CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC văn PHÒNG THỐNG kê cấp xã tại HUYỆN bố TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…………/…………

……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHẠM HOÀNG LINH

CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC VĂN PHÕNG THỐNG KÊ CẤP XÃ TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH,
TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…………/…………

……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHẠM HOÀNG LINH

CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC VĂN PHÕNG THỐNG KÊ CẤP XÃ TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH,
TỈNH QUẢNG BÌNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 8 34 04 03
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN ĐỨC THẮNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2020


LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan Luận văn “Chất lượng công chức Văn phòng Thống kê cấp xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” là công trình
nghiên cứu của riêng em dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Đức Thắng.
Các số liệu, thông tin được nêu trong Luận văn là hoàn toàn chính xác, trung
thực, được trích dẫn nguồn gốc rõ ràng và qua kết quả khảo sát thực tế. Lời
cam đoan của em là đúng sự thật và em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Tác giả

Phạm Hoàng Linh

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và sâu sắc, em xin gửi lời cảm ơn tới tất cả
những tổ chức và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình
học tập cũng như nghiên cứu đề tài.
Trước hết, em xin bày tỏ lòng biết ơn đến TS. Nguyễn Đức Thắng đã

nhiệt tình dành nhiều thời gian và công sức, trực tiếp hướng dẫn em trong
suốt quá trình thực hiện nghiên cứu luận văn này.
Em xin trân trọng biết ơn đối với lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc
gia, các Khoa, Phòng ban trong Học viện, Quý thầy, cô giáo giảng dạy tại
Học viện Hành chính Quốc gia.
Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các bộ phận chuyên môn thuộc
Phòng Nội vụ, Văn phòng HĐND và UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng
Bình đã nhiệt tình giúp đỡ, cộng tác và cung cấp những tài liệu cần thiết để
em có thể hoàn thiện luận văn này.
Cảm ơn sự hỗ trợ, chia sẻ, động viên, nhiệt tình giúp đỡ của các đồng
nghiệp, bạn bè và người thân trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Tuy đã có nhiều cố gắng, nhưng luận văn không tránh khỏi những thiếu
sót, hạn chế. Kính mong quý Thầy, Cô giáo, đồng nghiệp tiếp tục giúp đỡ,
đóng góp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Tác giả

Phạm Hoàng Linh

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... I
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... II
MỤC LỤC ................................................................................................................III
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT .............................................................. VI
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ......................................................................... VII
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ...............................................3
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ...........................................................................5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .....................................................6
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ......................................................6
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ...............................................................7
7. Kết cấu luận văn ......................................................................................................8
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC VĂN
PHÕNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ .............................................................................9
1.1. Công chức cấp xã và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ......................9
1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ....9
1.1.2. Đặc điểm công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã...............................12
1.1.3. Vị trí, vai trò của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ..................14
1.2. Chất lượng của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã .............................17
1.2.1. Khái niệm ...............................................................................................17
1.2.2. Các tiêu chí đánh giá chất lượng của công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã ................................................................................................................21
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã ....................................................................................................................32
1.3.1. Công tác tuyển dụng ...............................................................................33
1.3.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng ...................................................................33
1.3.3. Chế độ chính sách ...................................................................................34

iii


1.3.4. Công tác quản lý, sử dụng ......................................................................35
1.3.5. Điều kiện và môi trường làm việc ..........................................................36
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1. ........................................................................................37
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC VĂN PHÕNG THỐNG KÊ CẤP XÃ TẠI HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH................40
2.1. Khái quát về huyện Bố Trạch và đội ngũ công chức Văn phòng - Thống kê

cấp xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình .............................................................40
2.1.1. Vài nét về huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình .........................................40
2.1.2. Đội ngũ công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại huyện Bố Trạch,
tỉnh Quảng Bình................................................................................................45
2.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, dân cư, kinh tế - xã hội đến chất
lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng
Bình ..................................................................................................................48
2.2. Đánh giá thực trạng chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình ........................................................................49
2.2.1. Kiến thức ................................................................................................49
2.2.2. Kỹ năng thực hiện nhiệm vụ ..................................................................55
2.2.3. Thái độ và hành vi công vụ ....................................................................60
2.2.4. Kết quả thực hiện nhiệm vụ ....................................................................60
2.3. Nhận xét giá chung về chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình ........................................................................67
2.3.1. Ưu điểm ..................................................................................................67
2.3.2. Những hạn chế ........................................................................................69
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế............................................................72
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 .........................................................................................75
CHƢƠNG 3: MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
CÔNG CHỨC VĂN PHÕNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ TẠI HUYỆN BỐ
TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH .............................................................................76

iv


3.1. Mục tiêu nâng cao chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã của
huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình .........................................................................76
3.1.1. Mục tiêu chung .......................................................................................77
3.1.2. Mục tiêu cụ thể .......................................................................................80

