(Luận văn thạc sĩ) Quản lý giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

VŨ THỊ THANH

QUẢN LÝ GIÁO DỤC QUYỀN VÀ BỔN PHẬN TRẺ EM
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
Ở CÁC TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ HƯNG YÊN,
TỈNH HƯNG YÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

VŨ THỊ THANH

QUẢN LÝ GIÁO DỤC QUYỀN VÀ BỔN PHẬN TRẺ EM
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
Ở CÁC TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ HƯNG YÊN,
TỈNH HƯNG YÊN
Ngành Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ NGỌC

THÁI NGUYÊN - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
hoàn toàn trung thực, chưa được sử dụng và công bố trong bất kỳ công trình
nào khác.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020
Tác giả

Vũ Thị Thanh

i


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục này, tôi đã nhận được sự
giúp đỡ của nhiều tập thể và cá nhân thầy giáo, cô giáo.
Quá trình học tập và nghiên cứu là quá trình bản thân tôi được sự quan
tâm giúp đỡ của tập thể các thầy cô giáo khoa Tâm lý - Giáo dục, các phòng
ban, của các cấp quản lý giáo dục. Với tình cảm chân thành của mình, tôi xin
bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy cô giáo, cô giáo trong ban giám
hiệu, khoa Tâm lý - Giáo dục, phòng Đào tạo, thư viện Trường Đại học sư
phạm Thái Nguyên, đã tận tình giúp đỡ tôi trong học tập, nhất là trong quá trình
tiến hành làm đề tài khoa học này.
Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc thầy giáo TS. Nguyễn Thị Ngọc người đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu khoa học để hoàn
thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo, chuyên viên phòng Giáo dục và Đào
tạo thành phố, Ban Giám hiệu các trường THCS, các đồng chí giáo viên các
trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên đã tạo điều kiện thuận lợi

giúp đỡ tôi có các thông tin tài liệu cần thiết để viết đề tài nghiên cứu của mình.
Trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài mặc dù bản thân tôi đã cố gắng rất
nhiều nhưng không thể tránh khỏi thiếu sót nên tôi rất mong các thầy cô giáo và
các bạn đồng nghiệp có những phản hồi thông tin về luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020
Tác giả

Vũ Thị Thanh

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ........................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
4. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu .............................................. 3
5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4
6. Phạm vi nghiên cứu của đề tài ......................................................................... 4
7. Phương Pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ GIÁO DỤC QUYỀN VÀ
BỔN PHẬN TRẺ EM CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ

THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM ..................................... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6
1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài ....................................................................... 10
1.2.1. Khái niệm quyền trẻ em, bổn phận trẻ em giáo dục quyền và bổn
phận trẻ em ................................................................................................ 10
1.2.2. Giáo dục quyền và bổn phận trẻ em ........................................................ 11
1.2.3. Hoạt động trải nghiệm ở trường Trung học cơ sở ................................... 12
1.2.4. Giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động trải nghiệm... 14
1.2.5. Quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động trải
nghiệm ở trường Trung học cơ sở ............................................................. 15
1.3. Một số vấn đề về giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh
Trung học cơ sở thông qua hoạt động trải nghiệm.................................... 15
1.3.1. Đặc điểm tâm lý của học sinh Trung học cơ sở ...................................... 15
1.3.2. Giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh ................................... 16

iii


1.3.3. Mục đích giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động
trải nghiệm ở trường Trung học sơ sở ....................................................... 19
1.3.4. Nội dung giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh THCS
thông qua hoạt động trải nghiệm ............................................................... 20
1.3.5. Phương thức giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh THCS
thông qua hoạt động trải nghiệm ............................................................... 23
1.3.6. Các lực lượng tham gia giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh
Trung học cơ sở thông qua hoạt động trải nghiệm.................................... 26
1.4. Lý luận về quản lý giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh
Trung học cơ sở thông qua hoạt động trải nghiệm.................................... 28
1.4.1. Mục tiêu của quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông qua
hoạt động trải nghiệm ................................................................................ 28

1.4.2. Nội dung quản lí giáo dục quyền và bổn phận thông qua hoạt động
trải nghiệm trong nhà trường ..................................................................... 29
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục quyền và bổn phận thông
qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh Trung học cơ sở ........................ 37
1.5.1. Về nội dung giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh .......................... 37
1.5.2. Năng lực của cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên ..................................... 37
1.5.3. Tính tích cực tham gia các hoạt động trải nghiệm để giáo dục quyền
và bổn phận của học sinh........................................................................... 38
1.5.4. Về tài chính, cơ sở vật chất phục vụ giáo dục quyền và bổn phận
thông qua hoạt động trải nghiệm ............................................................... 38
1.5.5. Về phía gia đình học sinh và các lực lượng xã hội khác ......................... 39
Kết luận chương 1.............................................................................................. 40
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ GIÁO DỤC QUYỀN VÀ BỔN PHẬN
TRẺ EM THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM Ở CÁC
TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ HƯNG YÊN, TỈNH HƯNG YÊN ........... 41
2.1. Đặc điểm tình hình giáo dục THCS trên địa bàn Thành phố Hưng Yên, tỉnh
Hưng Yên ................................................................................................... 41
2.2. Những vấn đề chung về khảo sát thực trạng .............................................. 43
2.2.1. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 43

