Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Người giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan
trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng
tạo không ngừng, sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện sáng tạo trong soạn
giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể
và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống
cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực
sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở
tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả.
Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp,
thành công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ, mỗi một tập thể
lớp đều có những đặc thù riêng của từng lớp. Nhưng chắc chắn rằng mỗi lớp
đều có học sinh có năng khiếu về học tập, về đạo đức, hoặc ngược lại cũng
có lớp có học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố
mẹ li thân, bố mẹ đi làm ăn xa… vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm càng
trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trong suốt quá trình giảng dạy cũng như
trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân tôi đã từng gặp phải những
khó khăn rất lớn khi làm chủ nhiệm lớp. Những khó khăn ấy cũng xuất phát từ
nguyên nhân chủ quan về phía năng lực, nhận thức của tôi; cũng có những
nguyên nhân từ phía gia đình học sinh hay chính các em. Tuy nhiên, đó chỉ là
những khó khăn khi những năm đầu mới được phân công làm công tác chủ
nhiệm. Nhưng hơn 10 năm được làm chủ nhiệm lớp, bản thân tôi tự nhận ra
rằng giáo viên chủ nhiệm mới là người có ảnh hưởng lớn nhất quyết định về
chất lượng cũng như mọi hoạt động giáo dục của lớp. Chính vì lí do đó, bản
thân tôi đã từng trăn trở, suy nghĩ để tìm ra những giải pháp có thể áp dụng
nâng cao công tác chủ nhiệm. Sau nhiều năm nghiên cứu, tìm tòi và học hỏi,
bản thân đã tìm ra được một số giải pháp để làm tốt công tác chủ nhiệm, đã áp
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
1
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
dụng những kinh nghiệm đó vào công tác chủ nhiệm lớp đó chính là lý do tôi
chọn đề tài: “Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường
Tiểu học Nguyễn Viết Xuân ”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Áp dụng đề tài này, học sinh lớp 3B của trường hứng thú hơn trong giờ
học, các em nhanh nhẹn, mạnh dạn tự tin thể hiện mình trước tập thể; các em
có kỹ năng làm việc trong nhóm, phát huy năng lực sở trường; đặc biệt nâng
cao chất lượng rèn chữ viết đẹp, giữ vở sạch; giúp học sinh có hoàn cảnh khó
khăn tự tin vươn lên trong học tập, duy trì sĩ số góp phần nâng cao chất lượng
đại trà.
Để thực hiện đề tài này, tôi đã tham mưu với lãnh đạo nhà trường; phối
hợp với thầy cô bộ môn, các đoàn thể; với cha mẹ học sinh để cùng chung tay
chia sẻ những khó khăn động viên kịp thời những học sinh có hoàn cảnh khó
khăn trong lớp 3B năm học 20152016; giúp các em tự tin vươn lên trong cuộc
sống, trong học tập. Xây dựng cách học tập theo nhóm để các em phát huy hết
năng lực sở trường cũng như nâng cao kỹ năng giao tiếp, đánh giá nhận xét các
bạn trong nhóm; Tạo hứng thú cho học sinh trong việc rèn chữ viết đẹp, phát
huy hơn nữa năng lực sở trường của học sinh.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp.
Nghiên cứu cách thức hoạt động theo tổ, nhóm.
4. Giới hạn của đề tài
Biện pháp giáo dục học sinh lớp 3B Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân
năm học 2015 2016.
5. Phương pháp nghiên cứu
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
2
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
Phương pháp nghiên cứu lý luận; thực tiễn
Phương pháp điều tra
Phân tích, tổng hợp, nêu gương, tổ chức trò chơi.
Phương pháp đàm thoại
Phương pháp thống kê toán học
II PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Theo điều 30 chương IV điều lệ Trường tiểu học Ban hành kèm theo
Quyết định số 51/2007/QĐBGDĐT ngày 31 tháng 8 năm 2007 của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định giáo viên là người làm nhiệm vụ giảng dạy,
giáo dục học sinh trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác thực hiện
chương trình giáo dục tiểu học cho nên công tác chủ nhiệm lớp là trách nhiệm
của giáo viên. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo
viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn
thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức
cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường Tiểu học, vai trò của người giáo viên
chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản
lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách
cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã
hội. Trong giai đoạn hiện nay công tác chủ nhiệm đòi hỏi sự dày công của mỗi
giáo viên bởi đời sống vật chất có phần ảnh hưởng đến việc học tập cũng như
tác động đến sự phát triển tư duy của các em.
