Giáo trình và Bài tập kinh tế vi mô

I/L i m đ u:ờ ở ầ
Kinh t h cế ọ là m t môn ộ khoa h c xã h iọ ộ nghiên c u hành vi con ng iứ ườ
và các phúc l i xã h i nh là m t m i quan h gi a 1 bên là các nhu c uợ ộ ư ộ ố ệ ữ ầ
không gi i h n c a xã h i v i bên kia là s h n ch c a các ngu n cung v nớ ạ ủ ộ ớ ự ạ ế ủ ồ ố
có các cách s d ng khác nhau (ử ụ Lionel Robbins, 1935). (Đây không ph i làả
đ nh nghĩa duy nh t v kinh t h c, nh ng là đ nh nghĩa ph bi n nh t).ị ấ ề ế ọ ư ị ổ ế ấ
T ng quan mà nói, kinh t h c đ c bi t đ n nh là vi c t n d ng t i đaươ ế ọ ượ ế ế ư ệ ậ ụ ố
các ngu n l c và phân ph i chúng cho các cá nhân v i m c tiêu đem l i cácồ ự ố ớ ụ ạ
phúc l i xã h i cho hợ ộ ọ.
Kinh t h c có hai b ph n quan tr ng, đó là: ế ọ ộ ậ ọ Kinh t h c vi mô và kinhế ọ
t h c vĩ môế ọ .Kinh t vi mô là m t môn khoa h c quan tâm đ n vi c nghiênế ộ ọ ế ệ
c u, phân tích, l a ch n các v n đ kinh t c th c a các thành viên kinh tứ ự ọ ấ ề ế ụ ể ủ ế
trong m t nên kinh t . Trong khi đó, kinh t vĩ mô quan tâm đ n m c tiêu kinhộ ế ế ế ụ
t c a c n n kinh t hay c a c m t qu c gia.ế ủ ả ề ế ủ ả ộ ố
Sau đây, chúng ta s tìm hi u v môn kinh t vi mô và ng d ng c aẽ ể ề ế ứ ụ ủ
môn h c này trong th c t các doanh nghi p qua ph n bài t p.ọ ự ế ở ệ ầ ậ
II/Lý thuy t:ế
1.Gi i thi u chung v môn h c vi mô:ớ ệ ề ọ
Kinh t h c vi mô là m t môn khoa h c kinh t ,m t môn khoa h c cế ọ ộ ọ ế ộ ọ ơ
b n cung c p ki n th c lý lu n và ph ng pháp lu n kinh t .Nó là khoa h cả ấ ế ứ ậ ươ ậ ế ọ
v s l a ch n c a các thành viên kinh t .ề ự ự ọ ủ ế
M t trong nh ng m c tiêu nghiên c u c a kinh t vi mô là phân tích ộ ữ ụ ứ ủ ế cơ
ch th tr ngế ị ườ thi t l p ra ế ậ giá c t ng đ iả ươ ố gi a các m t hàng và d ch v vàữ ặ ị ụ
s phân ph i các ngu n tài nguyên gi i h n gi a nhi u cách s d ng khácự ố ồ ớ ạ ữ ề ử ụ
nhau. Kinh t vi mô phân tích ế th t b i c a th tr ngấ ạ ủ ị ườ , khi th tr ng khôngị ườ
v n hành hi u qu , cũng nh miêu t nh ng đi u ki n c n có trong lý thuy tậ ệ ả ư ả ữ ề ệ ầ ế
cho vi c ệ c nh tranh hoàn h oạ ả . Nh ng ngành quan tr ng trong kinh t vi môữ ọ ế
1
bao g m th tr ng d i ồ ị ườ ướ thông tin b t đ i x ngấ ố ứ , ch n l a v i ọ ự ớ s không ch cự ắ
ch nắ và các áp d ng trong kinh t c a ụ ế ủ lý thuy t trò ch iế ơ .
Kinh t h c vi mô nghiên c u tính quy lu t ,xu th v n đ ng t t y uế ọ ứ ậ ế ậ ộ ấ ế

c a các ho t đ ng kinh t vi mô,nh ng khuy t t t c a kinh t th tr ng vàủ ạ ộ ế ữ ế ậ ủ ế ị ườ
vai trò đi u ti t c a Chính ph .Do đó, tuy khác v i các môn khoa h c v kinhề ế ủ ủ ớ ọ ề
t h c vĩ mô, kinh t và qu n lý doanh nghi p, nh ng nó có m i quan h ch tế ọ ế ả ệ ư ố ệ ặ
ch v i nhau. Các môn khoa h c qu n lý kinh t và qu n lý doanh nghi pẽ ớ ọ ả ế ả ệ
đ c xây d ng c th d a trên nh ng c s lý lu n và ph ng pháp lu n cóượ ự ụ ể ự ữ ơ ở ậ ươ ậ
tính khách quan c a kinh t h c vi mô.ủ ế ọ
Kinh t h c vi mô nghiên c u các hành vi c th c a t ng cá nhân, t ngế ọ ứ ụ ể ủ ừ ừ
doanh nghi p trong vi c l a ch n và quy t đ nh ba v n đ c b n cho mìnhệ ệ ự ọ ế ị ấ ề ơ ả
là: S n xu t cái gì? S n xu t nh th nào? Phân ph i thu nh p ra sao? đ cóả ấ ả ấ ư ế ố ậ ể
th đ ng v ng, phát tri n và c nh tranh trên th tr ng. Nói m t cách c th ,ể ứ ữ ể ạ ị ườ ộ ụ ể
kinh t h c vi mô nghiên c u xem h đ t đ c m c đích c a h v i ngu n tàiế ọ ứ ọ ạ ượ ụ ủ ọ ớ ồ
nguyên h n ch b ng cách nào và s tác đ ng c a h đ n toàn b n n kinh tạ ế ằ ự ộ ủ ọ ế ộ ề ế
qu c dân ra sao.ố
Kinh t h c vi mô nghiên c u nh ng v n đ tiêu dùng cá nhân, cung,ế ọ ứ ữ ấ ề
c u, s n xu t, chi phí, giá c th tr ng, l i nhu n, c nh tranh c a t ng t bàoầ ả ấ ả ị ườ ợ ậ ạ ủ ừ ế
kinh t .ế

