Báo cáo đề tài phát triển du lịch y tế đối với thành phố HCM

TIỂU LUÂN CUỐI KÌ
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Kim Xuân
Mã số sinh viên: 31801165
TÊN ĐỀ TÀI: PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG SẢN PHẨM DU LỊCH Y TẾ CỦA
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
1. Lí do chọn đề tài

Du lịch được xem là ngành “công nghiệp không khói” và lợi ích mà nó mang
lại là vơ cùng to lớn. Du lịch đóng góp GDP của quốc gia, mang lại công ăn,
việc làm cho người dân, là phương tiện quảng bá hình ảnh đất nước mạnh mẽ
nhất, du lịch cịn là sự xuất khẩu hàng hóa nhanh nhất và hiệu quả nhất.
Trong những năm gần đây, du lịch y tế đã được Tổ chức Du lịch Thế giới
(UNWTO) dự báo là một trong sáu xu hướng du lịch sẽ phát triển trong tương
lai, cùng với du lịch có trách nhiệm, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du
lịch thông minh và du lịch sáng tạo.
Du lịch khám chữa bệnh ngày càng phổ biến hơn trên thế giới và trở thành một
lựa chọn đúng đắn đối với cả công dân ở các nước phát triển. Hầu hết các bệnh
nhân được hưởng nhiều lợi ích về mặt sức khỏe cũng như chi phí từ loại hình
khám chữa bệnh này.
Nhìn chung, du lịch khám chữa bệnh là hoạt động mà bạn có thể ra nước ngồi
để nhận được điều trị y tế, thẩm mỹ hoặc nha khoa ở một quốc gia khác. Sự
phổ biến của việc điều trị y tế ở nước ngoài ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Nhiều
người ưa chuộng tìm kiếm việc điều trị y tế ở nước ngồi vì chi phí khám chữa
bệnh thấp là lý do số một khiến mọi người ra nước ngoài để được điều trị y tế,
bên cạnh đó việc được chăm sóc sức khỏe chất lượng cao với đội ngũ bác sĩ tay
nghề cao cùng các trung tâm y tế tiện nghi, hoặc vì một lợi thế của du lịch
khám chữa bệnh ở nước ngoài là việc bạn được tiếp cận ngay với các dịch vụ
chăm sóc sức khỏe và điều cuối cùng là có cơ hội du lịch vì mặc dù du lịch
khám chữa bệnh với mục đích chủ yếu là chăm sóc y tế nhưng đối với một số

khách du lịch khám chữa bệnh, đặc biệt là những người muốn chăm sóc sắc
đẹp hoặc các liệu pháp chăm sóc sức khỏe, họ có thể tận hưởng cơ hội đi du
lịch ở nước ngồi cùng với việc chăm sóc sức khỏe mà giá cả lại phải chăng.
Việt Nam tuy không phải là điểm đến nổi tiếng về những thành tựu y tế nổi bật
tuy nhiên nước ta có một nền y học cổ truyền rất lâu đời với nhiều y sĩ giỏi, bên
cạnh đó những thành tựu trong nha khoa hay thụ tinh nhân tạo cũng được chú ý
nên cũng thu hút một số lượng du khách đến Việt Nam với mục đích y tế và nơi
phát triển loại hình du lịch y tế nhất cả nước chính là thành phố Hồ Chí Minh
(TP. HCM). Theo đó, để du lịch thành phố phát triển một cách bền vững, bên
cạnh tăng cường quảng bá, xúc tiến, phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch,
đào tạo nguồn nhân lực..., việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch cũng đóng vai trò
rất quan trọng. Thời gian tới, nhiều sản phẩm, mơ hình kết hợp giữa du lịch và
y tế sẽ ra đời thu hút du khách đến nơi đây.
Việc phát triển loại hình du lịch y tế ở TP. HCM vừa phù hợp xu hướng phát
triển của thế giới vừa đa dạng hóa sản phẩm du lịch, giúp tăng trưởng lượng
khách đến Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng. Tuy nhiên, cần phải có
những chính sách để có thể phát triển bền vững sản phẩm du lịch y tế này vừa
có thể khai thác các tiềm năng và các giá trị mà sản phẩm du lịch này mang lại.
Chính vì lí do đó nên tơi đã chọn đề tài là: “Phát Triển Bền Vững Sản Phẩm
Du Lịch Y Tế Của Thành Phố Hồ Chí Minh Trong Giai Đoạn Hiện Nay”
cho bài tiểu luận cuối kì. Hy vọng để có một cái nhìn tổng thể, khách quan về
du lịch bền vững, đồng thời có thể đưa ra những khuyến nghị phát triển khai
thác có hiệu quả du lịch y tế tại TP. HCM một cách có hiệu quả mà vẫn đảm
bảo tính bền vững cho tương lai.
2. Cơ sở lý thuyết tiếp cận đề tài (phương pháp nghiên cứu)
2.1. Các khái niệm
2.1.1.

