Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính từ thực tiễn hoạt động của thanh tra thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN QUYẾT CHIẾN

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH - TỪ THỰC TIỄN HOẠT ĐỘNG CỦA
THANH TRA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP
VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN QUYẾT CHIẾN

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH - TỪ THỰC TIỄN HOẠT ĐỘNG CỦA
THANH TRA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP
VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

Mã số: 60 38 01 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. PHẠM QUANG HUY

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan mọi kết quả của đề tài “Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại
hành chính – từ thực tiễn hoạt động của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh” là
cơng trình nghiên cứu của cá nhân tôi và chưa từng được công bố trong bất cứ cơng
trình khoa học nào khác cho tới thời điểm này.
TP.HCM, ngày

tháng 11 năm 2017

Tác giả luận văn

Nguyễn Quyết Chiến


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CP: Chính phủ
CT: Chỉ thị
NĐ: Nghị định
KH: Kế hoạch
KL: Kết Luận
SL: Sắc lệnh
TT: Thông tư

TTg: Thủ tướng
HĐBT: Hội đồng Bộ trưởng
TTCP: Thanh tra chính phủ
UBND: Ủy ban nhân dân
UBTT: Uỷ ban Thanh tra
XHCN: Xã hội chủ nghĩa
TP.HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
CHXHCNVN: Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1.NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA THỰC
HIỆN PHÁP LUẬTVỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH CỦA
CƠ QUAN THANH TRA NHÀ NƯỚC CẤP TỈNH ........................................ 9
1.1. Pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính ............................................ 9
1.1.1. Khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính ....................... 9
1.1.2. Đặc điểm giải quyết khiếu nại hành chính ............................................. 10
1.1.3. Nội dung của pháp luật vềgiải quyết khiếu nại hành chính ................... 11
1.2. Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính ........................ 12
1.2.1.Khái niệm, đặc điểm thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính ................................................................................................................. 12
1.2.2. Nội dung thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính......... 17
1.2.3. Nội dung thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính của chủ
thể Thanh tra Tỉnh ............................................................................................ 22
1.2.4. Các yếu tố đảm bảo thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính ................................................................................................................. 23

Tiểu kết chương 1................................................................................................. 26
CHƯƠNG 2.THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT
KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH CỦA THANH TRA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH................................................................................................................... 28
2.1. Khái quát chung tình hình thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại


hành chính trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh ......................................... 28
2.1.1. Việc lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thi hành Luật Khiếu nại năm 2011 ... 28
2.1.2. Tình hình khiếu nại hành chính và kết quả giải quyết khiếu nại hành
chính trên địa bàn Thành phố ........................................................................... 31
2.2. Thực trạng kết quả thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính từ thực tiễn hoạt động của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh ........ 33
2.2.1. Kết quả thực hiện các quy định pháp luật về tiếp công dân .................. 33
2.2.2. Kết quả thực hiện các quy định pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính ................................................................................................................. 38
2.2.3. Kết quả thực hiện các quy định pháp luật về quản lý nhà nước đối với
giải quyết khiếu nại hành chính ....................................................................... 42
2.2.4. Những nguyên nhân, tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện pháp luật về
giải quyết khiếu nại hành chính từ thực tiễn hoạt động của Thanh tra Thành
phố Hồ Chí Minh ............................................................................................. 58
Tiểu kết chương 2................................................................................................. 63
CHƯƠNG 3.GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI
QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH CỦA CƠ QUAN THANH TRA NHÀ
NƯỚC CẤP TỈNH TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ......... 65
3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền đối với các cơ
quan thanh tra nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu
nại hành chính .................................................................................................... 65
3.2. Tăng cường cơng tác quản lý của Nhà nước trong việc thực hiện pháp
luật về giải quyết khiếu nại hành chính ........................................................... 68

3.3. Nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trị, ý nghĩa của vấn đề thực hiện pháp
luật về giải quyết khiếu nại hành chính ........................................................... 69


3.4. Hoàn thiện các quy định pháp luật về vai trò của cơ quan thanh tra nhà
nước Tỉnh trong việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
.............................................................................................................................. 70
3.5. Hồn thiện các quy định pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính 78
3.6. Kiện tồn tổ chức (xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra trong sạch, vững
mạnh) và hoạt động về giải quyết khiếu nại hành chính của cơ quan thanh
tra nhà nước các cấp trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh ........................ 84
3.7. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khiếu
nại......................................................................................................................... 87
3.8. Bổ sung thẩm quyền giải quyếtkhiếu kiện hành chính của Tịa án nhân
dân đối với việc giải quyết một số vụ việc khiếu nại hành chính về đất đai
nói chung và về thu hồi đất nói riêng ............................................................... 92
Tiểu kết chương 3................................................................................................. 93
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 95
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 99
PHỤ LỤC