2.Gi i thi u chung v lý thuy t s n xu t:ớ ệ ề ế ả ấ
2.1,Công ngh và hàm s n xu t: ệ ả ấ
S n xu t là ho t đ ng c a các doanh nghi p. đây, s n xu t đ cả ấ ạ ộ ủ ệ Ở ả ấ ượ
hi u theo nghĩa r ng, bao g m c lĩnh v c l u thông và d c v …ể ộ ồ ả ự ư ọ ụ
Các doanh nghi p chuy n hóa nh ng đ u vào(còn đ c g i là các y uệ ể ữ ầ ượ ọ ế
t s n xu t) thành các đ u ra (còn g i là s n ph m)ố ả ấ ầ ọ ả ẩ
2
*Các y u t s n xu t g m:lao đ ng(L), v t li u, máy móc, nhà x ng,ế ố ả ấ ồ ộ ậ ệ ưở
kho tàng… (K).Các y u t này k t h p v i nhau trong quá trình s n xu t t oế ố ế ợ ớ ả ấ ạ
ra s n ph m goi là Q.ả ẩ
*Hàm s n xu t: th hi n m i quan h đ u ra đ u vào c a quá trình s nả ấ ể ệ ố ệ ầ ầ ủ ả
xu t,kinh doanh c a doanh nghi p. Hàm s n xu t ch rõ s l ng t i đa cóấ ủ ệ ả ấ ỉ ố ượ ố
th thu đ c t các t p h p khác nhau c a các y u t đ u vào (lao đ ng,ể ượ ừ ậ ợ ủ ế ố ầ ộ

v n…) v i m t trình đ công ngh nh t đ nhố ớ ộ ộ ệ ấ ị
+S d ng ngu n đ u vào:ử ụ ồ ầ
Q=f( x
1
, x
2
,…, x
n
)
Q: s n l ng đ u raả ượ ầ
x
1
, x
2
,…, x
n
:các y u t đ u vàoế ố ầ
+S d ng 2 đ u :{ử ụ ầ K: v n ,L: ngu n lao đ ng }ố ồ ộ
Q=f (K, L) = A.K
α

.L
β
A:h ng s tùy thu c vào nh ng đ n v đo l ng các đ uằ ố ộ ữ ơ ị ườ ầ
vào và đ u raầ
α,β:là nh ng h ng s cho bi t t m quan tr ng t ng đ i c a K vàữ ằ ố ế ầ ọ ươ ố ủ
L
2.2,S n xu t v i m t đ u vào bi n đ i:ả ấ ớ ộ ầ ế ổ
a,Năng su t bình quân và năng su t c n biên:ấ ấ ậ
-Năng su t bình quân lao đ ng (APấ ộ

L
) là s đ u ra tính theo m tố ầ ộ
đ nơ
v đ u vào là lao đ ng và đ c xác đ nh b ng công th c:ị ầ ộ ượ ị ằ ứ
APL=
L
Q

-Năng su t c n biên c a lao đ ng (MPấ ậ ủ ộ
L
) là s đ u ra đ c s nố ầ ượ ả
xu t thêm khi s lao đ ng đ u vào tăng thêm 1 đ n v .ấ ố ộ ầ ơ ị
S thay đ i đ u ra ΔQố ổ ầ
MP
L
= =
S thay đ i c a lao đ ng ΔLố ổ ủ ộ
3
b,Quy lu t năng su t c n biên gi m d n:ậ ấ ậ ả ầ
Năng su t c n biên c a b t c y u t s n xu t nào cũng s b t đ uấ ậ ủ ấ ứ ế ố ả ấ ẽ ắ ầ
gi m xu ng t i m t đi m nào đó khi mà ngày càng có nhi u y u t đó đ cả ố ạ ộ ể ề ế ố ượ
s d ng trong quá trình s n xu t đã có.ử ụ ả ấ
2.3,S n xu t v i hai đ u vào bi n đ i:ả ấ ớ ầ ế ổ
a,Đ ng đ ng l ngườ ộ ượ : là bi u th c nh ng s k t h p đ u vào khácể ị ả ữ ự ế ợ ầ
nhau đ s n xu t ra m t l ng đ u ra nh t đ nh.ể ả ấ ộ ượ ầ ấ ị
b,S thay th các đ u vào_ t su t thay th k thu t c n biênự ế ầ ỷ ấ ế ỹ ậ ậ (MRTS):
Đ d c c a m i đ ng đ ng l ng cho th y có th dung m t s l ng đ uộ ố ủ ỗ ườ ộ ượ ấ ể ộ ố ượ ầ
vào này thay th cho m t s l ng đ u vào khác, trong khi đ u ra v n khôngế ộ ố ượ ầ ầ ẫ
thay đ i.Mu n gi m đi m t đ n v lao đ ng (L) thì c n có bao nhiêu đ n vổ ố ả ộ ơ ị ộ ầ ơ ị
v n (K) v i đi u ki n Q không đ i và ng c l i,mu n gi m đi m t đ n vố ớ ề ệ ổ ượ ạ ố ả ộ ơ ị