Y tế

Y tế nghĩa đen là chữa bệnh và cứu giúp, hay chăm sóc sức khỏe, là việc chẩn
đốn, điều trị và phịng ngừa bệnh, bệnh tật, thương tích, và suy yếu về thể chất
và tinh thần khác ở người. Nó đề cập đến những việc cung cấp chăm sóc sức
khỏe ban đầu, chăm sóc thứ cấp và chăm sóc thứ 3, cũng như trong y tế công
cộng. (Wikipedia)
2.1.2.

Du lịch y tế

Du lịch y tế trong tiếng Anh gọi là: Medical tourism.
Du lịch y tế là khi người tiêu dùng chọn đi du lịch qua biên giới tới các nước
khác với mong muốn tiếp cận một số loại hình điều trị y tế. Điều trị này có thể
bao gồm đầy đủ các chuyên khoa, nhưng phổ biến nhất bao gồm chăm sóc nha
khoa, phẫu thuật thẩm mĩ, phẫu thuật khơng cấp thiết và điều trị khả năng sinh
sản.
2.1.3.Phát triển du lịch bền vững

Phát triển du lịch bền vững được định nghĩa tại Khoản 14 Điều 3 Luật Du lịch
2017 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2018). Theo đó: Phát triển du lịch bền vững là
sự phát triển du lịch đáp ứng đồng thời các yêu cầu về kinh tế - xã hội và mơi
trường, bảo đảm hài hịa lợi ích của các chủ thể tham gia hoạt động du lịch,
không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu về du lịch trong tương lai.
2.2. Phương pháp nghiên cứu

- Thu thập dữ liệu sẵn có: Chúng tơi tham khảo, trích dẫn, thống kê,… từ các
nguồn như: Các văn bản chuyên ngành (sách thống kê, dự báo kinh tế và phát
triển du lịch Vũng Tàu…); các đề tài nghiên cứu trước (tác giả tiến hành lựa
chọn, phân tích, so sánh, tổng hợp các số liệu, thơng tin nhằm kế thừa một cách
có chọn lọc những thành tựu nghiên cứu của các đề tài trước); thông tin từ

phương tiện truyền thông đại chúng (các bài trên báo chí, tạp chí, các trang web
như Cẩm nang du lịch bụi Vũng Tàu, cổng Thông tin điện tử Vũng Tàu,…).
Trên cơ sở thu thập thông tin tư liệu từ nhiều lĩnh vực, nhiều nguồn khác nhau


có liên quan tới đề tài nghiên cứu, chúng tơi đã xử lý, chọn lọc để có những kết
luận cần thiết, có được tầm nhìn khái qt về vấn đề nghiên cứu.
3. Thực trạng du lịch y tế của thành phố Hồ Chí Minh hiện nay