Đa số các giáo viên được phân công nhiệm vụ công tác chủ nhiệm lớp đều
có tinh thần trách nhiệm cao.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
3
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
Đối với trường TH Nguyễn Viết Xuân, lãnh đạo nhà trường luôn chú
trọng, quan tâm đến việc giáo dục học sinh. Đồng thời, lãnh đạo nhà trường
luôn thường xuyên quan tâm đến công tác chủ nhiệm cũng như năng lực chủ
nhiệm của giáo viên làm công tác chủ nhiệm để có những định hướng mới
nhằm xây dựng những tập thể lớp chất lượng theo tiêu chí “xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực”.
Các đoàn thể trong nhà trường luôn quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp,
luôn có tinh thần tự nguyện hợp tác với các giáo viên làm công tác chủ nhiệm
lớp.
Gia đình học sinh phần lớn đã có sự quan tâm đến việc học tập và rèn
luyện ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh
học sinh có nhiều thuận lợi. Bản thân các em đều có nhận thức tốt, tương đối
ngoan, có ý thức trong học tập và rèn luyện, luôn cố gắng vươn lên học tốt...
Trong trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân mỗi năm có tới hơn 10 thầy cô
được giao nhiệm vụ làm công tác chủ nhiệm lớp. Cũng có thầy cô nhiều năm
liền đều được làm công tác chủ nhiệm của một khối lớp nhưng cũng có thầy
cô mỗi năm lại đảm nhiệm công tác chủ nhiệm của một khối lớp khác. Nhưng
dù cho thầy cô nhận nhiệm vụ ở hình thức nào đi chăng nữa thì cũng có những
thuận lợi và cũng không ít những khó khăn. Đối với bản thân tôi có nhiều năm
liền được nhà trường giao nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm lớp 3 thì cũng có một
phần thuận lợi là bản thân đã hiểu sâu về tâm lý lứa tuổi của học sinh khối lớp
3 mặc dù thế nhưng đối tượng học sinh mỗi năm một khác, hoàn cảnh gia đình
của từng em khác nhau, chất lượng mũi nhọn cũng như đại trà của lớp chủ
nhiệm từng năm cũng khác nhau.
Một thực tế cho thấy có thầy cô có thâm niên nhiều năm liền làm công
tác chủ nhiệm lớp nhưng cũng chẳng mấy thuận lợi trong việc làm công tác
chủ nhiệm lớp mà đa phần thầy cô cứ chú trọng vào việc dạy cho học sinh
toán, tiếng Việt,… mà quên đi ở lứa tuổi tiểu học các em còn nhỏ, có tính hiếu
động nên các em rất thích vừa học vừa chơi; “Chơi mà học; học mà chơi”.
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
4
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
Tập thể lớp 3B năm học 20152016 sĩ số 28 học sinh, trong đó đa số học
sinh là con em gia đình làm nông nghiệp, có 1 em hoàn cảnh gia đình đặc biệt
khó khăn, 3 em bố mẹ đi làm xa phải ở với ông bà, thiếu sự quan tâm thường
xuyên của bố mẹ; còn một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học
của con cái. Điều này cũng là một yếu tố khó khăn đối với giáo viên chủ
nhiệm.
Bên cạnh đó, một số học sinh còn có tính ham chơi, chưa xác định rõ
nhiệm vụ học tập nên chưa tích cực và tự giác học bài. Một số khác chưa xác
định động cơ học tập đúng đắn còn ham chơi các trò chơi vô bổ như điện tử
làm ảnh hưởng đến việc học tập.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Giúp giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp nói chung, những giáo viên
làm công tác chủ nhiệm lớp 3 nói riêng có thêm một số kỹ năng trong dạy học
cũng như trong quản lý học sinh lớp mình chủ nhiệm nhằm đem lại hiệu quả 2
mặt giáo dục tốt nhất; góp phần nâng cao chất lượng toàn diện trong nhà
trường.
Thông qua việc áp dụng các giải pháp này nhằm xậy dựng được một tập
thể lớp đoàn kết, biết yêu thương, chia sẻ những buồn, vui trong cuộc sống
cùng động viên nhau vươn lên trong học tập cũng như trong sinh hoạt hàng
ngày; qua đó trau dồi cho các em kỹ năng trong cuộc sống; giúp các em mạnh
dạn, tự tin, tự lập, biết làm việc hợp tác đem lại hiệu quả cao trong mọi công
việc.
b. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
Để có chất lượng tập thể lớp tốt, người giáo viên chủ nhiệm cần phải
làm tốt các nhiệm vụ sau:
Nghiên cứu nắm vững tình hình học sinh của lớp chủ nhiệm.