v n (K) thì c n có bao nhiêu đ n v lao đ ng (L) v i đi u ki n Q không đ i.ố ầ ơ ị ộ ớ ề ệ ổ
M i quan h MRTS và MPố ệ
L
, MP
K
:Vì đ u ra không đ i b ng cách diầ ổ ằ
chuy n d c theo đ ng đ ng l ng do đó s thay đ i trong t ng s n ph mể ọ ườ ồ ượ ự ổ ổ ả ẩ
b ng 0ằ
MP
L
.ΔL + MP
K
.ΔQ = 0
-ΔK MP
L
MRTS = =
ΔL MP
K
c,Hai tr ng h p đ c bi t c a hàm s n xu t:ườ ợ ặ ệ ủ ả ấ
TH1: Các đ u vào hoàn toàn thay th cho nhau: là đ ng th ng nghĩaầ ế ườ ẳ
là cùng 1 đ u ra có th s d ng s n xu t b ng lao đ ng, b ng v n ho c b ngầ ể ử ụ ả ấ ằ ộ ằ ố ặ ằ
s k t h p gi a lao đ ng và v nự ế ợ ữ ộ ố
K

Q
3
Q
2
Q
1

4
0 L
TH2: Các đ u vào không th thay th cho nhau khi các đ ng đ ngầ ể ế ườ ộ
l ng là hình ch L,kh i đ u ra đòi h i s k t h p riêng c a lao đ ng và v n,ượ ữ ố ầ ỏ ự ế ợ ủ ộ ố
nh ng đi m A,B,C là nh ng đi m k t h p có hi u qu cao c a các đ u vàoữ ể ữ ể ế ợ ệ ả ủ ầ
K
C Q
3
B Q
2
A Q
1

L
3.Gi i thi u chung v lý thuy t l i nhu n và quy t đ nh cung c p:ớ ệ ề ế ợ ậ ế ị ấ
3.1,L i nhu n và t i đa hóa l i nhu n:ợ ậ ố ợ ậ
L i nhu n là m c tiêu kinh t cao nh t, là đi u ki n t n t i và phátợ ậ ụ ế ấ ề ệ ồ ạ
tri n c a doanh nghi p.ể ủ ệ
L i nhu n đ c đ nh nghĩa m t cách khái quát là ph n chênh l ch gi aợ ậ ượ ị ộ ầ ệ ữ
t ng doanh thu và t ng chi phí.Còn t i đa hóa l i nhu n ho c c c ti u hóa chiổ ổ ố ợ ậ ặ ự ể
phí s n xu t là hành vi và ho t đ ng làm tăng l i nhu n ho c gi m chi phí s nả ấ ạ ộ ợ ậ ặ ả ả
xu t, t c là ph i làm gì đ đ t đ c l i nhu n c c đ i cho doanh nghi p.ấ ứ ả ể ạ ượ ợ ậ ự ạ ệ
L i nhu n là ch tiêu kinh t t ng h p, ph n ánh toàn b k t qu vàợ ậ ỉ ế ổ ợ ả ộ ế ả
hi u qu c a quá trình kinh doanh k t lúc b t đ u tìm ki m nhu c u thệ ả ủ ể ừ ắ ầ ế ầ ị
tr ng, chu n b và t ch c quá trình s n xu t kinh doanh, đ n khâu t ch cườ ẩ ị ổ ứ ả ấ ế ổ ứ
bán hàng và dich v cho th tr ng. Nó ph n ánh c v m t l ng và m tụ ị ườ ả ả ề ặ ượ ặ
ch t c a quá trình kinh doanh.ấ ủ
*Công th c:ứ
Π= TR – TC = R.Q-ATC.Q
Π= ( P-ATC) .Q

Π: l i nhu nợ ậ
TR: t ng doanh thuổ
TC: t ng chi phíổ
5
P-ATC: l i nhu n trong 1 đ n v s n ph mợ ậ ơ ị ả ẩ
*L i nhu n c a doanh nghi p ch u tác đ ng t ng h p c a nhi u y u t :ợ ậ ủ ệ ị ộ ổ ợ ủ ề ế ố
+Tr c h tướ ế , là quy mô s n xu t hàng hóa d ch v . Quan h cung c u vả ấ ị ụ ệ ầ ề
hàng hóa thay đ i s làm cho giá thay đ i.ổ ẽ ổ
+Hai là, giá và ch t l ng c a đ u vào (lao đ ng,nguyên v t li u, thi tấ ượ ủ ầ ộ ậ ệ ế
b , công ngh ) và ph ng pháp k t h p các đ u vào trong quá trình s n xu tị ệ ươ ế ợ ầ ả ấ
kinh doanh.
+Ba là, giá bán hàng hóa ho c d ch v cùng toàn b ho t đ ng nh mặ ị ụ ộ ạ ộ ằ
thúc đ y nhanh quá trình tiêu th và thu h i v n, đ c bi t là ho t đ ngẩ ụ ồ ố ặ ệ ạ ộ
marketing và công tác tài chính c a doanh nghi p.ủ ệ
Do tính ch t t ng h p c a l i nhu n, nên doanh nghi p luôn ph i cóấ ổ ợ ủ ợ ậ ệ ả
chi n l c và ph ng án kinh doanh t ng h p, đ ng b đ không ng ng tăngế ượ ươ ổ ợ ồ ộ ể ừ
l i nhu n.ợ ậ
*Các lo i l i nhu n:ạ ợ ậ
-L i nhu n tính toánợ ậ
-L i nhu n kinh t : là l i nhu n tính toán còn l i sau khi đã tr u các chiợ ậ ế ợ ậ ạ ừ
phí c h iơ ộ
-L i nhu n bình quân: là l i nhu n đ c bi u hi n c th b ng t su tợ ậ ợ ậ ượ ể ệ ụ ể ằ ỉ ấ
lãi v nố
-L i nhu n siêu ng ch: là kho n thu nh p t s c m nh th tr ng ho cợ ậ ạ ả ậ ừ ứ ạ ị ườ ặ
s m nh đ c quy n.ứ ạ ộ ề
-L i nhu n bình th ng là l i nhu n v a đ đ gi cho các nhà kinhợ ậ ườ ợ ậ ừ ủ ể ữ
doanh ti p t c công vi c c a mình và t n t i v i t cách là m t b ph n c aế ụ ệ ủ ồ ạ ớ ư ộ ộ ậ ủ
t ng chi phí.ổ
*T i đa hóa l i nhu n:ố ợ ậ
-Doanh thu biên (MR): là m c thay đ i c a t ng doanh thu do tiêu thứ ổ ủ ổ ụ

