PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH VÀ PHÂN PHỐI LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY GIAO NHẬN KHO VẬN NGOẠI THƯƠNG

Phơng hớng hoàn thiện kế toán xác định kết quả
kinh doanh và phân phối lợi nhuận tại công ty giao
nhận kho vận ngoại thơng
1.Nhận xét, đánh giá chung tình hình tổ chức công tác kế toán và quá trình
hạch toán xác định kết quả kinh doanh và phân phối lợi nhuận ở Vietrans.
1.1 Nhận xét đánh giá chung.
Trải qua 33 năm xây dựng và trởng thành Công ty giao nhận kho vận ngoại
thơng đã không ngừng lớn mạnh về mọi mặt. Điều đó đợc thể hiện qua kết quả
kinh doanh của công ty năm sau lớn hơn năm trớc, uy tín trên thị trờng ngày
càng lớn mạnh, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với ngân sách Nhà nớc, giải
quyết đợc khối lợng lớn việc làm cho ngời lao động, thực hiện tốt chủ trơng của
Đảng và Nhà nớc
Công ty đã đạt đợc những thành công kể trên song cũng đã gặp không ít
những khó khăn đặc biệt khi nền kinh tế nớc ta chuyển hớng sang nền kinh tế
thị trờng. Trong quá trình ấy lãnh đao công ty đã luôn xem xét lại mình, nhận ra
những yếu kém không phù hợp với cơ chế mới để từ đó tìm ra các giải pháp,
biện pháp kinh tế có hiệu quả nhằm khắc phục những khó khăn hoà mình vào
với nhịp sống mới của nền kinh tế thị trờng.
Vietrans trong những năm gần đây nhất là năm 2002 chịu ảnh hởng nhiều
do tình hình không ổn định của thi trờng XNK và giao nhận vận tải, bản thân
công ty với ngành nghề dịch vụ giao nhận đã gặp nhiều sự cạnh tranh giữa các
tổ chức giao nhận ngày càng gay gắt, hiện nay Vietrans không còn các đại lý
giao nhận vận tải chính, cơ sở vật chất kho tàng phơng tiện vận tải đã có hàng
chục năm nay, nhiều chủng loại không còn thích hợp, nhng Vietrans cũng vẫn
tổ chức tốt khâu giao nhận vận tải, chủ động khai thác nguồn hàng, giữ chữ tín
với khách hàng và làm thêm các dịch vụ mới nh đại lý tàu biển và các dịch vụ
khác.
1

1

1

Để đạt đợc những thành công kể trên, trong Công tác quản lý nói chung và
công tác kế toán nói riêng Công ty cũng không ngừng củng cố và hoàn thiện để
đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế thị trờng.
Công tác hạch toán kế toán ở Vietrans đợc tổ chức tốt, có qui củ, kế hoạch đ-
ợc sắp xếp từ trên xuống dới mặc dù nghiệp vụ phát sinh ở địa bàn rộng nhng
Công ty vẫn điều hành lập quyết toán kịp thời đảm bảo cung cấp đầy đủ số liệu
phục vụ ban lãnh đạo Công ty và Bộ Thơng Mại. Việc tổ chức kế toán đợc tập
trung ở phòng kế toán nên đảm bảo đợc sự tập trung thống nhất đối với Công ty,
kiểm tra xử lý thông tin kế toán chặt chẽ giúp lãnh đạo kịp thời nắm đợc các
thông tin kế toán ở các chi nhánh, các đơn vị trực thuộc Công ty để kiểm tra chỉ
đạo sát sao đối với các hoạt động của toàn Công ty.
Công tác kế toán của công ty đợc tổ chức phù hợp chuyên môn của mỗi nhân
viên. Các cán bộ phòng kế toán - tài vụ của công ty đều có trình độ đại học,
năng động và có kinh nghiệm, đã làm kế toán nhiều năm, họ luôn thực hiện các
công việc đợc giao, điều đó góp phần vào việc đem lại hiệu quả cho bộ máy
quản lý và hiệu quả kinh tế toàn công ty.
Việc tổ chức bộ máy kế toán của công ty theo hình thức vừa tập trung vừa phân
tán là hoàn toàn phù hợp với đặc điểm tổ chức kinh doanh ở công ty và phù hợp với
tình hình phân cấp quản lý tài chính nội bộ công ty. Đây là cách tổ chức hết sức
khoa học và hợp lý, vừa tập trung đợc thông tin kinh tế phục vụ kịp thời lãnh đạo và
quản lý ở đơn vị chính, đồng thời tăng cờng việc kiểm tra giám sát tại chỗ của kế
toán đối với các hoạt động kinh tế phát sinh ở các đơn vị trực thuộc, đảm bảo việc
hạch toán chính xác, chặt chẽ và thống nhất từ trên công ty xuống các chi nhánh.
Một số nhận xét :
Về hạch toán ban đầu : nhìn chung các chứng từ kế toán của Công ty sử
dụng đều theo đúng chế độ chứng từ mà chế độ kế toán của nhà nớc qui định,
việc sử dụng các chứng từ, trình tự luân chuyển, ghi chép có căn cứ khoa học.
Điều này giúp cho việc cung cấp thông tin kinh tế cho từng bộ phận có liên

