Dự án bộ Luật Lao động sửa đổi – Xem xét với lăng kính giới

�m bảo
vệ chức năng sinh sản của cả lao động
nam và lao động nữ trong quá trình lao
động để bảo đảm có một thế hệ tương
lai khỏe mạnh. Tuy nhiên, cũng cần
nghiên cứu để xóa bỏ ngay các chính
sách bảo vệ và các quy định đối xử ưu
tiên đối với phụ nữ mà không gắn liền
với chức năng sinh sản của lao động nữ
vì các chính sách này làm hạn chế cơ
hội việc làm của phụ nữ (như nuôi con

Khoa häc Lao ®éng vµ X· héi - Sè 30/Quý I- 2012

nhỏ không chỉ gắn với riêng lao động
nữ mà với cả lao động nam).
Cần xây dựng các chính sách hỗ trợ
phụ nữ và nam giới trong điều hòa
trách nhiệm công việc gia đình và tham
gia hoạt động kinh tế tạo thu nhập. Cần
trao cho người cha cơ hội để phát huy
vai trò chăm sóc gia đình và con cái,
giảm bớt gánh nặng công việc nhà
không được trả công cho phụ nữ, giảm
bớt gánh nặng nhân đôi của lao động
nữ (vừa phải làm việc kiếm thu nhập,
vừa phải đảm nhận phần lớn các công
việc gia đình không được trả công).
Quy định rõ bản chất và trách nhiệm
của các bên (Nhà nước, doanh nghiệp,
người lao động) khi quy định các chính

sách và trợ cấp thai sản, nuôi con nhỏ
đối với lao động nữ.
Cần có chính sách, biện pháp ưu đãi
cụ thể hơn, phù hợp hơn để khuyến
khích doanh nghiệp sử dụng nhiều lao
động nữ: kết hợp biện pháp hỗ trợ về
tài chính và chế độ khen thưởng, xử
phạt rõ ràng để khuyến khích doanh
nghiệp.
2. Kiến nghị sửa đổi cụ thể
Lĩnh vực việc làm
Quy định ưu tiên đối với lao động
nữ trong tuyển dụng lao động (Khoản 2
Điều 13). Nên coi đây là biện pháp thúc
đẩy BĐG. Nên sửa quy định này theo
hướng “ưu tiên tuyển dụng một giới”
trong các ngành/nghề/lĩnh vực đang có
tỷ lệ giới tính chênh lệch lớn. Như vậy,
trong các ngành nghề, lĩnh vực mà lao
động nam đang chiếm đa số thì ưu tiên
tuyển lao động nữ là phù hợp. Trái lại,
trong các ngành nghề/lĩnh vực lao động
nữ đang chiếm đa số như giáo dục, y tế,

17


Nghiên cứu, trao đổi
cụng nghip ch bin,... li cn quy
nh u tiờn tuyn dng lao ng nam.

Quy nh trỏch nhim ca cỏc
doanh nghip s dng nhiu lao ng
n phi h tr, xõy dng nh tr, mu
giỏo (khon 6 iu 157). õy l u tiờn
khụng trờn c s gn lin vi chc
nng sinh sn ca lao ng n, cn phi
loi b. thỳc y vic chia s trỏch
nhim chm súc gia ph n v nam
gii, cú th sa nh sau: Cỏc doanh
nghip s dng nhiu lao ng cú trỏch
nhim h tr, xõy dng nh tr, mu
giỏo.
Cỏc quy nh bo v chc nng sinh
sn ca lao ng. Nờn b sung thờm
cỏc quy nh bo v sc khe sinh sn
ca c lao ng nam v n. Trong thi
gian doanh nghip cha b trớ, sp xp,
di chuyn lao ng theo quy nh, phi
bi hon cho ngi lao ng bng tin
mt hoc hin vt h bi b sc
khe, gim bt cỏc tỏc ng xu. Cỏc
chi phớ phỏt sinh do thc hin chớnh
sỏch ny c hch toỏn v chia s mt
phn t Nh nc hoc Qu h tr bỡnh
ng gii.
Cỏc quy nh h tr cho ngi ang
nuụi con nh cho c nam gii v ph
n ang nuụi con nh u c quyn
hng nh nhau. Vớ d quy nh
Trong thigian ngh thai sn, nuụi con

nh di 12 thỏng tui, c ... kộo di
thi hiu xem xột x lý k lõt lao
ng (Khon 4, iu 159), cn ỏp
dng cho c ph n v nam gii ang
nuụi con nh di 12 thỏng tui. (
õy cp n 2 giai on: giai on 1,
trong vũng 4-6 thỏng u sau khi sinh
l thi gian ch ginh cho ngi m
phc hi sc khe sau khi sinh v thc
hin chc nng nuụi con bng sa m;

Khoa học Lao động và Xã hội - Số 30/Quý I- 2012

giai on sau ch ginh cho vic chm
súc con nh, lỳc ny c cha v m u
cú quyn ngh chm súc con nh nhau.
Lnh vc o to ngh
- Quy nh v hp ng hc ngh
(iu 66): Vn cn cú quy nh v vic
chm dt hp ng hc ngh m khụng
phi bi hon chi phớ dy ngh trong
trng hp ph n cú thai trong thi k
hc ngh, m vic tip tc hc cú th
nh hng xu ti sc khe thai nhi.
Tuy nhiờn, cn cú c ch chia s kinh
phớ vi doanh nghip. Doanh nghip
c hch toỏn vo chi phớ cho lao
ng n v phi c bự p mt phn
chi phớ ny (Ngõn sỏch Nh nc, Qu
h tr Bỡnh ng gii,...).

