SKKN: Một số phương pháp giáo dục học sinh cá biệt

                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài 
                    Đất nước ta đang phát triển theo hướng Công nghiệp hóa­ Hiện đại  
hóa đất nước, trong thời kì đổi mới, mở cửa, hội nhập, kinh tế phát triển, đời sống 
vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, thế  hệ  trẻ  có nhiều  
cơ hội để tiếp cận với trình độ khoa học kĩ thuật đang ngày càng phát triển như vũ 
bão. Thế nhưng những tiêu cực do mặt trái của cơ chế thị trường mang lại với bao 
cám dỗ, cạm bẫy, những trò chơi như: Game, trò chơi điện tử...không lành mạnh ít 
nhiều cũng có tác động xấu đến thanh thiếu niên, nếu như chúng ta không kịp thời 
ngăn chặn. Vì vậy, ngay trong ghế  nhà trường việc giáo dục các chuẩn mực đạo  
đức con người mới xã hội chủ nghĩa cho học sinh là vấn đề hết sức quan trọng.  Là 
một giáo viên, chúng ta không đơn thuần chỉ  là dạy học, truyền đạt kiến thức từ 
sách vở đến cho học sinh mà chúng ta còn cần phải giáo dục, uốn nắn và rèn luyện 
về  từng hành vi đạo đức đơn giản nhất cho các em, để  từ  đó các em hình thành 
nhân cách và phẩm chất tốt đẹp. Điều đó quả  thực không đơn giản, bởi lẽ  trong  
một lớp học mỗi em học sinh, tính cách, tâm lí, đạo đức  khác nhau. Có em ngoan  
ngoãn vâng lời, có em hiếu động, nghịch ngợm, có em trầm tính, ít biểu lộ  cảm  
xúc,có những em học sinh cá biệt,......đặc biệt là các em ở lứa tuổi THCS, lứa tuổi  
mà sự thay đổi về mặt tâm lí là rất lớn, muốn thể hiện bản thân mình đã lớn nhưng  
cũng rất trẻ con . Vì vậy thật khó để đưa các em vào một khuôn khổ nhất định. Để 
làm được điều này, đòi hỏi mỗi giáo viên nói chung và quan trọng hơn cả  là giáo 
viên chủ nhiệm nói riêng phải có những cách giáo dục khác nhau phù hợp với từng  
đối tượng học sinh. Chính vì vậy mà công tác chủ  nhiệm lớp là một việc hết sức  
quan trọng và cần thiết ngay từ  đầu năm học, mỗi giáo viên chủ  nhiệm cần lập  
cho mình một kế hoạch chủ nhiệm thật cụ thể nhằm giáo dục học sinh mình phát  
triển tốt cả  về  kiến thức, kĩ năng lẫn phẩm chất đạo đức. Nhận thấy được tầm 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 1

                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

quan trọng của công tác chủ nhiệm. Là một giáo viên dạy bộ môn Sinh học và hiện 
đang được nhà trường phân công làm công tác chủ  nhiệm, mà đặc biệt lại chủ 
nhiệm lớp 9, trường THCS Phan Đình Phùng là địa bàn dân cư  sinh sống chủ yếu  
làm nông nghiệp, buôn bán nhỏ  lẻ  nên chưa có điều kiện để  quan tâm đúng mức  
đến việc học tập của con em mình, các em học sinh ở lớp 9  ở độ  tuổi 14, 15 thích 
thể hiện mình là người lớn và đồng thời ở một số gia đình phụ huynh coi là coi con  
em mình là ở lứa tuổi này đã là lao động chính của gia đình, một số em thấy mình  
đã lớn nên tự nghỉ học đi làm, một số em ham chơi dẫn đến chán học rồi bỏ học....  
Tôi luôn băn khoăn suy nghĩ, luôn đặt câu hỏi phải làm sao? Làm như thế nào? Để 
giáo dục các em những chuẩn mực đạo đức, ý thức kỉ luật, chấp hành mọi nội quy,  
quy chế  của nhà trường, của lớp, biết phân biệt cái tốt, cái xấu, cái thiện cái ác, 
biết đoàn kết yêu thương nhau trong cuộc sống, giúp đỡ  nhau trong học tập, xây  
dựng tập thể lớp vững mạnh và trở thành những con ngoan trò giỏi. Để thực hiện 
tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh cá biệt, tôi thiết nghĩ là việc làm hết 
sức nặng nề và đầy trách nhiệm.
              Vậy chúng ta phải làm thế  nào để  giáo dục học sinh cá biệt có đạo đức tốt, 
chấp hành nội quy của trường lớp,  là người công dân có ích cho địa phương và xã 
hội, chấp hành pháp  luật ? Câu hỏi đó đưa ra ngày đêm làm tôi trăn trở  suy nghĩ 
làm như thế nào! Đưa ra những biện pháp phù hợp để răn đe uốn nắn giúp học sinh 
tiếp thu lĩnh hội để trở  thành trò ngoan,  tôi đưa ra những giải pháp cụ  thể  để  đạt 
hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm. Tôi biết rằng trách nhiệm này không phải  
của riêng tôi mà là nỗi lo chung của toàn xã hội và đặc biệt là nghề "trồng người".
 

Như Bác Hồ đã nói " Vì lợi ích mười năm trồng cây

                                           Vì lợi ích trăm năm trồng người"                              
Làm công tác chủ nhiệm hết sức nặng nề trong thời đại phát triển nhanh và 
rộng bởi nền công nghiệp ­  hóa hiện đại hóa đất nước. Nếu giáo viên  đến lớp chỉ 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 2


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

cần giảng bài, sinh hoạt lớp nhắc nhở  vài ba điều như  thế  quá dễ  dàng đơn giản 
nhưng lương tâm của một nhà giáo không cho phép tôi làm như  vậy. Chính vì  
những lý do trên tôi xin nêu ra một số kinh nghệm để  thực hiện có hiệu quả trong  
công tác giảng dạy giáo dục học sinh cá biệt mà những năm gần đây thực tế  tôi đã 
áp dụng. Để làm tốt công tác chủ  nhiệm đặc biệt là lớp chủ nhiệm lớp 9, đòi hỏi  
người giáo viên chủ  nhiệm phải có tâm và có tầm, phải kiên trì bền bỉ, nhạy bén 
xử  lí trong các tình huống sư  phạm và là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.  
Bản thân tôi đã tiến hành học tập, nghiên cứu, tích luỹ  được một số  kinh nghiệm  
trong công tác chủ  nhiệm lớp nhằm giúp các em có ý thức tự  giác học tập, có đủ 
kiến thức và kĩ năng cơ  bản làm nền tảng cho các em học tiếp các cấp học sau 
cũng như  bước vào cuộc sống. Chính vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra một số  kinh  
nghiệm của riêng mình trong đề  tài “Một số  phương pháp giáo dục học sinh cá  
biệt” ở trường THCS Phan Đình Phùng.
2. Mục tiêu nhiệm vụ đề tài
a)

Mục tiêu:
­

Hướng tới một nền giáo dục toàn diện, đào tạo ra những thế  hệ  con người 

vừa “hồng” vừa “chuyên”.
­

Giúp bản thân tự học hỏi và nâng cao kiến thức về  việc tìm hiểu tâm lí lứa 

tuổi học sinh THCS
­

Học sinh tích cực rèn luyện, thực hiện tốt các mặt đạo đức theo tấm gương 

Hồ Chí Minh.
­

Học sinh hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động học tập và phong trào.