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đềtài
Bản chất của Nhà nước ta là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân
dân. Việc quan tâm đến lợi ích của nhân dân là trách nhiệm của Đảng và Nhà
nước.Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân. Thực hiện quyền khiếu
nại là một hình thức dân chủ trực tiếp để nhân dân tham gia hoạt động quản lý nhà
nước, quản lý xã hội, giám sát hoạt động cuả các cơ quan nhà nước, công chức nhà
nước. Giải quyết tốt khiếu nại hành chính nhằm phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa,

góp phần đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan nhà nước,
ổn định tình hình chính trị - xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển. Giải quyết khiếu nại
hành chính là trách nhiệm, nghĩa vụ của các cơ quan hành chính nhà nước, trước hết là
của các cơ quan thanh tra nhà nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời đã đặc biệt quan tâm tới việc khiếu nại của
nhân dân và Người căn dặn, nhắc nhở các cơ quan nhà nước phải nêu cao ý thức trách
nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại của nhân dân: “Đồng bào có oan ức mới có
khiếu nại hoặc vì chưa hiểu chính sách của Đảng và Chính phủ mà khiếu nại. Ta phải
giải quyết nhanh, tốt thì đồng bào mới thấy rõ Đảng và Chính phủ quan tâm lo lắng
đến quyền lợi của họ. Do đó mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng, Chính phủ ngày
càng được củng cố tốt hơn”.
Tinh thần, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được thể hiện sâu sắc trong
các nghị quyết, văn kiện của Đảng, các văn bản pháp luật của Nhà nước. Điều 30 của
Hiến pháp năm 2013 đã quy định: Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan,
tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức,
cá nhân.Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, giải quyết khiếu nại,
tố cáo. Người bị thiệt hại có quyền được bồi thường về vật chất, tinh thần và phục hồi
danh dự theo quy định của pháp luật.Nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo
hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác. Mọi

1


hành vi xâm hại lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và cơng
dân phải được xử lý kịp thời nghiêm minh. Người bị thiệt hại có quyền được bồi
thường về vật chất và phục hồi danh dự.
Như vậy, khiếu nại là quyền cơ bản của công dân được ghi nhận trong Hiến
pháp.Giải quyết khiếu nại là một lĩnh vực hết sức quan trọng trong hệ thống quản lý
nhà nước và điều hành xã hội. Do vậy thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại của
nhân dân sẽ củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân vào đường lối của Đảng và

chính sách, pháp luật của nhà nước đề ra, thể hiện mối quan hệ mật thiết giữa nhân
dân với Đảng và Nhà nước. Nhận thức được điều đó, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra
những chính sách, văn bản pháp luật ngày càng hoàn thiện để giải quyết khiếu nại
nhanh, đúng pháp luật, bảo vệ và khôi phụckịp thời quyền, lợi ích hợp pháp cho nhân
dân, đồng thời xử lý nghiêm minh những cá nhân, tổ chức vi phạm pháp luật, tạo
niềm tin của nhân dân vào con đường đi lên XHCN mà Đảng và Nhà nước ta đã
lựachọn.
Trong thời gian qua, Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp
luật giải quyết khiếu nại. Cụ thể là: Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998;Luật sửa đổi bổ
sung một số điều của Luật khiếu nại, tố cáo năm 2004, 2005; Pháp luật về khiếu nại
ngày càng hoàn thiện với sự ra đời mới đây của Luật Khiếu nại năm2011 và các văn
bản hướng dẫn thi hành khác. Điều đó đã giúp việcgiải quyết khiếu nại đã đạt được
nhiều kết quả tích cực hơntrước.
Các cơ quan thanh tra nhà nước có vai trị, trách nhiệm đặc biệt trong giải
quyết các khiếu nại hành chính.Kể từ khi mới được thành lập, Ban thanh tra đặc biệt
được giao nhiệm vụ quan trọng trong công tác giải quyết khiếu nại. Điều 2 Sắc lệnh số
64/SL ngày 23 tháng 11 năm 1945 quy định: "Ban thanh tra đặc biệt có tồn quyền
nhận các đơn khiếu nại của nhân dân".
Thanh tra nhà nước Thành phố Hồ Chí Minhvới vai trị là cơ quan chun mơn
thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố có chức năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân

2


Thành phố quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và
phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng,
chống tham nhũng theo quy định của pháp luật.
Thanh tra nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ
chức, biên chế và công tác của Ủy ban nhân dân Thành phố mà trực tiếp là Chủ
tịch Ủy ban nhân dân Thành phố; đồng thời chịu sự chỉ đạo về công tác, hướng dẫn về

tổ chức, nghiệp vụ của Thanh tra Chính phủ.
Những năm qua, các cấp ủy đảng và chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh,
Thanh tra nhà nước Thành phố rất quan tâm, coi trọng đến công tác giải quyết khiếu
nại của công dân. Tuy nhiên trên địa bàn Thành phố những năm gần đây các đơn thư
khiếu nại hành chính ngày càng có xu hướng gia tăng và phức tạp, đặc biệt là các
đơn thư vượt cấp Thành phố, đơn thư phức tạp, tồn đọng kéo dài. Khi Luật khiếu nại
năm 2011 có hiệu lực, cơng tác giải quyết khiếu nại đã có những chuyển biến đáng
kể. Mặc dù các cấp chính quyền Thành phố và Thanh tra nhà nước Thành phố đã có
nhiều cố gắng trong cơng tác này, song vì cơng tác giải quyết khiếu nại là vấn đề
nhạy cảm và liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội và hoạt động quản lý
nhà nước nên việc giải quyết khiếu nại vẫn chưa thực sự hiệu quả, chưa đáp ứng
được nhu cầu thựctiễn.
Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng trên là do pháp
luật về khiếu nại và thực hiện pháp luật về khiếu nại còn một số hạn chế, nhiều quy
định cịn thiếu tính cụ thể. Việc giải quyết phải tn theo các quy định của pháp luật,
tôn trọng sự thật khách quan, bảo đảm tính cơng khai, cơng bằng, đề cao trách nhiệm
của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, quyền và nghĩa vụ của người khiếu
nại, tố cáo. Nhưng trên thực tế vẫn cịn phổ biến tình trạng đùn đẩy, không thực hiện
đầy đủ các quy định của pháp luật làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp
pháp của cơng dân, làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và
chính quyền địa phương, gây mất an ninh chính trị và làm thiệt hại không nhỏ đến lợi

3


ích kinh tế của cá nhân, tổ chức người khiếu nại, tố cáo cũng như của địaphương.
Từ thực hoạt động tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố về quản lý và thực
hiện pháp luậtgiải quyết khiếu nại hành chính hiện nay tại Thanh tra nhà nước Thành
phố Hồ Chí Minh, cùng những vấn đề của pháp luật khiếu nại trước yêu cầu của cải
cách hành chính, của hội nhập quốc tế và bảo đảm quyền, lợiích hợp pháp của công

dân đã và đang đặt ra cho các nhà nghiên cứu, các nhà quản lý nhu cầu phải giải đáp
những vấn đề lý luận và thực tiễn đối với pháp luật khiếu nại và việc thựchiện pháp
luật giải quyết khiếu nại hành chính phù hợp với những yêu cầu của đổimới. Bản
thân tôi là người trực tiếp tham gia công tác tham mưu giải quyết khiếu nại hành
chính tại Thanh tra nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh. Do vậy, tác giả quyết định
chọn vấn đề: “Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính – từ thực tiễn
hoạt động của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài luận văn thạc sỹ luật
học củamình.

2. Tình hình nghiên cứu của đềtài
Những vấn đề về pháp luật khiếu nại hành chính và việc thực hiện Luật khiếu
nại, đã được nhiều nhà nghiên cứu về khoa học pháp lý và các nhà hoạt động thực
tiễn quan tâm.
Luận văn Thạc sĩ của Hoàng Văn Lễ: “Khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực quản lý hành chính”, 2004….
Luận án tiến sĩ luật học của Nguyễn Thế Thuấn: “Tăng cường hiệu lực của
pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân Việt Nam hiệnnay’’;
luận án tiến sĩ luật học của Trần Văn Sơn: “Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa
trong hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ chế hành chính nhà nước hiệnnay”.
Chuyên đề: “Xây dựng quy trình nghiệp vụ giải quyết khiếu nại hànhchính”,Đề
tài nghiên cứu khoa học, Thanh tra nhà nước, năm 2004…
Mặc dù đã có nhiều đề tài nghiên cứu đề cập đến những vấn đề liên quan đến
khiếu nại, tố cáo nhưng kể từ khi Luật Khiếu nại 2011 có hiệu lực cho đến nay vẫn

