Hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở thành phố hồ chí minh002

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN HỒ HẢI ANH

HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TẠI CÁC BẢO TÀNG Ở
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Du lịch
(Chương trình đào tạo thí điểm)

LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM LÊ THẢO

Hà Nội, 2015


MỤC LỤC
Danh mục các bảng biểu................................................................................................................. 5
Danh mục các biểu đồ...................................................................................................................... 5
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.......................................................................................................................... 6
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài......................................................................................................... 7
3. Nhiệm vụ của đề tài..................................................................................................................... 8
4. Mục đích nghiên cứu.................................................................................................................. 9
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu....................................................................................... 9
6. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................................... 9
7. Đóng góp của đề tài................................................................................................................... 11
8. Bố cục của luận văn.................................................................................................................. 11
NỘI DUNG

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DU LỊCH
VÀ BẢO TÀNG................................................................................................................................ 12
1.1.CƠ SỞ LÝ LUẬN..................................................................................................................... 12
1.1.1. Các vấn đề cơ bản về du lịch và bảo tàng............................................................ 12
1.1.1.1. Các vấn đề cơ bản về du lịch
12
1.1.1.2. Các vấn đề cơ bản về bảo tàng
16
1.1.2. Phân loại bảo tàng........................................................................................................... 22
1.1.2.1. Phân loại theo qui định pháp lý về sở hữu
23
1.1.2.2. Phân loại theo phạm vi hoạt động
24
1.1.2.3. Phân loại theo lãnh thổ
24
1.1.2.4. Phân loại theo chuyên ngành
24
1.1.2.5. Các cách phân loại khác
24


1.1.2.6. Phân loại bảo tàng ở Việt Nam
25
1.2. MỐI QUAN HỆ GIỮA BẢO TÀNG VÀ DU LỊCH............................................... 25
1.2.1. Bảo tàng trong phát triển du lịch............................................................................. 25

1


1.2.2.

Tầm quan trọng của bảo tàng đối với việc phát triển du

lịch............................................................................................................................................................ 26
1.2.3. Tác động của hoạt động du lịch đối với bảo tàng............................................. 28
1.2.3.1. Tác động tích cực
28
1.2.3.2. Tác động tiêu cực
29
1.3.

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG

CÁC BẢO TÀNG TẠI TPHCM............................................................................................... 29
1.3.1. Lịch sử hình thành hệ thống các bảo tàng tại TPHCM................................ 30
1.3.2. Quá trình phát triển hệ thống các bảo tàng tại TPHCM............................. 33
1.3.3. Giới thiệu sơ lƣợc về các bảo tàng nghiên cứu................................................. 36
1.3.3.1.Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh
...................................................................................................................................................................

36
1.3.3.2.Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh TPHCM
...................................................................................................................................................................

39
1.3.3.3.Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ
...................................................................................................................................................................

40
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.............................................................................................................. 41

CHƢƠNG 2: TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG
DU LỊCH TẠI CÁC BẢO TÀNG Ở TPHCM................................................................... 42
2.1.TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở CÁC
BẢO TÀNG TẠI TPHCM........................................................................................................... 42
2.1.1.

Tiềm năng du lịch của hệ thống bảo tàng ở TPHCM

(không bao gồm các bảo tàng đƣợc lựa chọn phân tích)............................................. 42
2.1.1.1.Số lượng bảo tàng
...................................................................................................................................................................

42
2.1.1.2.Phân bố
...................................................................................................................................................................

42
2.1.1.3.Hiện vật
...................................................................................................................................................................

43


2.1.1.4.Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ khách
...................................................................................................................................................................

44
2.1.1.5.Lao động tronghệ thống bảo tàng
...................................................................................................................................................................

46
2.1.1.6.Khả năng đáp ứng nhu cầu của khách du lịch
...................................................................................................................................................................

46
2.1.2. Tiềm năng du lịch của các bảo tàng nghiên cứu............................................... 47
2.1.2.1.Vị trí
...................................................................................................................................................................

47
2.1.2.2.Hiện vật
...................................................................................................................................................................

48
2.1.2.3.Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ khách
...................................................................................................................................................................

49

2


2.1.2.4.Lao động trong bảo tàng
...................................................................................................................................................................

52
2.1.2.5.Khả năng đáp ứng nhu cầu của khách
...................................................................................................................................................................

54

2.1.2.6. Khả năng liên kết với các điểm du lịch khác trên địa bàn
thành phố
...................................................................................................................................................................

55
2.2.THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở CÁC BẢO
TÀNG TẠI TPHCM....................................................................................................................... 55
2.2.1.

Thực trạng trƣng bày, giới thiệu hiện vật cho khách du

lịch............................................................................................................................................................ 55
2.2.1.1.Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh
...................................................................................................................................................................

55
2.2.1.2.Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh TPHCM
...................................................................................................................................................................

58
2.2.1.3.Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ
...................................................................................................................................................................

59
2.2.1.4.Đánh giá thực trạng trưng bày và giới thiệu hiện vật đến du
khách của các bảo tàng
...................................................................................................................................................................

62
2.2.2. Thực trạng công tác tổ chức đón và phục vụ khách du lịch.......................66

2.2.3. Thực trạng công tác quảng bá, xúc tiến du lịch................................................ 72
2.2.4. Kết quả đạt đƣợc trong khai thác du lịch thời gian qua.............................. 75
2.2.5. Đánh giá chung.................................................................................................................. 82
2.2.5.1.Những mặt thuận lợi
...................................................................................................................................................................

82
2.2.5.2.Những mặt hạn chế
...................................................................................................................................................................

83
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.............................................................................................................. 85
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP KHAI THÁC


BẢO TÀNG Ở TPHCM CÓ HIỆU QUẢ NHẰM PHỤC VỤ CHO
HOẠT ĐỘNG DU LỊCH.............................................................................................................. 86
3.1.ĐỊNH HƢỚNG KHAI THÁC BẢO TÀNG PHỤC VỤ HOẠT
ĐỘNG DU LỊCH.............................................................................................................................. 86
3.1.1. Định hƣớng chung.......................................................................................................... 86
3.1.2. Định hƣớng cụ thể........................................................................................................... 86
3.2.CÁC GIẢI PHÁP KHAI THÁC HIỆU QUẢ BẢO TÀNG
NHẰM PHỤC VỤ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH..................................................................... 88

3


3.2.1.

