!"#$%&$ 1
PGD&ĐT huyện Trảng Bom
Trường THCS Võ Thị Sáu
GV: Phan Mến
CHUYÊN ĐỀ: BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG
I. THỰC TRẠNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG:
Gần đây vấn đề bạo lực học đường đang được dư luận rất quan tâm và được coi là một
hiện tượng xã hội đã đến mức nguy hiểm và nghiêm trọng. Có rất nhiều cuộc hội thảo về
chuyên đề phòng chống bạo lực trong nhà trường để đưa ra những biện pháp nhầm giải
quyết hiện tượng bạo lực trong học sinh. Có ý kiến cho rằng “'(&&)
*+,-.&/%%&0&123&4&56-)76
-%3 % %89$6%%-:;<%=<=%$
8$&* >963(">&%?&@&%-:;
=%”. Việc giáo dục đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống cho học sinh là việc làm
thường xuyên và cần phải thực hiện bằng nhiều kênh khác nhau. Tuy nhiên, trong nhà
trường vấn đề tu dưỡng đạo đức cho học sinh là trách nhiệm của các thầy-cô giáo, không
thể phủ nhận vai trò của người giáo viên chủ nhiệm trong việc hình thành nhân cách của
học sinh. Với thực trạng bạo lực trong học đường hiện nay, người giáo viên chủ nhiệm
cần phải làm gì để ngăn chặn và giúp học sinh phát triển nhân cách trở thành những con
người lao động sáng tạo, làm chủ bản thân, làm chủ đất nước, có đức có tài?
AB$
C
C
C
+
D
$
D
E
D
F
Bạo lực học đường đó là những hành vi xâm phạm có chủ ý, có ý đồ, thường gây hậu
quả nghiêm trọng và xảy ra trong phạm vi nhà trường, nếu nhìn từ góc độ lấy ho
̣
c sinh
làm trung tâm thì bạo lực học đường là sự xâm hại của ho
̣
c sinh đối với ho
̣
c sinh, sự xâm
hại của ho
̣
c sinh đối với người bên ngoài nhà trường và ngược lại, là sự xâm hại của gia
́
o
viên đối với ho
̣
c sinh và ngược lại…Bạo lực ấy xâm phạm đến sức khoẻ hoặc danh dự
của người bị hại, hoặc xâm phạm đến tính mạng và nhân phẩm của người bị hại. Bạo lực
ấy không chỉ xảy ra trong phạm vi nhà trường mà nhiều khi xảy ra bên ngoài nhà trường.
Hành vi đánh nhau ở học sinh thời gian gần đây có hiện tượng gia tăng. Những vụ học
sinh đánh nhau “ đánh hội đồng” thường xảy ra ở trong va ngoài trường. Các em không
chỉ đánh nhau mà còn quay camera, tung lên mạng internet. Hành động này đã gây tổn
thương về tâm lý, tinh thần cho các bạn cùng trang lứa và gây bức xúc trong xã hội. Tính
chất và mức độ nghiêm trọng của một số việc xảy ra cho thấy sự xuống cấp về đạo đức,
lối sống, văn hóa ứng xử của một bộ phận học sinh hiện nay.
GBH/%*3 (&=<4%8$?6I3
!"#$%&$ 2
Ở huyện Trảng Bom, tình trạng bạo lực học đường trong thời gian gần đây cũng có xảy
ra như vụ em Hà Thanh Huy trường THCS Nguyễn Văn Trỗi bò đâm trước cổng
trường hồi tháng 5
Em Hà Thanh Huy đang điều trị tại bệnh viện.
Ngày 6/5/2010, Cơng an xã Sơng Thao, huyện Trảng Bom, Đồng Nai đã chuyển hồ sơ
vụ án em Hà Thanh Huy, học sinh lớp 8
4
, Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, xã Sơng
Thao, ngụ tại khu 2, ấp Thuận Hòa, xã Sơng Thao bị một số đối tượng đánh, đâm gây
thương tích vào lúc 11h30' ngày 28/4/2010. Đến Đội CSĐT tội phạm về TTXH-Cơng an
huyện Trảng Bom để thụ lý, tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý.
