Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Đề án 1956 trên địa bàn Tỉnh Lạng Sơn

L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan r ng, s li u và k t qu nghiên c u trong Lu n v n là trung th c
và ch a t ng đ

c s d ng đ b o v m t h c v nào.

Tác gi xin cam đoan m i s giúp đ cho vi c th c hi n Lu n v n này đã đ
và các thơng tin trích d n trong Lu n v n này đã đ

c cám n

c ch rõ ngu n g c.

Hà N i, ngày ......tháng ......n m 2017
Tác gi lu n v n

Nguy n Khuy n

i


L I CÁM

N

Tác gi xin chân thành c m n:
Ban Giám hi u, Phòng đào t o, Khoa Kinh t và qu n lý xây d ng tr

ng

ih c

Th y l i đã giúp đ v m i m t đ tác gi hoàn thành lu n v n. Tác gi g i l i cám n
các th y, cô b môn Qu n lý xây d ng trong Khoa Kinh t và qu n lý đã gi ng d y,
giúp đ tác gi trong quá trình h c và làm lu n v n.
Xin cám n S Lao đ ng - TB&XH t nh L ng S n, m t s c quan có liên quan thu c
UBND t nh L ng S n; Phòng L TBXH, Trung tâm d y ngh các huy n, thành ph và
m t s h gia đình trên đ a bàn t nh L ng S n giúp đ t o đi u ki n cung c p nh ng
thông tin c n thi t đ tác gi hoàn thành Lu n v n.
Tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c đ n TS. Lê V n Chính, ng

i th y đã tr c ti p

t n tình ch d n và giúp đ tác hoàn thành lu n v n.
Tác gi xin g i l i c m n sâu s c t i các đ ng chí, đ ng nghi p, bàn bè và gia đình đã
t o m i đi u ki n thu n l i và giúp đ , đ ng viên khích l , đ ng th i có nh ng ý ki n
đóng góp q báu trong q trình th c hi n và hoàn thành lu n v n.
Hà N i, ngày ......tháng ......n m 2017
Tác gi lu n v n

Nguy n Khuy n

ii


M CL C
DANH M C CÁC HÌNH NH.....................................................................................vi
DANH M C B NG BI U .......................................................................................... vii
PH N M

U .............................................................................................................1

CH NG 1. C S LÝ LU N VÀ TH C TI N V CÔNG TÁC ÀO T O
NGH CHO LAO
NG NÔNG THƠN ......................................................................4
1.1

Khái ni m và vai trị c a lao đ ng nông thôn ....................................................4

1.1.1

Khái ni m lao đ ng nơng thơn ....................................................................4

1.1.2

Vai trị c a lao đ ng nơng thôn ...................................................................5
ào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo

1.2

án 1956 ....................................7

1.2.1

Quan đi m v đào t o ngh .........................................................................7

1.2.2

N i dung v đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn .....................................8

1.3 Ch tiêu đánh giá công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo

án
1956 ..........................................................................................................................15
1.3.1

S l

ng lao đ ng đã đ

c đào t o ...........................................................15

1.3.2

Ngành ngh đào t o cho lao đ ng nông thôn ............................................16

1.3.3

Ch t l

ng đào t o ngh qua đánh giá c a ng

i lao đ ng ......................17

1.3.4 Ch t l ng đào t o ngh qua đánh giá c a các doanh nghi p và ng i s
d ng lao đ ng trên đ a bàn T nh L ng S n ...........................................................18
1.4 Các nhân t nh h ng đ n công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn
theo
án 1956 .........................................................................................................20
1.4.1

Các nhân t khách quan ............................................................................20

1.4.2

Các nhân t ch quan ................................................................................21

1.5

Bài h c kinh nghi m v đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo
án 1956
..........................................................................................................................23

1.5.1

Kinh nghi m trong n

c ...........................................................................23

1.5.2

Kinh nghi m ngoài n

c ...........................................................................25

1.5.3

Bài h c kinh nghi m cho t nh L ng S n ...................................................28

1.6

T ng quan nh ng cơng trình nghiên c u có liên quan ....................................29

K T LU N CH

NG 1 ..............................................................................................31

CH NG 2
TH C TR NG CÔNG TÁC ÀO T O NGH CHO LAO
NG
NÔNG THÔN THEO
ÁN 1956 TRÊN A BÀN T NH L NG S N .................32

iii


c đi m t nhiên, kinh t - xã h i c a khu v c nông thôn t nh L ng S n .... 32

2.1
2.1.1

c đi m t nhiên ..................................................................................... 32

2.1.2

c đi m kinh t - xã h i .......................................................................... 39

2.2

Th c tr ng đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo

2.2.1

thôn

án 1956 ................ 44

Th c tr ng tuyên truy n, t v n h c ngh và vi c làm cho lao đ ng nông
................................................................................................................... 44

2.2.2 Th c tr ng tri n khai các mô hình d y ngh và t o vi c làm cho lao đ ng
nông thôn ............................................................................................................... 47
2.2.3
S n

Th c tr ng h th ng c s v t ch t c a các c s đào t o ngh T nh L ng
................................................................................................................... 53

2.2.4

Ngu n kinh phí t ngân sách nhà n

2.2.5

Th c tr ng đ i ng giáo viên, cán b qu n lý........................................... 60

2.2.6

Th c tr ng phát tri n ch

2.2.7

Th c tr ng qu n lý, giám sát..................................................................... 64

2.3

c .................................................... 58

ng trình, giáo trình d y ngh .......................... 61

K t qu đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn trên đ a bàn T nh L ng S n theo
án 1956................................................................................................................. 66

2.3.1

Nhu c u đào t o ngh ................................................................................ 66

2.3.2

K t qu đào t o ngh ................................................................................. 68

2.4

Phân tích đánh giá chung v đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn ................ 70

2.4.1

Nh ng k t qu đ t đ

2.4.2

Nh ng t n t i và nguyên nhân .................................................................. 74

K T LU N CH

c ............................................................................ 70

NG 2 .............................................................................................. 78

CH NG 3
XU T M T S GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L NG
ÀO T O NGH CHO LAO
NG NÔNG THÔN THEO
ÁN 1956 TRÊN A
BÀN T NH L NG S N ............................................................................................... 79
3.1

nh h

ng phát tri n c a t nh L ng S n đ n n m 2020 ................................ 79

3.1.1

nh h

ng chung..................................................................................... 79

3.1.2

nh h

ng đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn ................................... 82

3.2 Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nâng cao ch t l ng đào t o ngh cho
lao đ ng nông thôn trong giai đo n t i ..................................................................... 87
3.2.1

C h i ........................................................................................................ 87

3.2.2

Thách th c................................................................................................. 87

iv


3.3 M t s gi i pháp nâng cao ch t l ng đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn
theo
án 1956 trên đ a bàn T nh L ng S n ............................................................88
3.3.1

Nâng cao nh n th c đ i v i h c ngh c a ng

i dân khu v c nông thôn 89

3.3.2 T ng c ng công tác tuyên truy n sâu r ng, nâng cao nh n th c c a các
c p, các ngành đ n t ng ng i dân v vai trò, ý ngh a c a đào t o ngh cho lao
đ ng nông thôn đ i v i s phát tri n c a xã h i ...................................................90
3.3.3
u t c s v t ch t, b sung trang thi t b , ph ng ti n ph c v cho
gi ng d y, h c t p ..................................................................................................91
3.3.4
ngh