Tiếp tục đầu tƣ chiều sâu, nâng cao chất lƣợng và hiệu

quả công tác bảo tàng..................................................................................................................... 88
3.2.1.1.Đa dạng hóa các hoạt động bảo tàng
...................................................................................................................................................................

88
3.2.1.2.Tiếp tục đầu tư chiều sâu, nâng cao chất lượng các công tác
chuyên môn và công tác phục vụ du khách
...................................................................................................................................................................

90
3.2.2. Tăng cƣờng hoạt động quảng bá tuyên truyền bảo tàng............................. 94
3.2.3.

Ứng dụng kỹ thuật và công nghệ hiện đại trong hoạt động

của bảo tàng........................................................................................................................................ 95
3.2.4.

Liên kết với các doanh nghiệp lữ hành nhằm xây dựng

chƣơng trình du lịch có hoạt động tham quan bảo tàng.............................................. 97
3.2.5. Nghiên cứu tìm hiểu mở rộng thị trƣờng............................................................ 97
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3.............................................................................................................. 98
KẾT LUẬN........................................................................................................................................... 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................................ 102
PHỤ LỤC........................................................................................................................................... 107


4

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Lịch sử hình thành hệ thống các bảo tàng tại TPHCM
Bảng 2.2: Quá trình phát triển hệ thống các bảo tàng tại TPHCM
Bảng 2.3: Bảng phân bố hệ thống bảo tàng ở TPHCM
Bảng 2.4: Thống kê số lƣợng khách đến tham quan các bảo tàng từ năm 2009
đến năm 2013
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Tiêu chí Thu hút du khách tham quan bảo tàng (khảo sát du khách
tại bảo tàng)
Biểu đồ 2.2: Tiêu chí Thu hút du khách tham quan bảo tàng (khảo sát du khách
tại doanh nghiệp lữ hành)
Biểu đồ 2.3: Đánhgiá mức độ hài lòng của du khách về công tác hƣớng dẫn tại
bảo tàng ở TPHCM (khảo sát du khách tại bảo tàng)
Biểu đồ 2.4: Đánhgiá mức độ hài lòng của du khách về các hoạt động tại bảo
tàng ở TPHCM (khảo sát du khách tại bảo tàng)
Biểu đồ 2.5: Các tiêu chí bảo tàng phải thay đổi để thu hút du khách(khảo sát du
khách tại doanh nghiệp lữ hành)
Biểu đồ 2.6: Lƣợng du khách đến tham quan các bảo tàng từ 2009 - 2013
Biểu đồ 2.7: Đánh giá mức độ hấp dẫn của các hoạt động tại bảo tàng ở TPHCM
(khảo sát du khách tại doanh nghiệp lữ hành)

5


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xu hƣớng phát triển chung của thế giới, du lịch – ngành công nghiệp
không khói đang đƣợc quan tâm phát triển và trở thành ngành kinh tế quan trọng

cho sự phát triển của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Ở nƣớc ta, nhờ thực
hiện đƣờng lối đổi mới về kinh tế, trong những năm gần đây, ngành du lịch Việt
Nam đã khởi sắc và ngày càng có tác động tích cực đến đời sống kinh tế xã hội của
đất nƣớc. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của ngành du lịch, Đảng và Nhà nƣớc ta
đã xác định: “…phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trên cơ sở khai
thác có hiệu quả lợi thế về điều kiện tự nhiên, sinh thái, truyền thống văn hóa lịch
sử, huy động tối đa nguồn lực trong nƣớc và tranh thủ sự hợp tác, hỗ trợ quốc tế,
góp phần thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc nói chung và Thành phố
Hồ Chí Minh (TPHCM) nói riêng”.
Sản phẩm để thu hút khách du lịch đến, quay lại TPHCM thực sự là một bài toán
khó đƣợc đặt ra không chỉ đối với riêng ngành du lịch mà còn đòi hỏi sự tham gia
của các ngành, địa phƣơng có liên quan. Trên thực tế, lƣợng khách du lịch đến
TPHCM ngày càng nhiều, nhƣng để thu hút khách quay trở lại thì gặp không ít khó
khăn. Vả để đạt đƣợc điều đó, du lịch TPHCM cần phát triển và khách phục các yếu
kém về mọi mặt nhằm nâng cao chất lƣợng, phong phú hóa sản phẩm du lịch, trong
đó có hoạt động du lịch tại các bảo tàng.
Bảo tàng là chiếc cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, một phần của ký ức, giúp cho
những ngƣời đƣơng đại có thể tiếp cận hiểu rõ hơn đƣợc các giai đoạn lịch sử của
dân tộc, nhận thức đƣợc xã hội và văn hóa thời quá khứ. Xét dƣới góc độ bảo tàng
học thì chúng là những biểu hiện cụ thể và dễ nhận biết về bản sắc văn hóa của dân
tộc Việt Nam, và nguồn tài nguyên nhân văn phong phú đối với hoạt động du lịch
nhằm thu hút khách đến với TPHCM.
Trong lịch sử dựng nƣớc và giữ nƣớc của dân tộc ta, truyền thống yêu nƣớc,
đoàn kết để tạo nên sức mạnh chống lại sự hà khắc của thiên nhiên, chống lại áp
bức bóc lột, chống giặc ngoại xâm… luôn luôn gắn liền với truyền thống hiếu học,

