Bài giảng Ngữ văn 10 - Đọc văn: Truyện Kiều (Phần 1: Tác giả Nguyễn Du)

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ TIẾT DẠY LỚP 10A1

TIẾT 81 ­ ĐỌC VĂN: 

TRUYỆN KIỀU

GV: NGUYỄN THỊ THU CÚC 
07/09/20

TRƯỜNG THPT TAM DƯƠNG II
1


I. CUỘC ĐỜI

07/09/20

1. THỜI ĐẠI
Có những biến cố lịch sử, nhiều 
phen thay đổi sơn hà:
­  Sự  thối  nát  của  xã  hội  phong 
kiến  (vua  Lê  Chiêu  Thống  cõng 
THỜI ĐẠI 
rắn cắn gà nhà).
ỄN DU SINH 
­  Các NGUY
cuộc  kh
ởi  nghĩa  nông  dân 
SỐNG CÓ GÌ Đ
khởi  nghĩa, 
đỉnh  cao ẶC 

là  phong 
trào 
trào Tây Sơn.BIỆT
­ Đại phá quân Thanh vang dội.
­Vận  mệnh  rạng  rỡ  ngắn  ngủi 
của  triều  đại  Quang  Trung  và 
công  cuộc  trùng  hưng  của  nhà 
Nguyễn.
2 ến cuộc đời 
=> Đã  ảnh hưởng đ


I. CUỘC ĐỜI
2. QUÊ HƯƠNG – GIA ĐÌNH
­Quê hương:
TẠI SAO L
I NÓI Điền,  Nghi 
+  Quê 
cha:  Ạ
Tiên 
“NGUY
N DU MAY 
Xuân, 
Hà ỄTĩnh, 
vùng  sơn  thuỷ 
MẮN ĐƯỢC TIẾP 
hữu tình.

CẬN TRUYỀN THỐNG 
+  VĂN HÓA C

Quê  mẹ:  Ủ
xứ
  Kinh 
A NHI
ỀU  Bắc  hào 
VÙNG QUÊ KHÁC 
hoa, cái nôi c
ủa dân ca quan họ. 
NHAU”

+  Sinh  ra  và  lớn  lên  ở  Thăng 
Long ngàn năm văn hiến.

07/09/20

=>  Tiếp  cận  tinh  hoa  truyền 
thống  văn  hóa  của  nhiều  vùng 
quê.
3


I. CUỘC ĐỜI

07/09/20

2. Quê hương và gia đình
­ Gia đình
+ Cha: Nguyễn Nghiễm (1708 ­ 
1775), tài hoa, từng giữ chức tể 
tướng.

GIA ĐÌNH NGUYỄN 
DU CÓ GÌ Đ
+  Mẹ: 
Trần  ThịẶ
  C 
Tần,  người 
BIxỆứ
T? NÓ TÁC 
con  gái 
  Kinh  Bắc,  giỏi  hát 
ĐỘNG TÍCH CỰC 
xướng.
ĐẾN ÔNG NH
Ư TH
+  Dòng 
họ  Tiên 
ĐiềẾn   có  hai 
truyền thốNÀO?
ng lớn
\ Truyền thống làm quan 
\ Truyền thống văn học
=>  Tạo  điều  kiện  cho  năng 
khiếu  văn  học  n4ảy  nở  và  phát 


I. CUỘC ĐỜI
CUỘC ĐẦ
ỜM TRONG CU
I 
3. NHỮNG THĂNG TR

ỘC 
NGUYĐỄỜN DU 
I
ĐƯỢC CHIA LÀM 
MẤY GIAI ĐOẠN?

THỜI  THƠ  ẤU 
VÀ NIÊN THIẾU

07/09/20

THỜI THANH 
NIÊN

LÀM QUAN 
NHÀ NGUYỄN

5


I. CUỘC ĐỜI
3.  Những  thăng  trầm  trong 
cuộc đời
NH
ỮNG THĂNG TR
­ Th
ời niên thiếẦ
uM 
: 
TRONG CUỘC ĐỜI Đà

+ Sống trong gia  đình quý tộc 
GÓP PHẦN HÌNH 
quyền quý xa hoa.
THÀNH TÀI NĂNG VÀ 
B­> 
ẢN LĨNH SÁNG T
Có  điều  kiệẠ
n O thuận  lợi  để 
VĂN CHO CHO 
dùi 
mài  kinh  sử,  tích  luỹ  vốn 
NGUYỄN DU NHƯ THẾ 
văn hoá, văn h
ọc.
NÀO?
+ Đến sống với người anh
­>  Được  tận  mắt  chứng  kiến 
sự  xa  hoa  của  giai  cấp  phong 
kiến và  thân phận con người, 
đặc biệt là người ca nữ.
07/09/20

