Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 5-6 tuổi vùng dân tộc thiểu số trường mầm non Hoa Pơ Lang

 Sáng kiến kinh nghiệm 
Đề tài: Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 5­6 
tuổi vùng dân tộc thiểu số trường mầm non Hoa Pơ Lang
I. Phần mở đầu: 
I.1. Lý do chọn đề tài.
Trẻ em là niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của 
mỗi dân tộc. "Trẻ  em hôm nay thế  giới ngày mai".Chăm sóc và giáo dục trẻ 
ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp chăm lo, đào tạo và 
bồi dưỡng thế  hệ  trẻ  trở  thành con người của thế  kỉ  21."Chẳng có một tâm 
hồn nào có thể tỏa bóng yêu thương mà lại không bắt rễ từ một hạt giống đã  
ươm sâu lòng nhân ái''. 
Trong tất cả các hoạt động của trẻ, hoạt động vui chơi giữ vai trò chủ 
đạo, thông qua các trò chơi trẻ  thỏa mãn nhu cầu vui chơi của mình. Hiểu  
được tầm quan trọng của việc tổ chức các trò chơi dân gian là một điều cần 
thiết và rất có ý nghĩa. Trò chơi dân gian được tổ  chức từ  đời này sang đời 
khác và nó cũng là một nguồn di sản quý báu của dân tộc việt nam, được hình  
thành qua những quá trình lao động và sinh hoạt của con người việt xưa.
Qua những trò chơi dân gian nó giúp trẻ  mở  ra thế  giới tuổi thơ  của 
mình sinh động và đẹp hơn. Ở trò chơi ngoài giúp trẻ vui chơi, giải trí mà nó  
còn giúp trẻ  tìm hiểu và khám phá thế  giới xung quanh. Đó chính là bản sắc  
văn hóa của con người việt nam.
Việc đưa trò chơi dân gian vào trường học mang một ý nghĩa thiết thực,  
nó không chỉ góp phần rèn luyện sức khỏe mà còn giúp trẻ  phát triển kĩ năng 
sinh hoạt, làm việc theo nhóm. Tuy nhiên qua quá trình thực hiện, tôi thấy giáo  
viên hiện nay chưa thật sự  chú ý nhiều đến việc tìm kiếm các biện pháp tổ 
chức trò chơi nhân gian phong phú, đa dạng và phù hợp.
Việc tích hợp trò chơi dân gian vào các hoạt động chưa được chú trọng. 
Mặt khác khi tổ chức trò chơi thì giáo viên chưa trang bị cho mình một số thủ 
thuật để  hướng dẫn, tổ  chức nên chưa hấp dẫn trẻ  tham gia chơi, trẻ  chơi  
nhanh chán, một số  trò chơi trẻ  chưa hiểu nội dung và ý nghĩa nên việc tổ 
chức các trò chơi dân gian đạt hiệu quả chưa cao.

Xuất phát từ thực tế trên, bản thân tôi đã trăn trở và mạnh dạn chọn đề 
tài “ Một số  biện pháp tổ  chức trò chơi dân gian cho trẻ  mầm non 5­6 tuổi  
vùng dân tộc thiểu số  trường mầm non Hoa Pơ Lang” để  nghiên cứu. Từ  đó  
1


đúc kết một số biện phát tổ chức cho trẻ có cơ hội tham gia trò chơi dân gian 
một cách lôi cuốn, hấp dẫn và hiệu quả nhất.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
 Mục tiêu:  Nghiên cứu các phương pháp tổ  chức trò chơi dân gian cho  
trẻ mầm non 5­6 tuổi.
  Nhiệm vụ: Tạo cơ  hội cho trẻ  thường xuyên được tham gia trò chơi  
dân gian một cách hấp dẫn, lôi cuốn, có ý nghĩa và hiệu quả nhất.
­ Giúp trẻ mầm non phát triển nhân cách một cách toàn diện
­ Phối hợp với phụ huynh cùng sưu tầm, sáng tác các trò chơi dân gian  
và lời mới cho các bài ca dao, đồng dao.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
  Hoạt động tổ  chức trò chơi dân gian cho trẻ  mầm non 5­6 tuổi vùng 
dân tộc thiểu số
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Một số  biện pháp tô chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non vùng dân 
tộc thiểu số tại lớp lá 1 trường mầm non Hoa Pơ Lang. Năm học 2015­ 2016
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
 

Khi thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp: 
+ Phương pháp lí luận
+ Phương pháp thực tiễn
II. Phần nội dung 
II.1. Cơ sở lý luận

­ Vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mầm non, thông qua hoạt động 
vui chơi trẻ được phát triển nhân cách một cách toàn diện, vì vậy, tổ chức trò 
chơi cho trẻ là một việc cần thiết, đặc biệt là trò chơi dân gian.
­ Trong những năm gần đây xã hội rất quan tâm tới bậc mầm non, đã có  
nhiều chương trình hỗ  trợ  nhằm giúp trẻ  phát triển toàn diện về  mọi mặt  
nhân cách và nhận thức.
­ Nhưng thực tế  hiện nay có rất nhiều trò chơi cho trẻ  em. Không thể 
phủ nhận những trò chơi hiện đại cũng giúp trẻ phát triển nhưng mặt trái lại  
của nó chưa dược kiểm soát chặt chẽ. Những trò chơi dân gian đơn giảm mà 
sinh động, thiết thực, gần gũi, có thể  chơi  ở  mọi lúc, mọi nơi lại không tốn 
kém sẽ tạo cơ hội cho trẻ được vui chơi và phát triển về nhiều mặt.
2


II.2.Thực trạng
Năm học 2015­2016 tôi được phân công chủ  nhiệm lớp lá 1 phân hiệu 
Buôn Dur I: Tổng số học sinh 29, dân tộc 20, nữ: 13, nữ dân tộc: 8. từ những  
điều trên có những thuận lợi và khó khăn như sau: 
a. Thuận lợi­ khó khăn
­ Thuận lợi
+   Được   sự   quan   tâm   của   ban   giám   hiệu   nhà   trường   trong   công   tác 
chuyên môn.
+Bản thân giáo viên có trình độ chuyên môn, nhiệt tình trong công tác.
­ Khó khăn  
+ Đa số cá cháu là dân tộc thiểu số.
+ Nhiều trẻ còn rất nhút nhát, chưa biết thể hiện suy nghĩ bằng lời nói.
+ Giáo viên ít sưu tầm những trò chơi dân gian, ngại tổ  chức cho trẻ 
chơi vì phải chuẩn bị  đồ  dùng. Hơn nữa việc tổ  chức trò chơi tập thể 
với số  lượng lớn trẻ  tham gia dẫn đến khó quản lí trẻ  trong qua trình  

chơi.
+ Trang thiết bị và sân chơi cho trẻ chưa đảm bảo yêu cầu.
+ Nhiều giáo viên chưa thấy được việc lồng ghép trò chơi dân gian vào 
các hoạt động sẽ  tạo hứng thú hơn trong các hoạt động như: làm quen 
với toán, khám phá khoa học…..
+ Phụ huynh ít quan tâm đến trò chơi dân gian vì họ  thiếu thông tin về 
tác dụng của trò chơi đối với sự  phát triển của trẻ. Nhiều phụ  huynh 
nghĩ trò chơi dân gian không còn phù hợp với con em mình, nên hướng 
tới các trò chơi hiện đại.
b. Thành công­ hạn chế
Thành công
+ Trẻ đi học chuyên cần, ngoan ngoãn, lễ phép.
+Trẻ ăn bán trú tại trường nên có thiều thời gian học tập hơn
+ Dạy trẻ theo chương trình mầm non mới.
Hạn chế
  Bên cạnh những thành công, tôi vẫn còn gặp một số  hạn chế  như: 
Nhiều trẻ  là người đồng bào dân tộc thiểu số, khả  năng nói và hiểu Tiếng  
Việt của trẻ còn chưa rõ ràng, nhận thức của trẻ còn hạn chế.
3


c. Mặt mạnh­ mặt yếu.
* Mặt mạnh
­ Được sự quan tâm của ban lãnh đạo nhà trường, nhân viên và đặc biệt  
là sự giúp đỡ của các đồng nghiệp
­ Trẻ có ăn bán trú học tạo điều kiện cho trẻ học 2 buổi trên ngày.
­ Giáo viên yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, khắc phục mọi khó khăn 
trong công tác.
* Mặt yếu
­ Lớp nằm trong địa bàn khó khăn thuộc vùng nông thôn, nhận thức của  

