luận văn thạc sĩ thực hiện chính sách phát triển cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã trên địa bàn tỉnh quảng nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

VÕ QUANG HÂN

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN CÁN BỘ ĐOÀN CHUYÊN TRÁCH
Ở CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CƠNG

HÀ NỘI - 2020


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

VÕ QUANG HÂN

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN CÁN BỘ ĐOÀN CHUYÊN TRÁCH
Ở CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM

Chun ngành : Chính sách cơng
Mã số

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CƠNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. BẠCH HỒNG VIỆT

HÀ NỘI - 2020


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú trọng đến vai trị của công tác
cán bộ, Người từng dạy: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”.
Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã chỉ rõ: Muốn đổi mới đội
ngũ cán bộ trước hết phải đổi mới công tác cán bộ và đội ngũ những người
làm công tác tổ chức cán bộ. Từ khi thực hiện đường lối đổi mới đến nay,
Đảng ta khơng ngừng bổ sung, hồn chỉnh hệ thống quan điểm, đường lối về
công tác cán bộ và kiên trì lãnh đạo thực hiện, nhiều chủ trương, giải pháp lớn
về công tác cán bộ, được cụ thể hóa và từng bước đi vào cuộc sống.
Đội ngũ cán bộ Đoàn là một bộ phận hợp thành đội ngũ cán bộ của
Đảng hoạt động trong các loại hình tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên; là
người trực tiếp đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của
Nhà nước vào lực lượng đoàn viên thanh niên; là một trong những nhân tố
quyết định đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức Đoàn và phong
trào thanh niên tại địa phương.
Đoàn Thanh niên được tổ chức và vận hành theo mơ hình hành chính từ
trung ương đến cấp xã, có đội ngũ cán bộ Đồn chun trách và bán chuyên
trách.
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Đảng ta luôn luôn giành sự quan
tâm đặc biệt đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, là nhân tố quyết định đến
sự nghiệp đổi mới và sự sống cịn của một chế độ. Bởi vì cán bộ là lực lượng
nòng cốt trong bộ máy tổ chức của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể quần
chúng, đồng thời là người lãnh đạo, quản lý điều hành toàn bộ guồng máy
trong hệ thống chính trị.
Chính sách phát triển cán bộ là công cụ và giải pháp nhằm xây dựng

đội ngũ cán bộ có chất lượng chun mơn cao đáp ứng yêu cầu của từng giai
đoạn, từng thời kỳ cách mạng.
Cơng tác cán bộ bao gồm nhiều mắt xích như: đánh giá, quy hoạch, đào
tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bổ nhiệm, điều động, bố trí, sử dụng, quản lý,
khen thưởng, kỷ luật, đãi ngộ đối với cán bộ. Các mắt xích này liên hồn, đan
xen nhau, có liên hệ chặt chẽ, mật thiết, tác động lẫn nhau vì thực hiện tốt mắt
xích này sẽ vừa là tiền đề, vừa là cơ sở để thực hiện tốt các mắt xích khác
trong cơng tác cán bộ.
Cán bộ đồn thuộc nhóm cán bộ hoạt động chính trị -xã hội, trực tiếp
làm cơng tác thanh niên và thực hiện công tác tuyên truyền, vận động thanh
thiếu nhi theo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà
nước và Điều lệ Đoàn, là vườn ươm đội ngũ cán bộ kế cận dự bị cho Đảng,
Mặt trận và các đồn thể chính trị - xã hội. Do đó cần nhất thiết phải xây dựng
đội ngũ cán bộ đồn chun trách có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ
chun mơn, nghiệp vụ đủ tự tin và bản lĩnh trong công tác điều hành thực
hiện nhiệm vụ nhằm đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ cơng tác đồn và phong
trào thanh thiếu nhi trong giai đoạn mới hiện nay. Để có được đội ngũ những
cán bộ đoàn tốt, đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của cơng tác Đồn và
phong trào thanh thiếu nhi, rõ ràng công tác phát triển cán bộ Đoàn là rất quan
trọng.
Quảng Nam là tỉnh nằm ở khu vực duyên hải Nam Trung bộ, được
thành lập vào ngày 01/01/1997 sau khi chia tách tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng
thành hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trực thuộc trung ương. Tỉnh Quảng Nam
gồm 18 đơn vị hành chính cấp huyện, với 241 xã, phường, thị trấn. Giai đoạn
đầu khi thành lập, công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ
Đoàn chuyên trách cấp xã cịn nhiều khó khăn. Đến nay đội ngũ cán bộ Đoàn
chuyên trách cấp xã cơ bản ổn định, được củng cố, kiện toàn thường xuyên và