iv


2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 43
2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 44
2.2.4. Phương pháp khảo sát .............................................................................. 44
2.2. Kết quả khảo sát thực trạng giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh
thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường Trung học cơ sở thành
phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ................................................................. 45
2.2.1. Nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên về mục đích giáo dục

quyền và bổn phận cho học sinh THCS thông qua hoạt động trải
nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên .......... 45
2.2.2. Thực trạng nội dung giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh THCS
thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS Thành phố Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên................................................................................... 46
2.2.3. Thực trạng phương thức giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh
THCS thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố
Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ........................................................................ 49
2.2.4. Các lực lượng tham gia giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh
THCS thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố
Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ........................................................................ 52
2.3. Thực trạng quản lí giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh thông qua
hoạt động trải nghiệm tại các trường Trung học cơ sở TP Hưng Yên,
tỉnh Hưng Yên ........................................................................................... 54
2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lí giáo dục quyền và bổn phận cho học
sinh thông qua hoạt động trải nghiệm tại các trường Trung học cơ sở
TP Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ................................................................... 54
2.3.2. Thực trạng tổ chức giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh thông
qua hoạt động trải nghiệm tại các trường Trung học cơ sở TP Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên................................................................................... 57
2.3.3. Thực trạng chỉ đạo giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh thông
qua hoạt động trải nghiệm tại các trường Trung học cơ sở TP Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên................................................................................... 58

v


2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục quyền và bổn phận
cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm tại các trường Trung
học cơ sở TP Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên .................................................. 60

2.3.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí giáo dục quyền và bổn
phận trẻ em cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở các
trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ................................ 62
2.4. Đánh giá chung về thực trạng ..................................................................... 65
2.4.1. Những điểm mạnh ................................................................................... 65
2.4.2. Những điểm còn hạn chế ......................................................................... 66
2.4.3. Nguyên nhân của thực trạng .................................................................... 66
Kết luận chương 2.............................................................................................. 68
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC QUYỀN VÀ BỔN
PHẬN THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC
SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ
HƯNG YÊN, TỈNH HƯNG YÊN .......................................................... 69
3.1. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục quyền và
bổn phận trẻ em qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường
Trung học cơ sở TP Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ....................................... 69
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 69
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................................... 70
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 71
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 71
3.2. Biện pháp quản lí giáo dục quyền và bổn phận thông qua hoạt động trải
nghiệm cho học sinh ở các trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh
Hưng Yên .................................................................................................. 72
3.2.1. Xây dựng nội dung chương trình và lập kế hoạch giáo dục quyền và
bổn phận thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường
THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ............................................ 72
3.2.2. Đổi mới chỉ đạo giáo dục quyền và bổn phận thông qua hoạt động trải
nghiệm cho học sinh ở các trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh
Hưng Yên ................................................................................................... 75

vi

3.2.3. Đổi mới kiểm tra đánh giá quả giáo dục quyền và bổn phận thông qua
hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường THCS thành phố
Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ........................................................................ 77
3.2.4. Bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động trải nghiệm gắn liền với
giáo dục quyền và bổn phận cho giáo viên. .............................................. 78
3.2.5. Huy động các nguồn lực phối hợp giáo dục quyền và bổn phận thông
qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường THCS thành phố
Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ........................................................................ 80
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lí giáo dục quyền và bổn phận
thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường THCS
thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ....................................................... 82
3.4. Khảo nghiệm tính khả thi và sự cần thiết của các biện pháp đề xuất ....... 83
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 83
3.4.2. Các bước khảo nghiệm ............................................................................ 83
3.4.3. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 83
Kết luận chương 3.............................................................................................. 86
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 87
1. Kết luận .......................................................................................................... 87
2. Khuyến nghị................................................................................................... 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 90
PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

BGH

: Ban giám hiệu

CBQL

: Cán bộ quản lý

CLB

: Câu lạc bộ

GD

: Giáo dục

GD-ĐT : Giáo dục - đào tạo
GV

: Giáo viên

GVCN

: Giáo viên chủ nhiệm

HĐTN

: Hoạt động trải nghiệm

HS

: Học sinh

NXB

: Nhà xuất bản

PTDT

: Phổ thông dân tộc

Q&BP

: Quyền và bổn phận

THCS

: Trung học cơ sở

NGLL

: Ngoài giờ lên lớp

GDNGLL: Giáo dục ngoài giờ lên lớp
TB

: Trung bình

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo
TNTPHCM: Thiếu niên tiền phòng Hồ Chí Minh
TBC