Nâng cao ch t l ng, s l ng đ i ng cán b qu n lý, giáo viên đào t o
...................................................................................................................92

3.3.5 M r ng m ng l i đào t o ngh , nâng cao ch t l ng c s v t ch t, đ i
ng giáo viên d y ngh ..........................................................................................94
3.3.6

Phát tri n, đ i m i n i dung ch

ng trình đào t o ...................................96

3.3.7 Phân lu ng lao đ ng theo nhu c u h c ngh , m r ng hình th c và ngành
ngh đào t o, đ i m i n i dung đào t o phù h p v i tình hình phát tri n hi n nay
c a đ a ph ng ......................................................................................................97
3.3.8 T ng c ng công tác ki m tra, giám sát ho t đ ng d y ngh cho lao đ ng
nông thôn trên đ a bàn T nh L ng S n ..................................................................98
3.3.9

ào t o ngh g n v i gi i quy t vi c làm cho ng

K T LU N CH

i lao đ ng .................99

NG 3 ............................................................................................103

K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................104
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ....................................................................106
PH L C

..........................................................................................................108

v


DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 2.1. B n đ hành chính t nh L ng S n ................................................................. 32

vi


DANH M C B NG BI U
B ng 2.1. Tình hình đ t đai c a t nh L ng S n n m 2016 ............................................34
B ng 2.2 Tình hình phát tri n và c c u kinh t c a T nh L ng S n 3 n m (2014-2016)
.......................................................................................................................................40
B ng 2.3. Tình hình dân s và lao đ ng c a T nh L ng S n trong 3 n m (2014-2016)
.......................................................................................................................................43
B ng 2.4. Ý ki n c a các h c viên v ho t đ ng tuyên truy n TN t i các huy n,
thành ph trên đ a bàn t nh ............................................................................................46
B ng 2.5. K ho ch tri n khai các mơ hình d y ngh c a ng

i lao đ ng trên đ a bàn

t nh L ng S n ................................................................................................................47
B ng 2.6. Tình hình th c hi n các mơ hình d y ngh giai đo n 2014-2016 .................48
B ng 2.7.Danh m c các ngh đào t o; nhu c u h c ngh và k t qu d y ngh cho lao
đ ng nông thôn trong 3 n m 2014 – 2016 .....................................................................50
B ng 2.8. C s v t ch t k thu t c a c s đào t o ngh t nh L ng S n ....................53
B ng 2.9. Ý ki n đánh giá c a các c s

TN và h c viên v c s v t ch t ph c v

đào t o ngh ...................................................................................................................57
B ng 2.10. Kinh phí th c hi n TN theo

án 1956 trên đ a bàn t nh L ng S n giai

đo n 2014-2016 .............................................................................................................59
B ng 2.11. S l

ng giáo viên, gi ng viên tham gia d y ngh c a t nh L ng S n (Có

m t đ n 31/12/2016) ......................................................................................................60
B ng 2.12. ánh giá c a ng

i lao đ ng v ch

ng trình, giáo trình, giáo viên tham

gia cơng tác d y ngh ....................................................................................................62
B ng 2.13. Nhu c u đào t o c a các ngành ngh ..........................................................67
B ng 2.14. K t qu đào t o ngh t i t nh L ng S n qua 3 n m 2014-2016 ..................68
B ng 2.15 Danh m c ngh đào t o và k t qu gi i quy t vi c làm trong 3 n m 2014 –
2016 ...............................................................................................................................71
B ng 2.16 M c đ đáp ng yêu c u công vi c c a lao đ ng qua đào t o ....................73

vii

DANH M C CÁC T

VI T T T

CC

: C c u

CN

: Cơng nghi p

CNH, H H

: Cơng nghi p hóa, hi n đ i hóa

DN

: Doanh nghi p

DT

: Di n tích

TN

:

ào t o ngh

VT

:

n v tính

H ND

:

KHKT

: Khoa h c k thu t

L NT

: Lao đ ng nông thôn

L -TB và XH

: Lao đ ng Th

SL

: S l

SXKD

: S n xu t kinh doanh

THCS

: Trung h c c s

THPT

: Trung h c ph thông

TCCN

: Trung c p chuyên nghi p

TTDN

: Trung tâm d y ngh

UBND

:

XHCN

: Xã h i ch ngh a

H i đ ng nhân dân

ng binh và Xã h i

ng

y ban nhân dân

viii


PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Ngu n lao đ ng là m t trong các ngu n l c quan tr ng và có tính quy t đ nh đ n s
phát tri n kinh t , xã h i c a m i qu c gia. Tuy nhiên, đ đáp ng yêu c u phát tri n
kinh t xã h i, ngu n lao đ ng ph i đáp ng đ v s l

ng và đ m b o v ch t l

ng.

V i đ c đi m v s bi n đ ng c a ngu n lao đ ng, th

ng xuyên có b ph n có trình

đ chun mơn cao, có kinh nghi m lao đ ng đã quá tu i lao đ ng ra kh i đ tu i lao
đ ng và b ph n khác ch a có trình đ chuyên môn và kinh nghi m lao đ ng b

c vào

đ tu i lao đ ng. Vì v y đào t o nâng cao ch t l

ng ngu n lao đ ng là vi c làm

th

c bi t là nh ng ng

ng xun và đóng vai trị h t s c quan tr ng.

i lao đ ng

trong ngu n lao đ ng nơng thơn.
Q trình cơng nghi p hóa – hi n đ i hóa n n kinh t , nơng nghi p nơng thơn c a
n

c ta địi h i c n ph i có ngu n l c có ch t l

kinh t - xã h i đ n n m 2020 n

ng. M c tiêu Chi n l

c ta c b n tr thành n

c phát tri n

c cơng nghi p, có trình đ

phát tri n trung bình, t l lao đ ng nơng nghi p còn kho ng 30% trong lao đ ng xã
h i. Tuy nhiên Vi t Nam hi n có 70,4% dân s s ng
đ ng nông thôn (chi m 73% l c l

nông thôn v i 31,9 tri u lao

ng lao đ ng c a c n

nhóm ngành Nơng – lâm – ng nghi p là 21,7 tri u ng

c), lao đ ng làm vi c trong
i, chi m trên 68%, cịn l i là

lao đ ng phi nơng nghi p. Có th th y lao đ ng nơng thơng đang tr thành l c l

ng

s n xu t đóng vai trò quan tr ng, quy t đ nh, then ch t trong các ngành kinh t c a đ t
n

c. Do đó đào t o và nâng cao ch t l

ng đào t o ngh cho L NT là m t yêu c u

c n thi t trong giai đo n hi n nay. Nhi m v này đã đ
c a Th t

ng Chính ph v phê duy t

c c th hóa b ng Quy t đ nh

án đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn

đ n n m 2020 theo Quy t đ nh 1956 ngày 27/11/2009 và đang đ

c tri n khai tích c c

trên ph m vi toàn qu c.
L ng S n là m t t nh mi n núi phía B c, có v trí đ c bi t quan tr ng trong phát tri n
kinh t , an ninh qu c phòng, n m trên tuy n hành lang kinh t Nam Ninh (Trung
Qu c) - L ng S n - Hà N i - H i Phịng, có trên 220 km đ
n