chất lượng ngày một được nâng lên. Việc lựa chọn, quy hoạch, đào tạo bồi
dưỡng, điều động, luân chuyển, bố trí sử dụng và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ
Đồn chuyên trách ở cấp xã theo tiêu chuẩn, quy định trong các văn bản
hướng dẫn của Tỉnh, của Trung ương được các cấp ủy Đảng quan tâm nhiều
hơn và đến nay công tác cán bộ từng bước đi vào nền nếp, chất lượng ngày
càng nâng cao góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ đủ năng lực, phẩm chất, uy
tín, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả
đạt được, công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ Đồn chun trách cấp xã cịn
nhiều hạn chế, bất cập, chưa đúng nguyên tắc, quy trình, thiếu khoa học, cịn
mang tính hình thức, chưa thật cơng tâm, khách quan; chưa vận dụng và phát
huy tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong quy hoạch cán bộ. Công tác chỉ
đạo, hướng dẫn thực hiện quy hoạch cán bộ đoàn giữa cấp uỷ Đảng và Ban
chấp hành tỉnh Đoàn Quảng Nam chưa có sự thống nhất chung, đến việc
chồng chéo trong quy hoạch cán bộ, lúng túng trong quy trình thực hiện về
các mốc thời gian, giữa nhiệm kỳ Đại hội của Đảng và của tổ chức Đoàn
thanh niên. Thực tế việc quy hoạch cán bộ đoàn chuyên trách ở cấp xã mới
chỉ chú ý đến quy hoạch “đầu vào” cịn “đầu ra” thì chưa được quan tâm
nhiều. Bên cạnh đó, khâu tuyển chọn đầu vào của cán bộ đoàn chuyên trách ở
cấp xã tương đối hỗn hợp với trình độ chun mơn khác nhau, nên cơng tác
quy hoạch cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã càng gặp khơng ít khó khăn và
phức tạp.
Thực hiện Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 30/11/2004 của Bộ Chính
trị, khóa X về “Cơng tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” và Kết luận số 60-KL/TW, ngày
08/10/2019 của Bộ Chính trị, khóa XII về “về độ tuổi tái cử chính quyền và
trình độ chun mơn, lý luận chính trị đối với nhân sự tham gia cấp ủy các
cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025. Tỉnh ủy Quảng Nam đã ban hành Nghị quyết số


15-NQ/TU, ngày 26/11/2019 về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, kiện

toàn tổ chức bộ máy từ nay đến hết năm 2020 và định hướng đến năm 2025.
Các tổ chức Đoàn thanh niên trên địa bàn toàn tỉnh đã được Tỉnh uỷ quan tâm
triển khai về công tác quy hoạch phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp
xã. Từ khi các nghị quyết về công tác cán bộ được Bộ Chính trị, BCH đảng bộ
tỉnh ban hành, cơng tác quy hoạch đội ngũ cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã
được các cấp ủy Đảng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam triển khai một cách đồng
bộ, quyết liệt, khoa học đảm bảo được các bước quy trình trong cơng tác quy
hoạch cán bộ. Mặc dù, quy hoạch cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã đã được
các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo tuy nhiên đôi lúc đôi nơi việc thực hiện
bước đầu về mặt trình tự thủ tục chưa đảm bảo được yêu cầu đề ra, thực hiện
quy hoạch cán bộ chưa chặt chẽ, chưa công khai, minh bạch, do đó cần tập
trung nghiên cứu và làm sáng tỏ các vấn đề để công tác quy hoạch đội ngũ
cán bộ đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong thời
gian tới đạt được hiệu quả cao nhất.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đặt ra đối với đội ngũ cán bộ Đoàn
chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, học viên chọn đề tài:
“Thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã trên địa
bàn tỉnh Quảng Nam” làm luận văn cao học chuyên ngành Chính sách cơng.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Hiện nay đã có nhiều đề tài nghiên cứu về công tác cán bộ Đồn cũng
như cơng tác đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đồn, đặc biệt
cơng tác quy hoạch đội ngũ cán bộ Đồn có nhiều đề tài khoa học, nhiều bài
viết, luận văn, luận án nghiên cứu:
-

Ấn phẩm “Giải pháp nhằm thực hiện tốt chính sách cán bộ đối với cán

bộ đoàn cấp xã tại Bắc Cạn” của tác giả Triệu Quang Hùng đăng trên báo
thanhnienviet.vn ngày 15/01/2018. Bài viết nêu lên những thuận lợi, khó khăn

của cán bộ Đoàn cấp xã và đề ra những giải pháp để thực hiện tốt chính sách
đối với cán bộ đoàn cấp xã tại tỉnh Bắc Cạn.
-

Ấn phẩm “Đào tạo, bồi dưỡng và trẻ hoá đội ngũ cán bộ đoàn trong

giai đoạn hiện nay” của tác giả Dương Văn An đăng trên Tạp chí Tổ chức Nhà
nước năm 2010: Bài viết nói về tầm quan trọng của việc Đào tạo, bồi dưỡng
trình độ chunmơn cho cán bộ tham gia làm cơng tác đồn và quy định về độ
tuổi của cán bộ đồn trong giai đoạn hiện nay.
-

Ấn phẩm “Cơng tác cán bộ Đoàn” của tác giả Hoàng Hiệp đăng trên

Báo Đà Nẵng năm 2011. Bài viết nêu lên việc đào tạo, bồi dưỡng để xây dựng
đội ngũ cán bộ đoàn đủ tâm - đủ tầm, xứng đáng là những thủ lĩnh thanh niên.
-