phụ huynh về giáo dục mầm non chưa cao và khả năng nhận thức, ngôn ngữ 
tiếng việt, sự linh hoạt của học sinh có một số hạn chế.
­ Phòng học được xây dựng nhiều năm về trước đã xuống cấp và chưa 
đúng với yêu cầu của phòng giáo dục. Sân chơi còn chưa đảm bảo cho trẻ khi 
tổ chức các trò chơi mang tính chất tĩnh…
­ Đồ  dùng đồ  chơi chưa đủ  số  lượng với số  lượng trẻ  than gia chơi,  
chưa đẹp, chưa bền, chưa hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
Nhận rõ được tầm quan trọng chính vì vậy: 
­Bản thân tôi phải làm tốt công tác tuyên truyền với phụ  huynh và các 
tầng lớp trong xã hội. Sưu tần những trò chơi dân gian mang bản sắc văn hóa 
việt.
­ Làm tốt công tác xây dựng kế  hoạch năm, kế  hoach tháng, kế  hoạch  
chủ đề, kế hoạch tuần, kế hoạch của một ngày tích hợp.
­ Làm tốt công tác giáo viên chủ nhiệm lớp.
­ Luôn nâng cao trình độ chuyên môn – nhận thức chính trị.
­ Luôn có tinh thần đoàn kết, chấp hành mọi chủ trương, chỉ thị, sự điều  
hành   của lãnh đạo, luôn có sự  giao lưu, trao đổi giữa các đồng nghiệp với  
nhau, nhân viên trong trường.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề  về  thực trang mà đề  tài đã đặt 
ra.
­ Xã hội ngày càng đi lên, giáo dục mầm non ngày càng được quan tâm  
nhiều hơn. Không chỉ một đơn vị nào đó mà toàn cả xã hội cùng chung tay góp 
sức vì tương lại của những con người mới. Vì vậy việc tạo môi trường cho 
trẻ học tập là việc rất quan trọng.
4


­   Đã   có   nhiều   chương   trình   dành   cho   trẻ   5   tuổi   chẳng   hạn   như:   “  
Trường học thân thiện – học sinh tích cực”, hay “ Bộ  chuẩn phát triển trẻ  5 

tuổi” dành cho trẻ. Chính vì thế, bản thân tôi phải thường xuyên tham mưu  
với nhà trường và tuyên truyền với với phụ huynh tạo điều kiện thuận lợi cho  
tôi thực hiện đề tài 

      * Về phía giáo viên Mầm non 
   
­ Từ trước đến nay giáo viên chỉ cho trẻ chơi các trò chơi tự do là 
chủ  yếu, hoặc chơi các trò chơi thường khô khan, gò ép, lặp đi lặp lại 
nhiều lần, không theo chủ đề,… nên dễ gây nhàm chán.
  
­ Đồ chơi không gây được hứng thú cho trẻ.
  
­ Giáo viên chưa thật sự tạo môi trường  nhằm kích thích trẻ hứng 
thú  vui chơi.
­ Bản thân tôi khi thực hiện đề  tài này con ít kinh nghiệm, ngoài ra lớp 
nằm ở vùng nông thôn thuộc đồng bào dân tộc thiểu số.

     * Về phía trẻ:  
 
 ­ Trẻ mầm non ngay từ lứa tuổi nhà trẻ, lớp  mầm,  lớp chồi, lớp 
lá đã được làm quen với nhiều môn học khác nhau nhưng  trò chơi dân 
gian với trẻ thì  quả là còn mới mẻ. Trẻ còn ngỡ ngàng chưa hiểu biết 
về trò chơi dân gian.
 
­  Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế: trẻ dễ dàng 
tham gia chơi, nhưng cũng dễ dàng bỏ cuộc.
­ Qua cuộc khảo sát đầu năm kết quả đạt được như sau:
+ Tổng số trẻ được khảo sát : 29
Trẻ yêu thích, hứng  thú tham gia trò chơi dân gian
Hiểu biết về trò chơi dân gian

Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian
Phát triển thể lực
Tinh thần đoàn kết­ ý thức tập thể

10/29 –  34,4%
8/ 29  – 27,5%
5/29   – 17,2%
15/29  –  51,7%
11/29 –   37,9

II.3. Giải pháp, biện pháp: 
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
­ Giúp trẻ  phát triển toàn diện các lĩnh vực: nhận thức, ngôn ngữ, tình 
cảm­ kĩ năng xã hội, thẩm mỹ để  hình thành những yếu tố  đầu tiên về  nhân  
cách , kĩ năng sống .
         ­ Tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân gian.
         ­ Lưu giữ bản sắc văn hóa người việt.
5


     ­ Sử  dụng trong các môn học một cách hấp dẫn, lôi cuốn và hiệu quả 
nhất.
         ­ Giúp giáo viên lên tiết dạy nhẹ nhàng và hấp dẫn hơn .
 ­ Phối hợp với phụ huynh sưu tầm các trò chơi dân gian để các trò chơi 
ngày càng phong phú hơn.
b. Nội dung và cách thực hiện.
Hiểu được tầm quan trọng của đề  tài và trong điều kiện hiện tại của 
đơn vị  tôi cần phải suy nghĩ để  giúp trẻ  hứng thú hơn, để  giúp giáo viên lên  
lớp nhẹ nhàng và có hiệu quả.
Trong quá trình thực hiện đề  tài bản thân tôi đã thực hiện những giải  