: Trung bình cộng

HT

: Hiệu trưởng

PHHS

: Phụ huynh học sinh

HĐ

: Hoạt động

PH

: Phụ huynh

QL

: Quản lý

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:

Nhận thức của CBQL và GV các trường THCS thành phố

Hưng Yên về mục đích giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm ................................................... 45

Bảng 2.2:

Thực trạng nội dung giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành
phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ..................................................... 47

Bảng 2.3:

Thực trạng phương thức giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành
phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ..................................................... 49

Bảng 2.4:

Thực trạng hình thức giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành
phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ..................................................... 51

Bảng 2.5:

Các lực lượng tham gia giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành
phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ..................................................... 53

Bảng 2.6:

Thực trạng lập kế hoạch giáo dục quyền và bổn phận trẻ em

thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành
phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ..................................................... 55

Bảng 2.7:

Thực trạng tổ chức giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông
qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố
Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ............................................................ 57

Bảng 2.8:

Thực trạng chỉ đạo giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông
qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố
Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ............................................................ 59

Bảng 2.9:

Thực trạng kiểm tra, đánh giá giáo dục quyền và bổn phận trẻ
em thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS
thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên ........................................... 61

v


Bảng 2.10: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí giáo dục quyền
và bổn phận trẻ em cho học sinh thông qua hoạt động trải
nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng
Yên theo đánh giá của giáo viên ................................................... 63
Bảng 2.11: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí giáo dục quyền
và bổn phận trẻ em cho học sinh thông qua hoạt động trải

nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng
Yên theo đánh giá của CBQL ....................................................... 64
Bảng 3.1.

Mẫu xây dựng kế hoạch quản lí giáo dục quyền và bổn phận
thông qua hoạt động trải nghiệm................................................... 73

Bảng 3.2.

Mẫu kế hoạch tổ chức giáo dục quyền và bổn phận thông qua
hoạt động trải nghiệm .................................................................... 74

Bảng 3.1:

Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các biện pháp ............ 83

Bảng 3.2:

Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp ............... 84

vi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Quá trình giáo dục ở nhà trường có vài trò quan trọng đến sự hình thành
và phát triển toàn diện nhân cách của học sinh. Trong quá trình đó, nhà giáo
dục ngoài việc cung cấp cho học sinh nội dung tri thức khoa học của các môn
học theo quy định còn cần trang bị cho học sinh những kỹ năng để vững vàng
trong cuộc sống và học tập tốt hơn.

Học sinh cấp THCS là lứa tuổi có những thay đổi lớn với những bước
phát triển nhảy vọt về cả thể chất và tinh thần, đây là lứa tuổi rất dễ chịu sự tác
động của yếu tố bên ngoài trong quá trình hình thành và phát triển tâm lý, ý
thức. Trong giai đoạn hiện nay dưới tác động của nền kinh tế thị trường và sự
giao thoa văn hóa diễn ra mạnh mẽ, học sinh dễ có những hành vi lệch chuẩn.
Chẳng hạn như coi trọng sự hưởng thụ từ sớm, không quan tâm, không xác
định được vai trò, nghĩa vụ, trách nhiệm của mình đối với gia đình, xã hội,
không chú ý nhiều đến việc học tập và việc tạo lập một cuộc sống vững chắc
cho bản thân. Nhận thức của học sinh THCS về mọi mặt của đời sống đều khá
non nớt, sức đề kháng trước các tác động xã hội của các em còn nhiều hạn chế.
Bản thân học sinh chưa hiểu rõ mình có những quyền gì và có bổn phận gì để
định hướng hành động cho đúng. Đặc biệt trong bối cảnh đời sống xã hội hiện
nay, vấn đề vi phạm quyền trẻ em diễn ra theo chiều hướng phức tạp nên nhiệm
vụ giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh ở bậc THCS càng trở nên
cấp thiết.
Giáo dục để học sinh THCS hiểu biết về các quyền và bổn phận đã khó,
khuyến khích các em thể hiện được các hành vi một cách tự giác trong học tập,
lao động còn khó hơn. Các em rất cần được trải nghiệm trong các hoạt động cụ
thể để hình thành cảm giác tích cực từ đó có được hành vi ứng xử theo chuẩn
mực. Nếu được động viên, khích lệ, ủng hộ, quan tâm các em sẽ phát huy tối đa
tiềm năng của mình. Mặt khác học sinh THCS là lứa tuổi rất ham tìm tòi, hay
1


khám phá, ham thực hành, chính vì lý do này nên việc tổ chức giáo dục quyền
và bổn phận cho các em thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hết sức
cần thiết và phù hợp.
Việc giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh nói chung và cho học sinh
THCS nói riêng trong nhiều năm nay đã được các cơ quan quản lí giáo dục từ
Trung ương đến địa phương quan tâm và chỉ đạo thực hiện. Tuy nhiên trên thực