­

Học sinh biết rèn luyện đạo đức, biết thương yêu, thân thiện với nhau.

b) Nhiệm vụ: 

GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 3


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

­

Đối với một người giáo viên chủ  nhiệm thì việc giáo dục những học sinh  

lớp 9 những kĩ năng sống, năng nổ  trong mọi phong trào trường lớp, tự  tin trong  
cuộc sống.  
­

Khơi dậy tiềm năng học tập của học sinh, tạo được niềm hứng thú trong  

học tập để  góp phần phát triển toàn diện học sinh đáp  ứng yêu cầu trong thời kỳ 
đổi mới.
­

Nhằm đưa ra những giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm nâng cao chất lượng 

cũng như tổ chức giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh và chống học sinh  
bỏ học.
­

Mục đích muốn chia sẻ một số kinh nghiệm và cùng trao đổi, học tập thêm ở 

những giáo viên khác để  có kinh nghiệm trong công tác chủ  nhiệm đạt được kết  
qủa tốt hơn.
­

Nhằm đưa ra những giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm nâng cao chất lượng 

cũng như tổ chức giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh và chống học sinh  

bỏ học.
3. Đối tượng nghiên cứu
  Đối   tượng   nghiên   cứu   mà   tôi   áp   dụng   cho   đề   tài   này   là   học   sinh   lớp 
9A5( năm học 2016­2017) trường THCS Phan Đình Phùng, lớp 9A3( năm học 2017­
2018), và năm nay chủ nhiệm Lớp 9A7( năm học 2018 – 2019) trường THCS Phan 
Đình Phùng ­ Huyện CưM’gar.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
 

Đề  tài xoay quanh nghiên cứu về  “ Một số  phương pháp  trong việc  giáo  

dục đạo đức cho học sinh cá biệt”.
5. Phương pháp nghiên cứu
a) Phương pháp nghiên cứu lí luận:
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 4


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

      ­  Thu thập thông tin, lí luận của giáo viên chủ nhiệm lớp trên sách báo và các  
bài viết trên internet.
        ­ Đi thực tế  quan tâm từng học sinh có biểu biện trở  thành cá biệt, tìm hiểu 
nguyên nhân và lí do chính để  trả  lời cho câu hỏi: Vì sao các em học sinh đó trở 
thành học sinh cá biệt?
      ­ Quan sát, theo dõi quá trình học tập và hoạt động của các em học sinh cá biệt  
trong lớp ( trước, trong và sau áp dụng các biện pháp giáo dục).
     ­  Trao đổi trực tiếp với gia đình, phụ huynh của các em học sinh thuộc dạng cá  
biệt trong lớp 9A7, đề xuất những biện pháp áp dụng cho từng em học sinh. Tùy  

điều kiện thực tế  mà xây dựng các phương án khác nhau để  thực hiện   cho từng 
học sinh.
      b) Phương pháp quan sát
 ­  Quan sát các hoạt động học và sinh hoạt tập thể của học sinh.
       ­ Quan sát sư phạm.
       ­ Nghiên cứu tài liệu về tâm lí lứa tuổi HS THCS.
       ­ Kiểm tra đánh giá.
 c) Phương pháp điều tra
­  Trao đổi, học hỏi với các giáo viên chủ nhiệm khác, với các giáo viên bộ môn, 
trao đổi, nói chuyện với phụ huynh học sinh.
 d) Phương pháp thử nghiệm
Tôi áp dụng cho đề  tài này là học sinh lớp  9A5( năm học 2016­2017)  trường 
THCSPhan Đình Phùng,  lớp 9a3(  năm học 2017­2018),  và năm nay chủ  nhiệm 
Lớp  9A7(  năm   học   2018  –   2019)  trường   THCS  Phan   Đình   Phùng   –   Huyện 
Cưmgar.
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 5


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

II. PHẦN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1.Cơ sở lí luận
Công tác chủ nhiệm là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong công tác giáo 
dục của nhà trường, đồng thời góp phần to lớn trong việc xây dựng rèn luyện đạo 
đức và nhân cách của người học sinh. Đặc biệt trong thời đại hiện nay sự  tiến bộ 
của khoa học kỹ  thuật. Xã hội ngày càng đổi mới, học sinh được tiếp xúc với 
nhiều nguồn thông tin đa chiều. Chính vì vậy các em có thể  tiếp thu được những  
điều tốt, nhưng cũng dễ dàng lây nhiễm những cái xấu.

 Sinh thời Bác Hồ đã nói :
      Ngủ thì ai cũng như lương thiện
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền
Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
    Phần nhiều do giáo dục mà nên
Câu nói đó của Bác đã khẳng định vai trò quan trọng, quyết định của giáo  
dục  trong việc hình thành nhân cách của mỗi con người. Trong việc giáo dục đạo 
đức cho học sinh cá biệt, giáo viên chủ  nhiệm giữ vai trò quan trọng, không chỉ  là 
người dạy chữ mà còn là người cha, người mẹ dạy dỗ, uốn nắn đạo đức, là người  
bạn gần gũi để  các em bày tỏ  những suy nghĩ của bản thân, giúp các em tiến bộ 
trong học tập và cuộc sống, giáo viên chủ  nhiệm là người góp phần không nhỏ 
hình thành và nuôi dưỡng nhân cách của học sinh. Công tác chủ  nhiệm có vai trò 
hết sức quan trọng, nó quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh.  
Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các  
bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Giáo viên chủ nhiệm 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 6


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

thay mặt nhà trường quản lí điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư  tưởng đạo đức, 
hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa môi trường giáo dục gia đình, 
nhà trường và xã hội.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ  nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự  dày 
công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi 
tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự 
mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho 
nhà trường. La môt giao viên chu nhiêm l

̀ ̣
́
̉
̣ ơp 9 b
́
ản thân tôi rât mong muôn hoc tro
́
́ ̣
̀ 
cua minh la nh
̉
̀
̀ ững con ngoan, tro gioi, tài đ
̀ ̉
ức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự 
tin, năng động, bản lĩnh bước vào đời, trở  thành những người công dân co ich cho
́́
 
xa hôi.
̃ ̣
2. Thực trạng vấn đề
 * Thuân lợi:
  + Về  phía giáo viên: Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chi đao, quan tâm
̉ ̣
 
sâu sat cua chi bô Đang, cua Ban Giam Hiêu tr
́ ̉
̣
̉
̉

́
̣ ường THCS Phan Đình Phùng, của 
Công đoàn giáo dục cơ  sở, cùng sự  giup đ
́ ỡ cua t
̉ ất cả  các ban ngành trong HĐSP 
nhà trường. Giao viên chu nhiêm năng nô, thich hoc hoi, tim toi sang tao la ng
́
̉
̣
̉
́
̣
̉ ̀
̀ ́
̣
̀ ươì 
nhiệt tình có tâm  huyết với nghề . Đôi ngu cac thây cô giao bô môn nhiêt tinh, yêu
̣
̃ ́
̀
́ ̣
̣ ̀
 
nghê va trach nhiêm cao, chuyên môn v
̀ ̀ ́
̣
ững vàng.
­   Bản thân đã có nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp 9 ở bậc THCS. 
+ Về phía học sinh:
­   Đa số các em ngoan, có ý thức trong học tập và rèn luyện đạo đức.

