Bài giảng Chương 1: Tổng quan về kế toán

Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Chương 1
 Tổng quan về kế toán


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Mục tiêu 

­ Hiểu khái niệm, nhiệm vụ và vai trò kế toán
­  Nhận  biết  đối  tượng  sử  dụng  thông  tin  và 
các lĩnh vực kế toán
­  Hiểu  và  áp  dụng  được  các  nguyên  tắc, 
phương pháp kế toán trong các tình huống cụ 
thể tại đơn vị.
­  Nhận  biết  và  hiểu  các  nguyên  tắc  đạo  đức 
cơ bản trong nghề nghiệp kế toán
­ Nhận biết khung pháp lý kế toán Việt Nam


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Tài liệu học tập 

­  Tài  liệu  chính  :  Giáo  trình  Nguyên  lý 
kế toán, chương 1. 
­ Tài liệu tham khảo :

+ Luật kế toán (chủ yếu ở chương 1)
+  Chuẩn  mực  kế  toán  (chủ  yếu  chuẩn 
mực số 01 – VAS01; chuẩn mực số 21 – 
VAS21).


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Nội dung nghiên cứu
1.1. Khái niệm và phân loại
1.2.  Đối  tượng  sử  dụng  thông  tin  kế 
toán
1.3. Các lĩnh vực của kế toán
1.4. Các nguyên tắc kế toán 
1.5. Các phương pháp kế toán
1.6.  Nhiệm  vụ,  vai  trò  và  các  yêu  cầu 
cơ bản của kế toán
1.7. Đạo đức trong kế toán
1.8. Khung pháp lý kế toán Việt Nam


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

1.1. Khái niệm
­  Theo  Luật  kế  toán  năm  2003  :  “Kế 
toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, 
phân  tích  và  cung  cấp  thông  tin  kinh 
tế,  tài  chính  dưới  hình  thức  giá  trị, 

hiện vật và thời gian lao động”.


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

+ Thu thập ­> tập hợp chứng từ, hợp 
đồng, báo cáo liên quan.

+ Xử lý ­> tính toán, phân loại các đối 
tượng  để  ghi  chứng  từ,  sổ  sách,  báo 
cáo…

+  Kiểm  tra  ­>  phân  tích,  so  sách 
những quy định với NV phát sinh.


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

+  Phân  tích  ­>  kiểm  tra  lại  thông  tin, 
xử  lý  về  mức  độ  phù  hợp,  đánh  giá 
lại thông tin.

+ Cung cấp ­> Báo cáo kế toán là sản 
phẩm  của  người  làm  kế  toán  gồm 
báo cáo tài chính và báo cáo quản trị. 


Trường Đại học công nghiệp 

TP.HCM

1.2. Đối tượng sử dụng thông tin kế toán

Mục đích sử dụng thông tin, sinh viên đọc giáo trình


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

1.3. Các lĩnh vực của kế toán

Căn  cứ  theo  tính  chất  và  đối  tượng  sử  dụng 
thông tin, kế toán gồm có 2 loại:
Kế toán quản trị
Kế toán tài chính

Thu thập, xử lý, phân 
tích và cung cấp thông 
tin kinh tế, tài chính 
theo yêu cầu quản trị 
và ra quyết định trong 
nội bộ đơn vị kế toán.

Thu  thập,  xử  lý,  phân 
tích và cung cấp thông 
tin  kinh  tế,  tài  chính 
bằng báo cáo tài chính 
cho  các  đối  tượng  sử 
dụng  thông  tin  của 

đơn vị kế toán.
Các  báo  cáo  kế  toán  quản  trị  và  kế  toán  tài 
chính, sinh viên tham khảo giáo trình.


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Một  số  sự  khác  biệt  giữa  kế  toán  tài 
chính và kế toán quản trị
Kế toán tài chính
Kế toán quản trị
Chủ yếu là bên ngoài  Các đối tượng bên 
doanh nghiệp
trong doanh nghiệp

Đối 
tượng 
sử dụng 
thông tin
Nguyên  Tuân thủ nguyên tắc, 
tắc trình  chuẩn mực kế toán 
bày và  và chế độ kế toán
cung cấp 
thông tin

Không bắt buộc 
phải tuân thủ 
nguyên tắc, chuẩn 
mực kế toán và chế 

độ kế toán. Vận 
dụng phù hợp với 
từng quyết định


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Tính 
pháp lý

Kế toán tài chính
Bắt buộc thực hiện 
và thông tin có tính 
chất pháp lý

Đặc 
Quá khứ và hiện tại  
điểm 
tài chính
thông tin
Thời 
Định kỳ
gian lập

Kế toán quản trị
Không bắt buộc và 
thông tin không có 
tính pháp lý
Hiện tại và tương 

lai tài chính và phi 
tài chính
Theo yêu cầu nhà 
quản lý


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

1.4. Các nguyên tắc kế toán cơ bản:
1.

Cơ sở dồn tích

2.

Hoạt động liên tục

3.

Giá gốc

4.

Nhất quán

5.

Phù hợp

6.

Thận trọng

7.