quan đợc nhanh chóng kịp thời, giúp cho sự điều hành của ban lãnh đạo Công ty
nhanh chóng đem lại hiệu quả cao.
2

2
2

Với hình thức Chứng từ ghi sổ mà kế toán Công ty áp dụng cộng với quy mô
hoạt động rộng, rải rác khắp mọi miền đất nớc nên việc luân chuyển chứng từ
giữa các phòng ban chi nhánh trực thuộc còn chậm, chỉ thực hiện vào cuối
tháng cho nên công việc của các kế toán viên tại Công ty rất bận vào cuối
tháng, quí, năm và các ngày đầu tháng, quí; năm tiếp theo.
Việc vận dụng hệ thống tài khoản và sổ sách kế toán của Công ty theo đúng
qui định của nhà nớc phù hợp với đặc điểm của công ty. Ngoài các tài khoản
tổng hợp kế toán đã mở các tài khoản chi tiết để tiện cho việc theo dõi cụ thể
các nghiệp vụ phát sinh tại công ty.
Việc phân chia trách nhiệm và công việc trong bộ máy kế toán ở Vietrans
cũng hợp lý, đảm bảo hoàn tất đợc các công việc kế toán từ giai đoạn hạch toán
ban đầu đến giai đoạn lập báo cáo kế toán. Các kế toán đều đợc phân công
chuyên môn hoá và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phần hành, dễ dàng cung
cấp các thông tin hữu ích cho quản lý, giúp quản lý đa ra quyết định kinh doanh
phù hợp.
Hiện nay công nghệ thông tin trên thế giới và tại Việt nam đang rất phát triển,
các phần mềm kế toán và quản lý rất đa dạng và tiện lợi, với tầm cỡ qui mô và
hình thức kế toán của công ty thì việc vận dụng phần mềm kế toán là rất phù
hợp nhng cho đến hiện nay công ty vẫn cha áp dụng, chỉ áp dụng các phần mềm
tin học văn phòng nh : Excel, Word chỉ đáp ứng đợc một nửa công việc và tốc
độ cha nhanh cha đảm bảo yêu cầu thông tin cho các cơ quan bộ ngành liên
quan.
1.2.Nhận xét kế toán xác định kết quả kinh doanh và phân phối lợi nhuận

tại Vietrans.
1.2.1 Nhận xét kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Vietrans.
Qua thực tế cho thấy công ty giao nhận kho vận ngoại thơng đã chấp hành
đúng chế độ quản lý và kế toán xác định kết quả kinh doanh. Phòng kế toán trên
công ty và các bộ phận kế toán ở các chi nhánh đã hoạt động thống nhất với
nhau, thờng xuyên có kiểm tra đối chiếu số liệu đảm bảo cung cấp những thông
3