­   Đa số học sinh có ý  thức xây dựng tập thể đoàn kết.
­   Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em mình.
* Khó khăn:
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 7


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

+ Về phía Giáo viên:
   ­   Chưa có tài liệu nào hướng dẫn cụ thể về công tác chủ nhiệm lớp. 
    ­   Học hỏi tham khảo qua các đồng nghiệp nhưng đa số đồng nghiệp có những  
biện pháp mang tính tự phát, ngẫu hứng chưa có phương pháp rõ ràng.
     ­  Chưa có chuẩn kĩ năng kiến thức cũng không có yêu cầu cụ  thể   rõ ràng về 
việc chủ nhiệm của từng khối lớp.
  ­  Được dự các buổi tập huấn về công tác chủ nhiệm còn quá ít.
+ Về phía học sinh:
   ­ Các em là lớp 9 ở lứa tuổi đang tập tành làm người lớn.
   ­ Nhiều em có học lực khá giỏi nhưng việc thực hiện nề nếp vẫn chưa tốt, các kĩ 
năng sống khác vẫn còn hạn chế.
   ­ Một số em có hoàn cảnh kinh tế khó khăn ảnh hưởng dến học tập của các em.
  ­ Một số em học tập trong hoàn cảnh thiếu thốn tình cảm, chỉ ở với bố hoặc mẹ 
hoặc bố mẹ đi làm ăn xa.
  ­ Một số em nhà xa trường, đường đi lại khó khăn.
­   Bên cạnh đó có 1 số  học sinh nổi cộm thay đổi bản thân trở  thành học sinh cá  
biệt
Bản thân tôi mới nhận lớp 9A7 năm 2018 – 2019, có tổng số là 24 em.
trong đó: 
              + 14 em người Kinh,10 em dân tộc .

              + Học sinh có hoàn cảnh khó khăn có sổ hộ nghèo 03 em, cận nghèo 04 em.
              + Học sinh cá biệt 02 em.
Tôi nhận thấy như sau: 
* Hạnh kiểm: Năm học trước lớp tôi hiện đang chủ nhiệm
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 8


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

Tốt

27

93,1%

Khá

02

Yếu

Trung bình

6,90%

0

0%

0%

0

Năm học này: Qua kết quả học kì I năm học 2018 – 2019
Tốt

17

70,8%

Khá

06

Yếu

Trung bình

25%

01

4,2%

0

0%

  ­   Học sinh  có sự phát triển về tâm lý mạnh mẽ, các em tồn tại song song  
“vừa tính trẻ  con, vừa tính người lớn” chính vì vậy các em thường muốn khẳng 
định mình, muốn làm người lớn gây ra bướng bỉnh ở học sinh. Ở giai đoạn này học  
sinh bước vào tuổi dậy thì, tâm lý các em chưa ổn định, có lúc chưa kiềm chế được  
cảm xúc dễ  bị  kích động, bực tức, cáu gắt, dễ  bị  lôi kéo…và các em bắt đầu có  
tình cảm khác giới. Lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi “khó bảo” bởi vì đây là thời 
kì chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành, là lứa tuổi có bước nhảy vọt cả 
về thể  chất lẫn tinh thần,  điều này phụ  thuộc vào sự  phát triển mạnh mẽ  về  cơ 
thể, sự phát dục, điều kiện sống, hoạt động … của các em. Các em luôn muốn làm 
theo ý thích của bản thân, thích tìm hiểu và khám phá thế giới xung quanh. Chính vì 
vậy nên các em rất dễ  bị cám dỗ  và đi vào con đường xấu nếu không có sự  quan  
tâm và giáo dục các em kịp thời. Muốn làm được điều này, công tác chủ nhiệm lớp  
là một trong những yếu tố quan trọng nhất mà giáo viên cần phải thực hiện . Tuy 
nhiên, thực hiện công tác chủ  nhiệm lớp không phải lúc nào chúng ta cũng thực  
hiện một việc làm giống nhau với tất cả các đối tượng và thực hiện suốt cả  năm  
học, như thế sẽ gây tâm lí nhàm chán, không hiệu quả. Mỗi giáo viên cần có những  
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 9


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

biện pháp cụ thể riêng, những cách làm việc riêng và luôn có sự đổi mới, có những 
biện pháp tích cực để  tạo sự  mới mẻ, ham thích đối với học sinh nhằm thúc đẩy  
các em thực hiện tốt những yêu cầu mà giáo viên đưa ra.Trong xa hôi hiên nay, n
̃ ̣
̣
ền  
kinh tê thi tr

́ ̣ ương lam cho đ
̀
̀
ời sông, ý th
́
ức cua ng
̉
ươi dân đ
̀
ược cai thiên h
̉
̣ ơn, văn 
hoa gi
́ ưa cac n
̃ ́ ươc cung rât đa dang. Điêu đo đã tac đông it nhiêu đên s
́ ̃
́
̣
̀ ́
́ ̣
́
̀ ́ ự nhân th
̣
ức, 
hiêu biêt cua cac hoc sinh chung ta. Cho nên ta d
̉
́ ̉
́ ̣
́
ễ dàng nhân thây răng hoc sinh ngay

̣
́ ̀
̣
̀ 
nay thông minh, nhanh nhẹn, sang tao va hiêu biêt
́
̣
̀ ̉
́ rộng hơn. Đung nh
́
ư ông cha ta đã 
tưng noi: “Hâu sinh kha uy”. Đây la m
̀
́
̣
̉ ́
̀ ột điêu r
̀ ất đang m
́
ừng vi: “Con h
̀
ơn cha la nha
̀ ̀ 
co phuc”. 
́
́ Song song với sự  phát triển của xã hội, Trong những năm gần đây các 
phương tiện thông tin phát triển mạnh mẽ đặc biệt là dịch vụ internet có rất nhiều 
trên địa bàn và điện thoại di động tăng dần về số  lượng học sinh đã tác động tiêu  
cực đến các em học sinh.
    3. Nội dung và hình thức giải pháp

a. Mục tiêu của các giải pháp
         ­     Để  là một giáo viên chủ  nhiệm giỏi không chỉ  là kĩ năng mà còn là tình  
thương trách nhiệm đối với học sinh.
       ­ Người giáo viên chủ  nhiệm cần phải biết xây dựng kế  hoạch, đưa ra giải  
pháp để thực hiện kế hoạch đó.
      ­ Người giáo viên chủ nhiệm tốt không những là người quản lí học sinh tốt mà 
còn là người bạn biết cảm thông và chia sẻ những khó khăn cùng học sinh.
      ­ Đầu tiên là tìm hiểu học sinh lớp mình chủ nhiệm có tổng bao nhiêu học sinh, 
bao nhiêu học sinh dân tộc thiểu số, phát hiện ra những học sinh có năng khiếu văn  
nghệ hoặc thể thao trong lớp, tìm hiểu em nào có thành tích gì hay thường vi phạm  
những gì, từ đó định hướng xây dựng những biện pháp phù hợp với từng đối tượng 
học sinh.
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 10