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
5
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
Xây dựng bộ máy tự quản của lớp.
Thiết lập các mối quan hệ trong tập thể.
Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh(trong đó có các
hoạt động về học tập, các hoạt động về Sao nhi đồng, Đội thiếu niên,…)
Tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ thể dục thể thao.
Tổ chức các hoạt động giáo dục.
Xây dựng quản lý hồ sơ quản lý lớp chủ nhiệm.
Trong công tác chủ nhiệm lớp có hàng loạt biện pháp nhằm hỗ trợ việc
làm cho giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Trong khuôn khổ đề tài
này tôi chú trọng vào 3 biện pháp sẽ trình bày dưới đây. Vì đối với học sinh lớp
3B của tôi các em đã được làm quen với môi trường ở tiểu học 2 năm rồi nên
mọi nền nếp, nội quy trường lớp các em đã hiểu và thực hiện tương đối tốt.
Vả lại công tác làm hồ sơ sổ sách quản lý lớp là việc làm thường xuyên của
mọi thầy cô (theo mẫu); việc này đối với tôi quá nhuần nhuyễn một cô giáo
có thâm niên làm công tác chủ nhiệm hơn 15 năm rồi.
* Nội dung 1: Thiết lập các mối quan hệ trong tập thể
Em Đỗ Quang Huy là học sinh của lớp có hoàn cảnh khó khăn. Đối với
Huy thiếu đi sự quan tâm của bố ngay từ lúc em mới sinh ra và giờ đây em lại
thiếu sự quan tâm chăm sóc của mẹ, vì mẹ em đi làm công nhân ở Bình Dương
nên em phải ở với ông bà ngoại. Bản thân em đi lại không được nhanh nhẹn
như các bạn vì chân trái của em bị teo cơ; tuy học lớp 3 nhưng em chỉ khoảng
20 kg, thi thoảng lại ốm do căn bệnh thận; em mới được chuyển về trường
cuối năm học lớp 2. Để em có cơ hội được đến trường cùng bạn bè thì hai ông
bà ngoại tuy đã già nhưng hàng ngày đều đặn với chiếc xe đạp cũ rích, ông
hoặc bà thay phiên nhau chở cháu đến trường. Ngay cả miếng ăn đôi khi còn
chưa đủ thì nói gì đến việc mua sắm đồ dùng học tập. Chỉ từng đó thôi cũng là
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
6
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
một nỗi lo lớn đối với ông bà của em huống chi nói đến việc giúp em học tốt.
Từ khó khăn về học tập lẫn khó khăn về đi đứng, khó khăn về đồ dùng phục
vụ cho việc học của em. Tôi đã mạnh dạn đưa ra trong buổi họp hội phụ
huynh đầu năm của lớp kêu gọi phụ huynh của lớp quyên góp quần áo, sách vở
để tặng em, động viên em vơi đi khó khăn trong cuộc sống để em được đến
trường đều đặn cùng với bạn bè trang lứa.
Mặt khác tôi tham mưu với ban giám hiệu nhà trường, các đoàn thể về
hoàn cảnh của em Huy lớp tôi để được hỗ trợ; ngay lập tức tôi nhận được sự
quan tâm của ban giám hiệu nhà trường; các đoàn thể. Nhà trường chỉ đạo các
đoàn thể phát động phong trào quyên góp với chủ đề “Vòng tay yêu thương”.
Sau hơn 1 tuần phát động trong toàn trường đã có kết quả. Tuần thứ 3 Ban
giám hiệu và đại diện các đoàn thể cùng tôi đem một món quà tuy không lớn
về mặt vật chất nhưng nó rất lớn về mặt tinh thần (Nào là sách vở, quần áo,
đồ dùng học tập và một xuất học bổng trị giá 500 000đồng) để tặng em.
Về việc học tập trên lớp, biết được hoàn cảnh của em nên khi đến lớp tôi
chọn cho em một chỗ ngồi phù hợp mà tôi dễ bề quan sát gần gũi, giúp đỡ em
kịp thời hơn. Tôi giao nhiệm vụ cho ban cán sự lớp phải thường xuyên dìu em
khi đi vào lớp, khi đi xuống sân trường… Khi học bài mới tôi giao cho bạn
ngồi bên cạnh kèm cặp hướng dẫn khi em gặp khó khăn, nếu điều gì còn
vướng mắc tôi sẽ hỗ trợ cho các em trong việc giúp đỡ em Huy. Tôi động viên
những học sinh gần nhà em Huy thường xuyên sang chơi để giúp bạn trong
học tập cũng như trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày.
