Cây dù của bạn màu gì? - Những điều nhà trường không bao giờ dạy chúng ta về tìm việc (Phần cuối)

Cây dù của bạn màu gì? - Những điều nhà trường không
bao giờ dạy chúng ta về tìm việc (Phần cuối)

Trước khi đến cuộc phỏng vấn, luôn ghi nhớ trong đầu rằng cả người có trách
nhiệm tuyển bạn cũng toát mồ hôi đấy. Sao vậy? Bởi vì phỏng vấn tuyển dụng không
phải là cách thức đáng tin cậy để chọn nhân viên đâu. Trong một cuộc điều tra được
thực hiện mấy năm gần đây trong số những công ty hàng đầu ở Anh, người ta phát
hiện ra rằng, cơ hội cho các nhà tuyển dụng tìm ra được một ứng viên tốt qua phỏng
vấn tuyển dụng chỉ cao hơn 3% so với việc bốc thăm. Một phát hiện còn khôi hài hơn
nữa, rằng nếu cuộc phỏng vấn này lại được thực hiện bởi người sếp trực tiếp với ứng
viên thì thành công lại còn thấp hơn, chỉ cao hơn 2% so với việc bốc thăm hú họa. Và
nữa, nếu cuộc phỏng vấn mà lại được thực hiện bởi người được gọi là chuyên gia về
nhân sự thì tỷ lệ này có thấp hơn 10% so với việc bạn rút thăm trúng thưởng trong
công ty.
1. Diện mạo và thói quen cá nhân: các cuộc phỏng vấn để lộ rằng nếu thuộc
đấng mày râu, bạn dễ có khả năng được tuyển nếu:
– bạn vừa tắm rửa sạch sẽ, mày râu nhẵn nhụi, tóc tai chải mượt, móng tay
sạch sẽ và có sử dụng chất khử mùi;
– áo quần được giặt sạch ủi thẳng nếp, giày thì bóng đến độ
soi gương được;
– hơi thở không có mùi, không toát ra mùi hành, mùi tỏi, mùi
thuốc lá khét lẹt, mùi rượu mạnh trong khoảng không gian khép kín của một
căn phòng; bạn đã chải răng và súc miệng thật kỹ;
– bạn cũng không đổ đến một nửa lọ nước hoa lên người,
đến mức còn cách phòng phỏng vấn đến năm mét mà thiên hạ đã ngửi thấy mùi
nước hoa rồi.
Nên nhớ, vì quá trình tuyển dụng giống với việc người ta chọn bạn đời hơn là
chọn xe, nên nhà tuyển dụng chỉ cố xác định xem họ có thích bạn không. Nếu bạn
“phạm” vào một trong những điều “cấm” trên, người có trách nhiệm nọ sẽ dị ứng và dĩ
nhiên sẽ chẳng có hứa hẹn gì, bất kể bạn có tuyệt như thế nào trên những phương diện
khác. Điều tương tự cũng xảy ra với chuyện hẹn hò, một cách ngẫu nhiên như thế đấy.

Nếu thuộc phái đẹp, các cuộc phỏng vấn cho biết, bạn dễ có khả năng được
tuyển nếu:
– bạn vừa tắm gội sạch sẽ, không trát một tạ phấn lên mặt,
mái tóc được sấy hoặc chải gọn gàng, móng tay được cắt tỉa sạch đẹp chứ
không nhọn hoắt và dài đến cả tấc, và tất nhiên có dùng chất khử mùi;
– mặc áo nịt ngực, trang phục được giặt sạch, tốt nhất nên
mặc đồ vét hoặc áo dài nền nã; mang giày chứ không phải săng đan, nhất là
không mặc những bộ đồ quá táo bạo hoặc hở hang khiến người hỏi xao nhãng
mục đích chính. Thời buổi hiện nay đã có nhiều vụ kiện về quấy rối tình dục,
nên các nhà tuyển dụng, nam cũng như nữ, đều tỏ ra thận trọng và lo lắng về
vấn đề này. Tôi đồng ý với bạn rằng, vẫn có những nhà tuyển dụng thích những
bộ đồ “mát mẻ” kiểu ấy, nhưng tin tôi đi trong hầu hết các trường hợp bạn sẽ
không muốn làm việc với họ đâu (trong thực tế vẫn có trường hợp ứng viên
được tuyển chỉ về hình thức bên ngoài, tôi chỉ có một lời về vấn đề này: nhà
tuyển dụng nào bị chi phối bởi dáng vẻ bề ngoài trong quyết định tuyển người
chỉ là kẻ ngu xuẩn.)
– hơi thở không có mùi, không toát ra mùi hành, mùi tỏi, mùi
thuốc lá, mùi rượu mạnh trong khoảng không gian khép kín của một căn phòng;
bạn đã đánh răng và súc miệng thật kỹ;
– bạn cũng không đổ đến một nửa lọ nước hoa lên người,
đến mức còn cách phòng phỏng vấn đến năm mét mà thiên hạ đã ngửi thấy mùi
nước hoa rồi.
2. Tác phong bồn chồn lo lắng: người tìm việc sẽ làm nhà tuyển dụng chán
ngấy nếu:
– liên tục lảng tránh không nhìn vào mắt nhà tuyển dụng;
– đưa ra một cái bắt tay mềm oặt thiếu sinh khí;
– ngồi thườn thượt trên ghế, đôi tay ngó ngoáy không ngừng
hoặc bẻ đốt ngón tay răng rắc hoặc thường xuyên đưa tay lên vuốt tóc trong
suốt buổi phỏng vấn.
3. Thiếu tự tin: nhà tuyển dụng sẽ chẳng còn hứng thú nếu:

– ứng viên nói lí nhí trong cổ không ai nghe được, hoặc oang oang như lệnh vỡ
đến người ở cách đấy hai phòng cũng nghe thấy;
– đưa ra câu trả lời với dáng vẻ cực kỳ do dự;
– trả lời tiếng một cho tất cả những câu hỏi của nhà tuyển dụng;
– liên tục cắt ngang câu hỏi của họ;
– không thể hiện được thành tích hay khả năng của mình, hoặc liên tục tự phê
trong những nhận xét về mình trong buổi phỏng vấn.
1.
Những gì mà bạn cư xử với người khác: nhà tuyển dụng
sẽ phải chịu trận nếu
– bạn tỏ ra thiếu lịch sự đối với nhân viên tiếp tân, thư ký
(hoặc trong bữa trưa) với người phục vụ nhà hàng;
– đưa ra những lời chỉ trích đối với sếp cũ hoặc nơi làm việc
cũ;
– uống rượu mạnh (gọi rượu mạnh, khi nhà tuyển dụng mời
bạn đi ăn trưa thì bao giờ đó cũng là một ý tồi, bởi vì nó đặt ra câu hỏi trong
đầu nhà tuyển dụng, “Người này có biết cách dừng lại đúng lúc không, hay cứ
“thả ga”)
– quên không cảm ơn chủ nhà khi ra khỏi phòng, hoặc quên
không gửi thư cảm ơn ngay sau buổi phỏng vấn.
Nói như một giám đốc nhân sự thì: “Một lá thư giao dịch ngắn gọn, kịp thời
gửi đến cảm ơn tôi cùng với một bản ghi nhớ cuộc trao đổi chất lượng giữa hai
người nói cho tôi biết rằng đây là người bán hàng luôn hướng tới khách hàng một
cách tận tụy xác quyết, một người biết tận dụng kỹ thuật và hiểu rõ luật chơi. Đó
chính là những đặc tính mà tôi tìm kiếm … Tôi thường nhận được một lá thư như
thế trong số 15 người mà tôi phỏng vấn.”
–
Ngẫu nhiên có những nhà tuyển dụng muốn thử xem bạn
có hút thuốc trong văn phòng hoặc lúc ăn trưa không. Trong cuộc chạy đua giữa
hai ứng viên ngang tài ngang sức, người không hút thuốc có cơ hội thắng người

hút thuốc tới 94%, theo một nghiên cứu của một giáo sư kinh tế ở Đại học
Seatle.
2. Giá trị của bạn: thật là một sự thất vọng hoàn toàn nếu
nhà tuyển dụng thấy ứng viên:
– có biểu hiện ngạo mạn hoặc hung hăng quá mức; bất cứ
dấu hiệu nào của sự chậm trễ, lỡ hẹn, sai giờ, trong đó có cả việc đến buổi
phỏng vấn trễ giờ;
– bất cứ dấu hiệu nào của sự lười biếng hoặc thiếu động cơ
làm việc;
– bất cứ dấu hiệu không trung thực hoặc dối trá – trong hồ sơ
xin việc cũng như trong buổi phỏng vấn;
– vô trách nhiệm hoặc tỏ ra trì độn, chậm hiểu;
– dấu hiệu của việc không làm theo những lời chỉ dẫn hoặc
không tuân thủ các quy định;
– bất cứ dấu hiệu nào của việc thiếu nhiệt tình đối với công
ty và những việc phải cố gắng làm;
– dấu hiệu của tính không kiên định, hay thay đổi hoặc có
những câu trả lời không thích hợp, không nhất quán;
– có những cách thức khác mà bạn có thể hiển thị giá trị của
mình, như: những điều gây ấn tượng hoặc không gây ấn tượng với bạn trong
văn phòng;
hoặc cái mà bạn vui lòng hy sinh để có được công việc mình muốn
và điều mà bạn không muốn hy sinh dù công việc có tốt đến mấy; hoặc nhiệt
tình mà bạn dành cho công việc, hoặc sự cẩn thận mà trong đó bạn nghiên cứu
hay không nghiên cứu công ty trước khi tìm đến nó và vân vân.
Phải, bạn đọc yêu quý của tôi, bây giờ thì bạn cũng rõ rồi đấy: người ta có thể
chết vì một con muỗi trong khi chuẩn bị tất cả để nghênh chiến với một con rồng, nhất
là trong quá trình tuyển dụng nghiệt ngã.