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

      ­ Tiếp theo để xây dựng đội ngũ ban cán sự  lớp, tôi cho các em bàn bạc, bình 
bầu ban cán sự  lớp và tạm thời chấp nhận đội ngũ  ấy kèm theo điều kiện sẽ  có 
thưởng và có phạt rõ ràng. Giáo viên chủ  nhiệm có hướng đưa các bạn dân tộc  
thiểu số có lực học khá nằm trong ban cán sự lớp. Sự phân công nhiệm vụ cụ thể 
như sau:
  Nhiệm vụ của lớp trưởng:
       + Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
        + Điểm danh và ghi sĩ số  của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi  
xếp hàng vào lớp.
       + Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng  
tập thể dục.

       + Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
 Nhiệm vụ của lớp phó học tập: 
      + Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm  
bài.
      + Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi  
giáo viên yêu cầu.
      + Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết chuyên.
      + Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
 Nhiệm vụ của lớp phó văn thể: 
      + Tổ chức lớp hát múa 15 phút đầu giờ.
      + Tổ chức và tham gia các hoat động Văn ­ Thể ­ Mĩ của lớp do nhà trường tổ 
chức.

GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 11


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

      + Tham gia các buổi tập huấn múa hát tập thể của liên đội về tập huấn lại cho  
lớp.
 Nhiệm vụ của lớp phó lao động:
      + Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn, 
quạt khi ra về. 
      + Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp.
      + Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ 
chức.
       + Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp. 
          Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các 

em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ  một cách khoa học, cụ  thể, rõ  
ràng. Mỗi em sẽ  làm đúng các nhiệm vụ  của mình. Ngoài ra lớp trưởng và 2 lớp  
phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ  với nhau trong công việc chung. Sau một 
thời gian giáo viên nắm bắt được năng lực của mỗi em từ đó có thể điều chỉnh đội 
ngũ ban cán sự lớp năng lực hơn (Năng lực ở đây là cả về mặt học tập và năng lực  
quản lý).
          ­ Để xây dựng chỗ ngồi phù hợp, sau một thời gian theo dõi tôi sắp xếp lại 
chỗ ngồi sao cho chỗ nào cũng có bạn học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu, xếp chỗ 
ngồi xen kẽ giữa các bạn dân tộc thiểu số  với các bạn khác trong lớp. Trong mỗi  
bàn cần sắp xếp em học giỏi cạnh em học yếu, em ngoan ngồi cạnh em chưa  
ngoan, biết giúp đỡ nhau, phát huy được vai trò tự quản của học sinh. 
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp 
        Trường THCS Phan Đình Phùng tiếp tục thực hiện nghiêm túc phong trào thi 
đua làm theo Bác Hồ dạy: "Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua học tốt dạy tốt" 
Phát huy tính gương mẫu, tinh thần tự  học, sáng tạo của cán bộ, giáo viên, nhân  
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 12


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

viên, đảm bảo kỉ  cương trong nhà trường, khơi dạy và phát huy tinh thần trách  
nhiện, tình thương của thầy cô giáo đối với học sinh. Trong phạm vi nghiên cứu  
của mình tôi đưa ra một số giải pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 9 có ý thức học 
tập tốt hơn. Tôi đã áp dụng những giải pháp sau đây
1. Xây dựng được một tập thể lớp vững mạnh, đoàn kết
 Đây là yếu tố  vô cùng quan trọng nhằm tạo ra một không khí học tập, vui chơi  
lành mạnh, giúp các em mạnh dạn không tự  ti, giáo viên chủ  nhiệm tạo không khí 
lớp học đầm  ấm, nhẹ  nhàng để  tất cả  học sinh không phải “ sợ” đến trường mà 

các em luôn cảm nhận được:                            
“ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
      Có như vậy mới thu hút được sự tham gia tích cực của tất cả các em học sinh.  
Khi các em tham gia các hoạt động tập thể sẽ  giúp giáo viên chủ  nhiệm nắm bắt  
được hoàn cảnh của các em, nắm bắt kịp thời tâm tư nguyện vọng của các em để 
đưa ra những biện pháp giúp đỡ. Giáo viên chủ  nhiệm phải làm sao để các em coi 
lớp học như  một gia đình, thầy cô như  là cha mẹ, các bạn trong lớp như  anh em  
một nhà.
Bất cứ một ai khi đã chọn ngành nghề cho mình thì đều  xác định cái đích 
mình cần đạt đến. Cái đích đó tưởng như rất gần, rất dễ thực hiện, nhưng trong 
thực tiễn không phải như vậy, mà nhiều khi để đạt được phải đổ nhiều mồ hôi, 
nước mắt và thậm chí cả tính mạng để đạt được nó.
Học sinh lớp 9 ở lứa  từ  14 đến 15  tuổi, các em rất nghịch, hiếu động, chưa 
làm chủ được bản thân, chưa nhận thức được điều gì là đúng và điều gì là sai, hay 
bắt chước và chịu tác động của mọi việc xảy ra xung quanh mình. Chính vì thế, 
nếu môi trường tác động tốt thì các em sẽ  có những hành vi và đạo đức tốt, còn  
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 13