Tôi giới thiệu cho học sinh trong lớp biết được ngày sinh nhật của bạn
Huy, đến ngày sinh nhật Huy em nhận được những lời chúc mừng và những
món quà nhỏ đầy ý nghĩa và tình cảm các bạn đã đến nhà chia vui. Đôi khi có
chuyện xích mích giữa các em với nhau, tôi kịp thời can thiệp gặp gỡ trao đổi
riêng với học sinh phân tích đúng, sai; ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn, sau
đó giảng hòa. Khi bạn bè ốm đau hoặc gia đình có chuyện buồn nếu bạn ở xa
thì cô và ban cán sự lớp đến thăm hỏi và động viên giúp đỡ.
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
7
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
Qua những việc làm trên tôi thấy lực học của em Huy có khả quan hơn rất
nhiều. Từ chỗ em là học sinh nhút nhát, tự ti với thể hình của mình, ngồi học
thì thụ động bây giờ em đã mạnh dạn trong giờ học giơ tay phát biểu ý kiến.
Điều đáng vui hơn là em đã tự tin nhận xét bạn trong lớp; kết quả học tập
ngày càng tiến bộ và đặc biệt là em viết chữ ngày càng đẹp.
Khi nói chuyện, khi giảng bài, tôi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học
sinh, nhưng đồng thời thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của cô
đối với học trò. Bạn Huy là một tấm gương vươn lê trong cuộc sống cũng như
trong học tập. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy cô trước
sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung,
đức vị tha của người cô luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học
sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi thầy cô có tấm lòng nhân hậu, bao
dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người cô như vậy thì
chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học. Trong
lớp tôi luôn khuyến khích học sinh giúp đỡ lẫn nhau trong học tập cũng như
trong cuộc sống hằng ngày. Hầu như cả lớp tôi các em đều cảm nhận được
điều này – đó chính là lòng nhân ái, sự bao dung chia sẻ niềm vui, nỗi buồn,
động viên giúp đỡ nhau trong cuộc sống để cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn.
* Nội dung 2: Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh
(trong đó có các hoạt động về học tập, các hoạt động về Sao nhi đồng, Đội
thiếu niên,…)
Trong quá trình dạy học, giáo viên là người điều khiển, tổ chức hướng
dẫn học sinh học tập; học sinh phải biết tự giác học tập để chiếm lĩnh kiến
thức. Vì vậy giáo viên phải biết áp dụng các hình thức học tập nhằm phát huy
tính tích cực của học sinh. Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn
kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn hướng các em vào
các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ
thể như sau:
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
8
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này,
các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau các em lại chung nhóm với bạn
khác. Có nhóm học sinh tuy ngồi chung nhóm nhưng chưa hợp tác làm việc dẫn
đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng này tôi ân cần dành nhiều
thời gian hơn cho nhóm này để gợi ý, phân công nhiệm vụ các thành viên trong
nhóm. Hết thời gian thảo luận đề nghị tổ trình bày ý kiến, các nhóm khác bổ
sung. Tôi khen ngợi kịp thời sự cố gắng của tổ, của từng thành viên, đề nghị
nhóm cố gắng phát huy.
+ Ví dụ : Trong phân môn tập đọc, phần tìm hiểu bài ta có thể tổ chức
thành một trò chơi ( tôi đố, tôi đố – đố gì đố gì ?) Hoặc: để nhắc lại tên một
bài đã học, ta sử dụng trò chơi những ô chữ kì điệu. Hoặc: thi đua 3 tổ tiếp
sức: viết số lên các toa tàu hoả, tàu nào được điền số xong nhanh nhất thì tàu
đó về đích trước ...
Giáo viên sử dụng phương pháp: học mà chơi – chơi mà học, nhưng không
vì thế mà làm ảnh hưởng đến những lớp xung quanh.
Ví dụ: Trong khi học các em phải đảm bảo trật tự, không phát biểu chung
cả lớp. Còn trong khi chơi các em cũng phải tuân thủ luật chơi; không la lớn
không đập bàn, phải biết trao đổi hợp tác với bạn để hoàn thành nhiệm vụ cô
giao.