ng biên gi i Qu c gia v i

c Trung Qu c, 02 c a kh u qu c gia và 07 đi m ch biên gi i.
1

n n m 2020 t nh


L ng S n tr thành trung tâm công nghi p, th
th

ng m i và d ch v , k t n i, giao

ng gi a Vi t Nam v i Trung Qu c và các n

c trên th gi i. Trong t

ng lai

L ng S n s là m t c c c a t giác kinh t vùng B c B c a Vi t Nam: L ng S n –
Hà N i - H i Phòng - Qu ng Ninh.
Hi n nay, q trình cơng nghi p hóa- hi n đ i hóa ngày càng cao, đ t ra nhu c u

ngu n nhân l c có trình đ chun mơn k thu t đáp ng u c u c a th tr
đ ng trong t nh, trong n

ng lao

c và qu c t ngày càng l n. Th c tr ng đó đ t ra cho L ng

S n bài toán v phát tri n ngu n nhân l c m t cách đ ng b , nh t là lao đ ng

khu

v c nông thôn.
T nh ng nh n th c trên, cùng v i nh ng ki n th c chuyên môn đ
nghiên c u trong Nhà tr

c h c t p và

ng và kinh nghi m th c ti n trong quá trình công tác t i đ a

bàn nghiên c u, tác gi l a ch n đ tài v i tên g i: “Gi i pháp nâng cao ch t l
đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo

ng

án 1956 trên đ a bàn T nh L ng

S n”.
2. M c đích nghiên c u đ tài
Nghiên c u, đ xu t m t s gi i pháp có tính kh thi, có c s lý lu n và th c ti n
nh m nâng cao hi u qu công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo

án

1956 trên đ a bàn T nh L ng S n.
3. Ph

ng pháp nghiên c u

gi i quy t các v n đ đã đ
các ph

c đ t ra trong các ch

ng pháp ph bi n phù h p v i n i dung nghiên c u, đó là: Ph

tra, kh o sát, thu th p s li u th c t ; Ph
hóa; Ph

ng c a lu n v n, tác gi s d ng

ng pháp th ng kê; Ph

ng pháp phân tích so sánh, phân tích t ng h p; Ph

h th ng v n b n pháp quy và m t s ph
4.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u

ng pháp khác.

2

ng pháp đi u

ng pháp h th ng

ng pháp đ i chi u v i


it
h

ng nghiên c u c a đ tài là th c tr ng ho t đ ng đào t o ngh , các y u t

ng đ n ch t l

ng đào t o ngh , đ xu t m t s gi i pháp nâng cao ch t l

nh

ng đào

t o ngh trên đ a bàn t nh L ng S n.
b. Ph m vi nghiên c u
Ph m vi v m t không gian và n i dung, lu n v n t p trung nghiên c u ch y u v tình
hình h c ngh c a ng

i L NT, các ho t đ ng đào t o ngh c a các c s d y ngh

và nh ng chính sách h tr h c ngh , d y ngh ; công tác qu n lý ho t đ ng đào t o
ngh trên đ a bàn T nh L ng S n.
Ph m vi v m t th i gian, lu n v n s t p trung nghiên c u, thu th p và phân tích các
s li u th c tr ng liên quan đ n công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn trên đ a
bàn trong giai đo n 2010 - 2016 và đ xu t các gi i pháp t ng c

ng ch t l

ng công

tác này trong th i gian t i.
C u trúc c a lu n v n
Lu n v n ngoài các ph n: m c l c, m đ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, bao
g m 3 ch

- Ch

ng:

ng 1: C s lý lu n và th c ti n v công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông

thôn.

- Ch

ng 2: Phân tích, đánh giá th c tr ng v công tác đào t o ngh cho lao đ ng

nông thôn theo
- Ch

ng 3:

án 1956.
xu t m t s gi i pháp nâng cao ch t l

đ ng nông thôn theo

ng đào t o ngh cho lao

án 2956 trên đ a bàn T nh L ng S n.

3


CH
NG 1 C S LÝ LU N VÀ TH C TI N V
T O NGH CHO LAO
NG NÔNG THÔN

CÔNG TÁC

ÀO

1.1 Khái ni m và vai trò c a lao đ ng nông thôn
1.1.1 Khái ni m lao đ ng nông thôn
Tr

c h t, chúng ta bi t lao đ ng là s tiêu dùng s c lao đ ng trong hi n th c, là ho t

đ ng có m c đích, có ý th c c a con ng

i nh m t o ra các s n ph m ph c v cho các

nhu c u c a đ i s ng xã h i.
Theo pháp lu t lao đ ng Vi t Nam hi n hành, đ tu i lao đ ng c a ng
đ

i Vi t Nam

c quy đ nh nh sau:

Nam t đ 15 tu i đ n đ 60 tu i.
N t đ 15 tu i đ n đ 55 tu i. [1]
Nh v y, chúng ta c n phân bi t ngu n lao đ ng v i dân s trong đ tu i lao đ ng. C
hai thu t ng đ u gi i h n đ tu i lao đ ng theo quy đ nh, nh ng ngu n lao đ ng ch
bao g m nh ng ng

i có kh n ng lao đ ng trong khi dân s trong đ tu i lao đ ng

còn bao g m b phân dân s trong đ tu i lao đ ng nh ng khơng có kh n ng lao
đ ng nh tàn t t, m t s c lao đ ng b m sinh ho c do các nguyên nhân nh chi n tranh,
tai n n giao thông, tai n n lao đ ng… Do v y, ngu n lao đ ng là m t b ph n c a dân
s trong đ tu i lao đ ng.

L cl

ng lao đ ng là m t b ph n c a ngu n lao đ ng bao g m nh ng ng

đ tu i lao đ ng, đang có vi c làm và nh ng ng

i trong

i ch a có vi c làm nh ng có nhu c u

làm vi c.
T n m 1996, Th t

ng Chính ph n

Lao đ ng - Vi c làm hàng n m
n

c Vi t Nam ra quy t đ nh ti n hành đi u tra

khu v c thành th và nông thôn trên ph m vi c

c. Trong các cu c đi u tra này, khái ni m l c l

ng lao đ ng đ

c s d ng nh

sau:
“L c l

ng

ng lao đ ng (hay còn g i là dân s ho t đ ng kinh t ) bao g m toàn b nh ng

i t đ 15 tu i tr lên đang có vi c làm ho c đang tìm ki m vi c làm. L c l
4

ng


lao đ ng trong đ tu i lao đ ng (hay còn g i là dân s ho t đ ng kinh t trong đ tu i
lao đ ng) bao g m nh ng ng

i trong đ tu i lao đ ng (nam t đ 15 tu i đ n h t 60

tu i; n t đ 15 tu i đ n h t 55 tu i) đang có vi c làm ho c khơng có vi c làm (th t
nghi p) nh ng có nhu c u làm vi c và s n sàng làm vi c”.
Trên c s nh ng phân tích trên, khái ni m lao đ ng nông thôn đ
Lao đ ng nông thôn“sau đây g i là L NT” g m nh ng ng

c hi u nh sau:

i đ 15 tu i tr lên thu c

khu v c nông thôn đang làm vi c trong các ngành: nông, lâm, ng
nghi p và xây d ng, d ch v và nh ng ng

nghi p, công

i trong đ tu i lao đ ng có kh n ng lao

đ ng nh ng vì lí do khác nhau hi n t i ch a tham gia ho t đ ng kinh t . Nh ng ng

i

trong đ tu i lao đ ng nơng thơn có kh n ng lao đ ng nh ng hi n t i ch a tham gia
lao đ ng do các nguyên nhân nh đang th t nghi p, đang đi h c, đang làm n i tr gia
đình, khơng có nhu c u làm vi c, và nh ng ng

i thu c tình tr ng khác.[2]