3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình .........................................................................81
3.2.1. Đổi mới công tác tuyển dụng công chức...................................................81
3.2.2. Hoàn thiện các tiêu chuẩn đối với công chức.........................................84
3.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng dựa trên nhu cầu và bồi dưỡng các kỹ năng thực thi
công vụ cho công chức .....................................................................................84
3.2.4. Thực hiện tốt công tác quản lý, sử dụng công chức ...............................89
3.2.5. Đổi mới công tác đánh giá ......................................................................90
3.2.6. Thực hiện tốt chế độ chính sách và các điều kiện đảm bảo làm việc đối
với công chức ...................................................................................................92
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 .........................................................................................95
KẾT LUẬN ..............................................................................................................96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................98
PHỤ LỤC 1 ............................................................................................................103
PHỤ LỤC 2 ............................................................................................................109
PHỤ LỤC 3 ............................................................................................................118

v


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Ý nghĩa

Chữ viết tắt
AN-QP

An ninh quốc phòng

CBCC

Cán bộ công chức

CCHC

Cải cách hành chính

HCNN

Hành chính nhà nước

HĐND

Hội đồng nhân dân

KT-XH

Kinh tế - xã hội

THPT

Trung học phổ thông

QLNN

Quản lý nhà nước

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Số lượng, cơ cấu giới tính, độ tuổi công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã huyện Bố Trạch ...................................................................................46
Bảng 2.2. Trình độ văn hóa của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Bố
Trạch ........................................................................................................47
Bảng 2.3. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của công chức Văn phòng - Thống kê
huyện Bố Trạch........................................................................................49
Bảng 2.4. Trình độ quản lý nhà nước của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
huyện Bố Trạch........................................................................................51
Bảng 2.5. Trình độ lý luận chính trị của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
huyện Bố Trạch........................................................................................53
Bảng 2.6. Trình độ tin học, ngoại ngữ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
huyện Bố Trạch........................................................................................54
Bảng 2.7. Kết quả khảo sát các kỹ năng do công chức Văn phòng - Thống kê tự
đánh giá ....................................................................................................55
Bảng 2.8. Kết quả khảo sát các kỹ năng do Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, UBND
các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đánh giá ............................................59
Bảng 2.9. Kết quả khảo sát thái độ, hành vi tự đánh giá của công chức Văn phòng Thống kê cấp xã huyện Bố Trạch ............................................................62
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát thái độ, hành vi của công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã do Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, UBND các xã, thị trấn trên địa
bàn huyện đánh giá ..................................................................................64
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát thái độ, hành vi của công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã do người dân đánh giá ..................................................................65

Bảng 2.12. Kết quả thực hiện nhiệm vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã..............................................................................................................66

vii


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã là một trong những nhiệm vụ
hàng đầu của Đảng và Nhà nước ta nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà
nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân trong giai đoạn hiện nay.
Đặc biệt nước ta đang trong quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế
giới, với những thời cơ và vận hội mới, đồng thời cũng có những khó khăn và
thách thức mới, đội ngũ CBCC cấp xã vừa là những người đại diện cho Đảng
và Nhà nước xây dựng và thực thi các chủ trương, chính sách ở cơ sở, vừa là
những người trực tiếp tiếp xúc và phục vụ nhân dân. Do vậy, nâng cao chất
lượng đội ngũ CBCC cấp xã càng cần phải được quan tâm đặc biệt.
Từ những ngày đầu xây dựng đất nước, công tác nâng cao chất lượng đội
ngũ CBCC đã được Đảng và Nhà nước ta chú trọng. Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ X của Đảng khẳng định: “Cán bộ phải là người có phẩm chất
chính trị tốt, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, hết lòng phấn đấu
vì lợi ích của nhân dân, của dân tộc; có bản lĩnh chính trị vững vàng, không
dao động trước những khó khăn, thử thách; có năng lực hoàn thành nhiệm vụ
được giao, có nhân cách và lối sống mẫu mực, trong sáng; có ý thức tổ chức
kỷ luật cao, tôn trọng tập thể, gắn bó với nhân dân” [1, tr40].
Tiếp đến, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã xác
định: “Nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cả về bản lĩnh chính trị, phẩm chất
đạo đức, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, QLNN. Có chính sách đãi
ngộ, động viên, khuyến khích CBCC hoàn thành nhiệm vụ và có cơ chế loại
bỏ, bãi miễn những người không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm kỷ luật, mất

uy tín với nhân dân” [2, tr39].

