thiết bị phụ tùng đồng bộ phục vụ cho ngành công nghiệp.
- Chế tạo, lắp đặt các kết cấu thép, nhà xưởng, kết cấu phi tiêu chuẩn.
- Chế tạo các loại cẩu trục, cổng trục.
- Tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật an toàn kiểm tra siêu âm, X-quang, các thiết bị chịu áp lực,
sửa chữa các đồng hồ áp suất theo uỷ quyền.
- Sản xuất các loại bao bì các tôn.
- Sản xuất ống thép hàn các loại.
Quy mô phát triển của Công ty Cơ Khí Quang Trung, trong 02 năm gần đây được
thể hiện qua bảng sau:
Chỉ tiêu
Năm
2003
Năm
2004
Chênh lệch
(±) %
1. Tổng TS (triệu đồng) 56.490 59.582 3.092 5
2. Tổng DT tiêu thụ (triệu đồng) 137.596 158.000 20.404 15
3. LN trước thuế (triệu đồng) 265,32 319,4 29 14
4. Tổng số lao động (người) 270 275 5 2

5. Thu nhập bình quân (đồng/người/tháng)
1.200.000 1.280.000 80.000 7
Căn cứ vào bảng tính trên, ta thấy tổng giá trị tài sản của Công ty năm 2004 đã tăng
so với năm 2003 là 3.092 triệu đồng, kết quả này có được là do trong năm 2004, Công ty
đã mạnh dạn tập trung nguồn lực, đầu tư cho việc nâng cao chất lượng, quy mô cơ sở hạ
tầng, nhà xưởng máy móc, thiết bị, phục vụ kịp thời cho nhu cầu sản xuất (xây dựng xưởng
cán thép, mở rộng xây dựng nhà xưởng cơ khí và thiết bị áp lực, mua sắm trang bị các máy
ép thuỷ lực, các loại máy hàn,… cùng các trang thiết bị nhỏ lẻ khác phục vụ cho nhu cầu
sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm của Công ty). Chỉ tiêu tổng doanh thu năm 2004
cũng tăng so với năm là 20.404 triệu đồng (tương ứng 15%), đồng thời chỉ tiêu lợi nhuận
trước thuế năm 2004 so với năm 2003 cũng tăng 29 triệu đồng (tương ứng 14%). Mặc dù,
tốc độ tăng của chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế chậm hơn so với tốc độ tăng của chỉ tiêu tổng
doanh thu, nhưng có thể thấy sự chênh lệch này là không đáng kể.
Bên cạnh việc đầu tư cơ sở hạ tầng, nhà xưởng máy móc, thiết bị, trong năm vừa
qua, Công ty cũng rất chú trọng đến việc tuyển dụng lao động, nhằm nâng cao hơn nữa
hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Qua bảng trên ta có thể thấy: tổng số lao
động năm 2004 so với năm 2003 đã tăng 5 người (tương ứng 2%). Tuy tốc độ, cũng như
quy mô lao động tăng không nhiều, nhưng đây có thể coi là sự cố gắng lớn của Công ty
trong tình hình hiện nay. Chỉ tiêu thu nhập bình quân năm 2004 so với năm 2003 tăng
80.000 đồng (tương ứng 7%).
Để có được những kết quả như trên, cũng cần phải kể đến sự chú trọng đầu tư cho
công tác khoa học kỹ thuật của Công ty. Ngoài các mặt hàng truyền thống, năm qua, đội
ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật đã có nhiều cố gắng, chủ động và mạnh dạn thiết kế, chế tạo
một số các sản phẩm mới có giá trị, như các loại máy nghiền đĩa 350, 380, 450 và 500, đây
là một đề tài khoa học đã được Bộ Công Nghiệp phê duyệt.
Việc tổ chức quản lý, kỷ luật lao động, là một nhân tố quan trọng góp phần thúc đẩy
sự phát triển của Công ty, bởi vậy trong năm vừa qua Công ty đã tiến hành quản lý lao
động bằng thẻ cá nhân, nhằm không ngừng nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng lao động
tại Công ty.
Công tác đời sống của cán bộ công nhân viên toàn Công ty, ngày một tăng lên, điều