Luận văn thạc sĩ “Công tác phát triển cán bộ Đoàn tại thành phố

Quảng Ngãi trong giai đoạn hiện nay” (2015) của học viên Võ Đồn Sơng
Trà, Học viện Khoa học xã hội - Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu đã nêu ra nhiều vấn đề rất cơ
bản cả về lý luận và thực tiễn trong công tác phát triển cán bộ đồn, tuy nhiên
chưa có tài liệu nào nghiên cứu về thực hiện chính sách phát triển cán bộ
Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong giai đoạn hiện
nay. Vì vậy, học viên chọn đề tài “Thực hiện chính sách phát triển cán bộ
Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam” nhằm nghiên cứu,
phân tích, đánh giá thực trạng và đưa ra những định hướng, giải pháp cụ thể

đối với chính sách phát triển cán bộ Đồn chun trách ở cấp xã của tỉnh
Quảng Nam trong thời gian đến là hồn tồn cấp thiết..
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm sáng tỏ việc thực hiện chính sách phát triển cán bộ
Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh, luận văn sẽ đưa ra một số giải
pháp nhằm góp phần thực hiện tốt chính sách đối với cán bộ Đoàn chuyên


trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, luận văn hướng đến thực hiện
một số nhiệm vụ như sau:
-

Hệ thống lại cơ sở lý luận trong thực hiện chính sách phát triển cán bộ

Đồn chun trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.
-

Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phát triển cán bộ

Đoàn chuyên trách ở cấp xã của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Nam
từ năm 2017 đến năm 2020;
-

Đưa ra những định hướng, giải pháp và kiến nghị nhằm hồn thiện

chính sách phát triển cán bộ Đồn chun trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh
Quảng Nam trong thời gian đến.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
-

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là thực hiện chính sách phát triển

cán bộ Đồn chun trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
-

Về không gian: trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.

-

Về thời gian: Từ năm 2017 đến năm 2020.

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận các quan điểm của Chủ
nghĩa Mác - Lênin, những luận điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các quan
điểm, đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, của Nhà nước
và của tổ chức Đồn thanh niên về chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên
trách.
5.2. Phương pháp nghiên cứu


Luận văn chủ yếu sử dụng các phương pháp liên ngành, đa ngành trong
khoa học xã hội với các phương pháp cụ thể như: lôgic và lịch sử, quy nạp và
diễn dịch, trừu tượng và cụ thể; phân tích và tổng hợp các tư liệu, thống kê
các báo cáo, các kết quả nghiên cứu về cơng tác cán bộ đồn ở cấp xã.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn góp phần làm rõ các vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận chung
và thực tiễn của quá trình thực hiện chính sách phát triển cán bộ đồn chun
trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện nay.
Luận văn cung cấp những thơng tin, số liệu qua q trình thu thập tư
liệu từ các cơ sở Đoàn xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, qua
đó góp phần làm phong phú hệ thống lý luận của khoa học chính sách cơng.
6.1. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn mong muốn góp phần thiết thực trong việc lý giải những tồn
tại hạn chế của chính sách phát triển cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã trong
thời gian qua và đưa ra các định hướng giải pháp, kiến nghị được áp dụng
trong thực tiễn cơng tác cán bộ đồn chun trách cấp xã hiện nay.
Luận văn bảo vệ thành công sẽ là tài liệu tham khao hữu ích cho những
người làm cơng tác cán bộ đồn chun trách cấp xã.
7.

Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, kết cấu của luận văn
được bố trí cụ thể thành 3 chương như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về thực hiện chính sách phát triển cán
bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã.
Chương 2: Thực trạng chính sách phát triển cán bộ đồn chun trách ở
cấp xã trên địa bàn Tỉnh Quảng Nam.
Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính


sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng
Nam.

CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN CÁN BỘ ĐỒN CHUN TRÁCH Ở CẤP XÃ
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Khái niệm chính sách cơng
Chính sách cơng là một tập hợp các quyết định của Nhà nước liên quan
với nhau nhằm giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội của một đất nước, quốc
gia, lãnh thổ, dân tộc theo ý chí của Đảng cầm quyền. Chính sách cơng cịn
được hiểu là một chính sách của Nhà nước có ảnh hưởng trực tiếp hay gián
tiếp đến cuộc sống của nhân dân, thể hiện quan điểm, thái độ và cách xử sự
của Nhà nước về một vấn đề cơng trong xã hội.
Chính sách cơng là tập hợp những quyết định mang tính chính trị của
một quốc gia, một dân tộc nhằm đưa ra những định hướng hành động đối với
một vấn đề công cộng trong xã hội, hiện tượng tồn tại trong đời sống xã hội
để thúc đẩy sự phát triển nhằm đạt được những mục tiêu xã hội nhất định.
Từ những quan niệm trên, khái niệm chính sách cơng có thể khái qt
cụ thể như sau: “Chính sách cơng là tập hợp các quyết định chính trị có liên
quan của Đảng và Nhà nước nhằm lựa chọn các mục tiêu cụ thể với giải pháp
và công cụ thực hiện giải quyết các vấn đề của xã hội theo mục tiêu xác định
của Đảng chính trị cầm quyền” [10].
1.1.2. Khái niệm cán bộ Đoàn cơ sở, cán bộ đoàn chuyên trách, cán
bộ đoàn kiêm nhiệm
Cán bộ là vấn đề rất quan trọng, trong tình hình hiện nay vấn đề đó
càng trở nên cấp bách và có ý nghĩa quyết định đến sự nghiệp đổi mới và sự
sống còn của một chế độ. Bởi vì, cán bộ là lực lượng nịng cốt trong bộ máy
tổ chức của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể quần chúng, đồng thời là người