thêm m t đ n v s n l ngộ ơ ị ả ượ
6
ΔTR
MR= = (TR)’.Q
ΔQ
-Quy t c chung nh t c a t i đa hóa l i nhu n là: Tăng s n l ng ch ngắ ấ ủ ố ợ ậ ả ượ ừ
nào doanh thu c n biên còn v t quá chi phí c n biên (MR >MC) cho đ n khiậ ượ ậ ế
có MR=MC thì d ng l i. Đây chính là m c s n l ng t i u (Q*) đ t i đaừ ạ ứ ả ượ ố ư ể ố
hóa l i nhu n.ợ ậ
*T i đa hóa l i nhu n trong s n xu t ng n h n:ố ợ ậ ả ấ ắ ạ
P MC
P
1
ATC
P
2
D1=MR
1
P
3
AVC D
2
=MR
2
P
4
D
3
=MR
3

D
4
=MR
4
Q
1
Q
2
Q
3
Q
4
TH1: P
1
, D
1
, MR
1
DN quy t đ nh s n xu t tai Qế ị ả ấ
1
và có P
1
> ATC
→
DN thu
đ c l i nhu n d ng là Sượ ợ ậ ươ
hcn
g ch chéo (hay l i nhu n t i đa A )ạ ợ ậ ố
TH2: P
2

,D
2
,MR
2
t i B có MRạ
2
=MC t ng ng v i Qươ ứ ớ
3
s l ng Qố ươ
2
có
P
2
=ATC
min

⇒
hòa v nố
TH3: P
3
,D
3
,MR
3
t i C có MRạ
3
=MC t ng ng Qươ ứ
3
có P
3

<ATC
⇒
lỗ
+ko sx: TR=0
+s n xu t Qả ấ
3
: P
3
>AVC
→
bù 1 ph n FCầ
TH4: P
4
,D
4
,MR
4
t i D có MRạ
4
=MC t ng ng Qươ ứ
4
có P
4
<AVC
⇒
không s nả
xu tấ
*T i đa hóa l i nhu n trong s n xu t dài h n:ố ợ ậ ả ấ ạ
7
Trong dài h n không còn không còn chi phí c đ nh,doanh nghi p có thạ ố ị ệ ể

quy t đ nh nên xây d ng m t năng l c s n xu t đ n m c nào là t i u, t c làế ị ự ộ ự ả ấ ế ứ ố ư ứ
xác đ nh l ng chi phí c đ nh t i u.ị ượ ố ị ố ư
Doanh nghi p s gi m s n l ng khi chi phí c n biên v t qua doanhệ ẽ ả ả ượ ậ ượ
thu c n biênậ
Doanh nghi p đ t l i nhu n t i đa b ng vi c cân b ng doanh thu c nệ ạ ợ ậ ố ằ ệ ằ ậ
biên và chi phí c n biên.ậ
P* LMC
LAC
Q* Q
+LMC và LAC là chi phí bình quân và chi phí c n biên dài h nậ ạ
+Q*:s n l ng c a doanh nghi pả ượ ủ ệ
+hình ch nh t g ch chéo: t ng l i nhu nữ ậ ạ ổ ợ ậ
*T i đa hóa l i nhu n trong đi u kiên c nh tranh và đ c quy n:ố ợ ậ ề ạ ộ ề
-Hành vi và quy đ nh t i đa hóa l i nhu n trong đi u ki n c nh tranh hoànị ố ợ ậ ề ệ ạ
h o:ả
M t th tr ng c nh tranh hoàn h o đ c đ c tr ng b i:ộ ị ườ ạ ả ượ ặ ư ở
* có nhi u ng i bán và ng i muaề ườ ườ
* các s n ph m đ ng nh tả ẩ ồ ấ
* không có rào c n v i vi c gia nh p ho c rút lui kh i th tr ngả ớ ệ ậ ặ ỏ ị ườ
* ng i bán và ng i mua có thông tin hoàn h o.ườ ườ ả
Đ ng chi phí c n biên và đ ng t ng chi phí trung bình đ c thêm vàoườ ậ ườ ổ ượ
bi u đ d i đâyể ồ ướ :
P
P* D=MR
8
0 Q* Q
S n xu t Q* (P=MC) chính là m c s n l ng t i u đ t i đa hóa l iả ấ ứ ả ượ ố ư ể ố ợ
nhu n c a doanh nghi p.ậ ủ ệ
Đi u ki n đ t i đa hóa l i nhu n là MR=MC t i 1 đi m mà đóề ệ ể ố ợ ậ ở ạ ể ở
đ ng MC đang đi lên ch ko đi xu ng (P=MC)ườ ứ ố