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

ngược lại thì sẽ rất tồi tệ, có thể các em sẽ hư hỏng, dối trá, mất tư cách, đạo đức  
kém….Tuy nhiên ở lứa tuổi này, các em cũng rất thích được tán dương, khen   ngợi. 
Vì vậy chúng ta cần những giải pháp thích hợp để  giáo dục và định hướng đúng  
đắn cho các em. Có như  vậy, chúng ta mới  giáo dục học sinh  ở bậc trung học cơ 
sở  phát triển một cách đúng nhất về  nhân cách cũng như  nhận thức của lứa tuổi  
mình, đặc biệt là các học sinh dạng cá biệt, giáo viên cần có  cần có những biện 
pháp riêng, phù hợp với hoàn cảnh của từng em, mà từ đó mới hướng các em đi vào  

nề  nếp. Muốn làm điều đó  giáo viên cần phải có những hiểu biết nhất định về  
từng hoàn cảnh, từng nguyên nhân tạo nên những học sinh cá biệt đó và từ đó xây  
dựng các biện pháp  riêng cụ thể áp dụng cho từng em học sinh cá biệt.
  2, Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình và tâm sinh lí của từng học sinh:
        Đây là một yếu tố cũng không kém phần quan trọng. Ngay sau khi được phân 
công làm công tác chủ nhiệm lớp việc đầu tiên là tôi xem hồ sơ lí lịch học sinh. Sau 
đó tranh thủ thời gian đi thăm các gia đình học sinh có hoàn cảnh đặc biệt như: học 
sinh mồ  côi, học sinh thuộc diện hộ  nghèo, cận nghèo, những học sinh nhà  ở  xa  
trường. Khi đến thăm gia đình học sinh sẽ giúp chúng ta nắm bắt được hoàn cảnh  
để  chúng ta có biện pháp giúp đỡ. Những năm trước tỷ  lệ  học sinh bỏ  học  ở 
trường tôi khá cao, đây là một vấn đề    hết sức nan giải là việc làm khó nhưng 
không phải là chúng ta không làm được. Trước hết giáo viên phải tìm hiểu nguyên 
nhân học sinh bỏ  học, sau đó cùng với các học sinh trong lớp đến nhà vận động.  
Nếu nguyên nhân do bố mẹ bắt bỏ học thì phải giải thích cho cho phụ huynh hiểu  
trẻ em có quyền được đến trường, được ăn, được học, được vui chơi ,như  thế  là 
vi phạm pháp luật, đồng thời huy động các đoàn thể tại địa phương cùng vào cuộc. 
Nếu vì hoàn cảnh gia đình khó khăn thì có thể vận động giúp đỡ như tặng xe đạp,  
áo quần, sách vở  … Trường hợp học sinh không muốn học nữa thì phải làm công  
tác tư tưởng để em đó nhận thức ra tầm quan trọng của việc học.
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 14


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

   Mặt khác một số học sinh do nhà xa trường nên không có xe đạp để  đi học. Do  
không nhận thức đầy đủ  về  việc học của con em nên gia đình thiếu sự  quan tâm 
đối với học sinh. Về  nhà phụ  huynh chưa nhắc nhở  các em học bài, không định  
hướng được cho các em, nhiều lúc các em có suy nghĩ tiêu cực là không biết học để 

làm gì. Có nhiều trường hợp khi giáo viên đến vận động thì không nhận được sự 
hợp tác của phụ  huynh, bỏ mặc cho các em thích đi học thì đi, không thích đi học 
thì thôi. Giáo viên phải tạo được mối liên hệ mật thiết với gia đình học sinh. Đây 
là yếu tố  hết sức quan trọng, giáo viên chủ  nhiệm nên dành nhiều thời gian đến 
thăm gia đình học sinh để cùng với phụ huynh quan tâm đến con em mình hơn. Đặc 
biệt tại các buổi gặp gỡ này giáo viên cũng cần trao đổi với phụ huynh định hướng 
nghề  nghiệp cho con em đồng bào dân tộc, tạo động lực , sống có mục tiêu để 
phấn đấu trong học tập hướng tới tương lai. Cho nên, giáo viên chủ nhiệm cần lưu  
ý một số học sinh cá biệt khiến cho chính bản thân của học sinh cảm thấy không 
hứng thú tập trung học tập, vì thế sự động viên của giáo viên chủ nhiệm có vai trò 
rất quan trọng.
       Giáo viên chủ nhiệm phối kết hợp chặt chẽ với các đoàn thể trong nhà trường, 
các giáo viên bộ  môn để  giáo dục học sinh không đi học chuyên cần và có ý định 
bỏ học, giáo viên chủ nhiệm cần thường xuyên báo cáo, trao đổi để tháo gỡ những 
vướng mắc trong quá trình công tác với ban giám hiệu nhà trường để  đề  ra các  
biện pháp giáo dục học sinh cá biệt lớp mình. Khi giáo viên chủ nhiệm vào các gia  
đình các em có ý định bỏ học, đã được ban giám hiệu nhà trường quan tâm
3. Giáo viên chủ  nhiện cần tổ  chức, khuyến khích học sinh mạnh dạn  
tham gia các phong trào, hoạt động tập thể.
Giáo viên chủ  nhiệm cần tổ  chức cho học sinh mạnh dạn tham gia vào các  
hoạt động tập thể. Thông qua các hoạt động vui chơi do đội tổ chức các buổi hoạt  
động ngoài giờ  lên lớp. Với các chủ  đề  thiết thực như: Tôn sư  trọng đạo, Uống 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 15


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

nước nhớ nguồn. Ngoài ra trường, Đội  tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, 

thể dục – thể thao để thu hút, lôi cuốn các em tham gia. Như vào các ngày tết trung 
thu, hội thi hội khỏe phù đổng cấp trường, thi văn nghệ chào mừng 20/11 ngày nhà  
giáo Việt Nam. Ngoài ra còn có sự  kết hợp tuyên truyền, giáo dục đạo đức thông  
qua sinh hoạt Đội, các tiết hoạt động ngoài giờ  lên lớp nhằm để giáo dục cho các  
em các kĩ năng sống, giáo dục đạo đức cho các em như khẩu hiệu là " Tiên học lễ,  
hậu học văn".Giáo viên chủ nhiệm cần tích cực thăm lớp, dự giờ để nắm bắt tình  
hình lớp chủ nhiệm. Thường xuyên trao đổi với giáo viên bộ môn để nắm thông tin 
hai chiều để kịp thời, uốn nắn những học sinh có biểu hiện tiêu cực ở lớp mình.
 

Ví dụ:  Năm học này 2018­2019 có học sinh Tuấn, Tới, Khánh, rất hiếu 

động, nghịch ngợm, hay bỏ tiết ra ngoài,nghỉ học không lý do, trong giờ học thì nói 
chuyện riệng hoặc ngủ  trong lớp,vi phậm nội quỵ  đi xe máy, đánh nhau, thường 
dùng tay đập vào bàn trong giờ học, tóc để chỏm thỉnh thoảng doạ cờ đỏ khi bị ghi 
tên vì phạm lỗi, khi bị các thầy cô nhắc nhở thì thường tỏ ra chống đối, tỏ  thái độ 
bất cần. Qua tìm hiểu tôi đã dùng nhiều biện pháp khuyên bảo răn đe. Thấy được 
sự quan tâm của giáo viên chủ nhiệm em đã có tiến bộ rõ rệt. Trong đợt thi đua hội  
khỏe phù đổng cấp trường, có môn đẩy gậy em Tuấn cũng tham gia. Hay như  học 
sinhTới, Khánh  nghỉ  học vì ham chơi không thích đi học, lúc này  tôi  cần   tăng 
cường các hoạt động tập thể  để  thu hút học sinh mặt khác kết hợp chặt chẽ  với  
phụ huynh, nhà trường và chính quyền địa phương để đưa ra những biện pháp kịp 
thời.
         Giáo viên chủ nhiệm phải gần gũi, quan tâm và sẵn sàng chia sẻ  và gương  
mẫu trước học sinh. Giáo viên nên dành thời gian trao đổi với từng học sinh một  
hoặc từng nhóm học sinh để  nắm bắt, tìm hiểu tâm tư  nguyện vọng của các em.  
Hàng tuần vào các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ, tiết sinh hoạt lớp cuối tuần  
hoặc thông qua các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, giáo viên chủ nhiệm nên dành  
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 16