Trong những năm qua, ngành du lịch TP. HCM đã có những bước phát triển rõ
rệt và đã đạt được những kết đáng ghi nhận. Theo báo các tổng kết của Sở du
lịch TP. HCM năm 2018, số lượng khách du lịch quốc tế đến TP. HCM ước tính
đạt 7,5 triệu lượt khách, tăng 17% so với năm 2017. Riêng 8 tháng đầu năm
2019, số lượng khách quốc tế ước tính đạt 5.532.896 lượt khách, tăng 12,1% so
với năm 2018, doanh thu đat 96.115 tỷ đồng, tăng 8,4% so với cùng kỳ.
Những năm gần đây, làn sóng người Việt Nam ở nước ngồi và thậm chí là
người nước ngồi đến Việt Nam điều trị bệnh theo hình thức du lịch y tế ngày
càng tăng. Thống kê của Sở Du lịch TPHCM, lượng khách nước ngoài đến Việt
Nam chữa bệnh kết hợp du lịch đang tăng dần hàng năm với doanh thu khoảng
2 tỷ USD. Riêng trong năm 2018 đã có khoảng 300.000 người nước ngồi đến
khám ngoại trú và 57.000 người được điều trị nội trú tại Việt Nam, trong đó
lượng khách đến TPHCM chiếm khoảng 40%.
Nếu như tại các quốc gia nổi tiếng về du lịch y tế như Singapo hay Thái Lan thì
du khách sẽ muốn đến những bệnh viện lớn với hệ thống y tế và đội ngũ y bác
sĩ chuyên nghiệp, thì đến với Việt Nam hay cụ thể là thành phố Hồ Chí Minh,
du khách chủ yếu quan tâm đến nền y học cổ truyền nhiều hơn. Du khách sẽ
tham gia khám chữa bệnh tại các phố Đông Y và một số bệnh viện y học cổ
truyền, đặc biệt Việt Nam có một thế mạnh về thuật châm cứu đã thu hút rất
nhiều sự tò mò của du khách đến với những trung tâm châm cứu như Viện y
dược Học Dân Tộc TP. HCM hoặc là tham gia kết hợp chữa bệnh – nghĩ dưỡng

tại các vùng lân cận.
Đối tượng của du khách của du lịch khám chữa bệnh chia thành năm nhóm.
Nhóm thứ nhất là những người đang mang những bệnh lý nhất định, khơng
phân biệt giới tính hay độ tuổi. Nhóm đối tượng thứ hai là nhóm đối tượng do
chịu nhiều sức ép của cuộc sống, của công việc và có trạng thái sức khoẻ khơng


tốt, cần có thời gian nghỉ ngơi tĩnh dưỡng. Nhóm đối tượng thứ ba là nhóm đối
tượng có nhu cầu tăng cường sức khoẻ, thử thách sức mình. Nhóm đối tượng
thứ tư là nhóm đối tượng có mục đích cải thiện tình trạng sức khoẻ hay hình
thức ngoại hình như các hoạt động chăm sóc sức khoẻ, làm đẹp, thẩm mỹ và
tập trung chủ yếu là các phụ nữ trẻ. Và nhóm đối tượng thứ năm là nhóm đối
tượng người cao tuổi đã nghỉ hưu muốn được tận hưởng những dịch vụ chăm
sóc y tế.
Tuy nhiên, có một thực trạng hết sức bất cập, trong khi lượng khách du lịch đến
với mục đích y tế tăng theo từng năm thì số ngày lưu trú trung bình tại thành
phố HCM mới chỉ ở mức bình qn gần 2 ngày/khách, thậm chí tháng 9/2018
giảm xuống 1,8 ngày tư mức 1,9 ngày/khách vào cùng kỳ năm ngoái (Thống kê
Sở du lịch TP HCM). Nguyên nhân bởi vì TP. HCM đang thiếu đặc biệt những
sản phẩm du lịch về đêm dành cho đối tượng du khách này. Những du khách
này đến với mục đích là chữa bệnh và nghĩ dưỡng thì họ khơng thể nào đến
những quán bar, những tụ điểm ca nhạc hay những nơi quá mức ồn ào, cái họ
cần có lẽ những nơi yên tĩnh và thoải mái hơn. Bên cạnh đó, du khách đến để
thăm khám sức khỏe thì chỉ giới hạn một khoảng thời gian ngắn ở các nơi
khám bệnh nên du khách có xu hướng đến các địa điểm giúp họ phục hồi sức
khỏe như các nơi có suối nước nóng hay những nơi có những sản phẩm du lịch
thư giãn nhiều hơn. Hoặc đối với những du khách cần có thời gian để điều trị
thì sẽ có xu hướng ở tại các bệnh viện.
4. Phát Triển Bền Vững Sản Phẩm Du Lịch Ẩm Thực Của Thành Phố Hồ