lãnh đạo quản lý điều hành toàn bộ guồng máy trong hệ thống chính trị. Mỗi
giai đoạn cách mạng đều có nhiệm vụ, yêu cầu khác nhau. Do vậy, đội ngũ
cán bộ phải luôn được củng cố, đào tạo, nâng lên ngang tầm và thích ứng với
yêu cầu từng giai đoạn cách mạng. Nếu chất lượng cán bộ không chuyển kịp
với tình hình và nhiệm vụ mới thì khơng những cán bộ khơng quyết định
thắng lợi đường lối mà cịn mắc sai lầm.
Đội ngũ cán bộ Đồn TNCS Hồ Chí Minh các cấp gồm: Cán bộ đoàn
chủ chốt, cán bộ đoàn chuyên trách, cán bộ đoàn bán chuyên trách, cán bộ
đồn khơng chun trách, cán bộ đồn kiêm nhiệm. Trong đó, đội ngũ cán bộ
đồn chủ chốt là những cán bộ đứng đầu, quan trọng nhất, có tác dụng chi
phối chính tồn bộ hoạt động của tổ chức đồn thanh niên ở từng cấp, từ cơ sở
đến Trung ương như bí thư đồn xã, bí thư huyện đồn, bí thư tỉnh đồn.
Trong hệ thống phân cấp hành chính ở nước ta hiện nay, cấp cơ sở là
cấp thấp nhất, thường được gọi chung là cấp xã, bao gồm cả xã, phường, thị
trấn. Cán bộ cấp cơ sở nói chung và cán bộ đồn cơ sở nói riêng là những
người hàng ngày tiếp xúc trực tiếp với nhân dân, có điều kiện gần gũi, hiểu
biết về người dân; nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng và những nhu cầu
của nhân dân, phát hiện kịp thời những vấn đề đang phát sinh từ thực tiễn
cuộc sống. Đồng thời, họ cũng là những người trực tiếp đưa chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các chủ trương
của Đoàn vào cuộc sống.
Cán bộ đoàn cấp cơ sở là những người tham gia Ban Thường vụ đoàn
cấp xã, phường, thị trấn. Họ là những người xung kích đi đầu trong các hoạt
động của Đoàn ở địa phương; là cánh tay nối dài của Đảng, Nhà nước, Mặt
trận ở cơ sở đến thanh niên, đoàn viên. Cán bộ đoàn cấp cơ sở là những người
được bầu lên bởi đại hội đoàn. Trong đời sống hằng ngày họ là những người
gương mẫu, được sự tín nhiệm của đồn viên, sự tin tưởng của Đảng, chính


quyền, Mặt trận; là lực lượng đi đầu, làm gương cho các thế hệ thiếu niên, nhi

đồng, trong xây dựng nếp sống văn hóa, giáo dục truyền thống đạo đức, giữ
gìn thuần phong mỹ tục, phong chống tệ nạn xã hội, mê tín, dị đoan... Ngồi
ra, cán bộ đồn cấp cơ sở còn là đội ngũ cán bộ dự bị cho Đảng, chính quyền,
Mặt trận và các đồn thể chính trị - xã hội.
Tóm lại, cán bộ đồn là lớp thế hệ trẻ tuổi, năng động, sáng tạo, nhiệt
tình, tâm huyết trong hoạt động phong trào, có tư duy và lối sống cởi mở,
chan hòa, dễ gần gũi, sống chân tình và cùng hịa mình vào thanh niên, ln
đồng hành với đoàn viên thanh niên trên tất cả các mặt của đời sống xã hội.
Người cán bộ đoàn trước hết phải có đời tư trong sáng, phải là tấm gương
sáng trong cuộc sống đời thường, là một công dân tốt trong cộng đồng khu
dân cư, có như thế thì mới dễ thuyết phục, vận động đoàn viên thanh niên
trong các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ; phải là người có năng
lực trong việc tạo dựng các mối quan hệ với cả hệ thống chính trị và có liên
hệ mật thiết với nhân dân nhằm tranh thủ sự quan tâm ủng hộ đối với công tác
thanh niên. Cán bộ đồn phải là người có bản lĩnh chính trị vững vàng, ln
kiên định trước mọi khó khăn thách thức, dám nghĩ dám làm, ln quyết đốn
trong việc đề ra nội dung, phương pháp công tác phù hợp với từng giai đoạn,
từng thời kỳ. Cán bộ đoàn là người nhiệt tình, năng động trong việc thực hiện
các vấn đề cơng tác của xã hội, chăm lo quyền và lợi ích chính đáng cho đồn
viên thanh niên. Có kỹ năng và nghiệp vụ cơng tác Đồn - Hội - Đội; có trình
độ chun mơn và nghiệp vụ ngang tầm với nhiệm vụ chính trị trong từng giai
đoạn, từng thời kỳ. Có khả năng tổ chức, thiết kế các hoạt động cụ thể thiết
thực, phù hợp với từng lứa tuổi, từng nhóm thanh niên. Vì vậy, có thể nói cán
bộ đồn đóng vai trị đặc biệt quan trọng trong cơng tác thanh niên, xứng đáng
là chỗ dựa tinh thần đáng tin cậy cho đoàn viên thanh niên, là người giữ ngọn
lửa nhiệt huyết để cổ vũ và thúc đẩy phong trào hành động cách mạng của


