Quản lý dạy học môn toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện tiên du, tỉnh bắc ninh

ĐAI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN

TRẦN THỊ THU HÒA

QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU,
TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020


ĐAI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN

TRẦN THỊ THU HÒA

QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU,
TỈNH BẮC NINH
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ MỸ HẠNH

THÁI NGUYÊN - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020
Tác giả luận văn

Trần Thị Thu Hòa

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới
Lãnh đạo trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các thầy giáo cô
giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo
điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường.
Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Hà Mỹ Hạnh, người
đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ em trong suốt quá trình học
tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên
Phòng giáo dục đào tạo huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, các đồng chí trong Ban
giám hiêu, giáo viên các trường tiểu học trên địa bàn, những phụ huynh học sinh
tại các cơ sở đào tạo đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên
cứu và hoàn thành luận văn.
Tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi
trong suốt quá trình.

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản
thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm
khuyết. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các thầy, các cô và các bạn đồng
nghiệp.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Bắc Ninh, tháng 8 năm 2020
Tác giả luận văn

Trần Thị Thu Hòa

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................ii
MỤC LỤC...................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ........................................................vii
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................... viii
MỞ ĐẦU.......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.............................................................. 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học ..................................................................................... 3
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu của đề tài ...................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 4
8. Cấu trúc luận văn ......................................................................................... 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở

TRƯỜNG TIỂU HỌC ............................................................................. 5
1.1. Tổng quan nghiên cứu có liên quan.......................................................... 5
1.1.1. Nghiên cứu về quản lý dạy học ở ngoài nước ........................................ 5
1.1.2. Những công trình nghiên cứu về quản lý dạy học ở trong nước ............ 7
1.1.3. Nghiên cứu về quản lý dạy học môn Toán ............................................. 9
1.2. Các khái niệm cơ bản ............................................................................. 11
1.2.1. Dạy học và dạy học môn Toán ............................................................. 11
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học môn Toán .................................................. 12
1.2.4. Quản lý dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông
mới ở trường tiểu học ............................................................................. 15
1.3. Những vấn đề cơ bản về dạy học môn Toán theo chương trình giáo
dục phổ thông mới ở trường tiểu học ..................................................... 15

iii


1.3.1. Sự khác biệt giữa mục tiêu, nội dung dạy học môn Toán trong chương
trình hiện hành với chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu
học .......................................................................................................... 16
1.3.2. Mục tiêu, nội dung chương trình dạy học môn Toán theo chương trình
phổ thông mới ở trường tiểu học ............................................................ 17
1.3.3. Phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo chương trình
giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu học ............................................. 20
1.3.4. Đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ
thông mới ở trường tiểu học ................................................................... 23
1.3.5. Yêu cầu về năng lực giáo viên để dạy học môn Toán theo chương
trình giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu học ..................................... 24
1.4. Nội dung quản lý dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ
thông mới ở trường tiểu học ................................................................... 25
1.4.1. Lập kế hoạch dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông

mới ở trường tiểu học............................................................................... 25
1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo chương trình
giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu học ............................................. 27
1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo chương trình giáo
dục phổ thông mới ở trường tiểu học ..................................................... 29
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo chương
trình giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu học ..................................... 31
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học môn Toán theo chương
trình giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu học ..................................... 33
1.5.1. Yếu tố khách quan ................................................................................ 33
1.5.2. Yếu tố chủ quan ................................................................................... 34
Kết luận chương 1 .......................................................................................... 35
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU, TỈNH BẮC NINH .......... 36
2.1. Khái quát về khách thể khảo sát và tổ chức khảo sát ............................. 36
2.1.1. Khái quát về giáo dục tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh ............ 36

iv


2.1.2. Tổ chức khảo sát .................................................................................. 39
2.2. Thực trạng dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông
mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh ...................... 41
2.2.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý về mục tiêu, nội
dung dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới......... 41
2.2.2. Phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo chương trình
giáo dục phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc
Ninh........................................................................................................ 43
2.2.3. Đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ

thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh ............ 46
2.3. Thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ
thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh ............ 47
2.3.1. Lập kế hoạch dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ
thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh ............ 47
2.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục
phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh ............ 50
2.3.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo chương trình giáo
dục phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh .. 53
2.3.4. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo chương trình
giáo dục phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh
............................................................................................................... 57
2.4. Ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý dạy học môn Toán theo chương
trình giáo dục phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh
Bắc Ninh ................................................................................................. 58
2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo chương
trình giáo dục phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du,
tỉnh Bắc Ninh ......................................................................................... 59
2.5.1. Đánh giá chung .................................................................................... 59
2.5.2. Nguyên nhân của thực trạng ................................................................. 61
Kết luận chương 2 .......................................................................................... 62

v


Chương 3. 64CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU, TỈNH BẮC NINH ........... 64
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .......................................................... 64
3.1.1. Bảo đảm đáp ứng yêu cầu dạy học theo chương trình giáo dục phổ