tế, công tác này trong các nhà trường còn nhiều lúng túng và chưa thực sự có
hiệu quả. Tỉnh Hưng Yên là một trong các địa phương đã quan tâm giáo dục
nội dung này từ rất sớm. Trong nhiều năm qua, phòng GD-ĐT Thành phố đã
xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện giáo dục quyền và bổn phận cho học sinh
THCS nhưng các hoạt động còn mang tính hình thức, chưa lồng ghép được
nhiều thông qua các hoạt động trải nghiệm. Giáo viên chưa có kỹ năng tổ chức
các hoạt động trải nghiệm cho học sinh nên trong triển khai còn thiếu tính
chuyên nghiệp. Vì vậy việc tổ chức hoạt động giáo dục quyền và bổn phận
chưa đạt được hiệu quả mong muốn.
Công tác quản lí của Hiệu trưởng nhà trường có vai trò quan trọng trong
việc tổ chức cho giáo viên thiết kế được các hoạt động trải nghiệm có sự gắn
kết giữa với nội dung quyền trẻ em, bổn phận trẻ em ở nhà trường. Thực tế hiện
nay công tác quản lí này chưa chuyên nghiệp do nhiều nguyên nhân về nhận
thức cũng như năng lực thực hiện của đội ngũ. Vấn đề đặt ra là cần có được hệ
thống các biện pháp chỉ đạo một cách đồng bộ để công tác giáo dục quyền và
bổn phận trẻ em thông qua hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong nhà
trường đạt được hiệu quả cao hơn.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài “Quản lý giáo dục quyền
và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường Trung học
cơ sở thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên” với hy vọng kết quả nghiên cứu
của đề tài sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quyền và bổn phận nói

2


riêng cũng như chất lượng giáo dục học sinh THCS nói chung trên địa bàn
thành phố.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng quản lí giáo dục quyền và
bổn phận trẻ em cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường

THCS Thành phố Hưng yên, tỉnh Hưng Yên, từ đó đề xuất các biện pháp quản
lí hoạt động giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh thông qua hoạt
động trải nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục hoạt động quyền và bổn
phận trẻ em nói riêng cũng như chất lượng giáo dục học sinh nói chung ở các
trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu lý luận về quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho
học sinh THCS thông qua hoạt động trải nghiệm.
- Nghiên cứu thực trạng quản lý giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho
học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên.
- Đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho
học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên.
4. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh
thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng Yên, tỉnh
Hưng Yên.
4.2. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh ở trường
Trung học cơ sở thông qua hoạt động trải nghiệm.

3


5. Giả thuyết khoa học
Giáo dục quyền và bổn phận trẻ em là một nội dung giáo dục có nhiều
điểm khác biệt so với các nội dung giáo dục khác trong nhà trường. Chất lượng
và hiệu quả của quá trình giáo dục quyền và bổn phận trẻ em phụ thuộc vào

công tác quản lí của Hiệu trưởng nhà trường trong đó cần gắn hoạt động giáo
dục này với hoạt động trải nghiệm để đảm bảo sự phù hợp với chương trình
giáo dục nhà trường. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lí giáo dục quyền và
bổn phận thông qua hoạt động trải nghiệm mang tính đồng bộ và phù hợp sẽ
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh ở các trường THCS
thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên.
6. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Nội dung nghiên cứu: tác giả luận văn tập trung vào nghiên cứu quản lí
giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho học sinh THCS theo tiếp cận chức năng
của hoạt động quản lí.
- Phạm vi khảo sát: Đề tài đã tiến hành nghiên cứu tại 15 trường THCS
trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên với 65 GV, 15 CBQL tại các
trường trên
7. Phương Pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa, hệ
thống hóa… các tài liệu, các văn bản pháp quy, chủ trương, chính sách của
Đảng, Nhà nước, của Ngành Giáo dục và Đào tạo có liên quan đến giáo dục
quyền và bổn phận trẻ em và quá trình quản lí hoạt động này để xây dựng
khung lí thuyết của đề tài.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp Quan sát: quan sát học sinh khi tham gia các hoạt động
giáo dục nói chung và giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động
trải nghiệm nói riêng trong nhà trường.
- Phương pháp Điều tra bằng phiếu hỏi trên các đối tượng CBQL thuộc
BGH, giáo viên và học sinh các trường THCS trên địa bàn Thành phố Hưng
4


Yên. Thu thập thông tin, xử lí số liệu nhằm mô tả thực trạng giáo dục quyền và

bổn phận trẻ em cho học sinh và quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm của BGH các trường.
- Phỏng vấn sâu đối với CBQL, giáo viên nhằm bổ sung, làm rõ kết quả
nghiên cứu bằng bảng hỏi.
- Xin ý kiến chuyên gia trong việc đánh giá tính cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp tổ chức quản lý giáo dục Q&BP trẻ em thông qua hoạt động
trải nghiệm do tác giả đề xuất.
7.3. Phương pháp toán thống kê
- Phương pháp thống kê toán học, xử lí số liệu: sử dụng công thức toán
học trong Exel để thống kê, xử lý số liệu đã thu được nhằm biện luận kết quả
nghiên cứu trong đề tài.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, luận văn được trình bày
trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
cho học sinh THCS thông qua hoạt động trải nghiệm
Chương 2: Thực trạng quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho
học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên.
Chương 3: Biện pháp quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em cho
học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS thành phố Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên.

