Nuôi cá song, cà giò lồng biển

Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 85

2.2 Nuôi cá song/cá giò lng bi(n
2.2.1. Miêu t tình hình loài nuôi và h thng nuôi


T0ng quan chung

Nuôi lng bin ã phát trin nhanh chóng trong nhng th&p niên gn ây  Vit Nam. Hu ht các
tri nuôi u  quy mô nh+, tr mt s doanh nghip có vn u t nc ngoài  V$ng Tàu. T!ng
sn lng nuôi lng bin nm 2005 là 3.510 tn vi t!ng s lng nuôi là 16.319. Sn lng nuôi
lng bin ã có s tng trng nhanh chóng t nm 1999, vi s lng lng khi u lúc by gi là
346 lng và sn lng là 52 tn. Hi Phòng, Qung Ninh, Bà Ra- V$ng Tàu và Kiên Giang là
nhng t#nh có sn lng nuôi cá bin lng ln nht trong c nc. Ngh nuôi cá bin ã phát trin
c bit nhanh chóng  Hi Phòng và Qung Ninh mà không da trên mt quy hoch c( th nào.
Nm 2000,  Qung Ninh có 400 lng. )n nm 2005 ã tng lên 5.700 lng vi sn lng hn
1,300 tn. Thành ph Hi Phòng nm 2000 có 300 lng vi sn lng 45 tn, n nm 2005 ã
tng lên 6000 lng vi sn lng 1.200 tn.

Sn lng nuôi cá lng bin tng c$ng dn ti nhng quan ngi ngày càng tng v các tác ng xu
ca nhng hot ng nuôi cá bin i vi môi trng. ) i phó vi tình trng trên, nm 2004,
U ban Nhân dân t#nh Qung Ninh ã ra thông báo buc các lng nuôi phi di di i  bo v cho
di sn th gii Vnh H Long. Do ó, mt s các lng nuôi ã c chuyn n o Cát Bà, làm
tng gp ôi s lng lng có  khu vc này. Trc khi có nhng lng mi chuyn ti, nm 2003,
các vùng nuôi  Cát Bà ã có du hiu ô nhim môi trng.

Loài nuôi ph! bin là Cá giò (Rachycentron canadum (Linnaeus, 1766)), cá song (Epinephelus
tauvina (Forskal, 1775)), cá vc, cá trng + (Lutjanus erythropterus (Bloch, 1790)). Cá song là
loài c nuôi nhiu nht. Ngi nuôi lng bin ch yu là các doanh nghip quy mô nh+  H
Long - Qung Ninh và Cát Bà - Hi Phòng. Ngoài ta, có 2 doanh nghip ln  V$ng Tài, mt là

công ty có vn u t nc ngoài và doanh nghip kia là ca nhà nc.

Quy hoch phát tri(n

Theo Quy hoch T!ng th cho nuôi thy sn, sn lng k hoch ca nuôi lng bin s- t 100.000
tn vào nm 2005 và 200.000 tn vào nm 2010.

Tuy nhiên, m(c tiêu trên rt khó có th t c vì sn lng ca nm 2005 mi ch#  mc 3.510
tn, tng ng vi 1,8% k hoch ca nm 2010. Trong s các nguyên nhân dn n sn lng
thp nh v&y là hot ng thc thi k hoch còn yu và mc sn lng k hoch t ra không thc
t. Nguyên nhân u tiên phi k n là nuôi lng bin t trc n nay ã phát trin không da
trên mt quy hoch c( th nào. Sn lng nuôi lng bin ch# nh%m m(c ích áp ng nhu cu tiêu
dùng ti sng vi th trng hn h3p, trong khi các sn phm cá bin hu nh không c ch
bin ông lnh do giá th trng thp. Tuy nuôi lng bin phát trin ch&m song tim nng ca
ngành này ti các vùng ven bin là rt ln.