3
3

tin chính xác cho ban lãnh đạo công ty cũng nh các cán bộ, ban ngành liên
quan.
Tại phòng kế toán công ty gồm 7 ngời, mới nhìn vào thì tất cả mọi ngời đều
cho rằng số lợng kế toán nh trên là quá nhiều cho một công ty trong thời kỳ
công nghệ phát triển nh hiện nay. Tuy nhiên công việc của các kế toán Vietrans
rất bận rộn vì khối lợng công việc quá lớn, nghiệp vụ kinh tế phát sinh ở các chi
nhánh, địa bàn trong và ngoài nớc tập hợp về nhiều, song kế toán kết quả kinh
doanh ở công ty vẫn kịp thời, chính xác và hoàn thành tốt nhiệm vụ, đáp ứng
yêu cầu quản lý. Đây là một thành công của phòng kế toán cần đợc tiếp tục phát
huy.
Việc hạch toán kết quả hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt
động bất thờng đều đúng so với qui định hiện hành, kế toán công ty đã xác định
kết quả kinh doanh cho từng phòng nghiệp vụ, từng chi nhánh trực thuộc còn
các chi nhánh hạch toán đầy đủ thì chỉ lấy số liệu sau đó tổng hợp lại tính kết
quả cho toàn công ty. Việc xác định lãi các phòng kinh doanh phải chính xác vì
tại công ty tính lơng cho các cán bộ nhân viên theo doanh thu thực hiện, nó ảnh
hởng trực tiếp đến quyền lợi của các cán bộ CNV và các cán bộ quản lý trong
công ty.
Tuy nhiên trong việc xác định kết quả có một nhân tố ảnh hởng trực tiếp đến

lợi nhuận toàn công ty đó là chi phí quản lý. Nhìn vào kết quả của các năm
cũng nh năm 2002, chi phí quản lý chiếm một tỷ trọng khá lớn. Đây là nhân tố
chủ quan trong công ty và cũng là vấn đề mà các nhà quản lý Vietrans còn
nhiều chăn trở. Để đảm bảo đợc vị thế của mình trên thơng trờng cạnh tranh với
nhiều đối thủ thì việc tiết kiệm chi phí là điều rất đáng quan tâm và hiện nay
công ty cũng đang tìm cách giải quyết vấn đề này.
1.2.2 Nhận xét về kế toán phân phối lợi nhuận.
Nhìn chung việc phân phối lợi nhuận trong công ty đợc thực hiện theo đúng
chế độ qui định. Công ty giao nhận kho vận ngoại thơng là một DN có qui mô
hoạt động rộng, kết quả kinh doanh ở công ty cuối mỗi kỳ là lớn, vì vậy vào
4

4
4

cuối mỗi quí kế toán cùng ban Giám đốc công ty nghiên cứu để phân phối lợi
nhuận của công ty sao cho đúng qui định và hiệu quả nhất.
Việc xác định thuế thu nhập, và phân phối đầy đủ vào các quĩ xí nghiệp theo
đúng nh nghị định 27/ CP của chính phủ qui định.
1.2.3 Nhận xét về hình thức kế toán của công ty áp dụng :
Hiện nay công ty giao nhận kho vận ngoại thơng đang áp dụng hình thức
Chứng từ ghi sổ. Hình thức này có nhiều u điểm nh dễ ghi chép vào sổ sách
cũng nh áp dụng máy tính, phù hợp với qui mô địa bàn rộng có nhiều nghiệp vụ
kinh tế phát sinh.
Việc kiểm tra đối chiếu sổ sách tơng đối thuận tiện, cung cấp số liệu cho
việc tổng hợp tài liệu để lập báo cáo kế toán.
Tuy nhiên hình thức này cũng có nhợc điểm là khối lợng công việc nhiều,
nhiều loại sổ sách dẫn đến tốn nhiều công sức của nhân viên kế toán và khó bảo
quản.
2. ý kiến đề xuất :

Trên cơ sở nhận xét đánh giá tình hình thực tế kế toán xác định kết quả và
phân phối lợi nhuận tại công ty giao nhận kho vận ngoại thơng tôi nhận thấy, về
cơ bản công tác kế toán của công ty đã tuân thủ theo đúng chế độ kế toán của
nhà nớc và bộ tài chính qui định và ban hành, phù hợp với điều kiện thực tế tại
công ty. Đồng thời đáp ứng đợc yêu cầu quản lý, tạo điều kiện cho công tác
giám đốc quản lý đợc tài sản tiền vốn. Kế toán công ty đã xác định tơng đối đầy
đủ doanh thu từ đó xác định chính xác kết quả kinh doanh ở từng kỳ thực hiện,
thực hiện đúng, đủ với ngân sách Nhà nớc.
Trong thời gian thực tập tại công ty, với trình độ thực tế cha nhiều tôi đã tìm
hiểu tình hình thực tế tại công ty và mạnh dạn đa ra một số ý kiến và giải pháp
nhằm góp phần hoàn thiện hơn nữa công tác kế toán xác định kết quả kinh
doanh và phân phối lợi nhuận tại công ty.
Phơng hớng để hoàn thiện kế toán nói chung và kế toán xác định kết quả và
phân phối lợi nhuận nói riêng muốn có tính khả thi cần phải đáp ứng đợc yêu
cầu sau :
5

