(Luận văn thạc sĩ) nhu cầu tin tại thư viện trường đại học trần quốc tuấn

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------------------------------------

TẠ NGỌC ANH

NHU CẦU TIN TẠI THƢ VI N
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TRẦN QUỐC TUẤN

C u nn n :K o

T

n tn–T ƣv n

M số: 6

LUẬN VĂN THẠC SĨ
G ản v n ƣ n

ẫn: PGS TS Trần T

HÀ NỘI - 2016

Mn N u t


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài “Nhu cầu tin tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc
Tuấn” là cơng trình tổng hợp và nghiên cứu của riêng tơi, được thực hiện nghiêm
túc dưới sự hướng dẫn của PGS. TS. Trần Thị Minh Nguyệt. Các tư liệu, số liệu và

kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Nếu
có điều gì sai sót tơi xin chịu mọi trách nhiệm.
Hà Nội, ngày 23 tháng 06 năm 2016
Tác giả

Tạ N

An


LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, với lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin được bày
tỏ lời cảm ơn chân thành tới PGS.TS. Trần Thị Minh Nguyệt, người đã ln
bên cạnh để khuyến khích và tận tình chỉ dạy cho tôi trong suốt thời gian thực
hiện đề tài luận văn tốt nghiệp.
Tiếp đó, tơi xin được bày tỏ sự biết ơn sâu sắc của mình đến quý thầy
giáo, cô giáo, giảng viên Khoa Thông tin – Thư viện, Trường Đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện cho tôi trong suốt
q trình học tập tại trường và khoa.
Nhân đây, tơi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các bạn bè, cán bộ
tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn đã giúp đỡ tạo điều kiện tốt nhất
về thời gian, cung cấp đầy đủ các thông tin, số liệu để tơi có thể hồn thành
được luận văn tốt nghiệp.
Xin trân trọng cảm ơn!

Tá

Tạ N

ả

An


MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................. 1
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ..................................................................... 4
DANH MỤC CÁC BẢNG THỐNG KÊ SỐ LI U ................................................ 5
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 6
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 6
2. Tình hình nghiên cứu .............................................................................................. 8
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................ 10
4. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................................... 10
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 11
6. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................... 11
7. Ý nghĩa khoa học và ứng dụng của đề tài ............................................................. 11
8. Cấu trúc luận văn .................................................................................................. 12
CHƢƠNG 1: NHU CẦU TIN VÀ NGƢỜI D NG TIN TRONG HOẠT ĐỘNG
THÔNG TIN - THƢ VI N TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC TRẦN QUỐC TUẤN . 13
2 1 N ữn vấn ề un về nhu cầu tin ............................................................... 13
1.1.1. Khái niệm về nhu cầu tin ................................................................................ 13
1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tin ............................................................ 14
1.2. Khái quát về trƣờn Đại h c Trần Quốc Tuấn ............................................. 16
1.2.1. Quá trình hình thành và phát triển của nhà trường ......................................... 16
1.2.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của nhà trường ................................ 18
1.3. Khái quát về T ƣ v n trƣờn Đại h c Trần Quốc Tuấn ............................ 21
1.3.1. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của Thư viện ................................... 21
1.3.2. Cơ sở vật chất .................................................................................................. 23
1.3.3. Nguồn lực thông tin của Thư viện .................................................................. 25
1 4 Đặ

ểm n ƣời dùng tin tạ T ƣ v n trƣờn Đại h c Trần Quốc Tuấn .. 28
1.4.1. Nhóm cán bộ sĩ quan lãnh đạo, quản lý .......................................................... 28
1.4.2. Nhóm cán bộ sĩ quan nghiên cứu, giảng dạy .................................................. 29
1.4.3. Nhóm chiến sĩ, học viên .................................................................................. 29
15 V

trò ủ n u ầu t n tron

1 5 1 Đ ều

ỉn

oạt ộn t

15

o

ất lƣợn

Nân

oạt ộn t

n t n - t ƣ v n…………..29

n t n - t ƣ v n……………………………… 9
ản

ạ ,

tập………………………………

1


CHƢƠNG : THỰC TRẠNG NHU CẦU TIN TẠI THƢ VI N TRƢỜNG ĐẠI
HỌC TRẦN QUỐC TUẤN .................................................................................... 32
2.1. Nội dung nhu cầu tin ........................................................................................ 32
2.1.1 Nhu cầu tin về lĩnh vực khoa học.................................................................... 32
2.1.2. Nhu cầu tin về ngôn ngữ tài liệu ..................................................................... 34
2.1.3. Nhu cầu tin về loại hình tài liệu ...................................................................... 36
2.2. Tập quán khai thác thông tin .......................................................................... 41
2.2.1. Thời gian tìm kiếm thơng tin .......................................................................... 41
2.2.2. Sản phẩm và dịch vụ thông tin chủ yếu được sử dụng để tìm kiếm thơng tin ....... 43
2.2.3. Các nguồn khai thác thông tin ......................................................................... 49
2.3. Nhận xét chung ................................................................................................. 55
2.3.1. Đặc điểm nhu cầu tin....................................................................................... 55
2.3.2. Mức độ thỏa mãn nhu cầu ............................................................................... 56
2.3.3. Nguyên chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu tin của người dùng tin........................ 62
CHƢƠNG : CÁC GIẢI PHÁP THỎA MÃN VÀ PHÁT TRIỂN NHU CẦU
TIN CHO NGƢỜI DÙNG TIN TẠI THƢ VI N TRƢỜNG ĐẠI HỌC TRẦN
QUỐC TUẤN .......................................................................................................... 70
3.1. Nhóm giải pháp thỏa mãn nhu cầu tin ........................................................... 70
3.1.1. Phát triển nguồn lực thơng tin ......................................................................... 70
3.1.2. Đa dạng hóa và tăng cường các sản phẩm và dịch vụ thông tin ..................... 73
3.1.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.............................................................. 74
3.1.4. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin ....................................................... 77
3.1.5. Tăng cường kinh phí tổ chức hoạt động thư viện ........................................... 78
3.2. Nhóm giải pháp phát triển nhu cầu tin .......................................................... 79

