Tổng quan về thuế - Chương 2: Thuế giá trị gia tăng

CH

NGă2

THU ăGIÁăTR ăGIAăT NGă
M cătiêuăc năđ tăđ
Sau khi h c xong ch
-N mđ

ng này ng

c:

i h c c n:

c đ c tr ng c b n c a thu GTGT

- Phân bi t đ i t

ng ch u thu , các tr

ng h p không ch u thu và không tính thu

GTGT
- Hi u v các c n c tính thu GTGT
-N mđ

c n i dung c b n c a ph

ng pháp kh u tr thu , c a ph

ng pháp tính

tr c ti p trên GTGT.
- Bi t đ

c các lo i hóa đ n và s d ng hóa đ n trong m t s tr

ng h p c th .

- Bi t v quy đ nh liên quan đ n khai thu , n p thu GTGT.
-N mđ

c quy đ nh v hoàn thu GTGT.
N iădungăchínhăc aăch

ng:

- Khái ni m, đ c đi m c a thu GTGT
- N i dung c b n c a thu GTGT hi n hành
c tính thu , ph

Vi t Nam nh : ph m vi áp d ng, c n

ng pháp tính thu , hóa đ n ch ng t , quy đ nh v khai, n p thu

GTGT và hoàn thu GTGT.
2.1.ăKHÁIăNI M,ă

Că I MăC AăTHU ăGIÁăTR ăGIAăT NG

Thu GTGT là thu tính trên giá tr t ng thêm c a hàng hoá, d ch v phát sinh
trong quá trình t s n xu t, l u thông đ n tiêu dùng.
Thu GTGT có m t s đ c đi m c b n sau đây:
- Thu GTGT là s c thu tiêu dùng nhi u giai đo n không trùng l p. Thu GTGT
đánh vào t t c các giai đo n c a quá trình s n xu t kinh doanh nh ng ch tính trên
ph n giá tr t ng thêm c a m i giai đo n. T ng s thu thu đ
đo n đúng b ng s thu tính trên giá bán cho ng
1

c c a t t c các giai

i tiêu dùng cu i cùng.


Giá tr gia t ng là ph n giá tr m i t o ra trong quá trình s n xu t kinh doanh.
l

ng này có th đ

ph

c xác đ nh b ng ph

ng pháp c ng ho c ph

i

ng pháp tr . Theo

ng pháp c ng, GTGT là tr giá các y u t c u thành giá tr t ng thêm bao g m

ti n công và l i nhu n. Theo ph

ng pháp tr , GTGT chính là kho n chênh l ch gi a

t ng giá tr s n xu t và tiêu th tr đi t ng giá tr hàng hoá, d ch v mua vào t
ng.T ng giá tr gia t ng
ph m

ng

t t c các giai đo n luân chuy n đúng b ng giá bán s n

giai đo n cu i cùng. Do v y, t ng s thu thu đ

đúng b ng s thu tính trên giá bán cho ng

c c a t t c các giai đo n

i tiêu dùng cu i cùng.

- Thu GTGT có tính trung l p kinh t . Thu GTGT không ph i là y u t chi phí
mà đ n thu n là y u t c ng thêm ngoài giá bán c a ng
v . Thu GTGT không b

nh h

i cung c p hàng hoá, d ch

ng tr c ti p b i k t qu kinh doanh c a ng

thu , b i quá trình t ch c và phân chia các chu trình kinh t ; s n ph m đ

in p
c luân

chuy n qua nhi u hay ít giai đo n thì t ng s thu GTGT ph i n p c a t t c các giai
đo n không thay đ i. M c tiêu c a thu GTGT không ph i đ tr c ti p đi u ch nh s
chênh l ch v thu nh p hay tài s n, vì v y thu GTGT th

ng có ít m c thu su t, ít

khi đ t ra v n đ mi n gi m thu , đ m b o đ n gi n, ít gây ra s méo mó.
- Thu GTGT là s c thu thu c lo i thu gián thu. Ng
ch c, cá nhân cung ng hàng hoá, d ch v , ng
cùng.V i t cách là ng

i n p thu GTGT là t

i ch u thu là ng

i tiêu dùng cu i

i bán hàng, các nhà s n xu t, kinh doanh s c ng s thu

GTGT vào giá bán hàng hoá, d ch v mà ng

i mua ph i tr khi mua hàng hoá, d ch

v . Ti n thu GTGT n m trong giá thanh toán c a hàng hoá d ch v đ

s n xu t kinh doanh n p vào Ngân sách Nhà n

c thay cho ng

c các c s

i tiêu dùng.

- Thu GTGT có tính ch t lu thoái so v i thu nh p. Thu GTGT đánh vào hàng
hoá, d ch v , ng

i tiêu dùng hàng hoá, d ch v là ng

i ph i tr kho n thu đó,

không phân bi t thu nh p cao hay th p đ u ph i tr s thu nh nhau. Nh v y, n u
so sánh gi a s thu ph i tr so v i thu nh p thì ng
l này th p h n và ng

c l i.
2

i nào có thu nh p cao h n thì t


- Thu GTGT có tính lãnh th , đ i t

ng ch u thu là ng

i tiêu dùng trong

ph m vi lãnh th qu c gia. Thu GTGT đánh vào hàng hóa, d ch v ph c v cho m c
đích s n xu t, kinh doanh và tiêu dùng n i đ a, b t k hàng hóa d ch v đó đ
trong n

c hay nh p kh u t n

c ngoài.

Thu GTGT có ngu n g c t thu doanh thu. N m 1918 ng
thu này là m t ng

i

c t o ra

i đ u tiên ngh ra

c tên là CARL FRIEDRICH VON SIEMENS. M c dù v y,

ông không thuy t ph c đ

c Chính ph

c áp d ng vào th i b y gi . N

c đ u tiên

trên th gi i áp d ng thu GTGT là Pháp, b t đ u áp d ng thí đi m trong m t s
ngành cá bi t t 01/07/1954 và đ n 01/01/1968 đ a vào áp d ng chính th c. Ngay t

bu i đ u thu GTGT đ

c áp d ng

Pháp đã đáp ng đ

c hai m c tiêu c b n là

đ m b o s thu k p th i vào NSNN và kh c ph c tình tr ng trùng l p c a thu doanh
thu tr
n

c đây. Do có nh ng u vi t n i tr i c a thu GTGT nên ngày càng có nhi u

c trên th gi i đ a vào áp d ng.
Vi t Nam, thu GTGT đ

b

c b t đ u nghiên c u t khi ti n hành c i cách thu

c 1 (n m 1990). Lu t thu GTGT đ

c Qu c h i khoá IX k h p th 11 thông

qua ngày 10/5/1997 và có hi u l c thi hành t ngày 01/01/1999, thay cho thu doanh
thu tr

c đây. K t khi b t đ u áp d ng cho đ n nay đã có nhi u s a đ i b sung cho

phù h p v i tình hình th c t . Các l n s a đ i, b sung Lu t thu GTGT vào các n m
2003, 2005, 2008, 2013, 2014 và 2016.
2.2. N IăDUNGăC ăB NăC AăTHU ăGIÁăTR ăGIAăT NGăHI NăHÀNHă
ăVI TăNAM
2.2.1.ăPh măviăápăd ngăă
2.2.1.1. Ng

i n p thu GTGT

Các t ch c, cá nhân s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v ch u thu GTGT
Vi t Nam, không phân bi t ngành ngh , hình th c, t ch c kinh doanh (g i là c s
kinh doanh) và t ch c, cá nhân nh p kh u hàng hóa, mua d ch v t n
thu GTGT (g i là ng

i nh p kh u).
3

c ngoài ch u


it

2.2.1.2.
it

ng ch u thu GTGT là hàng hoá, d ch v dùng cho s n xu t, kinh doanh

và tiêu dùng
n

ng ch u thu GTGT
Vi t Nam (bao g m c hàng hóa, d ch v mua c a t ch c, cá nhân

c ngoài), tr các đ i t

2.2.1.3.