pháp như sau:
­ Giải pháp 1: Chuẩn bị  các điều kiện trước khi tổ  chức cho trẻ tham 
gia vào các trò chơi dân gian.
          *Nghiên cứu tài liệu
­ Để  tổ  chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ, tôi đã nghiên cứu kĩ các 
văn bản chỉ  đạo của ngành, tìm hiểu trên mạng internet và ghi chép đầy đủ 
vào sổ nhật kí để làm tư liệu vận dụng vào từng bài dạy cụ thể.
* Người chơi
­ Bất kì một trò chơi nào muốn tiến hành thì phải có người chơi, và  
điều đặc biệt trò chơi dân gian là trò chơi tập thể, vui nhộn đòi hỏi các người  
chơi phải tích cực trong suốt quá trình chơi.
­ Trẻ  mầm non có đặc điểm chơi nhanh chán nên tôi làm công tác tư 
tưởng động viên trẻ  trước khi chơi, gợi ý để  trẻ  khám phá ý nghĩa của trò 
chơi.
* Phổ biến luật chơi, cách chơi
­ Trò chơi dân gian có từ  rất xa xưa, việc hướng dẫn cho trẻ biết cách  
chơi, luật chơi là điều rất quan trọng. Khi phổ biến luật chơi, cách chơi một  
cách ngắn ngọn, rõ ràng, dễ hiểu. Để trẻ dẽ tiếp thu và nắm bắt.
* Chuẩn bị đồ chơi
­ Đồ  chơi chủ yếu là đồ  chơi tự  tạo, chẳng hạn như  trò chơi “Bịt mắt  
bắt dê” thì cần một cái khăn, trò chơi “Ném còn” thì càn có một quả còn……
­ Trò chơi dân gian thường có dị  bản về  cách chơi và luật chơi. Từ  đó 
đồ  chơi sử dụng trong các trò chơi cũng phải linh hoạt thay đổi theo từng địa  
phương, hoàn cảnh cụ  thể. Do vậy giáo viên cũng cần linh hoạt và sáng tạo  
trong các trò chơi để phù hợp với từng lớp học, lứa tuổi của trẻ mà vẫn đảm  
6


bảo luật chơi không ảnh hưởng đến ý nghĩa của trò chơi. Ví dụ như trò chơi‘  
chơi chuyền” que có thể bằng tre, bằng gỗ hay bất cứ que gì thẳng, tròn, nhẵn 

dài khoảng 20 cm. Hòn chuyền có thể là quả  bóng nhỏ  hay hòn sỏi, hay một  
quả gì đó to vừa gọn trong lòng bàn tay trẻ…….
* Địa điểm
­ Việc chuẩn bị địa điểm rất quan trọng có trò chơi chỉ  cần không gian 
nhỏ vì trò chơi ít người và mang tính chất tĩnh.
­ ví dụ: 
+Trò chơi ‘ Kéo cưa lừa xẻ”   chơi ngoài trời hoặc trong nhà, hai trẻ 
ngồi đối diện nhau đưa hai tay ra và cầm vào tay nhau đọc bài đồng dao “ Kéo 
cưa lừa xẻ”để kéo qua kéo lại.
+ Trò chơi “ Vuốt hột nổ’ chơi ngoài trời hoặc trong nhà, hai trẻ  ngồi  
đối diện nhau, đưa hai tay ra vuốt, rồi tay phải bạn này đập vào tay trái bạn 
kia và ngược lại
­ Trò chơi nhiều người tham gia và mang tính chất động, cần khoảng 
không gian rộng.
­ ví dụ:
+ Trò chơi “ Mèo bắt chuột” chọn 2 trẻ, một trẻ  làm mèo và một trẻ 
làm chuột, các bạn còn lại đứng thành vòng tròn và cầm tay nhau khi có hiệu  
lệnh thì trẻ thực hiện chơi.
+ Trò chơi “ Ném còn” có một cột mốc cao 3 m, trên đỉnh cắm một vòng 
tròn( đường kính khoảng 30­ 40 cm) . từ chân cột 2­ 4m thì kẻ vạch mốc. Chia 
người chơi thành 2 đội đứng ở 2 phía cột mốc, sau đó lần lượt từng người 
chơi ném còn qua cột mốc dau đó người chơi phía bên kia ném còn trở lại. Cứ 
tiếp tục như vậy cho đến hết. Ngoài ra còn có nhiều trò chơi như: “ Kéo co”, 

“ Rồng rắn lên mây”, “ Thả đỉa ba ba”, “ Trồng nụ trồng hoa”…
* Thuộc lời ca

­ Hầu hết các trò chơi giân gian đều có lời ca đặc trưng của trò chơi,  
những lời ca ngộ nghĩnh, dễ thuộc…
Nu na nu nống