đoàn viên thanh niên.
Nghị quyết 06 của Ban thường vụ Trung ương Đoàn năm 1976 cho

rằng, cán bộ Đoàn thanh niên là một bộ phận cán bộ của Đảng… là cán bộ
chính trị, cán bộ vận động thanh niên, với nhiệm vụ chủ yếu là giáo dục cộng
sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ; là lực lượng hậu bị của Đảng; phải có độ tuổi trẻ
và thời gian cơng tác nhất định, thường xuyên chu chuyển và thay thế.
Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX nhiệm kỳ 2007-2012 xác
định: “Cán bộ đoàn là nhân tố then chốt, cơng tác cán bộ đồn là bộ phận
quan trọng của công tác cán bộ của Đảng nhằm xây dựng và phát triển đội
ngũ cán bộ đoàn, đồng thời bổ sung cán bộ cho hệ thống chính trị”.
Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI nhiệm kỳ 2017-2022 xác
định: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ đồn có chất lượng, trưởng thành
từ phong trào thanh niên. Thực hiện tốt tất cả các khâu của công tác cán bộ,
nhất là công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh,
hoàn thiện các quy chế, quy định về rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối cơng
tác của cán bộ đồn gắn với các u cầu chống suy thối về tư tưởng, chính
trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
trong nội bộ”.
Quy chế cán bộ Đồn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (kèm theo
Quyết định số 289-QĐ/TW ngày 08/02/2010 của Ban Bí thư) quy định cán bộ
Đồn là những người giữ chức danh bí thư chi đồn, phó bí thư, bí thư đồn
cấp cơ sở trở lên; Những người làm việc trong các cơ quan chuyên trách của
Đoàn và trực tiếp làm cơng tác Đồn, Hội, Đội, phong trào thanh thiếu nhi từ
cấp huyện và tương đương trở lên; Trợ lý thanh niên, cán bộ ban thanh niên
trong Quân đội nhân dân; Ủy viên ban công tác thanh niên các cấp trong Cơng
an nhân dân [9].
Cán bộ đồn trước hết phải là cán bộ chính trị, bản thân cán bộ đoàn


phải tiên tiến về mặt chính trị, phải thực hiện nhiệm vụ định hướng chính trị
và giáo dục tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên. Cán bộ đoàn là những người
trẻ tuổi, là bạn đồng hành của thanh niên, là “cầu nối” giữa Đảng, Chính Phủ

với tuổi trẻ; là người nhiệt tình cơng tác xã hội, chăm lo lợi ích chính đáng
của quần chúng thanh niên; là người hiểu biết sâu sắc về đối tượng quần
chúng thanh niên để báo cáo với tổ chức Đoàn, tổ chức Đảng và nhà nước
nhằm có những chính sách phù hợp.
Cán bộ đồn chun trách là những người được hưởng lương để
chuyên làm công tác đoàn, hội, đội, phong trào thanh thiếu nhi [9].
Cán bộ đồn kiêm nhiệm là những người làm cơng tác Đoàn và phong
trào TTN trong các cơ quan, doanh nghiệp, trường học, các đơn vị Quân đội
nhân dân, Công an nhân dân... họ là những người không hưởng lương trực
tiếp từ ngân sách nhà nước.
1.2. Thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách
Việc xác định vấn đề chính sách được bắt đầu bằng việc nhận biết, đó là
những nhận biết thường xoay quanh về những khó khăn, vướng mắc trong đời
sống hằng ngày của xã hội hoặc những vấn đề không hợp lý gây nên sự đối
lập, mất cân bằng, mất ổn định về kinh tế - xã hội, cản trở sự tăng trưởng về
kinh tế hoặc những nhu cầu trong tương lai cần được thực hiện bằng chính
sách của nhà nước. Vì vậy vấn đề của chính sách ln gắn liền với sự phát
triển trên tất cả mọi mặt của xã hội.
Vấn đề của chính sách phát triển cán bộ đồn phát sinh trong q trình
triển khai tổ chức thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ đoàn đến mức độ
cần được giải quyết, dẫn tới số lượng đội ngũ cán bộ đoàn làm việc chưa thật
sự như mong muốn, chưa đầy đủ, chu đáo; có thể tuyển dụng cán bộ đồn
thiếu năng lực thực tiễn công tác, xác định chưa đảm bảo cán bộ đồn cần
phát triển năng lực cơng tác, phương pháp tiếp cận phát triển cán bộ đoàn


chưa thật sự phù hợp, nội dung phát triển cán bộ đoàn chưa đáp ứng đầy đủ
nhu cầu phát triển năng lực thực tiễn, mức lương, mức phụ cấp còn thấp chưa
đáp ứng đảm bảo cho chi phí để trang trải sinh hoạt hằng ngày của cán bộ
đoàn. Việc xác định rõ vấn đề chính sách đóng vai trị quyết định trong q