it

ng không ch u thu GTGT.

ng không ch u thu GTGT

T i các v n b n pháp lu t v thu GTGT quy đ nh m t s nhóm hàng hoá, d ch
v thu c di n không ch u thu GTGT. Nhìn chung, các hàng hoá, d ch v này th

ng

có m t trong các tính ch t c b n sau đây:
- Các hàng hoá, d ch v mang tính ch t thi t y u ph c v nhu c u đ i s ng s n
xu t c ng đ ng không đ t v n đ đi u ti t tiêu dùng nh d ch v y t ; v n hoá, giáo
d c, đào t o; v n chuy n hành khách công c ng b ng xe buýt, xe đi n;...
- Các hàng hoá, d ch v thu c các ho t đ ng đ

c u đãi vì m c tiêu xã h i,

nhân đ o, không mang tính ch t kinh doanh nh hàng nh p kh u trong các tr

ng

h p hàng vi n tr nhân đ o, vi n tr không hoàn l i; hàng hóa bán cho t ch c, cá
nhân n

c ngoài, t ch c qu c t đ vi n tr nhân đ o, vi n tr không hoàn l i cho

Vi t Nam; phát sóng truy n thanh, truy n hình theo ch
Ngân sách nhà n

ng trình, b ng ngu n ti n

c c p,...

- Các hàng hoá, d ch v c a m t s ngành c n khuy n khích nh s n ph m tr ng
tr t, ch n nuôi, th y h i s n nuôi tr ng, đánh b t ch a ch bi n thành các s n ph m
khác ho c m i s ch thông th
và

ng c a t ch c, cá nhân t s n xu t, đánh b t bán ra

khâu nh p kh u; s n ph m mu i; …
- Hàng hoá nh p kh u nh ng th c ch t không ph c v cho s n xu t kinh doanh

và tiêu dùng t i Vi t Nam nh hàng chuy n kh u, quá c nh, m

nđ

ng qua Vi t

Nam; hàng t m nh p kh u, tái xu t kh u; hàng t m xu t kh u, tái nh p kh u; nguyên
v t li u nh p kh u đ s n xu t, gia công hàng xu t kh u theo h p đ ng s n xu t, gia

công đã ký v i n

c ngoài.

4


- M t s d ch v khó xác đ nh giá tr t ng thêm nh d ch v tài chính, ngân hàng,
kinh doanh ch ng khoán.
2.2.1.4. Các tr
Các tr

ng h p không ph i kê khai, tính n p thu GTGT

ng h p không ph i kê khai, tính n p thu GTGT đ

c khái quát thành

các nhóm ch y u sau đây:
- Giao d ch không ph i là mua bán hàng hoá, d ch v nh :
+ C s kinh doanh nh n đ
c ti n b i th
quan nhà n

c các kho n thu v b i th

ng b ng ti n (bao g m

ng v đ t và tài s n trên đ t khi b thu h i đ t theo quy t đ nh c a c
c có th m quy n), ti n th

ng, ti n h tr , ti n chuy n nh

ng quy n

phát th i và các kho n thu tài chính khác.
+ Các kho n thu h không liên quan đ n vi c bán hàng hoá, d ch v c a c s
kinh doanh.
+ Hàng hóa luân chuy n n i b nh hàng hoá đ

c xu t đ chuy n kho n i b ,

xu t v t t , bán thành ph m, đ ti p t c quá trình s n xu t trong m t c s s n xu t,
kinh doanh ho c hàng hoá, d ch v do c s kinh doanh xu t ho c cung ng s d ng
ph c v ho t đ ng kinh doanh thì không ph i tính, n p thu GTGT.
+ Tr
cho m

ng h p xu t máy móc, thi t b , v t t , hàng hóa d

i hình th c cho vay,

n ho c hoàn tr , n u có h p đ ng và các ch ng t liên quan đ n giao d ch

phù h p, c s kinh doanh không ph i l p hóa đ n, tính, n p thu GTGT.
+

i u chuy n tài s n c đ nh (TSC ): TSC

đang s d ng, đã th c hi n trích

kh u hao khi đi u chuy n theo giá tr ghi trên s sách k toán gi a c s kinh doanh
và các đ n v thành viên do m t c s kinh doanh s h u 100% v n ho c gi a các
đ n v thành viên do m t c s kinh doanh s h u 100% v n đ ph c v cho ho t
đ ng SXKD hàng hoá, d ch v ch u thu GTGT thì không ph i l p hoá đ n và kê
khai, n p thu GTGT. Tr

ng h p tài s n c đ nh khi đi u chuy n đã th c hi n đánh

giá l i giá tr tài s n ho c đi u chuy n cho c s s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch

5


v không ch u thu GTGT thì ph i l p hoá đ n GTGT, kê khai, n p thu GTGT theo
quy đ nh.
+

i u chuy n tài s n gi a các đ n v h ch toán ph thu c trong DN; đi u

chuy n tài s n khi chia, tách, h p nh t, sáp nh p, chuy n đ i lo i hình DN.
+ Góp v n b ng tài s n đ thành l p DN
- C s kinh doanh trong n

c mua d ch v c a n

c ngoài, d ch v di n ra

ngoài Vi t Nam: T ch c, cá nhân s n xu t, kinh doanh t i Vi t Nam mua d ch v c a
t ch c n

đ it

c ngoài không có c s th

ng trú t i Vi t Nam, cá nhân

ng không c trú t i Vi t Nam, bao g m các tr

n

c ngoài là

ng h p: s a ch a ph

ng ti n

v n t i, máy móc, thi t b (bao g m c v t t , ph tùng thay th ); qu ng cáo, ti p th
(tr qu ng cáo, ti p th trên internet); xúc ti n đ u t và th
hàng hoá, cung c p d ch v ra n

c ngoài; đào t o; chia c

thông qu c t gi a Vi t Nam v i n
ngoài Vi t Nam, d ch v thuê đ

ng m i; môi gi i bán

c d ch v b u chính, vi n

c ngoài mà các d ch v này đ

c th c hi n

ng truy n d n và b ng t n v tinh c a n

c ngoài

theo quy đ nh c a pháp lu t.
- Bán tài s n không tham gia ho t đ ng kinh doanh: T ch c, cá nhân không kinh
doanh, không ph i là ng
- Các tr

i n p thu GTGT bán tài s n.

ng h p xu t phát t qu n lý, ng n ng a kh n ng gian l n thu , nh :

+ T ch c, cá nhân chuy n nh

ng d án đ u t đ s n xu t, kinh doanh hàng

hóa, d ch v ch u thu giá tr gia t ng cho doanh nghi p, h p tác xã (không ph i tính
n p thu t i c s chuy n nh
nh n chuy n nh

ng và c ng không ph i kê khai thu đ u vào t i c s

ng).

+ Doanh nghi p, h p tác xã n p thu GTGT theo ph

ng pháp kh u tr bán s n

ph m tr ng tr t, ch n nuôi, thu s n, h i s n ch a ch bi n thành các s n ph m khác
ho c ch qua s ch thông th
th

ng cho doanh nghi p, h p tác xã

ng m i không ph i kê khai, tính n p thu GTGT.