6


sáng tạo trong văn hóa, trong nghệ thuật và trong giao tiếp ứng xử. Bằng chứng

chứng minh cho đặc trƣng cho văn hóa dân tộc, cho các truyền thống lịch sử - văn
hóa nói trên, chính là hệ thống các di tích lịch sử - văn hóa, các tài liệu, hiện vật bảo
tàng và hệ thống các bảo tàng Việt Nam.
Hồ Chí Minh là một thành phố trung tâm, tập trung mọi sự đầu tƣ, phát triển của
đất nƣớc. Bên cạnh đó, cũng là TPHCMnơi đã chứng kiến khá nhiều sự kiện lịch sử
các

văn hóa của đất nƣớc. Các giá trị lịch sử - văn hóa đó đƣợc giới thiệu qua

trang sách, các thƣớc phim; còn đƣợc phản ánh khá đậm nét trong các bảo tàngcủa
thành phố.
Hệ thống bảo tàng ở TPHCM đã góp phần giáo dục, khích lệ thế hệ trẻ góp sức
mình nối tiếp cha ông vào công cuộc xây dựng đất nƣớc nói chung và thành phố nói
riêng và đặc biệt, các bảo tàng còn là tiềm năng rất lớn góp phần phát triển du lịch
của thành phố. Tuy nhiên, hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM đến nay vẫn
chƣa đƣợc khai thác hết hiệu quả. Xuất phát từ những thực tế nhƣ trên cùng với
quá trình hoạt động trong ngành du lịch tôi quyết định chọn nghiên cứu đề tài “Hoạt
động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt
nghiệp của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu đề đề tài
Phát triển du lịch, đặc biệt là phát triển du lịch di sản đang là mối quan tâm của
nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới cũng nhƣ ở Việt Nam. Ở nƣớc ta, có khá nhiều
công trình nghiên cứu về vấn đề đƣa di sản văn hóa vào khai thác để phục vụ hoạt
động du lịch: “Nghiên cứu phát triển hệ thống sản phẩm du lịch văn hóa tại các di
sản văn hóa thế giới của Việt Nam (giới hạn tại các di sản Huế, Hội An và Mỹ
Sơn)” do tác giả Hoàng Thị Điệp chủ nhiệm, “Đánh giá và đề xuất phương án khai
thác giá trị của các di tích lịch sử - văn hóa điển hình ở Việt Nam phục vụ du lịch”
do tác giả Trần Đình Nhoãn chủ nhiệm…
Bảo tàng đƣợc đánh giá là nguồn tài nguyên hấp dẫn để đƣa vào khai thác phục
vụ cho hoạt động du lịch. Ở nƣớc ta, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về vấn

đề phát triển của bảo tàng ở Việt Nam: “Thực trạng và những giải pháp chính nhằm
kiện toàn hệ thống bảo tàng trong phạm vicả nước” của TS. Lê Thị Minh Lý,

7


“Nghiên cứu đổi mới trưng bày và giới thiệu của Bảo tàng Lịch sử quốc gia” do tác
giảNguyễn Văn Cƣờng chủ nhiệm, “Những kiến giải nhằm đa dạng hóa, xã hội hóa
hoạt động bảo tàng ở Việt Nam trong tình hình hiện nay” tác giảTrƣơng Quốc Bình
chủ nhiệm, “Hiện trạng và giải pháp đổi mới hoạt động bảo tàng tỉnh (thành phố)
vùng đồng bằng Bắc Bộ”do tác giả Nguyễn Thị Huệchủ nhiệm, “Đánh giá thực
trạng nguồn nhân lực tại các bảo tàng khu vực đồng bằng sông Cửu Long”do tác tác
giả Nguyễn Đình Thanh chủ nhiệm. Các công trình nghiên cứu trên đã đánh giá
thực trạng các hoạt động chuyên môn, nguồn nhân lực và đƣa ra các giải pháp
nhằm cải thiện các hoạt động tại các bảo tàng. Hơn thế nữa các thực trạng khai thác
các giá trị của bảo tàng vào hoạt động du lịch cũng đã đƣợc các các nhà nghiên cứu
bắt đầu quan tâm và nghiên cứu đến. Trong đó: “Bảo tàng với sự phát triển du lịch
ở Việt Nam” do tác giả Nguyễn Thị Huệ chủ nhiệm và luận văn thạc sĩ “Museums
and tourism - Stakeholders, resource and sustainable development” của tác giả
Guðbrandur Benediktsson (2004) là nền tảng phát triển cho việc nghiên cứu thực
trạng hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM.
Trong những năm gần đây, việc khai thác các giá trị của bảo tàng để phục vụ
hoạt động du lịch, đặc biệt là tại các bảo tàng ở TPHCM đã bƣớc đầu thực hiện và
đạt đƣợc kết quả nhất định. Tuy nhiên chƣa có công trình nào nghiên cứu và đánh
giá cụ thể về việc phát triển hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM. Chính vì
thế, luận văn “Hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM” trên cơ sở kế thừa
những thành quả của các công trình này đồng thời tiếp tục trình bày kết quả nghiên
cứu và ý kiến để bổ sung thêm vào việc nghiên cứu khai thác các giá trị của bảo
tàng phục vụ cho hoạt động du lịch một cách hiệu quả.
3. Nhiệm vụ của đề tài

-

Nghiên cứu vai trò của các bảo tàng ở TPHCM đối với sự phát triển du lịch

của TPHCM.
- Phân tích, thực trạng của hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM.
-

Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lƣợng, phong phú hoạt động du lịch

tại các bảo tàng ở TPHCM để thu hút du khách đến và quay lại TPHCM.

8


4.

Mục đích nghiên cứu

Luận văn “Hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM” đƣợc nghiên cứu
nhằm góp phần:
-

Cung cấp những cứ liệu khoa học về thực trạng khai thác các hoạt động du

lịch của Bảo tàng ở TPHCM.
-

Góp phần nâng cao chất lƣợng, phong phú các hoạt động du lịch tại các bảo

tàng nhằm thu hút du khách đến và quay lại TPHCM.
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tƣợng nghiên cứu: Hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM
- Phạm vi nghiên cứu:



Về nội dung: Đề tài tập trung đánh giá thực trạng hoạt động du lịch ở các
bảo tàng tại TPHCM: công tác trƣng bày và giới thiệu hiện vật, công tác đón tiếp và
phục vụ du khách, công tác quảng bá và xúc tiến du lịch tại các bảo tàng.