thông mới ............................................................................................... 64
3.1.2. Bảo đảm tính khoa học, hệ thống ......................................................... 64
3.1.3. Bảo đảm tính thực tiễn, khả thi ............................................................ 65
3.1.4. Bảo đảm tính đồng bộ, kế thừa ............................................................. 65
3.2. Biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ
thông mới ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh .......... 66
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho các lực lượng về quản lý hoạt động dạy học
môn Toán ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh theo
chương trình giáo dục phổ thông mới .................................................... 66
3.2.2. Đổi mới quản lý xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo
chương trình giáo dục phổ thông mới ....................................................... 68
3.2.3. Chỉ đạo đội ngũ giáo viên đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức
dạy học môn Toán đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ
thông mới ............................................................................................... 71
3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và GV về
dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới .............. 75
3.2.5. Chỉ đạo đổi mới đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo chương trình
phổ thông mới .......................................................................................... 79
3.2.6. Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện hỗ trợ dạy và
học môn Toán theo chương trình phổ thông mới ................................... 82
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 86
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ....................... 87
Kết luận chương 3 .......................................................................................... 93
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .......................................................................... 94
1. Kết luận ...................................................................................................... 94
2. Đề nghị ....................................................................................................... 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 97
PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

CSVC

: Cơ sở vật chất

CTGD

: Chương trình giáo dục

DH

: Dạy học

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo
GV

: Giáo viên

HĐDH

: Hoạt động dạy học

HS

: Học sinh

QLGD

: Quản lý giáo dục

TH

: Tiểu học

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

vii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Thống kê trình độ của đội ngũ giáo viên dạy học môn Toán theo
CTGD phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh
Bắc Ninh ..................................................................................... 38

Bảng 2.2.

Nhận thức của cán bộ quản lý và GV về mục tiêu, nội dung DH
môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở trường tiểu học............ 41

Bảng 2.3.

Đánh giá của cán bộ quản lý và GV về sử dụng phương pháp,
hình thức DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở trường tiểu
học .............................................................................................. 44

Bảng 2.4.

Đánh giá kết quả DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở
trường tiểu học ........................................................................... 46

Bảng 2.5.

Thực trạng lập kế hoạch DH môn Toán theo CTGD phổ thông
mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh ............. 47

Bảng 2.6.

Tổ chức thực hiện kế hoạch DH môn Toán theo CTGD phổ
thông mới ở các trường tiểu học ................................................. 51

Bảng 2.7.

Chỉ đạo thực hiện kế hoạch DH môn Toán theo CTGD phổ
thông mới ở các trường tiểu học ................................................. 54

Bảng 2.8.

Thực trạng kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch DH môn
Toán theo CTGD phổ thông mới ................................................ 57

Bảng 2.9.

Ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý DH môn Toán theo
CTGD phổ thông mới ................................................................. 58

Bảng 3.1.

Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ...................... 88

Bảng 3.2.

Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất ........................ 89

Bảng 3.3.

Đánh giá tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất ........................................................................ 91

viii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đã và đang đặt ra những điều kiện,
yêu cầu mới cho phát triển giáo dục của các nước. Để bảo đảm phát triển bền
vững, nhiều quốc gia đã không ngừng đổi mới giáo dục để nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực, trang bị cho các thế hệ tương lai nền tảng văn hóa vững chắc và
năng lực thích ứng cao trước mọi biến động của thiên nhiên và xã hội. Đổi mới
giáo dục đã trở thành nhu cầu cấp thiết và xu thế mang tính toàn cầu. Trong bối

cảnh đó, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt
Nam (khoá XI) đã thông qua Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4/1/2013 về đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá,
hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và
hội nhập quốc tế; Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày
28/11/2014 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, góp
phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Ngày 27/3/2015, Thủ tướng
Chính phủ đã ban hành Quyết định số 404/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đổi mới
chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.Thực hiện các Nghị quyết của
Đảng, Quốc hội và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo
(GD&ĐT) đã tổ chức xây dựng và ban hành chương trình giáo dục (CTGD) phổ
thông mới để nâng cao chất lượng giáo dục thế hệ trẻ, đáp ứng những đòi hỏi của
thực tế và bắt kịp xu thế chung của nhân loại.
Tiểu học là cấp học đầu tiên trong giáo dục phổ thông. Môn Toán là môn
học quan trọng ở bậc tiểu học giúp HS phát triển tư duy, bồi dưỡng nhân cách
cho HS tiểu học. Trên thực tế, hoạt động dạy học (HĐDH) ở các bậc học nói
chung, HĐDH môn Toán ở các trường tiểu học nói riêng vẫn còn nhiều bất cập
đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng DH môn học này và việc triển khai
áp dụng CTGD phổ thông mới vào giảng dạy môn Toán ở các nhà trường như:
còn nặng về lý thuyết, chưa coi trọng việc thực hành và ứng dụng thực tế; chưa
theo sát từng đối tượng HS; GV vẫn còn làm thay cho HS, trong giờ học còn đọc
giảng nhiều, ít cho HS được bộc lộ điều mà mình biết, HS chưa tự chiếm lĩnh tri
1


thức, chưa phát huy được tính tích cực học tập của HS, chưa chú trọng giáo dục
đạo đức cho HS; việc tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả DH môn Toán ở một số
trường tiểu học chưa thật sự nghiêm túc, kế hoạch cho sự phát triển giáo dục chưa
lâu dài, đồng thời công tác quản lý và các điều kiện bảo đảm chất lượng DH môn
Toán cũng chưa theo kịp yêu cầu đổi mới của CTGD.