6

khâu kinh doanh


Tr

ng h p doanh nghi p h p tác xã n p thu GTGT theo ph

bán hàng hoá là các s n ph m nêu trên cho ng

ng pháp kh u tr

i mua là h , cá nhân kinh doanh và

các t ch c, cá nhân khác thì doanh nghi p h p tác xã ph i kê khai, tính n p thu
GTGT theo m c thu su t 5%. H , cá nhân kinh doanh, DN, HTX và t ch c kinh t
khác n p thu GTGT theo ph

ng pháp tính tr c ti p trên GTGT khi bán s n ph m

tr ng tr t, ch n nuôi, thu s n nuôi tr ng, đánh b t ch a ch bi n thành các s n ph m
khác ho c ch qua s ch thông th

ng

khâu kinh doanh th

ng m i thì kê khai,

tính n p thu GTGT theo t l 1% trên doanh thu.
- Các tr

ng h p khác:

+ Thu đòi ng

i th 3 c a ho t đ ng b o hi m.

+ Ti n thu v hàng hóa, d ch v do nh n bán đ i lý và ti n hoa h ng đ
t ho t đ ng đ i lý bán đúng giá quy đ nh c a bên giao đ i lý h

ch

ng

ng hoa h ng đ i v i

các d ch v : b u chính, vi n thông, bán vé x s , vé máy bay, ô tô, tàu ho , tàu thu ;
đ i lý v n t i qu c t ; đ i lý c a các d ch v ngành hàng không, hàng h i mà đ

c áp

d ng thu su t thu GTGT 0%; đ i lý bán b o hi m.
+ Ti n thu v bán hàng hoá, d ch v và ti n hoa h ng đ i lý đ

ch

ng t ho t

+ T ch c, doanh nghi p nh n các kho n thù lao t c quan nhà n

c do th c

đ ng đ i lý bán hàng hoá, d ch v thu c di n không ch u thu GTGT.
hi n ho t đ ng thu h , chi h các c quan nhà n

c.

+ T ch c, doanh nghi p nh n các kho n thù lao t c quan nhà n
hi n ho t đ ng thu h , chi h các c quan nhà n
đ

c.

c do th c

ây là các kho n thù lao nh n

c t các ho t đ ng thu h b o hi m xã h i t nguy n, b o hi m y t t nguy n cho

c quan B o hi m xã h i; chi tr tr c p u đãi cho ng
cho B Lao đ ng - Th

i có công và tr c p khác

ng binh và Xã h i; thu thu c a h , cá nhân cho c quan thu

và các kho n thu h , chi h khác cho c quan nhà n

c.

2.2.2.ăC năc ătínhăthu ă
Thu GTGT đ

c tính d a trên hai c n c đó là giá tính thu và thu su t.
7


2.2.2.1. Giá tính thu
Nguyên t c xác đ nh giá tính thu GTGT là giá ch a có thu GTGT.
Giá tính thu GTGT đ
-

c quy đ nh c th nh sau:

i v i hàng hóa nh p kh u là giá nh p kh u t i c a kh u c ng (+) v i thu

nh p kh u (n u có), c ng (+) thu TT B (n u có). Giá nh p kh u t i c a kh u làm
c n c tính thu GTGT đ

c xác đ nh theo các quy đ nh v giá tính thu hàng hóa

nh p kh u.
Tr

ng h p hàng hóa nh p kh u đ

c mi n, gi m thu nh p kh u thì giá tính

thu GTGT là giá hàng hoá nh p kh u c ng v i (+) thu nh p kh u c ng (+) thu
TT B (n u có) xác đ nh theo m c thu ph i n p sau khi đã đ

c mi n, gi m.

Víăd 1: M t doanh nghi p nh p kh u 01 chi c ô tô 4 ch ng i, tr giá nh p kh u
200 tri u đ ng, thu nh p kh u ô tô 200 tri u đ ng, thu tiêu th đ c bi t c a ô tô 200
tri u đ ng. Nh v y giá tính thu GTGT c a ô tô nh p kh u s là:
200 tr đ + 200 tr đ + 200 tr đ = 600 tr đ
Thu su t thu GTGT c a ô tô nh p kh u nói trên là 10%.
S thu GTGT doanh nghi p ph i n p khi nh p kh u ô tô là:
600 tr đ x10% = 60 tr đ
-

i v i d ch v do phía n

c ngoài cung ng cho các đ i t

ng tiêu dùng

Vi t Nam, giá tính thu GTGT là giá d ch v ph i thanh toán cho phía n
Víăd 2: Công ty A

Vi t nam thuê m t công ty

n

c ngoài thi t k xây d ng,

h p đ ng ghi rõ s ti n ch a có thu GTGT ph i tr công ty
thì giá tính thu GTGT trong tr
cho đ i t

c ngoài.

n

c ngoài là 100 tri u

ng h p này là 100 tri u đ ng.

i v i hàng hóa, d ch v do c s s n xu t, kinh doanh bán ra ho c cung ng
ng khác là giá bán ch a có thu GTGT, bao g m c kho n ph thu và phí

thu thêm ngoài giá hàng hóa, d ch v mà c s kinh doanh đ

ch

ng. Tr

ng h p

c s kinh doanh áp d ng hình th c gi m giá bán thì giá tính thu GTGT là giá bán

8


đã gi m ghi trên hoá đ n.

i v i m t s tr

ng h p c th , giá tính thu đ

c quy

đ nh nh sau:
+

i v i hàng hóa, d ch v ch u thu tiêu th đ c bi t (TT B) thì giá tính thu

GTGT là giá bán đã có thu TT B nh ng ch a có thu GTGT.
+
thay l

i v i s n ph m, hàng hóa, d ch v dùng đ trao đ i, bi u, t ng ho c đ tr
ng; đ i v i s n ph m, hàng hoá, d ch v c s kinh doanh xu t đ tiêu dùng

không ph c v cho s n xu t, kinh doanh ho c cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá,
d ch v không ch u thu GTGT thì giá tính thu GTGT đ
thu c a s n ph m, hàng hóa, d ch v cùng lo i ho c t

c xác đ nh theo giá tính

ng đ

ng t i cùng th i đi m

phát sinh các ho t đ ng này.
Víăd 3: M t c s s n xu t xe đ p, dùng 100 chi c xe đ p đ đ i l y nguyên
li u. Giá bán ch a có thu GTGT m t chi c xe đ p t i th i đi m phát sinh ho t đ ng
trao đ i là 700.000 đ. Nh v y giá tính thu GTGT c a 100 chi c xe đ p dùng đ trao
đ i là: 700.000 đ/chi c x 100 chi c = 70.000.000 đ.
+

i v i s n ph m, hàng hóa, d ch v dùng đ khuy n m i theo quy đ nh c a

pháp lu t v th

ng m i, giá tính thu đ

c xác đ nh b ng không (0); tr

ng h p

hàng hóa, d ch v dùng đ khuy n m i nh ng không th c hi n theo quy đ nh c a
pháp lu t v th

ng m i thì ph i kê khai, tính n p thu nh hàng hóa, d ch v dùng

đ tiêu dùng n i b , bi u, t ng, cho.

Víăd 4: Công ty đi n máy H i Hoàng, tháng 6/N có th c hi n m t đ t khuy n
m i nh n d p k ni m 10 n m ngày thành l p công ty, theo hình th c mua 3 s n
ph m t ng 1 s n ph m. S s n ph m s d ng đ khuy n m i l i 200 s n ph m.
Ch

ng trình khuy n m i đ

c th c hi n theo quy đ nh c a pháp lu t v th

ng m i.