) có th t c m(c tiêu ã t ra, B Thy sn ã a ra mt s quy hoch phát trin nh quy
hoch nuôi bin n nm 2010  Qung Ninh - Hi Phòng, chng trình quc giá v ging, à mt
s chng trình khoa hc k* thu&t, xây dng ngun nhân lc ã c hình thành. Hin ti, Vin
NCNTTS 1 và 2 ang sn xut ging cho cá giò, cá song, cá vc, cá trng + vi kh nng có th
áp ng c nhu cu v con ging cho nuôi bin.




Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 86

Vùng nuôi & Phát tri(n

Hin nay, nuôi cá lng bin c phát trin ch yu c v sn lng và s lòng nuôi  các t#nh ven

bin phía B"c bao gm các t#nh Qung Ninh và Hi Phòng, ngoài ra còn có m s t#nh phía nam
nh Bà Ra – V$ng Tàu và Kiên Giang. Sau ây là danh sách mt s ni chính có hot ng nuôi
cá lng bin (
Bng 27
).

Bng 27 )a im nuôi cá lng bin nm 2005

T#nh S lng lng Sn lng (tn)
T0ng sn lng ca c nc 16.319 3.510
Qung Ninh 5.700 1.300
Hi Phòng 6.000 1.200
Các t#nh khác 1.010 4.619

Qung Ninh và Hi Phòng là nhng t#nh có hot ng nuôi cá lng bin ln nht trong c nc, sn
xut khong 70% sn lng cá lng bin ca c nc.

Nuôi cá lng bin  các t#nh ven bin phía B"c ã phát trin trong nhng nm gn ây và t c
mt s thành công. T 1999–2005, din tích và s lng lng nuôi ã tng lên nhanh chóng t 300
lng và 41 bè hot ng nm 2000 ã lên n 7,697 lng và 531 bè nm 2005 (Bng 28).

Bng 28 Quá trình phát trin ca nuôi cá lng bin ca các t#nh ven bin phía B"c (2000 -2005)

N'm S lng bè S lng 3x3x3m Sn lng (t3n)
2000 41 300 45
2001 105 910 70
2002 131 1,600 500
2003 165 1,864 720
2004 316 4,237 800
2005 531 7,697 1,200

Trong n'a u nm 2005, s lng lng và bè nuôi  Cát Bà ã tng lên nhanh chóng. Nguyên
nhân ca s tng nhanh này mt phn là do s gia tng s lng các lng và bè mi và phn khác
là do ng dân chuyn bè nuôi ca mình t t#nh Qung Ninh ra khu vc này, khin cho t!ng s bè
lên n 411, tng ng vi 6.000 lng (DARD
Qung Ninh, 2004). Các hot ng nuôi lng này t&p trung ch yu  vnh Cng Cá và Bn Bèo.

Có báo cáo cho thy s phát trin nhanh chóng ca nuôi lng bin  vnh Bn Bèo có liên quan ti
vic môi trng b ô nhim và các tác ng tiêu cc n h sinh thái bin. Dch bnh ã xy ra to
nên các thit hi v kinh t. Tuy nhiên, cn có thêm các nghiên cu v l/nh vc này.

Các quy hoch phát trin

Quy hoch t!ng th v phát trin ngành thy sn bao gm vic phát trin din tích là 6.000 ha,
trong ó din tích dành cho nuôi lng bin là 16%. Quy hoch cho Tung Gau là 2,400 ha, Soi
Gianh là 1,860 ha, Van Boi là 1.000 ha. )n nay, vic phát trin nuôi lng bin mi ch# t&p trung 
quanh vùng Cát Bà – Long Châu - Bch Long V/ vi loài nuôi ch yu là nhng loài cá có giá tr
kinh t cao. Nuôi bin truyn thng c kt hp vi hình thc nuôi c gi là nuôi m theo quy
hoch ca B Thy sn cho vùng ven bin Hi Phòng và Qung Ninh.


Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 87


Bng 29 Sn lng nuôi cá lng bin theo k hoch trong Quy hoch t!ng th cho Hi Phòng và Qung Ninh

M(c tiêu 2005 2006 2007 2008 2009 2010 % 2010/2005
Sn lng 1,500 1,800 2,100 2,400 2,800 3.000 100
Din tích (ha) 1,500* 1,800 2,100 2,400 2,700 3.000*
Ngun::Vin Kinh t và Quy hoch Thy sn, V Nuôi Thy sn, S Nông nghip và Phát trin Nông thôn và

báo cáo Nuôi trng thu sn (1999 – 2004).

