Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An toàn điện” môn công nghệ 8
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.06 MB, 25 trang )
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xu thế đổi mới và đẩy mạnh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước, nền kinh tế, xã hội của nước ta trong những năm gần đây ngày càng
phát triển với tốc độ cao. Nước ta cũng đạt được nhiều tiến bộ trong công cuộc
điện khí hóa phục vụ đời sống và sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, góp
phần nâng cao và cải thiện chất lượng cuộc sống của nhân dân. Nguồn cung cấp
trên lưới điện quốc gia ngày càng phát triển. Nhiều làng quê vùng sâu, vùng xa nay
đã có điện về thắp sáng, phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Nhờ điện năng, năng suất lao động được nâng cao góp phần cải thiện đời
sống, lao động chân tay dần dần đã được thay thế bằng máy móc, thúc đẩy sự phát
triển khoa học kỹ thuật. Cho đến thời điểm này, đa số hộ dân của cả nước đã
được sử dụng điện từ điện lưới quốc gia.
Điện thực sự đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Song điện cũng chính là nguyên nhân tiềm ẩn gây tai nạn nguy hiểm, nếu sơ ý
hoặc thiếu hiểu biết khi tiếp xúc với điện sẽ bị tai nạn rất thương tâm kể cả đối
với người sản xuất ra điện cũng như đối với người sử dụng nó. Thế nhưng, điều
đáng quan tâm là trình độ hiểu biết về điện của nhiều người lại không tỷ lệ thuận
với tốc độ điện khí hóa, với đà phát triển của khoa học, công nghệ. Do vậy, tình
trạng sử dụng điện tùy tiện, bất cẩn, chủ quan gây nên những hậu quả đáng tiếc
cũng ngày càng tăng.
Như vậy, công tác tuyên truyền huấn luyện về an toàn điện trong sử
dụng điện cho mọi tầng lớp nhân dân cũng phải được coi trọng vì hiện nay việc
sử dụng điện ngày càng trở nên thông dụng. Do đó, dạy an toàn điện cho học sinh
Trung học cơ sở có tầm quan trọng đặc biệt không thể thiếu đối với học sinh khi
học kỹ thuật điện của chương trình công nghệ lớp 8. Bởi vì, khi các em học sinh
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 1
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
đã hiểu rõ rằng: Sử dụng điện phải đảm bảo an toàn và đúng mục đích thì mới
phòng và tránh được những tai nạn nguy hiểm do điện gây ra ngoài ý muốn. Từ đó
bản thân các em sẽ có ý thức hơn khi sử dụng điện trong học tập cũng như trong
sinh hoạt hàng ngày. Song song với việc bản thân mình biết áp dụng các biện
pháp sử dụng điện an toàn và đúng mục đích thì các em học sinh còn là lực lượng
rộng lớn tuyên truyền và thúc đẩy việc sử dụng điện an toàn và tiết kiệm cho gia
đình, người thân, bạn bè và nhân dân nơi cư trú. Nếu được như vậy, tôi nghĩ rằng
tình trạng tai nạn do điện gây ra sẽ giảm và đồng thời sẽ giảm kinh phí trong việc
điều trị những thương tật do tai nan điện gây ra. Qua những phân tích trên, tôi
mạnh dạn chọn đề tài này: “Một vài kinh nghiệm Giáo dục ý thức sử dụng
điện an toàn thông qua các bài học an toàn điện môn công nghệ 8”.
2. Mục tiêu , nhiệm vụ của đề tài:
Mục tiêu:
Đề tài nhằm khẳng định việc giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn là cần
thiết. Nó trang bị cho học sinh ý thức bảo vệ tính mạng, tài sản của gia đình, của
người thân các em và cho toàn xã hội khi sử dụng điện năng. Từ đó giúp học sinh
nắm vững những kiến thức cơ bản về an toàn điện, biết vận dụng vào cuộc sống
đồng thời biết hướng dẫn và tuyên truyền, vận động mọi người xung quanh có ý
thức sử dụng điện an toàn và hợp lý.
Nhiệm vụ:
Đề tài Giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An toàn
điện” trong môn công nghệ lớp 8. Giúp các em biết được sự nguy hiểm của dòng
điện đối với con người và tài sản, qua đó ý thức được việc sử dụng điện an toàn
trong sinh hoạt nhằm bảo đảm an toàn cho con người và tài sản. Từ đó có ý thức
tuyên truyền cho gia đình bạn bè và mọi người cùng biết bảo vệ bản thân trong
việc sử dụng điện trong sinh hoạt và sản xuất.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 2
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Những tác hại của dòng điện đối với cơ thể người, các nguyên nhân gây tai
nạn điện Các biện pháp giúp các em sử dụng điện an toàn thông qua chương an
toàn điện môn công nghệ lớp 8.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu về an toàn trong sử dụng điện thông qua
chương an toàn điện môn công nghệ lớp 8, các em học sinh khối 8 trên địa bàn xã
Quảng Điền – KrôngAna – ĐakLak.
5. phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
Đọc tài liệu để hệ thống hóa lý luận làm cơ sở cho nghiên cứu thực tế.
Phương pháp điều tra viết.
Làm một số trắc nghiệm
Phương pháp quan sát đàm thoại.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
PHẦN II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận:
Điện năng là động lực cho sự phát triển tự động hóa sản xuất và nâng cao
đời sống con người. Điện rất cần cho sản xuất và đời sống con người, vì các tác
dụng của dòng điện đều được ứng dụng vào khoa học kỹ thuật. Nhất là trong thời
đại văn minh, khi mà những máy móc vật dụng con người sử dụng hàng ngày đề
cần phải có điện. Cuộc sống con người và sản suất ngày nay gần như phụ thuộc
vào điện, nếu vì một lý do gì đó mà mất điện thì mọi sinh hoạt của con người
cũng như việc sản xuất chắc chắn đều bị ngưng trệ, sản phẩm bị đình đốn, có thể
nói rằng chúng ta “sống chung với điện”
Ngay khi sản xuất ra điện, khoa học cũng đã phân tích đầy đủ các tác dụng
của dòng điện và đồng thời cũng phân tích các tác hại của dòng điện là rất nguy
hiểm khi đi qua cơ thể người. Với mạng điện hạ áp, con người có thể bị nguy
hiểm bởi hồ quang hay do điện giật. Với mạng điện cao áp, ngoài những nguy
hiểm trên, con người có thể bị phóng điện qua không khí khi đến quá gần các bộ
phận mang điện cao áp gây bỏng, làm chết người.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 3
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Thực tế cho thấy phần lớn tai nạn về điện là do chạm phải vật mang điện,
dẫn điện hoặc do vật có điện áp xuất hiện bất ngờ, những tai nạn điện này xãy ra
thường do người sử dụng điện coi thường, không thực hiện các biện pháp an toàn
khi sử dụng và sửa chữa điện. So với các tai nạn khác thì tai nạn điện cũng thuộc
loại nguy cơ cao, có thể gây chết người trong thời gian rất ngắn và điều nguy
hiểm nhất là người bị tai nạn điện không cảm nhận được mối nguy hiểm đe dọa
mình.
Theo pháp lệnh “Bảo hộ lao động” quy định mọi người tiếp xúc với dụng
cụ, thiết bị điện đều phải được tổ chức học tập, huấn luyện chu đáo về an toàn
điện. Ngoài ra việc tổ chức các lớp dạy nghề, phát triển các dịch vụ sửa chữa lắp
đặt điện ở các khu vực nông thôn, đặc biệt vùng sâu vùng xa, những nơi có điện
cũng rất cần thiết.
Chính vì vậy thông qua chương An toàn điện của môn công nghệ lớp 8 để
giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn là rất thực tế và cần thiết.
2. Thực trạng:
Theo thống kê của Bộ lao động thương binh xã hội Việt Nam số vụ tai nạn
do điện gây ra trong những năm gần đây như sau:
Năm 2015 tai nạn điện gây chết người trên toàn quốc chiếm 18.9% trên tổng
số người chết vì tai nạn lao động.
6 tháng đầu năm 2016 tai nạn điện gây chết người trên toàn quốc chiếm
18,1% trên tổng số người chết vì tai nạn lao động.
Những tai nạn điện thường xảy ra là do hồ quang điện gây bỏng và do dòng
điện truyền qua cơ thể người (điện giật). Các trường hợp chấn thương nặng hoặc
tử vong khi sử dụng điện năng là rất nhiều, phần lớn là do bị điện giật:
+ 76,4% tai nạn xảy ra ở điện áp dưới 1000V
+ 23,6% tai nạn xảy ra ở điện áp trên 1000V
Khi phân loại các nạn nhân tai nạn do điện giật thấy rằng:
+ Những nạn nhân làm việc trong ngành điện bị điện giật chiếm: 42,2%
+ Những nạn nhân không có chuyên môn về điện bị điện giật chiếm: 57,8%
Khi phân loại nạn nhân bị điện giật theo nguyên nhân thấy rằng:
+ Tai nạn do chạm trực tiếp vào vật mang điện hay các phần có dòng điện
chạy qua chiếm 55,9% trong đó:
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 4
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Chạm vào dây dẫn điện không phải do yêu cầu công việc phải tiếp xúc với
dây dẫn điện chiếm : 30,6%
Chạm vào dây dẫn điện do yêu cầu công việc phải tiếp xúc với dây dẫn điện
chiếm 1,7%
Đóng nhầm điện lúc đang sửa chữa kiểm tra hệ thống mấy móc và thiết bị
điện chiếm; 23,6%.