     Cái tróng nằm trong

Con cóc nhảy ra
                    Con gà ú ụ

    Con ong nằm ngoài

Bà mụ thổi xôi

    Củ khoai chấm mật

Ông tôi nấu chè

       Phật ngồi phật khóc

Tay xòe chân rụt
7


­ Hay “Chi chi chành chành” trẻ hát “ Chi chi chành chành – Cái đanh 

thổi lửa – Con ngựa chết trương – Tam vương ngũ đế…”. Câu hát 
dường như chẳng có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi 
không thể tiến hành

­ Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính 
vì vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian 
trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: Hoạt 
động chiều, hoạt động ngoài trời…Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức 
cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất 

hứng thú và tích cực tham gia chơi.
­ Giải pháp 2: Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi 
mầm non
­ Tổ chức trò chơi dân gian lồng ghép, tích hợp nhằm giúp trẻ  củng cố 
kĩ năng, ngôn ngữ, vận động, tư  duy. Đối với trẻ   ở  mỗi thời kì thì có những 
đặc điểm tâm sinh lí khác nhau, vì vậy khi chon các trò chơi dân gian phải phù  
hợp vớ từng độ tuổi.
+ Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé ( từ 2 đến 4 tuổi ): Khả năng  
chú ý có chủ định còn kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi 
được các trò chơi đơn giản như: “ Lộn cầu vồng”,Chi chi chành chành”, “ Tập 
tầm vông”, “ Nu na nu nống”,…  
+ Với trẻ mẫu giáo nhỡ và lớn ( từ 4 đến 6 tuổi ): Khả năng chú ý có 
chủ định và nhận thức của trẻ đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì 
thế, trẻ có thể chơi được các trò chơi dài hơn và khó hơn.
Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn, tôi thực hiện 
theo các tiêu chí sau:
­ Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.
 
­ Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.
 
­ Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
­Trò chơi mang tính lồng ghép ôn lại bài cũ và làm quen kiến thức mới.
­ Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
 
­ Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
+Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ lớp mẫu 
giáo lá :“Ô ăn quan”, “Trốn tìm”, “Ném còn”,“ Chơi chuyền” … 
­ Ngoài ra có thể tổ chức trò chơi cho nhiều lứa tuổi tùy vào mức độ tổ 
chức.ví dụ trò chơi “ Dung dăng dung dẻ”
+ Trẻ 2­3 tuổi cho trẻ đọc thuộc lời ca kết hợp với vận động tay chân 

nhẹ nhàng:
        “Dung dăng dung dẻ
Đến ngõ nhà trời
Dắt trẻ đi chơi
Lạy cậu lạy mợ
8


Cho cháu về quê
Cho dê đi học
Cho cóc ở nhà

Cho gà bới bếp
Xì xà xì xụp
Ngồi thụp xuống đây”

+ Với trẻ 3­4 tuổi, cho trẻ 5­6 tuổi trẻ nắm tay nhau theo hàng ngang, 
vừa đi vừa đọc lời ca. Chân bước nhẹ nhàng, tay vung theo nhịp lời ca. Khi hát 
đến tiếng “ dung” thì tay vung về phía trước và ngược lại .Cứ như thế cho 
đến cuối bài hát tất cả mọi người ngồi xuống và bắt đầu chơi lại từ đầu.
­Giải pháp 3: Tạo hứng thú cho trẻ tham gia chơi
+ Trò chơi dân gian mang tính vui nhộn, tập thể, trò chơi có luật nhưng 
thoải mái với người chơi và phù hợp với từng lưa tuổi. Vì vậy đây là môi 
trường giáo dục cho trẻ tốt về đức tính tích cực, hòa đồng và cách làm việc 
theo nhóm. Để tạo hứng thú cho trẻ tôi phải chuẩn bị đầy đủ như: Người 
chơi, phổ biến luật chơi, cách chơi, đồ chơi, địa điểm, lời ca….sau đó nhấn 
mạnh ý nghĩa của trò chơi nhằm thu hút trẻ vào trò chơi. Có thể sử dụng một 
số biện pháp thu hút như sau:
+Giới thiệu đồ dùng đồ chơi của trò chơi phải thật đẹp, bắt mắt để trẻ 
tò mò.