Nh v y, ngu n lao đ ng nông thôn là m t b ph n c a l c l

ng lao đ ng qu c gia,

thu c khu v c nông thôn và là ngu n l c quan tr ng trong ho t đ ng phát tri n kinh t
- xã h i nơng thơn.
1.1.2 Vai trị c a lao đ ng nông thôn
Lao đ ng là m t trong ba nhân t quan tr ng c a b t c m t quá trình s n xu t nào.
Trong th i đ i ngày nay khi mà các ngu n l c tr nên khan hi m thì nó đ

c xem xét

là y u t quan tr ng nh t trong quá trình s n xu t, vai trò c a ngu n lao đ ng nói
chung và ngu n lao đ ng nơng thơn nói riêng là r t quan tr ng trong quá trình phát
tri n kinh t , nó đ

c th hi n qua các m t sau:

1.1.2.1 Ngu n lao đ ng nơng thơn tham gia vào q trình phát tri n các ngành trong

n n kinh t qu c dân
Trong giai đo n đ u khi đ t n

c b t đ u cơng nghi p hóa, nơng nghi p chuy n sang

s n xu t hàng hóa, n ng su t lao đ ng nông nghi p đ
đ

c gi i phóng tr nên d th a và

c các ngành khác thu hút, s d ng vào ho t đ ng s n xu t d ch v . Chúng ta có th

th y hi n t

ng này

Vi t Nam hi n nay có nhi u nơng dân b ru ng và đi làm vi c

phi nông nghi p khác ho c đi làm thuê v i thu nh p cao h n là làm nông nghi p.

5


giai đo n ti p theo n n kinh t đã phát tri n

trình đ cao, n ng su t lao đ ng nông

nghi p t ng nhanh và n ng su t lao đ ng xã h i đ t trình đ cao. S lao đ ng dơi ra do
nơng nghi p gi i phóng đã đ
l

ng lao đ ng

nơng thơn gi m. Chúng ta đang trong q trình cơng nghi p hóa,

hi n đ i hóa và ch tr
cao đ

c ngành khác thu hút h t. Vì th trong giai đo n này s

ng cơng nghi p hóa, hi n đ i hóa nơng thơn, hy v ng s nâng

c n ng su t lao đ ng

nông thôn, t đó s t ng b

c rút b t đ

c lao đ ng

nông thôn đ tham gia vào các ngành s n xu t khác.
N

c ta là m t n

c có truy n th ng nơng nghi p lâu đ i v i dân s s ng ch y u

b ng ngh nơng. Vì v y, ngu n lao đ ng nông thôn tham gia vào s n xu t nông nghi p
là r t đông đ o. Cùng v i s đi lên c a n n kinh t và s gia t ng v dân s thì nhu c u
v l

ng th c – th c ph m ngày càng gia t ng.

Vi c s n xu t l

ng th c – th c ph m ch có th đ t đ

s c lao đ ng đ t o ra l

c trong ngành nông nghi p và

ng th c – th c ph m là do ngu n lao đ ng nông thôn cung

c p.
N n kinh t phát tri n g n v i s phát tri n c a q trình đơ th hóa, thu nh p c a
ng

i dân t ng lên đòi h i kh i l

th đáp ng đ v s l
thôn ph i đ

ng l

ng th c – th c ph m ngày càng cao.

ng và đáp ng yêu c u v ch t l

ng thì ngu n lao đ ng nơng

c nâng cao v trình đ d y ngh và kinh nghi p s n xu t.

Hi n nay ch t l

ng ngu n lao đ ng nông thôn ngày càng đ

l

ng, trình đ chun mơn k thu t, tay ngh , h c v n c a ng

đ

c nâng lên nên n ng su t và s n l

c u trong n
k cho đ t n

có

ng l

c nâng cao nh : s
i lao đ ng ngày càng

ng th c – th c ph m n đ nh cho nhu

c mà hàng n m chúng ta đã xu t kh u nông s n, thu đ

c ngo i t đáng

c trong th i gian qua đã t o đi u ki n v t ch t cho q trình cơng

nghi p hóa, hi n đ i hóa “sau đây g i là CNH, H H” đ t n

c.

l

c nâng cao thì ngu n

ng th c – th c ph m n đ nh và ch t l

ng không ng ng đ

lai đ ng nơng thơn đóng vai trị h t s c quan tr ng.

6

vi c cung c p


1.1.2.2 Ngu n lao đ ng nông thôn tham gia vào quá trình s n xu t nguyên li u cho
công nghi p ch bi n nông – lâm – th y s n
Công nghi p ch bi n nông – lâm – th y s n v i các y u t đ u vào là các s n ph m
mà ng

i lao đ ng nông thôn làm ra. Trong th i k CNH – H H thì phát tri n công

nghi p ch bi n là r t quan tr ng đ nâng cao s c c nh tranh c a s n ph m nông
nghi p.

1.1.2.3 Lao đ ng nông thôn là th tr
L NT là th tr

ng tiêu th s n ph m c a các ngành khác

ng tiêu th s n ph m r ng l n c a các ngành khác và c a chính b n

thân ngành nơng nghi p. T i th i đi m n m 2015, lao đ ng 15 tu i tr lên đang làm
vi c trong 6 tháng đ u n m
40 tri u ng

c tính 37,45 tri u ng

i thì có th nói nơng thơn là m t th tr

i chi m 68,94%. V i dân s g n
ng r ng l n c n ph i đ

c khai

thác tri t đ .[3]
1.2

ào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo

án 1956

1.2.1 Quan đi m v đào t o ngh
ào t o ngh “sau đây g i là
d c k thu t s n xu t cho ng

bao g m c ng

TN” cho ng

i lao đ ng nơng thơn là q trình giáo

i lao đ ng đ h n m v ng m t ngh , m t chun mơn,

i đã có ngh , có chuyên môn r i hay h c đ làm ngh chuyên môn

khác. Theo T ch c Lao đ ng Qu c t (ILO): "Nh ng ho t đ ng nh m cung c p ki n
th c, k n ng và thái đ c n có cho s th c hi n có n ng su t và hi u qu trong ph m
vi m t ngh ho c nhóm ngh . Nó bao g m đào t o ban đ u, đào t o l i, đào t o nâng
cao, c p nh t và đào t o liên quan đ n ngh nghi p chuyên sâu". Nh v y, có th hi u,
đào t o ngh là ho t đ ng trang b n ng l c (ki n th c, k n ng và thái đ ) hành ngh
cho ng

i lao đ ng đ ng

i lao đ ng có th tìm vi c làm ho c t t o vi c làm.[4]

Theo Quy t đ nh s 1956/Q -TTg ngày 27 tháng 11 n m 2009 c a Th t
ph phê duy t

ng Chính

án “ ào t o ngh cho lao đ ng nông thôn đ n n m 2020” thì “

t o ngh cho lao đ ng nông thôn là s nghi p c a
ngành và xã h i nh m nâng cao ch t l

ng, Nhà n

ào

c, c a các c p, các

ng lao đ ng nông thôn, đáp ng yêu c u công

nghi p hóa, hi n đ i hóa nơng nghi p, nơng thôn. Nhà n

c t ng c

ng đ u t đ

phát tri n đào t o ngh cho lao đ ng nơng thơn, có chính sách b o đ m th c hi n
công b ng xã h i v c h i h c ngh đ i v i m i lao đ ng nơng thơn, khuy n khích,
7


huy đ ng và t o đi u ki n đ toàn xã h i tham gia đào t o ngh cho lao đ ng nông
thôn”.[5]
H c ngh là quy n l i và ngh a v c a lao đ ng nông thôn nh m t o vi c làm, chuy n
ngh , t ng thu nh p và nâng cao ch t l

ng cu c s ng;