Chí Minh Trong Giai Đoạn Hiện Nay
Hàng năm, TPHCM đón một lượng lớn khách từ các tỉnh, thành và các nước
đến khám chữa bệnh, chiếm khoảng 30-40% số lượng khách khám, chữa bệnh
tại Việt Nam. Du lịch Y tế TPHCM thu hút du khách bởi cơ sở hạ tầng y tế phát
triển, chất lượng tốt chi phí thấp, trình độ tay nghề nguồn nhân lực cao, nhiều
thương hiệu nổi tiếng, uy tín.
Bên cạnh đó, du lịch Y tế Việt Nam với thế mạnh cung cấp các dịch vụ phẫu
thuật bao gồm cả thủ thuật thẩm mỹ, nha khoa và điều trị chỉnh hình. Đặc biệt,


Việt Nam nổi tiếng trong việc chữa hiếm muộn bằng phương pháp thụ tinh
nhân tạo cho tỷ lệ thành công cao, và kỹ thuật châm cứu, day bấm huyệt. Giá
các dịch vụ này tại Việt Nam rẻ hơn 70 % so với các nước phương Tây và các
nước trong khu vực. Vì thế, những thế mạnh y tế thành phố Hồ Chí Minh được
du khách nước ngồi chú ý là: Ứng dụng y học cổ truyền và y học hiện đại
trong làm đẹp thẩm mỹ; chuyên ngành nha khoa; thụ tinh ống nghiệm chất
lượng cao, giá rẻ… Nhờ có hệ thống cơ sở y tế rộng khắp, nhiều bệnh viện
tuyến cuối có tay nghề cao, ngang tầm thế giới, nên các bệnh viện tại thành phố
Hồ Chí Minh đủ tầm đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của bệnh nhân nước
ngoài.
Bên cạnh việc mở những tour du lịch khám chữa bệnh bằng đơng y như châm
cứu, luyện khí cơng thì TP. HCM cũng có điều kiện để khai thác và thực hiện
những tour du lịch nghỉ dưỡng kết hợp chữa bệnh rất lớn tại những khu du lịch
nước khống nóng trải dài từ Bắc vào Nam. Du lịch chữa bệnh của Việt Nam
nói chung và TP.HCM nói riêng hiện nay còn yếu so với các nước trong khu
vực. Các bác sỹ nước ngồi ai cũng nói được tiếng Anh trơi chảy, tư vấn tận
tình, ln đặt y đức lên hàng đầu. Nhân viên phục vụ rất chuyên nghiệp. Các
địa chỉ khám chữa bệnh hiện đại, lịch sự. Còn ở Việt Nam hiện thiếu tất cả các
điều trên .
Bên cạnh việc thu hút khách du lịch tới Việt Nam kết hợp khám chữa bệnh theo

phương pháp cổ truyền, trong vài năm trở lại đây Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh
đã xây dựng một số bệnh viện lớn, trang bị hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế và
kinh doanh theo mô hình của các bệnh viện trong khu vực để thu hút khách từ
các nước lân cận như Lào, Campuchia...
Nguyên nhân là do cơ sở hạ tầng y tế phát triển, trình độ nguồn nhân lực tay
nghề cao, các cơ sở khám chữa bệnh y học dân tộc cổ truyền lâu đời; đồng thời
du khách có thể kết hợp tham gia các hoạt động du lịch tại thành phố. Bên cạnh
đó, số lượng kiều bào, du khách đến từ Australia, Hoa Kỳ, Canada, Nhật… về
Việt Nam thăm gia đình kết hợp đi du lịch và khám nha khoa tăng cao do chất