Nằm trong xu thế đó, trong thời gian qua, cùng với đổi mới các khâu, các
bước của quá trình GD&ĐT, các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh
đã có nhiều cố gắng đổi mới trong công tác quản lý HĐDH nói chung, DH môn
Toán nói riêng theo CTGD phổ thông mới. Tuy nhiên trên thực tế bên cạnh những
kết quả đã đạt được, công tác quản lý HĐDH môn Toán ở các trường Tiểu học
huyện Tiên Du vẫn còn những hạn chế nhất định. Như vậy, có thể nói công tác
quản lý HĐDH môn Toán ở các trường Tiểu học chưa đáp ứng được yêu cầu đổi
mới giáo dục theo CTGD phổ thông mới, nhu cầu học tập của HS, chưa đáp ứng
được sự phát triển của xã hội, chất lượng DH chưa toàn diện, sự phối hợp các lực
lượng giáo dục chưa đồng bộ. Để HĐDH môn Toán ở trường Tiểu học huyện
Tiên Du đáp ứng được mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện của giáo dục,
CTGD phổ thông mới cần có những nghiên cứu cơ bản có hệ thống về HĐDH
môn Toán ở các trường Tiểu học cũng như công tác quản lý hoạt động này.
Xuất phát từ các lý do trên tôi lựa chọn vấn đề: “Quản lý dạy học môn
Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường Tiểu học huyện
Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh” làm luận văn tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý DH
môn Toán theo CTGD phổ thông mới; đề xuất biện pháp quản lý DH môn Toán
theo CTGD phổ thông mới ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc
Ninh, qua đó góp phần nâng cao chất lượng DH ở các trường Tiểu học huyện
Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
2


3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở trường Tiểu học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở các trường

Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông
mới ở trường Tiểu học.
Nghiên cứu thực trạng quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới
ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
Đề xuất các biện pháp quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới
ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
5. Giả thuyết khoa học
HĐDH môn Toán ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh
trong thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, HĐDH môn
Toán và công tác quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở các trường
Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh còn một số bất cập ảnh hưởng đến kết
quả DH. Nếu đề xuất và thực hiện hiệu quả các biện pháp khoa học, đồng bộ
quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở các trường Tiểu học huyện
Tiên Du thì sẽ đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng DH môn Toán ở
các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu vấn đề quản lý DH môn Toán
theo CTGD phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
- Về đối tượng điều tra, khảo sát:Chúng tôi tiến hành khảo sát các đối
tượng là cán bộ quản lý (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, tổ trưởng ) và GV ở 16
trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Cụ thể như sau:
+ Cán bộ quản lý: 60 người.
+ Giáo viên: 250 người
3


Tổng cộng: 310 người
- Về thời gian: Các số liệu sử dụng để nghiên cứu từ năm 2015 đến nay.

7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Đề tài sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu, phân loại và
hệ thống hoá tài liệu lý thuyết về quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông
mới ở các trường Tiểu học để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra, phương pháp chuyên gia, phương pháp tổng kết kinh
nghiệm, nghiên cứu sản phẩm quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông mới
ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh.
Phương pháp trò truyện, phỏng vấn đối với CBQL, GV giảng dạy môn
Toán ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh để thu thập những
thông tin về thực trạng HĐDH và quản lý DH môn Toán theo CTGD phổ thông
mới ở các trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Ngoài ra đề tài còn sử
dụng phương pháp nghiên cứu sản phẩm quản lý của nhà trường tiểu học để làm
rõ thực trạng dạy học môn Toán và thực trạng quản lý dạy học môn Toán ở
trường tiểu học.
Dùng phương pháp toán thống kê để xử lý, tổng hợp số liệu thu được, trên
cơ sở đó rút ra kết luận khoa học, nhận xét mang tính khái quát.
8. Cấu trúc luận văn
Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận và đề nghị, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục, nội dung luận văn được cấu trúc theo 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý DH môn Toán theo chương trình
giáo dục phổ thông mới ở trường tiểu học.
Chương 2. Thực trạng quản lý DH môn Toán theo chương trình giáo dục
phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
Chương 3. Các biện pháp quản lý DH môn Toán theo chương trình giáo
dục phổ thông mới ở các trường tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
Chương 1
4

