Phân tích tài chính công ty cổ phần kinh doanh khí hóa lòng miền bắc

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

VŨ LAN PHƢƠNG

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN
KINH DOANH KHÍ HÓA LỎNG MIỀN BẮC

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

VŨ LAN PHƢƠNG

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN
KINH DOANH KHÍ HÓA LỎNG MIỀN BẮC

Chuyên ngành: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã số : 60 34 02 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ HIỀN

XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi, các số liệu, kết quả
nêu trong luận văn là trung thực, xuất phát từ tình hình thực tế của Công ty Cổ
phần Kinh doanh Khí hóa lỏng Miền Bắc.

Tác giả

VŨ LAN PHƢƠNG


LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian làm luận văn tốt nghiệp, em đã nhận đƣợc nhiều sự giúp đỡ,
đóng góp ý kiến và chỉ bảo nhiệt tình của thầy cô, gia đình và bạn bè.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS. Nguyễn Thị Hiền, giảng viên
trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo em trong
suốt quá trình làm khoá luận.
Em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong trƣờng Đại học Kinh
Tế - Đại học Quốc Gia Hà Nội nói chung, các thầy cô trong khoa Tài chính –
Ngân hàng nói riêng đã cho em kiến thức về các môn đại cƣơng cũng nhƣ các
môn chuyên ngành, giúp em có đƣợc cơ sở lý luận vững vàng và tạo điều kiện

giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập.
Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè, đã luôn tạo điều
kiện, quan tâm, giúp đỡ, động viên em trong suốt quá trình học tập và hoàn thành
luận văn tốt nghiệp.
Ngày 12/10/2016


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1
1. Sự cần thiết của đề tài..........................................................................................1
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................2
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:......................................................................3
5. Cấu trúc luận văn.................................................................................................3
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN
VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP.....................................4
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu.......................................................................4
1.2. Cơ sở lý luận về phân tích tài chính trong doanh nghiệp..................................6
1.2.1. Vai trò và mục tiêu của phân tích tài chính...............................................6
1.2.2. Tài liệu sử dụng trong phân tích tài chính doanh nghiệp........................10
1.2.3. Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp............................................ 13
1.2.3.1. Phân tích khái quát tình hình tài chính trong doanh nghiệp..............13
1.2.3.2. Phân tích các hệ số tài chính............................................................. 17
1.2.3.3. Đòn bẩy tài chính............................................................................. 26
1.2.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phân tích tài chính........................................ 28
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU.....32
2.1. Các phƣơng pháp nghiên cứu tổng quát......................................................... 32
2.1.1

Phƣơng pháp thu thập thông tin, dữ liệu................................................ 32

2.1.2

Phƣơng pháp phân tích dữ liệu sơ cấp.................................................... 35

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thế...................................................................... 35
2.2.1

Phƣơng pháp thu thập số liệu................................................................. 35

2.2.2

Phƣơng pháp thu thập dữ liệu thứ cấp.................................................... 36

2.2.3

Phƣơng pháp phân tích số liệu............................................................... 36

CHƢƠNG 3. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
KINH DOANH KHÍ HÓA LỎNG MIỀN BẮC...................................................... 39
3.1. Tổng quan về ngành khí hóa lỏng Việt Nam................................................... 39
3.1.1. Đặc trƣng ngành khí hóa lỏng................................................................ 39


3.1.2. Đánh giá chung về tình hình cung ứng LPG tại Bắc Bộ:........................41
3.1.3. Vị thế của công ty so với các doanh nghiệp trong ngành........................42
3.2. Tổng quan về Công ty cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng Miền Bắc................44
3.2.1. Tóm tắt quá trình hình thành và phát triển.............................................. 45
3.2.2. Ngành nghề kinh doanh.......................................................................... 45
3.2.3. Cơ cấu tổ chức Công ty.......................................................................... 46
3.2.4. Cơ cấu bộ máy quản lý của Công ty....................................................... 47