5
5

- Hoàn thiện phải trên cơ sở tôn trọng chế độ tài chính, tôn trọng chế độ kế
toán. Kế toán là công cụ quan trọng để quản lý tài chính. Tuy vậy chế độ kế
toán của nhà nớc ban hành chỉ mang tính chuẩn mực chung chung, các đơn vị
kinh tế đợc phép vận dụng và cải tiến cho phù hợp với điều kiện cụ thể trong
doanh nghiệp mình chứ không nhất thiết phải dập khuôn hoàn toàn, nhng trong
việc cải tiến đó các đơn vị chỉ đợc thực hiện trong một chừng mực mà chế độ
cho phép.
- Hoàn thiện phải trên cơ sở phù hợp với đặc điểm của từng doanh nghiệp, phù
hợp với đặc điểm tổ chức SXKD.
- Hoàn thiện phải đảm bảo đáp ứng thông tin kịp thời phù hợp với yêu cầu quản

lý.
- Hoàn thiện phải trên cơ sở tiết kiệm chi phí vì mục đích của các doanh nghiệp
là làm ăn có lãi và đem lại hiệu quả cao.
Trên cơ sở những yêu cầu của việc hoàn thiện và thực trạng kế toán xác định
kết quả kinh doanh và phân phối lợi nhuận tại Công ty giao nhận kho vận ngoại
thơng, tôi xin đa ra một số ý kiến nhằm khắc phục những tồn tại trong kế toán
xác định kết quả và phân phối lợi nhuận.
2.1 Một số vấn đề về chế độ tài chính hiện nay.
Trong cơ chế thị trờng, tiêu thức quan trọng để đánh giá doanh nghiệp là kết
quả kinh doanh, tức là doanh nghiệp hoạt động với mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận
là chủ yếu. Để các doanh nghiệp có thể đạt đợc mục tiêu đó thì cơ chế, chính
sách tài chính của Nhà nớc đóng một vai trò quan trọng và những tồn tại của nó
cũng sẽ ảnh hởng trực tiếp tới quá trình quản lý cũng nh hạch toán kinh doanh
nói chung và hạch toán xác định kết quả và phân phối lợi nhuận nói riêng.
Việc xác định tính toán số thu nhập chịu thuế của các doanh nghiệp nên xác
định theo mức khoán. Có ý kiến cho rằng có thể căn cứ vào tình hình lợi nhuận
của năm năm vừa qua để xây dựng mức khoán cho năm tới và thu ổn định theo
mức đó. Tuy nhiên khi quyết định duyệt về mức khoán thu nhập chịu thuế cho
tất cả các doanh nghiệp không chỉ dựa vào các định mức kinh tế kỹ thuật của
các cơ quan Nhà nớc tập trung và công bố mà phải tính đến sự ảnh hởng của các
6

6
6

yếu tố khách quan bên ngoài tác động đến doanh nghiệp. Có nh vậy các DNNN
mới chủ động kinh doanh để có đợc thu nhập và trang trải các khoản chi phí.
Còn nếu cứ theo thu nhập thực tế thì các doanh nghiệp nhà nớc thờng ỷ lại vào
mức thu nhập không ổn định từ đó nhà nớc cũng thờng bị động theo các doanh
nghiệp vì thuế là nguồn thu chủ yếu cho ngân sách nhà nớc.