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu có liên quan
1.1.1. Nghiên cứu về quản lý dạy học ở ngoài nước
Quản lý hoạt động dạy học có vai trò rất quan trọng, nó chính là yếu tố
quyết định đến chất lượng của nhà trường. Chính vì vậy mà có rất nhiều nhà
nghiên cứu đã quan tâm nghiên cứu, bàn luận về hoạt động quản lý HĐDH. Ở
bất kỳ thời đại nào, hoạt đọng quản lý luôn giữ vị trí vô cùng quan trọng đối với
việc vận hành và phát triển xã hội. Trong lĩnh vực GD&ĐT, quản lý là nhân tố
giữ vai trò quan trọng, chủ yếu trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục.
Đầu những năm 50 của thế kỷ XX, các công trình nghiên cứu của các nhà
khoa học Liên Xô cũ, đã bàn về những khía cạnh khác nhau của hoạt động quản
lý giáo dục. Năm 1956, lần đầu xuất hiện cuốn “Quản lý trường học” của tác giả
A.Pôpốp, một nhà sư phạm và QLGD của Liên Xô cũ. Cuốn sách này, về thực
chất không phải là một công trình khoa học về QLGD mà là cả một tập hợp tương
đối hoàn chỉnh các chỉ dẫn cho các hoạt động thực tiễn của những người làm công
tác QLGD, đặc biệt là quản lý trường học; trong đó có quản lý HĐDH [34]. Tại các
nước phương Tây, việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn hoạt động QLGD nói
chung và quản lý HĐDH nói riêng cũng rất sôi động.
UNESCO suốt chiều dài lịch sử tồn tại của mình đã tập hợp nhiều học
giả trên thế giới để nghiên cứu những vấn đề QLGD trên quy mô toàn cầu cũng
như trong phạm vi khu vực hoặc quốc gia. Từ năm 1964, trong loạt sách về kế
hoạch hóa giáo dục đã tập hợp những khuynh hướng nghiên cứu khác nhau về
một trong những vấn đề quan trọng của QLGD: kế hoạch hóa giáo dục.
Vào năm 1968, các tác giả Jacob W. Getzels, Tames M. Lipham. Roald F.
Campbell đã cho ra đời công trình đầu tiên nghiên cứu tương đối hoàn chỉnh các

5

vấn đề QLGD dưới ánh sáng của các học thuyết quản lý chung, đặc biệt là thuyết
hành vi (quan hệ con người) trong quản lý [32].
Công trình “Quality Assurance for University Teaching: Issues and
Approache” (1993) của tác giả Roger E llis, giáo sư tâm lý học, trưởng khoa
Khoa học Y tế và Xã hội của Đại học Ulster đã chỉ ra rằng “mục đích của giảng
dạy là học tập. Vì vậy, chất lượng của giảng dạy phải phù hợp với sự thúc đẩy
học tập”, và các đặc trưng của đảm bảo chất lượng đó là: Chính xác hóa các tiêu
chuẩn; Xác định các chức năng và qui trình chủ yếu nhằm đạt các tiêu chuẩn;
Căn cứ nhu cầu người dùng để giám sát điều chỉnh các tiêu chuẩn; Hồ sơ rõ ràng
các tiêu chuẩn và qui trình phải theo để đạt các tiêu chuẩn; Thực hiện theo các
tiêu chuẩn và đánh giá thường xuyên; Tham gia của mọi thành phần liên quan
với sự cam kết suốt quá trình đào tạo [37].
Công trình “Quản lý dạy và học -Managing teaching and learning” Education (School Management and Leadership), Department of Education
South Africa, 2008 đã tập trung nghiên cứu vào mối quan hệ giữa quản lý, lãnh
đạo nhà trường và công việc dạy học của giáo viên. Trong đó chỉ ra quản lý dạy
và học là chức năng quan trọng của lãnh đạo nhà trường, đó là tạo ra điều kiện
và môi trường hỗ trợ tốt nhất cho việc dạy và học. [36].
Tác giả Norbert Michel (Nicholls State University), John Cater (Nicholls
State University), Otmar Varela (Nicholls State University) trong công trình
“Small Business Instutite® National Proceedings. Vol. 33, No.1 Winter, 2009”
đã chỉ ra ý nghĩa của các nguyên tắc học tập và giảng dạy tích cực có thể đem lại
thành tích học tập cao và nhận định rằng để có được những tác động tích cực đến
học sinh thì quản lý hoạt động giảng dạy phải áp dụng các nguyên tắc tích cực
khi thực hiện các hoạt động sư phạm trong lớp học, cụ thể qua bốn khía cạnh:
bối cảnh học tập – tạo không khí cởi mở và thoải mái của lớp học), chuẩn bị bài
(tư duy, kế hoạch bài học cụ thể, và sáng tạo trước mỗi giờ dạy), thể hiện trong
khi giảng (thực hiện tốt nhất bài học theo kế hoạch), và nâng cao dần (tìm kiếm