3.3. Phân tích thực trạng tài chính tại Công ty cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng
Miền Bắc……......................................................................................................... 48
3.3.1. Đánh giá khái quát tình hình tài chính Công ty......................................48
3.3.2. Các nhóm hệ số tài chính........................................................................ 67
3.3.2.1. Các hệ số về khả năng thanh toán..................................................... 67
3.3.2.2. Hiệu quả sử dụng tài sản................................................................... 71
3.3.2.3. Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn............................. 73
3.3.2.4. Khả năng sinh lời.............................................................................. 76
3.3.2.5. Đòn bẩy tài chính............................................................................. 78
3.3.2.6. Các hệ số giá trị thị trƣờng............................................................... 82
3.4. Đánh giá chung thực trạng của Công ty Cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng
Miền Bắc……......................................................................................................... 84
3.4.1. Những kết quả đạt đƣợc......................................................................... 84
3.4.2. Những hạn chế còn tồn tại ở Công ty Cổ phần kinh doanh Khí hóa lỏng
Miền Bắc............................................................................................................. 86
CHƢƠNG 4. DỰ BÁO TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
GIÚP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY
CỔ PHẦN KINH DOANH KHÍ HÓA LỎNG MIỀN BẮC……............................89
4.1. Dự báo tài chính của Công ty Cổ phân kinh doanh Khí hóa lỏng Miền
Bắc………………………………………..………………………………………..89
4.1.1. Dự báo Doanh thu.................................................................................. 89
4.1.2. Dự báo các chỉ tiêu báo cáo tài chính theo phƣơng pháp tỷ lệ doanh
thu……..….......................................................................................................... 90


4.2. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ
phần Kinh doanh Khí hóa lỏng Miền Bắc............................................................... 94
4.2.1. Xây dựng cơ cấu vốn hợp lý................................................................... 94
4.2.2. Theo dõi chặt chẽ và khoa học tình hình công nợ nhằm nâng cao khả
năng thanh toán của Công ty............................................................................... 96

4.2.3. Cải thiện công tác kiểm soát chi phí, gia tăng lợi nhuận.........................97
4.2.4. Phòng chống tình trạng sang chiết gas lậu.............................................. 99
4.3. Điều kiện thực hiện giải pháp nâng cao năng lực tài chính của Công ty Cổ
phần Kinh doanh Khí hóa lỏng Miền Bắc.............................................................100
4.3.1. Các điều kiện về phía doanh nghiệp.....................................................100
4.3.2. Các điều kiện về phía Nhà nƣớc..........................................................101
KẾT LUẬN...........................................................................................................105
DANH M C TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................106


DANH MỤC BẢNG
STT

Bảng
1

Bảng 3.1

2

Bảng 3.2

3

Bảng 3.3

4

Bảng 3.4

5

Bảng 3.5

6

Bảng 3.6

7

Bảng 3.7

8

Bảng 3.8

9

Bảng 3.9

10

Bảng 3.10

11

Bảng 3.11

12

Bảng 3.12

13

Bảng 3.13

14

Bảng 3.14

15

Bảng 3.15


16

Bảng 3.16

17

Bảng 3.17


18

Bảng 3.18

19

Bảng 3.19

20

Bảng 3.20

21

Bảng 4.1

22

Bảng 4.2

23

Bảng 4.3

24

Bảng 4.4


ii


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ
STT
1
2

3
4
5
6
7
8
9


iii


PHẦN MỞ ĐẦU
1.

Sự cần thiết của đề tài

Ngày nay, trong công cuộc đổi mới toàn diện, sâu sắc và triệt để trong mọi lĩnh
vực, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, hiệu quả kinh doanh là mục tiêu chiến lƣợc
và có ý nghĩa sống còn với các doanh nghiệp.
Hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả sẽ bù đắp chi phí từ đó đem lại lợi
nhuận, tăng khả năng tích lũy để tái đầu tƣ và mở rộng quy mô sản xuất. Để tiến
hành hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, mỗi doanh nghiệp đều cần có một
lƣợng vốn kinh doanh nhất định. Nhiệm vụ của các doanh nghiệp là phải huy động
và sử dụng nguồn vốn của mình sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Để quản lý và sử
dụng nguồn vốn của doanh nghiệp theo mong muốn của các nhà quản lý thì doanh
nghiệp cần phải định kỳ tiến hành công tác phân tích tình hình tài chính doanh
nghiệp. Việc phân tích tài chính doanh nghiệp sẽ giúp cho các doanh nghiệp và cơ
quan có liên quan nhƣ ngân hàng, các nhà đầu tƣ, các cổ đông,... nhận biết đƣợc
thực trạng tình hình tài chính, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh

nghiệp trong kỳ phân tích cũng nhƣ xác định đƣợc một cách đầy đủ, đúng đắn nhất
các nguyên nhân và mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến tình hình tài chính
doanh nghiệp. Từ đó, các nhà quản lý có thể đƣa ra các giải pháp hữu hiệu, những
quyết định chính xác nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn của doanh nghiệp.