1


Đồng thời, việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC nhà nước
là một trong những nội dung quan trọng của công tác CCHC. Nghị quyết số
30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể
CCHC nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 đã xác định bảy nội dung chính đó là:
“Cải cách thể chế; cải cách thủ tục hành chính; cải cách tổ chức bộ máy
HCNN; xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC, viên chức; cải cách
tài chính công; hiện đại hóa hành chính; công tác chỉ đạo, điều hành CCHC”.
Trong các nội dung đó, Chính phủ đã xác định: “Xây dựng và nâng cao chất
lượng đội ngũ CBCC” là một trong bảy nhiệm vụ trọng tâm của Chương trình.
Điều đó khẳng định rằng nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC là một vấn đề cấp
bách của Chính phủ và cấp chính quyền địa phương.
Công chức cấp xã trong đó có công chức Văn phòng - Thống kê là
những người trực tiếp tiếp xúc hàng ngày với nhân dân, giải đáp, hướng dẫn,
tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước, trực tiếp lắng nghe, giải quyết hoặc kiến
nghị lên cấp trên những ý kiến, nguyện vọng của nhân dân. Vì vậy, chất lượng
của công chức cấp xã nói chung và chất lượng công chức Văn phòng - Thống
kê cấp xã nói riêng có ảnh hưởng trực tiếp đến sức mạnh của hệ thống chính
trị ở cơ sở, tác động đến sự nghiệp cách mạng và đổi mới của Đảng và Nhà
nước ta.
Thêm vào đó trong điều kiện khoa học và công nghệ phát triển mạnh mẽ
như hiện nay, công chức Văn phòng - Thống kê là một mắt xích quan trọng
trong công cuộc CCHC ở cấp xã. Những mắt xích này chưa được quan tâm
đúng mức. Công chức Văn phòng - Thống kê chưa được chuẩn hóa, hoàn
thiện một cách phù hợp với tình hình mới sẽ rất khó đáp ứng yêu cầu của

công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo chính quyền các cấp trong giai đoạn
hiện nay.

2


Trong những năm gần đây, cấp ủy và chính quyền tỉnh Quảng Bình nói
chung và huyện Bố Trạch nói riêng đã quan tâm đến công tác CBCC, thực tế
thì chất lượng CBCC, nhất là công chức Văn phòng - Thống kê một số đơn vị
còn nhiều hạn chế, bất cập, cơ cấu về độ tuổi, chuyên môn chưa hợp lý, công
các đào tạo, bồi dưỡng chưa được quan tâm đúng mức, chưa thực sự ngang
tầm với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Do đó cần xây dựng công chức Văn phòng Thống kê cấp xã đảm bảo chất lượng góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả
hoạt động của chính quyền cấp xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Với những lý do trên nên tác giả chọn đề tài: “Chất lượng công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” để làm
luận văn thạc sĩ, nhằm đưa ra một số giải pháp góp phần giải quyết những yêu
cầu nêu trên.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Chất lượng đội ngũ công chức cấp xã nói chung và công chức Văn
phòng - Thống kê nói riêng không còn là một vấn đề mới, ở nhiều nước trên
thế giới đội ngũ CBCC trong bộ máy nhà nước là chủ đề nghiên cứu của
nhiều môn khoa học như: chính trị học, quản lý công... nhưng chất lượng đội
ngũ công chức luôn là đề tài có tính thời sự và cũng không kém phần phức
tạp. Vấn đề này đã được nhiều nhà khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính
sách và hoạt động thực tiễn tập trung đi sâu nghiên cứu, tìm tòi, khảo sát. Đã
có nhiều công trình được công bố dưới những góc độ, mức độ, hình thức thể
hiện khác nhau, tiêu biểu của các tác giả:
- PGS.TS Ngô Thành Can (2012), “Chất lượng thực thi công vụ - vấn đề
then chốt của cải cách hành chính”, Nội san khoa Tổ chức và Quản lý nhân
sự Học viện Hành chính, số 12. Tác giả đã có những đóng góp nhất định trong

việc làm sáng tỏ lý luận về công vụ và trách nhiệm công vụ. Tác giả cũng đưa
ra một số giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng công vụ của đội

