Tình huống công ty Alibaba : phân tích 5 yếu tố cạnh tranh

ALIBABA
1. Yếu tố chính trị

Các yếu tố chính trị đã có một vai trò quan trọng trong thế kỷ XXI. Trên khắp thế
giới, các lực lượng chính trị đang đóng một vai trò rất quan trọng trong bối cảnh kinh
doanh. Các chính phủ hiện đang đóng vai trò tích cực hơn trong việc giám sát và kiểm
soát các doanh nghiệp. Đặc biệt, ngành công nghệ đang phải đối mặt với sự kiểm soát cao
hơn. Chính phủ Trung Quốc khuyến khích các doanh nghiệp trong khu vực đã tỏ ra có lợi
cho các doanh nghiệp như Alibaba vốn đã có tốc độ tăng trưởng rất nhanh. Các lực lượng
chính trị cũng đang ảnh hưởng đến các doanh nghiệp quốc tế theo những cách khác. Mối
quan hệ thương mại giữa các quốc gia cũng ảnh hưởng đến thương mại quốc tế. Mối
quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã đến mức tồi tệ nhất. Điều này không có
lợi cho các doanh nghiệp Trung Quốc đang hoạt động tại Mỹ.

2. Yếu tố kinh tế

Các yếu tố kinh tế cũng đóng một vai trò chi phối trong bối cảnh kinh doanh quốc
tế. Ngoài điều kiện của nền kinh tế toàn cầu, tình hình của các nền kinh tế khu vực cũng
ảnh hưởng đến các doanh nghiệp toàn cầu và doanh thu cũng như lợi nhuận của họ. Sau
suy thoái, nền kinh tế thế giới đã trở lại nhanh chóng. Điều này đã chứng tỏ có lợi cho
kinh doanh quốc tế. Nền kinh tế Trung Quốc cũng đã khởi sắc rất nhiều và vươn lên vị trí
thứ hai ở cấp độ toàn cầu. Điều này đã dẫn đến doanh thu và lợi nhuận cao hơn cho các
thương hiệu địa phương. Alibaba là thương hiệu hàng đầu của Trung Quốc và lý do chính
đằng sau hoạt động mạnh mẽ của nó là nền kinh tế Trung Quốc đang phát triển tốt. Hiện
nay ngày càng có nhiều người mua sắm trực tuyến và việc sử dụng công nghệ của cả cá
nhân và doanh nghiệp đã phát triển hơn rất nhiều. Khi nền kinh tế trong tình trạng tốt,
mức độ việc làm cao hơn. Mọi người có thu nhập tất yếu cao hơn trong tình huống như


vậy và chi tiêu nhiều hơn cho các mặt hàng công nghệ và lối sống. Điều ngược lại xảy ra
khi nền kinh tế hoạt động kém. Đó là lý do tại sao không thể bỏ qua vai trò của các yếu tố

kinh tế trong bối cảnh kinh doanh.
3.

Yếu tố văn hóa

4.

Yếu tố chính trị

5.

Yếu tố công nghệ

Yếu tố môi trường
Môi trường có vai trò đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh và đặc biệt là các
6.

công ty lớn bao gồm các thương hiệu công nghệ hàng đầu đang đầu tư lớn vào môi
trường và tính bền vững. Các doanh nghiệp đang đầu tư vào cả trách nhiệm xã hội và tính
bền vững để đạt được một hình ảnh mạnh mẽ và có trách nhiệm với xã hội. Alibaba đã
biến CSR và tính bền vững trở thành một phần trong mô hình kinh doanh của mình. Ngay
từ khi thành lập, công ty đã đầu tư vào các dự án CSR và bền vững. Công ty vẫn cam kết
hỗ trợ và tham gia các dự án từ thiện và có trách nhiệm với xã hội phù hợp với các giá trị
cốt lõi và sứ mệnh của mình. Ngoài việc tạo cơ hội việc làm, công ty còn đầu tư vào một
số lượng lớn các dự án có lợi cho xã hội. Một trong số đó là hệ thống đoàn tụ sử dụng các
nguồn lực công nghệ để tìm kiếm những đứa trẻ mất tích. Công ty cũng dành nguồn lực
của mình để giúp đỡ các doanh nghiệp nhỏ và khuyến khích các nữ doanh nhân. Không
chỉ vậy, công ty còn đang nỗ lực giảm thiểu tác động đến môi trường và theo hướng này,