5


Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ GIÁO DỤC QUYỀN
VÀ BỔN PHẬN TRẺ EM CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
i) Một số nghiên cứu về vấn đề giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
Vấn đề quyền trẻ em được nghiên cứu bởi các tổ chức và cá nhân trong
mối quan tâm chung về quyền con người bởi trẻ em cũng được xem là một con
người độc lập, quyền trẻ em cũng là quyền con người có tính đến đặc điểm lứa
tuổi. Những nghiên cứu chính thức về quyền trẻ em được đẩy mạnh sau khi
công ước quốc tế về quyền trẻ em ra đời. Các vấn đề nghiên cứu tập trung xung
quanh trẻ em cùng bàn luận về các quyền của trẻ em trên nhiều phương diện
khác nhau.
Năm 2004, Tổ chức cứu trợ trẻ em của Liên hợp quốc đã xuất bản tài
liệu bàn về giảng dạy quyền con người và tổ chức thực hành tại trường tiểu học
có tên Teaching human rights: Practical activities primary an secondary schools
(Dẫn theo [19]). Đây là tài liệu giúp học sinh nhận biết những quyền con người
cơ bản, đó cũng là những quyền mà trẻ em được hưởng.
Giáo dục Q&BP trẻ em trên thế giới chủ yếu diễn ra trong các hoạt động
song hành cùng với quá trình học tập tri thức trong nhà trường. Tại các quốc
gia phát triển có nhiều chính sách phục vụ trực tiếp cho các đối tượng trẻ em
như trẻ em nghèo trong các khu “ổ chuột”, trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo... Mặc
dù công ước quốc tế có đề cập đến nội dung quyền của trẻ em dân tộc thiểu số
song do đặc điểm dân cư khác nhau nên vấn đề giáo dục và thực hiện các quyền
và bổn phận của trẻ em dân tộc thiểu số chưa được nhắc đến trong các công
trình nghiên cứu trên phạm vi toàn thế giới.
Ở Việt Nam, những nghiên cứu về hoạt động giáo dục Q&BP trẻ em trong
nhà trường và các chương trình hành động vì trẻ em có tác dụng giáo dục cộng
6


đồng đã được thực hiện. Trong các chương trình này có rất nhiều nhà giáo dục,
nhà nghiên cứu đã quan tâm đưa ra các vấn đề về Q&BP của trẻ em, bàn luận và
khởi thảo các công trình phổ biến kiến thức, nâng cao hiểu biết cho cộng đồng về

các quyền của trẻ em cũng như những bổn phận mà trẻ phải thực hiện.
Vũ Ngọc Bình là tác giả tiên phong trong những nghiên cứu về quyền trẻ
em và giáo dục các Q&BP trẻ em. Với rất nhiều cuốn sách viết về nội dung này
như: “Những điều cần biết về quyền trẻ em” của NXB Chính trị Quốc gia năm
19973 [3]; “Giới thiệu Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em” của NXB
Chính trị Quốc gia năm 2002 [4].
Tác giả Trịnh Hòa Bình [2] có bài viết “Sự hiểu biết giữa gia đình và trẻ
em về vấn đề quyền trẻ em hiện nay” trong mục xã hội học thực nghiệm của tạp
chí Xã hội học số 4 năm 2005 đã đưa ra kết quả của cuộc điều tra về kiến thức,
thái độ và hành vi của cộng đồng về quyền trẻ em rất đáng phải lưu tâm. Để
đảm bảo các quyền của trẻ em và yêu cầu hợp lí về trách nhiệm của trẻ cần bắt
đầu từ sự hiểu biết của cha mẹ đối với con cái trong gia đình. Tuy nhiên dấu
gạch nối này cần phải được định hướng lại cho phù hợp hơn, phần lớn kết quả
điều tra thể hiện cha mẹ coi trọng việc cung cấp cho con cái một đời sống vật
chất đảm bảo nhiều hơn việc chăm sóc cho đời sống tinh thần của đứa trẻ. Như
vậy liệu có đủ để đánh giá việc đảm bảo các quyền của trẻ em, hay biết cách
đòi hỏi trách nhiệm phù với với con mình?
Vấn đề giáo dục Q&BP trẻ em còn nhận được sự quan tâm của các tổ
chức như: quỹ nhi đồng liên hợp quốc (UNICEF) và một số tổ chức phi chính
phủ tại Việt Nam như: PLAN, Radda Barner… đã tiến hành các chương trình
giáo dục Q&BP trẻ em cho các đối tượng, đặc biệt là trẻ em thông qua các hoạt
động xã hội và công tác tuyên truyền. Một trong những hoạt động nổi bật để
tăng cường giáo dục Q&BP trẻ em phải kể đến đó là việc mở các lớp tập huấn
về quyền trẻ em cho giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục được khởi thảo bởi tổ
chức cứu trợ trẻ em Thụy Điển Radda Bernen từ năm 2000 đến 2007. Thông