lượng khám, chữa bệnh trong nước không thua kém các bệnh viện nước ngồi
mà chi phí điều trị thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực và thế giới.
Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực, du lịch y tế tại thành phố vẫn còn
những mặt hạn chế do cơ sở hạ tầng, chiến lược tiếp thị, quảng bá chưa được
đẩy mạnh đầu tư, đội ngũ nhân lực vẫn cịn thiếu khả năng giao tiếp sử dụng
ngơn ngữ nước ngồi. Thêm vào đó là sự thiếu kết nối, liên kết giữa các đơn vị
cung ứng dịch vụ để tạo sự cạnh tranh với các ngành công nghiệp y tế trên thế
giới.
* Phát triển bền vững du lịch y tế tại TP.HCM hiện nay:
•

Mơi trường tự nhiên:

Vấn đề ô nhiễm môi trường đang là vấn đề hết sức cấp thiết của TP.HCM.
Trong mấy năm qua, việc phát triển dịch vụ du lịch tại các khu vui chơi giải trí
hay việc khí thải từ các khu cơng nghiệp đã làm cho TP.HCM luôn nằm trong
mức báo động đỏ về ô nhiễm môi trường. Vì TP.HCM là điểm đến rất được yêu
thích nên hằng năm thu hút rất nhiều lượt du khách đến nơi đây, vì thế lượng
rác thải do du khách thải ra như rác thải rắn là chai, lọ đựng đồ uống và bao bì

khách có chiều hướng gia tăng, rác thải của các cơ sở kinh doanh ăn uống và
lưu trú cũng tăng dần.
Việc phát triển du lịch y tế không gây hại đến môi trường tự nhiên mà cịn có
thể góp phần bảo tồn hệ sinh thái. Như đã nêu ở trên, y học Việt Nam nổi tiếng
với nền y học cổ truyền sử dụng các phương thức nhân gian để chữa bệnh. Các
bài thuốc đề sử dụng các loại cây thuốc, tuy nhiên việc này không gây ảnh
hưởng lớn đến hệ sinh thái. Ngược lại có thể khuyến khích việc trồng cây, tái
tạo các vườn thuốc hay việc rác thải y tế đều dễ phân hủy và khơng gây hại đến
mơi trường. Bên cạnh đó, việc sử dụng các liệu pháp chữa trị dân giúp giảm tải
các lượng khí thải do của các nhà máy sản xuất dụng cụ và vật phẩm y tế, điều
này giúp ích rất nhiều cho việc bảo vệ mơi trường.
•

Mơi trường xã hôi


Bên cạnh đó, du khách đến du lịch y tế tại TP.HCM đã góp phần tạo việc làm
cho người dân nơi đây. Khơng phải chỉ có những người trong độ tuổi lao động,
hay những y bác sĩ của các bệnh viện lớn, mà cả những người không phải bác
sĩ chuyên mơn mà là cá y sĩ dân gian, thậm chí người già và những người
khuyết tật đều có thể tham gia vào hoạt động du lịch nếu biết về trị bệnh cổ
truyền. Du lịch đánh thức ngành y học học cổ truyền, có thêm điều kiện phục
hồi và phát triển hơn, có nhiều phịng khám được mở ra và ngày càng có nhiều
người lưu truyền khơng làm mai một các giá trị của nền y học này; góp phần
thúc đẩy các ngành kinh tế khác của TP,HCM cũng phát triển theo. Các ngành
này phát triển sẽ tăng nguồn thu ngân sách. Thu ngân sách của thành phố tăng,
chính quyền thành phố sẽ có thêm các khoản cân đối ngân sách phục vụ cho
cơng tác an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo.
•