Cũng về thuế thu nhập, còn tồn tại nữa là việc thu thuế thu nhập doanh
nghiệp bổ sung. Hầu hết các doanh nghiệp đều muốn thu nhập của doanh
nghiệp mình càng cao càng tốt, nhng khi các doanh nghiệp kinh doanh nếu thu
nhập còn lại sau khi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp lớn hơn 12% vốn chủ sở
hữu tại thời điểm quyết toán thuế thu nhập DN thì phần thu nhập lớn hơn đó
phải nộp thuế thu nhập bổ sung với thuế suất 25%, đó là là một mức thuế quá
cao và cha hiệu quả tại Việt nam. Hơn nữa thực tế áp dụng cho thấy việc thu
thuế này chỉ tập trung vào các doanh nghiệp nhà nớc chứ hầu nh không thu đợc
của các hộ t nhân và các DN ngoài quốc doanh. Sở dĩ có tình trạng nh vậy là do
đối với các doanh nghiệp đó việc chấp hành chế độ kế toán cha tốt, khâu kiểm
tra, kiểm soát thuế còn thiếu chặt chẽ nên các đối tợng này chỉ hạch toán sao
cho có một chút lãi, thậm chí lỗ (lãi thật, lỗ giả ) để có thể trốn thuế thu nhập
DN và thuế thu nhập bổ sung. Còn các DNNN có nhiều ràng buộc về mặt pháp
lý nên không thể hạch toán nh vậy, doanh thu, lãi lỗ phải rõ ràng vì vậy họ trở
thành đối tợng chính nộp thuế thu nhập DN và thuế thu nhập bổ sung, chứ
không phải các DNNN làm ăn có hiệu quả hơn các doanh nghiệp t nhân và các
doanh nghiệp ngoài quốc doanh và không kích thích đợc các DNNN phát triển.
Trên đây là những tồn tại về cơ chế tài chính mà các doanh nghiệp đang quan
tâm. Nguyên nhân chủ yếu của nó là sự thiếu tính đồng bộ, nhất quán giữa các
văn bản nhà nớc ban hành và thiếu chặt chẽ giữa các văn bản, dẫn tới những sơ
hở tồn tại, những sơ hở tồn tại đó ảnh hởng rất lớn đến các doanh nghiệp.
Có ý kiến cho rằng Nhà nớc nên cổ phần hoá các DNNN càng nhanh càng tốt
(Trừ một số DNNN hoạt động mang tính chất đặc biệt ) hoặc nếu còn tồn tại
càng nhiều DNNN thì tính ỳ của nền kinh tế Việt nam càng lớn.
7

7
7

2.2 ý kiến đề xuất về quá trình kế toán xác định kết quả và phân phối lợi

nhuận tại Công ty giao nhận kho vận ngoại th ơng .
Căn cứ vào chế độ kế toán tài chính hiện hành, căn cứ vào hớng hoàn thiện
hạch toán ban đầu, về việc vận dụng hệ thống tài khoản, sổ sách kế toán phản
ánh của quá trình kế toán kết quả và phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp,
cùng với việc căn cứ vào đặc điểm kinh doanh của công ty giao nhận kho vận
ngoại thơng : là đơn vị kinh doanh dịch vụ có địa bàn kinh doanh và qui mô
hoạt động rộng. Căn cứ vào yêu cầu quản lý kết quả và phân phối lợi nhuận của
công ty là phải chặt chẽ, đúng đắn và hợp lý. Qua thời gian thực tập tại Công ty
giao nhận kho vận ngoại thơng và đi sâu nghiên cứu tình hình kế toán kết quả
và phân phối lợi nhuận ở Công ty, tôi xin đợc mạnh dạn đa ra một vài ý kiến đề
xuất nhằm hoàn thiện quá trình hạch toán này nh sau :
ý kiến 1 : Về tổ chức chứng từ kế toán
Mặc dù các loại chứng từ mà kế toán Công ty áp dụng đợc đánh giá là rất
hiệu quả trong công tác hạch toán kế toán của công ty, nhng số lợng chứng từ
còn nhiều và đôi khi quá đơn giản. Đồng thời việc luân chuyển chứng từ giữa
các phòng, các chi nhánh miền Nam, miền Bắc còn chậm. Theo tôi công ty,
ngoài việc sử dụng các hoá đơn đã đăng ký mua của cục thuế ra nên in thêm
chứng từ đặc thù của công ty để đảm bảo tính hợp lệ, hợp lý, khách quan khi có
các nghiệp vụ kinh tế trong công ty phát sinh mà liên quan đến các chứng từ
công ty tự lập, tránh tình trạng làm giả chứng từ.
ý kiến 2 : Về tổ chức sổ sách kế toán
Các loại sổ sách cả chi tiết và tổng hợp của công ty sử dụng đợc coi là rất
đầy đủ và rõ ràng nhng số lợng quá nhiều đôi khi việc ghi chép trùng lặp làm
tốn nhiều thời gian và công sức của các cán bộ kế toán hơn nữa việc bảo quản
các loại sổ sách này cũng là cả một vấn đề đáng quan tâm. Để tình trạng đó
không xảy ra trong các kỳ kế toán tiếp theo ban lãnh đạo công ty cùng với các
cán bộ phòng kế toán công ty nên tìm cách rút gọn một số loại sổ sách hoặc
chọn cách ghi sao cho không bị trùng lặp nhiều lần các thông tin kế toán.
8

8
8