Tai nạn do chạm vào các bộ phận bằng kim loại của thiết bị có mang điện
áp chiếm 22,8% trong đó :
Thiết bị có nối đất chiếm : 0,6%
Thiết bị không có nối đất chiếm: 22,2%
Tai nạn do chạm phải vật không phải là kim loại có mang điện áp ( tường,
nền nhà các vật cách điện) chiếm 20,1% trong đó:
Bị chấn thương do hồ quang lúc thao tác đóng ngắt mạch điện hoặc thiết bị
điện chiếm; 1,12%
Bị chấn thương do cường độ điện trường cao ở môi trường hay trạm biến
áp cao áp, siêu cao áp chiếm: 0,08%
Như vậy phần lớn các trường hợp bị tai nạn về điện là do chạm phải vật
mang điện, dẫn điện hoặc do vật có điện áp xuất hiện bất ngờ, những tai nạn này
thường xảy ra đối với những người không có chuyên môn và xảy ra ở các mạng
điện có điện áp thấp (380V/220V, 220V/127V).
Qua số liệu trên cho thấy tai nạn điện là tai nạn nguy hiểm, có nguy cơ chết
người cao và cần được phòng tránh. Làm sao tránh được những tai nạn điện trong
khi có thể nói rằng: “Chúng ta sống chung với điện”?
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a) Mục tiêu của giải pháp:
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 5
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Tình trạng tai nạn điện gây ra những hậu quả đáng tiếc ngày càng nhiều và
mức độ ngày càng trở nên trầm trọng thì việc tìm ra các giải pháp nhằn giáo dục ý
thức sử dụng điện an toàn và trang bị những kiến thức cơ bản để bảo đảm an toàn
trong sử dụng điện là vô cùng cần thiết. Các giải pháp đưa ra nhằm phân tích cụ
thể các tác hại và những nguyên nhân mà con người có thể bị tai nạn do điện gây
ra, đồng thời trang bị những kiến thức cơ bản trong việc xử lý, ứng phó và cứu
người khi có tai nạn điện xãy ra. Từ đó giúp người sử dụng ý thức được việc sử
dụng điện cho an toàn, để tránh những hậu quả đáng tiếc.
b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:
Để giảm thiểu các tai nạn về điện đối với người sử dụng và bảo vệ tài sản
thì việc hiểu cơ bản các tác hại của dòng điện đối với con người và các biện pháp
an toàn khi sử dụng và sửa chữa điện chúng ta cần phải biết:
Thứ nhất: Tác hại của dòng điện khi đi qua cơ thể của con người:
Như chúng ta đã biết dòng điện có các tác dụng như: Tác dụng nhiệt, tác
dụng từ, tác dụng hóa học, tác dụng quang, tác dụng sinh lý…Vậy khi dòng điện đi
qua cơ thể người có tác dụng sinh lý như sau:
Dòng diện tác dụng vào hệ thần kinh trung ương: Gây rối loạn hoạt
động của hệ hô hấp, hệ tuần hoàn. Người bị điện giật nhẹ thường thở hổn hển,
tim đập nhanh, trường hợp nặng trước hết là phổi sau đó đến tim ngừng đập, nạn
nhân chết trong tình trạng ngạt.
Dòng điện tác dụng vào cơ bắp: Hồ quang điện phát sinh khi có sự cố
gây bỏng cho người, gây thương tích ngoài da có khi phá hoại cả phần mềm gân
và xương.
Mức độ của dòng điện khi đi qua cơ thề người:
Dòng điện xoay chiều tần số 50Hz có trị số 10mA được coi là dòng điện giới
hạn bắt đầu nguy hiểm đối với cơ thể con người.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 6
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Dòng
(mA)
điện
TÁC HẠI ĐỐI VỚI CƠ THỂ CON NGƯỜI
Xoay chiều (50 60Hz)
Một chiều
0,6 1,5 Băt đầu có cảm giác ngón tay run Không có cảm giác gì
nhẹ
2 – 3 Ngón tay b
ị giật mạnh
Không có cảm giác gì
5 – 10 Bàn tay bị giật mạnh
Ngứa, cảm thấy
12 – 15 Khó rút tay khỏi điện cực, xương nóng.
Nóng tăng lên
bàn tay,cánh tay cảm thấy đau nhiều.
Trạng thái này có thể chịu được từ 5
_10 giây.
20 – 25 Tay tê liệt ngay không thể rút khỏi Càng nóng hơn. Băp
điện cực. Rất đau, khó thở.Trạng thịt tay hơi bị co giật
thái này chịu được 5 giây trở lại.
Tê liệt hô hấp. Băt đầu rung các Cảm thấy rất
tâm thất.
nóng,băp thịt tay co
giật, khó thở. Tê liệt
hô hấp
91 100 Tê liệt hô hấp. Khi kéo dài 3 giây và Tê liệt hô hấp
hơn thì tâm thất rung mạnh. Tê liệt
tim.
5080
Đường đi của dòng điện qua cơ thể người:
Bất cứ bộ phận nào của cơ thể khi dòng điện đi qua đều nguy hiểm, nhưng
tỷ lệ dòng điện qua tim quyết định mức độ nguy hiểm hơn đối với con người.
Mức độ nguy hiểm nhất là khi dòng điện đi vào đầu rồi đi từ đầu qua tay xuống
đất. Dòng điện đi từ chân này qua chân kia xuống đất ít nguy hiểm hơn.