6


I. CUỘC ĐỜI

07/09/20

­  Thời  thanh  niên:  Nguyễn  Du  đã 

trải  qua  cuộc  sống  nghèo  khó  bần 
hàn, loạn lạc (mười năm gió bụi) 
­> Đem lại vốn sống thực tế phong 
phú  về  xã  hội  và  thân  phận  con 
người.
­>  Học  hỏi  và  nắm  vững  ngôn  ngữ 
nghệ thuật dân gian.
­ Làm quan nhà Nguyễn
+  Con  đường  làm  quan  khá  thuận 
lợi. 
+ Chuyến đi sứ Trung Quốc
­> Giúp Nguyễn Du thêm hiểu biết, 
nâng cao tầm tư tưởng về xã hội và 
thân phận con người trong sáng tác 
7
của ông


II. SỰ NGHIỆP VĂN 
HỌ C

07/09/20

8


II. SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC

07/09/20

1. Các sáng tác chính
a.  Sáng 
tác  bằng  chữ  Hán:  249 
HÃY K
Ể TÊN CÁC TÁC 
bàiẨM BẰNG CHỮ 
PH
HÁN VÀ CH
Ữ NÔM 
 ­ Thanh Hiên thi t
ập 
C
ỦA NGUYỄN DU, 
 ­ Nam trung t
ạp ngâm 
NÊU N
I DUNG T
 ­ BắỘ
c hành t
ạp lỪ
ụNG 
c
TÁC PH
ẨMực tiếp tư tưởng, 
­> Th
ể hiện tr
tình  cảm  và  nhân  cách  Nguyễn 
Du.
b. Sáng tác bằng chữ Nôm
­ Truyện Kiều (Đoạn trường tân 

thanh): một kiệt tác độc nhất vô 
nhị của VHTĐVN.
­  Văn  chiêu  hồn  (Văn  tế  thập 
loại chúng sinh) 9


II. SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC
2. Một vài đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của thơ văn 
Nguyễn Du
a. Đặc điểm về nội dung
­ Sự cảm thông sâu sXÉT V
ắc của tác gi
ả đối với cuộc sống và con 
Ề NỘI DUNG, 
người,  đặc  biệt  là  nhNÉT N
ững  con 
ngẬườ
ỔI B
T i  nhỏ  bé,  bất  hạnh, 
người  phụ  nữ.  ­>  Nh
ững  triết  lí  của  ông  về  cuộc  đời,  về 
TRONG SÁNG TÁC 
thân phận của con ngC
ườ
ường mang tính khái quát cao và 
Ủi th
A NGUY
ỄN DU 
thấm đẫm cảm xúc.
LÀ GÌ?

­  Lần  đầu  tiên  trong  VHTĐ,  Nguyễn  Du  nêu  lên  một  cách 
tập  trung  vấn  đề  thân  phận  những  người  phụ  nữ  có  sắc 
đẹp và tài năng văn chương nghệ thuật. ­> Xã hội cần phải 
trân  trọng  những giá trị tinh thần và tôn trọng chủ thể  đã 
sáng tạo ra những giá trị tinh thần ấy.
            Thơ Nguyễn Du đề cao xúc cảm, đề cao tình ­> Nhà 
thơ nhân đạo
07/09/20
10


II. SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC

07/09/20

b. Đặc điểm nghệ thuật
XÉT ­VỀ
 ThMẶT
ể loạNGHỆ
i, thể thơ:
THUẬT,
+  NắTHƠ
m  vữVĂN
ng  và  sử  dụng  thành 
NGUYỄN
DU
CÓ
công  nhi
ều 
thể  thơ  của  Trung 

NHỮNG
ĐIỂM
QuốĐẶC
c:  ngũ 
ngôn,  thất  ngôn,  ca, 
GÌ?
hành,…
+  Đưa  thể  thơ  lục  bát  lên  đến 
đỉnh cao; có khả năng chuyển tải 
nội  dung  tự  sự  và  nội  dung  trữ 
tình  to  lớn  của  thể  loại  truyện 
thơ.
­Ngôn ngữ
+  Việt  hoá  nhiều  yếu  tố  ngôn 
ngữ ngoại nhập
11 tạo  và  thành 
+  Vận  dụng  sáng 


TỔNG KẾT
NGUYỄN  DU  LÀ  NHÀ  THƠ 
NHÂN  ĐẠO  CHỦ  NGHĨA  TIÊU 
EM HÃY ĐÁNH GIÁ 
BIỂU CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM 
VỀ VỊ TRÍ C
ỦA 
TRUNG 
ĐẠI. 
ÔNG  CÓ  ĐÓNG 
NGUYỄN DU 

GÓP  LỚN  ĐỒI  VỚI  VĂN  HỌC 
TRONG NỀN VĂN 
DÂN 
TỘC  VỘ
Ề CNHIỀU  PHƯƠNG 
HỌC DÂN T
DIỆN  NỘI  DUNG  VÀ  NGHỆ 
THUẬT,  XỨNG  ĐÁNG  GỌI  LÀ 
THIÊN TÀI VĂN HỌC

07/09/20

12


07/09/20

MỘ NGUYỄN DU

13


07/09/20

BẢO TÀNG NGUYỄN DU

14