Vào thời điểm trên, em Hà Thanh Huy và một số bạn cùng lớp vừa ra khỏi cổng trường
để đi bộ về nhà thì bị một số đối tượng đuổi đánh. Em Huy và bạn bỏ chạy, nhưng em
Huy bị rơi cặp quay lại lấy thì bị các đối tượng trên đánh và dùng dao cạo vỏ hạt điều
đâm 3 nhát vào lưng gây thương tích (hiện em Huy đang nằm điều trị tại Bệnh viện Nhi
Đồng Nai).
Ngay sau khi xảy ra vụ việc Cơng an xã Sơng Thao đã đến hiện trường và báo cho Đội
CSĐT tội phạm về TTXH - Cơng an huyện Trảng Bom. Trong chiều 28/4, Đội CSĐT tội
phạm về TTXH-Cơng an huyện Trảng Bom, Cơng an xã Sơng Thao và Cơng an xã Bàu
!"#$%&$ 3
Hàm đã xác định được 11 đối tượng tham gia vào vụ gây thương tích cho em Huy; trong
đó có 09 đối tượng ngụ tại xã Bàu Hàm và 02 đối tượng ngụ tại xã Sông Thao, huyện
Trảng Bom
Điều đáng nói là 11 đối tượng này phần lớn sinh năm 1995, chỉ có 01 đối tượng sinh
năm 1993, hiện tại có 4 đối tượng đang đi học ở Trường THCS-THPT Bàu Hàm, còn lại
đã bỏ học. Khi được Công an xã Sông Thao mời đến làm việc, 11 đối tượng tham gia vụ
đánh, gây thương tích cho em Huy đều thừa nhận hành vi của mình và cho rằng "đánh
nhầm người".
Chiều 6/5/2010, Trung tá Nguyễn Thanh Hải, Đội trưởng Đội CSĐT tội phạm về
TTXH-Công an huyện Trảng Bom cho biết: Vụ gây thương tích cho em Hà Thanh Huy
sẽ được điều tra làm rõ về hành vi vi phạm của từng đối tượng tham gia và nguyên nhân
dẫn đến vụ gây thương tích. Sau khi em Huy điều trị lành vết thương ra viện, cơ quan
CSĐT Công an huyện Trảng Bom sẽ đưa em đi giám định tỷ lệ thương tích
Vụ một em HS nam lớp 12 trường
THPT nội trú thuộc xã Bàu Hàm bị đâm
trước cổng trường trong tháng 10 vừa
qua... Tuy nhiên, con số đó không nhiều
và chưa đến mức nghiêm trọng. Nhưng
không vì lẽ đó mà chuùng ta thờ ơ với
tình trạng này. Vậy nguyên nhân bạo lực
học đường là do đâu?
Hiện nay, bạo lực học đường đã và đang được xã hội đặc biệt quan tâm. Bạo lực học
đường ngày một gia tăng cả về số lượng cũng như quy mô với hậu quả khôn lường. Đây
không phải là trách nhiệm của riêng một ai mà là của gia đình, nhà trường và toàn xã hội.
II. NGUYÊN NHÂN NA
̀
O DÂ
̃
N ĐÊ
́
N HA
̀
NH VI BA
̣
O LƯ
̣
C HO
̣
C ĐƯƠ
̀
NG?
AB#*J%?&4&=%$ có hiện tượng gia tăng là xuất phát
từ đặc điểm tâm lý của một số học sinh muốn tự thể hiện mình, thiếu kỹ năng sống. Cha
mẹ ít quan tâm đến con cái, nhà trường còn chưa sát sao trong việc quản lý, giáo dục lối
sống cho học sinh. Nhiều em học sinh bị ảnh hưởng do tiếp xúc với các loại hình văn hoá
không lành mạnh, bị lôi cuốn bởi những trò chơi bạo lực, games online…
Nhiều học sinh đánh bạn vì lý do “nhìn mặt thấy ghét”, “ỷ học giỏi mà chảnh”, có nhóm
học sinh bắt nạt, trấn lột học sinh khác buộc em này phải lấy cắp tiền bạc, tài sản của gia
đình cống nạp...Tất cả những điều ấy cảnh báo không cẩn thận thì tư duy bạo lực đang
ngấm dần vào các em và dễ dàng bộc phát bất cứ lúc nào…
GB#*3-.?)36%,%K JK&F Đại diện các cơ
quan chức năng đã nêu lên những nguyên nhân có tính biện chứng: Lứa tuổi ho
̣
c sinh phổ
thông dễ bốc đồng và khó tự chủ, thường bị bạn bè kích động. Các em chịu ảnh hưởng rất
nhiều những thông tin bạo lực từ bên ngoài như phim ảnh, internet, game,… dần dần
nhiễm các tư tưởng bạo lực, thích thể hiện, giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực. Do đó, có
những lý do tưởng chừng như rất đơn giản vẫn có thể dẫn đến bạo lực học đường như
không tiền tiêu vặt, bị bạn nói xấu, tẩy chay, bị bạn ức hiếp, bị bạn phụ tình…Phần lớn
ho
̣
c sinh tham gia vào các vụ bạo lực học đường là con em những gia đình có nhiều khó
!"#$%&$ 4
khăn, bất hạnh (gia đình lam lũ, gia đình thuộc diện đói-nghèo, cha mẹ ly hôn, rượu chè,
cờ bạc, hung bạo…) thiếu sự quan tâm đến con cái hoặc gia
́
o du
̣
c không đúng cách.