Đường đi của dòng
điện
Tỷ lệ dòng điện qua Tỷ lệ nạn nhân bị bất tỉnh
tim
(%)
Tay qua tay
3,3
83
Tay phải qua chân
3,7
80
Tay trái qua chân
6,7
87
Đầu qua chân
6,8
88
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 7
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Đầu qua tay
7,0
92
Chân qua chân
0,4
15
Thời gian dòng điện qua cơ thể:
Thời gian càng dài, lớp da bị phá hủy trở nên dẫn điện mạnh hơn, rối loạn
hoạt động chức năng của hệ thần kinh càng tăng nên mức độ nguy hiểm càng tăng.
Tần số của dòng điện qua người:
Khi tần số của dòng điện qua người càng lớn thì điện kháng của người càng
giảm và dòng điện sẽ tăng lên. Vì vậy mức độ nguy hiểm sẽ tăng theo tần số của
dòng điện.
Trong thực tế, mức độ nguy hiểm của dòng điện sẽ tăng trong khoảng tần
số từ 50Hz đến 60 Hz. Khi tần số lớn mức độ nguy hiểm sẽ lớn hơn và ngược lại.
Điên áp an toàn.
Điện trở thân người không phải là hằng số mà phụ thuộc vào hàng loạt
các yếu tố như tình trạng sức khoẻ, mức độ mồ hôi, môi trường làm việc…
mức độ nguy hiểm càng cao khi:
+ Da ẩm, bẩn hoặc mất lớp da ngoài,
+ Diện tích tiếp xúc với vật mang điện tăng.
+ Tiếp xúc với điện áp cao.
Lấy mức dòng điện 20mA (là dòng điện làm cho con người không thể tách ra
khỏi nguồn điện) làm cơ sở để tính điện áp an toàn :
Vùng ít nguy hiểm: Khô ráo, độ ẩm tháp, không có bụi dẫn điện, điện áp an
toàn là 65V.
Vùng nguy hiểm: Độ ẩm không khí thấp hơn 75%, sàn nhà nền nhà ẩm
ướt ... điện áp an toàn là 36V.
Vùng đặc biệt nguy hiểm : Thật ẩm, có bụi dẫn điện, tiếp xúc trực
tiếp sàn kim loại... điện áp an toàn là 12V.
Điện áp bước:
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 8
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Điện áp bước là điện áp giữa hai chân người khi đứng gần điểm có điện thế
cao như cọc tiếp đất làm việc của máy biến áp, dây điện cao áp (có điện) rơi
xuống đất…Khi đi vào vùng có điện áp bước thì có thể bị tai nạn điện. Vì vậy, khi
dây dẫn có điện rơi xuống đất, cần phải cắt điện trên đường dây, đồng thời cấm
người và gia súc đến gần khu vực đó (bán kính 20m tính từ điểm dây dẫn chạm
đất).
Qua phân tích trên chúng ta thấy rằng nếu sử dụng điện, sữa chữa điện và
nhất là sử dụng điện không đúng cách, sử dụng điện sai mục đích sẽ dẫn đến
những hậu quả rất nghiêm trọng và nặng nề hơn hết là có thể gây nguy hiểm đến
sức khỏe và tính mạng con người.
Thứ 2: Các giải pháp an toàn điện
Kiểm tra cách điện của thiết bị điện:
Khi chế tạo các thiết bị dùng điện, người ta đã chú ý đến độ cách điện giữa
các phần mang điện với vỏ để đảm bảo an toàn cho người dùng điện và thiết bị.
Tuy nhiên có những trường hợp phần cách điện bị rò, sự cách điện bị giảm do
những nguyên nhân sau:
Do thiết bị quá cũ.
Phần cách điện bị già hóa, hư hỏng.
Làm việc quá áp.
Đồ dùng điện đã lâu không sử dụng.
Vậy việc kiểm tra độ cách điện trước khi vận hành, kiểm tra độ cách điện
định kỳ cho máy móc, thiết bị điện là rất cần thiết.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn 9
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Kiểm tra điện rò ra võ thiết bị
Dùng dây dẫn điện đúng mục đích:
Không được dùng dây dẫn điện vào những mục đích khác ngoài mục đích
dẫn điện. Không được dùng dây dẫn điện để phơi quần áo, chăn màn…
Phơi quần áo trên dây dẫn điện
Dùng rào chắn, biển báo:
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
10
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Ở gần những nơi có điện áp nguy hiểm như trụ điện cao thế phải có các
biển báo như: “ Cấm trèo, nguy hiểm chết người”; “ Cấm vào, điện cao thế nguy
hiểm chết người”. Khi cần sửa chữa điện, nên có biển báo: “ Cắt điện, đang sửa
chữa”.
Biển báo và rào chắn an toàn
Phương pháp phòng hộ cá nhân:
Để đảm bảo an toàn khi làm việc với thiết bị mang điện, nên dùng các
phương tiện phòng hộ cá nhân như: Bút thử điện cao thế, bút thử điện hạ thế, kìm
cách điện, ủng, găng tay cao su… trong khi sửa chữa điện.