3.2.1. Đào tạo người dùng tin.................................................................................... 79
3.2.2. Ứng dụng hoạt động marketing ...................................................................... 79
3.2.3. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học ....................................................... 81
3.2.4. Đổi mới phương pháp giảng dạy và thúc đẩy hình thức tự học ...................... 82
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 84
DANH MỤC TÀI LI U THAM KHẢO ............................................................... 86
PHỤ LỤC ................................................................................................................. 89

2


DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

CBQL

Cán bộ quản lý

CBTV

Cán bộ thư viện

CNTT

Công nghệ thông tin

CSDL

Cơ sở dữ liệu

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐH

Đại học

NCKH

Nghiên cứu khoa học

NCT

Nhu cầu tin

NDT

Người dùng tin

KHKT

Khoa học kỹ thuật

KHTN

Khoa học tự nhiên

KHXH

Khoa học xã hội

SP - DV

Sản phẩm - dịch vụ

TV

Thư viện

TV - TT

Thư viện - thông tin

TV trường ĐH TQT

Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn

3


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Cơ cấu tổ chức của trường Đại học Trần Quốc Tuấn .............................. 19
Sơ đồ 1.2: Cơ cấu tổ chức của Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn .............. 21
Sơ đồ 1.3: Các phòng của Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn ..................... 24
Biểu đồ 2.1: Nhu cầu tin về các lĩnh vực khoa học................................................... 33
Biểu đồ 2.2: Nhu cầu tin về ngôn ngữ tài liệu .......................................................... 35
Biểu đồ 2.3: Nhu cầu tin về loại hình tài liệu ........................................................... 37
Biểu đồ 2.4: Nhu cầu tin về các dạng tài liệu ........................................................... 40
Biểu đồ 2.5: Thời gian tìm kiếm thơng tin ................................................................ 42
Biểu đồ 2.6: Tỷ lệ NDT sử dụng các SP & DV thơng tin để tìm kiếm thơng tin .... 44

Biểu đồ 2.7: Các nguồn khai thác thông tin .............................................................. 50
Biểu đồ 2.8: Mức độ sử dụng Internet ...................................................................... 52
Biểu đồ 2.9: Mục đích truy cập Internet ................................................................... 53
Biểu đồ 2.10: Mức độ đáp ứng yêu cầu tin ............................................................... 57
Biểu đồ 2.11: Tần suất NDT đến Thư viện .............................................................. 59
Biểu đồ 2.12: Lý do đến Thư viện ............................................................................ 60
Biểu đồ 2.13: Đánh giá giờ mở cửa của Thư viện .................................................... 62
Biểu đồ 2.14: Tần suất yêu cầu tin bị từ chối............................................................ 64
Biểu đồ 2.16: Ý kiến bổ sung tài liệu ........................................................................ 66
Biểu đồ 2.17: Lý do không đến khai thác tài liệu ở Thư viện................................... 68

4


DANH MỤC CÁC BẢNG THỐNG KÊ SỐ LI U
Bảng 2.1: Thống kê nhu cầu tin về các lĩnh vực khoa học ..................................... 32
Bảng 2.2: Thống kê nhu cầu tin về ngôn ngữ tài liệu ........................................ 35
Bảng 2.3: Thống kê nhu cầu tin về loại hình tài liệu .............................................. 37
Bảng 2.4: Thống kê nhu cầu tin về các dạng tài liệu .............................................. 39
Bảng 2.5: Thống kê về thời gian tìm kiếm thông tin .............................................. 42
Bảng 2.6: Tỷ lệ NDT sử dụng các SP&DV thơng tin để tìm kiếm thơng tin ......... 44
Bảng 2.7: Thống kê các nguồn khai thác thông tin ................................................ 50
Bảng 2.8: Thống kê mức độ sử dụng Internet ........................................................ 52
Bảng 2.9: Thống kê mục đích truy cập Internet ..................................................... 53
Bảng 2.10: Thống kê mức độ đáp ứng yêu cầu tin ................................................. 57
Bảng 2.11: Thống kê về tần suất NDT đến Thư viện ............................................. 58
Bảng 2.12: Thống kê về lý do đến thư viện ............................................................ 60
Bảng 2.13: Thống kê đánh giá về giờ mở cửa của Thư viện .................................. 61
Bảng 2.14: Thống kê về tần suất yêu cầu tin bị từ chối .......................................... 63
Bảng 2.15: Thống kê về nguyên nhân yêu cầu tin bị từ chối ................................. 64

Biểu đồ 2.15: Nguyên nhân yêu cầu tin bị từ chối.................................................. 65
Bảng 2.16: Thống kê về ý kiến bổ sung tài liệu ..................................................... 66
Bảng 2.17: Lý do không đến khai thác tài liệu ở Thư viện .................................... 68

5


MỞ ĐẦU
1 Tín

ấp t ết ủ

ềt

Ngày nay, với sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ - nhất là
sự bùng nổ thông tin, với sự xuất hiện của vơ tuyến truyền hình, video và các
phương tiện nghe nhìn khác, người ta dễ dàng nhận ra nhu cầu của con người về
thông tin ngày càng tăng lên nhanh chóng. Cùng với đó, sự bùng nổ thơng tin trong
kỷ nguyên Internet (world wide web) đã mang lại cuộc cách mạng công nghệ trên
diện rộng và tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội, ảnh hưởng không nhỏ tới
ngành thông tin - thư viện.
Ở Việt Nam, hoạt động giáo dục đại học luôn gắn liền với hoạt động chuyển
giao tri thức và nghiên cứu khoa học. Một trong những yếu tố đặc biệt quan trọng
và đóng vai trò quyết định chất lượng chuyển giao tri thức và nghiên cứu khoa học
là khả năng đáp ứng nhu cầu tin của thư viện đại học, nhằm thỏa mãn tốt nhất, thuận
lợi nhất cho người dạy, người học. Đây được xem là sứ mệnh của các thư viện đại
học trong nước trước sự bùng nổ thông tin như hiện nay.
Theo quan điểm tâm lý học Mác xít, có thể coi nhu cầu tin là đòi hỏi khách
quan của con người (cá nhân, tập thể, xã hội) đối với việc tiếp nhận và sử dụng
thơng tin, nhằm duy trì hoạt động sống của con người. Khi địi hỏi về thơng tin của