Theo đó, đ i v i 200 s n ph m t ng kèm khi mua s n ph m trong tháng 6/N, Công ty
xác đ nh giá tính thu b ng không (0). Tr
đ

ng h p ch

ng trình khuy n m i không

c th c hi n theo đúng trình t , th t c khuy n m i theo quy đ nh c a pháp lu t v

9


th

ng m i, Công ty ph i kê khai, tính thu GTGT đ i v i 200 s n ph m t ng kèm

khi mua s n ph m trong tháng 6/N.
+ Giá tính thu GTGT đ i v i d ch v cho thuê tài s n là giá cho thuê ch a có

thu . Tr

ng h p cho thuê theo hình th c thu ti n thuê t ng k ho c thu tr

c ti n

thuê cho m t th i h n thuê thì thu GTGT tính trên s ti n thu t ng k ho c thu
tr

c, bao g m c các kho n thu d

i hình th c khác nh thu ti n đ hoàn thi n, s a

ch a, nâng c p nhà cho thuê theo yêu c u c a bên thuê.
Víăd ă5: Tháng 2 n m N, công ty M cho thuê 01 kho ch a hàng, h p đ ng ghi
rõ:
- Th i h n thuê: 04 n m
- T ng s ti n cho thuê ch a có thu GTGT cho c k h n thuê: 100 tri u đ ng
- M i n m bên thuê tr ti n m t l n vào ngày 10 tháng 2, s ti n hàng n m bên
thuê tr là 22 tri u đ ng.
Ngày 10 tháng 02 n m N công ty M đã nh n đ

c ti n thuê cho n m đ u tiên

v i s ti n là 25 tri u đ ng. Nh v y, giá tính thu GTGT công ty A ph i kê khai
khi xác đ nh thu GTGT ph i n p c a tháng 2 n m N đ i v i ho t đ ng cho thuê
nhà là 25 tri u đ ng.
Víăd ă6: Tháng 8 n m N công ty X cho thuê 01 c n nhà. h p đ ng ghi rõ:
- Th i h n thuê: 10 tháng
- T ng s ti n cho thuê ch a có thu GTGT 70 tri u đ ng

- Tr ti n m t l n cho c k h n thuê trong tháng 8 n m N
-

Theo yêu c u c a bên thuê, công ty N ph i s a ch a, nâng c p nhà cho thuê,
chi phí này theo th c t h t 50 tri u đ ng.Toàn b chi phí này bên thuê tr cho
công ty N cùng v i s ti n thuê nhà.

Ngày 05 tháng 08 n m N công ty X đã nh n toàn b ti n do bên thuê tr theo
đúng cam k t ghi trong h p đ ng. Nh v y, giá tính thu GTGT công ty X ph i

10


kê khai khi xác đ nh thu GTGT ph i n p c a tháng 8 n m N đ i v i ho t đ ng
cho thuê nhà là 70 tri u đ ng + 50 tri u đ ng = 120 tri u đ ng .
+

i v i hàng hóa bán theo ph

ng th c tr góp, tr ch m thì giá tính thu là

giá bán tr m t l n ch a có thu GTGT c a hàng hoá đó (không bao g m lãi tr góp,
tr ch m), không tính theo s ti n tr góp, tr ch m t ng k .
Víăd ă7: Công ty th

ng m i bán xe máy lo i 100cc. N u mua tr ti n ngay, giá

bán ch a có thu GTGT là 24 tri u đ ng. N u mua tr góp thì ph i tr ngay 6 tri u
đ ng, còn l i tr d n trong 6 tháng, m i tháng 3,5 tri u đ ng. V y t ng s ti n mà
ng

i mua ph i tr khi mua tr góp là 6 tri u đ ng + 6 x3,5 tri u đ ng = 27 tri u

đ ng. Nh ng giá tính thu GTGT v n ch là 24 tri u đ ng/ chi c. Gi s trong tháng
3 n m N công ty đã bán đ

c 20 chi c xe máy tr góp. Giá tính thu GTGT công ty

ph i kê khai khi xác đ nh s thu GTGT ph i n p c a tháng 3 n m N đ i v i ho t
đ ng bán xe máy tr góp là:
20 chi c x 24 tri u đ ng = 480 tri u đ ng.
+

i v i gia công hàng hóa, giá tính thu là giá gia công ch a có thu GTGT,

bao g m: ti n công, ti n nhiên li u, đ ng l c, v t li u ph và các chi phí khác đ gia
công do bên nh n gia công ph i ch u.
Víă d ă 8: C s A nh n may gia công 200 b qu n áo đ ng ph c cho công ty
B.Ti n gia công m t b bao g m:
- Ti n công

100.000 đ

- Ti n ch

10.000 đ

- Kh u hao TSC
- Chi phí khác

8.000 đ
22.000 đ

______________
140.000 đ
V y giá tính thu GTGT là 140.000 đ x 200 b = 28.000.000 đ

11


+ Giá tính thu đ i v i xây d ng, l p đ t là giá ch a có thu GTGT mà bên nh n
xây d ng nh n đ
li u. Tr

c không phân bi t có bao th u hay không bao th u nguyên v t

ng h p xây d ng, l p đ t th c hi n thanh toán theo h ng m c công trình

ho c giá tr kh i l

ng xây d ng, l p đ t hoàn thành bàn giao thì giá tính thu tính

theo giá tr h ng m c công trình ho c giá tr kh i l

ng công vi c hoàn thành bàn

giao ch a có thu GTGT.
Víăd 9: Công ty xây d ng H i Nam nh n th u xây d ng công trình bao g m c
giá tr v t t xây d ng, t ng giá tr thanh toán ch a có thu GTGT là 1.000 tri u
đ ng, trong đó giá tr v t t xây d ng là 700 tri u đ ng; giá tr xây d ng 300 tri u

đ ng thì giá tính thu GTGT là 1.000 tri u đ ng.
+

i v i d ch v h

ho c ti n hoa h ng đ
+

ch

ng ti n công ho c ti n hoa h ng, giá tính thu là ti n công
ng ch a có thu GTGT.

i v i v n t i, b c x p, giá tính thu là giá c

c v n t i, b c x p ch a có thu

GTGT.
+

i v i c s h t ng k thu t do các c s kinh doanh đ

xây d ng đ chuy n nh

c nhà n

c giao đ t

ng g n v i chuy n quy n s d ng đ t, thì giá tính thu

GTGT là giá th c t chuy n nh

ng c s h t ng cùng v i chuy n quy n s d ng

đ t ch a có thu GTGT, tr ti n s d ng đ t ph i n p vào NSNN theo quy đ nh khi
giao đ t.
Víăd 10: Công ty đ u t và phát tri n nhà C đ

c Nhà n

đ xây d ng nhà bán, trong đó 3.000 m² đ t s d ng làm đ

c giao 10.000m² đ t

ng n i b trong khu quy

ho ch không ph i n p ti n s d ng đ t. Ti n s d ng đ t ph i n p NSNN theo giá
200.000 đ ng/m². Công ty bán 01 c n nhà có di n tích đ t là 50m², giá bán nhà và
chuy n quy n s d ng đ t ch a có thu GTGT là 300 tri u đ ng (trong đó giá nhà
200 tri u đ ng, giá chuy n quy n s d ng đ t là 100 tri u)
Giá tính thu GTGT đ i v i c n nhà trên là:
300 tri u đ ng – (50m² x 200.000 đ ng/m²) = 290 tri u đ ng
12


+

i v i hàng hóa, d ch v có tính đ c thù dùng các ch ng t nh tem b u

chính, vé c

c v n t i, vé x s ki n thi t... ghi giá thanh toán là giá đã có thu

GTGT thì giá ch a có thu đ
Giá ch a có thu GTGT

=

c xác đ nh nh sau:
Giá thanh toán (ti n bán vé, bán tem...)
1 + (%) thu su t c a hàng hóa, d ch v đó

Víăd 11: M t b u đi n t nh trong tháng bán 10.000 con tem, giá m i con tem
800 đ, thì giá ch a có thu GTGT đ

c xác đ nh nh sau:

Giá ghi trên tem 10.000 x 800 đ = 8.000.000 đ
Giá ch a có thu GTGT = 8.000.000 đ / 1 + 10% = 7.272.728 đ
+

i v i d ch v du l ch theo hình th c l hành, h p đ ng ký v i khách hàng

theo giá tr n gói thì giá tr n gói c a c s kinh doanh đ
GTGT. Tr

c xác đ nh là giá đã có thu

ng h p giá tr n gói bao g m các kho n chi vé máy bay v n chuy n

khách du l ch t n

c ngoài vào Vi t nam, t Vi t nam đi n

ngh , tham quan và m t s kho n chi

n

c ngoài, các chi phí n

c ngoài khác (n u có ch ng t h p pháp)

thì các kho n thu c a khách hàng đ chi cho các kho n trên không thu c di n ch u
thu GTGT t i Vi t Nam.
Th i đi m đ xác đ nh giá tính thu GTGT là th i đi m c s kinh doanh đã
chuy n giao quy n s h u, quy n s d ng hàng hóa, d ch v (đ i v i tr

ng h p xây

d ng, l p đ t là th i đi m nghi m thu, bàn giao công trình, h ng m c công trình, kh i
l

ng xây d ng, l p đ t hoàn thành), không phân bi t đã thu đ

đ

c ti n.

c ti n hay ch a thu

2.2.2.2. Thu su t thu GTGT
Thu su t thu GTGT đ

c áp d ng th ng nh t theo lo i hàng hoá, d ch v

khâu nh p kh u, s n xu t gia công hay kinh doanh th

các

ng m i. Hi n hành các m c

thu su t thu GTGT g m có 0%, 5% và 10%. Vi c quy đ nh các m c thu su t khác
nhau th hi n chính sách đi u ti t thu nh p và h
d ch v . Trong đi u ki n hi n nay c a n
13

ng d n tiêu dùng đ i v i hàng hoá,

c ta, do m t b ng kinh doanh c a các


nghành ngh ch a đ ng nh t nên s phân bi t v thu su t là phù h p, tuy nhiên m t
trái c a c ch nhi u thu su t là tính ph c t p, làm t ng chi phí qu n lý và ch p hành
lu t thu , có th “bóp méo” giá c t

ng đ i gi a các hàng hoá ch u thu su t khác

nhau. Các m c thu su t c th hi n hành đ

c quy đ nh nh sau:

- Thu su t 0%: áp d ng đ i v i hàng hóa, d ch v xu t kh u; ho t đ ng xây
d ng, l p đ t công trình

n

c ngoài và

trong khu phi thu quan; v n t i qu c t ;

hàng hóa, d ch v thu c di n không ch u thu GTGT khi xu t kh u, tr các tr

ng

h p không áp d ng m c thu su t 0%.
Hàng hóa xu t kh u bao g m:Hàng hóa xu t kh u ra n

c ngoài, k c

xu t kh u; Hàng hóa bán vào khu phi thu quan theo quy đ nh c a Th t

y thác

ng Chính

ph ; hàng bán cho c a hàng mi n thu ; Hàng hóa bán mà đi m giao, nh n hàng hóa
ngoài Vi t Nam; Ph tùng, v t t thay th đ s a ch a, b o d
móc thi t b cho bên n
đ

c ngoài và tiêu dùng

ng ph

ng ti n, máy

ngoài Vi t Nam; Các tr

ng h p

c coi là xu t kh u theo quy đ nh c a pháp lu t: Hàng hóa gia công chuy n ti p

theo quy đ nh c a pháp lu t th

ng m i v ho t đ ng mua, bán hàng hóa qu c t và

các ho t đ ng đ i lý mua, bán, gia công hàng hóa v i n

c ngoài; Hàng hóa xu t

kh u t i ch theo quy đ nh c a pháp lu t; Hàng hóa xu t kh u đ bán t i h i ch ,
tri n lãm

n

c ngoài.

D ch v xu t kh u bao g m d ch v cung ng tr c ti p cho t ch c, cá nhân
n

c ngoài và tiêu dùng

ngoài Vi t Nam; cung ng tr c ti p cho t ch c, cá nhân

trong khu phi thu quan và tiêu dùng trong khu phi thu quan.
V n t i qu c t bao g m v n t i hành khách, hành lý, hàng hóa theo ch ng qu c
t t Vi t Nam ra n
đ n
ph

n

c ngoài ho c t n

c ngoài đ n Vi t Nam, ho c c đi m đi và

c ngoài, không phân bi t có ph

ng ti n. Tr

ng ti n tr c ti p v n t i hay không có

ng h p, h p đ ng v n t i qu c t bao g m c ch ng v n t i n i đ a

thì v n t i qu c t bao g m c ch ng n i đ a.

14


D ch v c a ngành hàng không, hàng h i cung c p tr c ti p cho t ch c

n

c

n

c

ngoài ho c thông qua đ i lý
Các hàng hóa, d ch v khác: Ho t đ ng xây d ng, l p đ t công trình
ngoài ho c

trong khu phi thu quan; Hàng hóa, d ch v thu c đ i t

thu GTGT khi xu t kh u, tr các tr

ng không ch u

ng h p không áp d ng m c thu su t 0%; D ch

v s a ch a tàu bay, tàu bi n cung c p cho t ch c, cá nhân n

c ngoài.

i u ki n áp d ng thu su t 0%: Có h p đ ng bán, gia công hàng hóa xu t
kh u; h p đ ng y thác xu t kh u; Có ch ng t thanh toán ti n hàng hóa xu t kh u
qua ngân hàng và các ch ng t khác theo quy đ nh c a pháp lu t; Có t khai h i quan
(đ i v i hàng hóa xu t kh u).
Các tr

ng h p không áp d ng m c thu su t 0% g m:

+Tái b o hi m ra n
h u trí tu ra n

c ngoài; chuy n giao công ngh , chuy n nh

c ngoài; chuy n nh

ng quy n s

ng v n, c p tín d ng, đ u t ch ng khoán ra

n

c ngoài; d ch v tài chính phái sinh; d ch v b u chính, vi n thông chi u đi ra

n

c ngoài (bao g m c d ch v b u chính vi n thông cung c p cho t ch c, cá nhân

trong khu phi thu quan; cung c p th cào đi n tho i di đ ng đã có mã s , m nh giá
đ a ra n

c ngoài ho c đ a vào khu phi thu quan); s n ph m xu t kh u là tài

nguyên, khoáng s n;
+ Thu c lá, r

u, bia nh p kh u sau đó xu t kh u;

+ Hàng hóa, d ch v cung c p cho cá nhân không đ ng ký kinh doanh trong khu
phi thu quan, tr các tr

ng h p khác theo quy đ nh c a Th t

ng Chính ph

+ X ng, d u bán cho xe ô tô c a c s kinh doanh trong khu phi thu quan mua
t i n i đ a;
+ Xe ô tô bán cho t ch c, cá nhân trong khu phi thu quan;
+ Các d ch v do c s kinh doanh cung c p cho t ch c, cá nhân
phi thu quan bao g m: cho thuê nhà, h i tr

15

trong khu

ng, v n phòng, khách s n, kho bãi; d ch


v v n chuy n đ a đón ng
công nghi p, d ch v

i lao đ ng; d ch v

n u ng (tr d ch v cung c p su t n

n u ng trong khu phi thu quan);