Thit k h th ng nuôi & hot ng sn xu3t

, Cát Bà, thit k lng ph! bin là loi có kích c. 3 x 3 x3m c quây b%ng li xung quanh. Tu0
theo iu kin kinh t, m i h nuôi có t 5 -10 lng nuôi. H có 2 loi lng th ging và nuôi cá
cho n khi t ti kích c. thng phm. Sn lng nuôi n%m trong khong t 7 n 15 kg/m
3
/nm.

Mt bè nuôi c trng có thit k và c im nh sau:
- Kích c. 2m x 2m x 2m hoc 3m x 3m x 3m.
- Li làm b%ng si hoc Polyetylen (PE) vi kích c. m"t li là 2a = 0.5 - 1cm.
- Lng nuôi c c nh vào mt khung g . Con chì hoc á vi trng lng t 1.5 n 2 kg c
g"n c nh vào các góc  phn áy li nh%m o bo cho li cng kín xung t&n bên di bè
nuôi.
- )áy và các mt ca khung c liên kt vi nhau b%ng dây thng (
Hình 20)

Hình 20 Thit k in hình ca mt lng nuôi cá bin nh+

- Lng nuôi hình vuông hoc hình ch nh&t có kích c. 3m x 3m x 3m hoc 5m x 5m x 4m.
- Kích c. ca m"t li ph( thuc vào kích c. ca loài nuôi trong ó:
G
Li
Mu á/chì
Phao
Neo

Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 88

Chiu dài ca cá là 16-30 cm, kích c. m"t li là 2a = 2cm
Chiu dài ca cá là 31-50 cm, kích c. m"t li là 2a = 5cm
Chiu dài ca cá là trên 50 cm, kích c. m"t li là 2a = 8cm

Phân tích các yu t u vào và u ra

)u t ban u bao gm chi phí làm lng, mua xung máy, và các khon m(c khác. Vn khi u
trung bình khong 290.000 ng/m
3
/lng.

Vi m&t  th trung bình khong 10 con/m
3
i vi Cá giò, 13.4 con/m
3
i vi loi khác, ngi
nông dân thng s- thu c sn lng trung bình khong 4.4; 7.0; 7.8 kg/m
3
/t. Sau mt khong
thi gian chng 1.4 nm (612 ngày i vi Cá mú, 375 ngày i vi Cá giò, và 472 ngày i vi
loi khác), kích c. ca cá thng phm là khong 2.5 kg/con (Cá mú là 1,5kg/con, Cá giò là
4,3kg/con, và loi khác là 1,6 kg/con).

Thc n c dùng ch yu là cá có giá tr thp hoc cá da trn. Khi lng s' d(ng trong nuôi cá
da trên s tính toán ca ngi nông dân và túi tin ca h. T# l chuyn hoá thc n (FCR)  mc
cao, trung bình là 13.6

Nhu cu v nhân công cho nuôi cá lng bin không cao. Theo các kt qu nghiên cu, nông dân
không thuê nhân công tm thi mà ch# có 1 ngi cho n và qun lý lng. Nu din tích lng là
476m
3
/lng, khong thi gian nuôi là t 6 n 12 tháng, m i tri phi có 1 ngi cho n và trông
coi lng trong 14 tháng.

Bng 30 Các thông s sn xut trung bình ca 10 nông dân nuôi cá song ti t#nh Khánh Hoà, min trung Vit
Nam, 2005. S liu do VIFEP thu th&p (2005)

SN XU>T
S lng !n v
Nuôi cá song trên mi 127m
3
lng

V( 1,0 s v/nm
S ln th ging 1,0 s ln/nm
S con ging th 430
Con ging/din tích
lng/nm
M&t  th 3 Con ging/m3/nm
Sn lng 265 kg/din tích lng/nm
Kích c. trung bình khi thu hoch 1,0 con/kg
T# l sng 62% %


Trong Bng 30 là các thông s thí d( v hot ng nuôi cá song  mc trung bình ti Khánh Hoà.