3


ngũ công chức như đổi mới quy trình tuyển dụng, thi nâng ngạch công chức
có cạnh tranh, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng [8].
- PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hải (2011), “Một số vấn đề về phát triển
chất lượng của cán bộ, công chức”, Tạp chí Tổ chức nhà nước số 1. Tác giả
đã tập trung làm rõ lý luận về chất lượng, cơ sở hình thành chất lượng của cán
bộ, công chức và đưa ra một số biện pháp để phát triển chất lượng phù hợp
với môi trường hành chính nhà nước [22].
- TS. Nguyễn Thị Tâm (2011): “Một số kiến nghị về xây dựng đội ngũ
cán bộ, công chức gắn với yêu cầu cải cách hành chính hiện nay”. Tác giả đã
đưa ra các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, đó là: các giải
pháp về tiêu chuẩn chức danh cán bộ công chức, giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức, giải pháp đổi mới chế độ, chính sách bảo
đảm lợi ích vật chất và động viên tinh thần đối với cán bộ, công chức [31].
- TS. Nguyễn Minh Sản (2009), Pháp luật về cán bộ, công chức chính
quyền cấp xã ở Việt Nam hiện nay - những vấn đề lý luận và thực tiễn, Sách
chuyên khảo, Nxb Chính trị - Hành chính, HN. Tác giả đã trình bày cơ sở lý
luận, đánh giá thực trạng pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã ở
Việt Nam, từ đó đưa ra quan điểm, phương hướng và giải pháp cơ bản hoàn
thiện pháp luật về cán bộ, công chức cấp xã [30].
Các tác giả đều đã phân tích một cách hệ thống và tương đối toàn diện về
vấn đề chất lượng công chức nói chung dưới góc độ lý luận cũng như sự vận
dụng lý luận đó vào tình hình thực tiễn, đó đều là những công trình, sản phẩm
của trí tuệ có giá trị và ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn, là cơ sở kế thừa
cho việc nghiên cứu tiếp theo.

Tuy nhiên, đứng trước xu thế toàn cầu hóa, xây dựng nông thôn mới
trong thời kỳ hội nhập thì vấn đề nâng cao chất lượng cho đội ngũ công chức
cấp xã nói chung và công chức Văn phòng - Thống kê nói riêng vẫn hết sức

4


cấp thiết. Việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề nâng cao chất lượng công chức
Văn phòng - Thống kê tại huyện Bố Trạch vẫn chưa có công trình nghiên cứu
nào. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực
tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu
Đề tài tập trung phân tích thực trạng chất lượng công chức Văn phòng Thống kê cấp xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Qua đó đề xuất những
giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình đáp ứng yêu cầu phát triển hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu nêu trên, tác giả thực hiện các nhiệm
vụ chủ yếu sau:
- Hệ thống hóa lý luận về công chức, chất lượng thực thi công vụ của
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
- Nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh giá chất lượng thực thi công vụ và
xác định những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công chức Văn phòng Thống kê cấp xã.
- Khảo sát phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình và tìm ra các
nguyên nhân của những nhược điểm về chất lượng công chức Văn phòng Thống kê cấp xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
- Đề xuất các giải pháp phù hợp với khả năng và điều kiện đặc thù của
địa phương, nhằm nâng cao chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trong thời gian tới.

5


4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là chất lượng đội ngũ công chức Văn
phòng - Thống kê đang công tác tại UBND cấp xã của huyện Bố Trạch, tỉnh
Quảng Bình.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian: Đề tài đánh giá chất lượng công chức Văn phòng - Thống
kê cấp xã đang công tác tại UBND cấp xã trên địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh
Quảng Bình giai đoạn 2016 - 2019. Đây là giai đoạn 2 của Chương trình tổng
thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2016 - 2020.
- Về không gian: Đề tài được nghiên cứu tại các xã, thị trấn trên địa bàn
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
- Về nội dung: Đề tài tập trung đánh giá thực trạng chất lượng công chức
Văn phòng - Thống kê thuộc UBND cấp xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
theo ba tiêu chí là kiến thức, kỹ năng và thái độ thực thi nhiệm vụ qua đó xây
dựng các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức Văn phòng - Thống
kê cấp xã trong thời gian tới.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Thực hiện nghiên cứu đề tài này, tác giả sử dụng phương pháp luận duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử; nguyên tắc thống nhất lý luận với thực tiễn.
5.2. Phương pháp nghiên
- Đề tài sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp: Trên cơ sở các tài
liệu, thông tin và dữ liệu thu thập được, phân tích, đánh giá, xem xét trên các
khía cạnh khoa học quản lý. Qua đó tổng hợp lại để có những kết luận, những
đề xuất mang tính khoa học, phù hợp với lý luận và thực tiễn việc nâng cao

chất lượng công chức.