Về không gian: Phạm vi nghiên cứu của đề tài là các bảo tàng tại và các

doanh nghiệp lữ hành tại TPHCM. Trong khuôn khổ luận văn, ngƣời viết tập trung
phân tích cụ thể tại Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, Bảo tàng Hồ Chí Minh và Bảo
tàng Phụ nữ Nam bộđể làm các trƣờng hợp nghiên cứu điển hình. Về phía doanh
nghiệp: Công ty Dịch vụ Du lịch Đất nƣớc Việt, Công ty TNHH Thƣơng mại và
dịch vụ Kiwi, The Sinh Tourist.



Về thời gian:Đề tài tập trung thu thập số liệu, điều tra, nghiên cứu, phân
tích nguồn số liệu trong giai đoạn từ năm 2009 – 2013.
6.

Phƣơng pháp nghiên cứu

Để thực hiện đƣợc đề tài này, ngƣời viết sử dụng các phƣơng pháp sau:

- Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết:



Phân tích là nghiên cứu các tài liệu, lý luận khác nhau về bảo tàng cũng
nhƣ các hoạt động tại các bảo tàng ở TPHCM, phân tích những tài liệu và lý luận
này thành từng bộ phận để hiểu rõ các vấn đề đƣợc đề cập trong luận văn.



Phƣơng phápnày cũng hỗ trợ tổng hợp, sắp xếp và hệ thống các vấn đề lý
thuyết về bảo tàng và hoạt động du lịch tại bảo tàng đã đƣợc đề cập trong luận văn.

9




Trong quá trình thực hiện luận văn, ngƣời viết đã tìm hiểu các văn

bản,
đề tài nghiên cứu về bảo tàng, hoạt động của bảo tàng và hoạt động du lịch tại các
bảo tàng…
-

Phƣơng pháp thực địa: Là phƣơng pháp đi khảo sát thực tế nhằm quan sát

trực tiếp, gián tiếp tình hình hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM. Phƣơng
pháp này chủ yếu thu thập thông tin thực tế, từ đó kiểm chứng và đối chiếu với lý
thuyết để đƣa ra những giải pháp phù hợp nhằm cải thiện hoạt động du lịch tại các

bảo tàng ở TPHCM. Trong quá trình nghiên cứu, ngƣời viết đã đi khảo sát thực tế
tại các bảo tàng cũng nhƣ các doanh nghiệp trong khuôn khổ nghiên cứu luận văn
để quan sát tìm hiểu phân tích thực tế hoạt động du lịch tại các bảo tàng.
- Phƣơng pháp điều tra, thu thập xử lý số liệu, các tài liệu có liên quan:



Phƣơng pháp điều tra: Ngƣời viết đã xây dựng bảng hỏi khảo sát trực tiếp
đối với du khách tại các bảo tàng và các doanh nghiệp (khách quốc tế và khách
trong nƣớc).


Bảng khảo sát 1:Nhu cầu của du khách với các hoạt động của bảo

tàng tại TPHCM (Surveyon visistors’ demand for activities of
museumsin Ho Chi Minh City).


Bảng Khảo Sát 2: Nhu Cầu Du Khách Với Các Hoạt Động Bảo Tàng

Tại TPHCM (Surveyon visistors’ demand for activities of museumsin Ho
Chi Minh City)


Bảng khảo sát 1: Phát ra 250 phiếu, thu lại đƣợc 223 phiếu hợp lệ

(khách trong nƣớc: 118 phiếu, khách quốc tế: 105 phiếu).


Bảng khảo sát 2: Phát ra 300 phiếu, thu lại đƣợc 266 phiếu hợp lệ

(khách trong nƣớc: 134 phiếu, khách quốc tế: 132 phiếu).


Kết quả thu đƣợc sau khi khảo sát đã hỗ trợ ngƣời viết đánh giá

đƣợc mức độ hài lòng của du khách đối với hoạt động của bảo tàng và
nhu cầu của du khách đối với hoạt động của bảo tàng.



Thu thập xử lý số liệu, các tài liệu có liên quan: Trong quá trình thực
hiện luận văn, ngƣời viết đã thu thập những dữ liệu thứ cấp do các các bảo tàng và
doanh nghiệp trong khuôn khổ nghiên cứu cung cấp và xử lý.

10


-

Phƣơng pháp chuyên gia: Là phƣơng pháp trao đổi trực tiếp lấy ý kiến

cácchuyên gia trong lĩnh vực bảo tàng và du lịch để xem xét nhận định bản chất của
thực trạng hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM và tìm ra các giải pháp
nhằm cải thiện hoạt động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM. Trong quá trình nghiên
cứu, ngƣời viết đã thực hiện phỏng vấn, trao đổi trực tiếp với ban quản lý, chuyên
gia về lĩnh vực bảo tàng và du lịch tại các bảo tàng và các doanh nghiệp trong phạm
vi nghiên cứu để thu thập những thông tin sát thực cũng nhƣ phù hợp với nội dung
luận văn.
7.

-

Đóng góp của đề tài

Đóng góp về mặt lý luận: Trên cơ sở tổng hợp các kiến thức đã đƣợc học và

tham khảo một số tài liệu có liên quan, đề tài hệ thống lại một số vấn đề cơ sở lý
luận về bảo tàng, hoạt động du lịch tại bảo tàng và một số vấn đề liên quan.
-

Đóng góp về mặt thực tiễn: Đề tài điều tra và phân tích thực trạng hoạt động

du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM, đƣa ra một số giải pháp nhằm cải thiện hoạt
động du lịch tại các bảo tàng ở TPHCM.
8.

Bố cục của luận văn

PHẦN 1: MỞ ĐẦU
PHẦN 2: NỘI DUNG
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DU LỊCH VÀ BẢO
TÀNG
CHƢƠNG 2: TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TẠI
CÁC BẢO TÀNG Ở TPHCM
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP KHAI THÁC BẢO TÀNG Ở
TPHCM CÓ HIỆU QUẢ NHẰM PHỤC VỤ CHO HOẠT ĐỘNG DU LỊCH
PHẦN 3: KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

11


CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ BẢO TÀNG VÀ MỐI
QUAN HỆ GIỮA BẢO TÀNG VÀ DU LỊCH
1.1.

