Thực trạng hệ thống NHTM ở Việt Nam

Ngân hàng hiện đại
Chức năng ủy thác Chức năng tín dụng
Chức năng thanh toán
Chức năng lập kế hoach đầu tư
Chức năng tiết kiệm
Chức năng ngân hàng đầu tư và bảo lãnh
Chức năng môi giới
Chức năng bảo hiểm
Chức năng quản lý tiền mặt
Thực trạng hệ thống NHTM ở Việt Nam
2.1. Khái quát về hệ thống NHTM
2.1.1. Khái niệm ngành ngân hàng
Ngân hàng là một trong những tổ chức trung gian tài chính quan trọng nhất
của nền kinh tế. Trước hết ngân hàng là tổ chức thu hút tiền tiết kiệm lớn nhất
trong nền kinh tế. Đồng thời, ngân hàng cũng là tổ chức cho vay chủ yếu với
các doanh nghiệp, cá nhân, hộ gia đình và một phần đối với nhà nước.
Xét trên phương diện những loại hình dịch vụ cung cấp: “Ngân hàng là loại
hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng
nhất – đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán – và thực hiện nhiều
chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền
kinh tế” (Theo cuốn Quản trị ngân hàng thương mại của Peter Rose)
Theo ICB
1
, ngân hàng là phân ngành cấp 3 thuộc phân ngành Ngân hàng
trong Ngành Tài chính. Phân ngành ngân hàng được định nghĩa « Ngân hàng là
tổ chức cung cấp các dịch vụ tài chính đa dạng như các dịch vụ ngân hàng
bán lẻ, cho vay, chuyển tiền, … »
Ở Việt Nam, khái niệm ngân hàng được định nghĩa trong luật các tổ chức
tín dụng năm 1997 và luật sử đổi bổ sung các tổ chức tín dụng năm 2004 như
sau: “Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động
ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan. Theo tính chất và

mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng gồm, NHTM, ngân hàng phát triển,
ngân hàng đầu tư, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác và các loại hình
ngân hàng khác”
Mô hình hoạt động của ngân hàng :
1 ICB (Industries Classification Benchmark): Tiêu chí phân ngành được áp dụng phổ biến trên thế giới
Sơ đồ 2.1: Mô hình hoạt động của NHTM
(Nguồn : Commercial Bank Managerment, Peter S.Rose, NXB Tài chính 2001)
2.1.2. Khái quát quá trình phát triển hệ thống NHTM ở Việt Nam
• Thành lập Ngân hàng quốc gia Việt Nam nay là Ngân hàng Nhà
nước Việt Nam(Sắc lệnh số 15/SL ngày 06/05/1951). Bãi bỏ Ngân
khố quốc gia và Tín dụng sản xuất thuộc Bộ Tài chính. Chính thức
đánh dấu sự ra đời của ngành ngân hàng tại Việt Nam.
• Các NHTM quốc doanh lần lượt ra đời : Ngân hàng Ngoại Thương
thành lập năm 1962, Ngân hàng đầu tư và xây dựng Việt Nam năm
1981, Ngân hàng nông nghiệp Việt Nam, Ngân hàng đầu tư và phát
triển Việt Nam năm 1990.
• Bước ngoặt lớn trong lịch sử ngành ngân hàng là việc chuyển từ
mô hình 1 cấp sang mô hình 2 cấp vào tháng 05/1990, tách riêng
chức năng quản lý Nhà nước và kinh doanh trong lĩnh vực ngân hàng
• Năm 1993, bình thường hóa quan hệ với các tổ chức tài chính tiền
tệ quốc tế (IMF,WB,ADB), thành lập hiệp hội ngân hàng, thành lập
thị trường liên ngân hàng.
• Năm 1997, quốc hội khóa X thông qua Luật ngân hàng nhà nước
Việt Nam và Luật các tổ chức tín dụng (02/12/1997), Thành lập
Ngân hàng phát triển Nhà Đồng bằng Sông cửu long (Quyết định số
769/TTg, ngày 18/9/1997), Ngày 31/01/1998 thành lập Hội đồng tài
chính - tiền tệ Nhà nước (QĐ 23/1998/QĐ-TTg).