con người trở nên cấp thiết thì nhu cầu tin xuất hiện. Nhu cầu nói chung của con
người rất đa dạng và phong phú. Mỗi cá nhân khác nhau đều có nhu cầu về vật chất
và tinh thần khác nhau. Nhu cầu tin là một dạng nhu cầu tinh thần, nhu cầu bậc cao
của con người.
Trong hoạt động thông tin - thư viện, việc điều tra nhu cầu tin bao giờ cũng
là bước cơ bản đầu tiên để xác lập các bước hoạt động tiếp theo. Đây cũng là cơ sở
để có thể nắm bắt được mức độ đáp ứng thông tin trên nhiều phương diện của cơ
quan thư viện đối với người dùng tin. Nghiên cứu, nắm vững nhu cầu tin có vai trị
và ý nghĩa vơ cùng quan trọng trong hoạt động thơng tin – thư viện. Tìm hiểu và
đánh giá đúng nhu cầu tin của người dùng tin sẽ giúp cho các cơ quan phục vụ

6


thơng tin định hướng chính xác hoạt động của mình, đồng thời cũng là cơ sở để mỗi
cơ quan thư viện xây dựng chính sách, chiến lược và hoạch định kế hoạch, mục tiêu
phát triển lâu dài.
Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn không phải là trường hợp ngoại lệ.
Mức độ đáp ứng nhu cầu tin cho bạn đọc ngày càng được quan tâm hơn, bởi đây là
cái đích cuối cùng trong hoạt động thông tin thư viện mà bất kể thư viện nào cũng
đều mong muốn đạt được một cách hiệu quả nhất. Có thể nói, Thư viện của Nhà
trường là một trong những thư viện quân đội được đầu tư lớn, có chức năng đào tạo,
nghiên cứu về lĩnh vực khoa học quân sự. Trong những năm thực hiện sự nghiệp
đổi mới của Nhà trường, hưởng ứng xu thế hội nhập và liên kết khu vực ASEAN,
Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn được quan tâm với mục đích đáp ứng nhu
cầu tin của người dùng tin một cách tốt nhất, nhằm phục vụ công tác nghiên cứu,
đào tạo kỹ thuật quân sự, nâng cao năng lực trình độ của bạn đọc, đẩy mạnh quá
trình hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, với sự phát triển mạnh
mẽ của công nghệ thông tin và xu thế hội nhập sâu rộng, để đáp ứng đầy đủ hơn,
nhằm thỏa mãn nhu cầu tin ngày càng cao của người dùng tin, thư viện đang đứng

trước nhiều thách thức. Vì vậy, việc điều tra nhu cầu tin để xác định được hướng đi
tốt nhất nhằm phục vụ bạn đọc một cách hiệu quả, chất lượng nhất là một vấn đề đặt
ra ngày càng một cấp thiết hơn.
Việc đáp ứng nhu cầu tin tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn chưa
theo kịp so với tốc độ gia tăng nhu cầu tin của người dùng tin, chưa đáp ứng kịp
thời những thông tin mới; nguồn tài liệu hiện có của thư viện khơng được cập nhật
thường xun; các tài liệu quý hiếm chưa khai thác triệt để; phương thức tiếp cận
thơng tin cịn vướng mắc. Ngun nhân của tình trạng này là do cơ sở vật chất kỹ
thuật tuy đã được đầu tư nhưng cách bảo quản, sử dụng cịn sai sót, thiếu kinh
nghiệm; nguồn nhân lực của thư viện chưa được phát huy hết khả năng. Ngồi ra,
cơng tác tin học hóa thơng tin chưa được thực hiện một cách đồng bộ; việc ứng
dụng các sản phẩm và dịch vụ vào hoạt động thư viện còn yếu kém cùng với nhiều
nguyên nhân khác đã hạn chế rất nhiều việc đáp ứng nhu cầu tin của người dùng tin

7


một cách hiệu quả. Trước những đòi hỏi cấp bách về việc đáp ứng nhu cầu tin cho
cán bộ, chiến sĩ nghiên cứu, giảng dạy và học tập về quân sự trong xu thế hội nhập
hiện nay, việc nghiên cứu nhu cầu tin và tìm hiểu thực trạng nhu cầu tin tại Thư
viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn nhằm đưa ra các giải pháp thích hợp để nâng
cao chất lượng phục vụ, đáp ứng nhu cầu tin đa dạng của người dùng tin là vấn đề
quan trọng và cấp thiết.
Xuất phát từ những vấn đề đã nêu trên và nhận thức được vai trò to lớn của
việc đáp ứng nhu cầu tin cho người dùng tin tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc
Tuấn với mong muốn được góp phần nâng cao chất lượng hoạt động thông tin thư
viện tại đây. Bằng việc vận dụng những kiến thức về lý luận và thực tiễn của mình,
tơi đã chọn đề tài: “Nhu cầu tin tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn”
làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ.
Mặc dù đề tài nghiên cứu về nhu cầu tin đã trở thành một đề tài quen thuộc,

đã được nghiên cứu nhiều trong những cơ quan thông tin - thư viện cụ thể khác
nhau, hiện nay vẫn chưa có cơng trình nghiên cứu nào về vấn đề này tại Thư viện
trường Đại học Trần Quốc Tuấn. Thực hiện đề tài, tơi mong muốn góp phần nâng
cao chất lượng đáp ứng nhu cầu tin tại Thư viện của Nhà trường trước những thách
thức cần đổi mới trong công cuộc hội nhập và phát triển tồn cầu như hiện nay.
2. Tình hình n

n ứu

Có thể nói, nắm vững nhu cầu tin, đáp ứng kịp thời, đầy đủ và chính xác là
một trong những nhiệm vụ quan trọng của các đơn vị thông tin khoa học và thư viện
trong các trường đại học. Nó góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục, đào tạo và
nghiên cứu khoa học của nhà trường. Hiểu được vai trị và ý nghĩa để cấu thành
hoạt động thơng tin thư viện và đi đến mục đích cuối cùng là đáp ứng nhu cầu tin
cho người dùng tin hiệu quả nhất mà trong những năm gần đây, đã xuất hiện rất
nhiều đề tài luận văn nghiên cứu về vấn đề này tại các trường Đại học như:
- Bài giảng “Người dùng tin và nhu cầu tin” của PGS.TS Trần Thị Minh
Nguyệt. (Đại học Văn hóa Hà Nội, 2010) đã cung cấp những vấn đề lý luận cơ bản
về người dùng tin và nhu cầu tin trong hoạt động thông tin - thư viện.