CƠ SỞ LÝ LUẬN

1.1.1. Các vấn đề cơ bản về du lịch và bảo tàng
1.1.1.1.

Các vấn đề cơ bản về du lịch
a. Khái niệm du lịch

Có rất nhiều khái niệm về du lịch đƣợc đƣa ra theo nhiều góc độ xem xét khác
nhau:
- Một số khái niệm do các nhà khoa học nƣớc ngoài đƣa ra:
1. Theo Giáo sƣ, tiến sĩ W. Hunziker và tiến sĩ Kraff (Thụy Sĩ)– 1941 (theo
góc độ tổng hợp):Du lịch là tổng hợp những hiện tƣợng và các mối quan hệ nảy
sinh từ việc di chuyển và dừng lại của con ngƣời tại nơi không phải là nơi cƣ trú
thƣờng xuyên của họ; hơn nữa, không ở lại đó vĩnh viễn và không có bất kỳ hoạt
động nào để có thu nhập tại nơi đến. [17, tr.13]
2. Theo Guer Freuler (Góc độ sinh lý và tâm lý):Du lịch là một hiện tƣợng
thời đại của chúng ta dựa trên sự tăng trƣởng của nhu cầu khôi phục sức khỏe và sự
thay đổi của môi trƣờng xung quanh, dựa vào sự phát sinh, phát triển tình cảm đối
với vẻ đẹp của thiên nhiên. [50]
3. Theo Kalifiotis (Góc độ kinh tế):Du lịch là sự di chuyển tạm thời của cá
nhân hay tập thể từ nơi này đến nơi khác nhằm thõa mãn nhu cầu tinh thần, đạo
đức, do đó tạo nên các hoạt động về kinh tế. [50]

4. Theo Robert W.Mc.Intosh, Charles R.Goeldner, J.R Brent Ritcie (Góc độ
tổng hợp các mối quan hệ):Du lịch là tổng hợp các mối quan hệ nảy sinh từ mối
quan hệ qua lại giữa khách du lịch, nhà cung ứng, chính quyền và cộng đồng chủ
nhà trong quá trình thu hút và đón tiếp khách du lịch. [50]
5. Tổ chức du lịch thế giới:Du lịch đƣợc hiểu là tổng hợp các mối quan hệ,
hiện tƣợng và các hoạt động kinh tế bắt nguồn từ các cuộc hành trình và lƣu trú của
cá nhân hay tập thể ở bên ngoài nơi cƣ trú thƣờng xuyên của họ với mục đích hòa
bình. Nơi họ đến không phải là nơi làm việc của họ.[38, tr.12]

12


- Một số khái niệm ở Việt Nam
1. Theo bách khoa toàn thƣ Việt Nam – 1966 (góc độ nhu cầu):Du lịch là
một loại nghỉ dƣỡng sức, tham quan tích cực của con ngƣời ngoài nơi cƣ trú với
mục đích: nghỉ ngơi, giải trí, xem danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, công trình
văn hóa nghệ thuật.[47]
2. Theo Luật du lịch Việt Nam– 2005 (chƣơng 1, điều 4, khoản 1): Du lịch là
hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con ngƣời ngoài nơi cƣ trú thƣờng xuyên
của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí nghỉ dƣỡng trong một
khoảng thời gian nhất định. [34, tr.9]
b. Khái niệm văn hóa
Trên thế giới hiện tại có hơn 200 định nghĩa khác nhau về văn hóa, trong khuôn
khổ luân văn ngƣời viết chỉ đề cập đến những khái niệm sau:
1. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh:Vì lẽ sinh tồn cũng nhƣ mục đích của cuộc
sống, loài ngƣời mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức pháp
luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ sinh hoạt hằng ngày về
mặc, ăn, ở và các phƣơng thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó
tức là văn hóa.[30, tr.431].
2. Theo Unesco– 1986:Văn hoá là tổng thể sống động các hoạt động sáng tạo

(của các cá nhân và các cộng đồng) trong quá khứ và trong hiện tại. Qua các thế kỷ,
hoạt động sáng tạo ấy đã hình thành nên các giá trị, các truyền thống và các thị hiếu
- những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân tộc [45, tr.32].
3. Theo Unesco– 2002: Văn hóa nên đƣợc đề cập đến nhƣ là một tập hợp của
những đặc trƣng về tâm hồn, vật chất, tri thức và xúc cảm của một xã hội hay một
nhóm ngƣời trong xã hội và nó chứa đựng, ngoài văn học và nghệ thuật, cả cách
sống, phƣơng thức chung sống, hệ thống giá trị, truyền thống và đức tin. [49]
c. Mối quan hệ giữa văn hóa và du lịch
Văn hóa và du lịch có mối quan hệ khá khăng khít, luôn tác động qua lại lẫn
nhau trong quá trình phát triển. Đó là sự khai thác và phát huy các di sản và giá trị
văn hoá, một bộ phận thiết yếu nhất của nguồn tài nguyên du lịch, việc phát

13


triển du lịch hƣớng vào mục tiêu văn hoá, nâng cao tố chất văn hoá trong kinh
doanh du lịch…
-

Di sản văn hoá, giá trị văn hoá là nguồn lực cho phát triển du lịch: Phần

lớn tài nguyên du lịch là các giá trị, các thành tựu, các công trình văn hoá của dân
tộc trong sự gắn bó với môi trƣờng tự nhiên và xã hội. Thêm vào đó, tài nguyên du
lịch còn gắn trực tiếp với tiến trình lịch sử của đất nƣớc, với truyền thống văn hoá
của dân tộc qua các thời kỳ lịch sử khác nhau. Nhƣ vậy, đối với du lịch, đặc biệt đối
với du lịch bền vững, văn hoá là một yếu tố tạo nên sự hấp dẫn có chiều sâu nhất
đối với du lịch. Việc khai thác các giá trị văn hoá nhằm phục vụ nhu cầu du lịch
hiện tại, nhƣng nếu khai thác một cách triệt để không bảo tồn sẽ làm mất đi những
nét đặc trƣng và hấp dẫn vốn có của văn hóa đối với du lịch. Do đó, để du lịch phát
triển lâu dài và bền vững thì nó phải tuân thủ một yêu cầu khách quan hết sức

nghiêm ngặt là phải đảm bảo sự bền vững về văn hoá, khai thác
các giá trị văn hóa để phục vụ du lịch song không đƣợc làm tổn hại đến các giá trị
văn hoá, phải bảo tồn các di sản văn hoá cho các thế hệ mai sau.
-