trình hoạch định và thực thi chính sách cũng như quyết định tồn bộ đến q
trình thực thi chính sách được thành cơng hay thất bại.
Bên cạnh năng lực thực tiễn của đội ngũ cán bộ Đoàn, chế độ đãi ngộ,
phương pháp quản lý cán bộ đoàn cũng ảnh hưởng khơng nhỏ đến vấn đề
chính sách, bởi lẽ thu nhập của cán bộ Đoàn hiện nay thấp hơn mức bình qn
so với thu nhập chung của tồn xã hội, dẫn đến việc cán bộ đoàn thiếu tâm
huyết với tổ chức, cũng như thiếu động lực trong quá trình thực hiện nhiệm
vụ. Chủ trương của Đảng ta nhằm “tập hợp rộng rãi các loại cán bộ, trọng
dụng nhân tài, khơng phân biệt đảng viên hay người ngồi Đảng, dân tộc, tôn
giáo, người ở trong nước hay người Việt Nam định cư ở nước ngoài” chưa
mang lại kết quả như mong đợi, ngược lại tình trạng cán bộ đồn bỏ công tác
để chuyển sang làm việc ỷ các công ty, nhà máy, xí nghiệp, doang nghiệp tư
nhân… đã dần dần xuất hiện và có chiều hướng gia tăng.
Khi thực hiện tốt các chính sách phát triển cán bộ Đồn chun trách,
Tổ chức Đoàn thanh niên sẽ thu hút được nhiều cán bộ làm cơng tác Đồn và
và phong trào thanh thiếu nhi giỏi về chuyên môn, tốt về đạo đức, lối sống và
bản lĩnh về lập trường tư tưởng, giúp cho những cán bộ Đoàn an tâm tử tưởng
để cống hiến hết mình cho tổ chức Đồn, hồn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ
được giao.
1.2.1. Chính sách tuyển dụng, tuyển chọn cán bộ Đoàn chuyên trách
Tuyển dụng đội ngũ cán bộ đồn có đủ phẩm chất chính trị và năng lực
chun mơn đóng một vai trị quan trọng trong việc xây dựng đọi ngũ cán bộ
đoàn tại địa phương. Đại đa số cán bộ đoàn chưa đảm bảo các tiêu chuẩn của


một cán bộ chun trách như trình độ chun mơn, trình độ lý luận chính trị,
kỹ năng, nghiệp vụ... khi mới tuyển dụng, do đó ảnh hưởng nhiều đến chất
lượng chuyên môn. Theo mục 2, Điều 38, Luật cán bộ công chức, việc tuyển
dụng cán bộ công chức phải theo các nguyên tắc: bảo đảm công khai, minh
bạch, khách quan và đúng pháp luật; bảo đảm tính cạnh tranh; tuyển chọn

đúng người đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và vị trí làm việc; ưu tiên tuyển chọn
người có tài năng, người trong gia đình có cơng với nước, người dân tộc thiểu
số. Công tác tuyển dụng cán bộ, công chức đã được thực hiện bằng nhiều
phương thức khác nhau như thi tuyển, luân chuyển, điều động, bổ nhiệm và
tập trung vào những cán bộ trình độ năng lực. Tuy nhiên, bên cạnh đó việc
tuyển dụng vẫn cịn gặp phải những vấn đề như chất lượng đầu vào; tuyển
dụng người có trình độ năng lực hạn chế. Đối với các tiêu chuẩn quy định về
tuyển dụng cán bộ đoàn tập trung chú trọng vào các văn bằng chứng chỉ của
người được tuyển dụng mà ít quan tâm đặt vấn đề đến năng lực công tác thực
tế của họ. Mặt khác, về mặt văn bản luôn nhấn mạnh những quy định rất chặt
chẽ nhưng một số cơ quan, đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc, minh bạch,
khách quan mà thường đặt ra “các quy định nội bộ” để định hướng và ưu tiên
cho các mối quan hệ, con cháu trong ngành. Việc bố trí, bổ nhiệm, tuyển chọn
cán bộ chúng ta chỉ làm tại thời điểm làm quy trình về cơng tác cán bộ, chưa
công khai rộng rãi trên hệ thống phương tiện thơng tin đại chúng. Đó cũng là
một trong những nguyên nhân cốt lõi cản trở sự phát triển cũng như sự thiếu
nhất quán trong đội ngũ cán bộ, công chức, trong đó có đội ngũ cán bộ Đồn.
1.2.2. Vấn đề quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên
trách
Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Hội nghị lần thứ 7, Ban
Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII cũng đã quan tâm
đặt vấn đề đến công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ ở cấp xã trong đó chỉ tiêu