ngoài việc làm cho các quy trình của riêng mình trở nên bền vững, công ty còn đầu tư vào
chuỗi cung ứng và hậu cần của mình và khuyến khích các hoạt động bền vững ở đó.
7. Yếu tố pháp lý

Luật pháp và các yếu tố pháp lý cũng chiếm một vai trò lớn hơn trong bối cảnh kinh
doanh. Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp lớn và quốc tế, thách thức càng lớn. Việc tuân
thủ là điều cần thiết vì các cơ quan pháp luật thế giới đã nâng cao mức độ giám sát các
doanh nghiệp để họ áp dụng các thực hành có trách nhiệm và chịu trách nhiệm về mọi
việc họ làm. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến bị phạt nặng và tiền phạt có thể là một
phần chính trong doanh thu thuần của công ty. Ngoài chất lượng sản phẩm và môi trường,
còn có các luật khác liên quan đến lao động và những thứ khác cũng ảnh hưởng đến các
doanh nghiệp trên thị trường trong nước cũng như quốc tế. Mặc dù Alibaba không có bất
kỳ vấn đề pháp lý đáng kể nào trong quá khứ, nhưng Alibaba luôn phải thận trọng.

BIA

MÔI TRƯỜNG VĨ MÔ CỦA BIA

I.

1. Yếu tố chính

trị

Cơ hội

Thách thức

Bia là một mặt hàng trong
ngành công nghiệp nên có các

quy định theo từng quốc gia khác
nhau, tiểu bang khác nhau. Cục
thuế và thương mại rượu và thuốc
lá (TTB) là cơ quan liên bang

Các quy định trong bán
hàng cũng như phân phối
bia, sản phẩm bán ra
ngoài thị trường bắt buộc
phải có nhãn được chính
phủ phê duyệt, công thức


2. Yếu tố kinh

tế

chính điều chỉnh ngành này.

sản xuất bia cũng được
kiểm duyệt kĩ với khoảng
thời gian khá là lâu. Điều
này ảnh hưởng đến doanh
thu của việc bán hàng của
doanh ghiệp khi bị chậm
trễ.

Việc sử dụng quy mô kinh tế
và hệ thống phân phối thiết lập
sẵn, áp dụng phương thức sản

xuất hàng loạt thì các nhà xưởng
sản xuất lớn, sản xuất hàng loạt
này có lợi thế. Với lợi thế điểm
xuất phát ở chi phí thấp duy trì tỷ
suất lợi nhuận thúc đẩy doanh số
bán hàng. Nhiều địa điểm bán
hàng loạt do các nhà xưởng này
tạo ra tại nhiều khu vui chơi giải
trí, các nhà hàng quán nhậu lớn,
… giúp tăng doanh thu cho ngành
cao cho ngành.

Các mặt hàng có giá
tăng. Biến động giá trên
thị trường ngày càng cao,
ảnh hưởng đến việc mua
nguyên liệu sản xuất. Khi
nhà máy thiếu hụt sẽ ảnh
hưởng đến việc phát triển
ngành bia, cũng như ảnh
hưởng đến sự tăng trưởng
chung của ngành. Đặc
biệt là những nhà máy bia
có điều kiện cơ sở vật
chất hạn chế sẽ bị ảnh
hưởng khi phải mua với
mức giá cao

Thói quen uống bia của khách là
khác nhau. Đối với một số người,

việc uống bia cũng có thể theo
mùa, vì khẩu vị khách hàng thay
đổi theo mùa. Các loại bia nhẹ
hơn được tiêu thụ vào những
tháng nóng hơn, trong khi những
loại bia nặng hơn được tiêu thụ
vào những tháng lạnh hơn. Vì
vậy, doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ
hội ra mắt các sản phẩm mới the
từng mùa
Các trang web truyền thông xã
hội cũng cung cấp khả năng hiển
thị miễn phí đáng kể và đã trở
thành một yếu tố nền tảng của