này thật đáng quý, đáng khích lệ, nhất là trong hoàn cảnh kinh tế nước nhà còn nhiều khó
khăn như hiện nay. Việc quan tâm, tổ chức tốt nhà ăn cho cán bộ công nhân viên, đã góp
phần đảm bảo sức khoẻ cho mọi người, và ổn định sản xuất,…
Công tác thị trường cũng là một trong những nhân tố quan trọng, thúc đẩy sự phát
triển của Công ty năm qua. Thị trường chủ yếu của Công ty Cơ Khí Quang Trung hiện nay
là miền Bắc, và một số tỉnh thành thuộc khu vực phía Nam, với bạn hàng chính là các cơ
sở sản xuất công nghiệp thuộc ngành giấy, mía đường, dệt,…Trong một vài năm trở lại
đây, thị trường của Công ty có chiều hướng thu hẹp lại, do có rất nhiều công ty tham gia
cạnh tranh. Nhiều thiết bị công nghiệp hiện đại được nhập khẩu cạnh tranh, đã làm cho các
sản phẩm truyền thống của Công ty, như dây chuyền sản xuất ép mía phải ngừng hoạt
động. Điều này đặt ra cho Công ty yêu cầu cấp thiết, cần phải có những biện pháp hữu hiệu
hơn, nhằm đổi mới, cải tiến sản xuất, thúc đẩy chế tạo những sản phẩm kỹ thuật cao, mới
có thể cạnh tranh và tìm được chỗ đứng trên thị trường.
Bên cạnh thị trường chủ yếu, hiện nay Công ty đã mạnh dạn thúc đẩy tham gia vào
thị trường sản phẩm đơn lẻ, hoặc gia công theo đơn đặt hàng của khách hàng, mà chủ yếu
là các doanh nghiệp nhỏ, hay cá nhân có nhu cầu. Đây cũng là một thị trường đầy tiềm
năng, cần được Công ty khai thác nhiều hơn nữa. Tuy nhiên, thị trường này mang tính ổn
định thấp, bởi việc gia công, chế tạo sản phẩm phụ thuộc chủ yếu vào khách hàng. Do đó,
Công ty cần nâng cao khả năng chủ động trong việc thay đổi cơ cấu mặt hàng, để ngày một
đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng trong từng giai đoạn phát triển.
1.1.2. Đặc điểm về tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Cơ Khí
Quang Trung.
* Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất:
Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất của Công ty là theo các đơn đặt hàng, do
bạn hàng đặt theo yêu cầu đã được thiết kế sẵn, hay yêu cầu Công ty thiết kế. Mỗi đơn đặt
hàng có thể chỉ là một sản phẩm duy nhất hay, một loại sản phẩm. Thời gian, cũng như
mức độ phức tạp, quy mô sản xuất thường không ổn định, tuỳ thuộc từng đơn hàng, từng
sản phẩm khác nhau (phụ thuộc quy mô của đơn đặt hàng, đặc tính và yêu cầu kỹ thuật của
từng sản phẩm). Quy trình sản xuất diễn ra liên tục, tại các phân xưởng độc lập, cho đến
khi kết thúc và trở thành sản phẩm hoàn chỉnh.

Sản phẩm của công ty hiện nay gồm:
- Dây truyền sản xuất bột và giấy công suất đến 5000 T/năm.
- Nồi hơi các loại có công suất đến 25 tấn/giờ, áp suất làm việc đến 22 kg/cm
3
, bình
áp lực dung tích đến 150 m
3
.
- Các thiết bị phụ tùng đồng bộ phục vụ cho ngành công nghiệp.
- Các kết cấu thép, nhà xưởng, kết cấu phi tiêu chuẩn.
- Chế tạo các loại cẩu trục, cổng trục.
- Các thiết bị chịu áp lực.
- Các loại bao bì các tôn.
- Ống thép hàn các loại.
NGUYÊN VẬT LIỆU
TẠO
PHÔI
GIA CÔNG CƠ KHÍ
KCS
KHO BÁN THÀNH PHẨM
THÀNH PHẨM
KCS
SƠN
KCS
NGUỘI
LẮP RÁP
SƠ ĐỒ 01: QUY TRÌNH GIA CÔNG CƠ KHÍ
Nguyên vật liệu (NVL) như gang, thép được tạo phôi (phôi đúc bằng gang hoặc
phôi thép). Sau khi kết thúc khâu tạo phôi, các phôi được chuyển sang gia công cơ khí
(nguội, tiện, phay, bào,…) theo các yêu cầu kỹ thuật nhất định, phù hợp với từng loại sản