Dụng cụ phòng hộ cá nhân khi sửa chữa điện
Nối đất các thiết bị, đồ dùng điện:
Với các đồ dùng điện như: Máy giặt, tủ lạnh, mô tơ… phải thực hiện nối
đất vỏ máy để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
11
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Nối đất bảo vệ rò điện ra võ cho thiết bị
3. Phương pháp cứu người bị tai nạn điện
Tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện :
a) Nếu cắt được nguồn điện : Đây là trường hợp thuận lợi nhất nhưng phải
bảo đảm nhanh chóng, chính xác.
b) Nếu không cắt được nguồn điện:
Ở mạng hạ thế: Tìm các vật dụng cách điện như gỗ khô, đi dép, ủng cao
su, lót tay bằng vải khô... tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện.
Ở mạng cao thế: Phải có biện pháp an toàn, hoặc làm ngắn mạch bằng vật
dẫn điện và khẩn trương báo cho trạm điện hoặc chi nhánh điện cắt điện từ các
cầu dao trước, sau đó mới được tới gần nạn nhân và tiến hành sơ cứu.
Cấp cứu nạn nhân:
Căn cứ hiện tượng cụ thể của nạn nhân mà có biện pháp cấp cứu :
Tách nạn nhân ra khỏi nơi chạm điện một cách nhanh chóng và an toàn cho
người cấp cứu nạn nhân, ( sơ cứu nạn nhân, đưa nạn nhân đến trạm y tế gần
nhất).
Nếu nạn nhân bị ngất; Để nạn nhân nơi thoáng, nới áo quần, cho ngửi
Amoniac.
Nếu nạn nhân ngừng thở, tim ngừng đập: Phải tìm mọi cách hô hấp và làm
cho tim nạn nhân đập trở lại, trường hợp này nạn nhân phải được cứu chữa
ngay, càng nhanh càng nhiều hy vọng cứu sống.
Cấp cứu thường dùng một trong các phương pháp như: Phương pháp hô
hấp sấp, phương pháp hô hấp ngửa, hà hơi thổi ngạt.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
12
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Do hiểu rõ các tác hại của dòng điện với cơ thể người, mức nguy hiểm nếu
dùng điện không đảm bảo an toàn và sử dụng điện không đúng mục đích. Chính vì
vậy, cho nên tôi rất coi trọng việc bồi dưỡng kiến thức an toàn điện cho người sử
dụng điện, đây là việc làm rất cần thiết trong tình hình hiện nay.
Bài học dưới đây là những nội dung cơ bản trang bị cho các em kiến thức về
an toàn điện.
CHƯƠNG VI : AN TOÀN ĐIỆN
Tiêt 33
́ : AN TOÀN ĐIỆN
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
Hiểu được nguyên nhân xãy ra tai nạn điện, sự nguy hiểm của dòng điện
đối với cơ thể người.
Biết được một số biện pháp an toàn điện trong sx và đời sống
2. Kỹ năng:
Rèn kĩ năng tư duy,quan sát, phân tích hình ảnh.
3. Thái độ
Có ý thức thực hiện an toàn điện trong sx và đời sống.
* Giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả(HĐ2)
B.CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Xem nội dung bài dạy, nghiên cứu tài liệu, tranh ảnh.
2. Học sinh : Đối với mỗi nhóm hs:
Tranh ảnh về các nguyên nhân gây tai nạn điện.
Tranh ảnh về một số biện pháp an toàn điện trong sử dụng và sữa chữa
điện.
Một số dụng cụ bảo vệ an toàn điện.
C.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ :
Chức năng của các nhà máy nhiệt điện, thuỷ điện và nhà máy điện nguyên
tử là gì ?
Chức năng của đường dây dẫn điện là gì ? điện năng có vai trò gì trong sx và đời
sống ?
3. Bài mới
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
13
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Điện năng rất cần thiết trong sản xuất và đời sống nhưng cũng có thể gây
nguy hiểm cho con người. Vậy nguyên nhân gây tai nạn điện là gì ? Chúng ta cần
làm gì để phòng tránh tai nạn đó ?
Hoat đông 1
̣
̣
: Tim hiêu cac nguyên nhân gây ra tai nan điên
̀
̉
́
̣
̣
Em hãy cho biết tai nạn điện
I. Vì sao xảy ra tai nạn điện ?
thường xảy ra do những nguyên nhân
Tai nạn điện thường xãy ra do
nào ?
các nguyên nhân:
1. Do chạm trực tiếp vào vật mang
điện:
2. Do vi phạm khoảng cách an
toàn đối với lưới điện cao áp và trạm
biến áp.
3. Do đến gần dây dẫn có điện bị
Yêu cầu hs quan sát vào h33.1sgk
em hãy điền chữ a,b,c vào chỗ (…) cho đứt rơi xuống đất.
+ Chạm trực tiếp vào dây dẫn
thích hợp.
điện trần không bọc cách điện hoặc
day dẫn hở cách điện
+ Sử dụng các đồ dùng điện bị rò
điện ra vỏ
+ Sửa chữa điện không cắt nguồn
Khi ta đến gần đường dây cao áp điện, không sử dụng dụng cụ bảo vệ an
và trạm biến áp có nguy hiểm không ? toàn điện
vì sao ?