+ Các d ch v sau cung ng t i Vi t Nam cho t ch c, cá nhân
không đ

n

c ngoài

c áp d ng thu su t 0% g m: Thi đ u th thao, bi u di n ngh thu t, v n

hóa, gi i trí, h i ngh , khách s n, đào t o, qu ng cáo, du l ch l hành; D ch v thanh
toán qua m ng; D ch v cung c p g n v i vi c bán, phân ph i, tiêu th s n ph m,
hàng hóa t i Vi t Nam.
- M c thu su t 5%: áp d ng đ i v i hàng hóa, d ch v thi t y u ph c v cho
s n xu t và tiêu dùng và các hàng hoá, d ch v c n u đãi nh n

c s ch ph c v cho

s n xu t và sinh ho t; thu c ch a b nh, phòng b nh; giáo c , đ dùng đ gi ng d y và
h c t p; th c ph m t

i s ng ch a qua ch bi n

khâu kinh doanh th

ng m i; d ch

v khoa h c và công ngh ;…
- M c thu su t 10%: áp d ng đ i v i hàng hóa, d ch v không thu c tr

ng h p

áp d ng thu su t 0%, 5%; nh s n ph m đi n t ; d u m , khí đ t; s n ph m may
m c; xây d ng, l p đ t; d ch v t v n;…
2.2.3.ăPh

ngăphápătínhăthu ăgiáătr ăgiaăt ng

Thu GTGT c s kinh doanh ph i n p đ
pháp: ph

ng pháp kh u tr thu và ph
it

c tính theo m t trong hai ph

ng

ng pháp tính tr c ti p trên GTGT.

ng áp d ng và vi c xác đ nh thu ph i n p theo t ng ph

ng pháp

nh sau:
2.2.3.1. Ph
a.

it

ng pháp kh u tr thu
ng áp d ng: c s kinh doanh th c hi n đ y đ ch đ k toán, hóa

đ n, ch ng t theo quy đ nh c a pháp lu t v k toán, hóa đ n, ch ng t bao g m:
- C s kinh doanh đang ho t đ ng có doanh thu hàng n m t bán hàng hóa,
cung ng d ch v t m t t đ ng tr lên và th c hi n đ y đ ch đ k toán, hóa đ n,
ch ng t theo quy đ nh c a pháp lu t v k toán, hóa đ n, ch ng t , tr h , cá nhân
kinh doanh n p thu theo ph

ng pháp tính tr c ti p;
16


- C s kinh doanh đ ng ký t nguy n áp d ng ph
h , cá nhân kinh doanh n p thu theo ph
- T ch c, cá nhân n

ng pháp kh u tr thu , tr

ng pháp tính tr c ti p;

c ngoài cung c p hàng hóa, d ch v đ ti n hành ho t

đ ng tìm ki m, th m dò, phát tri n và khai thác d u, khí n p thu theo ph

ng pháp

kh u tr do bên Vi t Nam kê khai kh u tr n p thay.
b. Cách tính thu GTGT ph i n p:
Thu GTGT

S thu GTGT ph i n p =

đ u ra

-

Thu GTGT đ u vào
đ

c kh u tr

Trongăđó:ă
- S thu giá tr gia t ng đ u ra b ng t ng s thu GTGT c a hàng hóa, d ch v
bán ra ghi trên hóa đ n GTGT.
Thu GTGT ghi trên hóa đ n GTGT b ng giá tính thu c a hàng hóa, d ch v
ch u thu bán ra nhân (x) v i thu su t thu GTGT c a hàng hóa, d ch v đó.
Tr

ng h p s d ng ch ng t ghi giá thanh toán là giá đã có thu GTGT thì thu

GTGT đ u ra đ

c xác đ nh b ng giá thanh toán tr (-) giá ch a có thu GTGT.

C s kinh doanh thu c đ i t

ng tính thu theo ph

ng pháp kh u tr thu khi

bán hàng hóa, d ch v ph i tính và n p thu GTGT c a hàng hóa, d ch v bán ra. Khi
l p hóa đ n bán hàng hóa, d ch v , c s kinh doanh ph i ghi rõ giá bán ch a có thu ,
thu GTGT và t ng s ti n ng
giá thanh toán (tr tr

ng h p đ

i mua ph i thanh toán. Tr

ng h p hóa đ n ch ghi

c phép dùng ch ng t đ c thù), không ghi giá ch a

có thu và thu GTGT thì thu GTGT c a hàng hóa, d ch v bán ra ph i tính trên giá
thanh toán ghi trên hóa đ n, ch ng t .
Víăd 12: M t công ty s n xu t hàng may m c trong k tính thu có tình hình
tiêu th trong tháng nh sau:
- Bán 100 b qu n áo cho công ty th
100.000 đ/ b

17

ng m i A, giá bán ch a có thu GTGT


- Bán 50 b qu n áo cho doanh nghi p B, hóa đ n ch ghi giá thanh toán
110.000 đ/ b .
- Bi t thu su t thu GTGT c a s n ph m may m c là 10%.
Trong tr

-

ng h p này thu GTGT đ u ra s tính nh sau:

i v i s qu n áo bán cho công ty th

ng m i A, thu GTGT đ u ra s là:

100 b x 100.000 x 10% = 1.000.000 đ
-

i v i s qu n áo bán cho doanh nghi p B, thu GTGT đ u ra s là:
50 b x 110.000 x 10% =550.000 đ

- T ng thu GTGT đ u ra c a công ty

1.550.000 đ

C s kinh doanh ph i ch p hành ch đ k toán, hoá đ n, ch ng t theo quy
đ nh c a pháp lu t v k toán, hoá đ n, ch ng t . Tr

ng h p hoá đ n ghi sai m c

thu su t thu giá tr gia t ng mà c s kinh doanh ch a t đi u ch nh, c quan thu
ki m tra, phát hi n thì x lý nh sau:
i v i c s kinh doanh bán hàng hoá, d ch v : N u thu su t thu GTGT ghi
trên hoá đ n cao h n thu su t đã đ

c quy đ nh t i các v n b n quy ph m pháp lu t

v thu GTGT thì ph i kê khai, n p thu GTGT theo thu su t đã ghi trên hoá đ n;
N u thu su t thu GTGT ghi trên hoá đ n th p h n thu su t đã đ

c quy đ nh t i

các v n b n quy ph m pháp lu t v thu GTGT thì ph i kê khai, n p thu GTGT theo
thu su t thu GTGT quy đ nh t i các v n b n quy ph m pháp lu t v thu GTGT.
- Thu GTGT đ u vào b ng (=) t ng s thu GTGT ghi trên hoá đ n GTGT mua
hàng hóa, d ch v (bao g m c tài s n c đ nh) dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng
hóa, d ch v ch u thu GTGT, s thu GTGT ghi trên ch ng t n p thu c a hàng hoá
nh p kh u ho c ch ng t n p thu GTGT thay cho phía n
các t ch c n

c ngoài áp d ng đ i v i

c ngoài không có t cách pháp nhân Vi t Nam và cá nhân n

kinh doanh ho c có thu nh p phát sinh t i Vi t Nam.

18

c ngoài


Tr

ng h p hàng hóa, d ch v mua vào là lo i đ

c dùng ch ng t đ c thù ghi

giá thanh toán là giá đã có thu GTGT thì c s đ

c c n c vào giá đã có thu đ

xác đ nh giá không có thu và thu GTGT đ u vào đ

c kh u tr .

Víăd 13: Trong k , Công ty A thanh toán d ch v đ u vào đ

c tính kh u

tr là lo i đ c thù:
T ng giá thanh toán 110 tri u đ ng (giá có thu GTGT), d ch v này ch u
thu là 10%, s thu GTGT đ u vào đ

c kh u tr tính nh sau:

110 tri u
----------

x 10%

= 10 tri u đ ng

1 + 10%
Giá ch a có thu là 100 tri u đ ng, thu GTGT là 10 tri u đ ng.
Tr

ng h p hoá đ n ghi sai m c thu su t thu giá tr gia t ng mà các c

s kinh doanh ch a t đi u ch nh, c quan thu ki m tra, phát hi n thì x lý nh
sau:
i v i c s kinh doanh mua hàng hoá, d ch v : N u thu su t thu
GTGT ghi trên hoá đ n cao h n thu su t đã đ

c quy đ nh t i các v n b n quy

ph m pháp lu t v thu GTGT thì kh u tr thu đ u vào theo thu su t quy đ nh
t i các v n b n quy ph m pháp lu t v thu GTGT; N u thu su t thu GTGT
ghi trên hoá đ n th p h n thu su t quy đ nh t i các v n b n quy ph m pháp lu t
v thu GTGT thì kh u tr thu đ u vào theo thu su t ghi trên hoá đ n.
- Nguyên t c kh u tr thu GTGT đ u vào: Thu GTGT đ u vào đ

c kh u

tr d a trên các nguyên t c sau:
Nguyên t c 1: thu GTGT đ u vào đ

c kh u tr là thu GTGT c a hàng hoá,

d ch v , tài s n c đ nh dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v ch u thu
GTGT.