Chuy n m nh đào t o ngh cho L NT t đào t o theo n ng l c s n có c a c s đào
t o sang đào t o theo nhu c u h c ngh c a lao đ ng nông thôn và yêu c u c a th
tr

ng lao đ ng; g n đào t o ngh v i chi n l

t - xã h i c a c n

c, quy ho ch, k ho ch phát tri n kinh

c, t ng vùng, t ng ngành, t ng đ a ph

ng;

i m i và phát tri n đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo h
l

ng nâng cao ch t

ng, hi u qu đào t o và t o đi u ki n thu n l i đ lao đ ng nông thôn tham gia h c

ngh phù h p v i trình đ h c v n, đi u ki n kinh t và nhu c u h c ngh c a mình;
y m nh cơng tác đào t o, b i d
v m t ch t l

ng cán b , công ch c, t o s chuy n bi n sâu s c

ng, hi u qu đào t o, b i d

ng; nh m xây d ng đ i ng cán b , công

ch c xã đ tiêu chu n, ch c danh cán b , cơng ch c, đ trình đ , b n l nh lãnh đ o,
qu n lý và thành th o chuyên môn, nghi p v trên các l nh v c kinh t - xã h i

xã

ph c v cho cơng nghi p hố, hi n đ i hố nơng nghi p, nơng thơn.
1.2.2 N i dung v đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn
1.2.2.1 Tuyên truy n t v n h c ngh và vi c làm đ i v i lao đ ng nông thôn. Ph
bi n ch tr ng, chính sách c a
ng, Nhà n c v d y ngh nông thôn; th c hi n
tuyên truy n trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng
ào t o ngh cho lao đ ng nông thôn là ch tr

ng l n c a

nh ng n m qua. Quy t đ nh 1956/Q -TTg c a Th t
đ

ng và Nhà n

c trong

ng Chính ph đã ban hành

c 8 n m và đang tri n khai trong t t c các t nh, thành ph trong c n

c. Vi c

tri n khai ho t đ ng tuyên truy n nâng cao nh n th c v công tác đào t o ngh cho lao
đ ng nông thôn vào các n i dung ch y u nh :
- Quán tri t n i dung Quy t đ nh 1956/Q -TTg c a Th t

ng Chính ph đ n t n c

s .
- Các c quan phát thanh, truy n hình, các ph

ng ti n báo chí

đ a ph

ng c n đ y

m nh tuyên truy n v đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn; bi n các ph
8

ng ti n


thông tin đ i chúng tr thành nh ng kênh thông tin quan tr ng nâng cao nh n th c c a
các c p, các ngành và c a toàn xã h i v d y ngh cho lao đ ng nông thôn.
- Biên so n các tài li u tuyên truy n đ n t ng ng

i dân ch tr

Chính ph , các k ho ch, m c tiêu đào t o ngh c a đ a ph

ng c a

ng và

ng đ n t ng c s đào

t o ngh và đ n t ng lao đ ng nơng thơn.
- Tun truy n các chính sách u đãi đ i v i lao đ ng nông thôn tham gia đào t o
ngh .
Trong th i gian qua các c quan truy n thơng đã tích ph bi n ch tr
c a

ng và Nhà n

c v d y ngh cho lao đ ng nông thôn và t ch c tuyên truy n sâu

r ng v đào t o ngh cho lao đ ng nơng thơn trên các ph
Ngồi nh ng tin t c c p nh t v ch tr
n

ng, chính sách

ng c a

ng ti n thơng tin đ i chúng.

ng, chính sách, pháp lu t c a Nhà

c v đào t o ngh , v vai trò, v trí c a đào t o ngh đ i v i phát tri n kinh t - xã

h i, t o vi c làm, nâng cao thu nh p đ ng

i lao đ ng nơng thơn bi t và tích c c tham

gia h c ngh , các báo, đài đ u m các chuyên trang, chuyên m c v đào t o ngh cho

lao đ ng nông thôn, coi đây là kênh tuyên truy n
nông thôn đ n n m 2020” t i các đ a ph
v truy n thông đã th
c a các đ a ph

án “ ào t o ngh cho lao đ ng

ng trong c n

c.

c bi t, các c quan, đ n

ng xuyên c p nh t, đ ng t i các v n b n ch đ o c a trung

ng,

ng, các tin, bài, phóng s ph n ánh tuyên truy n đào t o ngh c a các

doanh nghi p, các trung tâm đào t o ngh ; thông tin tuy n d ng lao đ ng vi c làm c a
các công ty, doanh nghi p đ ng
truy n bi u d

i dân d dàng truy c p ti p nh n thông tin; tuyên

ng k p th i nh ng t p th cá nhân, g

ng đi n hình tiên ti n trong công tác

đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn đ xây d ng và nhân r ng mơ hình, đi n hình tiên

ti n; ph i h p ch t ch v i các ngành Lao đ ng - Th

ng binh và Xã h i “sau đây g i là

L TBXH”, Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, H i Liên hi p Ph n , H i Nông dân t
ch c thông tin, tuyên truy n, ph n ánh công tác đào t o ngh

các đ a ph

ng, nh ng

thu n l i và khó kh n trong q trình th c hi n, trên c s đó giúp các ngành ch c n ng có
các bi n pháp gi i quy t hi u qu các v n đ liên quan đ n đào t o ngh cho lao đ ng nông
thôn.

9


Công tác tuyên truy n đã đ

c các đ n v tri n khai th c hi n t t, góp ph n t o s

chuy n bi n tích c c trong nh n th c c a các c p, các ngành, các t ch c chính tr - xã
h i và ng

i lao đ ng v vai trò quan tr ng c a d y ngh cho lao đ ng nông thôn đ i

v i phát tri n ngu n nhân l c nơng thơn, góp ph n xố đói gi m nghèo, nâng cao m c
s ng, phát tri n kinh t xã h i

nông thôn và xây d ng nông thôn m i, đáp ng u c u

cơng nghi p hóa, hi n đ i hóa nơng nghi p, nơng thơn.
1.2.2.2 Thí đi m t ch c, đánh giá k t qu , rút kinh nghi m các mơ hình d y ngh cho
lao đ ng nông thôn
Trong nh ng n m đ u tri n khai th c hi n
các đi u ki n ti n đ th c hi n