Có, vì có thể bị phóng điện từ
dây điện cao áp qua đường không khí
Yêu cầu hs quan sát bảng 33.1 đến người, gây chết người.
Gv giới thiệu khoảng cách an toàn lưới
Hs quan sát h33.1sgk.
điện cao áp.
Khi có dây điện bị đứt rơi xuống
Không.
đất ta có nên lại gần không ?
Vậy khi thấy dây điện bị đứt, rơi
Phải báo ngay cho trạm quản lí
xuống đất em phải làm gì ?
điện gần đó.
* Giáo dục sử dụng năng lượng
tiết kiệm và hiệu quả:
Trong các nguyên nhân trên,
nguyên nhân nào gây tổn thất năng
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
14
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
lượng điện nhiều?
GV kết luận: dây dẫn bị đứt
Hoat đông 2
̣
̣
: Tim hiêu cac biên phap an toan điên
̀
̉
́
̣
́
̀
̣ :
II. Một số biện pháp an toàn
điện
1. Một số biện pháp an toàn khi
Yêu cầu hs quan sát h33.4 sgk. sử dụng điện.
Em hãy điền chữ a,b,c,d vào chỗ … cho
Thực hiện tốt cách điện dây dẫn
đúng.
điện.(a)
Kiểm tra cách điện của đồ dùng
điện.(c)
Thực hiện nối đất các thiết bị,
đồ dùng điện.(b)
Không vi phạm khoảng cách an
Trước khi sửa chữa điện ta phải toàn đối với lưới điện cao áp và trạm
biến áp.(d)
làm gì ?
2.Một số biện pháp an toàn điện
Khi sửa chữa điện những dụng
cụ sửa chữa phải như thế nào ?
khi sửa chữa điện.
Gv giới thiệu một số dụng cụ an
Trước khi sửa chữa điện phải
toàn điện.
ngắt nguồn điện.
* Giáo dục sử dụng năng lượng
Dụng cụ sữa chữa điện phải
tiết kiệm và hiệu quả
đảm bảo an toàn điện cho người sử
Nếu chúng ta sử dụng quá tải với dụng.
lưới điện thì hiện tượng gì sẽ xảy ra?
> Cần phải sử dụng điện năng
một cách hợp lí, hạn chế sử dụng
Điện áp bị giảm, không đảm bảo
những giờ cao điểm.
được hiệu suất của các thiết bị (đèn tối,
công suất máy điện giảm) lãng phí điện
năng.
4. Hương dân vê nha
́
̃ ̀
̀ :
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
15
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Hs đọc phần ghi nhớ, trả lời câu hỏi sgk.
Nhận xét tiết học.
Học bài
Chuẩn bị bài mới : “Dụng cụ bảo vệ an toàn điện và cứu người bị tai
nạn điện”
5. Rút kinh nghiệm:
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
16
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Tiêt 34
́ : Thực Hành
DỤNG CỤ BẢO VỆ AN TOÀN ĐIỆN
CỨU NGƯỜI BỊ TAI NẠN ĐIỆN
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
Hiểu được công dụng, cấu tạo của một số dụng cụ bảo vệ an toàn điện
Biết cách tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện một cách an toàn.
Sơ cứu nạn nhân kịp thời và đúng phương pháp.
2. Kỹ năng:
Rèn kĩ năng tư duy,quan sát, phân tích hình ảnh.
3. Thái độ
Có ý thức thực hiện các nguyên tắc an toàn điện trong khi sử dụng và sửa
chữa. Có ý thức nghiêm túc trong khi học tập.
B. CHUẨN BỊ
Dung cụ : bút thử điện, kìm điện, tua vít.
Vật liệu : găng tay cao su
Hs chuẩn bị báo cáo thực hành.
C.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài mới
Để tránh tai nạn điện xảy ra chúng ta phải biết sử dụng các dụng cụ bảo vệ
an toàn điện.
Hoat ddoong 1
̣
: Tìm hiểu các dụng cụ bảo vệ an toàn điện.
Gv chia nhóm học sinh:
Hs thảo luận nhóm.
Kìm điện, bút thử điện, phích
Hãy nêu một số ví dụ về những
bộ phận được làm bằng vật liệu cách cắm, tay nắm bàn ủi điện, vỏ nồi cơm
điện,..
điện trong những đồ dùng điện.
Gv cho Hs tìm hiểu các dụng cụ
Đặc điểm: được chế tạo bằng
bảo vệ an toàn điện như thảm cách
điện, găng tay cao su, ủng cao su, kìm vật liệu cách điện.
Vật liệu chế tạo: nhựa, sứ,
điện.
mica,..
Công dụng: cách li dòng điện với
người sử dụng.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
17
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Ý nghĩa số liệu kĩ thuật cho biết
điện áp an toàn khi sử dụng.
Hs ghi vào báo cáo thực hành.
Hoat đông 2
̣
̣
: Tìm hiểu bút thử điện.