6


và sử dụng các ý kiến phản hồi). Khi các yếu tố này được quản lý chặt chẽ hoặc
được thực hiện thành thạo trong quá trình giảng dạy của giáo viên thì việc quản
lý giảng dạy đã được thực hiện [38].
Các tác giả Muhammad Abdul Malik, Dr. Ali Murtaza, Dr.Abdul Majeed
Khan, trong công trình “Vai trò của giáo viên trong quản lý tình huống dạy và
học” - “Role of Teachers in Managing Teaching Learning Situation”Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business- September
2011, Vol 3, No 5”. đã xem xét lại vai trò của giáo viên trong các tình huống
dạy và học; Đánh giá vai trò của giáo viên trong quản lý tính huống giảng dạy;
Xác định các vấn đề liên quan đến tình huống dạy, học mà giáo viên thường
gặp phải; Đề xuất các giải pháp cho các vấn đề và tình huống liên quan đến việc
quản lý dạy và học [33].
1.1.2. Những công trình nghiên cứu về quản lý dạy học ở trong nước
Ở nước ta, trong những năm vừa qua có nhiều nhà khoa học đã tiến hành
nghiên cứu một cách toàn diện các vấn đề về vị trí, vai trò của việc quản lý cơ sở
vật chất, ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng dạy học đối với việc nâng cao chất
lượng giáo dục nói chung; điển hình là các tác giả: Đặng Quốc Bảo [2], Trần
Kiểm [18], Nguyễn Ngọc Quang [29]…
Các công trình nghiên cứu của các tác giả: Nguyễn Ngọc Quang [29], Bùi
Minh Hiền [16], Trần Kiểm [18],... đã nghiên cứu có hệ thống về QLGD, quản
lý trường học, quản lý HĐDH. Các tác giả đã vận dụng lý luận của quản lý trường
học Xô Viết cũ vào thực tế nhà trường Việt Nam, bước đầu đặt nền tảng xây
dựng triết lý QLGD, xây dựng lý luận quản lý HĐDH trong thực tiễn ở Việt
Nam. Các tác giả đã nêu lên những nguyên tắc chung của việc quản lý HĐDH
và chỉ ra các giải pháp chung trong quản lý vận dụng trong quản lý trường học,
QLGD. Các tác giả đều khẳng định quản lý HĐDH là nhiệm vụ trọng tâm, chủ yếu
của hiệu trưởng trong thực hiện mục tiêu đào tạo.
Các đề tài, luận án cũng bàn luận về vấn đề quản lý HĐDH như: Dương

Trần Bình, “Quản lý HĐDH ở Trường tiểu học tại Thành phố Hồ Chí Minh trong
bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục”[3];… và một số tạp chí chuyên
7


ngành cũng đăng tải các kết quả nghiên cứu bàn đến một số vấn đề có liên quan
quản lý HĐDH, đã đi sâu làm rõ quan niệm về tổ chức HĐDH nhằm phát huy
tính tích cực của học sinh.
Một số luận văn thạc sĩ cũng đã tập trung nghiên cứu về HĐDH và quản
lý HĐDH ở trường tiểu học như: Võ Tâm Đan với công trình “Một số giải pháp
quản lý nhằm nâng cao chất lượng HĐDH ở các trường tiểu học huyện Như
Thanh, Thanh Hóa” [11]; Tác giả Lê Tiến Đạt với công trình “Một số giải pháp
quản lý HĐDH ở các trường tiểu học huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương” [12].
Các công trình này đã tập trung đề cập nghiên cứu về HĐDH và quản lý HĐDH
ở các trường tiểu học, theo đặc thù của từng địa phương.
Trong những năm gần đây, nhiều nhà sư phạm và quản lý đã tiến hành
nghiên cứu một cách toàn diện các vấn đề về vị trí, vai trò của việc quản lý
HĐDH, ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng DH trên lớp đối với việc nâng
cao chất lượng giáo dục. Đề cập đến quản lý trường học, tác giả Nguyễn Ngọc
Quang đã nêu rõ: “Dạy học và giáo dục trong sự thống nhất là hoạt động trung
tâm của nhà trường” [29, tr.8]. Hay như tác giả Bùi Minh Hiền và Vũ Ngọc
Hải thì khẳng định: “Quản lý các trường và quản lý các cơ quan trong hệ thống
giáo dục có vai trò rất quan trọng cho sự thành bại của sự nghiệp giáo dục”
[16, tr.14].
Các tác giả Phạm Minh Hạc, Đặng Thành Hưng và Nguyễn Cảnh Toàn
[25], trong những năm gần đây, đứng trước nhiệm vụ đổi mới GD - ĐT nói chung
và đổi mới HĐDH nói riêng, đã đi sâu nghiên cứu vấn đề đổi mới quản lý HĐDH
nhằm nâng cao tính hiện đại, gắn khoa học với thực tiễn và đời sống, vấn đề lấy
người học làm trung tâm trong HĐDH.
Hiện nay, quản lý HĐDH là một vấn đề mang tính thời sự và cấp thiết,

được quan tâm nghiên cứu và tiếp tục nghiên cứu để đổi mới nhằm nâng cao chất
lượng DH trong nhà trường,quản lýHĐDH là quản lý cơ bản, quan trọng nhất
trong công tác quản lý trường học. Chính vì lẽ đó, vấn đề quản lýHĐDH luôn
8