Các yu t u vào ch yu - S7 d)ng nc

Hu ht din tích lng nuôi ch yu n%m  vùng nc cn ca vnh hoc các vnh nh+ ni có th
tránh c gió mnh, sóng và bão nhit i, nhng vi s bt li là có mc trao !i nc thp. S
trao !i nc ch yu da vào thu triu nhng thng m&t  lng cao làm gim t# l trao !i
nc và ô nhim môi trng t các lng (ch8ng hn l"ng ng cht thi) luôn  mc cao. Hn na,
công vic nuôi có th c$ng din ra  nhng khu vc có khách du lch n thm, ví d( xung quanh
o Cát Bà, tàu du lch và hot ng khác c$ng gây nh hng n lng nuôi  nhiu mc  khác
nhau.

Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 89

Theo kt qu nghiên cu ca Trn Lu Khánh (2003)  vnh Bn Bèo (o Cát Bà) và vnh V$ng
Ngon (vnh H Long), s ô nhim ca cht hu c và cht thi t h thng bè g dã tng lên do s
lng các lng tng lên. To n hoa, k c to c, c$ng gây nên nhng vn , thí d( nh ti vnh
V$ng Ngon.

u vào chính - Cung c3p gi ng

Ging t nhiên

Theo truyn thng ging t nhiên c ng dân a phng ánh b"t và sau ó c nuôi trong
lng. Ban u, ngun ging t nhiên rt di dào, nhng nhng nm gn ây nhu cu tng lên trong
khi lng cung ng li gim xung không áp ng c nhu cu.

Quá trình sn xut ti các tri ng ging

Trong nhng nm gn ây, RIA 1 và 2 ã phát trin thành công k* thu&t và kinh nghim gây ging
nhân to và sn xut ging ca mt s loài cá quan trng cho nuôi cá lng bin. Vic sn xut
ging này ang c tin hành cùng vi các công ty t nhân và nhà nc, ti thành ph Hi Phòng,
t#nh Qung Ninh, Khánh Hoà, Bà Ra và V$ng Tàu. Sn lng khong 800.000 cá vc ging vi
kích thc 3 - 4cm; 600.000 cá mú ging kích thc 4 - 5cm; 500.000 cá trng + kích thc 5 cm;
và 600.000 ging Cá giò kích thc 7 - 9cm. Vi nhng tin b gn ây trong k* thu&t ng ging
và vi vic s' d(ng cá b m3 c gi trong iu kin nuôi, có th mong r%ng vic nuôi cá ging
s- c ci tin vi cht lng ging tng lên và gim s ph( thuc v ging và cá b m3 trong t
nhiên (MOFI, 2005c).
Giá cá ging ca các loài khác nhau là khác nhau. Trung bình, cá trng + ging có giá khong
5.000 ng/con nhng thng cao hn khi vào v( chính. Giá cá giò cá ging là khong 12.000
ng/con, và giá cá song khong 15.000 ng/con. Tóm li, giá cá ging thay !i theo v( và cao

nht vào thi k0 th v( chính.

u vào chính - thc 'n và qun lý thc 'n

Thc n c s' d(ng cho cá mú (grouper) và cá giò thng là cá tp. Ch# khong 1% nông dân
nuôi cá b%ng thc n viên nhân to. )ây là mt vn  gây nh hng nghiêm trng v môi trng
và có kh nng dn ti s suy thoái môi trng khu vc. Ngoài ra còn có ri ro v lây lan dch
bnh cho cá nuôi t cá tp.

