Singapore và những bí quyết phát triển đô thị thành công

THẾ GIƠÍ

QUY HOẠ C H

SINGAPORE

& KIẾN TRÚC

VÀ NHỮNG BÍ QUYẾT PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ THÀNH CÔNG
Singapore là quốc gia có tốc độ đô thò hóa
“chóng mặt” nhưng lại mang tới cho người dân
một cuộc sống chất lượng cao, trong khi vẫn
bảo toàn việc phát triển bền vững. Để có được
kết quả tốt đẹp như vậy, các chuyên gia, các
nhà quản lý đô thò đã đúc kết ra nguyên lý cơ
bản nhất mà Singapore đã ứng dụng.
Các nguyên tắc chiến lược tạo nên thành công
của Singapore trong suốt chặng đường phát
triển của đất nước này kể từ những năm 60
của thế kỷ trước bao gồm 7 trụ cột, có tính liên
thông và mục tiêu xuyên suốt là đặt lợi ích của
con người, người dân vào trung tâm phụng sự
của hệ thống công và mọi chính sách phát triển
đất nước. Và dưới đây là Bảy nguyên tắc chiến
lược tạo nên thành công của Singapore.

68

SË 93 . 2018

làm cho người dân và đảm bảo nhà ở cho
dân. Để hoàn thành hai sứ mệnh đầy thách
thức này, nền công vụ Singapore phải cải
tổ theo hướng trung thực và hiệu quả, đảm
bảo có đủ năng lực thực thi có hiệu lực và
hiệu quả các chính sách của Chính phủ.

1. Có nền quản trò tốt

Muốn có nền quản trò tốt, cần đảm bảo các
nguyên tắc: Nền hành chính quốc gia liêm
chính và có trách nhiệm, dựa trên cơ chế
thực tài (đảm bảo tuyển dụng người tài làm
việc trong bộ máy chính quyền) và tinh thần
thượng tôn pháp luật. Bên cạnh đó cần có
chính sách công thực mạnh và thực dụng
(theo nghóa tích cực), bắt buộc sử dụng
tiếng Anh như ngôn ngữ chính thức.

2. Có nền công vụ trung thực và
hiệu quả

Đây cũng là nhu cầu tự thân xuất phát từ bối
cảnh năm 1959, nền công vụ Singapore
được tiếp quản từ người Anh sau khi
Singapore nắm quyền tự quyết và Đảng
Hành động Nhân dân (PAP) thắng cử, phải
đối mặt với hai thách thức kép là tạo việc

Tính hiệu quả của nền công vụ phụ thuộc

vào cơ chế thực tài. Công chức được tuyển
dụng trên cơ sở năng lực chuyên môn giỏi
và được thăng tiến dựa trên năng lực và
tiềm năng. Công chức không đáp ứng tiêu
chuẩn sẽ bò thải loại. Cơ chế thực tài cho
phép chính quyền lựa chọn được những
người giỏi nhất có đủ năng lực giải quyết
các thách thức quốc gia (như sứ mệnh tạo
việc làm và đảm bảo nhà ở cho mọi người
dân Singapore). Bên cạnh đó, một nền
công vụ hiệu quả cũng đòi hỏi công chức
phải có tính trung thực. Nền công vụ trung
thực sẽ loại trừ các nguy cơ tham nhũng,
đảm bảo chất lượng dòch vụ công, góp phần
thúc đẩy hiệu quả hoạt động của các doanh
nghiệp và thu hút được đầu tư nước ngoài.
Nguyên tắc thực tài và trung thực sẽ bảo
đảm sự tự tin của nền công vụ và niềm tin
của dân chúng đối với chính quyền.

3. Phát triển kinh tế – tạo việc
làm cho người dân

Ưu tiên hàng đầu của Chính phủ mới khi
tiếp quản chính quyền là phải tạo việc làm
cho mọi người dân Singapore. Khi đất nước
không có đất đai để phát triển nông nghiệp
và thu hút việc làm thì công nghiệp hóa
là một lựa chọn tất yếu. Mục tiêu thu hút
đầu tư nước ngoài được đặt ra và khi người

dân đã có việc làm, thì giai đoạn phát triển
tiếp theo của nền kinh tế cần đặt trọng tâm
không chỉ vào việc tạo thêm việc làm, mà là
tạo việc làm có thu nhập cao hơn.

4. Phát triển nhà ở công – xây
nhà cho dân ở

Khi người dân đã có việc làm, thì nhu cầu
tiếp theo là cần nơi ăn, chốn ở ổn đònh.
Chính phủ Singapore xác đònh trách nhiệm
của mình là phải đảm bảo cho mọi người
dân đều có nhà để ở. Chính sách nhà
ở công ra đời từ năm 1964 và từ đó đến
nay đã thành công tốt đẹp, có tới hơn 90%
người dân Singapore sống tại nhà ở công –
các căn hộ do Chính phủ đầu tư xây dựng
và bán lại với cơ chế sao cho người dân có
thu nhập thấp nhất vẫn đủ khả năng sở hữu
căn hộ.
SË 93 . 2018

69


6. Bảo vệ môi trường – giữ cho đất nước sạch và
xanh

Khi các điều kiện cơ bản về việc làm, nhà ở và giao thông được bảo
đảm, Chính phủ Singapore tính đến việc nâng cao chất lượng cuộc

sống của người dân. Cố Thủ tướng Lý Quang Diệu tin tưởng sâu
sắc rằng, việc đảm bảo một môi trường đô thò sạch và xanh là vô
cùng quan trọng đối với sự ổn đònh xã hội. Từ đó, các chính sách
về đảm bảo vệ sinh môi trường, xử lý nước thải thành nước sinh
hoạt, phủ xanh các tòa nhà cao tầng (với triết lý việc xây dựng các
tòa nhà lấy đi thảm cây xanh trên mặt đất thì phải trả lại màu xanh
tự nhiên đó trên các nóc nhà hoặc ban công tòa nhà), trồng thêm
công viên cây xanh và kết nối các công viên trên toàn thành phố
bằng các con đường thư giãn.