đề ra là phấn đấu đến năm 2030: 100% cán bộ chun trách cấp xã có trình độ
cao đẳng, đại học và được chuẩn hố về lý luận chính trị, chun mơn, nghiệp
vụ, kỹ năng cơng tác. Do đó, quy hoạch phát triển cán bộ đoàn chuyên trách
cấp xã là cơng tác phát hiện nguồn cán bộ có đủ đức, đủ tài đưa vào quy
hoạch nhằm tạo nguồn phát triển cho đội ngũ cán bộ các hội đoàn thể cũng
như các chức danh lãnh đạo của đảng và chính quyền sau này đáp ứng với yêu

cầu nhiệm vụ chính trị hiện nay.
Tuy nhiên, qua thực tiễn công tác xuất hiện nhiều hạn chế, bất cập trong
công tác quy hoạch cán bộ Đồn. Việc quy hoạch, bố trí sử dụng mang tính
chủ quan, cảm tính, chưa hợp lý, thiếu dân chủ, một số trường hợp cịn biểu
hiện hình thức, dễ dãi, chưa lấy năng lực công tác và hiệu quả công việc làm
thước đo để đánh giá. Đồng thời, quy hoạch chức danh này, nhưng khi bố trí
thì chức danh khác, đào tạo, bồi dưỡng thì chạy theo nhu cầu của cán bộ
không theo quy hoạch. Do vậy quy hoạch bất hợp lý, cịn chung chung nặng
về hình thức, tính khả thi chưa cao, chất lượng cịn thấp, mang tính đối phó.
1.2.3. Chính sách đào tạo, bồi dưỡng phát triển cán bộ Đồn chun
trách
Xuất phát từ vai trị quan trọng của công tác cán bộ mà Đảng ta luôn
coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ, xem đó là việc làm
thường xuyên, là nội dung trọng yếu trong cơng tác xây dựng Đảng trong đó
có cơng tác cán bộ Đoàn. Trong từng thời kỳ lịch sử, từng hồn cảnh cụ thể,
có phương pháp triển khai cơng tác quy hoạch cán bộ rất khác nhau. Chính vì
vậy, các cấp bộ Đoàn cần xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đối với từng
loại cán bộ như: Mở rộng diện đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong hệ thống chính
trị và tổ chức xã hội. Đặc biệt chú trọng phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân
tài, tạo nguồn cán bộ ở địa phương, cơ sở; Đào tạo, bồi dưỡng trước khi bổ
nhiệm, đề bạt; khắc phục tình trạng bầu cử, bổ nhiệm rồi mới đưa đi đào


tạo. Từ hoạt động thực tiễn của cơng tác Đồn và phong trào thanh thiếu nhi
cần nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài để xây dựng phát triển đội ngũ cán
bộ đồn một cách bài bản, chính quy, có hệ thống và tổ chức hoạt động thật sự
chuyên nghiệp, khoa học. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 của BCH Trung
ương Đảng, khóa X đã nêu rõ: “Chăm lo công tác tổ chức xây dựng Đảng.
Tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và của cả hệ thống
chính trị; đổi mới đồng bộ các khâu của công tác cán bộ, tăng cường dân chủ,

nâng cao chất lượng công tác cán bộ; xây dựng các quy chế, quy định cụ thể
để quản lý cán bộ và thuận lợi cho việc kịp thời thay thế, miễn nhiệm cán bộ
năng lực, phẩm chất kém, khơng hồn thành nhiệm vụ, mất uy tín, có sai
phạm và phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, đề bạt được cán bộ có đức,
có tài, trẻ, cán bộ nữ vào các vị trí phù hợp”. Đồn Thanh niên cộng sản Hồ
Chí Minh, là môi trường đào tạo, rèn luyện tốt nhất cho thế hệ cán bộ tương
lai, bởi tính đặc thù của cơng tác đồn quy định người cán bộ Đồn muốn tồn
tại và phát huy được khả năng, mỗi người phải tự giác rèn luyện để thích ứng
nhanh với yêu cầu cơng tác đặt ra; đồng thời cán bộ Đồn là cán bộ phong
trào, cán bộ hoạt động, tuyên truyền vận động, là cán bộ của Đảng làm công
tác thanh thiếu nhi, nên đương nhiên họ phải thông qua hoạt động thực tiễn để
hoàn thành tốt nhiệm vụ mà tổ chức giao. Đây là nơi kiểm chứng đầy đủ hiệu
quả năng lực cá nhân của từng cán bộ và là nơi sàng lọc phát triển đội ngũ cán
bộ Đoàn yếu kém góp phần tuyển chọn đội ngũ cán bộ kế thừa thật sự xứng
đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng.
1.2.4. Chính sách tiền lương, phụ cấp cho cán bộ Đoàn
Trong những thời gian vừa qua, các cấp ủy Đảng và chính quyền từ
trung ương đến địa phương ln quan tâm đến vấn đề cải cách chính sách tiền
lương bằng việc tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức và người lao động
trong đó có đội ngũ cán bộ đoàn ở từng thời điểm nhất định nhằm đáp ứng với


sự phát triển chung của xã hội hiện nay.
Nghị quyết số 12/2019/NQ-HĐND, ngày 03/10/2019 của Hội đồng
nhân dân tỉnh Quảng Nam về quy định số lượng, chức danh, mức phụ cấp,
phụ cấp kiêm nhiệm đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã;
chế độ thôi việc đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã dôi dư
trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, trong đó mức phụ cấp hằng tháng đối với phó
bí thư Đồn xã, phường, thị trấn được hưởng 1,15 mức lương cơ sở (bao gồm
kinh phí đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế) và hỗ trợ thêm 0,3 mức lương