8


Ngoài ra, liên quan đến nghiên cứu NDT và NCT ở từng địa bàn cụ thể có
khá nhiều luận văn thạc sĩ như:
- Đề tài luận văn “Nhu cầu tin và mức độ đáp ứng nhu cầu tin của người
dùng tin tại Trung tâm thông tin - thư viện trường Đại Học Thành Đô” của Thạc sĩ
Nguyễn Trường Giang bảo vệ năm 2010.
- Đề tài luận văn “Nghiên cứu nhu cầu tin tại Trung tâm thông tin - thư viện
trường Đại học Quốc gia Hà Nội” của Thạc sĩ Nguyễn Bích Hạnh bảo vệ năm

2011.
- Đề tài luận văn “Nghiên cứu nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin cho
người dùng tin tại Học viện Kỹ thuật Quân sự” của Thạc sĩ Phạm Thị Lan Ngọc bảo
vệ năm 2011.
- Đề tài luận văn "Nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin cho người dùng
tin tại Thư viện trường Đại học Hà Nội" của Thạc sĩ Cung Thị Thúy Hằng bảo vệ
năm 2011.
- Đề tài luận văn “Nhu cầu tin của người dùng tin và khả năng đáp ứng của
Thư viện các trường Đại học ở Hà Nội” của Thạc sĩ Bùi Thị Ánh Tuyết bảo vệ năm
2012.
- Đề tài luận văn “Nghiên cứu nhu cầu tin của người dùng tin tại Thư viện
Quân đội” của Thạc sĩ Linh Thị Thắm bảo vệ năm 2012.
- Đề tài luận văn “Nhu cầu tin của người dùng tin và khả năng đáp ứng của
Thư viện các trường Đại học Hà Tĩnh” của Thạc sĩ Phan Thị Dung bảo vệ năm
2012.
- Đề tài luận văn "Nghiên cứu nhu cầu tin tại Thư viện trường Đại học Ngoại
ngữ - Đại học Thái Nguyên" của Thạc sĩ Lê Thị Thanh Thủy bảo vệ năm 2013.
- Đề tài luận văn “Nghiên cứu nhu cầu tin của người dùng tin tại Thư viện
trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng” của Thạc sĩ Trần Thị Huệ bảo vệ năm 2013.
- Đề tài luận văn "Nhu cầu tin của người dùng tin tại Trường Cao đẳng Kinh
tế Đối ngoại" của Thạc sĩ Đỗ Thị Tầm Xuân bảo vệ năm 2014.

9


Nhìn chung, các luận văn nêu trên đã đề cập đến vấn đề nghiên cứu nhu cầu tin,
mức độ đáp ứng nhu cầu tin ở các đơn vị cụ thể. Tùy theo những nét đặc thù riêng của
từng đơn vị mà có nhiều cách tiếp cận và giải quyết vấn đề, đưa ra những khuyến nghị,
giải pháp khác nhau nhằm kích thích sự phát triển của hoạt động thơng tin để đảm bảo
nhu cầu tin một cách tối đa cho người dùng tin.

Cho tới thời điểm này, nghiên cứu về nhu cầu tin tại trường Đại học Trần
Quốc Tuấn chưa có cơng trình nào. Đây là đề tài nghiên cứu dựa trên tinh thần đưa
kiến thức và kinh nghiệm của tơi để tìm hiểu về thực trạng đáp ứng nhu cầu tin tại
Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn, từ đó tìm ra những ngun nhân chính,
đề ra giải pháp nhằm nâng cao mức độ thỏa mãn nhu cầu tin của người dùng tin tại
thư viện.
Mụ

í

v n

m vụ n

n ứu

+ Mục đích nghiên cứu
Dựa trên cơ sở kết quả nghiên cứu thực trạng nhu cầu tin và việc đáp ứng
nhu cầu tin để đề xuất các giải pháp nhằm thỏa mãn và kích thích nhu cầu tin của
người dùng tin tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn.
+ Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu trên, luận văn đưa ra các nhiệm vụ sau:
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận chung liên quan đến nhu cầu tin của người
dùng tin.
- Nghiên cứu thực trạng nhu cầu tin của người dùng tin tại Thư viện trường
Đại học Trần Quốc Tuấn.
- Phân tích các yếu tố, đánh giá chất lượng và hiệu quả đáp ứng nhu cầu tin
tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn.
- Đề xuất các giải pháp thỏa mãn và phát triển nhu cầu tin tại Thư viện
trường Đại học Trần Quốc Tuấn.

4 G ả t u ết n

n ứu

Trước những yêu cầu đổi mới và sự bùng nổ thông tin, nhu cầu tin của NDT
tại trường ĐH Trần Quốc Tuấn ngày càng đa dạng chuyên sâu và đòi hỏi được đáp

10


ứng ở mức độ cao hơn. Nếu Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn đổi mới
phương thức phát triển nguồn lực thông tin phù hợp với nhu cầu tin; biết đa dạng
hóa và tăng cường các sản phẩm và dịch vụ thông tin – thư viện phù hợp tập qn
của người sử dụng thơng tin; nâng cao được trình độ cán bộ thư viện thì sẽ thỏa mãn
nhu cầu tin của người dùng tin đầy đủ hơn.
5 Đố tƣợn v p ạm v n

n ứu

+ Đối tượng nghiên cứu:
Nhu cầu tin của người dùng tin tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn.
+ Phạm vi nghiên cứu:
Tập trung nghiên cứu thực trạng nhu cầu tin của người dùng tin tại Thư viện
trường Đại học Trần Quốc Tuấn trong giai đoạn hiện nay.
6 P ƣơn p áp n

n ứu

+ Phương pháp luận:
Luận văn nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và

duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, đồng thời dựa trên tư tưởng Hồ Chí
Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác hoạt động thông tin - thư viện.
+ Phương pháp nghiên cứu cụ thể:
Trong quá trình nghiên cứu và giải quyết các vấn đề của luận văn, tác giả đã
sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp thu thập, phân tích, tổng hợp số liệu
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp
- Phương pháp thống kê
- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
7 Ýn