19


i u đó có ngh a là thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v , nguyên nhiên v t
li u, tài s n c đ nh mua vào dùng cho s n xu t kinh doanh hàng hóa, d ch v thu c
đ it

ng không ch u thu GTGT thì s không đ

c kh u tr .

N u hàng hóa, d ch v , tài s n c đ nh, nguyên nhiên v t li u mua vào dùng cho
s n xu t kinh doanh hàng hóa, d ch v thu c di n ch u thu và không ch u thu
GTGT thì ch đ

c kh u tr thu s thu đ u vào c a các y u t mua vào dùng cho

s n xu t, kinh doanh hàng hóa, d ch v thu c di n ch u thu GTGT. C s kinh
doanh ph i h ch toán riêng thu GTGT đ u vào c a các y u t mua vào dùng cho
t ng ho t đ ng ch u thu và không ch u thu GTGT đ làm c n c kh u tr thu .
Tr
đ

ng h p không th h ch toán riêng đ
c kh u tr thì thu đ u vào đ

c thu đ u vào đ

c kh u tr và không

c tính kh u tr theo t l (%) gi a doanh thu ch u

thu GTGT, doanh thu không ph i kê khai, tính n p thu GTGT so v i t ng doanh
thu c a hàng hóa, d ch v bán ra bao g m c doanh thu không ph i kê khai, tính n p
thu không h ch toán riêng đ
M t s tr

c

ng h p đ c thù c a nguyên t c 1 c n l u ý:

+ Thu GTGT đ u vào không đ
t n th t c ng đ

c b i th

ng c a hàng hóa ch u thu GTGT b

c kh u tr .

+ Thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v hình thành tài s n c đ nh là nhà n
ca, nhà ngh gi a ca, phòng thay qu n áo, nhà đ xe, nhà v sinh, b n
cho ng

c ph c v

i lao đ ng trong khu v c s n xu t, kinh doanh và nhà , tr m y t cho công

nhân làm vi c trong các khu công nghi p đ

c kh u tr toàn b .

+ Thu GTGT đ u vào c a tài s n c đ nh, máy móc, thi t b , k c thu GTGT
đ u vào c a ho t đ ng đi thuê nh ng tài s n, máy móc, thi t b này và thu GTGT
đ u vào khác liên quan đ n tài s n, máy móc, thi t b nh b o hành, s a ch a trong
các tr

ng h p sau đây không đ

đ nh ho c chi phí đ
v nb nh

c kh u tr mà tính vào nguyên giá c a tài s n c

c tr theo quy đ nh c a Lu t thu thu nh p doanh nghi p và các

ng d n thi hành: Tài s n c đ nh chuyên dùng ph c v s n xu t v khí,
20


khí tài ph c v qu c phòng, an ninh; tài s n c đ nh, máy móc, thi t b c a các t
ch c tín d ng, doanh nghi p kinh doanh tái b o hi m, b o hi m nhân th , kinh doanh
ch ng khoán, c s khám, ch a b nh, c s đào t o; tàu bay dân d ng, du thuy n
không s d ng cho m c đích kinh doanh v n chuy n hàng hóa, hành khách, kinh
doanh du l ch, khách s n.
+ Tài s n c đ nh là ô tô ch ng

i t 9 ch ng i tr xu ng (tr ô tô s d ng vào

kinh doanh v n chuy n hàng hóa, hành khách, kinh doanh du l ch, khách s n; ô tô
dùng đ làm m u và lái th cho kinh doanh ô tô) có tr giá v
ch a có thu GTGT) thì s thu GTGT đ u vào t
1,6 t đ ng không đ

t trên 1,6 t đ ng (giá

ng ng v i ph n tr giá v

t trên

c kh u tr .

+ Thu GTGT c a hàng hóa, d ch v mà c s kinh doanh mua vào đ s n xu t
kinh doanh hàng hóa, d ch v cung c p cho t ch c, cá nhân n
qu c t đ vi n tr nhân đ o, vi n tr không hoàn l i đ

c ngoài, t ch c

c kh u tr toàn b .

+ Thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v s d ng cho các ho t đ ng cung
c p hàng hóa, d ch v không kê khai, tính n p thu GTGT đ

c kh u tr toàn b .

Nguyênăt că2: Thu GTGT đ u vào phát sinh trong k nào đ

c kê khai, kh u

tr khi xác đ nh s thu ph i n p c a k đó, không phân bi t đã xu t dùng hay còn đ
trong kho. Tr

ng h p c s kinh doanh phát hi n s thu GTGT đ u vào khi kê

khai, kh u tr b sai sót thì đ

c kê khai, kh u tr b sung tr

c khi c quan thu , c

quan có th m quy n công b quy t đ nh ki m tra thu , thanh tra thu t i tr s ng

i

n p thu .
- i u ki n kh u tr thu giá tr gia t ng đ u vào:
+ Có hóa đ n GTGT h p pháp c a hàng hóa, d ch v mua vào ho c ch ng t
n p thu GTGT khâu nh p kh u ho c ch ng t n p thu GTGT thay cho phía n
ngoài theo h

ng d n c a B Tài chính áp d ng đ i v i các t ch c n

không có t cách pháp nhân Vi t Nam và cá nhân n
nh p phát sinh t i Vi t Nam.
21

c

c ngoài

c ngoài kinh doanh ho c có thu


C s kinh doanh không đ
tr

c tính kh u tr thu GTGT đ u vào đ i v i các

ng h p sau đây:
Hoá đ n GTGT s d ng không đúng quy đ nh c a pháp lu t nh : hóa đ n

GTGT không ghi thu GTGT (tr tr

ng h p đ c thù đ

c dùng hoá đ n GTGT ghi

giá thanh toán là giá đã có thu GTGT); không ghi ho c ghi không đúng tên, đ a ch ,
mã s thu c a ng

i bán; hóa đ n, ch ng t n p thu GTGT gi , hóa đ n b t y xóa,

hóa đ n kh ng (không bán hàng hóa, d ch v ); hóa đ n ghi giá tr cao h n giá tr th c
t c a hàng hóa, d ch v .
+ Có ch ng t thanh toán không dùng ti n m t đ i v i hàng hóa, d ch v mua
vào (bao g m c hàng hóa nh p kh u) t hai m

i tri u đ ng tr lên, tr các tr

h p giá tr hàng hóa, d ch v nh p kh u t ng l n có giá tr d
hàng hóa, d ch v mua vào t ng l n theo hóa đ n d
đã có thu GTGT và tr

kh u: đ

i hai m

i tri u đ ng,

i tri u đ ng theo giá

ng h p c s kinh doanh nh p kh u hàng hóa là quà bi u,

quà t ng c a t ch c, cá nhân
+

i hai m

ng

n

c ngoài.