6


- Phương pháp quan sát; thu thập số liệu, thông tin qua hệ thống các văn
bản, báo cáo tổng kết.
- Phương pháp điều tra xã hội học:
Thu thập số liệu bằng bảng hỏi: Để có được số liệu nghiên cứu sơ cấp,
phục vụ cho việc phân tích, đánh giá, nhận định, tác giả phát 326 phiếu hỏi
đối với cán bộ, công chức cấp xã và người dân trên địa bàn nghiên cứu. 03
mẫu phiếu gồm các câu hỏi với nội dung xoay quanh chủ đề của luận văn,
trong đó:
+ Mẫu phiếu 1: Dành cho công chức Văn phòng - Thống kê các xã, thị
trấn huyện Bố Trạch: 56 phiếu.
+ Mẫu phiếu 2: Dành cho Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, UBND các xã,
thị trấn huyện Bố Trạch: 120 phiếu.
+ Mẫu phiếu 3: Dành cho người dân của các xã, thị trấn huyện Bố Trạch,
mỗi xã 5 người: 150 phiếu.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn góp phần hệ thống và làm rõ thêm những vấn đề lý luận về
chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đánh giá thực trạng chất lượng công chức Văn phòng - Thống
kê cấp xã của huyện Bố Trạch, chỉ ra những ưu, nhược điểm từ đó đề xuất
những biện pháp có thể vận dụng trong xây dựng và nâng cao chất lượng đội
ngũ công chức Văn phòng - Thống kế cấp xã của huyện Bố Trạch trong thời
gian tới. Bên cạnh đó luận văn đóng góp một phần là nguồn tài liệu để cho
những ai quan tâm đến vấn đề nâng cao chất lượng công chức Văn phòng Thống kê cấp xã nghiên cứu, khảo nghiệm.

7


7. Kết cấu luận văn
Luận văn ngoài các phần như mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo, danh mục chữ cái viết tắt và phụ lục, luận văn được kết cấu thành 03
chương, cụ thể như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng công chức Văn phòng - Thống kế
cấp xã.
Chương 2: Thực trạng chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Chương 3: Mục tiêu và giải pháp nâng cao chất lượng công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

8


Chƣơng 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC
VĂN PHÕNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ
1.1. Công chức cấp xã và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã và công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã
Nhà nước thực hiện vai trò quản lý xã hội thông qua các hoạt động lập
pháp, hành pháp và tư pháp. Do Nhà nước là một thiết chế trừu tượng nên
không thể thực hiện các hoạt động quản lý đối với xã hội nếu không có con
người làm thay các hoạt động này. Những con người làm việc nhân danh Nhà
nước sẽ được Nhà nước trao một phần quyền lực Nhà nước để quản lý xã hội,
bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Họ thực hiện một

dạng lao động đặc biệt, gắn với quyền lực Nhà nước để phục vụ lợi ích chung
của xã hội. Chính vì vậy, những người lao động đặc biệt này cần có tên gọi
riêng để phân biệt với những người lao động khác đó là công chức.
Công chức là một cụm từ thường được đề cập trong bộ máy hành chính
nhà nước (HCNN) các cấp để chỉ những công dân được tuyển dụng vào làm
việc trong cơ quan Nhà nước, là một trong những thành tố quan trọng, cơ bản
của QLNN.
Trong đường lối chính trị của Nhà nước ta, với vai trò là chủ thể thống
nhất quản lý công chức, Chính phủ đã chú ý tới vấn đề xây dựng đội ngũ công
chức quản lý nhà nước (QLNN). Bởi vì hiệu quả của quá trình QLNN tùy
thuộc vào việc đào tạo công chức và khả năng làm việc của công chức. Để
nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý HCNN thì việc đào tạo cho người công
chức về kiến thức chuyên môn và trang bị cho họ những phẩm chất đạo đức
cách mạng là điều rất quan trọng. Có được đào tạo tốt thì người công chức

9


mới đủ năng lực và phẩm chất để phục vụ nhân dân, vì Nhà nước ta là Nhà
nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Đặc biệt, sự cần thiết có một
đội ngũ công chức đủ tầm vóc để quản lý tốt nền kinh tế là một thử thách và
là yêu cầu cấp thiết đặt ra cho Nhà nước ta.
Ở nước ta, khái niệm công chức được hình thành và gắn liền với sự phát
triển ngày càng hoàn thiện của nền HCNN. Công chức nhà nước là người
đóng vai trò to lớn trong hoạt động QLNN.
Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đã thông qua Luật cán bộ,
công chức năm 2008. Đây là bước tiến mới, mang tính cách mạng về cải cách
chế độ công vụ, công chức, thể chế hóa quan điểm, đường lối của Đảng về
công tác cán bộ, đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của
Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.