Tài liệu chủ yếu để phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp là bảng Báo cáo
tài chính. Báo cáo tài chính là các chứng từ cần thiết trong kinh doanh. Các nhà
quản lý sử dụng chúng để đánh giá năng lực thực hiện và xác định các lĩnh vực cần
thiết phải đƣợc can thiệp. Các nhà cổ đông sử dụng chúng để theo dõi vốn đầu tƣ
của mình đang đƣợc quản lý nhƣ thế nào. Các nhà đầu tƣ bên ngoài dùng chúng để
xác định cơ hội đầu tƣ. Còn ngƣời cho vay và ngƣời cung ứng lại thƣờng xuyên

1


kiểm tra báo cáo tài chính để xác định khả năng thanh toán của những doanh nghiệp
mà họ đang giao dịch.
Công ty Cổ Phần Kinh Doanh Khí Hóa Lỏng Miền Bắc đƣợc chuyển sang mô
hình công ty cổ phần năm 2006 theo quyết định của Bộ Công Nghiệp. Là một trong
những công ty đƣợc niêm yết trên thị trƣờng chứng khoán nên tình hình tài chính
của Công ty là vấn đề rất đƣợc quan tâm. Để hạn chế đƣợc những rủi ro trong thị
trƣờng biến động hiện nay, đặc biệt là trong lĩnh vực dầu khí, Công ty cần nhận
thức rõ đƣợc tình hình tài chính hiện nay và khả năng phát triển trong tƣơng lai của
mình. Đứng trên góc độ của nhà quản lý doanh nghiệp đồng thời nhận thức rõ tầm
quan trọng của việc phân tích tình hình tài chính thông qua hệ thống báo cáo tài
chính của doanh nghiệp, tôi đã chọn đề tài: “Phân tích tình hình tài chính của Công
ty Cổ Phần Kinh doanh khí hóa lỏng Miền Bắc (PVG)”
2.
-

Câu hỏi nghiên cứu

Tình hình tài chính của Công ty Cổ phần kinh doanh Khí hóa lỏng Miền Bắc

trong thời gian qua nhƣ thế nào? Có những vấn đề gì còn hạn chế trong hoạt động
kinh doanh của Công ty?
-

Cần đƣa ra những giải pháp gì cụ thể để cải thiện tình hình tài chính của Công

ty Cổ phần kinh doanh khí hóa lỏng Miền Bắc trong thời gian tới?
3.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

a. Mục đích: Đánh giá tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ
Phần Kinh doanh khí hóa lỏng Miền Bắc nhằm phục vụ cho mục đích quản trị Công
ty, từ đó tìm ra những giải pháp khắc phục hạn chế, định hƣớng kinh doanh, góp
phần nâng cao hiệu quả kinh doanh cho công ty.
b.

Nhiệm vụ:

-

Hệ thống hóa những lý luận về phân tích tài chính doanh nghiệp.

2

-

Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ Phần Kinh doanh khí hóa lỏng Miền

Bắc.
-

Thực hiện đánh giá và so sánh vị thế của Công ty với đơn vị khác cùng ngành để

có định hƣớng phát triển trong tƣơng lai.
Đề xuất giải pháp nhằm khắc phục hạn chế và định hƣớng kinh doanh cho
Công
ty Cổ Phần Kinh Doanh Khí Hóa Lỏng Miền Bắc.
4.

Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:

a.

Đối tượng: Phân tích báo cáo tài chính công ty qua những năm từ 2012 đến

2015.
b.
-

Phạm vi nghiên cứu

Không gian: Đề tài đƣợc thực hiện nghiên cứu tại Công ty cổ phần kinh doanh

khí hóa lỏng miền Bắc. Địa chỉ: Tầng 11, tòa nhà Viện Dầu Khí, 173 Trung Kính,

-

Thời gian: Trực tiếp thâm nhập thực tế tại Công ty Cổ Phần Kinh Doanh Khí

Hóa Lỏng Miền Bắc từ năm 2012 đến năm 2015.
5.

Cấu trúc luận văn

Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về phân tích tài chính
trong doanh nghiệp.
Chƣơng 2: Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu về Phân tích tài chính trong doanh
nghiệp
Chƣơng 3: Phân tích tình hình tài chính tại Công ty Cổ Phần Kinh Doanh Khí Hóa
Lỏng Miền Bắc
Chƣơng 4: Dự báo tình hình tài chính và đề xuất giải pháp giúp nâng cao hiệu quả
hoạt động của Công ty Cổ Phần Kinh Doanh Khí Hóa Lỏng Miền Bắc.