phẩm. Giai đoạn gia công cơ khí này tạo ra các bán thành phẩm (bán thành phẩm ở đây xét
trên góc độ kỹ thuật và đứng trên phương diện kinh tế, không bán được ra ngoài để thu lợi
nhuận, như bán thành phẩm ở một số ngành sản xuất khác). Các bán thành phẩm này, khi
được kết hợp với các nửa thành phẩm mua ngoàI, sẽ cho ra thành phẩm (sản phẩm chuẩn).
Tất cả các bán thành phẩm, cũng như thành phẩm được tạo ra, đều phải trải qua khâu kiểm
tra chất lượng (KCS), trước khi chúng được nhập kho.
* Đặc điểm tổ chức sản xuất:
Với 03 phân xưởng sản xuất độc lập, tại mỗi phân xưởng, Công ty đã tiến hành sản
xuất theo quy trình công nghệ như sau:
- Tại phân xưởng cơ khí:
SẮT, THÉP
CƯA
TIỆN, PHAY, BÀO, DOA, MÀI, KHOAN, HÀN
LẮP RÁP THIẾT BỊ
PHÔI, GANG, ĐỒNG
CHI TIẾT LẺ
K
H
O
GANG, THÉP, ĐỒNG VỤN, DUNG DỊCH NGUỘI, DẦU MỠ
SƠ ĐỒ 02: QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT
TẠI PHÂN XƯỞNG CƠ KHÍ
- Tại phân xưởng thiết bị áp lực:
SẮT, THÉP TẤM, THAN, QUE HÀN, ĐẤT ĐÈN, ÔXI
CẮT, UỐN, GÒ NÓNG, GÒ NGUỘI, HÀN ĐIỆN, HÀN HƠI, DOA LỐC
SẢN PHẨM
THỬ LẠNH,
X-QUANG, SIÊU ÂM
K
H

O
XỈ THAN,
KHÓI HÀN,
KHÍ HÀN
SƠ ĐỒ 03: QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT
TẠI PHÂN XƯỞNG THIẾT BỊ ÁP LỰC
- Tại phân xưởng thiết bị công nghiệp:
PHÔI SẮT, THÉP, GANG, ĐỒNG
BÀO, MÀI, DŨA, TIỆN, GÒ
HÀN ĐIỆN, HÀN HƠI
K
H
O
SẮT, THÉP, GANG, ĐỒNG VỤN
SƠ ĐỒ 04: QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT
TẠI PHÂN XƯỞNG THIẾT BỊ CÔNG NGHIỆP
1.1.3. Đặc điểm về tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Cơ Khí Quang Trung.
Công ty Cơ Khí Quang Trung, là một đơn vị hạch toán kinh doanh độc lập, thực
hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh do Nhà nước giao. Do vậy, tổ chức bộ máy quản lý của
Công ty, cũng có nhiều điểm tương đồng với các đơn vị khác.
* Đứng đầu Công ty là Ban giám đốc, bao gồm: 01 Giám đốc và 03 Phó giám đốc.
- Giám đốc: Là đại diện pháp nhân của doanh nghiệp, là người đứng đầu Công ty
chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý cấp trên, và pháp luật về điều hành mọi mặt hoạt
động sản xuất kinh doanh của Công ty. Trực tiếp phụ trách các phòng ban, các bộ phận sản
xuất kinh doanh trong toàn Công ty.
- Phó giám đốc kỹ thuật: Là người chịu trách nhiệm trước giám đốc về các mặt kỹ
thuật, công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến và thiết kế sản phẩm mới, quy
trình công nghệ mới, xây dựng các chỉ tiêu định mức về khoa học kỹ thuật cho từng sản
phẩm, nghiên cứu xây dựng các phương án đầu tư chiều sâu, và định hướng chiến lược sản
phẩm của Công ty. Đồng thời phụ trách công tác đào tạo, nâng cấp, bồi dưỡng trình độ của

cán bộ công nhân viên kỹ thuật trong toàn Công ty.
- Phó giám đốc sản xuất: Là người giúp việc cho giám đốc, phụ trách khâu sản xuất
kinh doanh, chỉ đạo sản xuất thực hiện theo đúng tiến độ kế hoạch của Công ty, nắm được
các kế hoạch, chiến lược sản xuất trung, dài hạn, tiến độ bán hàng, doanh thu của Công ty,
…, phụ trách điều hành các phân xưởng sản xuất trong Công ty.