án, các đ a ph

ng t p trung tri n khai

án nh : T ch c các h i ngh quán tri t

án t i

các cán b ch ch t các c p (t nh, huy n, xã); t ch c t p hu n đ i v i cán b c p
huy n, xã nh m t o chuy n bi n nh n th c c a cán b v m c đích, ý ngh a v đào t o
ngh cho lao đ ng nông thôn; h
c a Ban ch đ o Trung

ng d n, th c hi n các v n b n ch đ o, h

ng d n

ng, B L TBXH v công tác d y ngh cho lao đ ng nông

thôn. V ch đ o th c hi n, t t c các t nh, thành y đã ban hành Ch th v t ng c
s lãnh đ o c a

ng trong tri n khai th c hi n

nông thôn vào Ngh quy t

ih i

ng

án “ ào t o ngh cho lao đ ng

ng b t nh/thành ph nhi m k 2010-2015 đ

lãnh đ o, ch đ o th c hi n”.
Các t nh, thành ph đã c n c K ho ch phát tri n kinh t - xã h i c a đ a ph

ng

mình và k t h p đi u ki n th c t phát tri n kinh t trên đ a bàn đã l a ch n các ngh
đi m trong các l nh v c đ đ m b o vi c làm thông qua t t o vi c làm, t ng thu nh p,
t ng t l s d ng th i gian lao đ ng c a ng
ph

i lao đ ng nơng thơn, góp ph n thay đ i

ng th c s n xu t truy n th ng, thúc đ y đ a ti n b k thu t vào s n xu t nh m

phát tri n kinh t h , t ng thu nh p và giá tr s n ph m hàng hóa

khu v c nơng thơn,

đ ng th i góp ph n gi m nghèo b n v ng...C th sau 3 n m (2010-2013) B Lao
đ ng – Th

ng binh và Xã h i đã t ch c nhân r ng mơ hình thí đi m có hi u qu t i

24 t nh, thành ph v i 24 ngh ti u th công nghi p; 26 ngh đào t o theo v trí làm
vi c t i các doanh nghi p; 2 ngh đào t o cho ng dân tàu đánh cá xa b . Qua tri n
khai đã hoàn thi n, nhân r ng mơ hình có hi u qu , đã xây d ng đ
d y ngh cho lao đ ng nông thôn đ ph bi n cho các đ a ph

10

c các quy trình

ng. Các quy trình g m:


- Quy trình t ch c l p d y ngh ti u th công nghi p cho lao đ ng nơng thơn t i các
làng ngh .
- Quy trình t ch c l p d y ngh thuy n tr

ng, máy tr

ng cho ng dân tàu đánh cá

xa b .
- Quy trình t ch c l p d y ngh theo v trí vi c làm t i doanh nghi p cho lai đ ng
nơng thơn.
- Quy trình t ch c l p d y ngh nông nghi p cho lao đ ng nông thôn.
V i nh ng ngh nói trên vi c áp d ng vào q trình phát tri n kinh t h phù h p v i

đi u ki n t i đ a ph

ng, đ m b o trên 80% lao đ ng sau đào t o s d ng đúng ngh ,

áp d ng có hi u qu sau đào t o, s n ph m tiêu th nhanh và đem l i hi u qu kinh t
cao, góp ph n gi m nghèo b n v ng, nhi u h còn v
Nh v y, cùng v i các ho t đ ng tri n khai th c hi n

n lên thành h khá và giàu. [6]
án, vi c tri n khai thí đi m,

hoàn thi n, nhân r ng và rút kinh nghi m các mơ hình d y ngh cho lao đ ng nông
thôn là m t ho t đ ng c n thi t và mang l i hi u qu thi t th c.
1.2.2.3 Ti p t c t ng c
ngh công l p

ng c s v t ch t, trang thi t b d y ngh cho các đ n v d y

C s v t ch t, trang thi t b d y ngh cho các đ n v là m t trong nh ng nhân t quan
tr ng tác đ ng tích c c t i vi c đ m b o và nâng cao d y và h c t i các đ n v d y
ngh công l p. Ch t l

ng c a c s v t ch t g n ch t v i ch t l

ng đào t o, vì th

vi c đ u t , hi n đ i hóa c s v t ch t là đòi h i c n thi t nh m giúp cho ng
đáp ng đ

ih c

c yêu c u c a th c t trong tình hình m i. N u c s d y ngh có đ y đ

c s v t ch t, ph

ng ti n, máy móc, h th ng giáo trình… ph c v cho ho t đ ng

đào t o ngh thì ch t l

ng lao đ ng đ

c đào t o t i c s đó s đ

c đ m b o và

nâng cao.
H th ng c s v t ch t là nh ng đi u ki n r t c n thi t cho ho t đ ng d y ngh . D y
ngh là d y và rèn k n ng lao đ ng, d y ngh c n có h th ng c s v t ch t đ ng b ,
nh t là các trang thi t b ph c v cho d y ngh . Kinh phí cho vi c đ u t các thi t b
th

ng r t l n vì đó là các máy móc, thi t b cho ng
11

i h c rèn tay ngh nên s l

ng


l n và s d ng th

ng xuyên, Vì v y, xây d ng c s v t ch t ph c v cho đào t o

ngh có vai trị h t s c quan tr ng. T ng c

ng c s v t ch t có s tham gia c a các

c p qu n lý v mô v i các ho t đ ng quan tr ng nh : quy ho ch h th ng đào t o ngh
trên các ph

ng di n c s v t ch t, c p v n cho các tr

ng, các c s đào t o ngh và

giám sát quá trình s d ng v n. Vai trò này ch y u thu c v T ng c c d y ngh v i
t cách là đ n v th c hi n ch c n ng qu n lý nhà n
các đ a ph

ng có liên quan trong ch c n ng ch qu n c a m t s c s đào t o ngh

cho lao đ ng nông thôn thu c ngành, đ a ph
Vi c t ng c

c v d y ngh , các b ngành,

ng.

ng c s v t ch t, trang thi t b t i các đ n v d y ngh công l p cịn

thu c v chính các c s đào t o trong vi c s d ng ngu n v n xã h i trong xây d ng

h th ng c s v t ch t c a mình.

c bi t các đ n v d y ngh còn n ng đ ng trong

vi c huy đ ng ngu n v n t các đ n v s d ng lao đ ng, t các t ch c phi chính ph
theo ph

ng châm “xã h i hóa” đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn; trong vi c qu n

lý và s d ng có hi u qu các c s v t ch t c a t ng c s đào t o ngh đ

c xây

d ng.
1.2.2.4 ào t o, b i d

ng giáo viên, cán b qu n lý d y ngh

i ng cán b đào t o ngh bao g m các cán b qu n lý
ng giáo viên d y ngh .

c s đào t o ngh và đ i

i v i đ i ng giáo viên d y ngh là nh ng ng

truy n đ t các ki n th c c b n v ngh , đ ng th i c ng là nh ng ng

i tr c ti p
ih

ng d n

ngh và rèn luy n tay ngh . Vì v y đ i ng giáo viên d y ngh ph i là nh ng ng
n m v ng lý thuy t, nh ng r t gi i v th c hành.
ngh đáp ng đ
ng

có đ

i

c đ i ng giáo viên d y

c yêu c u, các c s d y ngh c n ph i có ch đ tuy n d ng nh ng

i đ tiêu chu n v chun mơn (có n n t ng lý thuy t v ng và trình đ tay ngh

gi i), có lịng u ngh . Không ch v y, các c s đào t o ngh c n có ch đ th

ng

xuyên b i d

ng nâng cao trình đ chun mơn và có chính sách s d ng đ i ng giáo

viên theo h

ng khuy n khích, t o s yên tâm v i ngh , nh t là

c nh tranh cao gi a các tr

nh ng n i có s

ng ngh v i các c s đào t o chuyên nghi p.