3


CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Phân tích tài chính là quá trình tìm hiểu các kết quả của sự quản lý và điều hành
tài chính ở doanh nghiệp đƣợc phản ánh trên các báo cáo tài chính đồng thời đánh
giá những gì đã làm đƣợc, dự kiến những gì sẽ xảy ra trên cơ sở đó kiến nghị những
biện pháp để tận dụng triệt để điểm mạnh, khắc phục các điểm yếu. Thực tế, tài
chính ở mỗi doanh nghiệp khác nhau do phụ thuộc vào các yếu tố nhƣ thời điểm
khác nhau, địa bàn hoạt động, điều kiện môi trƣờng kinh doanh, các yếu tố văn hóa

xã hội….. Chính vì vậy, tình hình sử dụng vốn và quản lý tài sản của các doanh
nghiệp cũng khác nhau. Do đó, bản thân mỗi doanh nghiệp cần có những biện pháp
và chiến lƣợc hoạt động riêng. Bởi vậy, mặc dù đã có nhiều tác giả đã từng nghiên
cứu về đề tài này, nhƣng học viên vẫn lựa chọn thực hiện đề tài này nhằm tìm kiếm
thêm những sự thay đổi mới để áp dụng thực tế nhằm góp phần nâng cao hiệu quả
hoạt động tài chính tại Công ty cổ phần Kinh doanh Khí hóa lỏng Miền Bắc.
Từ trƣớc tới nay có rất nhiều đề tài nghiên cứu về phân tích tài chính doanh
nghiệp:
Lê Thu Hƣơng (2012) trong luận văn thạc sĩ về: “Phân tích tình hình tài chính
Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà”. Luận văn đã xây dựng đƣợc cơ sở lý luận phân
tích tài chính doanh nghiệp, làm rõ tầm quan trọng và vai trò của phân tích tài chính
đối với doanh nghiệp. Từ đó đƣa ra những giải pháp giúp Công ty cổ phần bánh kẹo
Hải Hà thực hiện tốt hơn phân tích tài chính, hoàn thiện quy trình phân tích tài chính
của công ty nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và nâng cao hiệu quả sản xuất
kinh doanh. Tuy nhiên, đề tài này mới chỉ so sánh sự biến động của các chỉ tiêu trên
báo cáo tài chính mà chƣa đi sâu phân tích những chỉ tiêu đó.
Hồ Thị Khánh Vân (2012) nghiên cứu về: “Phân tích báo cáo tài chính tại công
ty cổ phần PVI” đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo
tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trƣờng và cụ thể đi vào phân tích, đánh
4


giá thực trạng tài chính tại Công ty cổ phần PVI thông qua các chỉ tiêu cơ cấu tài
sản, nguồn vốn, các hệ số tài chính đặc trƣng và hiệu suất hoạt động… Bên cạnh
đó, tác giả còn đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện thực trạng tài
chính tại Công ty cổ phần PVI.
Vũ Thị Bích Hà (2012) trong đề tài nghiên cứu về: “Phân tích tài chính Công ty
cổ phần Kinh Đô”. Đề tài đã đi sâu phân tích thực trạng tài sản, nguồn vốn, kết quả
kinh doanh, lƣu chuyển dòng tiền và phân tích các nhóm hệ số tài chính của Công
ty. Trên cơ sở đó, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực tài chính

của Công ty nhƣ: xây dựng cơ cấu vốn hợp lý, tăng cƣờng quản lý các khoản phải
thu, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, tăng cƣờng khả năng sinh lợi của vốn chủ sở
hữu, giảm chi phí giá vốn hàng bán và chi phí quản lý để đạt lợi nhuận cao nhất cho
Công ty.
Bùi Văn Lâm (2011) đề tài: “Phân tích tình hình tài chính tại Công ty cổ phần
Vinaconex 25”. Luận văn đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về phân tích tài chính
trong công ty cổ phần, đồng thời luận văn đƣa ra những giải pháp hoàn thiện phân
tích tình hình tài chính tại công ty cổ phần VINACONEX 25. Tuy nhiên, luận văn
mới chỉ đƣa ra sự biến động trong cơ cấu tài sản, nguồn vốn, khả năng sinh lời,
thanh toán nhƣng chƣa đi sâu vào phân tích tính tự chủ về tài chính của công ty, sự
cân bằng tài chính giữa tài sản với nguồn tài trợ tài sản.
Bên cạnh những luận văn, một số công trình nghiên cứu đƣợc đăng trên các tạp
chí chuyên ngành nhƣ:
Đoàn Ngọc Phúc 2014 nghiên cứu về: “Ảnh hƣởng của cấu trúc vốn đến hiệu
quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp sau cổ phần hóa ở Việt Nam”.
Tạp chí Những vấn đề kinh tế và chính trị thế giới, số 7, trang 219. Tác giả đã
nghiên cứu dựa trên nguồn dữ liệu của 217 doanh nghiệp niêm yết trên 2 sàn giao
dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội trong giai đoạn 2007-2012.
Trong nghiên cứu này, các biến độc lập đƣợc tác giả sử dụng là nợ ngắn hạn, nợ dài
hạn, tổng nợ và biến phụ thuộc đo lƣờng hiệu quả là ROA và ROE. Kết quả cho