* Nội dung 3: Tổ chức các hoạt động giáo dục
Đối với nội dung kiến thức của lớp 3 cũng chưa nhiều và không quá khó
nên các em đại đa số là tiếp thu tốt. Một lớp học không có quá nhiều học sinh,
các em ở lứa tuổi thích khám phá thế giới và đã mạnh dạn thể hiện sở trường
sở đoản. Đây chính là thời điểm đẹp để giáo viên gieo những hạt mầm ước
mơ cho tương lai. Vâng dân gian ta thường có câu: “nét chữ nết người” ý ở
đây muốn nói điều đầu tiên con người ta nên học ý thức tính kiên trì trong lao
động, trong học tập và trong cuộc sống. Thực tế trong lớp học nếu cô giáo chủ
nhiệm viết chữ đẹp thì học sinh cũng viết chữ giống cô và ngược lại. Nắm bặt
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
9
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
được tâm lý này tôi đã mạnh dạn và kiên trì tạo hứng thú cho các em tìm hiểu
rồi dần các em đã đam mê rèn chữ viết từ bao giờ tôi cũng không nhớ nhưng tôi
chỉ thấy học sinh lớp tôi chủ nhiệm được đón nhiều thầy cô trong trường đến
tham quan vở viết của học sinh và chụp hình, quay hình học sinh tôi viết bài
chính tả để về lớp mình nhân điển hình.
Vậy muốn học sinh tiểu học viết chữ đẹp – thì phân môn Tập viết không
những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học khác mà còn
góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho HS những phẩm chất đạo đức tốt
như tính cẩn thận, tính kỉ luật và óc thẩm mĩ. Nếu viết chữ đúng mẫu, tốc độ
viết nhanh thì HS có điều kiện ghi chép bài tốt nhờ vậy kết quả sẽ cao hơn.
Viết xấu, tốc độ chậm sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập.
Thực tế đầu năm học sinh viết chữ chưa đúng mẫu (độ cao, độ rộng,
nhầm lẫn một số âm, vần) ghi dấu thanh không đúng vị trí. Một số HS chưa
nắm chắc luật chính tả nên còn viết sai chính tả.
VD: HS thường viết sai mẫu chữ, nhất là những chữ dễ lẫn như: n với l;
ô với â; s với x; tr với th; k với h …
Dấu thanh ghi không đúng vị trí như thừơng, phựơng, ngòai, qủa …
Phần lớn HS viết chữ chưa đẹp (chưa có tính thẩm mĩ) các nét chữ, con
chữ chưa đều, sự kết hợp các con chữ chưa hài hoà, mềm mại, chữ viết
nghiêng ngả một cách tuỳ tiện. Một số HS chưa biết cách trình bày bài viết
sao cho cân đối khoảng cách giữa các chữ.
Để HS viết đúng, đẹp phải có sự công phu của giáo viên chủ nhiệm theo
phương pháp khoa học cùng với sự kèm cặp thường xuyên và không thể thiếu
sự nỗ lực của mỗi HS.
Trong giờ tập viết GV hướng dẫn HS tuân thủ nghiêm ngặt và thực hiện
đúng các nguyên tắc về tư thế ngồi viết, cách đặt bút, cách để tay, ánh sáng và
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
10
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
thuận chiều khi viết đưa đúng bút từ trái sang phải, từ trên xuống dưới không
ấn ngòi bút mạnh vào mặt giấy.
Ngay từ đầu tuần nhận lớp GV phải rèn luyện từng nét, phải đi sâu đi sát,
phát hiện những em viết chữ đẹp để bồi dưỡng. Khi viết luôn luôn sửa và uốn
nắn những chữ viết xấu, viết chưa đúng mẫu. Hướng dẫn HS ngồi đúng tư
thế; trong quá trình hướng dẫn giáo viên phải tìm ra sự tiến bộ nhỏ nhất của
học sinh để động viên, khen kịp thời.
Chữ mẫu là hình thức trực quan ở tất cả các bài tập viết, là điều kiện
đầu tiên để các em viết đúng. Chữ viết mẫu phải đúng quy định, rõ ràng sạch
đẹp. Chữ mẫu phải phóng to giúp HS quan sát tại điều kiện phân tích hình
dáng, độ cao độ rộng, các nét cơ bản. Giáo viên đưa mẫu chữ phóng to và dùng
thước chỉ cho học sinh dễ quan sát từng nét. Chữ viết mẫu của giáo viên trên
bảng chính là đồ dùng trực quan, là mẫu mực cho học sinh noi theo. Do vậy
chữ giáo viên viết trên bảng phải đúng, đẹp. Phương pháp này được sử dụng
chủ yếu ở đầu của tiết học giáo viên dẫn dắt học sinh tiếp xúc với các chữ cái
sẽ học bằng hệ thống câu hỏi, từ việc hỏi các nét, cấu tạo chữ cái, độ cao,
kích thước chữ cái đến việc so sánh các nét giống nhau giữa con chữ đã học để
các em so sánh, nhận biết.