Người tiêu dùng đôi khi
có thể nhạy cảm và mong
muốn trải nghiệm bia thủ
công thông qua các nhà
máy bia nhỏ hơn - đến nỗi
ngay cả những nhà máy
bia thủ công theo định
nghĩa là thủ công cũng có
thể gây phẫn nộ cho
người tiêu dùng do quy
mô và phạm vi sản xuất.

3. Văn hóa xã

hội

4. Yếu tố công

nghệ


tiếp thị nhà máy bia. Các trang
web giúp hãng tiếp cận người tiêu
dùng bia thủ công, những người
có xu hướng tìm kiếm và theo dõi
các nhà máy đã giúp nhà máy bia
tiếp bia mới và sắp ra mắt. Ngoài
ra còn có các ứng dụng điện thoại
di động dành riêng cho ngành bia
thủ công có thể giúp một công
khởi nghiệp tiếp cận. thuộc vào
phân phối và kênh phân phối, các
nhà máy bia có thể cần thiết bị
đóng chai đóng hộp. Do đó, các
nhà máy bia có thể đầu tư mạnh
vào khả năng đóng chai tự mở
rộng công suất, Craft Brew
Alliance đã sử dụng thiết bị sản
xuất bia tự động và được phân
phối trên toàn quốc thông qua
liên minh mạng lưới nhà bán
huôn Anheuser Busch tận dụng
nhiều dịch vụ hậu cần và do đó có
lợi thế về chi phí. Tuy nhiên, nó
vẫn độc lập, tận dụng cả các

thương hiệu nhà máy bia thủ công
và lợi thế chi phí liên quan đến
mạng lưới phân phối lớn.
5. Môi trường

6. Yếu tố pháp

lý

Các nhà sản xuất bia lớn hơn đã
tích hợp theo chiều dọc vào canh
tác hoa bia để bảo vệ nguồn cung
của họ.

Do nhiệt độ ở châu Âu
tăng dẫn đến sản lượng
giảm trong năm 2015, tác
động thêm đến nguồn
cung hoa bia. Đối với các
nhà máy bia sử dụng các
công thức yêu cầu những
loại hoa bia cụ thể, tình
trạng thiếu hụt có thể gây
bất lợi cho sản xuất.
Đạo luật Chăm sóc Giá
cả phải chẳng (ACA) và
những thay đổi đổi với
Đạo luật Tiêu chuẩn Lao
động Công bằng (FLSA)

đã ảnh hưởng rất nhiều
đến chi phí lao động trong
ngành. Trong trường hợp
ACA bắt buộc bảo hiểm
chăm sóc sức khỏe bởi
người sử dụng lao động.
FLSA đã thay đổi các quy
tắc làm thêm giờ cho
những nhân viên trước
dây được phân loại là
được miễn hoặc được trả
lương.
Những thay đổi này trong
quy định có thẻ dẫn đến
sự gia tăng đáng kể chi
phí kinh doanh, có khả
năng ảnh hưởng đến khả
năng duy trì khả năng tồn
tại hoặc cạnh tranh của
nhà máy bia. Các vụ kiện
cũng có thể ảnh hưởng
đến hoạt động của các
nhà máy bia.
Ở Califormia không đáp
ứng yêu cầu vào tháng 5
năm 2016 về việc cung
cấp thêm một dấu hiệu
cảnh báo chống lại việc
mang thai và tiêu thụ BPA

(Bisphenyl-A). BPA
thường được tìm thấy
trong cả lon và nắp chai,
và do đó các nhà máy bia
có khả năng bị phơi
nhiễm về mật pháp lý,
minh chứng cho khá năng
tiếp xúc hợp pháp đối với
bất kỳ nhà máy bia nào. Ở
những tiểu bang không
cho phép tự phân phối,
tiếp xúc với người tiêu
dùng có thể là một rào
cản đối với các nhà máy


bia, đặc biệt là những nhà
máy nhỏ hoặc mới

II.

