Thực trạng của văn hoá doanh nghiệp Việt Nam

Thực trạng của văn hoá doanh nghiệp Việt Nam
I.. Thực trạng
Nhìn nhận một cách tổng quát chúng ta thấy văn hoá trong các
doanh nghiệp nước ta còn có những hạn chế nhất định. Đó là một nền văn
hoá được xây dựng trên nền tảng dân trí thấp và phức tạp do những nhân tố
khác ảnh hưởng tới môi trường làm việc có nhiều bất cập dẫn tới có cái
nhìn ngắn hạn, chưa có quan niệm đúng đắn về cạnh tranh hợp tác, làm
việc chưa có tính chuyên nghiệp, còn bị ảnh hưởng bởi các khuynh hướng
cực đoan của nền kinh tế bao cấp, chưa có sự giao thoa giữa các quan điểm
đào tạo nên chất lượng chưa cao. Mặt khác, văn hoá doanh nghiệp còn bị
những yếu tố khác ảnh hưởng như: Nền sản xuất nông nghiệp nghèo nàn
lạc hậu, ảnh hưởng của tàn dư đế quốc phong kiến.
Văn hoá doanh nghiệp có vị trí và vai trò rất quan trọng trong sự
phát triển của mỗi doanh nghiệp, bởi bất kỳ một doanh nghiệp nào nếu
thiếu đi yếu tố văn hoá, ngôn ngữ, tư liệu, thông tin nói chung được gọi là
tri thức thì doanh nghiệp đó khó có thể đứng vững và tồn tại được. Trong
khuynh hướng xã hội ngày nay thì các nguồn lực của doanh nghiệp là con
người mà văn hoá doanh nghiệp là cái liên kết và nhân lên nhiều lần các
giá trị của từng nguồn lực riêng lẻ. Do vậy, có thể khẳng định văn hoá
doanh nghiệp là tài sản vô hình của mỗi doanh nghiệp. Văn hoá doanh
nghiệp được thực hiện ở phong cách lãnh đạo của người lãnh đạo và tác
phong làm việc của nhân viên. Trong quan hệ làm ăn thì ngoài việc quan
tâm tới lợi nhuận của công ty họ còn đánh giá doanh nghiệp qua văn hoá
của doanh nghiệp đó.
Sự thành công của mỗi doanh nghiệp, đặc biệt là ở các nước
châu Á thường được dựa trên mối quan hệ cá nhân của người lạnh đạo, còn
các nước Tây Âu thì thành công của doanh nghiệp lại dựa trên các yếu tố
như khả năng quản lý các nguồn lực, năng xuất làm việc, tính năng động
của nhân viên … Ngoài những yếu tố chủ quan để xây dựng văn hoá doanh
nghiệp còn phải chú trọng tới những yếu tố khách quan. Đó là việc tạo lập
thị trường, lợi ích của người tiêu dùng, được thể hiện qua “ các nguyên tắc

chỉ đạo để bảo vệ người tiêu dùng” là quá trình hội nhập vào nền kinh tế
khu vực và thế giới.
Qua đó ta thấy vấn đề xây dựng văn hóa doanh nghiệp hiện nay
còn một số tồn tại như sau:
1 Nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm xây dựng văn hoá doanh
nghiệp
Cụ thể là việc quan tâm đến xây dựng đời sống văn hoá của công
nhân, viên chức và người lao động chưa tương xứng với mức sống của họ.
Nhiều doanh nghiệp cho rằng người lao động chỉ cần có thu nhập cao thì
có thể giải quyết được tất cả. Lãnh đạo các doanh nghiệp thiếu tầm nhìn
hoặc không có chiến lược kinh doanh, đầu tư dài hạn. Chưa quan tâm xây
dựng thương hiệu sản phẩm. Các doanh nghiệp nhà nước vẫn còn ảnh
hưởng của bao cấp, chưa sẵn sàng chủ động để cạnh tranh bình đẳng.
Các doanh nghiệp chưa thực sự tâm huyết với việc xây dựng một
nền văn hoá lấy con người làm gốc. Họ quên đi một điều rằng văn hoá
doanh nghiệp chính là lấy việc nâng cao tố chất toàn diện của con người
làm trung tâm để nâng cao trình độ quản lý doanh nghiệp. Do đó việc bồi
dưỡng tinh thần trách nhiệm của công nhân viên chức, bồi dưỡng quan
điểm giá trị doanh nghiệp và tinh thần doanh nghiệp, đào tạo và phát triển
tài nguyên văn hoá trong doanh nghiệp vẫn chưa thực sự được quán triệt.
Chế độ thưởng phạt, cơ chế quản lý dân chủ vẫn chưa rõ ràng cụ thể.
Lãnh đạo chưa xây dựng được một thiết chế cho công ty, dù biết
rằng xây dựng thiết chế văn hoá doanh nghiệp là nhiệm vụ rất quan trọng
trong xây dựng văn hoá doanh nghiệp. Trong khi đó công việc này phái
được chủ động ngay từ đầu xây dựng các thiết chế văn hoá, như thiết chế
thông tin thời sự chính sách, thiết chế các sinh hoạt dân chủ, hội nghị cán
bộ công nhân viên, các ngày đối thọai giữa giám đốc và công nhân viên,
thiết chế sinh hoạt văn hoá cộng đồng : văn nghệ, thể thao, chế độ bồi
dưỡng kiến thức, kỹ năng, thiết chế thi đua khen thưởng…xây dựng được
những thiết chế văn hoá đó mới có cơ sỡ để xây dựng môi trường văn hoá.