7


qua các đợt tập huấn, giáo viên và những người làm công tác quản lí trong các

cơ sở giáo dục được trang bị đầy đủ nhận thức về các quyền trẻ em đồng thời
còn được rèn luyện các kỹ năng để tổ chức thành công các hoạt động giáo dục
cho học sinh tại trường [24].
ii) Một số nghiên cứu về vấn đề giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm
Xu hướng thực hiện nâng cao nhận thức của học sinh về các quyền và
bổn phận của trẻ gắn với các hoạt động sống được các nhà trường quan tâm
thực hiện từ lâu. Ở Thụy Điển, Anh và một số nước Châu Âu, quyền trẻ em đã
được đưa vào nhà trường để giáo dục học sinh. Ở Pêru, Ensanvado vấn đề giáo
dục quyền được đưa vào dưới hình thức ngoại khoá. Ở Thái Lan và một số
nước Đông Nam Á, vấn đề giáo dục quyền được đưa vào nhà trường dưới hình
thức “trường học bạn hữu”, trong đó phát huy tính thân thiện và các mối quan
hệ trong nhà trường để giáo dục các quyền trẻ em cho học sinh theo tinh thần
Công ước quốc tế về quyền trẻ em (dẫn theo [19]).
Đối với hoạt động giáo dục Q&BP trẻ em hiện nay, tại hầu hết các nhà
trường đều thực hiện theo hướng tích hợp trong các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp hoặc trong trải nghiệm môn học ưu thế như Đạo đức…
Một trong các tác giả nghiên cứu về quyền trẻ em thông qua hoạt động
giáo dục NGLL là tác giả Nguyễn Thị Việt Hà [9]. Công trình nghiên cứu về
hoạt động giáo dục các Q&BP tương ứng cho học sinh tiểu học trong các hoạt
động GDNGLL ở nhà trường. Đây là công trình nghiên cứu có ý nghĩa tạo ra
luận cứ khoa học đi đến khẳng định vai trò của hoạt động giáo dục NGLL với
nội dung giáo Q&BP trẻ em trong nhà trường.
Giáo dục Q&BP trẻ em ở không chỉ diễn ra trong các nhà trường mà
được thực hiện trong giáo dục xã hội thông qua các tổ chức, các chương trình
giáo dục phổ biến kiến thức trên các phương tiện thông tin đại chúng. Có nhiều
chương trình hành động quốc gia diễn ra với sự hợp tác của nhiều tổ chức trong
nước và quốc tế nhằm thực hiện các quyền của trẻ em cùng như tăng cường

8

giáo dục nhận thức của cộng đồng về vấn đề đảm bảo quyền trẻ em như hỗ trợ
dinh dưỡng trẻ em, chăm sóc sức khỏe, các chương trình vui chơi, giải trí, các
chương trình gameshow thiếu nhi... Thông qua việc trải nghiệm những hoạt
động này học sinh được trang bị thêm những hiểu biết về các quyền và bổn
phận cơ bản của mình.
iii) Những nghiên cứu về quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
thông qua hoạt động trải nghiệm
Trên thế giới, việc tổ chức giáo dục quyền và bổn phận trẻ em lồng ghép
với các hoạt động trải nghiệm cho học sinh còn là hình thức mới mẻ và xa lạ.
Tại Việt Nam hoạt động này diễn ra còn khá nhỏ lẻ và chủ yếu tại các trường
học ở những thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM…
Kể từ khi chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 công bố, hoạt động
trải nghiệm trở thành nội dung bắt buộc trong chương trình giáo dục. Hoạt
động trải nghiệm có ưu thế để lồng ghép các nội dung giáo dục khác nhau tăng
cơ hội thực hành, thực tế cho học sinh vì vậy được các nhà trường chú ý coi
trọng trong tổ chức và quản lí.
Tuy nhiên trên thực tế, các tác giả nghiên cứu về quản lí các nội dung
giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm khá phong phú như: Tác giả Nguyễn
Thế Trung nghiên cứu đề tài “Quản lí giáo dục giá trị sống thông qua hoạt động
trải nghiệm sáng tạo ở các trường THCS huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang” [27]
Tác giả Trương Khánh Thành nghiên cứu đề tài về “Quản lí giáo dục bản
sắc văn hóa dân tộc thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường
PTDT nội trú THCS Đại từ, Huyện Đại từ, Tỉnh Thái Nguyên” [25]. Xu hướng
nghiên cứu này rất phổ biến tuy nhiên hiện chưa có công trình nghiên cứu nào
về quản lí giáo dục quyền và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động trải nghiệm.
Chính vì lí do đó, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài về quản lý giáo dục quyền
và bổn phận trẻ em thông qua hoạt động trải nghiệm nhằm góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục nói chung và hiệu quả của hoạt động giáo dục quyền và

bổn phận trẻ em cho học sinh THCS trên địa bàn nghiên cứu nói riêng.