Du lịch thúc đẩy giao lƣu văn hoá phát triển: Du lịch và văn hoá có mối

quan hệ chặt chẽ với nhau, du lịch là yếu tố quan trọng đẩy mạnh giao lƣu văn hoá
giữa các vùng miền trong nƣớc và giữa các quốc gia dân tộc trên thế giới. Sự phát
triển của du lịch tác động trực tiếp và gián tiếp đến việc chấn hƣng và bảo tồn các
di sản văn hoá. Du lịch đã tạo nên điều kiện thúc đẩy kinh tế - xã hội của các địa
phƣơng và của các dân tộc phát triển. Nói một cách khác, du lịch đã có tác động
quan trọng vào đời sống văn hoá của xã hội.



Doanh thu từ các hoạt động du lịch đƣợc sử dụng một phần cho việc tu
bổ di tích, chỉnh lý các bảo tàng, đồng thời khôi phục các làng nghề truyền thống
nhƣ mây tre, gốm, dệt thổ cẩm… biến chúng trở thành hàng hoá bán cho
khách tham quan.



Đối với các giá trị văn hoá phi vật thể, hoạt động du lịch trong thời

gian quađã phục hồi và làm sống lại những lễ hội dân gian, văn nghệ dân gian, sinh
hoạt tín ngƣỡng… phục vụ du khách.



Du lịch còn có ý nghĩa to lớn về mặt kinh tế, chính trị, xã hội và sinh thái.

14




Đặc biệt thông qua du lịch, con ngƣời đƣợc thay đổi môi trƣờng, có ấn

tƣợng và cảm xúc mới, có điều kiện tiếp xúc với những thành tựu văn hoá phong
phú và lâu đời của các dân tộc, đồng thời mở mang kiến thức đáp ứng mong muốn
hiểu biết từ đó tăng thêm lòng yêu nƣớc, tinh thần đoàn kết quốc tế, hình thành
những phẩm chất đạo đức tốt đẹp nhƣ lòng yêu lao động, tình bạn góp phần hình
thành phƣơng hƣớng đúng đắn trong mơ ƣớc sáng tạo, trong kế hoạch tƣơng lai
của con ngƣời.



Du lịch chính là cầu nốiđể thúc đẩy trao đổi, giao lƣu giữa các dân tộc,
quốc gia, cộng đồng với nhau đồng thời du lịch chính là động lực góp phần vào phát
triển, giữ gìn bảo tồn và phát huy truyền thống văn hoá của dân tộc.
-

Tuy nhiên sự phát triển du lịch cũng đang đặt ra cho văn hoá dân tộc

những thách thức, những “nguy cơ bất ổn”:



Sự phát triển du lịch có hiệu quả sẽ song hành với sự bùng nổ số lƣợng

khách du lịch đến Việt Nam. Đối với các di sản văn hoá, đặc biệt các di sản văn hoá
vật thể có giá trị đã trở thành mối nguy cơ đe doạ việc bảo vệ các di
tích này.



Sự có mặt quá đông của du khách cùng một thời điểm ở một di sản đã

tạo nên những tác động cơ học, hoá học cùng với yếu tố khí hậu nhiệt đới gây nên
những huỷ hoại đối với các di sản và các động sản phụ nhƣ các vật thờ, các dụng cụ
trang trí.



Sự phát triển của các dịch vụ du lịch tự phát thiếu sự kiểm soát đã tác

động mạnh mẽ đến cảnh quan văn hoá và môi trƣờng sinh thái tại các khu di tích.
Hiện tƣợng viết và khắc chữ lên một số di tích, sự ô nhiễm môi trƣờng từ khói bụi,
các loại rác thải… đang xảy ra tác động trực tiếp đến các di tích…



Các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể là các điểm nổi bật trong văn
hoá của mỗi dân tộc. Do tác động của quá trình thƣơng mại hoá, các giá trị này
đang bị mai một.
d. Khái niệm du lịch văn hóa
Theo luật du lịch – 2005 (chƣơng 1, điều 4, khoản 20): Du lịch văn hóa là hình
thức du lịch dựa vào bản sắc văn hoá dân tộc với sự tham gia của cộng đồng nhằm

15

bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống. [34, tr.11]
1.1.1.2. Các vấn đề cơ bản về bảo tàng
a. Khái niệm bảo tàng
Từ lâu, các nhà nghiên cứu đã đƣa ra những định nghĩa khác nhau về bảo tàng:
- Một số khái niệm do các nhà khoa học nƣớc ngoài đƣa ra:
1. Theo các nƣớc Đông Âu: Bảo tàng là cơ quan nghiên cứu, giáo dục, tiến
hành nghiên cứu, sƣu tầm, kiểm kê, bảo quản, trƣng bày những tài liệu hiện vật gốc
tiêu biểu của lịch sử, tự nhiên và xã hội, phù hợp với nội dung và loại hình bảo tàng.
Bảo tàng dành để phục vụ cho công chúng vì những mục đích nghiên cứu và sƣu
tầm. [51]
2. Theo quan niệm của nƣớc Pháp: Bảo tàng là một cơ quan thông tin đa chức
năng, trong đó chức năng thông tin là quan trọng nhất, ngoài ra còn có chức năng
giáo dục và chức năng giải trí. [51]
3. Định nghĩa của Liên hiệp Hội Bảo tàng Anh (The Museum Association
United Kingdom): Bảo tàng là thiết chế thu thập, tƣ liệu hóa, giữ gìn, trƣng bày và
giới thiệu những bằng chứng vật chất và thông tin liên quan vì lợi ích công chúng
[42, tr15]
4. Định nghĩa của Hiệp hội các Bảo tàng Mỹ (The American Association ò
Museums):Bảo tàng là một cơ quan thành lập hợp thức, hoạt động lâu dài và không
có lợi nhuận, không chỉ nhằm mục đích thực hiện các trƣng bày đƣơng đại, đƣợc
miễn thuế thu nhập quốc gia và liên bang, mở cửa đón công chúng. Có mục đích
bảo quản và bảo tồn nghiên cứu, giới thiệu, tập hợp và trƣng bày có hƣớng dẫn
phục vụ cho nhu cầu thƣởng thức của ngƣời xem. Những hiện vật trƣng bày phải
có giá trị văn hoá và giáo dục, bao gồm những tác phẩm nghệ thuật, những công
trình khoa học (cả hiện vật gốc và những vật vô tri vô giác), những hiện vật lịch sử
và những hiện vật khoa học ứng dụng. Do vậy các bảo tàng sẽ bao gồm cả những
khu vƣờn thực vật, những sở thú, những khu thuỷ sinh, các cung thiên văn, những
di tích, và những toà nhà lịch sử hay lịch sử xã hội… đáp ứng đƣợc những nhu cầu