4


chưa có nghiên cứu thực sự cập nhật những vấn đề liên quan đến khiếu nại và giải
quyết khiếu nại hành chính, đặc biệt là thơng qua thực tế một địa phương.
Đồng thời, từ trước tới nay đã có một số cơng trình khoa học nghiên cứu ở mức

độ nhất định về thực hiện pháp luật khiếu nại của các cơ quan thanh tra nhà nước
trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo hành chính; nghiên cứu những quy định
pháp luật về khiếu nại, tố cáo; nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính trong tổ
chức tiếp cơng dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan thanh tra nhà
nước; nghiên cứu các quy định pháp luật và phương hướng hoàn thiện các quy định
pháp luật về quyền khiếu nại, tố cáo của công dân trong điều kiện xây dựng Nhà
nước pháp quyền ở Việt Nam.Tuy nhiên, việc nghiên cứu đầy đủ và toàn diện về việc
thực hiện pháp luật giải quyết khiếu nại hành chính của các cơ quan thanh tra nhà
nước chưa được đề cập tới.
Do vậy, việc chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính – từ thực tiễn hoạt động của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh” là một hướng
nghiên cứu mới và có tính thực tiễn cao.

3. Mục đích và nhiệm vụ của đềtài
3.1. Mục đích của đềtài
Đề tài nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của pháp luật về giải quyết
khiếu nại hành chính; đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật, thực trạnggiải quyết
khiếu nại hành chính qua thực tiễn hoạt động của cơ quan Thanh tra nhà nước Thành
phố Hồ Chí Minh. Từ đó đưa ra các đề xuất:
- Nhằm hoàn thiện hơn nữa pháp luật về khiếu nại và thực hiện pháp luật về
giải quyết khiếu nại hành chính;
- Luận giải những vấn đề lý luận và thực tiễn để xác định kết quả đạt được của
các cơ quan thanh tra nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại
hành chính.
- Đề xuất các giải pháp nâng caohiệu quả, chất lượng hoạt động của Thanh

5


tranhà nướctỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương (gọi tắt là Thanh tra tỉnh) trong

hoạt độngthực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính, góp phần vào việc
đảm bảo quyền công dân, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, ổn định trật tự an toàn xã
hội và phát triển kinh tế của địaphương hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ của đềtài
Đề tài phải làm bật lên được tính thời sự và cần thiết của nó, thực sự là một đề
tài có tính ứng dụng vào thực tiễn, có thể trở thành công cụ cho học tập, nghiên cứu
về sau… Để đạt được mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ sau:

- Làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về khiếu nại hành chính và pháp luật
khiếu nại hành chính, những yêu cầu đặt ra của việc nâng cao chất lượng hoạt động
giải quyết khiếu nại hành chính và thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính.

- Đánh giá thực trạng pháp luật khiếu nại; việc thực hiện pháp luật về giải
quyết khiếu nại hành chính nói chung cũng như hoạt động giải quyết khiếu nại hành
chính của Thanh tra Thành phố thành phố Hồ Chí Minh nói riêng hiện nay.

- Đưa ra những kiến nghị cụ thể để hoàn thiện pháp luật khiếu nại và các giải
pháp để nâng cao chất lượng thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
của Thanh tra tỉnh.

4. Đối tượng vàphạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực trạng về pháp luật khiếu nại
hành chính; thực trạng việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
của cơ quan Thanh tra nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Với mục đích nghiên cứu đã trình bày ở trên, luận văn “Thực hiện pháp luật về
giải quyết khiếu nại hành chính – từ thực tiễn hoạt động của Thanh tra Thành phố Hồ
Chí Minh” có phạm vi nghiên cứu là những vấn đề lý luận và thực trạng việc thực