MÔ HÌNH 5 LỰC LƯỢNG CẠNH TRANH

1. Nhà cung cấp

Đối với Ngành công nghiệp Bia - Rượu - Nước giải khát ở Việt Nam các nguyên
liệu và trang thiết bị chính như: malt đại mạch, hoa Houblon, hệ thống dây truyền sản
xuất công nghệ cao... là đặc biệt quan trọng nhưng đều phải nhập khẩu từ nước ngoài.
Cùng với sự khan hiếm, biến động phức tạp của giá đôla ở Việt Nam và yêu cầu phải ứng
trước ngoại tệ khi mua hàng... của các nhà cung ứng. Có thể nói điều đó đã gây nên một

áp lực rất lớn với các doanh nghiệp sản xuất bia trong nước vì một số lý do như không
kiểm soát được giá - chất lượng của nguyên vật liệu và trang thiết bị đầu vào.

2. Sản phẩm thay thế

Áp lực cạnh tranh chủ yếu của sản phẩm thay thể là khả năng đáp ứng nhu cầu so
với các sản phẩm trong ngành, thêm vào nữa là các nhân tố về giá, chất lượng, các yếu tổ
khác của môi trường như văn hóa, chính trị, công nghệ cũng sẽ ảnh hướng tới sự đe dọa
của sản phẩm thay thế.
Về yếu tố văn hóa, người Việt Nam có thói quen sử dụng các chất có cổn như bia,
rượu trong hoạt động giao tiếp. Do đó các sản phẩm bia, rượu, nước giải khát thường
xuyên xuất hiện nhiều trong các dịp: tiệc tùng, tiếp khách hay đối tác, tụ họp bạn bè…


Các sản phẩm thay thể của bia rượu là một loại hàng hóa hay dịch vụ có thể thỏa
mãn những nhu cầu trên. Hiện nay các sản phẩm cafe, và đặc biệt là các loại nước giải
khát được sản xuất từ các nguyên liệu thiên nhiên đang được rất nhiều người tiêu dùng
lựa chọn thay cho sản phẩm bia rượu.
Nguyên nhân: do xu hướng người tiêu dùng ngày càng có nhu cầu hướng về các
sản phẩm tốt cho sức khỏe, không gây kích thích, chất lượng, giá rẻ…
Vậy:
 Chất lượng của sản phẩm thay thế: tương đương
 Gía cả: thấp hơn
 Chi phí chuyển đổi: thấp


Đe dọa từ sản phẩm thay thể cao: 6đ

3. Áp lực từ người mua

Với số lượng trên 300 nhà máy sản xuất bia, sản lượng trên tỷ lít mỗi năm và cùng
với sự góp mặt của các thương hiệu bia nổi tiếng thế giới khác đã có mặt ở Việt Nam qua
con đường nhập khẩu hoặc liên doanh; cộng với sự tiếp cận thông tin tương đối thuận
tiện và dễ dàng của khách hàng về chất lượng, giá cả ... các sản phẩm bia đã mang cho
khách hàng tại Việt Nam nhiều sự lựa chọn . Điều này đã tạo ra áp lực cạnh tranh rất lớn
đối với các doanh nghiệp về giá cả, chất lượng sản phẩm và chất lượng dịch vụ trong việc
thoả mãn yêu cầu của khách hàng.

4. Đối thủ cạnh tranh tiềm năng


Các rào cản gia nhập:
•

Các quy định trong chính sách tiêu thụ đặc biệt đổi với sản phẩm. Trong năm 2016, thuế
tiêu thụ đặc biệt áp dụng đổi với loại sản phẩm này là 50%, tuy nhiên từ ngày 1/1/2016
mức thuể tăng lên cho tất cả các chủng loại bia=> giảm nhu cầu sử dụng bia.