- Quy nh v o to ngh d
phũng cho lao ng n (khon 5 iu
157): Nờn xúa b quy nh ny. Nờn
coi õy l trng hp o to
chuyn i ngh v cn o to cho c
lao ng nam v lao ng n khi cn
chuyn i ngh.
Lnh vc quan h lao ng
- V hp ng lao ng:
Trng hp ngi lao ng n
phng chm dt hp ng vỡ lý do
thai sn theo ỳng quy nh ca lut,
ngi s dng lao ng cn c hch
toỏn chi phớ o to, chi phớ tuyn dng
lao ng thay th cho ngi lao ng
n v c h tr, chia s mt phn
nhng chi phớ ny.
- V tha c lao ng tp th cp
doanh nghip: m bo quyn li
ca lao ng, khi thng lng v ký
kt tha c cp doanh nghip cn: i
din thng lng cho tp th lao ng
cn cú t l nam/n phự hp m
bo cú ting núi cho quyn li cho c
nam gii v ph n trong doanh

18


Nghiên cứu, trao đổi

nghip; Vic ký kt tho c tp th ch
c tin hnh khi cú trờn 50% s
ngi ca tp th lao ng nam v trờn
50% s ngi ca tp th lao ng n
trong doanh nghip tỏn thnh ni dung
tho c ó thng lng. Quy nh
nh vy s trỏnh c vic lm dng
s ụng ỏp o a ra nhng ni
dung thiờn v hoc thit thũi cho mt
bờn nam gii/ph n.
Lnh vc an ton-v sinh lao ng
Quy nh v cm s dng lao ng
n lm nhng cụng vic nh hng ti
chc nng sinh v nuụi con
Cn sa i theo hng ci thin
iu kin an ton v sinh lao ng
ngi lao ng (c nam v n) cú th
lm vic trong cỏc ngh ny, ch khụng
nờn ngn cm riờng lao ng n vỡ cú
th lm mt c hi vic lm ca h.
Cn nghiờn cu bo v chc nng sinh
sn ca lao ng nam trong tui sinh
.
- Quy nh v trang b bo h lao
ng cỏ nhõn, phng tin bo v cỏ
nhõn:
B sung quy nh: cỏc quy nh v
thit k trang b bo h lao ng cỏ
nhõn phi thớch hp vi cu to c th
ca ph n v nam gii.

- V tai nn lao ng v bnh ngh
nghip:
Cn quy nh bin phỏp phũng
nga, cha tr tai nn lao ng v bnh
ngh nghip phự hp vi c im sinh
hc khỏc gia ph n v nam gii.
Lnh vc an sinh xó hi
- V ch m au (BHXH bt
buc):
Quy nh v quyn ngh vic
chm súc con di 7 tui b m (iu

Khoa học Lao động và Xã hội - Số 30/Quý I- 2012

163). Lut cn quy nh rừ rng vic
nam gii v ph n cú quyn nh nhau
trong vic ngh chm súc con n b m.
Quy nh ny s lm thay i dn nh
kin gii v chm súc con cỏi v lm
vic gia ỡnh khụng hng lng.
- V ch thai sn
+ B sung quy nh: Ngi cha
c ngh chm súc ngi m v con
nh trong thi gian mi sinh con, thi
gian ngh l 5 ngy (1 tun lm vic).
+ Sa quy nh v hng tr cp
BHXH trong thi gian ngh thai sn
(iu 161): Sau thi gian ti thiu 2
thỏng, ph n v nam gii cú quyn la
chn ngh thi gian 3 thỏng cũn li

c hng tr cp BHXH. B sung
quy nh nam gii nuụi con (mt
mỡnh) hoc con nuụi di 5 thỏng tui
c ngh hng tr cp BHXH 5
thỏng.
+ Sa quy nh v hng tr cp
BHXH khi ngh vic thc hin bin
phỏp k hoch húa gia ỡnh (iu 163):
c ph n v nam gii u c hng
quyn li ny.
- Ch hu trớ
Bỡnh ng trong iu kin tui i
c hng ch hu trớ l khụng
phõn bit i x theo gii tớnh. Nam
gii v ph n phi cú quyn ngh hu
tui nh nhau. Tuy nhiờn cn cú l
trỡnh iu chnh tui ngh hu ngi
lao ng v ngi s dng lao ng cú
thi gian chun b cho phng ỏn sn
xut v t chc lao ng. Trc mt, cú
th quy nh tui ngh hu ca c nam
gii v ph n l 60 tui, nhng ph n
c quyn yờu cu ngh hu tui
55 m khụng phi lm bt c th tc
xin phộp no./.

19