-Hành vi và quy t đ nh t i đa hóa l i nhu n trong đi u ki n đ c quy n:ế ị ố ợ ậ ề ệ ộ ề
M t th tr ng c nh tranh đ c quy n có đ c đi m:ộ ị ườ ạ ộ ề ặ ể
· nhi u ng i bán và ng i mua,ề ườ ườ
· các s n ph m khác nhau, vàả ẩ
· d dàng gia nh p và r i bễ ậ ờ ỏ
Nguyên lý c b n c a vi c t i đa hóa l i nhu n trong đi u ki n đ cơ ả ủ ệ ố ợ ậ ề ệ ộ
quy n t ng t v i c nh tranh hoàn h o t c là l a ch n m c s n l ng t iề ươ ự ớ ạ ả ứ ự ọ ứ ả ượ ạ
đó MR=MC ch có s khác bi t ch y u là đ i v i 1 doanh nghi p đ c quy nỉ ự ệ ủ ế ố ớ ệ ộ ề
thì MR không b ng v i giá c đ ng c u v i các nhà đ c quy n là đ ng cóằ ớ ả ườ ầ ớ ộ ề ườ
d ng d c xu ng t c là MR< m c giá t i đó có thêm 1 đ n v s n ph m đ cạ ố ố ứ ứ ạ ơ ị ả ẩ ượ
bán ra.
P MC
P
M

D
MR
Q
M
Q
T i QM: MR=MCạ
Q
M
: s n l ng t i đa hóa l i nhu nả ượ ố ợ ậ
S
hcn g ch chéoạ
: thu l i nhu nợ ậ
- Hành vi và quy t đ nh t i đa hóa l i nhu n trong đi u ki n c nh tranh đ cế ị ố ợ ậ ề ệ ạ ộ
quy n:ề
9

Khái ni m: C nh tranh đ c quy n là c u trúc c a thi tr ng g m nhi u doanhệ ạ ộ ề ấ ủ ườ ồ ề
nghi p bán ra nh ng s n ph m t ng t có phân bi t nhau chút ít do s khácệ ữ ả ẩ ươ ự ệ ự
bi t v s n ph m m i doanh nghi p có đ th đ ng c u đi xu ng.ệ ề ả ẩ ỗ ệ ồ ị ườ ầ ố
Ng n h n: doanh nghi p quy t đ nh s n xu t t i m c s n l ng Qắ ạ ệ ế ị ả ấ ạ ứ ả ượ
SR
(MR=MC) đây là m c s n l ng t i u đ t i đa hóa l i nhu n c a doanhứ ả ượ ố ư ể ố ợ ậ ủ
nghi p, doanh nghi p thu đ c l i nhu n là Sệ ệ ượ ợ ậ
hcn

g ch chéoạ

P
MC
P
SR
LAC
D
0 MR Q
Dài h n: Doanh nghi p quy t đ nh s n xu t t i m c s n l ng Qạ ệ ế ị ả ấ ạ ứ ả ượ
RL
(MR=MC) đây là m c s n l ng t i u có Pứ ả ượ ố ư
RL
=LAC (l i nhu n =0)ợ ậ
P
P
LR
MC
LAC=0
D
MR

0 Q
LR
Q
3,Gi i thi u chung v lý thuy t chi phí s n xu t:ớ ệ ề ế ả ấ
Trong n n s n xu t hàng hóa có s tham gia c a nhi u thành ph n kinhề ả ấ ự ủ ề ầ
t và s v n đ ng theo c ch th tr ng có s qu n lý c a Nhà n c, cácế ự ậ ộ ơ ế ị ườ ự ả ủ ướ
doanh nghi p luôn ph i đ i m t v i c nh tranh.Mu n th ng trong c nh tranh,ệ ả ố ặ ớ ạ ố ắ ạ
m t v n đ quan tr ng nà b t c doanh nghi p thu c thành ph n kinh t nàoộ ấ ề ọ ấ ứ ệ ộ ầ ế
10
cũng đ u ph i quan tâm là gi m chi phí s n xu t, vì gi m 1 đ ng chi phí cóề ả ả ả ấ ả ồ
nghĩa là tăng 1 đ ng l i nhu n (trong đi u ki n các y u t khác không đ i)ồ ợ ậ ề ệ ế ố ổ
H n n a,các doanh nghi p s quy t đ nh m c s n xu t và tiêu th m tơ ữ ệ ẽ ế ị ứ ả ấ ụ ộ
hàng hóa nào đó tùy theo chi phí và giá bán hàng hóa đó. V n đ chi phí khôngấ ề
ch là s quan tâm c a ng i tiêu dùng, c a c xã h i nói chung.ỉ ự ủ ườ ủ ả ộ
Trong môn kinh t vi mô, chi phí s n xu t gi m t v trí quan tr ng vàế ả ấ ữ ộ ị ọ
có quan h v i nhi u v n đ khác c a doanh nghi p.ệ ớ ề ấ ề ủ ệ
3.1 Chi phí ng n h nắ ạ : là nh ng chi phí c a th i kỳ trong đó s l ng và ch tữ ủ ờ ố ượ ấ
l ng c a 1 vài đ u vào không đ i nh quy mô nhà máy,di n tích s n xu tượ ủ ầ ổ ư ệ ả ấ
a, T ng chi phí, chi phí c đ nh và chi phí bi n đ i:ổ ố ị ế ổ
-T ng chi phí (TC): bao g m giá tr th tr ng c a toàn b các tài nguyên đ cổ ồ ị ị ườ ủ ộ ượ
s d ng đ s n xu t ra s n ph m đó.ử ụ ể ả ấ ả ẩ
-Chi phí c đ nh (FC): là chi phí không đ i khi s n l ng thay đ i t c là nh ngố ị ổ ả ượ ổ ứ ữ
chi phí mà doanh nghi p ph i thanh toán dù không s n xu t ra m t s n ph mệ ả ả ấ ộ ả ẩ
nào nh : ti n thuê nhà, chi phí gi gìn b o d ng thi t b v i l ng c a bư ề ữ ả ưỡ ế ị ớ ươ ủ ộ
máy qu n lý…ả
-Chi phí bi n đ i (VC): là chi phí tăng gi m cùng v i m c tăng gi m s nế ổ ả ớ ứ ả ả
l ng nh ti n mua nguyên v t li u, ti n l ng công nhân…ượ ư ề ậ ệ ề ươ
=> t ng chi phí = chi phí c đ nh + chi phí bi n đ iổ ố ị ế ổ
TC = FC + VC
b,Chi phí bình quân và chi phí c n biên:ậ