                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

chút thời gian thăm hỏi các em, đặc biệt là các em có biểu hiện e ngại, rụt rè giúp  
các em hòa đồng cùng bạn bè và cảm thấy mình không bị  xa lánh. Hoặc thường  
xuyên tổ chức các hoạt động tập thể để các em được tham gia.             
4. Giáo dục đạo đức cho học sinh ( đặc biệt học sinh cá biệt )
Căn cứ  vào những thực trạng đã điều tra, cả  những nguyên nhân dẫn đến  
thực trạng  ấy. Tôi nhận thấy rằng, bởi lẽ  các em trở  thành học sinh cá biệt như 
vậy là do nhiều nguyên nhân, trong đó phải kể đến những nguyên chính là do : hoàn 
cảnh gia đình, sự  thờ   ơ  của xã hội và gia đình trong việc giáo dục và dạy dỗ  các  
em.  Từ đó  tôi có cơ sở để đề xuất các giải pháp như sau:
*Về phía giáo viên :
+ Trước hết phải có cái “Tâm”. Xuất phát từ  chữ  tâm  ấy sẽ  dễ  dàng tiếp 
cận được các em học sinh, sự  bao dung và sự chịu khó  sẽ  giúp cho giáo viên dễ 
dàng  thuyết phục giáo dục được các học sinh cá biệt. Cũng từ chữ tâm ấy, sẽ đẩy  
trách nhiệm, nghĩa vụ của giáo viên chủ nhiệm lên tầm cao hơn, từ đó trăn trở, suy  
nghĩ đưa ra biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng.
+ Giáo viên phải tôn trọng học sinh dạng cá biệt này, dù các hành vi của 
chúng có thể gây xúc phạm đến danh dự của mình. Đồng thời phải có lòng tin với  
các em, tin tưởng các em để  giao một số  công việc phù hợp của lớp cho các em  
phụ trách.
+ Tuyệt đối, giáo viên không được xúc phạm danh dự  đến các em học sinh 
trước tập thể lớp.
+ Giáo viên phải chịu khó lắng nghe tâm sự  của các em, thường xuyên quan  
tâm và hỏi thăm, chăm sóc các em trong các điều kiện có thể. Từ đó mới tìm hiểu  
được nguyên nhân chính dẫn đến sự  cá biệt của các em mà tìm giải pháp cho phù 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 17

                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

hợp. an  ủi và động viên kịp thời các em khi phát hiện những bi kịch, chuyện buồn  
mà gia đình cũng như xã hội mang lại.
          + Giáo viên phải giữ được chữ tín đối với học sinh cả chuyên môn lẫn nhân 
cách sống. Đã hứa làm việc gì thì phải làm đến nơi đến chốn.
Với những vấn đề trên, nếu giáo viên áp dụng được sẽ rất dễ dàng tiếp cận 
và tìm hiểu mọi vấn đề phát sinh khi cần thiết. Thực tế trong những năm qua, với 
những vấn đề ấy, bản thân tôi đã được các em học sinh cá biệt phải tôn trọng. Ban 
đầu các học sinh cá biệt sống rất tách rời tập thể, thấy cô giáo thì ghét cay, ghét  
đắng, xong  dần dần, tôi đã giúp cho các em hiểu được vấn đề  và hiện nay đa số 
các em  sống rất gần gũi với lớp. Đặc biệt bất kỳ chuyện gì xảy ra, dù lớn hay nhỏ 
các em này cũng đều tâm sự  và chia sẻ  với tôi từ  niềm vui đến nỗi buồn. Chính  
đều đó dần dần, tôi đã giúp các em tránh được tự ti và mặc cảm ban đầu.
*Về phía học sinh :
+ Giáo viên chủ  nhiệm phải nắm được đặc điểm, hoàn cảnh cụ  thể  của 
từng gia đình học sinh cá biệt. Để từ đó cảm thông, tránh sự xúc phạm vô tình đến 
các em và đồng thời tạo nhiều điều kiện hơn để  các em phát huy học tập và rèn  
luyện.
+ Giáo viên phải tìm hiểu, khai thác những điểm tốt và điểm yếu cơ  bản  
nhất của học sinh để tác động làm thay đổi tính cách của học sinh cá biệt.
+  Giáo viên phải hiểu những suy nghĩ và những điều học sinh muốn. Có như 
vậy mới giúp các em tháo gỡ  được những điểm yếu của mình để  đạt được điều 
mình mong muốn chính đáng.
*Về phía gia đình:

GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 18


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

+ Giữa nhà trường và gia đình phải có sự kết hợp chặc chẽ, sự kết hợp giáo  
dục này phải  diễn ra thật tế  nhị  và thường xuyên. Tránh những hành động nóng  
nảy của gia đình đối với học sinh như : đánh con khi nghe cô giáo đến thưa chuyện  
….
+  Phải thuyết phục được gia đình tạo mọi điều kiện tốt nhất để  con, em 
mình học tập, đồng thời nhắc nhở  phụ  huynh phải thường xuyên quan tâm đến 
việc học của con em mình. Gia đình phải xem việc giáo dục con em không phải là  
chỉ riêng nhà trường mà cần phải có một phần trách nhiệm rất lớn từ gia đình.
*Các giải pháp chủ yếu:
 ­ Tìm hiểu được căn nguyên của từng học sinh cá biệt :
Sau khi đã xác định được các đối tượng học sinh thuộc dạng cá biệt trong 
lớp cần tổ  chức theo dõi và đánh giá một cách khách quan, trung thực, đúng bản 
chất của vấn đề. Liệt kê ra các nguyên nhân, các lý do mà các em thường vi phạm 
và mắc phải; liệt kê số lần các em vi phạm, sau mỗi lần đó đã có ai nhắc nhở, giáo  
dục chưa? Đã cho các em suy ngẫm về lỗi của mình và đã hứa khắc phục hay chưa  
?…. Cần phải ghi chép rõ ràng để làm cơ sở cho việc xây dựng các biện pháp giáo 
dục.
Trở lại với tình hình học sinh dạng cá biệt của lớp tôi đang chủ nhiệm, nổi  
lên có 2 học sinh rất cá biệt. 2 em này vi phạm nhiều lần, nhắc nhở nhiều lần mà 
các em vẫn cứ tái phạm. Qua tìm hiểu từ bạn bè và đặc biệt tôi đến từng nhà của 
từng học sinh tìm hiểu và trao đổi trực tiếp với phụ  huynh của các em học sinh  
này.
­ Xây dựng biện pháp giáo dục cho từng đối tượng

GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 19


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

Sau khi tìm hiểu nguyên nhân của từng đối tượng học sinh cá biệt, tôi đã đưa 
ra các phương án cụ thể cho từng em . Đặc biệt là *Các học sinh cá biệt về đạo 
đức :
Đây là các em thường có học lực yếu, đi đôi với hành vi không tốt, thường  
ảnh hưởng đến sự học tập của lớp. Biện pháp đưa ra :
+  Gặp riêng từng em, hỏi thăm việc học tập và gia đình của các em. Sau đó 
phân tích những hành vi mà các em đã gây ra đúng sai như thế nào? Tìm hiểu lý do 
vì sao các em đó lại có hành vi ấy?
+ Gặp gia đình, trao đổi và thống nhất các biện pháp giáo dục như :
Hạn chế cho các em tham gia vào các nhóm thanh niên hư hỏng ở địa phương  
cũng như  không cho tham gia vào các tệ nạn như : đánh bài, uống rượu, theo bạn 
bè xấu bỏ lớp, chơi game, đánh nhau, ….
Thiết lập sổ theo dõi giữa gia đình và lớp. Ngày nào giáo viên cũng đánh giá 
nhận xét việc học tập cũng như  hành động của các em vào sổ  gửi về  cho bố  mẹ. 
Và đồng thời cũng lấy ý kiến từ gia đình để giáo viên có biện pháp giáo dục khác, 
từ  đó gia đình luôn  nắm bắt được tình hình  học tập của con em mình, cùng với 
nhà trường kèm cặp học sinh tốt hơn.
+ Giao cho các em một số nhiệm vụ ở lớp.
Trong các giờ sinh hoạt lớp  giao cho hai em nhận xét tình hình lớp trong 
tuần, có bạn nào vi phạm khuyết điểm hay không . Giáo viên nhận xét lại và tìm 
hiểu thêm các  chi tiết để nhận định, biểu dương.
Từ những nhiệm vụ  được giao đó, tạo cho các em có ý thức hơn trong học 

tập, tư cách đạo đức của mình với tập thể , dần dần các em sẽ nhận ra những sai 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 20


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

phạm của mình với bàn bè xung quanh để mà sửa đổi thành những người tốt với 
bản thân và với tập thể lớp.
+ Một biện pháp cũng không kém phần quan trọng đó là việc biểu dương, 
khen thưởng, kịp thời.
Từ những nhiệm vụ được giao, giáo viên phải biết tán dương, khen thưởng, 
động viên các em khi thực hiện tốt nhiệm vụ. Từ đó giúp cho các em hiểu được 
mình vẫn còn có giá trị trong lớp, có khả năng thực hiện tốt các việc khác.
Bên cạnh đó cũng nghiêm khắc kiểm điểm, thẳng thắn phê bình các em học 
sinh vẫn còn vi phạm các hành vi đạo đức. Buộc các em phải ghi ra những lời  hứa 
khắc phục và thời gian khắc phục.
+ Một số em có tính nóng nảy, hay gây sự, nếu giáo dục nhiều lần không 
thay đổi, gia đình buông xuôi, thì nên liên hệ với Đoàn thanh niên thôn, công an xã 
….  Để kết hợp giáo dục.
 Một học sinh có bản chất tốt nhưng do đua đòi theo bạn mà việc học sa sút 
giáo viên chủ nhiệm nên báo với gia đình tìm biện pháp tốt nhất để khuyên răn dạy 
bảo hướng các em nhận ra các điều sai và khắc phục sữa chữa.
Ví dụ:  Ở  lớp  9A7  (năm học 2018­2019)  Tuấn, Tới, hai  học sinh rất hiếu 
động, luôn chân, luôn tay, trong lớp nghịch ngợm trêu ghẹo các bạn trong lớp, chạy  
ra khỏi chỗ, gây mất trật tự  trong giờ  học, giờ nào cũng vậy rất hiếu động đứng 
lên, ngồi xuống, trong giờ Mĩ thuật trèo qua 3, 4 cái bàn để  giật  bài vẽ  của bạn, 
giờ hát nhạc thì “chơi trội” hơn,  khi các bạn hát theo hướng dẫn của cô thì không  
hát, khi cả  lớp im lặng thì hai bạn gõ bàn hát xuyên tạc ....làm cả  lớp buồn cười,  

thế là lại một giờ không nghiêm túc. Hai em là những học trò nghịch và lười học,  
các em đã tham gia những trò gây ồn ào ảnh hưởng đến việc học của các bạn trong 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 21


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

lớp. Tôi dành thời gian trao đổi phân tích. Dần dần hai em đã nhìn nhận được ra 
vấn đề và cũng có được sự thay đổi trong ý thức, các em hòa đồng hơn....Các em đã  
chịu khó ngồi lắng nghe học hơn và vi phạm cũng đã ít hơn trên sổ đầu bài.. Hiện  
nay, những tác động tiêu cực của xã hội đã gây ảnh hưởng rất lớn tới suy nghĩ của 
các em. Xuất phát từ  vai trò trách nhiệm và sự  gắn kết với học sinh đòi hỏi mỗi 
giáo viên chủ nhiệm phải giàu lòng nhân ái, vị tha, kiên trì, nhiệt tình biết tôn trọng  
nhân cách học sinh và được các em tin yêu. Giáo viên chủ  nhiệm cần có uy và có 
sức cảm hóa thuyết phục, có bản lĩnh để xử lí kịp thời các tình huống sư phạm đa  
dạng do học sinh gây ra. Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên kiểm tra theo dõi việc 
thực hiện nội quy của lớp, khen chê kịp thời. Sử  dụng phương pháp giáo dục tình  
cảm trong mọi lúc. Phải lồng ghép giáo dục  ý  thức, kỹ  năng sống cho học sinh 
trong giờ sinh hoạt lớp bằng hình thức kể  chuyện đưa ra một tình huống cho học 
sinh tự  do thảo luận sau đó giáo viên chốt lại vần đề. Tăng cường mối quan hệ 
giữa giáo viên chủ  nhiệm và phụ  huynh để  kịp thời uốn nắn những hành động, 
những biểu hiện bất thường trong lối sống từ   đó cùng nhau đưa ra những biện  
pháp phù hợp.
     Năm học 2018­2019, ở lớp 9A7 lớp tôi chủ nhiệm có em Lê Minh Tuấn thường 
xuyên cúp tiết bỏ giờ đi chơi game, thường xuyên xin tiền và lừa dối gia đình là đi  
học nhưng thực ra em Lê Minh Tuấn không đến lớp, đi theo đội lân nghỉ  học cả 
tháng,đi xe máy, tụ tập bạn bè bên ngoài uống rượu bia, gây sự đánh nhau với học  
inh trong trường,… Tôi đã gặp gỡ và trao đổi với gia đình phụ huynh, đã phân tích 

những sai phạm và hậu quả  của nó và động viên em thay đổi, em đã hứa sẽ  cố 
gắng thay đổi nhưng qua một thời gian em Lê Minh Tuấn vẫn tiếp tục sai phạm và 
ngày càng nặng hơn. Trước tình trạng này tôi đã gặp phụ  huynh tìm hướng giải  
quyết. Phụ huynh đã đề nghị cho em nghỉ học một tuần với danh nghĩa trước lớp là  
bị đuổi học, mặt khác trong thời gian nghỉ học phụ huynh đã cắt đứt các mối quan  
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 22