9


1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Khái niệm quyền trẻ em, bổn phận trẻ em giáo dục quyền và bổn phận
trẻ em
* Quyền trẻ em
Quyền trẻ em ở đây được tiếp cận dưới góc độ quyền con người, là một
bộ phận hợp thành quyền con người. Do xuất phát từ quan điểm trẻ em cũng là
con người, là thành viên của xã hội và là công dân của nhà nước. Các em là đối
tượng đặc biệt và có những quyền nhất định, có quyền yêu cầu đảm bảo các
quyền con người mà đối với trẻ em được gọi là quyền trẻ em.
Theo tác giả Nguyễn Thị Ngọc: “Quyền trẻ em là những điều mà trẻ em
được hưởng, được làm, được tôn trọng và thực hiện nhằm đảm bảo sự phát
triển mọi mặt phù hợp với đặc điểm thể chất và trí tuệ của trẻ em, đáp ứng nhu
cầu của trẻ em được luật pháp bảo hộ và cộng đồng xã hội thừa nhận” [19].
Quyền trẻ em được thừa nhận theo Công ước quốc tế về quyền trẻ em và
Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em gồm bốn nhóm quyền cơ bản [16]:
Nhóm quyền được sống còn: gồm các quyền như quyền được khai sinh,
có quốc tịch; quyền được sống chung với cha mẹ; quyền được chăm sóc và
nuôi dưỡng; quyền được nhận làm con nuôi…
Nhóm quyền được phát triển gồm: quyền được học tập; quyền được
chăm sóc sức khỏe, được hưởng các dịch vụ khám chữa bệnh; quyền được
hưởng nền văn hóa của dân tộc; quyền được tự do kết giao bạn bè; quyền được
sống trong hòa bình, tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa…
Nhóm quyền được bảo vệ gồm: quyền được tôn trọng, bảo vệ tính mạng,
thân thể, nhân phẩm và danh dự; quyền được bảo vệ khỏi sự bóc lột lao động;
quyền được bảo vệ tránh khỏi các chất ma túy; quyền được bảo vệ tránh khỏi

sự buôn bán, bắt cóc; quyền được bảo vệ bí mật riêng tư…
Nhóm quyền được tham gia gồm: quyền được tự do biểu đạt ý kiến;
quyền được tự do giao kết và hội họp hòa bình…

10


* Bổn phận trẻ em
Bổn phận của trẻ em ở đây được tiếp cận dựa trên hai khía cạnh: Thứ
nhất là bổn phận của trẻ em được luật pháp quy định là những điều mà người
lớn mong muốn trẻ em thực hiện được trong ứng xử, trong nhân cách, trong
mọi hoạt động, ví dụ: bổn phận yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có ý
thức xây dựng, bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và đoàn kết quốc tế
(trích bổn phận thứ 5 - Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em). Khía cạnh
thứ hai là bổn phận trong sự nhận thức của bản thân trẻ em được hiểu là những
điều mà trẻ em nhận thấy mình phải làm để những người thân xung quanh trẻ
thấy hài lòng và yêu mến trẻ và được coi là con ngoan, là trò giỏi và là công
dân tốt [16].
Bổn phận trẻ em được tiếp cận dựa theo Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo
dục trẻ em được quy định tại điều 21 gồm:
“Yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ; kính trọng thầy
giáo, cô giáo; lễ phép với người lớn, thương yêu em nhỏ, đoàn kết với bạn bè;
giúp đỡ người già yếu, người khuyết tật, tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn
theo khả năng của mình.
Chăm chỉ học tập, giữ gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể, thực hiện trật tự
công cộng và an toàn giao thông, giữ gìn của công, tôn trọng tài sản của người
khác, bảo vệ môi trường.
Yêu lao động, giúp đỡ gia đình làm những việc vừa sức mình.
Sống khiêm tốn, trung thực và có đạo đức; tôn trọng pháp luật; tuân thủ
theo nội quy của nhà trường; thực hiện nếp sống văn minh, gia đình văn hoá,

tôn trọng, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc
Yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có ý thức xây dựng, bảo vệ tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và đoàn kết quốc tế” [16].
1.2.2. Giáo dục quyền và bổn phận trẻ em
Giáo dục Q&BP trẻ em cho học sinh là đề cập đến quá trình nhà giáo dục
tổ chức các hoạt động có mục đích hình thành cho học sinh nhận biết và có nhu
cầu cũng như khả năng thể hiện các Q&BP trong đời sống.