* Muốn HS viết đúng, viết đẹp HS chỉ có một con đường là luyện tập.
GV hướng dẫn HS luyện tập thực hành từ thấp đến cao để HS dễ dàng tiếp
thu. Lúc đầu là việc viết đúng hình dáng, cấu tạo, kích thước các cỡ chữ, sau
đó là viết đúng dòng và đúng tốc độ quy định. Việc rèn luyện kĩ năng viết chữ
phải được tiến hành đồng bộ ở lớp cũng như ở nhà, phân môn tập viết cũng
như ở các phân môn khác của môn tiếng Việt. Khi HS luyện tập viết chữ GV
cần luôn luôn chú ý uốn nắn để các em cầm bút đúng quy định. Bài viết đẹp
phải đi kèm với tư thế ngồi đúng, rèn cho HS viết đẹp mà quên đi việc uốn
nắn cách ngồi viết là một thiếu sót lớn của GV.
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
11
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
Muốn viết nhanh phải nắm được kĩ thuật viết liền mạch và kĩ thuật sử
dụng nét bút phải nối liền liên tục không bị đứt quãng giữa các nét trong một
chữ. Thông thường viết một nét chữ nét bút liền mạch từ đầu đến cuối sau đó
nhấc bút viết dấu. Vị trí dấu thanh đặt bút trên hoặc dưới âm chính. Để viết
đúng và đẹp không phải ngày một, ngày hai mà làm được ngay, nó đòi hỏi phải
có một quá trình rèn rũa lâu dài của các thầy cô giáo kết hợp với sự nỗ lực kiên
trì của mỗi học sinh.
Bên cạnh đó tôi thường kể cho các em nghe gương rèn chữ của ông Cao
Bá Quát, gương rèn chữ của học sinh những năm trước. Cho học sinh xem vở
rèn chữ của cô, của những học sinh tiêu biểu từ những năm trước. Qua những
mẩu chuyện, qua thực tế được nhìn những trang vở trước và sau khi rèn chữ
của cô, các bạn, cá em có thêm tin tưởng và thêm quyết tâm say mê rèn luyện
chữ viết. Ngoài ra tôi còn phô tô tới tận tay từng học sinh những trang vở viết
chuẩn mực của học sinh trong lớp hoặc học sinh những năm trước để học sinh
và phụ huynh cùng nêu cao quyết tâm rèn chữ.
* Nói tóm lại :Muốn thành công trong việc rèn chữ cho học sinh lớp 3. Tôi
đã mạnh dạn đưa ra một số lưu ý sau:
1. Giáo viên khảo sát phân loại chữ viết của HS thành những nhóm chính
để có kế hoạch rèn chữ cho từng đối tượng học sinh.
+ Nhóm viết chữ đúng mẫu, trình bày sạch đẹp.
+ Nhóm viết sai mẫu: Nét ngửa, mất nét, chữ nhọn, gãy nét, đánh dấu sai,
khoảng cách quá gần hoặc quá xa.
2. Tìm hiểu nguyên nhân vì sao học sinh viết chưa đẹp, chưa đúng (có thể
do tư thế ngồi, do cách cầm bút, do thiếu thận trọng không tập trung …)Từ đó
tìm ra biện pháp giúp đỡ học sinh khắc phục yếu điểm.
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
12
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
3. Sắp xếp chỗ ngồi thuận tiện để kèm cặp các em. Em viết xấu, viết
chậm nên cho ngồi đầu bàn để giáo viên uốn nắn, sửa sai) đồng thời quan tâm
đến thay đổi vị trí ngồi của học sinh trong lớp theo định kỳ.
4. Chữa lỗi sai khi học sinh viết bảng con thật tỉ mỉ, chu đáo.
5. Phát động phong trào thi đua giữ vở sạch, viết chữ đẹp và hình thành
nề nếp ngay từ đầu năm học.
6. Trước khi viết vào vở phải rửa tay sạch, vở phải có tờ giấy lót tay
hoặc khăn tay, giở vở nhẹ nhàng, không gập vở, không bơm mực nhiều quá,
không vẩy mực. Viết xong để vở khô mới gấp vở tránh nhoè mực.
7. Phối hợp với phụ huynh học sinh chuẩn bị cho học sinh đầy đủ bảng,
giẻ lau, bút chì, bút mực, vở ngay từ đầu năm.
8. Giáo viên thống nhất quy đinh cho học sinh cả lớp dùng cùng loại vở,
bút cùng một loại cỡ vừa tay của học sinh, phấn mềm không bụi, mực tím hoa
sim, bảng đen cùng loại có kẻ ô li rõ ràng.
