MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỀ CÔNG TÁC GIÁM ĐỊNH VÀ XÉT GIẢI
QUYẾT BỒI THƯỜNG TRONG BHXD TẠI BẢO VIỆT HÀ NỘI
I. Các nhân tố tác động đến kinh doanh nghiệp vụ BHXD tại BVHN
1. Về công tác quản lí nhà nước.
Song song với các hoạt động kinh doanh, căn cứ vào nghị định 100/CP Bộ tài
chính đã triển khai toàn diện công tác quản lí nhà nước đối với hoạt động kinh doanh,
thể hiện ở việc từng bước hoàn thiện môi trường pháp lí, thiết lập một thị trường bảo
hiểm cạnh tranh lành mạnh. Công tác quản lí nhà nước đã chú trọng tới tăng cường khả
năng tài chính, khuyến khích các doanh nghiệp bảo hiểm tích luỹ vốn để tái đầu tư, đảm
bảo cho hoạt động ổn định của thị trường. Cũng trong thời gian qua, Bộ tài chinh đã
tiến hành kiểm tra, giám sát và hướng dẫn các doanh nghiệp bảo hiểm, văn phong đại
diện của các công ty bảo hiểm thực hiện đúng những qui định của pháp luật, khắc phục
những biểu hiện tiêu cực trong hoạt động kinh doanh, kiểm tra việc đảm bảo khả năng
thanh toán của các doanh nghiệp bảo hiểm, xử lí các vi phạm và vướng mắc phát sinh.
Nói tóm lại, nghị định 100/CP và các văn bản pháp qui khác có liên quan đã
bước đầu hình thành được môi trường pháp lí thuận lợi, thúc đẩy thị trường bảo hiểm
Việt Nam phát triển và ổn định, tăng cường công tác quản lí nhà nước với hoạt động
kinh doanh bảo hiểm, đẩy nhanh tiến độ hội nhập của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Trong năm 2000, quốc hội đã thông qua dự thảo luật kinh doanh bảo hiểm, đây
là cơ hội để các thành phần kinh tế có thể tham gia vào hoạt động ở lĩnh vực bảo hiểm
và nó thu hút sự chú ý của tất cả các công ty bảo hiểm. Trứoc đây chỉ có các văn bản
dưới luật điều chỉnh mà chưa có một luật nào cụ thể và hoàn chỉnh để thúc đẩy nghành
bảo hiểm Việt Nam phát triển. Luật kinh doanh bảo hiểm đi vào thực tiễn sẽ thúc đẩy
nghành bảo hiểm Việt Nam đã sôi động lại càng sôi động hơn. Trong nền kinh tế,
nghành bảo hiểm đã có những đóng góp hết sức quan trọng đối với quá trình đổi mới
của đất nước, chính vì vậy chính phủ đã hết sức quan tâm đầu tư và có những ưu đãi
đối với nghành bảo hiểm.
2. Nhân tố xã hội
Trong khi nền kinh tế đang trong thời kì quá độ chuyển dịch sang nền kinh tế thị
trường, nền kinh tế Việt Nam khởi sắc một cách nhanh chóng, đời sống kinh tế của
người dân Việt Nam được nâng lên khá rõ rệt. Sự khởi xướng chuyển đổi của đảng đã
thúc đẩy các thành phần kinh tế tham gia vào lĩnh vực kinh doanh. Bên cạnh đó, trình
độ học vấn của người dân cũng được cải thiện, các nguồn thông tin về kinh tế-xã hội
được cung cấp đến từng thôn, xóm làng vì thế nó góp phần tạo diều kiện mở mang dân
trí.
Xã hội ngày càng có nhận thức đúng đắn hơn về vai trò của bảo hiểm và tác
dụng của việc mua bảo hiểm. Thị trường bảo hiểm Việt Nam còn tiềm năng rất lớn, đây
là cơ hội cho các công ty bảo hiểm. Hơn nữa, nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế mở,
do vậy sẽ có nhiều công ty nước ngoài vào kinh doanh. Cơ sở vật chất hạ tầng cần phải
đảm bảo và không ngừng được đầu tư,khi một công trình xây dựng có giá trị lớn thì
không có kí do gì để chủ sở hữu của nó lại không đặt vấn đề bảo hiểm cho khối tài sản
này. Nhất là các công ty nước ngoài lại có thói quen mua bảo hiểm cho nên việc khai
thác sẽ dễ dàng hơn. Như vậy để thị trường bảo hiểm tăng trưởng và phát triển, các
công ty bảo hiểm cần phải tăng cường hoạt động tuyên truyền- quảng cáo.
3. Đối thủ cạnh tranh
Xét một cách tổng thể đối thủ cạnh tranh của một công ty bao gồm tất cả các
công ty bảo hiểm đang hoạt động trên thị trường. Mục tiêu cuối cùng của các công ty
chính là lợi nhuận do vậy các chính sách của họ tập trung vào công việc thu hút càng
nhiều khách hàng càng tốt.