+ Giáo viên hướng dẫn rõ ràng, ngắn gọn, gây được sự chú ý của trẻ.
+Trong qua trình chơi giáo viên thường xuyên khen ngợi, động viên trẻ 
để kích thích sự hứng thú của trẻ
+ Khi trẻ chơi thuần thục cần tăng độ khó của trò chơi để trẻ không 
nhàm chám và kích thích ý chí vượt khó của trẻ.
+ Giáo viên nên biết cách tổ chức thi đua giữa các đội để tạo sự hứng 
thú khi chơi.
­Giải pháp 4: Tổ chức trò chơi dân gian phù hợp với từng hoạt động.
­ Tùy theo tính chất động hay tĩnh mà giáo viên lựa chọn xen kẽ các trò 
chơi dân gian cho phù  hợp.
+ Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. 
Vì thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động 
chung được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài 
trời lại giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự 
nhiên và phát triển thể chất, hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng 
thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy, giáo viên 
cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất 
của từng hoạt động, từng chủ đề.
9


­Với hoạt động ngoài trời: Tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo 
viên nên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát 
triển thể lực cho trẻ như: “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “ Nhảy dây”, 
“Nhảy lò cò”, “ Thả đỉa ba ba”…
  
­Với hoạt động góc: Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo 
nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như: “ Ô ăn quan”, “Chơi chuyền”, “Rải 
ranh”, “Chuyền thẻ”, “Kéo cưa lửa xẻ”…
 

 ­Với hoạt động chung và hoạt động chiều ( chủ yếu diễn ra trong 
phòng nhóm ): Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức 
cho trẻ như: “Ô ăn quan”, “Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “Chơi chuyền”, “Chơi 
cờ”, “Vấn đáp”, “Đếm sao”, “ Đọc câu”…
­ Với hoạt động chơi tự do: Là khi trẻ chơi tự do theo ý thích, lúc này 
giáo viên thường đóng vai là người hướng dẫn, động viên, khuyến khích trẻ 
chơi.
­ Với hoạt động khác: Trong các ngày hội giảng, tết trung thu, tổng kết, 
tết thiếu nhi xen kẽ các tiết mục múa hát với những trò chơi dân gian như : 
Kéo co, rồng rắn lên mây.
­ Giải pháp 5: Tạo cơ hộ giúp trẻ phát triển các lĩnh vực.
­ Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo 
viên cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.
Ví dụ:
 
­ Phát triển  thể chất: Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn 
luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ 
phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe 
mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và 
năng động.
Chẳng hạn: 
  
+Với trò chơi “ Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu cuối: “ Xin 
khúc đuôi – Tha hồ thày đuổi”, lập tức trẻ làm “ đuôi” ( đứng sau cùng ) phải 
chạy thật nhanh, nếu không sẽ bị “ thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay người 
khác hoặc lại phải làm “ thầy” để đi đuổi những trẻ khác. 
   
+Trò “ Trồng nụ trồng hoa”, có nhiều nấc chơi nho nhỏ: Từ bàn một, 
bàn hai…đến bàn mười từ một nụ, một hoa…đến tám hoa.Trẻ phải vượt qua 
dần từng nấc, hết nấc này mới đi tiếp nấc sau. Như vậy, trẻ phải dai sức, 

khỏe mạnh, nhanh nhẹn và khéo léo mới có thể tiến dần đến được nấc cuối 
của trò chơi.
  
+Trò “ Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải rất nhanh tay, nhanh 
miệng vì nếu câu cuối bài là “ ù à ù ập” được đọc xong mà trẻ không rút kịp 
tay ra, ngón tay của nó sẽ bị giữ lại, như thế là thua.
 
 ­ Lĩnh vực phát tiển nhận thức khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng 
được các tiêu chí sau:
10


    
+ Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.
    
+ Phát triển ngôn ngữ.
    
+ Cung cấp cho trẻ các kỹ năng như: Kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ 
năng sử dụng đồ dùng, đồ chơi…
   
+ Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.
 Ví dụ:
   
+ Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “ Con ruồi có cánh ­ Đòn gánh có 
mấu – Châu chấu có chân…” đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng 
của một số con vật và đồ vật quen thuộc. hay trò chơi “ Đi chợ” cho trẻ nhận 
biết một số nhóm thực phẩm quen thuộc.
  
 + Những câu thơ ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự 
năng động của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển 

ngược lại:
 Cô đọc lời bài thơ sai                              Trẻ sửa và đọc đúng lời bài thơ\
“Non cao đầy nước                                     “ Non cao đầy mây 
  Đáy biển đầy mây                                       Đáy biển đầy nước
  Dưới đất lắm mây                                       Dưới đất lắm cỏ
  Trên trời lắm cỏ                                         Trên trời lắm mây
  Người thì có mỏ                                        Người thì có miệng
  Chim thì có mồm…”                                 Chim thì có mỏ…”
+“ Chuyền thẻ” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm toán cộng hay trừ. 
Đó là bài tập đếm từ 1 đến 10 của trẻ. Trẻ nhóm các nhóm theo trật tự cao 
dần lên và cộng lại trong phạm vi 10: Bắt đầu từ bàn một “cái mốt, cái mai, 
cái trai, cái hến…” sau đó là nhóm đôi và các nhóm cao hơn “ đôi tôi, đôi 
chị…”, “ba lá đa, ba lá đề…”, “tám quả trám, hai lên chín”…Bài tập đó có thể 
giúp trẻ đếm thành thạo trong phạm vi 10.  
 