9. Giáo viên cần đầu tư nghiên cứu, soạn, giảng và chuẩn bị chu đáo thật
mẫu mực, làm gương cho học sinh noi theo. GV cần có lòng kiên trì tận tình.
Sự nhiệt tình chu đáo, GV là một trong những yếu tố đảm bảo thành công của
giờ tập viết.
Là giáo viên lớp 3 – là nền móng của bậc Tiểu học, tôi tự thấy mình
không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn, luôn nghiên cứu học
hỏi để có phương pháp dạy học tốt, nâng cao chất lượng chữ viết cho học
sinh.
c) Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Các biện pháp nêu trên đầu có mối quan hệ mật thiết với nhau. Biện
pháp Thiết lập các mối quan hệ trong tập th ể và Tổ chức các hoạt động đa
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
13
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
dạng cho tập thể học sinh nó bổ trợ cho biện pháp Tổ chức các hoạt động giáo
dục trong đó có nội dung rèn chữ viết “nét chữ, nết người”.
d) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu,
phạm vi và ứng dụng.
Mặc dù những biện pháp tôi đã làm cũng rất đỗi bình thường nhưng kết
quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua cách làm này, tôi thấy kết quả học
tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các em ngày càng chăm ngoan. Điều
đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả, mệt nhọc. Tình cảm cô trò,
bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện.
Trong năm học qua, tuy trường tôi là trường vùng sâu, vùng xa của huyện
nhưng lớp tôi vẫn luôn duy trì sĩ số 100%, học sinh lên lớp thẳng đạt 100%,
không có học sinh chưa hoàn thành; tỉ lệ học sinh khá cao. Đó là điều rất đáng
mừng. Sau đây là kết quả năm học vừa qua của lớp tôi chủ nhiệm:
* Năm học 20152016:
+ Duy trì sĩ số : 28/28, đạt tỷ lệ 100%.
+ Học sinh hoàn thành chương trình lớp học 28/28 em đạt tỷ lệ 100%.
+ Đạt 12 học sinh hoàn thành xuất sắc các hoạt động giáo dục, 8 đạt giải
cấp huyện Violympic em trong đó có 1 học sinh đạt giải khuyến khích cấp
huyện Violympic.
+ Lớp đạt thành tích tốt trong công tác Đội và đạt Chi đội vững mạnh.
+ Đạt giải nhất cấp trường “Lớp giữ vở sạch chữ đẹp”
+ Cuối năm lớp đạt tập thể xuất sắc.
* Năm học 20162017:
Cuối học kỳ I năm học 2016 2017, tôi đã áp dụng các biện pháp nêu
trên, kết quả như sau:
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
14
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
1. Đánh giá về năng lực và phẩm chất: 28 em đạt trở lên (100%)
2. Đánh giá về học tập và các hoạt động giáo dục : hoàn thành tốt 8/28
em; hoàn thành 19/28 em; CCG : 1/28 em.
Tham gia trang trí mâm ngũ quả Tết Trung thu đạt giải Nhất cấp trường.
Văn nghệ: Tham gia văn nghệ chào mừng ngày 20/11
10 học sinh đạt giải toán trên Internet cấp trường.
Các phong trào do đội phát động lớp tham ra đều vượt kế hoạch đề ra.
Lớp có 5 học sinh đạt giải trong hội thi viết chữ đẹp cấp trường, tới đây
các em được tham gia dự thi cấp huyện.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Để quản lý và giáo dục học sinh người giáo viên chủ nhiệm phải sử
dụng nhiều biện pháp khác nhau, giáo viên chủ nhiệm là người quản lý giáo
dục học sinh toàn diện trong một lớp; giáo viên chủ nhiệm là người chịu trách
nhiệm thực hiện mọi quyết định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp; giáo
viên chủ nhiệm là người vạch kế hoạch, theo dõi và đánh giá việc thực hiện
của các học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phải phối hợp với giáo viên bộ môn,
các tổ chức đoàn thể như: Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên, Cha mẹ học sinh
để làm tốt công tác dạy học; giáo dục học sinh trong lớp mình phụ trách.
