Huong toi muc tieu 909090

1
CẬP NHẬT TÌNH HÌNH DỊCH
HIV/AIDS


TẠI VIỆT NAM
Số HIV mới phát hiện:

2019
3.501

Số HIV trùng lặp, ko xác định, loại bỏ:
Số bệnh nhân AIDS:
Số HIV tử vong:

1.824
814

Lũy tích
208.392 (còn sống)
1.198
93.040
97.70


Phân bố HIV phát hiện mới năm 2019 và qua các năm


Nguồn: Giám sát trọng điểm HIV

NHẬN ĐỊNH CHUNG
• Số liệu dịch phát hiện trong năm 2019 nhìn chung không thay đổi so với cùng
kỳ năm 2018.

• Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm NCMT có xu hướng tăng trở lại qua giám sát trọng
điểm, do đó cần đánh giá nguy cơ gia tăng trở lại trong nhóm này.

• Lây truyền HIV trong nhóm MSM có xu hướng tăng nhanh. Đặc biệt trong nhóm
MSM trẻ tuổi. Ước tính cả nước có khoảng 170.000 MSM.

• Sự gia tăng số người sử dụng ma túy tổng hợp + tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm
trọng điểm tăng => cảnh báo nguy cơ đợt dịch mới xuất hiện trong nhóm trẻ.


2
CHÚNG TA ĐANG Ở ĐÂU TRONG
THỰC HIỆN CAM KẾT PHÒNG,
CHỐNG HIV/AIDS?


CHÚNG TA CAM KẾT GÌ VỚI QUỐC TẾ VỀ HIV/AIDS?


MỤC TIÊU 90-90-90 LÀ GÌ?


MỤC TIÊU 90-90-90
ĐÃ ĐƯỢC VIỆT NAM CAM KẾT

90% người nhiễm HIV biết

được tình trạng nhiễm
của bản thân

90% người nhiễm HIV
được chẩn đoán được
điều trị bằng thuốc ARV

90% người điều trị ARV
có tải lượng HIV dưới
ngưỡng ức chế


CHÚNG TA ĐANG Ở ĐÂU?

248000
250000

185000
200000
127000

150000

118110

100000
50000
0

Số

m
iễ
h
n
ời
ư
ng

V
HI

c
ướ

h
tín

ng
tro

ng
cộ

75%

ng
đồ

Số

h
ìn
t
ết
bi
i
ườ
ng

g
ạn
r
t

V
HI

a
củ

m

h
ìn

69%
Số

c

ượ
đ
i
ườ
g
n

ều
đi

RV
ịA
r
t
ng

ưỡ
93%
ng

Số

ó
ic
ờ
ư
ng

i
tả

ng
ợ
lư

i
ướ
d
t
rú
i
v

n
iệ
h
át
ph


CHÚNG TA ĐANG Ở ĐÂU?


CHÚNG TA ĐANG Ở ĐÂU?


1

ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU 90% THỨ NHẤT:
90% NGƯỜI NHIỄM HIV BIẾT ĐƯỢC TÌNH TRẠNG NHIỄM CỦA BẢN THÂN

• Cần làm gì? Tại sao?

• Xét nghiệm HIV, vì chỉ xét nghiệm mới biết được tình trạng nhiễm HIV.

• Khi nào cần đi xét nghiệm HIV?

• Sau khi có hành vi nguy cơ hoặc nghĩ có thể bị nhiễm HIV. Bất cứ ai muốn biết
tình trạng nhiễm HIV của mình.


1

ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU 90% THỨ NHẤT:
90% NGƯỜI NHIỄM HIV BIẾT ĐƯỢC TÌNH TRẠNG NHIỄM CỦA BẢN THÂN

• Hiện có những loại xét nghiệm HIV nào đang được thực hiện ở Việt Nam?

• Dựa vào nguyên lý : XN tìm kháng thể và XN tìm kháng nguyên.
• Dựa vào bệnh phẩm: Mẫu máu (toàn phần, huyết thanh, giọt máu khô); dịch miệng.

• Ai được phép khẳng định kết quả âm tính, dương tính?

• Âm tính: Tất cả cơ sở triển khai dịch vụ xét nghiệm HIV (Gần 1.300 cở y tế);
• Dương tính: Chỉ cơ sở được BYT cho phép (138 phòng);

• Đi đến đâu để xét nghiệm HIV ở đâu?

• Cộng đồng, trạm y tế xã, các cơ sở YT.

• Ai được phép biết kết quả dương tính của bạn?
• Bạn, vợ/chồng bạn, cha mẹ/người giám hộ (nếu mất năng lực hành vi hoăc trẻ dưới 16 t; cán
bộ y tế có trách nhiệm).


1

TƯ VẤN VÀ XÉT NGHIỆM HIV

• Triển khai đa dạng các phương pháp tiếp cận tư

vấn xét nghiệm tại các tỉnh dự án: TVXN HIV tại
cộng đồng; xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích
chung; tự xét nghiệm; tìm ca; xét nghiệm trong trại
giam. Xn máu, dịch miệng.

• 1,345 cơ sở y tế cung cấp dịch vụ tư vấn và xét
nghiệm HIV, trong đó 1,250 phòng xét nghiệm
sàng lọc HIV ở tất cả 100% số huyện.

• 138 phòng xét nghiệm HIV được phép khẳng định
các trường hợp HIV.


1

KHÓ KHĂN: XÉT NGHIỆM HIV

• Không nghĩ có nguy cơ.
• Không hiểu lợi ích XN sớm nên không đi xét nghiệm HIV;

• Ngại đi xét nghiệm do sợ kỳ thị;
• Sợ lộ danh tính nên phần lớn người nhiễm HIV được phát hiện muộn
trong quá trình khám bệnh chữa bệnh.