6


hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính trong hoạt động tham mưu giải
quyết khiếu nại hành chính của cơ quan Thanh tra nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh
trong thời gian từ năm 2012 đến năm 2016.
5. Phương pháp nghiên cứu đề tài
Việc nghiên cứu đề tài dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác –
Lênin là biện chứng duy vật và tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật.
Để thực hiện việc nghiên cứu đề tài, trong quá trình nghiên cứu, tác giả luận văn
đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể như: Phương pháp phân
tích được áp dụng khi xem xét quy định của các văn bản pháp luật về khiếu nại và
giải quyết khiếu nại. Về phương pháp thống kê, điều tra xã hội học tác giả đã sử
dụng khi tìm hiểu một số nguyên nhân phát sinh đơn thư khiếu nại, các yếu tố ảnh
hưởng đến việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính; hiệu quả
cơng tác giải quyết khiếu nại hành chính. Ngồi ra, tác giả luận văn còn sử dụng các
phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương pháp so sánh, phương pháp lịch sử,
phương pháp lôgic và phương pháp bình luận….
6. Những điểm mới của luận văn
Luận văn có những điểm mới sau:
Thứ nhất,đã tổng hợp, hệ thống các quy định của pháp luật về khiếu nại hành chính,
giảiquyết khiếu nại hành chínhvà phân tích tìm ra những hạn chế, bất cập của việc thực
hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính như: Luật Khiếu nại 2011 và các văn
bản pháp luật có liên quan. Thông qua việc nghiên cứu đề tài này luận văn góp phần
làm sáng tỏ và khẳng định rõ hơn những vấn đề lý luận trongviệc thực hiện pháp luật
về giải quyết khiếu nại hành chính của các cơ quan thanh tra nhà nước trong hoạt
động giải quyết khiếu nại hành chính.
Thứ hai, phân tích thực trạng việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính trong cơng tác tham mưu giải quyết khiếu nại hành chính của cơ quan Thanh tra
nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh; qua đó tổng kết thực tiễn việc thực hiện pháp luật

7


về giải quyết khiếu nại hành chính của cơ quan Thanh tra nhà nước Thành phố để tìm
ra những hạn chế, bất cập, điều kiện của những bất cập trong việc thực hiện nhằm qua đó
đảm bảo nâng cao chất lượng,thực hiện đúng các quy định pháp luật về giải quyết khiếu
nại hành chính của cơ quan Thanh tra nhà nước Thành phố trong hoạt động tại địa
phương
Thứ ba,đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao, đảm bảo chất lượng thực hiện các quy
định pháp luật về giải quyết khiếu nại trong q trình tham mưu giải quyết khiếu nạihành
chính củacơ quan Thanh tra nhà nước cấp tỉnh.
7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài Phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu của luận
văn gồm 3 chương như sau:
Chương 1.Những vấn đề lý luận và pháp lý của thực hiện pháp luật về giải quyết
khiếu nại hành chính.
Chương 2.Thực trạng thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính của
Thanh tra nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3.Giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chínhtừ thực tiễn Thành phố Hồ Chí Minh.

8


CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH CỦA CƠ QUAN THANH
TRA NHÀ NƯỚC CẤP TỈNH
1.1 . Pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính

1.1.1. Khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính
- Khái niệm khiếu nại hành chính:
Khiếu nại là hoạt động diễn ra khá thường xuyên và phổ biến, do đó cụm từ
khiếu nại được sử dụng rộng rãi trong đời sống xã hội. Khiếu nại theo gốc tiếng
Latinh: "Complant" có nghĩa là sự phàn nàn, phản ứng, bất bình của người nào đó
về vấn đề có liên quan đến lợi ích của mình.
Theo Đại Từ điển tiếng Việt, khiếu nại là thắc mắc, đề nghị xem xét lại
những kết luận, quyết định do cấp có thẩm quyền đã làm.
Như vậy, khiếu nại theo nghĩa chung nhất là việc cá nhân hay tổ chức yêu
cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm sửa chữa một việc làm mà họ cho là
không đúng, đã, đang hoặc sẽ gây thiệt hại đến quyền, lợi ích chính đáng của họ.
Quyền khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được ghi
nhận trong Hiến pháp, một quyền có tính chất chính trị và pháp lý của cơng dân, là
một hình thức biểu hiện của dân chủ xã hội chủ nghĩa, liên quan chặt chẽ và chiếm
vai trò quan trọng trong hệ thống các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Việc
thực hiện quyền khiếu nại sẽ là cơ sở để thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác của
cơng dân. Chính vì vậy trên cơ sở Hiến pháp, đã có nhiều văn bản pháp luật của
Nhà nước ta quy định về khiếu nại và giải quyết khiếu nại, đặc biệt là Luật khiếu
nại, tố cáo năm 1998 (được sửa đổi, bổ sung hai lần vào năm 2004 và 2005), Luật
Khiếu nại năm 2011. Theo quy định của Luật Khiếu nại năm 2011 thì khiếu nại là
việc cơng dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này
quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định
hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có
thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ,