được các tác giả, các nhà QLGD đề cập trong các công trình nghiên cứu khoa
học. Giáo trình giảng dạy của trường Đại học Sư phạm Hà Nội I, Viện Khoa học
và Giáo dục Việt Nam, Học viện QLGD, Đại học giáo dục, Viện Chiến lược giáo
dục,... cũng đã có những công trình nghiên cứu và giảng dạy về chuyên đề QLGD
nói chung và quản lý HĐDH nói riêng.
1.1.3. Nghiên cứu về quản lý dạy học môn Toán
Khi nghiên cứu về quản lý DH môn Toán thì ngoài DH môn Toán được
tổ chức trên lớp còn có thể tổ chức những hoạt động thực hành Toán ngoài nhà
trường và các hoạt động ngoại khóa như ở nhà máy, công xưởng, đồng ruộng,
kể cả những hoạt động có tính chất tập dượt nghiên cứu bao gồm cả các khâu
xây dựng bài toán, xây dựng mô hình, thu thập dữ liệu, xử lý mô hình để tìm
lời giải, đối chiếu lời giải với thực tế để kiểm tra và điều chỉnh.
Đề cập đến phương tiện trực quan trong DH môn Toán: “Phương tiện
trực quan tượng trưng là một hệ thống ký hiệu quy ước nhằm biểu diễn tính
chất muốn nghiên cứu tách rời khỏi tất cả các tính chất khác của đối tượng và
hiện tượng”. Tác giả Phạm Văn Hoàn cho rằng, trong công tác bồi dưỡng học
sinh giỏi môn Toán cần bồi dưỡng cho học sinh tác phong, phương pháp nghiên
cứu và thói quen tự đọc sách. Trong công tác DH, phụ đạo HS yếu kém môn
Toán, theo tác giả Phạm Văn Hoàn thì các thầy giáo nên coi trọng tính vững
chắc của kiến thức, kĩ năng hơn là chạy theo mục tiêu đề cao, mở rộng kiến
thức cho người học [25].
Những tài liệu như: “Cơ sở của khoa học quản lý giáo dục” của tác giả
Nguyễn Minh Đạo và “Quản lý, quản lý giáo dục tiếp cận từ những mô hình”
của tác giả Đặng Quốc Bảo là những tài liệu mà trong đó trình bày về khái niệm

quản lý, QLGD và QLGD được tiếp cận từ những mô hình [3].
Tài liệu “Khơi dậy tiềm năng sáng tạo” của tác giả Nguyễn Cảnh Toàn có đề
cập đến việc DH tính sáng tạo cho học sinh thông qua môn Toán. Tài liệu “Phương
pháp DH môn Toán” của tác giả Nguyễn Bá Kim đã nói khá sâu về nội dung của
môn Toán, định hướng quá trình DH toán, phương pháp DH môn Toán [9].
9


Phần lớn các công trình trên chủ yếu đi sâu vào nghiên cứu về lý luận có
tính chất tổng quan về quản lý giáo dục, quản lý trường học, còn về quản lý DH
môn Toán ở trường tiểu học chưa được đề cập nhiều.
Những năm gần đây có một số luận văn, luận án nghiên cứu về quản lý
hoạt động dạy học môn Toán ở các trường THCS, THPT, TH và đề xuất những
biện pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả trong công tác quản lý HĐDH
như như: Luận văn Thạc sĩ khoa học giáo dục của Vũ Thị Ngân “Quản lý
HĐDH môn Toán ở các trường Trung học Phổ thông huyện Hưng Hà, tỉnh Thái
Bình theo định hướng giáo dục trung học phổ thông sau năm 2015” [25]; luận
văn“Quản lý HĐDH môn Toán tại Trường tiểu học Bồ Đề, Quận Long Biên,
Thành phố Hà Nội” của tác giả Khổng Thị Kim Dung, thành phố Hà Nội [9].
Một số bài viết đăng trên tạp chí chuyên ngành về các kết quả nghiên cứu
quản lý HĐDH môn Toán như: Tác giả Đỗ Thị Mai Lê trong bài viết “Một số
biện pháp quản lý DH môn Toán của Hiệu trưởng các trường Trung học cơ sở
Thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương theo hướng phát triển năng lực người
học” [23] đã khái quát về thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý DH môn
Toán của hiệu trưởng các trường trung học cơ sở TP. Hải Dương, tỉnh Hải Dương
theo hướng phát triển năng lực người học; tác giả Nguyễn Thị Vân Anh trong
bài viết “Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp DH ớ các trường trung học cơ
sở quận Hà Đông theo hướng phát triển năng lực HS” [1], tác giả đã khảo sát
đánh giá thực trạng quản lý đổi mới phương pháp DH. trên cơ sở thực tiễn giúp
các trường trung học cơ sở đề xuất biện pháp quản lý đổi mới phương pháp DH

môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh.
Các công trình trên trên đã nghiên cứu nhiều vấn đề, nhiều mặt của
HĐDH và quản lý HĐDH môn Toán, tuy nhiên, chưa có một nghiên cứu nào
đề cập một cách trực tiếp, toàn diện về quản lý HĐDH môn Toán theo chương
trình phổ thông mới ớ các trường tiểu học. Vì vậy, vấn đề luận văn này đặt ra ở
đây là tìm hiểu thực trạng HĐDH môn Toán theo CTGD phổ thông mới ớ các