12


1.2.2.5 Xây d ng, hoàn ch nh, đ i m i các ch
đ ng nơng thơn
Các ch

ng trình, giáo trình d y ngh cho lao

ng trình, giáo trình đào t o d y ngh là c s đ các c s đào t o ngh th c

hi n các ho t đ ng d y và đào t o tay ngh . Các ch
th theo t ng ngh và nhóm ngh . Các ch
là trang b cho ng
c th .

ng trình, giáo trình h

ng đ n 2 m c tiêu

i h c nh ng ki n th c c b n và rèn luy n k n ng ngh m t cách

xây d ng ch

xác đ nh đ

ng trình, giáo trình ph i r t c

ng trình, giáo trình d y ngh , các c s đào t o ngh ph i

c h th ng ngành ngh , c s s tham gia đào t o. C s xác đ nh h

th ng ngành ngh là ph m vi s n ph m c a các c s đào t o ngh s cung ng. Vì
v y, c n c xác đ nh h th ng ngành ngh đào t o ngh là nhu c u c a các đ a ph

ng,

các c s đào t o cung ng lao đ ng đào t o. Xét trên khía c nh này, m i quan h gi a
cơng nghi p hóa, hi n đ i hóa v i h th ng ngành ngh s phát sinh là c s đ xác
đ nh nhu c u đào t o. Vi c xác đ nh nhu c u ngành ngh đào t o là s k t h p gi a các
đ a ph

ng v i các c s đào t o trên đ a bàn các đ a ph

ng theo m c đ

c a các c s đào t o. Vì v y t ch c xây d ng, hoàn ch nh, đ i m i các ch
giáo trình thu c v ch c n ng c a các tr
c a các c quan qu n lý nhà n
có ch
d ng ch

ng d

nh h

ng

ng trình,

i s ch đ o, giám sát và phê duy t

c.

ng trình, giáo trình d y ngh có ch t l

ng, nhà n

c có th t ch c xây

ng trình, giáo trình chu n theo t ng c p d y ngh đ t ng c s d y ngh b

sung, l a ch n phù h p v i đi u ki n t ng c s và yêu c u s d ng lao đ ng c a t ng
vùng. Ch

ng trình, giáo trình d y ngh cho lao đ ng nông thôn so v i ch

ng trình,

giáo trình d y ngh nói chung c n c th và d hi u h n. Th m chí d y ngh cho lao
đ ng nơng thơn vùng sâu, vùng xa, cho các đ ng bào dân t c ít ng

i c n theo ph

ng

th c c m tay ch vi c, h t s c c th , không tách r i mà g n lý thuy t v i th c hành
theo t ng k n ng ngh . Th i gian t ch c các l p d y ngh th
th i đi m thích h p, th

ng ng n, vào nh ng

ng là th i gian nông nhàn.

1.2.2.6 H tr cho lao đ ng nông thôn h c ngh
Vi c xác đ nh nhu c u đào t o ngh là c s quan tr ng đ h th ng đào t o ngh
chu n b các đi u ki n đào t o ngh nh xây d ng h th ng c s đào t o, chu n b các
đi u ki n v t ch t, đ i ng cán b qu n lý và giáo viên t
13

ng ng. Ng

c l i, nhu c u


đào t o c ng có th đ

c tính tốn t vi c xem xét các đi u ki n v t ch t và con ng

i

có th huy đ ng cho đào t o ngh v i nhu c u t s phát tri n kinh t xã h i.
Tuy nhiên xem xét nhu c u đào t o ngh c n xem xét t i đ i t
ngh , nh ng ng

ng c a ho t đ ng d y

i h c ngh v i nhu c u h c ngh th c s c a h và các đi u ki n c a

chính h đ có th tham gia vào quá trình đào t o ngh . Nông dân là nh ng ng
đi u ki n s ng khó kh n nên kinh phí h c ngh d
ngân sách ho c qua các ch
nghèo, các đ i t
th t ch c đ

i d ng h c phí th

ng trình h tr . Th m chí có m t s đ i t

ng chính sách khác cịn ph i h tr kinh phí cho ng

i có

ng s d ng
ng nh ng

i h c m i có

c. Vì v y, xã h i hóa đào t o ngh , gi m b t gánh n ng v kinh phí

m i hy v ng nâng cao trình đ ngh cho lao đ ng nơng thơn, khu v c có s l
ng

i

ng

i c n đào t o ngh r t l n.

1.2.2.7 Ho t đ ng giám sát, đánh giá
Vi c ki m tra, giám sát ho t đ ng d y ngh cho lao đ ng nơng thơn đóng m t vai trò
r t quan tr ng. Khi ch a có

án d y ngh cho lao đ ng nơng thơn trên ph m vi tồn

qu c, v n đ ki m tra, giám s t ho t đ ng d y ngh ch y u t p trung vào đ ng ký
ho t đ ng d y ngh , ki m đ nh ch t l

ng d y ngh , đánh giá và c p ch ng ch k

n ng ngh qu c gia, thanh tra, ki m tra ho t đ ng d y ngh .
Khi có

án d y ngh d y ngh cho lao đ ng nông thôn v i các m c tiêu, đ c bi t v i

ngu n kinh phí riêng đ u t cho c s d y ngh , u đãi cho giáo viên và cho ng
h c ngh thì cơng tác ki m tra, giám sát ho t đ ng d y ngh đ
đ ng nông thôn. Vi c ki m tra, giám sát đ
tiêu chí ki m tra, giám sát, đánh giá
t ng vùng trong c n
d ng ph n m m qu n lý
ngành, c quan Trung

c dành riêng cho lao

c t p trung vào các v n đ nh : xây d ng

án đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn c a

c; Xây d ng ph
án

ng pháp thu th p và x lý thông tin, xây

c p t nh, thành ph tr c thu c Trung

ng và các B ,

ng có liên quan; Hồn thành ho t đ ng đi u tra, kh o sát,

t ng h p s li u làm c s xây d ng đ án d y ngh cho lao đ ng nơng thơn
Rà sốt l i m ng l

i

các c p;

i c s đào t o ngh ; T ch c ki m tra, giám sát, đánh giá tình

hình th c hi n ào t o ngh cho lao đ ng nông thôn hàng n m…Nh ng n i dung trên
đ

c th c hi n t i t t c các đ a ph

ng tri n khai

nông thôn.
14

án đào t o ngh cho lao đ ng


1.3 Ch tiêu đánh giá công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn theo

án 1956

1.3.1 S l

ng lao đ ng đã đ

c đào t o

V i đ nh h

ng nh m đáp ng đòi h i s phát tri n kinh t - xã h i; cùng v i các h

th ng giáo d c, công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn h

ng đ n các m c tiêu

ch y u, quan tr ng trong v n đ đào t o nhân l c cho khu v c kinh t nông thơn,
trong đó có y u t quan tr ng là đáp ng đ

cs l

ng lao đ ng đã qua đào t o có

ki n th c, chun mơn nh m góp ph n t ng s c c nh tranh cho khu v c kinh t nông
thôn, thúc đ y phát tri n kinh t . T đó nâng cao vi c đ m b o an sinh xã h i, gi m
nghèo, t ng b

c đ a kinh t n

c nhà lên m t t m cao m i.