2

ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU 90% THỨ HAI:
90% NGƯỜI NHIỄM HIV ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG THUỐC ARV

• Cần làm gì?

• Điều trị ngay khi chẩn đoán nhiễm HIV.

• ARV là thuốc gì?

• Là thuốc kháng vi rút

• Lợi ích của ARV là gì?

• Giữ cơ thể khỏe, giảm nguy cơ nhiễm trùng cơ hội, giảm lây truyền HIV sang bạn tình
hoặc giảm lây truyền từ mẹ sang con;


2

ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU 90% THỨ HAI:
90% NGƯỜI NHIỄM HIV ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG THUỐC ARV

• Khi nào điều trị?

• Chẩn đoán là điều trị ngay trong ngày hoặc sớm trong tuần.

• Đi đến đâu để điều trị?

• 429 cơ sở điều trị ở 63/63 tỉnh, thành phố.

• Có mất tiền không?

• Thuốc ARV hiện miễn phí; các chi phí khác BHYT chi trả.

• Bảo hiểm y tế cho chi trả cho thuốc ARV và điều trị HIV/AIDS không?

• Từ 1/1/2019 BHYT đã thực hiện chi trả chi phí thuốc ARV tại một số điểm điều trị ARV.


2

ĐIỀU TRỊ ARV
Biểu đồ bệnh nhân đang điều trị ARV qua các năm
140000

•

Mở rộng điều trị ARV:

• 2019: 129.052 BN điều trị ARV

• Triển khai điều trị ARV trên tất cả 63

tỉnh/thành phố trên cả nước với 429 cơ sở
điều trị, 652 trạm y tế cấp phát thuốc ARV

• Triển khai điều trị ARV tại 32 trại giam và 02
trại tạm giam với 5.483 phạm nhân nhiễm
HIV

129052
124700

120000

120910
111338

100000
93262
82687

80000

72711
60924

60000

49428
40000

38080

27059

20000
2697
0 12 50 200 516
1
2
3
4
5
6

16212
8246
7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

6 tháng đầu năm cả nước tăng trưởng 4.352
bệnh nhân, bình quân mỗi tháng cả nước tăng
725 bệnh nhân


2

KHÓ KHĂN TRONG ĐIỀU TRỊ HIV/AIDS

• Nhiều người chưa nhận thức được lợi ích điều trị ARV;
• Chủ quan khi thấy còn khỏe mạnh;
• Sợ lộ danh tính;
• …….


3

ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU 90% THỨ BA:
90% NGƯỜI ĐIỀU TRỊ ARV CÓ TẢI LƯỢNG HIV DƯỚI NGƯỠNG ỨC CHẾ/PHÁT HIỆN

• Ngưỡng phát hiện là gì?

• Số lượng HIV máy có thể phát hiện được;

• Ngưỡng ức chế:

• Ngưỡng cho biết điều trị có hiệu quả;

• Tải lượng vi rút là gì?

• Là số vi rút/1 ml máu.

• K=K hay U=U là gì?

• Không phát hiện = Không lây truyền (Undetectable = Untransmittable)


3

ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU 90% THỨ BA:
90% NGƯỜI ĐIỀU TRỊ ARV CÓ TẢI LƯỢNG HIV DƯỚI NGƯỠNG ỨC CHẾ/PHÁT HIỆN

• Lợi ích khi đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện?

• Không lây truyền HIV sang bạn tình; Điều trị ARV có hiệu quả; Giảm kỳ thị và PBĐX.

• Làm gì để đạt và duy trì tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện?
• Tuân thủ điều trị và xét nghiệm tải lượng vi rút định kỳ.

• Xét nghiệm ở đâu và bao lâu xét nghiệm một lần?

• Năm đầu 2 lần, sau 1 lần/năm (cả nước có 6 cơ sở xét nghiệm tải lượng VR)

• Bệnh nhân có cần biết tải lượng vi rút của mình?
• Rất cần biết hiệu quả ĐT.


3

XÉT NGHIỆM TẢI LƯỢNG VI RÚT VÀ KHÓ KHĂN


CHÚNG TA ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC
NHIỀU KẾT QUẢ TRONG
THỜI GIAN QUA

40000
75000
65000

DỰ PHÒNG 400.000 KO BỊ NHIỄM HIV

25000

45000

20000

35000

15000

25000

10000

15000

5000
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15

08

20

07

20

06

20

05

20

04

20

03

20

02

20

01

20

20

9

20

00

8

19
9

7

19
9

19
9

5

19
9

6

5000
19
9

DỰ phòng 150.000 không bị tử vong

30000

55000

-5000

35000

0
2
4
8
2
4
8
95 996 997 99 999 000 001 00 003 00 005 006 007 00 009 010 011 01 013 01 015
9
1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2


 Số lũy tích HIV+ tiếp tục tăng  Hơn 200.000 người nhiễm

HIV cần được chăm sóc, điều trị thường xuyên, liên tục,
NHƯNG HIV/AIDS HIÊN LÀ VẤN ĐỀ SỨC KHỎE CÔNG CỘNG QUAN TRỌNG
suốt đời.
 Mỗi năm vẫn có 10.000 HIV+ mới và 2.000-3.000 tử vong

do HIV/AIDS.
 Nhóm người có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV vẫn ở mức

cao.
 Hành vi nguy cơ diễn biến phức tạp: Ma túy tổng hợp,

MSM…
Nếu chúng ta đạt được các mục tiêu 90-90-90 vào năm
2030 có thể kết thúc đại dịch AIDS ở Việt Nam vào
năm 2030.