Trong thực tế hàng ngày như chúng ta vẫn thấy tình trạng bạo lực học đường xảy ra ở
mọi lúc, mọi nơi. Từ bậc tiểu học đến THCS, THPT, cao đẳng, đại học,…mà nguyên nhân
chính đôi khi chỉ là những xích mích rất nhỏ thế nhưng do không được giáo dục đến nơi,
đến chốn nên từ những xích mích nhỏ đó đã dẫn đến lời qua, tiếng lại, rồi xố xát, rồi đâm
chém nhau,…
Đặc biệt, bạo lực học đường không chỉ xảy ra đối với học sinh cá biệt, mà đôi khi có cả
những em học sinh giỏi, có hạnh kiểm tốt. Tuy nhiên đại đa số bạo lực học đường xảy ra
vẫn là các em có học lực yếu-kém, trong đó nam có, nữ cũng có.Từ học lực yếu-kém nên
các em nản học dẫn đến mê chơi, xa vào con đường nghiện ngập, xì ke, ma túy, mại dâm.
Máu côn đồ dần dần ngấm vào cơ thể. Thiếu thốn tình cảm của gia đình, bạn bè nên sống
khép mình dẫn đến bất mãn, bất cần đời. Hơn thế nữa, thiếu sự kèm cặp của gia đình nên
sống buông thả. Khi thiếu thốn vật chất dẫn đến nói dối cha mẹ, lường gạt bạn bè rồi trộm
cắp, cướp của, giết người.
LB&&446%M MMN&9$%$&3% có nhiều nguyên
nhân gây ra. Song, xuất phát từ thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống vi phạm và tội
phạm, đồng thời thông qua hoạt động thống kê tội phạm, có thể rút ra bốn nguyên nhân cơ
bản sau:
LOAOPM2$%$4O
Đây là nguyên nhân đầu tiên và chủ yếu, bởi môi trường sống trong gia đình có tác động
đầu tiên và ảnh hưởng sâu sắc tới quá trình phát triển nhân cách của trẻ em. Vai trò của gia
đình trong việc quản lý, giáo dục trẻ em; đặc biệt là vai trò của cha-mẹ là hết sức quan
trọng. Quản lý và giáo dục của gia đình là một quá trình liên tục và lâu dài từ khi đứa trẻ
sinh ra cho đến khi trưởng thành. Gia đình nào tạo dựng được môi trường giáo dục tốt, có
nề nếp kỷ cương thì mặc dù điều kiện kinh tế có khó khăn nhưng vẫn có cuộc sống hạnh
phúc, con cái có lối sống trong sáng, lành mạnh. Ngược lại, môi trường giáo dục trong gia
đình không tốt sẽ là nguyên nhân dẫn con cái đến con đường vi phạm pháp luật. Những
thiếu sót, sai lầm từ phía gia đình có thể là do:
'(&3, lựa chọn phương pháp quản lý, giáo dục không đúng, như: thỏa mãn và đáp ứng
đầy đủ yêu cầu vật chất của con cái khi các yêu cầu này là không chính đáng, không phù
hợp với lứa tuổi hoặc điều kiện kinh tế của gia đình. Sự nuông chiều thái quá, không bắt
làm lụng, coi nhẹ hoặc bỏ qua lỗi lầm, nghĩa vụ của con cái, từ đó tạo ra thói quen, tâm lý
đòi hỏi, hưởng thụ sống ích kỷ, ỷ lại. Ngược lại, có gia đình do bố mẹ thiếu hiểu biết nên
khi thấy con có lỗi đã không tìm cách khuyên răn mà lại dạy con bằng cách đánh đập,
hành hạ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến vi phạm pháp luật của người
chưa thành niên.