Kinh tế

Du lịch y tế là một xu hướng đang bùng nổ trên thế giới. Cùng với những
cường quốc như Anh, Mỹ, Canada; nhiều nước châu Á như Nhật Bản, Ấn Độ,
Thái Lan, Singapore, Hàn Quốc đã chọn đây là một trong những ngành xương
sống để thu hút người nước ngoài đến khám chữa bệnh.
Việc triển khai du lịch y tế sẽ góp phần thu hút thêm khách nước ngoài, tăng từ
10 - 20% tại các bệnh viện. Tuy nhiên, trong khi con số du khách nước ngoài
đến Việt Nam có thể nắm bắt dễ dàng, thì số người nước ngoài khám chữa bệnh
tại các cơ sở y tế trong nước lại khó thống kê. Vì thế, việc đầu tư cho du lịch y
tế là một “mỏ vàng” khổng lồ trong tương lai. Bên cạnh thu hút khách du lịch
đến với TP.HCM, tạo ra doanh thu cho ngành du lịch thì việc đối với ngành y tế
Việt Nam cũng là một bước đi rất thành cơng khi có thể quảng bá được sự phát
triển của ngành y tế, vừa có thể tạo ra những lợi nhuận.
Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng cao. Chính vì
vậy, mọi phương án khai thác tài ngun y tế để phát triển du lịch phải phù hợp
với các quy hoạch tổng thể kinh tế – xã hội của địa phương, của vùng kinh tế.
Du lịch y tế nếu được thiết lập đúng đắn sẽ tăng cường các giá trị về tài sản mơi
trường, bảo vệ các lồi quý hiếm và mang lại sự cải thiện đối với cộng đồng địa


phương. Những nơi mà du lịch y tế không kết hợp với các ngành khai thác
thơng qua quy hoạch có chiến lược thì du lịch sẽ bung ra nhanh chóng và khó
kiểm sốt được nền kinh tế địa phương. Hợp nhất phát triển du lịch y tế
TP.HCM vào trong khuôn khổ hoạch định chiến lược cấp quốc gia và địa
phương, tiến hành đánh giá tác động môi trường làm tăng khả năng tồn tại lâu
dài của ngành du lịch.
5. Kết luận

Để khai thác tiềm năng phát triển du lịch y tế, cần có nhiều chương trình phối

hợp cùng thực hiện, như xây dựng cẩm nang du lịch y tế, tạo app để tra cứu các
dịch vụ khám chữa bệnh giúp du khách dễ dàng truy cập tìm hiểu thơng tin,
đăng ký dịch vụ qua Internet…
Thành phố cần có những bước đi kết nối, xúc tiến, quảng bá cho loại hình du
lịch này, như: Xây dựng website giới thiệu về loại hình du lịch y tế để đẩy
mạnh việc quảng bá ra thế giới; phát triển xây dựng lực lượng điều phối viên
vừa có kiến thức y tế vừa hiểu biết về du lịch, ngoại ngữ để có thể tư vấn, giới
thiệu cho du khách về các dịch vụ du lịch y tế thành phố đang triển khai...
Cũng cần ban hành kế hoạch phát triển du lịch y tế; triển khai mở rộng mạng
lưới dịch vụ cấp cứu ngoài bệnh viện và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho
khách du lịch có bệnh mãn tính (cao huyết áp, tiểu đường...), hoặc có sự cố sức
khỏe trong thời gian khách du lịch đến TPHCM. Đặc biệt là hình thành mạng
lưới cấp cứu đột quỵ, cấp cứu tim mạch phục vụ cho người dân và khách du
lịch.
Ngành y tế cũng cần từng bước nâng cấp, xây mới cơ sở hạ tầng theo tiêu
chuẩn quốc tế tại khu điều trị theo yêu cầu của các bệnh viện; đổi mới phong
cách phục vụ và cải tiến chất lượng các dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu.
Ưu tiên các chuyên khoa có nhu cầu cao đối với du lịch y tế bao gồm nha khoa,
y học cổ truyền, thụ tinh ống nghiệm, tạo hình - thẩm mỹ, tim mạch, tầm soát
bệnh ung thư, chỉnh hình. Triển khai chương trình điều trị khơng dùng thuốc và
dịch vụ tăng cường sức khỏe…


TÀI LIỆU THAM KHẢO
/> /> /> /> />