- Chi phí bình quân (ATC): chi phí s n xu t cho 1 đ n v s n ph mả ấ ơ ị ả ẩ
ATC =
Q
TC

Chi phí c đ nh bình quân:ố ị
AFC =
Q
FC

Chi phí bi n đ i bình quân:ế ổ
11
AVC =
Q
VC


- Chi phí c n biên: (MC) là chi phí tăng thêm khi s n xu t thêm 1 đ n v s nậ ả ấ ơ ị ả
ph m ẩ
ΔTC ΔVC
MC = = = TC(Q)
ΔQ ΔQ
- M i quan h ATC và MC: MC luôn đi qua đi m c c ti u c a ATCố ệ ể ự ể ủ
P MC
ATC
Q
MC < ATC
→
ATC gi mả
MC > ATC

→
ATC tăng
MC = ATC
→
ATC min
c, Chi phí dài h n:ạ
- Khái ni m: trong dài h n, doanh nghi p có th thay đ i t t c các y u t s nệ ạ ệ ể ổ ấ ả ế ố ả
xu t nh xâyấ ư d ng, thuê m n, thuê m t b ng, trang b máy móc đ ng t ngự ướ ặ ằ ị ườ ổ
chi phí trung bình dài h n kí hi u: LAC bi u di n các chi phí nh nh t cácạ ệ ể ễ ỏ ấ ở
m c s n l ng cho phép các y u t s n xu t thay đ i t i u đ đ t chi phíứ ả ượ ế ố ả ấ ổ ố ư ể ạ
c c ti u đó là bao hình c a các đ ng chi phí bình quân trong ng n h nự ể ủ ườ ắ ạ
(ATC
1
, ATC
2
, ATC
3
,..) LAC
ATC
1

ATC
2
ATC
3

LAC
Q
- Hi u su t c a quy mô: m i quan h gi a đ u ra và s l ng c a các đ uệ ấ ủ ố ệ ữ ầ ố ượ ủ ầ
vào đ c khái quát b ng quy t c sau:ượ ằ ắ

12
+ tăng y u t đ u vào 1 % ế ố ầ
→
Q % > 1%
→
hi u su t c a quy mô tăng d nệ ấ ủ ầ
LAC
Q
+ tăng y u t đ u vào 1%ế ố ầ
→
Q % <1 %
→
hi u su t gi m d nệ ấ ả ầ
LAC
Q
+tăng y u t đ u vào 1% mà đ u ra tăng =1 % ế ố ầ ầ
→
hi u su t không đ iệ ấ ổ
LAC
Q
+ Chú ý : đ i v i hàng s n xu t Q = A.Kố ớ ả ấ
α

.L
β
α + β >1
→
hi u su t tăng theo quy môệ ấ
α + β <1
→

hi u su t gi m theo quy môệ ấ ả
α + β =1
→
hi u su t ko đ i theo quy môệ ấ ổ
3.2 Đ ng đ ng phí: ườ ồ bao g m t t c nh ng t p h p có th có c a lao đ ngồ ấ ả ữ ậ ợ ể ủ ộ
và v n mà ng i ta có th mua v i 1 t ng chi phí nh t đ nhố ườ ể ớ ổ ấ ị
TC = w.L + r.K
13
w: chi phí cho ng i lao đ ngườ ộ
r: chi phí thuê v nố
K=
r
TC
-
r
w
. L

K

r
TC
r
w
L
Đ nghiêng c a đ ng đ ng phí cho bi t:ộ ủ ườ ồ ế
N u doanh nghi p b t đi 1 đ n v lao đ ng và thu h i w đô la v chi phíế ệ ớ ơ ị ộ ồ ề
đ mua ể
r
w