Tại khoản 2, Điều 4 Luật cán bộ, công chức năm 2008 được sửa đổi, bổ
sung tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cán bộ, công chức và Luật
viên chức năm 2019 xác định: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển
dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm
trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã
hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội
nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc
phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ
quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong
biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”[34].
Tại khoản 3, Điều 4, Luật cán bộ, công chức năm 2008 quy định: “Công
chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh
chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương
từ ngân sách nhà nước” [33, tr2].
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là một trong 07 chức danh công

10


chức cấp xã cùng với các chức danh khác là: Trưởng Công an, Chỉ huy trưởng
Quân sự, Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn)
hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã); Tài chính
- kế toán; Tư pháp - hộ tịch; Văn hóa - xã hội [33, tr18].
Theo quy định tại khoản 3 Điều 2 Thông tư số 13/2019/TT-BNV ngày
06/11/2019 của Bộ Nội vụ hướng dẫn một số quy định về cán bộ, công chức
cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố,
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có nhiệm vụ đó là:
Một là, tham mưu giúp UBND cấp xã tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền
hạn của UBND cấp xã trong các lĩnh vực: Văn phòng, thống kê, CCHC, thi
đua, khen thưởng, kỷ luật theo quy định của pháp luật.

Hai là, xây dựng và theo dõi việc thực hiện chương trình, kế hoạch công
tác, lịch làm việc định kỳ và đột xuất của HĐND, Thường trực HĐND,
UBND, Chủ tịch UBND cấp xã.
Ba là, giúp Thường trực HĐND và UBND cấp xã tổ chức các kỳ họp;
chuẩn bị các điều kiện phục vụ các kỳ họp và các hoạt động của HĐND,
UBND cấp xã.
Bốn là, giúp Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức tiếp dân; thực hiện công tác
văn thư, lưu trữ, cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông”, xây dựng chính
quyền điện tử; kiểm soát thủ tục hành chính, tập hợp, thống kê và quản lý cơ sở
dữ liệu theo các lĩnh vực trên địa bàn; nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo và chuyển
đến Thường trực HĐND, UBND xem xét, giải quyết theo thẩm quyền; tổng hợp,
theo dõi, báo cáo việc thực hiện quy chế làm việc của UBND cấp xã và thực
hiện quy chế dân chủ ở cơ sở theo quy định của pháp luật.
Năm là, chủ trì, phối hợp và theo dõi việc thực hiện kế hoạch phát triển
KT-XH; tổng hợp, thống kê kết quả thực hiện các chỉ tiêu phát triển KT-XH
theo quy định của pháp luật và thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của
pháp luật chuyên ngành và do Chủ tịch UBND cấp xã giao.

11


Từ những nhiệm vụ trên cho thấy công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã có vị trí, vai trò rất lớn đến việc thực hiện các lĩnh vực về văn phòng, thống
kê, CCHC, thi đua, khen thưởng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của
chính quyền cấp xã. Chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
được nâng cao, kéo theo đó là quá trình phục vụ nhu cầu của người tăng lên,
các nhu cầu về dịch vụ công được đáp ứng nhanh khiến cho người dân cảm
thấy hài lòng hơn, tạo thêm niềm tin tưởng của người dân cùng với chính
quyền xây dựng quê hương ngày càng phát triển.
Trên cơ sở phân tích trên, tác giả quan niệm: “Công chức Văn phòng Thống kê cấp xã là những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch công

chức làm việc tại UBND cấp xã, được hưởng lương từ ngân sách nhà nước và
sử dụng quyền lực nhà nước để tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn
thuộc thẩm quyền trong các lĩnh vực: Văn phòng, thống kê, cải cách hành
chính, thi đua, khen thưởng, kỷ luật theo quy định của pháp luật”.
1.1.2. Đặc điểm công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Chính quyền cấp xã là cấp cuối cùng trong bộ máy nhà nước, là cấp quản
lý gần với nhân dân nhất. Vì vậy, đội ngũ công chức cấp xã nói chung và công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nói riêng là hạt nhân quan trọng ở cơ sở.
Cũng như các công chức cấp xã khác, công chức Văn phòng - Thống kê là
công chức chuyên môn nghiệp vụ tham mưu, giúp UBND cấp xã thực hiện
chức năng QLNN theo quy định của pháp luật. Đồng thời, là một bộ phận quan
trọng trong bộ máy chính quyền cấp xã, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với
nhân dân, nhất là trong công tác tuyên truyền, phổ biến, triển khai các chủ
trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân.
Vì vậy, đòi hỏi công chức Văn phòng - Thống kê phải có trình độ, chuyên môn
đảm bảo theo quy định để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Bên cạnh đó, công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cũng có những đặc điểm sau:

12


- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là người vừa làm công tác
chuyên môn, vừa chuẩn bị các điều kiện đảm bảo cho hoạt động của HĐND
và UBND cấp xã. Ngoài nhiệm vụ thường xuyên thì rất cần đến những phẩm
chất năng động, kiên trì, chịu khó, linh hoạt trong giải quyết công việc và có
kỹ năng xử lý công việc tốt để đảm đương tốt nhiệm vụ của mình.
- Công chức Văn phòng - Thống kê hình thành từ nhiều nguồn khác
nhau, có thể được tuyển dụng, cử tuyển, thuyên chuyển công tác, chuyển đổi
từ các chức danh khác. Đồng thời, công chức Văn phòng - Thống kê khi được
tuyển dụng hoặc điều chuyển có trình độ chuyên môn rộng hơn so với trình

độ chuyên môn của các chức danh công chức khác.
- Công chức Văn phòng - Thống kê thực hiện nhiệm vụ nhiều lĩnh vực:
Văn phòng, thống kê, CCHC, thi đua, khen thưởng, kỷ luật, tiếp công dân, do
đó chịu sự hướng dẫn về chuyên môn của nhiều cơ quan cấp huyện như: Văn
phòng HĐND và UBND huyện, Phòng Nội vụ, Chi cục Thống kê huyện.
Chính vì vậy, đòi hỏi công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã phải có năng
lực, trình độ đạt chuẩn để thực hiện tốt các nhiệm vụ trên. Với công việc
nhiều nhưng chỉ được đào tạo một chuyên ngành phần nào ảnh hưởng đến
chất lượng thực thi nhiệm vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
- Công chức Văn phòng - Thống kê được giao nhiệm vụ theo dõi việc
thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH, để làm tốt chức năng tham mưu cho
UBND về lĩnh vực chuyên môn của mình thì công chức Văn phòng - Thống
kê phải luôn bám sát tình hình thực tế ở cơ sở để tham mưu cho UBND, Chủ
tịch UBND cấp xã chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH
sát đúng với tình hình thực tế của địa phương.
- Công chức Văn phòng - Thống kê là những người trực tiếp tiếp xúc,
giải quyết công việc cho nhân dân, có trách nhiệm thực thi pháp luật và đưa
pháp luật vào đời sống. Đồng thời thông qua người dân để nắm bắt tâm tư,

13


nguyên vọng, kiến nghị, phản ánh của nhân dân để giải quyết hoặc tham mưu
UBND cấp xã giải quyết kịp thời những vụ việc phát sinh ở cơ sở để bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, qua đó góp phần ổn định tình hình ở
cơ sở. Vì vậy, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã phải gần gũi với nhân
dân, có tác phong, thái độ lịch sự, nghiêm túc, khiêm tốn trong giao tiếp với
nhân dân, không được hách dịch, cửa quyền, gây khó khăn cho nhân dân
trong giải quyết công việc.
- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là người trực tiếp tham mưu

giúp UBND cấp xã quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực, vừa làm nhiệm vụ
tham mưu, vừa phục vụ các hoạt động, gắn chặt với hoạt động của UBND cấp
xã. Vì vậy, chức danh này thường được điều chuyển vị trí công tác, đề bạt vào
quy hoạch, tạo nguồn cán bộ lãnh đạo cấp xã.
Từ những đặc điểm trên của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã,
đặc biệt trong bối cảnh cách mạng công nghệ phát triển như hiện nay, trước
yêu cầu của công cuộc CCHC, xây dựng chính quyền điện tử, hướng tới việc
xây dựng nền hành chính phục vụ, đòi hỏi các cấp, các ngành cần có sự quan
tâm để nâng cao hơn nữa chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
1.1.3. Vị trí, vai trò của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Cùng với các công chức khác, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
có vị trí, vai trò quan trọng trong bộ máy chính quyền cấp xã, góp phần quyết
định sự thành bại kết quả thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước ở cấp xã. Không có đội ngũ công chức
vững mạnh, nắm bắt, tuyên truyền và triển khai thực hiện tốt chủ trương,
đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thì dù
đường lối, chủ trương có đúng đắn đi chăng nữa thì cũng khó thành hiện thực,
đi vào cuộc sống có hiệu quả. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã vừa là