5. Phát triển hệ thống giao thông đường bộ – giúp
người dân di chuyển thuận lợi
Khi chính sách tạo việc làm và nhà ở cho người dân thành công
cũng lại tạo ra một thách thức mới, đó là vấn đề tắc nghẽn giao
thông đô thò. Trước thực trạng đó, Chính phủ Singpore đặt ra mục
tiêu phải đảm bảo cho giao thông thông suốt, thuận tiện cho người
dân đi lại, từ đó, giảm các chi phí cơ hội do ùn tắc giao thông gây
ra, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển hiệu quả hơn.

Chiến lược thông minh của Chính phủ nhằm giải quyết vấn đề giao
thông đô thò là: kiểm soát chặt chẽ việc sở hữu và sử dụng xe ô tô
cá nhân; khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông
công cộng; đồng bộ hóa quy hoạch hệ thống giao thông và quy
hoạch sử dụng đất đai. Đặc biệt, cơ chế thu phí tắc nghẽn giao
thông được áp dụng từ năm 1998 được coi là một sáng kiến đặc
biệt thành công của Singapore trong giải quyết vấn đề ùn tắc giao
thông giờ cao điểm, đã được nhiều quốc gia trên thế giới học tập,
áp dụng.
Một nét chính sách cực kỳ độc đáo và nhân văn của Chính phủ
nhằm khuyến khích người dân tham gia giao thông công cộng đó

là: xây dựng các mái che cho các con đường dẫn từ các ga tàu điện
ngầm tới bến xe buýt và các khu nhà ở của người dân. Sự thuận
tiện của hệ thống giao thông công cộng đã thu hút hơn 60% người
dân quốc đảo sử dụng phương tiện này, góp phần giải quyết hiệu
quả vấn đề tắc nghẽn giao thông của thành phố.

70

SË 93 . 2018


Quy hoπch & ki’n trÛc th’ giÌi

7. Phát triển đô thò – tạo nên một thành phố đáng sống và bền
vững

Phát triển thành phố trở thành một nơi đáng sống và có tính bền vững, truyền cảm
hứng cho hơn 5,6 triệu người dân là mục tiêu mà Chính quyền đô thò Singapore
hướng tới. Do vậy, quan điểm chỉ đạo quy hoạch đô thò của thành phố dựa trên ba từ
khóa cơ bản: Tổng thể, Tích hợp và Hướng tới tương lai với mục tiêu biến Singapore
từ “Thành phố vườn” (Garden City, năm 2008) thành “Thành phố trong vườn” (City
in a Garden).
Có sự khác biệt khá tinh tế giữa triết lý xây dựng thành phố nhiều cây xanh (thành
phố có vườn – Garden City) với thành phố nằm trong một khu vườn rộng lớn được
bao bọc bởi màu xanh vô tận của cây cỏ, đa dạng sinh học và muôn loài cùng sinh
sống giao hòa với con người (City in a Garden).
Tầm nhìn về Thành phố vườn (Garden City) được Cố Thủ tướng Lý Quang Diệu
khởi xướng từ năm 1967 nhằm đưa Singapore trở thành một thành phố nhiều cây
xanh và môi trường trong sạch để cuộc sống người dân thư giãn hơn. Tầm nhìn này
được hiện thực hóa khởi đầu bằng Chương trình tập trung trồng mới cây xanh từ

cuối những năm 1960, Ngày trồng cây được chính thức công bố từ năm 1971, Luật
về công viên và cây xanh được ban hành năm 1975, xây dựng nhiều công viên mới
từ giữa những năm 1970 và con đường – hành lang xanh kết nối các công viên trong
thành phố từ những năm 1990.
Tầm nhìn Thành phố ở trong vườn (City in a Garden) được khởi xướng từ năm 1998
như một giai đoạn tiếp theo của Tầm nhìn Thành phố vườn với các hoạt động trọng
tâm như: xây dựng các khu vườn đẳng cấp thế giới ở Singapore; làm trẻ hóa các
công viên đô thò và con đường đi bộ; tối ưu hóa các không gian đô thò dành cho cây
xanh và giúp con người thư giãn; làm giàu đa dạng sinh học trong môi trường đô thò;
lôi cuốn và truyền cảm hứng cho cộng đồng để cùng tham gia đồng sáng tạo vì một
Singapore xanh hơn và đáng sống hơn.
Các nguyên tắc và chiến lược lập kế hoạch phát triển đô thò của Singapore dựa trên
5 nguyên tắc: Tư duy dài hạn; Lập kế hoạch có tính liên kết xuyên ngành; Đảm bảo
tính minh bạch trong quá trình lập kế hoạch và phát triển; Thi hành có hiệu quả;
và Linh hoạt.

SË 93 . 2018

71