Môi trường văn hoá lành mạnh, tốt đẹp sẽ là cơ sỡ cho việc bồi dưỡng hình
thành các phẩm chất văn hoá tốt đẹp cho các thành viên doanh nghiệp .
Nhiều doanh ng hiệp chưa thực sự đi vào việc xây dựng uy tín
cho lôgô, thương hiệu doanh nghiệp. Dù biết rằng lôgô, thương hiệu là kết
tinh các giá trị văn hoá của các thành viên và của cả doanh nghiệp vào
trong giá trị chân, thiện, mỹ, truyền thống, hiện đại của từng sản phẩm của
doanh nghiệp. Đầu tư nâng cao uy tín cho lôgô, thương hiệu của doanh
nghiệp thực chất cũng là đầu tư vào giáo dục, bồi dưỡng, đào tạo các phẩm
chất văn hoá tốt đẹp cho mỗi thành viên và cho cả doanh nghiệp đầu tư xây
dựng thiết chế văn hoá, xây dựng môi trường văn hoá doanh nghiệp.
2. Một số người đứng đầu cơ quan đơn vị chưa cập nhật kịp thời các
kiến thức quản lý hiện đại.
Lãnh đạo là người soi đường chỉ lối, chèo chống cả con thuyền
“doanh nghiệp” ra khơi. Vì thế mà lãnh đạo phải là người tinh thông nhất,
cập nhập thông tin nhanh chóng và hiện đại nhất, như thế mới có những
chiến lược mới cho doanh nghiệp. Thời đại công nghệ thông tin hiện đại
các doanh nghiệp cạnh tranh ngày càng khốc liệt hơn. Chính vì thế mà
thông tin là rất quan trọng ai nắm bắt nhanh nhẹn thông tin một cách chính
xác thì người đó nắm trong tay phần thắng.
Trong khi đó các nhà lãnh đạo hầu như còn rất hạn chế trong
nhận thức nội dung cũng như vai trò của văn hoá doanh nghiệp đối với sự
phát triển bền vững của doanh nghiệp. Họ chưa nhận thức được hết giá trị
của những danh hiệu, những thành tựu đã đạt được, đã tạo ra trong suốt
quá trình phát triển của doanh nghiệp, của ngành. Những hoạt động và sinh
hoạt các buổi nói chuyện về các chuyên đề văn hoá chưa phong phú và
cuốn hút người lao động.
Ngày nay, khi mà xu hướng hội nhập khu vực, thế giới càng
ngày càng phát triển rộng rãi, Việt Nam cũng không nằm ngoµi con số đó,
thì tất yếu cạnh tranh sẽ càng mãnh liệt hơn khốc liệt hơn. Doanh nghiệp
nào có lợi thế cạnh tranh tốt thì doanh nghiệp đó sẽ trụ vững trên thương

trường, doanh nghiệp nào yếu thì tất nhiên sẽ bị đánh bật ra khỏi thị
trường. Do đó, lãnh đạo phải là người có một tầm nhìn tốt. Để làm được
điều đó lãnh đạo phải thường xuyên học hỏi trau dồi được những phương
thức quản lý hiện đại của các nước phát triển, phải có lòng có quyết tâm,
kiên trì bền bỉ trong việc tìm tòi các phong cách quản trị hiện đại. Có như
thế mới đưa doanh nghiệp tiến xa bay cao được.
3.Tình trạng tham nhũng, lãng phí đang diễn ra ngày càng trầm trọng
Như chúng ta đã biết tham nhũng là một trong những vấn đề
bức xúc vµ nan gi¶I nhất hiện nay. Một số cán bộ đã lợi dụng chức vụ của
mình để tham lợi,chiếm đoạt của công thành của riêng, đặt lợi ích cá nhân
lên trên hàng đầu để rồi làm những điều trái với đạo đức luân lý, gây ảnh
hưởng không nhỏ đối với doanh nghiệp, cộng đồng vµ xã hội.
Vấn đề này đang là một thực trạng rất phổ biến ở hầu hết mọi
doanh nghiệp. Không tham lợi lớn thì tham lợi nhỏ, không chiếm đoạt
nhiều thì chiếm đoạt ít. Từ những cái như giấy, bút, các loại văn phòng
phẩm trong công ty thì đều bị nhân viên lợi dụng để đem về nhà, rồi đến
chuyện gọi điện thoại một cách thoải mái. Đấy là những cái có giá trị nhỏ
nhặt nhất. Giá trị tài sản lớn hơn chút nữa là những cái máy fax,máy vi
tính.. đều cũng được đem về làm của công. Không chỉ có thế một số nhân
viên kế toán, trưởng phòng lợi dụng chức vụ của mình làm những việc
riêng, nhưng khi thanh toán thì vẫn tính vào biên lai của công ty và tất
nhiên những khoản đó được coi là một khoản chi phí phải chi của công ty.
Đó là những hành vi chiếm đoạt của công thành của riêng của nhân viên.
Còn đối với cấp trên, cấp cao của doanh nghiệp thì hành vi đó còn tinh vi
hơn. Chiếm đoạt với những giá trị tài sản lớn hơn, sau đó họ bảo kế toán
ghi vào phiếu chi của doanh nghiệp và coi đó cũng là một khoản chi của
công ty… còn rất rÊt nhiều hình thức khác nữa để chiếm đoạt của công. Cả
công ty ai cũng có tư tưởng tham nhũng có cơ hội là chớp lấy ngay, ban
lãnh đạo không những không quán triệt mà còn tiếp tay cho hành động đó,
thö hỏi doanh nghiệp có phát triển được không. Và chính điều này đã làm

giảm lòng tin không khơi dậy được trí tuệ, sự cống hiến của người lao
động đối với doanh nghiệp. Thử hỏi thì làm sao xây dựng một bầu không
khí một môi trường làm việc hết mình, trong sạch, văn minh cho doanh
nghiệp được.
4. Nhận thức của người lãnh đạo còn rất khiêm tốn