14


người trực tiếp thực hiện, vừa tuyên truyền các chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật Nhà nước cho nhân dân. Nói đúng hơn, ở khía cạnh này họ
luôn có vai trò là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với quần chúng nhân dân. Vì
vậy, việc gương mẫu của công chức Văn phòng - Thống kê càng làm cho uy
tín của Nhà nước ta tăng lên, làm tăng tính hiệu quả và hiệu lực của hoạt động
quản lý HCNN.
- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có nhiệm vụ xây dựng

chương trình, kế hoạch công tác của HĐND, Thường trực HĐND, UBND,
Chủ tịch UBND cấp xã. Để chương trình, kế hoạch công tác có hiệu quả đòi
hỏi công chức phải phối hợp tốt với các bộ phận liên quan để xây dựng
chương trình, kế hoạch công tác khoa học, hợp lý đảm bảo tốt sự chỉ đạo điều
hành của HĐND, UBND cấp xã. Nếu chương trình công tác không khoa học
dẫn đến sự chồng chéo, ảnh hưởng đến thực hiện nhiệm vụ chung của cơ
quan. Bên cạnh đó, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có nhiệm vụ
tổng hợp, báo cáo UBND theo dõi quy chế làm việc và thực hiện quy chế dân
chủ, đây là nhiệm vụ quan trọng trong việc đảm bảo kỷ luật, kỷ cương hành
chính nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan HCNN.
- Công chức Văn phòng - Thống kê trong mối quan hệ với các công chức,
bộ phận khác của Đảng ủy, HĐND, Mặt trận và các tổ chức đoàn thể cấp xã.
Tuy mỗi bộ phận có chức năng, nhiệm vụ riêng, nhưng mỗi bộ phận đều có vị
trí, vai trò quan trọng trong hệ thống chính trị ở cơ sở. Đây là các tổ chức có số
lượng đoàn viên, hội viên đông đảo và cũng là cầu nối quan trọng trong việc
tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà
nước. Để thực hiện tốt nhiệm vụ, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã phải
thường xuyên phối hợp và giữ mối quan hệ tốt với các bộ phận này.
- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã vừa thực hiện nhiệm vụ văn
phòng, vừa thực hiện nhiệm vụ thống kê. Do đó, công chức Văn phòng -

15


Thống kê phải phối hợp tốt với tiểu khu trưởng, trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân
phố trên địa bàn, đây là những người trực triếp quản lý cộng đồng dân cư, là
người am hiểu địa bàn, đồng thời cũng là người tuyên truyền các chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với nhân dân, họ
đóng vai trò quan trọng ở cơ sở. Do đó mối quan hệ phát huy tốt sẽ tạo điều
kiện thuận lợi cho công chức Văn phòng - Thống kê trong công tác.

- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã vừa phục vụ các hoạt động
của HĐND và UBND cấp xã, đòi hỏi công chức phải hài hòa trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ. HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, do
cử tri địa phương bầu ra, HĐND giám sát mọi hoạt động của UBND cùng
cấp. UBND do HĐND cùng cấp bầu ra, là cơ quan chấp hành của HĐND, do
đó trong thực hiện nhiệm vụ cũng có những ảnh hưởng nhất định đến quá
trình thực hiện nhiệm vụ của công chức. Vì vậy, để thực hiện tốt chuẩn bị các
điều kiện đảm bảo phục vụ hoạt động của cả HĐND và UBND thì công chức
Văn phòng - Thống kê phải luôn tách bạch rõ ràng công việc, có sự hài hòa
giữa hai cơ quan với mục tiêu là nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy
chính quyền địa phương.
- Công chức Văn phòng - Thống kê là người theo dõi việc thực hiện kế
hoạch, các chỉ tiêu KT-XH. Giữ vai trò hết sức quan trọng trong tổng hợp các
chỉ tiêu về kinh tế, lao động, dân số…Đây là những công việc khó. Nếu việc
thống kê không sát đúng với thực trạng thì ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo,
điều hành thực hiện nhiệm vụ chung trên địa bàn cấp xã. Vì vậy, công chức
Văn phòng - Thống kê phải có kiến thức rộng và phải phối hợp tốt với các
công chức khác để thống kê, tổng hợp số liệu và kết quả các chỉ tiêu lĩnh vực
từ đó giúp cho công tác chỉ đạo điều hành của UBND xã tập trung, đảm bảo
thống nhất thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH trên địa bàn.

16