Mỗi công ty đều có điểm mạnh riêng của mình, đối với Bảo Việt Hà Nội thì
điểm mạnh nổi bật nhất chính là hình ảnh của công ty đã rất quen thuộc với khách hàng
Việt Nam. Điều này thể hiện rất rõ qua việc Bảo Việt vẫn chiếm phần lớn thị phần trong
lĩnh vực bảo hiểm xây dựng tại Việt Nam. Điểm mạnh của các đối thủ cạnh tranh của
Bảo Việt đó là khách hàng của công ty chính là các chủ sở hữu của công ty và ngoài ra
các công ty này còn có sự tham gia của các ngân hàng.
Điểm yếu của các đối thủ cạnh tranh nội địa của Bảo Việt chính là sự "sinh sau
đẻ muộn" do đó họ khó giành được khách hàng của Bảo Việt nếu họ không dùng chính
sách hạ giá, tăng hoa hồng. Hơn nữa, phạm vi phân phối của của họ rất ít trên địa bàn
Hà Nội gây chậm trễ trong việc khai thác, bồi thường. Các công ty bảo hiểm của Việt
Nam mới ra đời có điểm yếu là thiếu kinh nghiệm trong kinh doanh. Cuối cùng, các
công ty cạnh tranh của Bảo Việt còn có điểm yếu là chúng chỉ phân phối ở các thành
phố, tỉnh có nhu cầu bảo hiểm mạnh. Như vậy nếu một khách hàng mua boả hiểm ở Hà
Nội mà khách hàng này lại gặp rủi ro ở nơi khác thìh việc giám định và xét giải quyết
bồi thường sẽ gặp nhiều khó khăn. Nhất là trong nghiệp vụ bảo hiểm xây dựng, tất cả
các hợp đồng bảo hiểm xây dựng đều do tổng công ty mua, trong khi đó tổng công ty
thường được đóng trụ sở tại Hà Nội mà công trình của họ rãi rác ở khắp các tỉnh thành
trong cả nước. Đặc biệt những công trình lớn thường được xây dựng ở những vùng cao,
hẻo lánh (thuỷ điện, cầu cống, đê đập...)
II. Một số kiến nghị trong quá trình thực hiện công tác giám định và xét
giải quyết bồi thường trong bảo hiểm xây dựng tại Bảo Việt Hà Nội nhằm
nâng cao chất lượng công tác này
1. Các kiến nghị mang tính chiến lược.
Mục đích tối hậu mà Bảo Việt Hà Nội hiện nay cần thực hiện, củng cố và phát
triển để không ngừng đứng vững trong cạnh tranh mà còn trở thành một công ty bảo
hiểm đứng hàng đầu trên thị trường bảo hiểm Việt Nam trong lĩnh vực bảo hiểm đặc
biệt là với nghiệp vụ bảo hiểm xây dựng. Để làm tăng tính hiệu quả của nghiệp vụ
nàythì ngoài vấn đề làm tốt công tác khai thác, giám định và giải quyết bồi thường cũng
là một khâu quan trọng nhất bởi một hợp đồng của bảo hiểm xây dựng khi bị tổn thất
thường là rất lớn. Để làm được điều này Bảo Việt Hà Nội phải có chiến lược phù hợp,
có thể tóm tắt chiến lược đó như sau:
1.1. Làm tốt công tác đánh giá và quản lí rủi ro
Đánh giá và quản lí rủi ro có tác động rất lớn đến công tác giám định và xét giải
quyết bồi thường. Hiệu quả của công tác giám định phụ thuộc rất nhiều vào công tác
này. Việc đánh giá các rủi ro trước khi chấp nhận đơn bảo hiểm sẽ ảnh hưởng đến mức
phí thu và mức khấu trừ được đưa ra. việc xác định mức khấu trừ không hợp lí sẽ có thể
dẫn đến tình trạng nhiều khi chi phí giám định lớn hơn cả số tiền bồi thường. Căn cứ
vào những điều kiện đưa ra nếu thấy nguyên nhân tổn thất trong thông báo của người
được bảo hiểm không thuộc phạm vi bảo hiểm thì công ty nên từ chối bồi thường ngay
mà không cần giám định chính vì thế để nâng cao chất lượng công tác giám định việc
đánh giá rủi ro trước hợp đồng cần phải tiến hành một cách cẩn thận và chu đáo.
1.2. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng
Do dặc thù riêng của mình nên các công trình xây dựng thường được ở khắp mọi
nơi, từ miền núi đến đồng bằng, từ thành thị đến nông thôn vì thế việc phối
hợp chặt chẽ giữa công ty với các cơ quan chức năng để tiến hành giám định bồi
thường khi có các tổn thất xảy ra ở các địa bàn xa là hết sức quan trọng. Khi tổn thất
xảy ra, công ty không thể tiến hành ngay được mà phải nhờ chính quyền địa phương kết
hợp với người được bảo hiểm lập biên bản xác định tổn thất nhăm tránh trục lợi bảo
hiểm.