đ n v v n m c chi phí r đô la cho 1 đ n v v n thì t ng chi phíơ ị ố ở ứ ơ ị ố ổ
c a doanh nghi p v n đ c gi nh cũ.ủ ệ ẫ ượ ữ ư
III/Tính toán:
Câu 1: Ph ng trình đ ng t ng s n ph m bi n đ i theo L (v i K =const)ươ ườ ổ ả ẩ ế ổ ớ
a,Ta có ph ng trình t ng quát hàm s n xu t c a 1doanh nghi p là:ươ ổ ả ấ ủ ệ
Q = 10. K
α
.L
β
V i: α, β là nh ng h ng s cho tr c th hi n tính ph thu c vào quy mô c aớ ữ ằ ố ướ ể ệ ụ ộ ủ
t ng doanh nghi p.ừ ệ
Gi s doanh nghi p là doanh nghi p có s n l ng không ph thu c vào quyả ử ệ ệ ả ự ụ ộ
mô.
Ph ng trình t ng s n ph m bi n d i theo L:ươ ổ ả ẩ ế ổ
Ta có K = const nên ph ng trình t ng s n ph m là:ươ ổ ả ẩ
Q = (10. K
α
).L
β
Ta có b ng thay đ i s n l ng theo s bi n đ i c a L: (gi s : α=β=1)ả ổ ả ượ ự ế ổ ủ ả ử
14
S LAO Đ NG (L) Ố Ộ
1 10 K
3 30 K 20 K
4 40 K 10 K
5 50 K 10 K
6 60 K 10 K
7 70 K 10 K
8 80 K 10 K
9 90 K 10 K

S N L NG(Q)Ả ƯỢ
Q=10K*L ∆Q
b, Ph ng trình t ng s n ph m bi n d i theo L:ươ ổ ả ẩ ế ổ
Ta có K = const nên ph ng trình t ng s n ph m là:ươ ổ ả ẩ
Q = (10. K
α
).L
β
Ta có b ng thay đ i s n l ng theo s bi n đ i c a L: (v i α=β=1)ả ổ ả ượ ự ế ổ ủ ớ
S Gi MÁYỐ Ờ
HO T Đ NG(K)Ạ Ộ
0 0 L
1 10 L 10 L
2 20 L 10 L
3 30 L 10 L
4 40 L 10 L
5 50 L 10 L
7 70 L 20 L
10 100 L 30 L
S N L NG(Q)Ả ƯỢ
Q=10K*L ∆Q
Câu 2:
Xác đ nh MPị
L
và AP
L
v i K=const: Q = (10. Kớ
α
).L
β

Q
1
= (10. K
α
).L
1
β
Q
2
= (10. K
α
).L
2
β
V i α=β=1, có: Qớ
1
= (10. K

).L
1

Q
2
= (10. K

).L
2
MP
L
=∆Q/∆L =( Q

2
-Q
1
)/( L
2
- L
1
)=10K*( L
2
- L
1
)/( L
2
- L
1
)=10K
AP
L
=Q/L= Q
1
/L= (10. K

).L/L=10K
B ng ả
15
S LAO Ố
Đ NG(L)Ộ MPL
1 10 K 10 K 10K
2 20 K 10 K 10 K 10K
3 30 K 10 K 10 K 10K

4 40 K 10 K 10 K 10K
5 50 K 10 K 10 K 10K
6 60 K 10 K 10 K 10K
7 70 K 10 K 10 K 10K
8 80 K 10 K 10 K 10K
S N L NG(Q)Ả ƯỢ
Q=10K*L ∆Q APL
Câu 3:
Ta có Q=10. K.L
B ng s n l ng v i 2 đ u vào bi n đ i:ả ả ượ ớ ầ ế ổ
S LAO ĐÔNG(L)Ố
S Gi MÁY(K)Ố Ờ
1 2 3 4 5 6 7 8
1 10 20 30 40 50 60 70 80
2 20 40 60 80 100 120 140 160
3 30 60 90 120 150 180 210 240
4 40 80 120 160 200 240 280 320
5 50 100 150 200 250 300 350 400
6 60 120 180 240 300 360 420 480
7 70 140 210 280 350 420 490 560
K
Q=40
Q=80
Q
Câu 4:
Ta có: doanh nghi p ho t đ ng 5 ngày/tu n.ệ ạ ộ ầ
Giá đ u vào c a lao đ ng: W=100USD/tu nầ ủ ộ ầ  W=20USD/ngày.
Giá đ u vào thuê máy móc: r= 200USD/tu nầ ầ  r=40USD/ngày.
16
T ng chi phí 1 ngày ho t đ ng c a doanh nghi p:ổ ạ ộ ủ ệ

TC=w.L*+r.K*=20.L*+40.K*(USD/ngày)
V i:ớ
L*: s lao đ ng doanh nghi p thuê.ố ộ ệ
K*: s máy móc doanh nghi p thuê.ố ệ
Đ nghiêng c a đ ng đ ng l ng:ộ ủ ườ ộ ượ
MRTS=MP
L
/MP
K
LAC


Q
Câu 5:
B NG T NG CHI PHÍ THEO S LAO Đ NG VÀ MÁY MÓCẢ Ổ Ố Ộ
(USD/NGÀY)
LAO Đ NGỘ
MÁY MÓC 1 2 3 4 5
1 60 80 100 120 140
2 100 120 140 160 180
3 140 160 180 200 220
4 180 200 220 240 260
5 220 240 260 280 300