­ Phát triển thẩm mĩ: Nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như 
các trò chơi: “ Tập tầm vông” , “ Hát chuyền sỏi”, “Đồng dao chăn trâu xứ 
Quảng”…
­ Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một 
điều cần đặc biệt lưu ý đó là: Phải lựa chọ trò chơi phù hợp với đề tài và chủ  
đề của bài dạy.
Chẳng hạn như:
 ­ Chủ đề “ Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi: “ Đồng dao 
hỏi tuổi xứ Quảng”, “ Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”, “ Bịt mắt bắt dê”, “ 
Phụ đồng ếch”, “ Thi tìm những con vật có từ láy”…
 ­ Chủ đề “ Thế giới thực vật” có thể cho trẻ chơi các trò chơi: 
“ Trồng nụ trồng hoa”, “ Mít mật mít gai”, “ Làm nón mão bằng lá”… 

11

 
­ Chủ đề “ Tết và mùa xuân” là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho 
trẻ các trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ Tết như :“ Ném còn”, “ 
Cướp cờ”, “ Bịt mắt đánh trống”, “ Đẩy gậy”, “ Chơi đu”,“ Múa lân”…  
­ Phát triển tình cảm – kĩ năng xã hội
+ Có thể sử dụng các trò chơi như: Lêu mặt hay trò chơi “ Khuyên dạy”, 
những trò chơi dân gian đồi hỏi sự đoàn kết, phối hợp nhịp nhàng trong 
nhóm. Điều đó có tác dụng giáo dục tình cảm­ kĩ năng xã hội, chẳng hạn 
như bài “ Khuyên dạy”
“Đòi ăn là một

 Đánh lộn là năm

Sợ tắm là chín

 Nói tục là hai

Đái dầm là sáu

Xu nịch là mười

 Khóc dai là ba

Nói láo là bảy

Dạy thì phải nhớ

 Chơi xa là bốn

Mũi dài là tám

Cố nhớ cho chừa”

­ Phát triển ngôn ngữ: giúp trẻ phát triển ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, 
rèn luyện phản xạ nhanh khi giáo tiếp, phát huy được tính dáng tạo, nhanh 
nhẹn của trẻ.
Ví dụ: trò chơi “ Hỏi đáp”
“ Hột gì? Hột đậu

Môi gì? Môi son

  Đậu gì? Đậu ma

Son gì? Son tàu

  Ma gì? Ma da

Tàu gì? Tàu chuối

 Da gì? Da chồn

Chuối gì? Chuối hột

 Chồn gì? Chồn đèn

Hột gì? Hột đậu…

 Đèn gì? Đèn sáp
Sáp gì? Sáp môi

­ Giải pháp 6: Phối hợp với phụ huynh cùng hoạt động cho trẻ chơi trò 
chơi dân gian ở nhà.
+ Giữa nhà trường và phụ huynh phải phối kết hợp với nhau. Vì vậy tôi 
đã nâng cao công tác tuyên truyền về: Ích lợi của trò chơi trong cuộc họp 
đầu năm, trao đổi với phụ  huynh về  khả  năng của trẻ, vận  động phụ 
huynh đóng góp nguyên vật liệu, đồ dùng, sưu tầm những trò chơi bài đồng 
dao, ca dao.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp.
­ Xây dựng kế hoạch, cụ thể rõ ràng.
12


­ Giáo viên có lòng kiên trì, nắm bắt thời cơ thích hợp để tham mưu với  
nhà trường
­ Phối hợp với phụ huynh cho trẻ đi học đều, chuyên cần ngày 2 buổi,  
nắm bắt được những đặc điểm tâm sinh lí của trẻ để có hướng khắc phục và  
lựa chọn cho phù hợp.
­ Biết phối hợp với đồng nhiệp có sự giúp đỡ trong khi thực hiện đề tài.
­ Có đồ dùng đồ chơi phù hợp và đầy đủ.
­ Phải biết sắp xếp khoa học và hợp lí.
­ Không gian lớp học rỗng rãi, thoáng mát.
d.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
- Có mối quan hệ mật thiết với nhau, biện pháp nầy hỗ  trợ  cho biện 
pháp kia.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 
Qua thực tế ở lớp lá 1 trường mầm non Hoa Pơ Lang thuộc xã Dur kmăl 
tôi đã áp dụng một số  biện pháp tổ  chức trò chơi dân gian  ở  vùng đồng bào 
dân tộc thiểu số đã thu được kết quả như sau:
Trẻ yêu thích, hứng  thú tham gia trò chơi dân gian
Hiểu biết về trò chơi dân gian

Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian
Phát triển thể lực
Tinh thần đoàn kết­ ý thức tập thể

29/29–  100%
24/29  – 83 %
24/29  – 83 %
29/29 –  100 %
29/29–   100 %

Trẻ  đã yêu thích những trò chơi dân gian, hứng thú tham gia. Sự  hiểu  
biết của trẻ  về các trò chơi nâng lên rõ rệt, những trò chơi dễ  và quen thuộc  
trẻ có khả năng tự tổ chức chơi. Và một điều là khi tham gia vào các trò chơi 
thể lực của trẻ phát triển như: Trẻ khỏe mạnh, linh hoạt hơn….. Khi trẻ tham  
gia vào hoạt động tập thể sẽ  làm cho trẻ có ý thức hơn, trẻ hoạt động nhóm 
tốt hơn, cá nhân trẻ phát triển mạnh.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn 
đề nghiên cứu
 

­Tất cả trẻ rất hứng thú và yêu thích các trò chơi dân gian. Trẻ 

thuộc nhiều lời ca, đa số trẻ mạnh dạn, tự tin và rất linh hoạt.
 
­Trẻ được mở rộng kiến thức và có thêm rất nhiều hiểu biết về 
các trò chơi dân gian, các phong tục truyền thống của dân tộc.
  
­Trẻ đã biết tự tổ chức chơi các trò chơi dân gian với các bạn trong 
lớp.
13

 
­Qua việc thường xuyên được tham gia vào các trò chơi dân gian, 
nhận thức và thể lực của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ 
nhanh nhẹn, năng động, tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi 
người.
  
­Trò chơi dân gian còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với 
nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
­ Giáo viên linh động, sáng tạo, tiết dạy nhẹ nhàng, thoải mái, biết 
vận dụng nhiều lời ca khi tổ chức các hoạt động hằng ngày cho trẻ.
­ Nhiều phụ huynh rất quan tâm đến việc học tập của con em 
mình, tích cực góp các nguyên vật liệu sẵn có, thường xuyên trao đổi 
phối hợp với giáo viên để giáo dục trẻ. 
III. Phần kết luận, kiến nghị 
III.1. Kết luận: 

Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự  phát triển 
toàn diện của trẻ nhỏ. Trò chơi dân gian vừa giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu  
vui chơi, vừa góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng 
cường thể  lực cho trẻ, giúp trẻ  trở  thành những người lao động tài giỏi 
trong tương lai, nhất là những trẻ chơi một cách hăng hái, hoạt động nổi  
bật trong khi chơi thường cũng chính là những đứa trẻ  thông minh, tháo 
vát và biết tổ chức trong cuộc sống
Từ  những việc làm trên bản thân tôi rút ra được những biên pháp cho  
thực hiện đề tài như sau.
     ­ Những hoạt động của trẻ không còn nặng nề, luôn hấp dẫn trẻ tạo sự 
hài hòa cân đối.
    ­ Giáo viên nhiệt tình tìm tòi có nhiều hình thức tổ chức linh động.

     ­ Phụ huynh thường xuyên trao đổi với giáo viên để  nắm bắt tình hình 
trẻ ở nhà.
III.2. Kiến nghị: 
­ Nhà trường thường xuyên duy trì tổ chức các hội thi “Bé với trò chơi dân  
gian” để cho trẻ có sự giao lưu với nhau.
­ Có sân chơi thoán mát, rộng rãi, an toàn cho trẻ.
Dur kmăl, ngày 15 tháng 12 năm 2015
                                    Người viết
14


                                      Dương Thị Thảo
VI. Nhận xét của hội đồng đồng kiến.
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
                                                                        Chủ tịch hội đồng sáng kiến

Tài liệu tham khảo

Stt
1

Tên sách

Tên tác giả

Hướng dẫn thực hiện chương trình 
giáo dục mầm non

Tiến sĩ: Trần Thị Ngọc Trâm
Tiến sĩ: Lê Thu Hương
Phó giáo sư tiến sĩ: Lê Thị Ánh 
Tuyết

2

Hướng dẫn tổ chức các trò chơi dân 
gian cho trẻ mầm non

Mục lục

Trung tâm nghiên cứu chiến 
lược và phát triển chương trình 
giáo dục mầm non.

 
15

 

16