ĩ k o

v ứn

ụn

ủ

ềt

+ Về mặt khoa học:

11


Góp phần hồn thiện làm cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm phát triển nhu cầu
tin của người dùng tin trong hoạt động thông tin - thư viện tại trường Đại học Trần

Quốc Tuấn.
+ Về mặt ứng dụng:
Kết quả nghiên cứu đưa ra các giải pháp nhằm phát triển nhu cầu tin cho
người dùng tin, tăng cường hiệu quả hoạt động thông tin - thư viện.
Thông tin trong đề tài nghiên cứu luận văn được sử dụng làm tài liệu tham
khảo phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập liên quan đến ngành thông
tin - thư viện.
8 Cấu trú luận văn:
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận
văn gồm 3 chương:
- Chương 1: Nhu cầu tin và người dùng tin trong hoạt động thông tin - thư viện
tại trường Đại học Trần Quốc Tuấn
- Chương 2: Thực trạng nhu cầu tin tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn
- Chương 3: Các giải pháp thỏa mãn và phát triển nhu cầu tin cho người dùng tin
tại Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn

12


CHƢƠNG 1
NHU CẦU TIN VÀ NGƢỜI D NG TIN
TRONG HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN - THƢ VI N
TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC TRẦN QUỐC TUẤN
1 1 N ữn vấn ề

un về n u ầu tin

1.1.1. Khái niệm về nhu cầu tin
Nhu cầu
Trong lĩnh vực khoa học xã hội, nhu cầu từ lâu đã trở thành một đối tượng

nghiên cứu đặc trưng, có nhiều quan điểm và định nghĩa khác nhau. Theo tài liệu
tâm lý học, nhu cầu được định nghĩa: "là một hiện tượng tâm lý của con người; là
đòi hỏi, mong muốn, nguyện vọng của con người về vật chất và tinh thần để tồn tại
và phát triển. Tùy theo trình độ nhận thức, môi trường sống, những đặc điểm tâm
sinh lý, mỗi người có những nhu cầu khác nhau". [10]
Nhu cầu tin
Theo TCVN 5453-2009, "nhu cầu tin là đòi hỏi khách quan của con người
(cá nhân, tổ chức, nhóm trong xã hội) đối với việc tiếp nhận và sử dụng thơng
tin, nhằm duy trì hoạt động sống của con người".[24]
Nhu cầu tin (NCT) là một dạng nhu cầu tinh thần, nhu cầu bậc cao của
con người. Nhu cầu tin thường nảy sinh trong quá trình thực hiện các loại hoạt
động khác nhau của con người. Càng tham gia nhiều hoạt động khác nhau thì
nhu cầu tin của con người càng trở nên phong phú và đa dạng hơn. Đối với các
hoạt động càng phức tạp thì nhu cầu tin càng trở nên sâu sắc và phát triển.
Nhu cầu tin là nhu cầu bậc cao của con người và xã hội nên nó vừa mang
những đặc điểm của nhu cầu nói chung đồng thời lại vừa mang những đặc điểm
đặc thù của chính nó. Nhu cầu tin mang tính xã hội, tính chu kỳ và tính cơ động.
Tính xã hội
Nhu cầu tin xuất phát từ những đòi hỏi khách quan của con người trong điều
kiện xã hội nhất định, cho nên khi điều kiện thay đổi thì nhu cầu tin cũng sẽ thay đổi.
Nhu cầu tin phát triển dưới sự chi phối trực tiếp của điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa,
chính trị trong một khơng gian và thời gian nhất định. Vì vậy, nội dung, mức độ của

13


nhu cầu tin sẽ do trình độ văn hóa chung quyết định. Trình độ càng cao thì nhu cầu tin
càng phong phú và phát triển, mức độ nhu cầu tin càng phức tạp và sâu sắc. Các quan
hệ chính trị - xã hội sẽ chi phối hệ thống nhu cầu tin của người dùng tin, ảnh hưởng tới
xu hướng hình thành và phát triển của nhu cầu tin.

Tính chu kỳ
Nhu cầu tin cũng tồn tại và phát triển theo một chu kỳ nhất định. Khi mới
xuất hiện nhu cầu tin thường có cường độ thấp, chưa được chủ thể nhận thức, sau
đó ngày càng tăng lên với cường độ cao hơn và tác động đến sự nhận thức của chủ
thể, nảy sinh sự đòi hỏi thỏa mãn. Khi được thỏa mãn, nhu cầu sẽ tạm thời lắng
xuống, rút ngắn lại nhưng sau một thời gian nhất định nó sẽ bắt đầu xuất hiện và lặp
lại nhưng với mức độ ngày càng cao hơn. Nếu như nhu cầu tin được thỏa mãn tới
mức tối đa thì chu kỳ của nhu cầu tin sẽ rút ngắn lại và ngày càng trở nên sâu sắc
hơn. Ngược lại, nếu không được thỏa mãn tối đa thì chu kỳ của nhu cầu tin sẽ kéo
dài và khơng thể phát triển. Điều đó có nghĩa là độ bền vững của nhu cầu tin phụ
thuộc vào điều kiện bên trong và các yếu tố bên ngoài tác động vào nó, trong đó có
yếu tố tác động thỏa mãn nhu cầu tin.
Tính cơ động
Các phương tiện và cách thức để thỏa mãn nhu cầu của con người ngày càng
biến đổi khơng ngừng, bởi nó là nhu cầu tinh thần nên rất dễ thay đổi. Khi được
thỏa mãn đầy đủ nhu cầu tin sẽ sẽ phát triển lên ở mức độ cao, sâu rộng hơn ở nội
dung và đòi hỏi phương thức thỏa mãn cao hơn. Ngược lại, nếu không được thỏa
mãn trong thời gian dài chu kỳ nhu cầu tin sẽ thối hóa dần, tính nhạy cảm và
cường độ nhu cầu tin sẽ giảm dần rồi biến mất.
1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tin
Nhu cầu tin dưới tác động của điều kiện kinh tế - xã hội biến đổi bởi hai
yếu tố khách quan và chủ quan. Khách quan là môi trường xã hội, đặc thù văn
hóa, giáo dục. Nhân tố chủ quan là nghề nghiệp, độ tuổi, giới tính, trình độ văn
hóa, nhân cách.
Mơi trường xã hội