5


thấy nợ dài hạn có tác động tích cực đến ROA và ROE trong khi nợ ngắn hạn và
tổng nợ có tác động tiêu cực có ý nghĩa thống kê đến hiệu quả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp sau cổ phần hóa đo bằng ROA và ROE.
Những điểm mới trong luận văn của tác giả
Qua tham khảo nội dung những nghiên cứu trên, tác giả đã phần nào có những
định hƣớng căn bản góp phần tích cực vào việc xây dựng đề cƣơng luận văn của

mình. Tuy nhiên, các đề tài trên chỉ dừng lại ở việc quản lý tài sản và nguồn vốn tại
doanh nghiệp và đƣa ra các giải pháp chung chung chƣa thực tế đối với hoạt động
tại chính tại doanh nghiệp chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu đề ra . Điều này làm cho
những đánh giá của các tác giả chƣa thật sự toàn diện về hoạt động tài chính tại
doanh nghiệp. Đây cũng chính là điểm yếu và thiếu cần đƣợc bổ sung của các đề tài
đã nói trên.
Qua đây, tác giả đã có những góc nhìn mới và bổ sung nhằm hoàn thiện hơn cho
luận văn của mình. Phân tích tình hình tài chính của công ty một cách hệ thống hơn
khi sử dụng các phƣơng pháp phân tích truyền thống, các nhóm hệ số tài chính và
kết hợp với một số chỉ tiêu để xem xét tác động của các yếu tố phi tài chính . Để từ
đó đánh giá ƣu điểm và hạn chế tồn tại của hoạt động tài chính của Công ty Cổ
phần Kinh Doanh Khí hóa lỏng Miền Bắc và dự báo tài chính của công ty. Đồng
thời dự báo về biến động ngành cũng nhƣ biến động trong tình hình tài chính của
Công ty. Cuối cùng đề xuất một số giải pháp thực tế nhằm khắc phục các hạn chế
trong hoạt động tài chính và nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính của công ty, phù
hợp với sự thay đổi của đất nƣớc trong giai đoạn hiện nay. Nêu ra những vấn đề cơ
bản của tình hình phân tích tài chính của doanh nghiệp
1.2. Cơ sở lý luận về phân tích tài chính trong doanh nghiệp
1.2.1. Vai trò và mục tiêu của phân tích tài chính


Khái niệm:

6


Phân tích tài chính là quá trình thu thập, xử lý các dữ liệu và sự kiện tài chính
thông qua các kỹ thuật và công cụ thích hợp để tạo ra thông tin tài chính có giá trị
nhằm rút ra các kết luận hoặc ra các quyết định tài chính. Gồm 4 bƣớc cơ bản sau:
(1) Thu thập dữ liệu

(2) Tổng hợp và xử lý dữ liệu thu thập
(3) Tạo ra thông tin tài chính
(4) Kết luận hoặc ra quyết định tài chính


Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghiệp

Phân tích tài chính cung cấp những thông tin hữu ích giúp kiểm tra phân tích
một cách tổng hợp, toàn diện, có hệ thống về tình hình sản xuất kinh doanh, tình
hình thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp. Tùy theo mục đích khác nhau của
ngƣời sử dụng mà phân tích tài chính sẽ có những vai trò khác nhau:
Đối với những người quản lý doanh nghiệp
Hoạt động phân tích tài chính của những ngƣời quản lý doanh nghiệp đƣợc gọi
là phân tích tài chính nội bộ. Do ở doanh nghiệp họ nắm đƣợc đầy đủ và chính xác
các thông tin, kèm theo sự hiểu rõ về doanh nghiệp nên họ có lợi thế để phân tích tài
chính một cách tốt nhất. Phân tích tài chính có ý nghĩa để dự báo tài chính và là cơ
sở cho các nhà quản lý đƣa ra quyết định phù hợp không chỉ trong vấn đề tài chính
mà còn nhiều vấn đề khác. Phân tích tài chính nội bộ thực sự cần thiết để xác định
giá trị kinh tế, các mặt mạnh, yếu và đƣa ra những quyết định đúng đắn cho sự phát
triển của một doanh nghiệp.
Đối với các cơ quan chức năng, cơ quan Nhà nước có liên quan
Dựa vào các báo cáo tài chính của doanh nghiệp để phân tích đánh giá, kiểm tra
hoạt động sản xuất kinh doanh. Hoạt động tài chính tiền tệ của doanh nghiệp có
thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nƣớc hay không, có tuân theo pháp luật hay
không đồng thời sự giám sát này giúp cơ quan thẩm quyền có thể hoạch định chính
sách một cách phù hợp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động kinh doanh một
cách có hiệu quả. Giúp Nhà nƣớc đƣa những kế hoạnh phát triển ở tầm vĩ mô sao
cho mang lại lợi ích thiết thực nhất.

7

Đối với các nhà đầu tư
Các nhà đầu tƣ là các doanh nghiệp và cá nhân quan tâm trực tiếp đến các giá trị
của doanh nghiệp vì họ là ngƣời đã giao vốn cho doanh nghiệp và có thể phải chịu
rủi ro. Thu nhập của họ là tiền chia lợi tức và giá trị gia tăng thêm của vốn đầu tƣ.
Hai yếu tố này chịu ảnh hƣởng của lợi nhuận kỳ vọng của doanh nghiệp. Các nhà
đầu tƣ thƣờng không hài lòng với lợi nhuận mà doanh nghiệp đạt đƣợc theo tính
toán trên sổ sách. Dự kiến trƣớc lợi nhuận sẽ đạt đƣợc là mối quan tâm thực sự của
nhà đầu tƣ. Thông qua sự phân tích dựa trên các báo cáo tài chính, phân tích khả
năng sinh lời, mức độ rủi ro và sự phân tích diễn biến giá cả, các nhà đầu tƣ sẽ đƣa
ra các quyết định của chính mình.
Đối với ngân hàng, các nhà cho vay tín dụng, các đối tác kinh doanh và các tổ
chức khác
Những đối tƣợng này quan tâm đến khả năng thanh toán công nợ, khả năng hợp
tác liên doanh của doanh nghiệp, cho nên cũng cần phân tích và đánh giá thực trạng
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đặc biệt đối với các chủ nợ, họ quan tâm tới
khả năng thanh toán nhanh của doanh nghiệp nếu đó là các khoản vay ngắn hạn, đối
với khoản vay dài hạn họ phải tin chắc khả năng hoàn trả khi xem xét khả năng sinh
lời của doanh nghiệp. Song quan trọng nhất đó là cơ cấu tài chính biểu hiện mức độ
mạo hiểm của doanh nghiệp đi vay. Các đối tác kinh doanh còn xem xét đến khả
năng hợp tác của doanh nghiệp thông qua tình hình chấp hành các chế độ, khả năng,
tiềm năng kinh tế tài chính của doanh nghiệp.
Đối với những người hưởng lương trong doanh nghiệp
Những ngƣời hƣởng lƣơng trong doanh nghiệp cũng quan tâm đến tình hình tài
chính, bởi lợi ích của họ gắn liền với hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Ngƣời
lao động quan tâm đến các thông tin và số liệu tài chính để đánh giá, xem xét triển
vọng của nó trong tƣơng lai. Những ngƣời đi tìm việc đều có nguyện vọng đƣợc
vào làm việc trong các công ty có triển vọng với tƣơng lai lâu dài để hy vọng có
mức lƣơng xứng đáng và chỗ làm việc ổn định.