cơ sở; Nghị định số 17/2015/NĐ-CP, ngày 14/2/2015 quy định tiền lương tăng
thêm đối với cán bộ, công chức, viên chức và người hưởng lương trong lực
lượng vũ trang có hệ số lương từ 2,34 trở xuống sẽ được tăng thêm tiền lương
bằng 8% mức lương hiện hưởng. Tuy nhiên, mức hỗ trợ tăng thêm này cũng
chưa thực sự là động lực để cán bộ đoàn nâng cao trách nhiệm trong thực hiện
nhiệm vụ được giao cũng như chưa đáp ứng đối cho cán bộ Đoàn chuyên
trách trong nhu cầu của cuộc sống hiện nay, chính vì vậy nhiều cán bộ Đồn
chun trách phải tranh thủ thời gian ra ngoài làm thêm hoặc xin nghĩ cong
tác để chuyển sang làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp có mức lương cao
hơn nhằm có thu nhập đảm bảo đời sống sinh hoạt hằng ngày cho gia đình.
Tóm lại, tiền lương cũng là một trong những vấn đề cần phải được tính đến
trong phát triển cán bộ Đoàn ở nước ta hiện nay.
1.3. Các bước thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đồn chun
trách ở cấp xã
Vận dụng lý thuyết về tổ chức thực thi chính sách cơng, cơng tác thực
hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã bao gồm 7 bước
cụ thể như sau:
-

Bước 1: Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phát triển

cán bộ Đồn chun trách ở cấp xã


-

Bước 2: Phổ biến, tuyên truyền chính sách phát triển cán bộ Đồn

chun trách cấp xã
-

Bước 3: Phân cơng, phối hợp thực hiện chính sách chính sách phát

triển cán bộ Đồn chun trách cấp xã
cấp

Bước 4: Duy trì chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách

xã
Bước 5: Điều chỉnh chính sách phát triển cán bộ Đồn chun
trách
cấp xã
-

Bước 6: Theo dõi, đơn đốc, kiểm tra thực hiện chính sách phát triển

cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã
-

Bước 7: Đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm thực hiện chính sách phát

triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã
1.4. Chủ thể và thể chế của chính sách phát triển cán bộ Đoàn
Ban tổ chức huyện ủy, thành ủy, thị ủy là cơ quan tham mưu trực tiếp
giúp cho huyện ủy, thành ủy, thị ủy thực hiện, quản lý về tổ chức bộ máy, biên
chế, cán bộ, công chức, đào tạo bồi dưỡng cán bộ và phê duyệt kết quả quy
hoạch của các đơn vị, trong đó có tổ chức Đồn Thanh niên và chỉ đạo thực
hiện quy hoạch đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách thống nhất trong toàn hệ
thống tổ chức Đồn. Vì vậy, việc tạo ra sự đồng thuận cao trong nhận thức của
các cấp ủy Đảng, các ngành sẽ giúp thống nhất về hành động trong toàn Đảng

nhằm chỉ đạo xây dựng quy hoạch và phân công trách nhiệm cụ thể trong tổ
chức thực hiện phát triển đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã trên địa àn
tỉnh Quảng Nam đạt chất lượng, hiệu quả.
Bên cạnh đó, các tổ chức ban ngành cũng đã thể hiện vai trị tích cực


trong việc tham gia động viên, quan tâm kiểm tra và giám sát việc tổ chức
thực hiện chính sách. Do vậy, cần huy động sự tham gia tích cực của ban
ngành.


Bảng 1.1. Phân tích chủ thể chính sách phát triển cán bộ Đoàn
chuyên trách cấp xã
Chủ
thể CS

Ban tổ
chức
huyện,
thị,
thành
ủy

Chức năn

Tham mưu đ

xuất xây dự
chính

ban hành và
chức
hiện
sách

Phịng
Tài
chính Kế
hoạch

Phối hợp tri
khai thực hi

các
huyện,
thị,
thành
Phịng
Nội vụ
các
huyện,
thị,

Phối hợp tri
khai thực hi


thành

Chủ

Chức năn

thể CS
UBND
các xã,

Thực

phường,

chính sách

trị trấn

1.5. Những nhân tố tác động đến thực hiện chính sách phát triển
cán bộ Đồn cấp xã
*

Định hướng của Đảng, Nhà nước trong chính sách phát triển cán bộ

Đoàn chuyên trách cấp xã:
Thực hiện Kết luận số 64-KL/TW ngày 28/56/2013 của BCH Trung
ương khóa XI về kết luận Hội nghị lần thứ bảy, BCH Trung ương khóa XI
một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, hồn thiện hệ thống chính trị từ Trung ương
xuống cơ sở. Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 của Bộ chính trị khóa
XI về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ. Chỉ thị số 02/CT-TTg
ngày 06/01/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh chủ trương tinh
giản biên chế. Luật Thanh niên được Quốc hội nước Cộng hồ xã hội chủ

nghĩa Việt Nam khố XI, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2005.
Tỉnh ủy Quảng Nam đã ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TU, ngày
26/11/2019 về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, kiện toàn tổ chức bộ máy
từ nay đến hết năm 2020 và định hướng đến năm 2025.
* Quan điểm của chủ thể chính sách phát triển cán bộ Đoàn cấp xã
được thể hiện cụ thể tại Quyết định số 289-QĐ/TW ngày 8/02/2010 của Ban
Bí thư về việc ban hành Quy chế cán bộ Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí
Minh.