Nhu cu v cá tp trong nuôi cá lng bin cùng vi các nhu cu khác cho loi cá này, nh sn xut
bt cá, dn n áp lc cao lên ngun cá tp vi nhng ri ro cn kit. Nm 2005, giá cá tp thay !i
t 1.000 n 3.000 ng/kg tu0 theo mùa. FCR trung bình i vi cá giò và cá mú là 13.6 khi dùng
cá tp.

u vào khác - s7 d)ng thu c sát trùng và t5y u

Thông tin v la chn vic s' d(ng thuc sát trùng và ty u trong nuôi cá lng bin tng i hn
ch. Tuy nhiên, dùng nhiu công c( khác nhau  ngn nga và cha tr bnh là iu cn thit
trong nuôi cá lng bin. Vì v&y, nhiu hình thc và cách s' d(ng khác nhau c áp d(ng hàng
ngày. Vic cn làm cp bách hin nay là t&p hp và phân tích thông tin v cách s' d(ng vì chúng
không nhng có kh nng nh hng tiêu cc ln n môi trng, mà còn gây ra ri ro v bnh
ngh nghip i vi nông dân khi x' lý và áp d(ng các bin pháp x' lý, ví d( tip xúc vi hoá cht.

Các hoá cht ch yu c dùng bao gm phoóc-môn, KMnO
4
và Xanh Malachite s' d(ng trong
trong t"m cá vi nng  khác nhau tu0 theo iu kin, loài cá và loi bnh. Thí d(, 0,5 n 1 lít
phóc-môn thng c dùng cho 6-8 b x' lý ca khong 10 kg cá. 3 - 5 lít phóc-môn c dùng 

Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 90

mt tri có 100 lng và sn lng trung bình khong 20 tn/nm. Tt c thuc sát trùng và ty u
ã qua s' d(ng c x trc tip ra bin.

Thông tin t&p hp v cách s' d(ng thuc sát trùng và ty u cn c phân tích nh%m m(c ích nêu
ra các cách thc hành s' d(ng mt cách th&n trng trong nuôi cá lng bin.

Mt tri nuôi lng thng s- có mt hay nhiu thuyn  r'a li và dùng cho các m(c ích qun
lý khác. S v&n hành ca tàu s- dn n du loang và x các cht thi hu c khác.

Các ri ro

Ri ro t nhiên và thiên tai: Thiên tai ch yu là bão và áp thp nhit i; chúng có th tàn phá các
mng g , lng và làm cá thoát ra bin. Nm 2005, thit hi do bão là áng k, nhiu mng g b v.
c bit là g bên ngoài vnh.
Ri ro xã hi: an ninh xã hi, mâu thun xã hi và s cnh tranh khu vc nuôi nh hng n an
ninh  khu vc ven bin.

Dch bnh bùng phát: ây là s phá hoi tim tàng i vi ngh nuôi cá lng; ngày càng có nhiu
bnh nguy him phát sinh do m&t  lng ln và môi trng b hu hoi. Các loi bnh cá bao gm
bênh ng rut do s' d(ng các thc n ôi thiu, bnh ký sinh trùng và bnh VNN. Dch bnh gây
nhiu thit hi cho nông dân.

Da trên 10 h gia ình c ph+ng vn  t#nh Khánh Hoà vào nm 2005, rõ ràng ngh nuôi cá có
th c xp vào ngành kinh doanh có ri ro cao. Thi gian nuôi tng i dài (thi gian phi
nhim bnh s- dài) và li nhu&n ròng hàng nm thp (vùng m kinh t m+ng) cho thy s linh
hot v mt kinh t ca h thng là rt thp. Cn y mnh vic t&n d(ng thc n. Hn na các tri
ging thng mi quy mô ln cn c hình thành  gim giá con ging vn hin ang ph( thuc
ln vào ngun ging ánh b"t trong t nhiên.

Th/ trng và chu;i th/ trng

Th trng ch yu là cá ti sng bán cho các nhà hàng  a phng hoc các thành ph ln ca
Trung Quc  gn hoc các thành ph ln  các nc lân c&n khác. Cá c v&n chuyn ti sng
n nhà hàng. Mt hàng này có rt ít sn phm ông lnh.