8




Mục tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp

Phân tích tài chính là tổng thể các phƣơng pháp đƣợc sử dụng để đánh giá tình
hình tài chính đã qua và hiện nay, giúp cho nhà quản lý đƣa ra đƣợc quyết định
quản lý chuẩn xác và đánh giá đƣợc doanh nghiệp, từ đó giúp những đối tƣợng
quan tâm đi tới những dự đoán chính xác về mặt tài chính của doanh nghiệp, qua đó
có các quyết định phù hợp với lợi ích của chính họ. Trong phân tích tình hình tài
chính của doanh nghiệp thì cần phải đạt đƣợc ba mục tiêu cơ bản sau:
Một là phân tích tài chính phải cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác các thông
tin hữu ích, phục vụ cho chủ doanh nghiệp và các đối tƣợng quan tâm khác nhƣ:
các nhà đầu tƣ, hội đồng quản trị doanh nghiệp, ngƣời cho vay, các cơ quan quản lý
cấp trên và những ngƣời sử dụng thông tin tài chính khác, giúp họ có quyết định
đúng đắn khi ra quyết định đầu tƣ, quyết định cho vay.
Hai là phân tích tình hình tài chính phải cung cấp đầy đủ những thông tin trọng
yếu nhất cho chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tƣ, ngƣời cho vay và những ngƣời sử
dụng thông tin tài chính khác trong việc đánh giá khả năng và tính chắc chắn của
các dòng tiền, tình hình sử dụng vốn kinh doanh và khả năng thanh toán của doanh
nghiệp
Ba là phân tích tình hình tài chính phải cung cấp đầy đủ những thông tin về
nguồn vốn chủ sở hữu, các khoản nợ, kết quả của quá trình thay đổi các nguồn vốn
và các khoản nợ của doanh nghiệp


Nhiệm vụ phân tích tài chính doanh nghiệp

Nhiệm vụ của phân tích các báo cáo tài chính ở doanh nghiệp là căn cứ trên
những nguyên tắc về tài chính doanh nghiệp để phân tích đánh giá tình hình thực
trạng và triển vọng của hoạt động tài chính, chỉ ra đƣợc những mặt tích cực và hạn
chế của việc thu chi tiền tệ, xác định nguyên nhân và mức độ ảnh hƣởng của các
yếu tố. Những nhiệm vụ cơ bản của phân tích tài chính của doanh nghiệp:

9


-

Phân tích khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp. Đánh giá tình

hình tài chính của doanh nghiệp trên các mặt đảm bảo vốn cho sản xuất kinh doanh,
quản lý và phân phối nguồn vốn.
toán

Phân tích diễn biến sử dụng tài sản và nguồn hình thành tài sản. Tính

và xác định mức độ có thể lƣợng hoá của các nhân tố ảnh hƣởng đến tình hình tài
chính của doanh nghiệp, từ đó đƣa ra những biện pháp để khắc phục những hạn chế
và phát huy năng lực, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh
+

Phân tích tình hình và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.

+

Phân tích tình hình dự trữ TSLĐ.

+

Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp.

+

Phân tích các chỉ số hoạt động.

+

Phân tích các hệ số sinh lời.

1.2.2. Tài liệu sử dụng trong phân tích tài chính doanh nghiệp
a.

Vai trò của các báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính là báo cáo tổng hợp nhất về tình hình tài sản, vốn chủ sở

hữu, công nợ cũng nhƣ tình hình tài chính, kết quả kinh doanh, tình hình lƣu
chuyển tiền tệ và khả năng sinh lời trong kỳ của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính
cung cấp các thông tin kinh tế - tài chính chủ yếu cho ngƣời sử dụng thông tin kinh
kế toán trong việc đánh giá, phân tích và dự đoán tình hình tài chính, kết quả hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính đƣợc sử dụng nhƣ nguồn dữ
liệu khi phân tích tài chính doanh nghiệp.
b.
-

Hệ thống báo cáo tài chính

Bảng cân đối kế toán: là một báo cáo tài chính chủ yếu phản ánh tổng quát tình

hình tài sản của doanh nghiệp theo giá trị ghi sổ của tài sản và nguồn hình thành tài
sản tại một thời điểm cuối năm. Nội dung của Bảng cân đối kế toán thể hiện qua hệ
thống các chỉ tiêu phản ánh tình hình tài sản và nguồn hình thành tài sản. Các chỉ
tiêu đƣợc phân loại, sắp xếp thành từng loại, mục và từng chỉ tiêu cụ thể. Các chỉ

10


tiêu đƣợc mã hóa để thuận tiện cho việc kiểm tra, đối chiếu cũng nhƣ việc xử lý
trên máy tính và đƣợc phản ánh theo số đầu năm, số cuối năm.
-

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: là một báo cáo tài chính phản ánh tóm

lƣợc các khoản doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp cho một
năm kế toán nhất định, bao gồm kết quả hoạt động kinh doanh (hoạt động bán hàng
và cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính) và hoạt động khác. Thông qua báo cáo kết
quả kinh doanh, nhà quản lý doanh nghiệp có thể phân tích, đánh giá tình hình hoạt
động, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, so sánh với vác kỳ trƣớc để từ đó đƣa
ra các quyết định trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
-

Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ: Lƣu chuyển tiền tệ là báo cáo tài chính tổng hợp,

phản ánh việc hình thành và sử dụng lƣợng tiền phát sinh trong kỳ báo cáo của
doanh nghiệp. Thông tin về lƣu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp cung cấp cho
ngƣời sử dụng thông tin có cơ sở để đánh giá khả năng tạo ra các khoản tiền và việc
sử dụng những khoản tiền đã tạo ra trong hoạt động sản xuất – kinh doanh của

doanh nghiệp
Tiền phản ánh trong Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ bao gồm tiền tại quỹ, tiền đang
chuyển, các khoản tiền gửi không kỳ hạn và các khoản tƣơng đƣơng tiền là các
khoản đầu tƣ ngắn hạn (Không quá 3 tháng kể từ ngày mua khoản đầu tƣ đó), có
khả năng chuyển đổi dễ dàng thành một lƣợng tiền xác định và không có nhiều rủi
ro trong chuyển đổi thành tiền. Doanh nghiệp đƣợc trình bày các luồng tiền từ các
hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tƣ và hoạt động tài chính theo cách thức phù
hợp nhất với đặc điểm kinh doanh của doanh nghiệp.
-

Thuyết minh báo cáo tài chính: Thuyết minh báo cáo tài chính đƣợc lập để giải

thích và bổ sung thông tin về tình hình hoạt động sản xuất – kinh doanh, tình hình
tài chính cũng nhƣ kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo mà các
bảng báo cáo khác chƣa trình bày rõ ràng. Qua đó, nhà đầu tƣ hiểu rõ và chính xác
hơn về tình hình hoạt động thực tế của doanh nghiệp.
c.

Cơ sở dữ liệu khác

11


Sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp còn phụ thuộc vào tác động của yếu tố
bên trong và bên ngoài doanh nghiệp.
-

Các yếu tố bên trong: Các yếu tố bên trong là những yếu tố thuộc về tổ chức

doanh nghiệp, trình độ quản lý, ngành nghề, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà doanh

nghiệp kinh doanh, quy trình công nghệ, năng lực, trình độ của lao động.
-

Các yếu tố bên ngoài: Các yếu tố bên ngoài là những yếu tố nhƣ chế độ chính trị

xã hội, tăng trƣởng kinh tế của nền kinh tế, tiến bộ khoa học ký thuật, chính sách tài
chính tiền tệ, chính sách thuế…
d.

Mối quan hệ giữa các báo cáo tài chính

Có thể nói là 4 loại báo cáo tài chính: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả
kinh doanh, báo cáo lƣu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính có vai trò
quan trọng trong phân tích tài chính. Tùy vào từng đối tƣợng tiếp nhận báo cáo tài
chính có tác dụng riêng. Từ cơ sở này nhà cung cấp cân nhắc ra quyết định bán hàng
và cung cấp dịch vụ hay không; đối với nhà đầu tƣ qua báo cáo tài chính họ nắm
đƣợc khả năng trả nợ dài hạn và khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Trong quá
trình phân tích tài chính mỗi báo cáo tài chính riêng biệt cung cấp một khía cạnh
hữu ích khác nhau sẽ không thể nào có đƣợc những kết quả mang tính khái quát về
tình hình tài chính nếu ngƣời làm phân tích không có sự kết hợp giữa các báo cáo
tài chính. Bảng cân đối kế toán cho ta cái nhìn về mối tƣơng quan giữa tài sản và
nguồn vốn tại thời điểm hiện tại của doanh nghiệp nhƣng không phản ánh đƣợc
biến động của doanh nghiệp trong kỳ kế toán do đó cần tới báo cáo kết quả kinh
doanh. Báo cáo kết quả kinh doanh cung cấp thông tin về doanh thu, chi phí, lợi
nhuận doanh nghiệp đạt đƣợc trong kỳ từ những nghiệp vụ kinh tế đã thực sự hoàn
thành nhƣng thực tế việc thanh toán tiền hàng lại diễn ra ở những điểm khác nhau
điều này không đƣợc phản ánh trên báo cáo kết quả kinh doanh. Do đó cần tới báo
cáo lƣu chuyển tiền tệ. Khi phân tích chi tiết từng khoản mục trong 3 báo cáo tài
chính có những biến động nếu nhìn bề ngoài chỉ xét con số ta không thể thấy đƣợc
bản chất vấn đề . Vì vậy nên cần có thuyết minh báo cáo tài chính để có thông

12