Giới thiệu bút thử điện và phát
cho các nhóm
Yêu cầu học sinh quan sát, thảo
luận nhóm > nêu cấu tạo bút thử điện.
Nêu cấu tạo của bút thử điện ?
Gồm có :
Tháo rời, quan sát, nêu chức năng
+ Đầu bút thử điện gắn liền với
của bút thử điện.
thân bút.
Gv hướng dẫn cách tháo và nhận
+ Điện trở: làm giàm dòng điện
biết các bộ phận.
+ Đèn báo
+ Lò xo (Để tăng tốc độ tiếp xúc
giữa điện trở, đèn và các bộ phận kim
loại)
Gv hướng dẫn qui trình lắp bút
+ Nắp bút
thử điện.
+ Kẹp kim loại.
Em hãy nêu nguyên lí làm việc
của bút thử điện ?
Khi chạm tay vào kẹp kim loại
và chạm vào đầu bút thử điện vào vật
mang điện, dòng điện từ vật mang điện
Tại sao dong điện qua bút thử qua đèn báo vào cơ thể người rồi xuống
điện lại không gây nguy hiểm cho đất.
người ?
Vì nhờ có điện trở trong bút thử
Gv hd hs cách sử dụng bút thử điện đã làm cho cường độ dòng điện bị
điện
giảm khi qua bút thử điện
Hoat đông 3:
̣
̣
Tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện
Khi cứu người bị điện giật cần
thực hiện theo những bước nào ?
GV cho Hs hoạt động theo nhóm
tìm cách xử lí đúng các tình huống bị tai
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
18
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
nạn điện.
+ Tình huống 1: Một người đang
đứng dưới đất, tay chạm vào tủ lạnh bị
rò điện. Em phải làm gì để tách nạn
nhân ra khỏi nguồn điện ?
+ Tình huống 2 : Trên đường đi
học về em và các bạn bắt gặp một
người bị dây điện trần của lưới điện hạ
áp 220v bị đứt đè lên người.
+ Gv hướng dẫn hs :
(Cách đoản mạch đường dây :
dùng dây trần 2 đầu buộc 2 vật nặng
ném vắt qua 2 dây điện để làm nổ cầu
chì.)
Sử dụng điện để bảo vệ tài sản
làm tổn hại sức khỏe tính mạng người
khác là vi phạm pháp luật.
Cắt cầu dao, rút phích cắm điện
ở nơi gần nhất.
Lót tay bằng vải khô kéo nạn
nhân rời khỏi tủ lạnh.
Đứng trên ván gổ khô, dùng sào
tre khô hất dây điện ra khỏi nạn nhân.
Lót tay bằng vải khô kéo nạn
nhân ra khỏi dây điện.
Hoat đông 4
̣
̣
: Sơ cứu nạn nhân
Trường hợp nạn nhân vẫn tỉnh ta
Để nạn nhân nằm nghỉ chổ
sơ cứu như thế nào ?
thoáng, không cho ăn uống, báo cho
nhân viên y tế.
Trường hợp nạn nhân ngất
không thở hoặc thở không đều, co giật
Cần phải làm hô hấp nhân tạo
và run ta sơ cứu như thế nào ?
cho đến khi nạn nhân thở được và mời
nhân viên y tế.
Ta có những phương pháp sơ cứu
nào ?
Phương pháp nằm sấp.
Phương pháp hà hơi thổi ngạt.
Gv đề ra tình huống cho các
Phương pháp xoa bóp tim ngoài
nhóm lần lượt giải quyết.
lồng ngực.
+ Tình huống nạn nhân chạm vào
dây dẫn hở cách điện.
Hs hoạt động theo nhóm giải
+ Có thể ngắt điện.
quyết tình huống đã đề ra.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
19
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
+ Không thể ngắt điện.
4. Hương dân vê nha
́
̃ ̀
̀ :
5. Rút kinh nghiệm:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
An toàn điện trong sản xuất và sinh hoạt là một yếu tố vô cùng quan trọng
trong thời đại công nghệ ngày nay, khi mà đời sống sinh hoạt và sản suất gần như
phụ thuộc vào điện năng. Để đảm bảo an toàn cho người sử dụng thì việc thực
hiện các giải pháp mà đề tài nêu ra phải có sự liên kết chặt chẽ. Để hạn chế tối
đa các tai nạn do điện gây ra thì con người trước hết phải hiểu rỏ bản chất và
những mối nguy hiểm mà dòng điện tác động đến cơ thể con người, đồng thời
phải thực hiện lần lượt các biện pháp an toàn mà đề tài đã nêu. Đó chính là mối
liên kết mà các giải pháp đề tài nêu ra để đảm bảo an toàn cho người sữa chữa và
sử dụng điện năng.