•

Tình trạng hàng nhái/hàng giả các thương hiệu bia nổi tiếng trong nước và trên thể giới
như bia Hà Nội, bia 333, Heineken… vẫn chưa được khắc phục có hiệu quả, với khoảng
130 triệu lít bia không rõ nguồn gốc trôi nổi trên thị trường đã làm tổn hại nghiêm trọng
đến uy tín và thương hiệu của các doanh nghiệp sản xuất.

•

Dỡ bỏ hoàn toàn thuế nhập khẩu từ 45% như hiện nay về 0% đối với các sản phẩm bia
nhập khẩu theo lộ trình 10 năm.

•

Điều kiện khí hậu với bốn mùa rõ rệt ở miền Bắc khiến nhu cầu tiêu thụ bia tại khu vực
này mang tính thời vụ vì nhu cầu tiêu thu bia chỉ cao khi thời tiết nóng.

•

Việt Nam là quốc gia có quy mô dân số đông thứ 13 thế gới với 62.6% dân số trong độ
tuổi từ 15 đến 54, được đánh giá là quốc gia có cơ cấu dân số trẻ do vậy cầu về loại đồ
uống có cồn như bia là một nhu cầu thiết yếu.

•

Nguyên liệu: hạt đại mạch (mait), hoa bia Houblon. Do trong nước chưa sản xuất được
nên phải nhập khẩu 100%. Sự phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu ảnh hưởng tới chi phí sản
xuất, lợi nhuận của doanh nghiệp.





Rào cản cao
Đe dọa gia nhập thấp: 3đ

5. Áp lực cạnh tranh trong ngành


Theo các chuyên gia, cuộc chiến trên thị trường bia Việt Nam là “một cuộc cạnh
tranh khốc liệt”. Điều này quả không sai khi có quá nhiều “đại gia” đang tham gia vào
cuộc chiến này.

15 năm trước, Ngành bia Việt Nam chỉ là sân chơi của 2 “đại gia Nhà nước” là
HABECO và SABECO. Hiện tại thị trường bia đã xuất hiện nhiều tên tuổi lớn như
Heineken (Hà Lan), Tiger (Singapore), APB (Singapore), Carlsberg (Đan Mạch),
SABMiler (Anh), Scottish & Newcastc (Anh), San Miguel (Philippines)... Thêm vào đó,
bia nhập cũng đã vào Việt Nam với những thương hiệu như Warsteniner, Kumbacher
(Đức ); Leffe , Stella artois (Bỉ); Lucky beer (Australia)...
Ở mặt nào đó, sự “xôm tụ” này đã mang đến cho người tiêu dùng nhiều sự lựa chọn
hơn. Nhưng đối với các nhà sản xuất, để có chỗ đứng trên thị trường với nhiều đối thủ
cạnh tranh như vậy quả là điều không dễ dàng. Trong cuộc đua này, nhiều “kỵ sĩ” dù
không ít kinh nghiệm trận mạc nhưng đã bị ngã “ngã ngựa” đau đớn. Có thể kể như
trường hợp của bia BGI (Pháp), bia Fosters “kiều Úc (Tập đoàn Fosters), hay “cuộc chia
tay tức tưởi” của sản phẩm bia tươi đóng chai đầu tiên tại Việt Nam Laser (Tập đoàn Tân
Hiệp Phát).
Theo kết quả thống kê của Euromonitor, nhà cung cấp thông tin thị trường và đồng
sáng lập giải 500 nhà bán lẻ hàng đầu Châu Á - Thái Bình Dương thì hiện nay Việt Nam
đã có trên 300 nhà máy sản xuất bia.
Theo thống kê của Bảo đầu tư Việt Nam mỗi năm Ngành công nghiệp bia Việt Nam
đạt mức tăng trưởng bình quân khoảng 20 %. Sản lượng bia tiêu thụ năm 2007 là 1,35 tỷ
lít và con số này có thể tiến đến mức 2,8 tỷ lít vào năm 2015, bao gồm cả bia tươi. Những
con số và các thông tin dự báo này không chỉ cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt trong
Ngành công nghiệp bia Việt Nam mà còn cho thấy sự hùng mạnh của các đối thủ đang
cạnh tranh.