17

LAC
TC=140
TC=100
K

Câu 6:
Đ d c c a đ ng đ ng l ng là:ộ ố ủ ườ ồ ượ
MRTS=

=
Đ d c c a đ ng đ ng phí là:ộ ố ủ ườ ồ
r
w
L
K
−=
∆
∆
Câu 7:
Ta có: Q = 10. K
α
.L
β
V i α=β=0,5 ớ α + β= 1 trong tr ng h p này thì doanh nghi p có hiêu su tườ ợ ệ ấ
không thay đ i theo quy mô.ổ
Trong tr ng h p này doanh nghi p v n m r ng quy mô s n xu t.ườ ợ ệ ẫ ở ộ ả ấ
Câu 8:
V i α=0,7;β=0,6 ớ α + β= 1,3 trong tr ng h p này thì doanh nghi p có hiêuườ ợ ệ
su t tăng theo quy mô.ấ
18
Nên trong tr ng h p này doanh nghi p quy t đ nh m r ng quy mô s n xu t.ườ ợ ệ ế ị ở ộ ả ấ
Câu 9:
Ban đ u : w=20USD/ngàyầ
r=40USD/ngày
V i Q= 10.Kớ

0.4
.L
0.6
Doanh nghi p quy t đ nh s n xu t t i uệ ế ị ả ấ ố ư

6.04.0
6.04.0
.2
40
10
20
.10
LK
LK
r
MPK
w
LMP
=⇒
=⇒
=
L
5
2
K
1 2 3
Sau khi L tăng lên w=120USD/tu n=24USD/ngày ầ
Doanh nghi p quy t đ nh s n xu t t i uệ ế ị ả ấ ố ư

6.04.0

6.04.0
3
5
40
.10
24
.10
LK
LK
r
MPK
w
MPL
=⇒
=⇒
=
4.9
K
Câu 10:
Sau khi tăng r =250 USD/tu n = 50USD/ngàyầ
K L
1 2
2 5
3 6.6
K L
1 2.3
2 3.7
3 4.9
19
Doanh nghi p qu t đ nh s n xu t t i uệ ế ị ả ấ ố ư

6.07.0
6.07.0
5
1
2
1
50
.10
20
.10
LK
LK
r
MPK
w
MPL
=⇒
=⇒
=
4.6
1 2 3 K
IV/ K t lu n :ế ậ
-Thông qua th i gian làm bài t p l n môn kinh t h c vi mô, tôi đãờ ậ ớ ế ọ
ph n nào hi u v nh ng v n đ c b n c a Doanh nghi p, các quy lu t, xuầ ể ề ữ ấ ề ơ ả ủ ệ ậ
th v n đ ng c a các ho t đ ng kinh t vi mô, nh ng khuy t t t c a kinh tế ậ ộ ủ ạ ộ ế ữ ế ậ ủ ế
th tr ng và vai trò s đi u ti t c a Chính ph đ i v i th tr ng.ị ườ ự ề ế ủ ủ ố ớ ị ườ
- Đ t n c ta đang trong giai đo n h i nh p vào n n kinh t th gi i.ấ ướ ạ ộ ậ ề ế ế ớ
Đó là l i nh ng cũng đ t ra cho Doanh nghi p thách th c không nh . Do v y,ợ ữ ặ ệ ứ ỏ ậ
vi c v n d ng các lý thuy t vào th c ti n cùng v i nh ng kinh nghi m thuệ ậ ụ ế ự ễ ớ ữ ệ

đ c trong th c ti n giúp cho Doanh nghi p có th l a ch n đ c nh ngượ ự ễ ệ ể ự ọ ượ ữ
b c đi đúng đ n, phát huy hi u qu c a năng l c canh tranhướ ắ ệ ả ủ ự
- Tuy v y, đây m i ch là nh ng lý thuy t mang tính c b n. Vi cậ ớ ỉ ữ ế ơ ả ệ
nghiên c u và v n d ng nó tùy thu c vào r t nhi u y u t và đ c hoàn thi nứ ậ ụ ộ ấ ề ế ố ượ ệ
d n qua nh ng tr i nghi m t th c ti n. Có nh th , vi c nh n th c nh ng lýầ ữ ả ệ ừ ự ễ ư ế ệ ậ ứ ữ
lu n m i đ c hi u đúng và v n d ng trong nh ng hoàn c nh c th .ậ ớ ượ ể ậ ụ ữ ả ụ ể
Qua bài t p l n giúp tôi b sung thêm nhi u ki n th c c b n v mônậ ớ ổ ề ế ứ ơ ả ề
kinh t vi mô và ng d ng c a môn h c này trên th tr ng cũng nh cácế ứ ụ ủ ọ ị ườ ư
doanh nghi p nh th nào.Ch c ch n nh ng bài t p l n nh th này s giúpệ ư ế ắ ắ ữ ậ ơ ư ế ẽ
sinh viên n m rõ h n ki n th c đ ph c v cho t ng lai sau này.ắ ơ ế ứ ể ụ ụ ươ
K L
1 4.6
2 10.3
3 16.6
20
Tôi xin c m n Cô Nguy n H ng Vân đã h ng d n tr c ti p và r tả ơ ễ ồ ướ ẫ ự ế ấ
c th trong quá trình hoàn thành bài t p.Nh ng ki n th c mà cô ch b o sụ ể ậ ữ ế ứ ỉ ả ẽ
r t có ích cho tôi cũng nh các b n sinh viên khác sau này.ấ ư ạ
H i Phòng, ngày 12/5/2008ả
Sinh viên : Ph m Th Vân Anhạ ị
21
Tài li u tham kh o:ệ ả
1.Kinh t h c vi mô-B giáo d c và đào t oế ọ ộ ụ ạ
2.Bài t p kinh t Vi Mô- TS: Ph m Văn Minhậ ế ạ
3.Trang web:kinhtehoc.com
22