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

hệ bạn bè của em, bắt em làm việc mỗi ngày, khi gặp những người thân trong gia  
đình và họ  hàng biết em bị  đuổi học mọi người đều trách mắng em, phân tích 
những cái sai của em và hậu quả  khi em bị  đuổi học. Trước áp lực của gia đình,  
người thân, bạn bè em đã cảm thấy ân hận và muốn được sửa chữa và tiếp tục đi 
học lại.. Từ đó trở đi em Lê Minh Tuấn đã thay đổi, không còn cúp tiết, bỏ giờ đi 
chơi game nữa và đã có tiến bộ trong học tập.
Qua điều tra cũng như trao đổi với gia đình của từng học sinh, nguyên nhân 
khiến các em trở thành học sinh cá biệt của lớp là :
– Gia đình lo việc làm ăn , không dành thời gian lo cho con cái, khoán trắng sự giáo 
dục cho nhà trường.
– Ảnh hưởng phim ảnh không lành mạnh, vì tò mò, bị rủ rê từ những thanh niên 
ham chơi, lêu lỏng trong thôn xóm.
– Bị lôi cuốn bởi những phương tiện thông tin đại chúng, những tiêu cực và tệ nạn 
xã hội.
– Bản thân bố mẹ không làm gương cho con cái noi theo
 c. Mối quan hệ giữa các giải pháp , biện pháp
Ngay từ  đầu năm giáo viên cần giáo dục cho học sinh tầm quan trọng của  
việc học,  ý nghĩa của việc học và sự  cần thiết của việc phải đi học chuyên cần.  

Sự quan tâm thường xuyên của người giáo viên chủ nhiệm chính là một biện pháp 
tinh thần hết sức quan trọng để từ đó hạn chế tình trạng bỏ học, học sinh vi phạm 
nội quy trường lớp, chơi bạn xấu, của các em học sinh một cách tốt hơn. Giáo viên 
cần nắm được hoàn cảnh của học sinh từ đó giúp đỡ  những học sinh khó khăn để 
tiếp tục đi học, không để  tình trạng vì gia đình khó khăn mà phải nghỉ  học giữa 
chừng.
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 23


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

­ Quan trọng là phải nắm bắt kịp thời những em có dấu hiệu bỏ  học, tìm hiểu  
nguyên nhân từ đó có những biện pháp ngăn chặn.
­ Nếu học sinh đã nghỉ học quá hai buổi thì giáo viên chủ nhiệm cần gọi điện hoặc  
tới nhà trao đổi với phụ huynh và tìm hiểu lí do nghỉ học.
­ Nếu các em nghỉ học vì lí do gia đình khó khăn thì giáo viên chủ  nhiệm cần huy  
động tập thể lớp giúp đỡ, nếu cần thiết nên tham mưu với Đội và nhà trường để 
có biện pháp giúp đỡ  kịp thời. Hàng ngày ngoài tiết sinh hoạt cuối tuần  giáo viên 
chủ  nhiệm  cũng nên thường xuyên quản lý lớp vào sinh hoạt 15 phút đầu giờ. 
Chính những lúc đó ta phát hiện kịp thời uốn nắn những sai phạm của từng học  
sinh.Trên cơ sở những giải pháp trên bản thân tôi đã mạnh dạn đưa ra một nội qui  
của lớp cộng điểm cho các em thực hiện tốt và trừ  điểm cho các em vi phạm lỗi 
như sau:
Điểm được cộng cho mỗi lần học sinh cho mỗi hoạt động, mỗi lần trong  
ngày:
STT

Nội dung hoạt động

Điểm

1

Phát biểu ý kiến.

+ 5 điểm

2

Tham gia các phong trao do đội tổ chức

+ 5 điểm

Nếu đạt giải nhất, nhì, ba, khiến khích.
3 

4

Các bài kiểm tra đạt điểm 8, 9, 10. 

+ 5 điểm

Bài kiểm tra đạt điểm 7.

+ 3 điểm

Bài kiểm tra đạt điểm 5, 6 .

+ 2 điểm

Phát hiện những hhọc sinh có hành vi xấu 

+ 10 điểm

báo cáo với cô giáo chủ nhiệm.
5

Trong một học kì không vắng học buổi nào.

+ 10 điểm

GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 24


                                              
                                                    SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
     

Điểm trừ cho mỗi lần học sinh vi phạm cho mỗi hoạt động, mỗi lần trong ngày:
Stt

Nội dung vi phạm

Điểm

1 

Vắng mặt không phép.

­ 2 điểm

2

 Cúp tiết, hút thuốc.

­ 5 điểm

3

 Không đồng phục( thiếu khăn quàng bảng 

­ 2 điểm

tên, đi dép lê, quần jean.
4

 Đi xe máy đến trường.

­ 5 điểm

5

Không nghiêm túc trong giờ học.

­ 2 điểm

6

Không chuẩn bị bài làm bài ở nhà.

­ 2 điểm

7

 Không tham gia sinh hoạt tập thể.

­ 2 điểm

8

 Quay cóp  bài khi kiểm tra.

­ 4 điểm

9 

Bài kiểm tra dưới 5 diểm.

­1 điểm

10

Gây hư hỏng tài sản của lớp phải tự đền 

­15 điểm

bù.
11

Tham gia gây gỗ đánh nhau .

­ 10 điểm

Hàng tuần tổ trưởng tổng hợp điểm cho từng học sinh báo cáo trước lớp, vào 
tiết sinh hoạt cuối tháng tổng hợp xếp loại theo từng thứ tự từng em những em có 
nhiều điểm đến em thấp nhất trong tổ. Giáo viên chủ  nhiệm lấy phần tổng hợp  
này làm cơ sơ đánh giá xếp loại hạnh kiểm cho từng học sinh trong tháng, học kỳ 
chính xác. Em nào có tiến bộ tuyên dương khen thưởng kịp thời động viên các em 
làm tốt hơn nữa, em nào chưa tiến bộ giáo viên cùng phối hợp với gia đình và nhà 
trường tìm hướng giải quyết. Bên cạnh những giải pháp là giáo viên chủ  nhiệm 
cũng chủ động đưa ra thêm các phong trào thi đua như" Hoa điểm 10 tặng thầy cô"  
" Tuần học tốt"; để  thực hiện được giáo viên cho học sinh viết bảng cam kết thi  
đua thực hiện Công tác nề nếp. 
GV: Trần Thị Thùy Trang                                                                                                        Trang 25