T nh ng nh n đ nh trên, ta có th th y s đúng đ n c ng nh ph m vi khá r ng c a
m c tiêu công tác đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn. Tuy nhiên, trong ph m vi h
tr c a Chính ph , do ngu n v n đ u t t ngân sách nhà n

c cịn có h n,

án

1956 v đào t o ngh cho lao đ ng nông thôn đ n n m 2020 ch t p trung gi i quy t
m t s v n đ chính nh sau:
- Bình quân m i n m đào t o ngh cho 15.000 ng

i lao đ ng nông thôn, ph n đ u

đ n h t giai đo n đào t o ngh cho 78.487 ng

i, trong đó: Cao đ ng ngh 5.000

ng

i 12 tháng 58.477 ng

-

i; Trung c p ngh 15.000 ng
a d ng hoá ngành ngh , tr

i; d y ngh d

i.

ng l p đào t o, đ m b o đ n n m 2016 t l lao đ ng

qua đào t o đ t trên 45% tr lên, n m 2020 đ t t l trên 55%; nâng t l lao đ ng qua
đào t o ngh đ n n m 2016 đ t 35% và đ n n m 2020 đ t trên 45%.
-

a nhân l c tr thành n n t ng và l i th quan tr ng đ phát tri n kinh t xã h i

nh m nâng cao n ng l c c nh tranh, phát tri n nhân l c đ v s l
ch t l

ng, đ m b o v

ng. Ph n đ u đ n n m 2020 t l lao đ ng qua đào t o ngh có vi c làm

kho ng 97,6% và t l lao đ ng có vi c làm phù h p v i ngh đào t o đ t trên 80%.
- Quy ho ch và nâng cao ch t l

ng h th ng d y ngh , phát tri n trung tâm d y ngh

100% huy n, thành ph .
M c dù qua m i n m, lao đ ng qua đào t o ngh t ng lên v s l
l

ng thì ch a đáp ng đ

đ

c tri n khai

c cho th tr

ng lao đ ng.

nhi u c s đào t o v i s l
15

ng, tuy nhiên ch t

ào t o ngh ng n h n m c dù

ng đông nh ng nhìn m t b ng chung


thì s l

ng cịn khá khiêm t n. Nhi m v chính c a trung tâm d y ngh là đào t o

ngh ng n h n cho lao đ ng nh ng do đi u ki n c a các trung tâm còn h n ch nên s

l

ng lao đ ng đ

c đào t o t i các trung tâm còn khá th p. Các lao đ ng đ

t o ngh ng n h n

đây ch y u đ

c đào t o t i các DN s n su t c a đ a ph

c đào
ng.

1.3.2 Ngành ngh đào t o cho lao đ ng nông thôn
L a ch n ngành ngh đào t o th t s r t quan tr ng đ i v i s phát tri n kinh t - xã
h i hi n nay. N u l a ch n ngành ngh đào t o m t cách
kém ti n c a c a Nhà n

c, c a ng

t không nh ng làm t n

i h c ngh mà còn làm cho c h i tìm ki m vi c

làm c a h h n ch . Không nh ng th , ngành ngh đào t o không phù h p v i nhu c u
th tr
đ

ng s d n đ n tình tr ng ng

i lao đ ng đ

c đào t o ra nh ng l i khơng tìm

c vi c làm.

Trong 7 n m 2010 - 2016 t i các huy n, thành ph c a T nh L ng S n: các trung tâm
d y ngh đã m r t nhi u l p v i các các ngh đào t o nh k thu t s a ch a máy
nông nghi p, s a ch a đi n dân d ng, k thu t l p ráp máy công nghi p, k thu t
tr ng rau an toàn, k thu t tr ng na, k thu t ch n nuôi gà, l n…Tuy nhiên do đi u
ki n khách quan c a các trung tâm d y ngh huy n nên hi n nay các ngành khác v n
đang trong q trình xây d ng mơđun h c, m r ng các hình th c đào t o ngh và ti n
hành mua s m thêm các trang thi t b ph c v cho h c t p nên ch a m r ng đ

c

nhi u các ngành ph c v nhu c u h c ngh c a L NT.
S n xu t nơng nghi p mang tính ch t th i v , do đó nh ng lúc nông nhàn nh ng
lao đ ng tham gia s n xu t nơng nghi p mu n tìm ki m thêm vi c làm nh m làm
t ng thu nh p cho b n thân và gia đình. T tình hình trên các l p truy n ngh
làng ngh đã đ

c hình thành và thu hút ng

các

i lao đ ng. Các l p truy n ngh ngoài

vi c đáp ng nhu c u L NT thì nó cịn giúp cho các ngh truy n th ng không b
mai m t, và đ c bi t giúp cho b ph n lao đ ng có vi c làm t i ch đ t ng thu
nh p, nâng cao m c s ng cho h . Tuy nhiên có m t th c tr ng đang di n là các l p
h c ngh đang ngày càng ít đi. Nguyên nhân c a v n đ trên đ
phía. Th nh t, đó là do cơng tác truy n ngh t i các đ a ph
ch a có n i h c v i đ y đ trang thi t b ph
các th có tay ngh gi i nh ng ph

c xem xét đ n t 2

ng còn nhi u b t c p,

ng ti n d y và h c, ng

i d y hay

ng pháp gi ng d y ch a t o h ng thú, lôi cu n
16


đ

c ng

i h c. Th hai, do xã h i ngày càng phát tri n d n đ n xu t hi n các

ngành ngh m i v i thu nh p cao h n nên đã thu hút m t l

ng l n lao đ ng theo

các ngành ngh đó nên lao đ ng khơng g n bó v i vi c h c ngh ngay k c các lao
đ ng đã có tay ngh c ng b ngh chuy n sang các ngh khác cho thu nh p cao
h n.
Nh v y, v i nh ng ngành ngh đ

c m và v i quy mô đào t o và đ u t khá l n qua

m i n m L NT ngày càng có thêm nhi u c h i h c t p và tìm vi c làm sau đào t o
nh m c i thi n cu c s ng c a mình v i m c thu nh p cao và n đ nh.
1.3.3 Ch t l

ng đào t o ngh qua đánh giá c a ng

L NT hi n nay có nhu c u h c ngh

i lao đ ng

các c s , trung tâm d y ngh v i m c đích là

sau khi h c ngh xong h s có trong tay m t ngh v i trình đ tay ngh , chun mơn
v ng vàng đ có th t l p nghi p và tìm ki m c h i vi c làm
Do đó, ch t l

ng đào t o ngh

lao đ ng quan tâm tr

th tr

ng lao đ ng.

các c s , trung tâm d y ngh c ng đ

c b ph n

c khi l a ch n ngành ngh và c s h c ngh .

M t b ph n không nh ng

i lao đ ng không mu n đi h c ngh vì h cho r ng đào

t o ngh v n ch a g n v i vi c làm ho c n u có thì thu nh p c a h sau khi đ
t o v n ch a cao nh h mong mu n. M c đích c a ng

c đào

i lao đ ng là sau khi tham

gia vào l p h c ngh thì h ph i có vi c làm v i thu nh p cao và n đ nh, đ ng th i
đ

c nâng cao đ

c trình đ . Trong đi u ki n thu nh p c a b n thân h n h p h s n

sàng không đi h c ngh đ s d ng s ti n đó vào m c đích khác có l i h n.
M t ngun nhân chính khi n cho L NT khơng mu n đi h c ngh đó là do ch t l
đào t o ngh . R t nhi u lao đ ng cho r ng ch t l
ngh và các c s d y ngh c a các đ a ph
h c ngh c a h , trong đó hai y u t đ

ng đào t o ngh

trung tâm d y

ng hi n nay ch a đáp ng đ

c đánh giá nh h

ng

c nhu c u

ng nh t đ n ch t l

ng

đào t o ngh cho L NT trong th i gian nay đó là c s v t ch t c a n i h c và trang
thi t b d y h c.
N u ngành ngh đào t o đáp ng đ

c đòi h i c a th tr

ng lao đ ng thì ng

i lao

đ ng s n sàng b kinh phí đ h c, đ ki m cho mình m t ngành ngh có thu nh p.
Ng

c l i, n u ngành ngh không đáp ng đ

g n v i vi c làm, ch t l

c nhu c u th tr

ng lao đ ng, không

ng đào t o ngh khơng đ m b o thì s không thu hút đ
17

c