14


Các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội phát triển khiến cho đời

sống tinh thần của con người ngày càng trở nên đa dạng và phong phú là tiền đề cho
sự phát triển của nhu cầu tin.
Tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất ảnh hưởng trực tiếp tới nhu cầu
tin, thông tin ngày càng nhiều, phương tiện truyền tin ngày càng hiện đại kích thích
nhu cầu tin của con người. Điều đó cũng bắt buộc con người tìm kiếm nhiều thơng
tin hơn để phục vụ cho các hoạt động lao động sản xuất, văn hóa xã hội và theo kịp
sự phát triển của xã hội hiện đại.
Đời sống được nâng cao ở nhiều mặt vật chất lẫn tinh thần kéo theo sự phát
triển của nhu cầu tin.
Chế độ dân chủ làm cho con người tự do hơn nên kích thích nhu cầu tin phát
triển hơn.
Nghề nghiệp
Lao động là hoạt động chủ đạo trong thời gian dài của con người, gắn liền
với cuộc đời mỗi con người mà tính chất của mỗi nghề nghiệp lại có một đặc thù
nhất định ảnh hưởng và chi phối chủ thể nhu cầu tin. Mỗi ngành nghề khác nhau sẽ
có nhu cầu và yêu cầu cụ thể về thông tin khác nhau.
Độ tuổi
Ở những độ tuổi khác nhau sẽ có những đặc điểm tâm lý đặc thù do cấu trúc
hoạt động chủ đạo chi phối. Tâm lý lứa tuổi có ảnh hưởng lớn tới nhu cầu tin, sở
thích tin và thị hiếu đọc. Điều này chi phối tới nội dung và phương thức thỏa mãn
thơng tin.
Giới tính
Giới tính khác nhau sẽ mang những đặc điểm tâm sinh lý khơng giống nhau,
điều này cũng góp phần chi phối nhu cầu tin của bản thân đối tượng cần được thỏa
mãn thông tin. Nội dung và cách thức thỏa mãn thông tin cũng vì vậy mà có những
đặc điểm khác nhau.
Trình độ văn hóa
Trình độ văn hóa là thước đo tri thức và sự hiểu biết của con người, trình độ
càng cao thì nhu cầu hiểu biết và nhu cầu thẩm mỹ càng phát triển. Nhu cầu tin do
đó cũng tăng lên, người dùng tin có trình độ cao thì u cầu về thông tin và tài liệu

15


càng mang tính chất chuyên sâu và phức tạp, yêu cầu về nội dung và phương thức
thỏa mãn cũng tăng lên. Ngược lại, người dùng tin có trình độ thấp thì u cầu
thơng tin ở mức độ đơn giản và phổ thông, yêu cầu về nội dung và phương thức
thỏa mãn cũng ở mức độ thấp.
Nhân cách
Nhân cách là hệ thống những phẩm giá của một người được đánh giá từ mối
quan hệ qua lại. Nhân cách được thể hiện qua thái độ, tình cảm, hành động của con
người đối với con người, sự vật, hiện tượng và thế giới. Toàn bộ đặc điểm và phẩm
chất tâm lý của mỗi con người xã hội sẽ quy định hành vi xã hội và giá trị xã hội
của cá nhân họ. Nhân cách tồn tại và phát triển thể hiện ra ngoài thông qua trong
hoạt động của con người. Nhân cách càng phát triển thì hoạt động càng phong phú.
Những nét đặc trưng trong nhân cách mỗi người dùng tin sẽ quy định hành vi và
thái độ của họ đối với quá trình tìm kiếm, tiếp cận, truy cập và tập quán khai thác
thông tin.
Mức độ và phương thức thỏa mãn
Khi được thỏa mãn bằng phương thức hiện đại đầy đủ (kèm theo cảm xúc và
hứng thú) nhu cầu tin và nhu cầu đọc sẽ ngày càng phát triển.
Chu kỳ của nhu cầu tin sẽ ngày càng rút ngắn nếu như nhu cầu đó được thỏa
mãn tối đa. Sau đó nhu cầu tin sẽ tiếp tục xuất hiện lại dưới dạng cao hơn, mức độ
sâu hơn những lần trước. Vì thế, để kích thích nhu cầu tin của người dùng tin ngày
càng phát triển hơn nữa, các cơ quan thông tin cần phải có chính sách và hoạt động
thiết thực để tạo ra những phương thức phục vụ mới. Như vậy, nhu cầu tin ngày
càng phát triển và chất lượng phục vụ của thư viện ngày càng được nâng cao.
1

K á quát về trƣờn Đạ

Trần Quố Tuấn

1.2.1. Quá trình hình thành và phát triển của nhà trường
Trường Đại học Trần Quốc Tuấn - tiền thân là trường Sĩ quan Lục quân 1
được thành lập theo nghị quyết của Hội nghị Quân sự Bắc kỳ (15/4/1945) và chỉ thị
của chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là trường quân sự cách mạng đầu tiên của quân đội.
Trường sinh ra và lớn lên gắn liền với sự ra đời, trưởng thành và chiến thắng vẻ
vang của quân đội nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ
Chí Minh. Như nhận xét của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Trường Sĩ quan Lục