Giá c dao ng ln i vi mt hàng này tu0 theo v( nuôi và nhu cu t các nhà hàng. Giá cá
c$ng ph( thuc vào loi cá. Nhng loài ln ch&m có giá "t trong khi các loài bình thng ln
nhanh hn có giá ch# b%ng mt n'a. Di ây a ra mt s loi giá nhng cn lu ý r%ng các loi
giá ang bin ng ln và ây là giá tc thi ti mt thi im kho sát:

Bng 31 Kích c. xut bán ca mt s loi cá bin

Loài Kích c? Giá
Cá hng 1,2 kg/con 50.000 ng/kg (~ 2,8 USD)
Cá kim 3,0 kg/con 55.000 ng/kg (~ 3,0 USD)
Cá mú (chm cam) 1,5 – 2,0 kg/con 140.000 ng/kg (~ 9,0 USD)
Cá trng + 2,5 kg/con 50.000 ng/kg (~2,8 USD)


Kinh t và xã hi

Ti các t#nh Hi Phòng và Qung Ninh, ngh nuôi cá lng ang phát trin nhanh chóng và là bin
pháp hiu qu  tng thu nh&p cho nông dân, to vic làm và gim áp lc ánh b"t. Tuy nhiên, vn

Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 91

có mt s bt li nh: gây ô nhim khu vc nuôi, lây lan dch bnh, gây nhiu thit hi. Hn na,
nó c$ng xâm hi khu vc bin c bo tn/bo v.
2.2.2 !ánh giá v môi trng

/a i(m và v/ trí nuôi

Li th ca ngh nuôi cá lng  Cát Bà là v trí khut gió, nhng t# l trao !i nc thp. Các hot
ng du lch c phát trin mnh  ây nên s rác thi ra môi trng rt áng k và c$ng nh
hng xu n cht lng nc. Lng nuôi c t  v trí thu&n dòng chy ca nc. Vi  sâu
3m c quây li xung quanh và s lng cá bên trong, lng t làm t# l chy gim 35% so vi
iu kin bình thng. Nu chúng ta s' d(ng hai dãy lng, t# l gim xung 50%. S gim t# l
chy làm gim t# l trao !i nc nên khu vc nuôi d b nhim bn, c bit  nhng khu vc bán
triu ni s thay !i nc thu triu thp.

Thit k và xây dng

Tt c các lng c liên kt vi nhau to thành mng g  d trông coi và qun lý, nhng do m&t
 ln nên t# l trao !i nc b hn ch. Hn na, rt khó qun lý thc n tha do cu trúc ca
lng.

Dòng chy ca nc qua lng b cn do chính các m"t li, cho nên vic xây dng lng c$ng nh
hng n dòng chy. Nu tc  dòng chy thp, s- có nhiu cn l"ng.

H thng phao và li ngn cn nc chy nhanh và làm tng s l"ng ng ca các cht r"n. Rác
và thc n tha l"ng xung áy lng rt khó thu gom. ) gim nh3 các vn  v môi trng, di
ây là mt s khuyn ngh cho thit k và xây dng
- Xây dng h thng phao và li gim ti a tác ng n dòng chy.
- S' d(ng lng tròn vi khung b%ng nha  vùng bin m  gim áp lc dòng chy
- Có th s' d(ng by l"ng hoc h thng li phu  thu gom rác thi.

Cung ng thc 'n, cá b m= và cá gi ng

Ngun ging t nhiên: ang gim do m&t  ánh b"t dày c. Bên cnh ó, vic s' d(ng các

phng pháp hu dit  ánh b"t cá có giá tr thp c$ng tác ng n ngun cá ging t nhiên.

Sn xut ging nhân to: v s lng hin nay áp ng c nhu cu v ging. Ging nhân to
c s' d(ng trong nuôi thng phm có ngun gc t các tri ging trong nc c$ng nh t
Trung Quc tu0 theo giá và s s5n có. Hin nay ging c nh&p khu t Trung Quc do giá thp
hn. Tác ng ngc ca vic này là cht lng ging rt khó kim soát, tng s ri ro v tht bi
trong sn xut.