Ngoài ra giáo viên chủ nhiệm phải có những tri thức cơ bản về tâm lý
học, giáo dục học và hàng loạt kỹ năng sư phạm như: Kỹ năng tiếp cận đối
tượng học sinh; Kỹ năng nghiên cứu tâm lý lứa tuổi, xã hội; Kỹ năng đánh giá;
Kỹ năng lập kế hoạch chủ nhiệm lớp và đặc biệt là phải có sự nhạy cảm sư
phạm để dự đoán đúng, chính xác sự phát triển nhân cách của học sinh… giáo
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
15
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
viên chủ nhiệm cần quản lý đồng thời song song việc phát triển nhân cách và
quản lý học tập của học sinh sao cho phù hợp với tâm lý lứa tuổi và điều kiện
hoàn cảnh gia đình của từng học sinh lớp mình phụ trách.
Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm lớp cần phải phối kết hợp nhiều phương
pháp giáo dục học sinh mà trong đó biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong
mọi hoạt động giáo dục là quan trong nhất, là kỹ năng khởi đầu cho mọi kỹ
năng khác phát triển và nâng cao; không được làm tổn thương đến thể xác và
tinh thần của học sinh và phải phù hợp với đặc điểm tâm lý của từng em.
Đối với gia đình phụ huynh học sinh: Luôn phải quan tâm đến nhu cầu
học tập của học sinh. Theo dõi sự phát triển của con cái để hiểu được tâm,
sinh lí con cái và đáp ứng các nhu cầu cần thiết trong học tập của học sinh.
Luôn gần gũi, lắng nghe ý kiến con cái để tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất về
tinh thần, vật chất cho con cái học tập tốt. Thường xuyên liên lạc với giáo viên
chủ nhiệm để có hướng đi đúng cho con cái và có biện pháp giáo dục con cái
tốt nhất.
Đối với cá nhân học sinh: Luôn xác định nhiệm vụ học tập và rèn luyện
trong một tập thể, một môi trường học tập là quan trọng nhất. Có phương
pháp học tập khoa học, có nhận thức rõ ràng, đúng đắn về tầm quan trọng của
việc học và rèn luyện. Luôn có lối sống lành mạnh, trong sáng; học tập những
chuẩn mực đạo đức đúng đắn để có cách ứng xử đúng với thầy cô, cha mẹ,
bạn bè và những người xung quanh. Tích cực tham gia các hoạt động tập thể.
Luôn biết lắng nghe lời dạy của gia đình, thầy cô và sự góp ý của bạn bè.
Quan tâm, giúp đỡ bạn bè, tự giác chấp hành nội quy trường lớp và nhiệt tình
để hoàn thành tốt mọi kế hoạch đề ra.
Điều quan trọng hơn nữa là, trong quá trình chủ nhiệm, để làm tốt công
tác chủ nhiệm của mình, tôi đã không nôn nóng, vội vàng mà luôn điềm tĩnh,
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
16
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
vạch định kế hoạch rõ ràng về thời gian, về nội dung công việc và hình thức
thực hiện công việc. Đồng thời luôn tranh thủ được sự giúp đỡ của những
nguồn lực khác trong nhà trường, từ phía gia đình học sinh và từ chính sự tích
cực của các đối tượng học sinh.
2. Kiến nghị : Không có
Ea na, ngày 10 tháng 2 năm 2017
Giáo viên thực hiện
Lê Thị Hồng
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN
............................................................................................
............................................................................................
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
17
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
Huỳnh Thị Biên
DANH MỤC TÀI LIÊU THAM KHẢO
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
18
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
1. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên tiểu học Modunle TH34 “ công tác chủ nhiệm
lớp ở trường tiểu học”.
2.Thông tư số 41/2010/TTBGD ĐT ngày 30/12/2010 của Bộ trưởng Bộ giáo dục
và đạo tạo về điều lệ trường Tiểu học.
3. Thông tư số 43/ 2010/ TT – BGDĐT ngày 26 tháng 11 năm 2012 của Bộ giáo dục
và đạo tạo về của Bộ trưởng Bộ giáo dục và đạo tạo về điều lệ trường tiểu học.
4.Tài liệu nâng cao rèn chữ viết cho học sinh Tiểu học.
5.Tài liệu nghiên cứu về tâm lý lưa tuổi học sinh tiểu học.
MỤC LỤC
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
19
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
MỤC
NỘI DUNG
I
Phần mở đầu
TRANG
01
01
1
Lý do chọn đề tài
02
2
Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
02
3
Đối tượng nghiên cứu
02
4
Giới hạn của đề tài
02
5
Phương pháp nghiên cứu
03
II
PHẦN NỘI DUNG
03
1
Cơ sở lý luận
03
2
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
04
3
Nội dung và hình thức giải pháp
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
20
Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
14
III
PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
14
1
Kết luận
15
2
Kiến nghị
Giáo viên: Lê Thị Hồng Trường TH Nguyễn Viết Xuân
21