d. Kết quả khảo nghiệm:
Qua giảng dạy môn công nghệ 8 nhiều năm tôi đã khảo sát trong học sinh
trước khi học chương an toàn điện và sau khi học xong chương an toàn điện kết
quả như sau:
Lớp
Số
HS
8A1
8A2
35
32
Năm học
Năm học
Năm học
20102011
Trước Sau
khi
khi
học
học
Có ý
thức
ATĐ
20112012
Trước Sau
khi
khi
học
học
Có ý
thức
ATĐ
20122013
Trước
Sau
khi
khi
học
học
Có ý
thức
ATĐ
10
15
35
32
Số
HS
33
31
17
20
33
31
Số
HS
32
30
18
17
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
20
32
30
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
8A3
8A4
32
30
14
17
32
30
30
30
18
17
30
30
31
30
19
20
31
30
Với kết quả như trên, tôi luôn tin tưởng rằng truyền đạt kiến thức sử dụng
và sửa chữa điện an toàn điện cho học sinh trung học cơ sở là góp phần giáo dục
và tuyên truyền rộng rãi việc sử dụng điện đúng mục đích và an toàn là công việc
rất quan trọng và thiết thực bởi những vấn đề như sau:
Học sinh có ý thức sử dụng điện đúng mục đích và an toàn để tự bảo vệ
mình.
Qua nhận thức của bản thân, học sinh sẽ tuyên truyền gia đình, người thân,
bạn bè,… sử dụng điện an toàn góp phần giảm tai nạn do điện gây ra.
Khi giảm được tai nạn điện dẫn đến giảm kinh phí tốn kém cho việc điều
trị những thương tích do tai nạn gây ra. Kinh phí đó góp phần vào việc phát triển
kinh tế của gia đình cũng như của xã hội.
PHẦN III. Kết luận, Kiến nghị:
1. Kết luận:
Điện năng là dạng năng lượng rất quan trọng, điện năng góp phần không
nhỏ cho nền văn minh nhân loại, biết sử dụng điện năng và áp dụng an toàn điện
có ý nghĩa vô cùng to lớn trong cộng đồng.
Thời đại ngày nay, với xu thế "Toàn cầu hóa, phát triển kinh tế tri thức, công
nghệ cao, nhất là công nghệ thông tin, hình thành nền văn minh trí tuệ" Giáo dục
luôn đòi hỏi sự chấn hưng và hiện đại. Vì vậy việc hình thành và phát triển thói
quen, kỹ năng, phương pháp tự học, tự phát hiện và giải quyết vấn đề, ứng dụng
các kiến thức kỹ năng thu nhận vào những tình huống thực tế, và đặc biệt có ý
nghĩa khi qua bài học người học có ý thức về tri thức, vận dụng được vào thực tế
cuộc sống từ trên ghế nhà trường, qua đó góp phần tuyên truyền vận động trong
cộng đồng ý thức sử dụng điện an toàn.
2. Kiến nghị:
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
21
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
Đối với học sinh: Cần nêu cao ý thức trách nhiệm của mình khi học các bài
học an toàn điện, nhận thức rỏ sự cần thiết của việc tuyên truyền vận động người
thân và cộng đồng cùng hiểu rỏ và thực hiện tốt việc sử dụng và sửa chữa điện an
toàn.
Đối với nhà trường: Cân bổ sung và hoàn thiện dần đồ dùng và thiết bị thực
hành điện dân dụng để các em có điều kiện tiếp xúc thường xuyên với các thiết bị
điện và đồ dùng điện trong thực tế, từ đó giúp các em vững tin hơn trong việc áp
dụng các biện pháp an toàn trong việc sử dụng điện.
Trên đây là những kinh nghiệm mà tôi rút ra được qua thực tế khi giảng dạy
nhiều năm môn Công nghệ 8. Tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu và trình bày các
ý kiến nêu trên cũng rất có thể còn nhiều thiếu sót, tôi rất chân thành mong được
sự đóng góp của quý Thầy, Cô và các bạn đồng nghiệp giúp tôi được học hỏi thêm
kinh nghiệm để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tôi xin chân thành cám ơn.
Người viết sáng kiến
Nguyễn Duy Tuấn
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN CẤP TRƯỜNG
................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
................................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
22
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN CẤP HUYỆN
................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
23
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
MỤC LỤC
PHẦN 1: PHẦN MỞ ĐẦU
TRANG
1
1. Lý do chọn đề tài:
12
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
2
3. Đối tượng nghiên cứu:
2
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
2
5. Phương pháp nghiên cứu:
3
PHẦN 2: PHẦN NỘI DUNG
3
1. Cơ sở lý luận:
34
2. Thực trạng:
45
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
5
a) Mục tiêu của giải pháp
5
b) Nội dung và cách thực hiện giải pháp
517
c) Mối quan hệ giữa các giải pháp biện pháp
18
d) Kết quả khảo nghiệm
18
PHẦN 3: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
19
1. Kết luận
19
2. Kiến nghị
19
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
24
Một vài kinh nghiệm giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học “An
toàn điện” môn công nghệ 8.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. SGV, SGK Công nghệ 8
2. Chuẩn kiến thức bộ môn CN
3. Giáo trình Giáo dục học nghề nghiệp PTS Giáo dục học ( chủ biên)
4. Nghề điện dân dụng NXB Giáo dục 2000.
Giáo viên: Nguyễn Duy Tuấn
25