vừa đƣa ra ở trên. [27, tr21]

16


5. Theo hội đồng Bảo tàng thế giới (ICOM) (2004): Bảo tàng là một thiết
chếphi lợi nhuận, hoạt động thƣờng xuyên mở của cho công chúng đến xem, phục
vụ cho xã hội và sự phát triển của xã hội. Bảo tàng sƣu tầm, bảo quản, nghiên cứu,
thông tin và trƣng bày các bằng chứng vật thể và phi vật thể về con ngƣời và môi
trƣờng sống của con ngƣời vì mục đích nghiên cứu, giáo dục và thƣởng thức.
Định nghĩa này có thể thích ứng với mọi bảo tàng không tính đến giới hạn tính
chất của cơ quan lãnh đạo bảo tàng, đặc điểm vùng lãnh thổ, cơ cấu mang tính chức
năng hoặc phƣơng hƣớng của các sƣu tập hiện vật của mỗi bảo tàng.
Cùng với các cơ quan đƣợc chỉ định rõ là “các bảo tàng”, định nghĩa này có
mục đích chỉ cả các cơ quan có những đặc tính sau đây giống nhƣ những đặc tính
của “bảo tàng”:



Các công trình và địa điểm tự nhiên, địa điểm khảo cổ học và dân tộc
học của một bảo tàng tự nhiên, có nhiệm vụ thu nhận, bảo quản và tuyên truyền các
nhân chứng vật chất về con ngƣời và môi trƣờng xung quanh con ngƣời.



Các cơ quan lƣu giữ và trƣng bày mẫu thực vật, động vật sống, chẳng
hạn các khu vƣờn thực vật và vƣờn thú, khu thủy sinh hay các khu nuôi dƣỡng thú
tự nhiên khác.



Các trung tâm khoa học và mô hình vũ trụ.



Các học viện bảo quản và gallery trƣng bày cố định do các thƣ viện và
trung tâm lƣu trữ quản lý.





Các khu bảo tồn tự nhiên.

Các cơ quan khác nhƣ ủy ban điều hành, sau khi ban cố vấn thông báo

kết quả xem xét, đƣợc công nhận có một số hoặc tất cả các đặc trƣng của một bảo
tàng, hoặc có sự hỗ trợ cho các bảo tàng và cán bộ bảo tàng qua các hoạt động
nghiên cứu, giáo dục hoặc đào tạo chuyên ngành bảo tàng học.
- Ở Việt Nam hiện nay, bảo tàng đƣợc hiểu nhƣ sau:
1. Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam:Bảo tàng là cơ quan sƣu tầm, lƣu giữ,
trƣng bày tài liệu hiện vật, di tích về lịch sử tự nhiên, văn hóa vật chất và tinh thần
của một tộc ngƣời, một đất nƣớc, một ngành, một thời đại để mọi ngƣời hiểu và để
giáo dục truyền thống. [48]

17


2. Theo “luật về Di sản và Văn hoá” – 2001: Bảo tàng là nơi bảo quản và
trƣng bày các sƣu tập về lịch sử tự nhiên và xã hội nhằm phục vụ nhu cầu nghiên

cứu, giáo dục, tham quan và hƣởng thụ văn hoá của nhân dân. [29, tr.14]



Bảo tàng có các nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

 Sƣu tầm, kiểm kê, bảo quản và trƣng bày các sƣu tập
 Nghiên cứu khoa học về di sản văn hóa
 Tổ chức, phát huy giá trị di sản văn hóa phục vụ lợi ích của xã hội
 Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên môn nghiệp vụ
 Quản lý cơ sở vật chất và trang thiết bị kỹ thuật
 Thực hiện hợp tác quốc tế theo quy định của pháp luật
 Thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định của pháp luật
b. Các hoạt động của bảo tàng
Theo “Thông tƣ Quy định về tổ chức và hoạt động của bảo tàng” 2010: Bộ
Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quy định hoạt
động của bảo tàng nhƣ sau:
-

Hoạt động nghiên cứu khoa học:Đƣợc thực hiện thƣờng xuyên thông qua

việc triển khai đề tài khoa học các cấp, các chƣơng trình, dự án, đề án khác theo kế
hoạch ngắn hạn, dài hạn.[44]



Hoạt động nghiên cứu khoa học phải gắn kết và nâng cao chất lƣợng
hoạt động của bảo tàng để phục vụ công chúng và góp phần phát triển lý luận bảo
tàng học.