16


quân Việt Nam đóng góp một phần quan trọng trong sự nghiệp cách mạng chung,
xứng đáng là một trung tâm đào tạo cán bộ cho lực lượng vũ trang, một nơi nghiên
cứu và phát triển khoa học quân sự của quân đội ta, một nơi tập trung và phát huy
truyền thống quyết chiến quyết thắng của quân đội ta”[13]. Nhận thức được tầm
quan trọng này, nhà trường đã đào tạo ra những sĩ quan có bản lĩnh chính trị vững
vàng, có phẩm chất và năng lực quân sự, đáp ứng nhiệm vụ cách mạng của Đảng.
70 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Đảng ủy Quân sự Trung
ương và chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, nhà trường đã quán triệt và vận dụng đúng
đắn đường lối chính trị, đường lối quân sự của Đảng, nắm vững phương hướng,
nhiệm vụ xây dựng quân đội trong từng giai đoạn cách mạng, bám sát yêu cầu chỉ
huy tác chiến trên các chiến trường, thực hiện tốt nhiệm vụ đào tạo cán bộ. Tính đến
nay, nhà trường đã đào tạo, cung cấp cho các đơn vị trong toàn quân trên 10 vạn cán
bộ ở các mặt trận, trên mọi chiến trường trong suốt q trình chiến tranh giải phóng
dân tộc, bảo vệ biên giới và làm nhiệm vụ quốc tế cũng như trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Từ mái trường này, các thế hệ cán bộ, học viên của đã không ngừng tô thắm

lịch sử truyền thống vẻ vang của nhà trường. Nhiều đồng chí đã trở thành cán bộ
cao cấp giữ những cương vị trọng trách của Đảng, Nhà nước và Quân đội. Trong
các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, nhiều đồng chí đã hy
sinh một phần xương máu hoặc cống hiến trọn đời mình cho Tổ quốc. Đặc biệt, vào
những thời điểm lịch sử có ý nghĩa quyết định của cuộc chiến tranh cách mạng như
chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, nhà
trường đã kịp thời đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ theo sát yêu cầu nhiệm vụ,
cung cấp kịp thời cho quân đội, góp phần tạo nên sức mạnh để giành thắng lợi quyết
định trên chiến trường.
Sau hai cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, từ năm 1980,
thực hiện chỉ thị của Thường trực Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về đào
tạo chỉ huy phân đội binh chủng hợp thành theo các chuyên ngành bộ binh, bộ binh
cơ giới, trinh sát, trinh sát cơ giới, trinh sát đặc nhiệm, theo hướng cơ bản, tồn
diện, có hệ thống và chuyên sâu.

17


Bắt đầu từ 1982, công tác chiêu sinh được thay bằng tuyển sinh quân sự, học
sinh đã tốt nghiệp lớp 10 được tuyển vào học theo quy chế của Bộ Giáo dục và đào
tạo. Phương pháp huấn luyện tiếp tục được cải tiến, giảm thời gian lên lớp, tăng thời
gian thực hành, tự học, tự nghiên cứu của học viên, ... Dần dần, chất lượng đào tạo
của cán bộ nhà trường từng bước được tiến lên chính quy và hiện đại.
Ngày 21 tháng 9 năm 1998, nhà trường được Thủ tướng Chính phủ ký quyết
định giao nhiệm vụ đào tạo bậc đại học quân sự. Nhà trường đã nhanh chóng tiếp
tục khẳng định chất lượng giáo dục - đào tạo của mình. Từ năm 1990 đến nay, nhà
trường tiếp tục nhận học viên từ các học viện, nhà trường khu vực phía Bắc đào tạo
liên kết thống nhất những kiến thức cơ bản về chính trị, quân sự làm cơ sở cho học
viên học tập nội dung theo chuyên ngành đào tạo.
Trải qua chặng đường dài lịch sử với nhiều bước ngoặt thăng trầm, tổng 14

lần chuyển địa điểm,... nhưng trong hoàn cảnh nào nhà trường cũng kiên định vững
vàng, không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả và đổi mới công tác giáo dục đào tạo, xây dựng nhà trường ngày càng lớn mạnh, xứng đáng với vị trí, chức năng
nhiệm vụ của một trung tâm đào tạo sĩ quan Chỉ huy - Tham mưu binh chủng hợp
thành cấp phân đội.
Hiện nay, nhà trường đang tiếp tục xây dựng theo hướng cách mạng, chính
quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại trong điều kiện cách mạng nước ta đang đẩy
mạnh cơng cuộc đổi mới đất nước. Tình hình quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến
phức tạp, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch tăng cường chống phá cách
mạng nước ta. Vì vậy, Đảng ủy nhà trường ra Nghị quyết "Lãnh đạo, chỉ đạo, tổ
chức thực hiện nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, xây dựng nhà trường trong tình hình
mới", nhằm nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ, xây dựng nhà trường vững mạnh
toàn diện đáp ứng yêu cầu phát triển của quân đội, ngày càng xứng đáng hơn là
trường điểm của Bộ Quốc phòng.
1.2.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của nhà trường
Qua bảy mươi năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, nhà trường đã đào
tạo được 82 khóa học, trong đó 78 khóa đã tốt nghiệp ra trường với trên 10 vạn cán
bộ, chất lượng đào tạo không ngừng được nâng lên.

18


Sơ đồ 1.1: Cơ cấu tổ chức của trường Đại học Trần Quốc Tuấn

Ban giám hiệu

K o

Phòng - Ban
ứ năn

Văn phịng

ản v n

Cơng tác Đảng, Cơng
tác chính trị

Đơn v quản lý
v n
Tiểu đồn 1
Tiểu đồn 2

Phịng hậu cần

Bắn súng

Phịng kỹ thuật

Qn sự chung

Phịng chính trị

Chiến thuật

Phịng tài chính

Binh chủng

Phịng đào tạo

Trinh sát

...