i v i hàng hoá, d ch v xu t kh u và m t s tr

ng h p đ

c coi là xu t

c quy đ nh c th cho t ng lo i hình, nh ng nhìn chung ph i đ m b o các

đi u ki n đó là ph i có h p đ ng bán hàng hoá, gia công hàng hóa, cung ng d ch v
cho t ch c, cá nhân n

c ngoài; t khai h i quan v hàng xu t kh u có xác nh n c a

c quan h i quan đã xu t kh u, đã giao cho phía n
theo ch đ nh c a bên n

c ngoài ho c cho đ i t

c ngoài; hàng hóa, d ch v xu t kh u ho c đ

ng khác
c coi nh

xu t kh u ph i thanh toán qua ngân hàng; ph i l p hóa đ n cho vi c bán hàng hóa,
cung c p d ch v ho c xu t tr hàng gia công cho n

c ngoài, doanh nghi p ch xu t

đúng quy đ nh.
Các tr

ng h p c s kinh doanh có hàng hóa xu t kh u ho c hàng hoá đ

c

coi nh xu t kh u nêu trên, n u đã có xác nh n c a c quan H i quan (đ i v i hàng
hóa xu t kh u) nh ng không có đ các th t c, h s khác đ i v i t ng tr
th thì không ph i tính thu GTGT đ u ra nh ng không đ
22

ng h p c

c kh u tr thu GTGT


đ u vào. Riêng đ i v i tr

ng h p hàng hoá gia công chuy n ti p và hàng hoá xu t

kh u t i ch , n u không có đ m t trong các th t c, h s theo quy đ nh thì ph i tính
và n p thu GTGT nh hàng hóa tiêu th n i đ a.

i v i c s kinh doanh có d ch

v xu t kh u n u không đáp ng đi u ki n v thanh toán qua ngân hàng ho c đ

c

coi nh thanh toán qua ngân hàng thì không ph i tính thu GTGT đ u ra, nh ng
không đ

c kh u tr thu đ u vào.

Víăd 14: M t doanh nghi p n p thu GTGT theo ph

ng pháp kh u tr

s n

xu t s n ph m ch u thu GTGT, trong tháng có tình hình sau:
1. Tiêu th trong tháng:
- Tiêu th n i đ a 500 s n ph m. Hóa đ n GTGT ghi giá ch a có thu 200.000

đ ng/ s n ph m.
- Tr c ti p xu t kh u 200 s n ph m v i giá FOB 220.000 đ ng/ s n ph m.
Hàng hóa xu t kh u có đ h s ch ng t theo quy đ nh.
- S d ng phi u xu t kho kiêm v n chuy n n i b kèm theo L nh đi u đ ng
n i b xu t cho c a hàng tr c thu c đóng trên cùng m t đ a ph

ng v i doanh nghi p

1200 s n ph m, cu i tháng c s tr c thu c báo v đã tiêu th đ

c 1000 s n ph m

v i giá ch a có thu GTGT 200.000 đ ng/ s n ph m.
2. Mua vào trong tháng:
- Mua nguyên li u chính đ s n xu t s n ph m, giá mua ch a có thu GTGT
80.000.000 đ ng, trong đó tr giá mua vào ch a có thu GTGT b t n th t đ
th

cb i

ng 10.000.000 đ ng.
- Thu GTGT c a các chi phí mua ngoài khác: 1.000.000 đ ng
Yêuăc u: Tính thu GTGT doanh nghi p ph i n p? Bi t r ng Thu su t thu

GTGT 10%, các y u t mua vào đáp ng đ đi u ki n kh u tr thu .
Gi i:
1. Thu GTGT đ u ra
- Tiêu th n i đ a: 500 x 200 000 x 10% =10 000 000 đ ng
23

- Xu t kh u: 200 x 220 000 x 0% = 0
- Bán qua c a hàng: 1 000 x 200 000 x 10% = 20 000 000 đ ng
- T ng thu GTGT đ u ra: 30 000 000 đ ng
2. Thu GTGT đ u vào đ

c kh u tr

- Mua nguyên li u chính:
(80 000 000 - 10 000 000) x 10% = 7 000 000 đ ng
- Chi phí mua ngoài khác 1 000 000 đ ng
- T ng thu GTGT đ u vào đ

c kh u tr 8 000 000 đ ng

3. Thu GTGT ph i n p 22 000 000 đ ng
2.2.3.2. Ph
a,

ng pháp tr c ti p trên giá tr gia t ng
i v i ho t đ ng mua, bán, ch tác vàng b c, đá quý:

S thu GTGT ph i n p theo ph

ng pháp tính tr c ti p trên GTGT b ng giá

tr gia t ng nhân v i thu su t thu giá tr gia t ng.
Giá tr gia t ng c a vàng, b c, đá quý đ

c xác đ nh b ng giá thanh toán c a

vàng, b c, đá quý bán ra tr (-) giá thanh toán c a vàng, b c, đá quý mua vào t

ng

ng.
- Giá thanh toán c a vàng, b c, đá quý bán ra là giá th c t bán ghi trên hóa
đ n bán vàng, b c, đá quý, bao g m c ti n công ch tác (n u có), thu giá tr gia t ng
và các kho n ph thu, phí thu thêm mà bên bán đ

ch

ng.

- Giá thanh toán c a vàng, b c, đá quý mua vào đ

c xác đ nh b ng giá tr

vàng, b c, đá quý mua vào ho c nh p kh u, đã có thu GTGT dùng cho mua bán, ch
tác vàng, b c, đá quý bán ra t

ng ng.

b, Thu GTGT tính theo t l trên doanh thu:
-

it

ng áp d ng:

+ Doanh nghi p, h p tác xã m i thành l p ho c đang ho t đ ng có doanh thu
hàng n m d

i m c ng

nguy n áp d ng ph

ng doanh thu m t t đ ng, tr tr

ng pháp kh u tr thu .
24

ng h p đ ng ký t


+ H , cá nhân kinh doanh;
+ T ch c, cá nhân n

c ngoài kinh doanh t i Vi t Nam không theo Lu t

u

t và các t ch c khác không th c hi n ho c th c hi n không đ y đ ch đ k toán,
hóa đ n, ch ng t theo quy đ nh c a pháp lu t, tr các t ch c, cá nhân n

c ngoài

cung c p hàng hóa, d ch v đ ti n hành ho t đ ng tìm ki m, th m dò, phát tri n và
khai thác d u khí.
+ T ch c kinh t khác không ph i là doanh nghi p, h p tác xã, tr tr

đ ng ký n p thu theo ph

ng h p

ng pháp kh u tr .

- Công th c tính
S thu giá tr gia t ng ph i n p= t l % nhân v i doanh thu
Trong đó:
T l % đ tính thu GTGT trên doanh thu đ

c quy đ nh theo t ng ho t đ ng

nh sau:
+ Phân ph i, cung c p hàng hóa: 1%;
+ D ch v , xây d ng không bao th u nguyên v t li u: 5%;
+ S n xu t, v n t i, d ch v có g n v i hàng hóa, xây d ng có bao th u nguyên
v t li u: 3%;
+ Ho t đ ng kinh doanh khác: 2%.
Doanh thu đ tính thu GTGT là t ng s ti n bán hàng hóa, d ch v th c t ghi
trên hóa đ n bán hàng đ i v i hàng hóa, d ch v ch u thu GTGT bao g m các kho n
ph thu, phí thu thêm mà c s kinh doanh đ
c, Thu GTGT tính theo ph
n p thu GTGT theo ph

ch

ng.

ng pháp khoán:

i v i h , cá nhân kinh doanh

ng pháp khoán, c quan thu xác đ nh doanh thu, thu

GTGT ph i n p theo t l % trên doanh thu c a h khoán c n c vào tài li u, s li u
khai thu c a h khoán, c s d li u c a c quan thu , k t qu đi u tra doanh thu
th c t và ý ki n c a H i đ ng t v n thu xã, ph

25

ng.