Bảo tàng đƣợc liên kết với các tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nƣớc
để triển khai các chƣơng trình, kế hoạch nghiên cứu khoa học liên quan đến hoạt
động bảo tàng theo quy định của pháp luật.
-

Hoạt động sưu tầm, tư liệu hóa tài liệu, hiện vật và di sản văn hóa phi vật thể:

Là hoạt động sƣu tầm, tƣ liệu hóa tài liệu, hiện vật và di sản văn hóa phi vật thể

ở
trong và ngoài nƣớc phù hợp với phạm vi, đối tƣợng, nội dung hoạt động
của bảo
tàng. [44]

18




Bảo tàng tổ chức việc sƣu tầm, tƣ liệu hóa tài liệu, hiện vật và di sản văn

hóa phi vật thể thông qua các phƣơng thức sau đây:khảo sát điền dã sƣu tầm, tƣ
liệu hóa tài liệu, hiện vật và di sản văn hóa phi vật thể; khai quật khảo cổ; tiếp nhận
tài liệu, hiện vật do tổ chức, cá nhân chuyển giao, hiến tặng; mua, trao đổi tài liệu,
hiện vật với tổ chức, cá nhân.Việc sƣu tầm, tƣ liệu hóa tài liệu, hiện vật và di sản
văn hóa phi vật thể phải tuân theo các quy định của pháp luật hiện hành và các điều
ƣớc quốc tế mà Việt Nam là thành viên.



Tài liệu, hiện vật của bảo tàng đƣợc chuyển giao, thanh lý, hủy trong các

trƣờng hợp sau:không phù hợp với phạm vi, đối tƣợng và nội dung hoạt động của
bảo tàng;bị hƣ hỏng không còn khả năng phục hồi;đƣợc xác định gây hại cho con
ngƣời và môi trƣờng;đƣợc xác định không chính xác về lịch sử, văn hóa, khoa
học;đƣợc xác định không phù hợp chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp; đƣợc xác định
nguồn gốc bất hợp pháp.
-

Hoạt động kiểm kê:Bảo tàng tổ chức kiểm kê tài liệu, hiện vật theo quy chế

kiểm kê hiện vật bảo tàng đƣợc Bộ trƣởng Bộ Văn hóa - Thông tin ban hành. Hồ sơ
kiểm kê tài liệu, hiện vật đƣợc lập, quản lý ổn định, lâu dài; đƣợc lƣu trữ bằng văn
bản và lƣu trữ bằng công nghệ thông tin. [44]
-

Hoạt động bảo quản tài liệu, hiện vật:Là các hoạt động sắp xếp tài liệu, hiện

vật và tổ chức kho để bảo quản; lập hồ sơ về hiện trạng tài liệu, hiện vật và môi
trƣờng bảo quản, tổ chức việc bảo quản phòng ngừa, bảo quản trị liệu, phòng chống
tai họa, rủi ro cho tài liệu, hiện vật. [44]



Việc bảo quản phải đƣợc thực hiện với mọi tài liệu, hiện vật khi trƣng
bày, khi lƣu giữ trong kho và khi đƣa ra ngoài bảo tàng.



Việc bảo quản tài liệu, hiện vật phải tuân thủ quy trình, nguyên tắc, kỹ
thuật bảo quản và phù hợp với phong tục, tập quán, tín ngƣỡng có liên quan đến tài
liệu, hiện vật.
- Hoạt động trưng bày tài liệu, hiện vật và giới thiệu di sản văn hóa phi vật
thể bao gồm: Trƣng bày dài hạn, ngắn hạn tại bảo tàng;trƣng bày, triển lãm lƣu
động ở trong và ngoài nƣớc;tổ chức giới thiệu di sản văn hóa phi vật thể. [44]

19




Trƣng bày tài liệu, hiện vật và giới thiệu di sản văn hóa phi vật thể của bảo
tàng phải bảo đảm:phù hợp với phạm vi, đối tƣợng, nội dung hoạt động của bảo

tàng; chú trọng trƣng bày tài liệu, hiện vật gốc; việc giới thiệu di sản văn hóa phi
vật thể phải gắn với tài liệu, hiện vật, nội dung trƣng bày của bảo tàng, góp phần
bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; thuyết minh trƣng bày cung
cấp đầy đủ, rõ ràng, chính xác thông tin về tài liệu, hiện vật và phù hợp với đối
tƣợng khách tham quan; bản phục dựng, bản sao tài liệu, hiện vật phải chính xác,
khoa học và đƣợc ghi chú rõ ràng; thuận lợi cho việc tham quan và giữ gìn an ninh,
an toàn cho tài liệu, hiện vật, khách tham quan; tuân thủ các quy định của pháp luật
về bảo vệ chính trị, trật tự an toàn xã hội.
-

Hoạt động giáo dục bao gồm:Hƣớng dẫn tham quan;tổ chức chƣơng trình

giáo dục; tổ chức hội thảo, tọa đàm khoa học, nói chuyện chuyên đề; xuất bản ấn
phẩm liên quan đến hoạt động giáo dục của bảo tàng. [44]



Chƣơng trình giáo dục của bảo tàng phải phù hợp với nội dung hoạt
động và đối tƣợng công chúng của bảo tàng.



Chƣơng trình giáo dục của bảo tàng nhằm tạo cơ hội và khuyến khích
các hình thức học tập và hƣởng thụ văn hóa của công chúng.
-

Hoạt động truyền thôngbao gồm: Giới thiệu nội dung và hoạt động của bảo tàng

trên phƣơng tiện thông tin đại chúng; tổ chức chƣơng trình quảng bá, phát triển

công chúng và xã hội hóa hoạt động của bảo tàng; tổ chức lấy ý kiến đánh giá của
công chúng về hoạt động của bảo tàng; xây dựng mạng lƣới tổ chức, cá nhân có
liên quan để phát triển hoạt động của bảo tàng ở trong và ngoài nƣớc. [44]



Hoạt động truyền thông của bảo tàng phải phù hợp với phạm vi, đối
tƣợng, nội dung hoạt động của bảo tàng và tuân thủ các quy định của pháp luật có
liên quan.
-

Hoạt động dịch vụbao gồm:Tổ chức dịch vụ ăn, uống, nghỉ ngơi, giải trí và

dịch vụ khác;tổ chức phát triển sản phẩm lƣu niệm, xuất bản ấn phẩm của bảo

tàng;tổ chức các sự kiện văn hóa, giáo dục, thể thao và du lịch;cung cấp thông tin,
tƣ liệu;tƣ vấn kỹ thuật, nghiệp vụ bảo tàng;giám định, thẩm định di vật, cổ vật, bảo

20