!"#$%&$ 5
$%3, gia đình thiếu trách nhiệm, không quan tâm trong việc quản lý và giáo dục con
cái, ỷ lại cho nhà trường và xã hội như: bố mẹ lo làm ăn buôn bán, do phải đi công tác xa
thường xuyên, bố mẹ ốm đau bệnh tật không quản lý chặt chẽ việc học tập, sinh hoạt của
con cái. Có trường hợp con cái bỏ học hàng tháng, đi chơi qua đêm, nghiện hút và có hành
vi vi phạm pháp luật mà bố mẹ không hề hay biết, chỉ đến khi nhận được thông báo của cơ
quan công an hoặc hàng xóm, bạn bè mách bảo thì mọi việc đã muộn.
$3, một số gia đình có hoàn cảnh đặc biệt như bố mẹ ly hôn; bố mẹ đang chấp hành án
phạt tù, bố hoặc mẹ đã chết sớm, sống với dì ghẻ hoặc bố dượng, mồ côi cả bố mẹ các em
phải ở với ông bà, anh chị em ruột, sống một mình, sống lang thang. Những trẻ em rơi vào
hoàn cảnh này thường bị tổn thương về tâm lý do tự ti, mặc cảm, thiếu thốn tình cảm,
thiếu điều kiện học tập vui chơi, thiếu quản lý, giáo dục dẫn đến mất phương hướng khi
hành động dễ bị lôi kéo vào những hành vi tiêu cực, phạm tội.
LOGOPM2$3&
Hiện nay, hầu hết các trường học đều tổ chức cho học sinh tham gia ký cam kết không vi
phạm pháp luật, nhưng thực tế đây cũng chỉ có tính hình thức. Trong khi đó, các chương
trình giáo dục pháp luật lại chưa được chú trọng, chưa có nhiều giải pháp quản lý, giáo dục
và giúp đỡ các học sinh chưa ngoan. Thông thường, khi phát hiện học sinh vi phạm kỷ luật
thì hình thức xử lý là đuổi học, mà hình thức này khi áp dụng lại vô tình tạo ra khoảng
trống thiếu vắng sự quản lý, giáo dục nên dễ đưa học sinh vào con đường vi phạm pháp
luật.
Ngoài ra, sự phối hợp trao đổi thông tin, liên lạc giữa gia đình và nhà trường thiếu chặt
chẽ nên nhiều học sinh tự ý bỏ học đi lang thang hoặc tìm niềm vui qua các trò chơi điện
tử, phim ảnh bạo lực, khiêu dâm mà nhà trường và gia đình không hay biết. Đây là điều
kiện để các đối tượng xấu ngoài xã hội lợi dụng để lôi kéo các em vào con đường vi phạm
pháp luật.
LOLOPM2$QR(%
Do những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường cùng với những thiếu sót trong
việc quản lý văn hóa – xã hội của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội, vì vậy chúng
ta chưa đánh giá hết tính chất phức tạp, nghiêm trọng của tình hình vi phạm và tội phạm
người chưa thành niên để đề ra những chủ trương, biện pháp phòng ngừa ngăn chặn và đấu
tranh phù hợp.
Hệ thống pháp luật về trẻ em và người chưa thành niên thiếu đồng bộ, việc thi hành chưa
nghiêm. Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan bảo vệ pháp luật còn thiếu chặt chẽ, các
ngành, các cấp chính quyền chưa coi trọng đúng mức và chưa thực hiện hết trách nhiệm
của mình trong công tác phòng, chống vi phạm pháp luật của người chưa thành niên, coi
đó là trách nhiệm chủ yếu của gia đình và nhà trường.