Trong nhiều trường hợp công ty cũng cần phối hợp với công an hay cảnh sát
PCCC khi tổn thất xảy ra liên quan đến rủi ro cháy. Mặt khác do đây là vấn đề nhạy
cảm nên việc xảy ra khiếu kiện là không thể tránh khỏi, công ty cần phối hợp với cả toà
án để giải quyết tranh chấp.
Ngoài ra ccông ty cũng cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lí xây dựng để
thường xuyên kiểm tra tiến độ thi công và chất lượng công trình
Thực hiện tốt việc phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan sẽ giúp cho
công tác giám định - xét giải quyết bồi thường được nhanh chóng và chính xác hơn.
1.3. Lựa chọn và giám sát chặt chẽ các công ty, các tổ chức giám định.
Có thể nói công tác giám định bảo hiểm ở Việt nam hiện nay đang hoạt đông rât
sôi nổi với sự tham gia của các tổ chức giám định trong và ngoài nước.Các công ty bảo
hiểm nói chung và người được bảo hiểm nói riêng có rất nhiều sự lựa chọn cho mình
các giám định viên độc lập.Tuy nhiên thị trường giám định viên hiện nay vẫn chưa có
sự kiểm soát chặt chẽ của các cơ quan chức năng, nó đang được thả nổi và vì thế có một
số công ty chưa đủ điều kiện cũng được cấp phép nên chất lượng giám định chưa cao.
Sự xuất hiện ô ạt của các công ty , tổ chức giám định không đạt tiêu chuẩn đã nảy sinh
hiện tượng dựa vào quyền lực “giám định” để kiếm tiền gây ảnh hưởng không tốt đến
cả công ty bảo hiểm và người được bảo hiểm.
2. Các kiến nghị mang tính sách lược:
2.1. Đào tạo và thường xuyên bồi dưỡng kiến thức cho các giám định viên.
Ở hầu hết các công ty bảo hiểm thì thường giám định viên là người trực tiếp tiến
hành giám định các tổn thất vì vậy đào tạo và thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ cho
các giám định viên là điều hết sức cần thiết của BVHN. Để làm tốt công tác này có thể
thông qua tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng.
Với việc tuyển dụng mới cán bộ giám định, công ty nên chú trọng tuyển người
tốt nghiệp các chuyên nghành bảo hiểm, xây dựng sau đó tiến hành bồi dưỡng thêm. Co
chính sách ưu tiên cho những người có kinh nghiệm trong việc thực hiện các công trình
xây dựng và triển khai các nghiệp vụ bảo hiểm xây dựng. Bởi tính chất của công tác
giám định - bồi thường không chỉ đòi hỏi có lí thuyết mà cần có kinh nghiệm thực tiễn
để có thể xử lí tốt các tình huống có thể xảy ra.
Đối với các giám định viên đã có, công ty nên thường xuyên tỏ chức các lớp bồi
dưỡng nâng cao kĩ năng nghiệp vụ. Để đáp ứng được đòi hỏi ngày càng cao của công
việc các giám định viên cần phải cập nhật thông tin để có thể chủ động hơn trong quá
trình làm việc của mình. Tránh tình trạng quá bởngỡ trước các trang thiết bị và máy
móc hiện đại mới. Công ty có thể phối hợp với bộ xây dựng và các công ty xây dựng tổ
chức các buổi hội thảo về xây dựng nhằm giới thiệu và bổ sung thêm các kiến thức về
xây dựng.
Nên hợp tác với các công ty bảo hiểm lớn trên thế giới nhằm trao đổi kinh
nghiệm và tạo điều kiện cho các giám định viên được học tập tại nước ngoài. Bởi bảo
hiểm xây dựng là nghiệp vụ đã được triển khai từ rất lâu ở các nước trên thế giới do đó
họ có rất nhiều kinh nghiệm trong công tác này.
Bên cạnh việc đào tạo thì khuyến khích các giám định viên tự trau dồi kiến thức
của mình thông qua việc hỗ trợ kinh phí và khuyến khích học thêm, khên thưởng đối
với những giám định viên hoàn thành tốt công việc. Bởi giám định viên là những người
làm việc độc lập, họ rất dễ bị cám dỗ vật chất. Nên chăng vấn đề ý thức kỷ lậut củng
như tinh thần trách nhiệm của giám định viên là vấn đề rất cần được quan tâm.Ngay từ
khi tuyển dụng nhân viên công ty nên tuyển những người có phẩm chất đạo đức tốt và
công ty nên thường xuyên kiểm tra giám sát hoạt động của các cán bộ giám định. Cần
có các biên pháp xử lý nghiêm khắc với các cán bộ giám định vi phạm pháp luật.
2.2. Chuẩn hoá giám định viên