11


Dưới góc độ tiếp cận của đề tài này chúng tôi xác định quá trình giáo
dục Q&BP trẻ em là một lĩnh vực giáo dục đặc thù trong đó có sự thống nhất
và gắn bó chặt chẽ với các mặt hoạt động giáo dục trong nhà trường. Chúng
tôi tiếp cận quá trình giáo dục Q&BP trẻ em cho học sinh THCS theo khái
niệm sau: “Giáo dục Q&BP cho học sinh THCS là quá trình dưới vai trò chủ
đạo của giáo viên giúp học sinh chuyển hóa một cách tự giác yêu cầu về việc
thực hiện quyền, bổn phận của trẻ em thành nhu cầu thể hiện hành vi và thói
quen phù hợp với Q&BP của học sinh trong các mối quan hệ ở nhà trường,
gia đình và xã hội”.
1.2.3. Hoạt động trải nghiệm ở trường Trung học cơ sở
Có nhiều tác giả định nghĩa về khái niệm hoạt động trải nghiệm, ví dụ
tác giả Đinh Thị Kim Thoa cho rằng: “HĐTN là hoạt động GD thông qua sự
trải nghiệm và sáng tạo của cá nhân trong việc kết nối kinh nghiệm học được
trong nhà trường với thực tiễn đời sống mà nhờ đó các kinh nghiệm được tích
lũy thêm và dần chuyển hóa thành năng lực” [26]. Theo tác giả Bùi Ngọc Diệp,
“HĐTN là hoạt động xã hội, thực tiễn giúp HS tự chủ trải nghiệm trong tập
thể, qua đó hình thành và thể hiện phẩm chất năng lực; nhận ra năng khiếu, sở
thích, đam mê, bộc lộ và điều chỉnh cá tính, giá trị, nhận ra chính mình cũng
như khuynh hướng phát triển bản thân; bổ trợ và cùng với các hoạt động dạy

học trong chương trình GD thực hiện tốt nhất mục tiêu GD. Hoạt động này
nhấn mạnh sự trải nghiệm, thúc đẩy năng lực sáng tạo của người học và được
tổ chức một cách linh hoạt, sáng tạo” [8].
Nhìn chung, dù được diễn đạt bằng những cách khác nhau nhưng các tác
giả đều thống nhất ở một điểm, coi HĐTN là hoạt động GD, tổ chức theo
phương thức trải nghiệm nhằm góp phần phát triển toàn diện nhân cách HS.
Theo cách tiếp cận nghiên cứu đề tài này, tác giả tiếp cận theo khái niệm
sau: “HĐTN ở trường THCS là hoạt động GD, đó là quá trình được tổ chức có
mục đích, có kế hoạch của GV, trong đó GV xác định nội dung và cách thức tổ

12


chức hoạt động theo hướng tạo điều kiện để từng HS được tham gia trực tiếp và
làm chủ thể của hoạt động, giúp học sinh củng cố thói quen tích cực, nền nếp
trong học tập và sinh hoạt, hành vi giao tiếp ứng xử có văn hoá và tập trung
hơn vào phát triển trách nhiệm cá nhân; trách nhiệm với bản thân, trách nhiệm
với gia đình, cộng đồng; hình thành các giá trị của cá nhân theo chuẩn mực
chung của xã hội; hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề trong
cuộc sống; biết tổ chức công việc một cách khoa học; có hứng thú, hiểu biết về
một số lĩnh vực nghề nghiệp, có ý thức rèn luyện những phẩm chất cần thiết
của người lao động và lập được kế hoạch học tập, rèn luyện phù hợp với định
hướng nghề nghiệp khi kết thúc giai đoạn giáo dục cơ bản”.
Nội dung Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
được xây dựng dựa trên các mối quan hệ của cá nhân học sinh với bản thân, với
xã hội, với tự nhiên, với nghề nghiệp và được tổ chức thành 4 mạch hoạt động
sau: Hoạt động hướng vào bản thân, Hoạt động hướng đến xã hội, Hoạt động
hướng đến tự nhiên và Hoạt động hướng nghiệp.
Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp được thực
hiện trong và ngoài lớp học, trong và ngoài trường học; theo quy mô nhóm, lớp

học, khối lớp hoặc quy mô trường; với bốn loại hình hoạt động chủ yếu là Sinh
hoạt dưới cờ, Sinh hoạt lớp, Hoạt động giáo dục theo chủ đề và Hoạt động câu
lạc bộ; với sự tham gia, phối hợp, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục trong
và ngoài nhà trường như: giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên môn học, cán bộ
tư vấn tâm lí học đường, cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, cán
bộ Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, cán bộ phụ trách Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh, Ban Giám hiệu nhà trường, cha mẹ học sinh, chính quyền
địa phương, các tổ chức, cá nhân trong xã hội.
Các phương thức hoạt động trải nghiệm, hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp ở bậc THCS bao gồm:
Phương thức Khám phá; Phương thức Thể nghiệm, tương tác; Phương
thức Cống hiến; Phương thức nghiên cứu. Nội dung đánh giá chủ yếu tập
13