10


trường Tiểu học huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Từ đó đề xuất một số biện pháp
quản lýHĐDH môn Toán theo CTGD phổ thông mới...
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Dạy học và dạy học môn Toán
* Dạy học
Dạy là một hoạt động tổ chức, điều khiển quá trình học tập của học sinh,
giúp học sinh nắm vững kiến thức, hình thành kỹ năng và phát triển nhân cách.
Hoạt động học sẽ đạt ba mục đích: trí dục (nắm vững tri thức, hình thành kỹ
năng), phát triển (phát triển tư duy và năng lực hoạt động trí tuệ học sinh) và giáo
dục (hình thành thế giới quan khoa học,giáo dục nhân cách, phẩm chất đạo đức
học sinh). Nói cách khác, DH sẽ giúp người học phát triển cả đức lẫn tài, cả năng
lực lẫn phẩm chất.
Hoạt động dạy là hoạt động truyền đạt thông tin và điều khiển hoạt động
lĩnh hội và tự điều khiển.Quá trình dạy học gồm quá trình dạy của giáo viên và
quá trình học tập của học sinh. Dạy và học là hai hoạt động của một quá trình,
có mối quan hệ chặt chẽ thống nhất biện chứng với nhau. Kết quả học tập của
học sinh không chỉ là kết quả của hoạt động học mà còn là kết quả của hoạt
động dạy. Không thể tách rời kết quả học tập của trò trong việc đánh giá kết
quả dạy của thầy. Bởi vì, nếu như HĐDH là việc tổ chức, chỉ đạo, điều khiển
tối ưu quá trình HS chiếm lĩnh tri thức, hình thành và phát triển nhân cách thì

trong hoạt động học, HS chiếm lĩnh tri thức khoa học một cách tự giác, tích
cực, chủ động dưới sự điều khiển của GV.
Hoạt động dạy theo chương trình, nội dung quy định thì học phải tuân thủ,
thực thi theo toàn bộ hệ thống khái niệm của môn học, bài học, cấu trúc lôgic của
môn học, các phương pháp đặc trưng của khoa học tạo nên môn học, ứng dụng
hiểu biết vào học tập và lao động. Dạy theo phương pháp định chế của nhà trường
và sự thích ứng sáng tạo của GV thì hoạt động học cũng phải đồng thời có phương
pháp nhận thức, phương pháp chiếm lĩnh biến thành học vấn của bản thân mình.

11


Chúng tôi chọn khái niệm sau là khái niệm công cụ của đề tài: DH là hoạt
động có mục đích, có kế hoạch được tổ chức dưới vai trò chủ đạo của giáo viên
(tổ chức, lãnh đạo, điều khiển) học sinh tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận
thức của bản thân nhằm lĩnh hội tri thức, kĩ xảo, kĩ năng và hình thành, phát
triển nhân cách.
* Dạy học môn Toán
Toán học là môn khoa học nghiên cứu một cách phong phú, đa dạng về
các số, cấu trúc, không gian và các phép biến đổi... Theo quan điểm chính thống,
nó là môn học nghiên cứu về các cấu trúc trừu tượng định nghĩa từ các tiên đề,
bằng cách sử dụng lý luận học và ký hiệu toán học.
Trên cơ sở nghiên cứu DH và chương trình DH môn Toán ở tiểu học, chúng
tôi cho rằng: Dạy học môn Toán là quá trình được tổ chức một cách có mục đích,
có kế hoạch trong đó dưới vai trò tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn, điều khiển của giáo
viên Toán, học sinh tự giác, tích cực chủ động, tự tổ chức hoạt động học tập nhằm
hình thành phát triển phẩm chất năng lực chung và hình thành phát triển năng lực
toán học cho học sinh.
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học môn Toán
Các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc đã cho rằng: “Hoạt

động quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người
quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho
tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” [9, tr.10]. Theo tác giả Đặng
Quốc Bảo: “Quản lý là một quá trình tác động gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý
đến khách thể quản lý nhằm đạt được mục tiêu chung” [9, tr.16].
Theo tác giả Trần Kiểm: Quản lý là những tác động hoạch định của chủ thể
quản lý trong việc huy động, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực
(nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực ) một cách tối
ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất [25, tr.74].
Các khái niệm của các tác giả dù đứng ở nhiều góc độ với những khía cạnh
khác nhau, nhưng đều có điểm chung là: Quản lý là tác động có mục đích, có kế

12


hoạch của chủ thể quản lý đến các đối tượng quản lý nhằm đạt mục đích của tổ
chức với hiệu quả cao nhất. Trong phạm vi này chúng tôi thống nhất sử dụng
khái niệm quản lý như trên.
Từ những quan điểm nêu trên chúng ta có thể hiểu: Quản lý là một quá
trình tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến khách thể quản
lý (đối tượng quản lý) thông qua việc thực hiện các chức năng quản lý, nhằm đạt
được mục đích của quản lý.
Quản lý giáo dục là một bộ phận của quản lý xã hội, nó được hiểu theo các
cấp độ khác nhau tùy theo việc xác định đối tượng quản lý.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “QLGD là hệ thống tác động có mục
đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý (hệ giáo dục) nhằm làm cho
hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các
tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là CSVC
- giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục tới mục tiêu dự kiến tiến lên trạng thái mới
về chất” [37, tr.35].