S' d(ng ging nhân to không ch# gim m&t  ánh b"t mà còn bo v ngun tài nguyên t nhiên.
Vn  ch yu là m bo cht lng ging nhân to vì thc ra công vic sn xut ging da vào
cá b m3 c la chn. Thc t là thc n cung cp cho cá b m3 và ging c theo dõi cn th&n
 tránh lây bnh và m bo cho cht lng ca ging. Bên cnh ó, cn thc hin mt s vic
sau:

• Nghiên cu vic thun hoá
• Phát trin các tiêu chun nghiêm ngt trong qun lý tri ging
• Tng cng vic tuân th các tiêu chun v ci tin công ngh
• Phát trin h thng chng nh&n cho các tri ging có cht lng tt hn (cnh tranh lành
mnh gia các tri ging)

Phn 2 – Các báo cáo loài nuôi Trang 92

• )y mnh vic s' d(ng ging cht lng tt trong nông dân (BMP)
• Chi c(c bo v ngun li thu sn cn kim kim soát cht ch- hn na vic tuân th ca
các tri ging
• Thay !i cách ánh b"t v cá b m3  gim áp lc ánh b"t trong t nhiên

Cá thoát kh+i tri có th giao phi và làm thoái hoá gen thun ca ging trong t nhiên. Nhng h&u
qu thng là khôn lng và ngi ta rt lo ngi v iu này. Di ây là mt s khuyn ngh v
vn  này:

- Qun lý tt các lng nuôi không  cá thoát ra ngoài môi trng.
- La chn loi cá khi nh&p khu  không gây nh hng n các loài trong nc
- Phát trin nuôi cá trong vùng có giá tr kinh t

S7 d)ng nc và tác ng

Do s phát trin không có k hoch ca ngh nuôi cá lng và s hn ch v trình  con ngi,
cht lng nc b nh hng xu. Cht lng nc  vùng nuôi cá lng  Cát Bà b nh hng
bi các hot ng xung quanh nh: nuôi cá lng, tri ng ging, rác thi ca khách du lch và a
phng. Nu nhng hot ng này c qun lý tt và m bo tt cho dòng chy ca nc thì quá
trình ng rác có th din ra vi nhp  ch&m hn làm gim ri ro v phì d.ng và thiu ôxy.

Bên cnh ó, nuôi cá lng bin c$ng gây nhiu tác ng xu n môi trng do x và ng cht
thi. Các tác ng ca nuôi cá lng bin n vùng nc có th c hn ch b%ng cách:
• Quy hoch tt hn trong sc ti ca môi trng
• Thc hin BMP trong vic nuôi có trách nhim
• Tng cng luân chuyn lng nuôi
• Giám sát cht lng nc và cn l"ng và cnh báo cho nông dân
• )y mnh vic nuôi cá  bin xa b.

Ch3t thi và tác ng

Tác ng cht thi là do nhiu ngun t thc n cho cá, t chính cá và t ngi làm vic  các lng
nuôi.

Du và cht thi t du c$ng tng lên trong khu vc nuôi do các hot ng v&n chuyn liên quan
n nuôi lng cá và du lch. Khong 20 lng thì cn mt xung máy có công sut khong 5 -6 cv.
Theo c tính da trên kinh nghim ca ngi nuôi, lng du thi ra khong 0,2 – 0,5 kg/ngày.

Cht thi gây nên s phì d.ng ca môi trng sinh thái xung quanh. Cht thi này hình thành do

thc n d tha, có th dn ti:

i) To n hoa
To có th ln rt nhanh trên N và P d tha. Hin tng to n hoa khin cho m&t  to dày c,
trong ó ngi ta quan sát thy có khong 28 loi to c, chúng to thành “thu triu +” gây thit
hi cho vic nuôi cá lng  Cát Bà (Nguyên, 2004).

ii) Nhiu bùn l"ng và thiu d.ng khí
Tt c cht dinh d.ng  dng t!ng hp hoc tan vào trong lp bùn l"ng t!ng hp bao gm: NO2-,
NO3- và PO43, chúng có m&t  dày  nhng ni xung quanh lng. Sau nhiu nm, vic nuôi cá
lng làm tng lng cht thi l"ng ng khong 3 -5 cm, làm thay !i cht lng môi trng bin
(Long, 2006).

iii) Cht lng nc kém – do cht thi hình thành