Vai trò của các đoàn thể xã hội, đặc biệt là Đoàn Thanh niên trong công tác giáo dục và
phòng ngừa vi phạm pháp luật của người chưa thành niên còn mờ nhạt. Thông thường
những người vi phạm pháp luật thuộc đối tượng ở tổ chức nào thì ủy ban nhân dân xã,
phường, thị trấn giao cho tổ chức đó giáo dục, giúp đỡ và bảo vệ quyền lợi của họ, nhưng
thực tế thì rất ít trẻ em vi phạm pháp luật được giao cho Đoàn Thanh niên quản lý, giáo
dục, nếu có thì cũng chưa được các cơ sở đoàn quan tâm đúng mức. Sự mờ nhạt của các tổ
!"#$%&$ 6
chức đoàn cùng với việc thiếu quan tâm của gia đình dẫn đến nhiều thanh niên sau khi trở
về từ trường giáo dưỡng lại tiếp tục đi vào con đường tái phạm.
LOSOP2,&*%$&3%
Người chưa thành niên có những đặc thù riêng, đó là nhóm đối tượng còn chưa được
hoàn thiện về thể chất và tinh thần. ở độ tuổi này, họ luôn hướng tới sự ham thích mới lạ,
hiếu động, muốn thể hiện tính anh hùng, hảo hán, do đó có trường hợp chỉ vì cái nhìn thiếu
thiện cảm hay chỉ vì xích mích nhỏ mà các em thực hiện những hành vi phạm tội đặc biệt
nghiêm trọng như cố ý gây thương tích, giết người hoặc dễ bị các đối tượng xấu trong xã
hội kích động, lôi kéo vào con đường vi phạm pháp luật.
III. GIẢI PHÁP
ABT+/
- Xây dựng và thực hiện cơ chế phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn bộ hệ thống chính
trị, nâng cao trách nhiệm vai trò chủ động của các ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội và các
tầng lớp nhân dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh các loại tội phạm, tệ nạn xã
hội nói chung và các hành vi vi phạm pháp luật của người chưa thành niên nói riêng.
- Đổi mới và thực hiện nghiêm chỉnh cơ chế phối hợp giữa các cơ quan bảo vệ pháp luật;
nâng cao trách nhiệm, phát huy chức năng của các cơ sở Đảng, các cơ quan nhà nước, các
đơn vị vũ trang, các tổ chức chính trị-xã hội. Xây dựng lực lượng công an nhân dân và các
cơ quan bảo vệ pháp luật khác thật sự trong sạch, vững mạnh để thực hiện tốt vai trò nòng
cốt, xung kích trong đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật của người chưa thành niên.
- Xây dựng, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức tuyên truyền giáo dục ý
thức chấp hành pháp luật để phục vụ kịp thời, có hiệu quả cho công cuộc đấu tranh phòng,
chống tội phạm trước mắt và lâu dài. Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác quản lý giáo
dục, cải tạo người chưa thành niên bằng nhiều hình thức, giúp họ cải tạo tiến bộ, hoàn
lương, tái hòa nhập gia đình và cộng đồng xã hội.
- Các Bộ, ngành, ủy ban nhân dân các địa phương hàng năm phải sơ kết và có kế hoạch
tiếp tục chỉ đạo thực hiện các văn bản pháp luật của Quốc hội, ủy ban thường vụ Quốc hội,
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; tăng
cường quản lý các hoạt động văn hóa, bài trừ các tệ nạn xã hội.
- Đặt nhiệm vụ phòng, chống vi phạm, tội phạm của người chưa thành niên thành Chương
trình quốc gia có mục tiêu và nội dung cụ thể, nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của toàn
xã hội vào công tác phòng, ngừa, từng bước làm giảm tình hình vi phạm, tội phạm. Xây
dựng môi trường sống lành mạnh trong xã hội, nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật và hiệu
lực quản lý của Nhà nước. Trước mắt phải ngăn chặn kịp thời một số loại tội phạm nguy
hiểm do người chưa thành niên thực hiện, đẩy lùi một bước các loại tệ nạn xã hội như ma
túy, cờ bạc, mại dâm.
- Tiếp tục phát động quần chúng xây dựng phong trào toàn dân tham gia phòng ngừa, phát
hiện, tố giác và đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn xã hội. Xây dựng và thực hiện quy chế
phối hợp ngăn ngừa tội phạm trong gia đình, nhà trường và xã hội. Củng cố các tổ dân