Còn theo tác giả Trần Kiểm cho rằng: “QLGD, quản lý trường học có thể
hiểu là một chuỗi tác động hợp lý, mang tính tổ chức - sư phạm của chủ thể quản
lý đến tập thể GV và HS, đến những lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường nhằm huy động họ cùng cộng tác, phối hợp, tham gia vào mọi hoạt động
của nhà trường nhằm làm cho quá trình này vận hành tối ưu tới việc hoàn thành
những mục tiêu dự kiến” [25, tr.18].
Mặc dù định nghĩa các tác giả có khác nhau song đều khẳng định: Bản
chất của QLGD là sự tác động có mục đích, có ý thức của chủ thể quản lý đến
khách thể quản lý nhằm đưa hoạt động giáo dục tới mục tiêu mong muốn.
Trường học là một tổ chức giáo dục trực tiếp làm công tác đào tạo, giáo
dục thế hệ trẻ, trường học là tế bào của hệ thống giáo dục quốc dân, nơi tập hợp
những người thực hiện nhiệm vụ dạy và học, giáo dục nhân cách theo mục tiêu
đề ra. Như vậy, trường học vừa là thành tố khách thể cơ bản của tất cả các cấp
QLGD, vừa là hệ thống độc lập tự quản của xã hội. Các cấp QLGD tồn tại, phát

13


triển không phải vì bản thân nó mà trước hết, cơ bản là vì chất lượng và hiệu quả
hoạt động của nhà trường trong đó HĐDH là trung tâm.
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối
giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường
vận hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo
đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng HS” [4, tr.27].
Tác giả Trần Kiểm “QLGD, quản lý trường học có thể hiểu là một chuỗi
tác động hợp lý (có mục đích, tự giác, hệ thống, có kế hoạch) mang tính tổ chức
- sư phạm của chủ thể quản lý đến tập thể GV và HS, đến lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường nhằm huy động họ cùng cộng tác, phối hợp, tham gia
vào mọi hoạt động của nhà trường nhằm làm cho quá trình này vận hành tối ưu
tới việc hoàn thành những mục tiêu dự kiến” [25, tr.18].

Quản lý nhà trường là một hoạt động vừa mang tính hành chính và mang
tính sư phạm gồm nhiều nội dung quản lý: Quản lý nhân sự; quản lý hoạt động
dạy học; quản lý hoạt động giáo dục; quản lý tài chính; quản lý các điều kiện
đảm bảo chất lượng dạy học, giáo dục của nhà trường,...
Trong trường tiểu học, quản lý HĐDH là quá trình cán bộ quản lý xác lập
kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, giám sát, kiểm tra hoạt động dạy của GV và hoạt động
học của HS nhằm đạt mục tiêu quản lý đề ra.
Quản lý HĐDH là quản lý các thành tố cấu trúc của HĐDH, cần phải tạo
điều kiện và tác động cho sự cộng tác tối ưu giữa GV và HS nhằm lựa chọn nội
dung, phương pháp phù hợp, áp dụng hài hòa các phương pháp, tận dụng các
phương tiện và điều kiện hiện có, tổ chức linh hoạt các hình thức DH, tìm ra
phương thức kiểm tra - đánh giá kết quả DH đáng tin cậy để đạt được mục tiêu
dạy học đề ra.
Mục tiêu của quản lý HĐDH của cán bộ quản lý ở trường tiểu học chính
là quản lý quá trình sư phạm tương tác giữa GV, HS và yếu tố môi trường tác
động vào HĐDH và giáo dục theo chương trình dạy học đã được quy định.
CBQL chịu trách nhiệm quản lý toàn diện các mặt hoạt động trong nhà
trường: đảm bảo chương trình, nội dung giảng dạy các môn, cải tiến việc dạy và
14


việc học, cung cấp những điều kiện DH cần thiết. Ngoài ra, quản lý HĐDH ở
trường tiểu học là quản lý việc chấp hành các quy định (điều lệ, quy chế, nội
quy...) về hoạt động giảng dạy của GV và hoạt động học tập của HS, đảm bảo
cho hoạt động đó được tiến hành một cách tự giác, có nề nếp, có chất lượng và
hiệu quả, chất lượng cao.
Từ cách tiếp cận trên, theo chúng tôi: Quản lý HĐDH môn Toán ở trường
tiểu học là những tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhà
trường thông qua việc thực hiện đồng bộ các chức năng quản lý đến toàn bộ quá
trình dạy học môn Toán, giáo viên, học sinh và các lực lượng liên đới nhằm vận

hành quá trình dạy học đạt được mục tiêu của chương trình dạy học môn Toán
đề ra.
Nội dung quản lý dạy học môn Toán ở trường tiểu học: lập kế hoạch dạy
học môn Toán; tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học; kiểm tra, đánh giá
kết quả thực hiện.
1.2.4. Quản lý dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới
ở trường tiểu học
Trên cơ sở các khái niệm: DH, DH môn Toán, quản lý DH môn Toán và
vị trí, vai trò môn Toán trong trường Tiểu học, tác giả đưa ra khái niệm quản lý
dạy học môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở trường tiểu học là: Quản lý DH
môn Toán theo CTGD phổ thông mới ở trường Tiểu học là hệ thống những tác
động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến quá trình dạy học, giáo
viên và học sinh cùng các lực lượng liên đới nhằm vận hành quá trình dạy học
môn Toán theo chương trình giáo dục Toán học ở trường tiểu học với mục tiêu
hình thành phát triển năng lực, phẩm chất chung và năng lực Toán học cho học
sinh tiểu học.
1.3. Những vấn đề cơ bản về dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục
phổ thông mới ở trường tiểu học

15