Ban khảo thí

Thể thao

Tiểu đồn 19

Ban tổ chức

Ngoại ngữ, tiếng Việt

Tiểu đoàn 73

Ban sau đại học

Khoa học tự nhiên

Hệ 4

Sư phạm quân sự

Hệ 7

Quân sự địa phương

ba
Lý luận Mác-Lênin

19

Tiểu đoàn 3
Tiểu đoàn 5
Tiểu đoàn 6
Tiểu đoàn 8


Chức năng của nhà trường
Trường Đại học Trần Quốc Tuấn là một trung tâm nghiên cứu khoa học nghệ
thuật quân sự, tổng kết kinh nghiệm chiến đấu, biên soạn tài liệu, giáo trình kỹ,
chiến thuật và điều lệnh chiến đấu cho toàn quân. Trường được Bộ Giáo dục và Đào
tạo Việt Nam công nhận là Đại học và cho phép đào tạo cử nhân quân sự bậc Đại
học năm 1998.
Nhà trường đã luôn thực hiện tốt chức năng là đội quân chiến đấu, đội quân
công tác và đội quân sản xuất, giữ vững và phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ
Hồ”, “Bộ đội Lục quân”.
Nhà trường đã phát triển từ một trường bộ binh thành trường Lục quân tổng
hợp, đào tạo cán bộ các binh chủng: Bộ binh, trinh sát, cơng binh, pháo binh, thơng
tin, hóa học. Từ huấn luyện cách đánh du kích, trường phát triển lên huấn luyện
cách đánh tập trung với nhiều hình thức chiến thuật.
Nhiệm vụ của nhà trường
Quán triệt sâu sắc các quan điểm, đường lối chính trị, quân sự của Đảng, nghị
quyết, chỉ thị của Đảng uỷ Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) và Bộ
Quốc phòng, Nhà trường vận dụng sáng tạo và cụ thể hóa vào nhiệm vụ đào tạo cán
bộ, xây dựng chính quy, vững mạnh toàn diện.
Thực hiện đào tạo cán bộ theo hướng “Cơ bản, hệ thống, thống nhất, chuyên
sâu” với nhiều chuyên ngành, đối tượng, đáp ứng yêu cầu tác chiến trong điều kiện
mới và xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ,

từng bước hiện đại. Thành tựu trong công tác đào tạo cán bộ của Nhà trường, góp
phần quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng
Quân đội nhân dân trong tình hình mới.
Năm 1998, được Chính phủ giao nhiệm vụ đào tạo bậc đại học. Năm 2010,
được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập trường Đại học Trần Quốc Tuấn
trên cơ sở nâng cấp Trường Sĩ quan Lục quân 1. Năm 2011, được Bộ Giáo dục và
Đào tạo giao nhiệm vụ đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Nghệ thuật quân sự.

20


Cùng với nhiệm vụ đào tạo cán bộ, nhà trường còn là một trung tâm nghiên
cứu khoa học nghệ thuật quân sự, tổng kết kinh nghiệm chiến đấu, biên soạn tài
liệu, giáo trình kỹ, chiến thuật và điều lệnh chiến đấu cho toàn quân.
Thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả mà Đảng, Nhà nước, Quân đội giao cho,
với tinh thần đồn kết; góp phần thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại của Đảng,
Nhà nước, thắt chặt quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Quân đội nhân dân Việt Nam
với quân đội các nước trong khu vực và trên thế giới.
1

K á quát về T ƣ v n trƣờn Đạ

Trần Quố Tuấn

1.3.1. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của Thư viện
Cùng với sự ra đời và phát triển của trường Sĩ quan Lục quân 1, Thư viện
của nhà trường đã chính thức thành lập vào ngày 15/4/1980, phục vụ đắc lực cho sự
nghiệp giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học. Trải qua 35 năm, Thư viện được
khẳng định là một trung tâm thông tin - văn hóa, khoa học kỹ thuật quan trọng và là
bộ phận cốt yếu trong cơ cấu tổ chức của Nhà trường. Thư viện gắn bó chặt chẽ với

q trình giáo dục, đào tạo, phấn đấu không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ
cho công tác giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học của cán bộ, giảng viên, học
viên, chiến sĩ của nhà trường.

Trưởng ban

Phòng xử lý
nghiệp vụ

Phòng mượn

Phịng giáo
trình

Phịng
CNTT

Sơ đồ 1.2: Cơ cấu tổ chức của Thư viện trường Đại học Trần Quốc Tuấn
Đúng như Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã từng nói: “Thư viện là một công cụ
cực kỳ quan trọng để truyền bá tư tưởng, đường lối cũng như khoa học quân sự cho
đông đảo cán bộ và chiến sĩ của quân đội ta”[13]. Thư viện trường Đại học Trần
Quốc Tuấn là cơ quan văn hóa giáo dục - Trung tâm thơng tin khoa học của Nhà

21


trường, là thư viện khoa học chuyên ngành về quân sự. Thư viện có những chức
năng sau:
- Bổ sung, quản lý, lưu trữ và sử dụng các loại tài liệu, sách báo phục vụ
huấn luyện, nghiên cứu khoa học và nhân văn.

- Cung cấp thông tin, hỗ trợ cho việc học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ
kiến thức quân sự, chính trị, kinh tế, khoa học kỹ thuật, đáp ứng nhu cầu văn hóa
tinh thần, tuyên truyền giáo dục lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, đường lối chủ
trương chính sách Pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, học viên, chiến sĩ, công nhân
viên trường.
Với các chức năng trên, Thư viện có những nhiệm vụ sau:
- Bảo đảm đầy đủ theo yêu cầu về tài liệu sách báo trên các lĩnh vực khoa
học quân sự, khoa học đời sống, khoa học nhân văn, phục vụ tích cực nhiệm vụ học
tập, nghiên cứu giảng dạy của cán bộ, giáo viên, chiến sĩ, nhân viên toàn trường.
- Hướng dẫn tra cứu thơng tin tài liệu, tóm tắt, lược thuật, tổng thuật, tuyên
truyền sách báo cho người đọc.
- Cùng với các cơ quan liên quan lập kế hoạch bổ sung, thu thập sách báo, tài
liệu và tổ chức tốt công tác kỹ thuật (mô tả, phân loại, tổ chức mục lục, phương
thức phục vụ,…).
- Chỉ đạo hướng dẫn nghiệp vụ quản lý sách báo, tài liệu cho đơn vị, đồng
thời quan hệ chặt chẽ dưới sự chỉ đạo của cơ quan nghiệp vụ cấp trên.
- Lưu trữ, bảo quản an toàn hệ thống sách báo, tài liệu nhằm sử dụng lâu dài
đạt hiệu quả cao.
- Phục vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức cách mạng, tham gia
tích cực vào cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng văn hóa, chống thói hư tật xấu
trong nhà trường và xã hội.
- Tổ chức hoạt động phục vụ người dùng tin như: tuyên truyền, giới thiệu,
triển lãm, trưng bày sách báo, tạp chí phục vụ thơng tin theo chun đề hỏi đáp.
- Thường xuyên cử cán bộ thư viện đi học để nâng cao trình độ chun mơn
phục vụ cho bạn đọc ngày càng tốt hơn.

22