Trọng yếu


Trường Đại học cơng nghiệp 
TP.HCM

Cơ sở dồn tích
Tình huống :

- Ngày 1/12/N, Cty mua 100 sp x
100.000 đ/sp, chưa trả tiền cho
người bán.
- Ngày 10/12/N, Cty bán 100 sp x
150.000 đ/sp, chưa thu tiền
người mua.
- Ngày 10/1/N+1, Cty thu tiền
người mua 1.500.000đ bằng TM.


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Cơ sở dồn tích
Mọi 

nghiệp  vụ  KT,  TC  của  DN  phải 
được  ghi  sổ  vào  thời  điểm  phát  sinh, 
không căn cứ vào thời  điểm thực tế thu 
hoặc thực tế chi tiền hoặc tương đương 
tiền. 

BCTC lập trên cơ sở dồn tích phản  ảnh 

tình  hình  tài  chính  của  doanh  nghiệp 
trong quá khứ, hiện tại và tương lai.


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Ví dụ
1/  Cty  mua  vật  liệu  nhập  kho  chưa  trả 
tiền  cho  người  bán,  giá  mua  bao  gồm 
thuế GTGT 10% là 110tr.
2/ Cty trả tiền cho người bán bằng tiền 
mặt.


Trường Đại học cơng nghiệp 
TP.HCM

Hoạt động liên tục

Tình huống :

- Cty có 1 căn nhà trước đây
mua 500 tr đồng, làm cửa hàng.
Hiện, giá căn nhà có thể đến
2.000 tr.
+/ Trường hợp 1 : Cty để căn
nhà làm cửa hàng và không có
ý đònh bán đi.
+/ Trường hợp 2 : Cty quyết đònh
không kinh doanh nữa và sẽ bán
căn nhà trên.


Trường Đại học cơng nghiệp 
TP.HCM

Hoạt động liên tục
BCTC

phải được lập trên cơ
sở giả đònh là DN đang hoạt
động liên tục và sẽ tiếp
tục hoạt động KD bình thường
trong tương lai gần, nghóa là
DN không có ý đònh cũng
như không buộc phải ngừng
hoạt động hoặc phải thu hẹp
đáng kể quy mô hoạt động
của mình.

Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Giá gốc
Tình huống :
-

DN mua 1 ô tô 4 chỗ có giá mua 500 tr, 
lệ phí trước bạ 10 tr, chi phí chạy thử: 5 
tr. Khi mua xong, nhiều người cho rằng 
giá trị chiếc xe phải là 800 tr. 

Là kế toán của DN trên, bạn sẽ ghi 
nhận chiếc ô tô với giá trị là bao nhiêu?


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Giá gốc
TS phải được ghi nhận theo giá gốc (Giá 

trị ban đầu của tài sản).

 Giá trị ban đầu của tài sản là toàn bộ 

các chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để có 
được tài sản đó, tính tới thời điểm đưa 
tài sản đó vào sử dụng.

Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Phù hợp
Tình huống :

­ Ngày 1/12/N, Cty thuê 1 căn nhà làm cửa 
hàng, mỗi tháng 2 tr. Chủ nhà yêu cầu Cty 
trả  trước  tiền  thuê  6  tháng  bằng  TM  (12 
tr).
­ Trong tháng 12/N, Cty bán được 100 sp x 
250.000 đ/sp. Giá mua vào 100 sp hết 15 tr.
-

Tiền  điện,  nước  và  tiền  thuê  nhân  viên 
hết 2 tr. Không PS chi phí nào khác.


Trường Đại học cơng nghiệp 
TP.HCM

Phù hợp
Việc

ghi nhận doanh thu và
chi phí phải phù hợp với
nhau. Khi ghi nhận một khoản
doanh thu thì phải ghi nhận

một khoản chi phí tương ứng
có liên quan đến việc tạo ra
doanh thu đó.


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Phù hợp

Chi phí
 tương ứng 
với DT

Chi phí của kỳ tạo 
DT
Chi phí kỳ trước liên 
quan DT kỳ này
Chi phí phải trả liên quan 
DT kỳ này


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Nhất quán
Các chính sách và phương pháp kế toán 

doanh  nghiệp  đã  chọn  phải  được  áp 
dụng thống nhất ít nhất trong một kỳ kế 

toán năm. 

Trường  hợp  có  thay  đổi  chính  sách  và 

phương  pháp  kế  toán  đã  chọn  thì  phải 
giải  trình  lý  do  và  ảnh  hưởng  của  sự 
thay  đổi  đó  trong  phần  thuyết  minh 
BCTC.


Trường Đại học công nghiệp 
TP.HCM

Nhất quán


Trường Đại học cơng nghiệp 
TP.HCM

Thận trọng
Thận

trọng là việc xem xét,
cân nhắc, phán đoán cần
thiết để lập các ước tính
kế toán trong các điều kiện
không chắc chắn. Nguyên
tắc thận trọng đòi hỏi:

a/ Phải lập các khoản dự

phòng nhưng không lập quá
lớn;
b/ Không đánh giá cao hơn giá