9


cơng chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm
phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Như vậy, khiếu nại quy định trong Luật này được hiểu là khiếu nại hành chính,
đó là khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành hành chính của cơ quan
hành chính nhà nước,của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước
và quyết định kỷ luật cán bộ, công chức; khái niệm này chỉ giới hạn đối với những
khiếu nại phát sinh trong lĩnh vực quản lý của các cơ quan hành chính nhà nước.
-Khái niệm giải quyết khiếu nại hành chính:
Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 qui định: Giải quyết khiếu nại là việc xác
minh, kết luận và ra quyết định giải quyết của người giải quyết khiếu nại. Đến Luật
Khiếu nại năm 2011, khoản 11, điều 2 quy định: Giải quyết khiếu nại là việc thụ lý,
xác minh, kết luận và ra quyết định giải quyết khiếu nại.
Thực tiễn để giải quyết khiếu nại, cơ quan nhà nước, tổ chức, người có thẩm
quyền giải quyết khiếu nại tiếp nhận khiếu nại (nhận đơn, hay ghi lời khiếu nại của
người khiếu nại), phải xác minh tính xác thực của khiếu nại, phân tích đánh giá nội
dung khiếu nại, đối chiếu quyết định, hay hành vi bị khiếu nại với những quy định
của pháp luật, trên cơ sở đó đưa ra những kết luận về tính đúng, sau của quyết định
hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại, tính đúng sai của khiếu nại. Như vậy
có thể hiểu: Giải quyết khiếu nại hành chính của cơ quan hành chính là hoạt động
kiểm tra, xác minh, đánh giá, kết luận về tính hợp pháp và tính hợp lí của quyết
định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của
các cơ quan hành chính nhà nước để có biện pháp giải quyết theo quy định của pháp
luật nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức và lợi
ích chung của Nhà nước và xã hội.
1.1.2. Đặc điểm giải quyết khiếu nại hành chính
+ Chủ thể giải quyết khiếu nại hành chính là cơ quan hành chính nhà nước có
Quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại (gọi là chủ thể giải quyết
khiếu nại lần đầu) và cơ quan hành chính nhà nước cấp trên trực tiếp của chủ thể
giải quyết khiếu nại lần đầu (gọi là chủ thể giải quyết khiếu nại lần hai) giải quyết

10

khiếu nại đối với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.
+ Khách thể giải quyết khiếu nại hành chính là quyền, lợi ích hợp pháp của
người khiếu nại được pháp luật quy định bảo vệ.
+ Thông qua việc giải quyết khiếu nại hành chính, quyền chủ thể của người
khiếu nại bị xâm phạm bởi Quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính được
khơi phục.
+ Về bản chất, giải quyết khiếu nại hành chính là thái độ, phản ứng của nhà
nước đối với khiếu nại của công dân nhằm giải quyết tốt mối quan hệ giữa nhà nước
và công dân.
+ Giải quyết khiếu nại hành chính ln chứa đựng trong đó các thơng tin,
chứng cứ nhất định về sự vi phạm các quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại
và là một dạng của quản lý hành chính nhà nước.
+ Giải quyết khiếu nại hành chính phải được thể hiện bằng văn bản cụ thể
với tên gọi là “quyết định”, không dùng công văn, thông báo thay “quyết định” giải
quyết khiếu nại. Việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại không phải là kết
quả của sự thoả thuận ý chí giữa người giải quyết khiếu nại và người khiếu nại.
+ Quyết định giải quyết khiếu nại hành chính là Quyết định hành chính cá
biệt, chỉ được áp dụng một lần, sau khi được thi hành thì tự nó chấm dứt hiệu lực;
trong khi đó quyết định quy phạm được áp dụng nhiều lần, chấm dứt hiệu lực khi có
văn bản quy phạm mới thay thế.
1.1.3. Nội dung của pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
Pháp luât về giải quyết khiếu nại hành chính được thực hiện trong đời sống
xã hội thơng qua các hình thức tuân thủ pháp luật, thi hành pháp luật, sử dụng pháp
luật và áp dụng pháp luật. Các qui phạm pháp luật về giải quyết khiếu nại hành
chính của nước ta hiện nay được ghi nhận trong nhiều văn bản pháp luật (Hiến pháp
năm 2013, Luật Khiếu nại năm 2011, Nghị định số 75/2012/NĐ-CP của Chính phủ
về việc Quy định chi tiết một số điều của Luật khiếu nại, Thông tư số 07/2013/TTTTCP ngày 31 tháng 10 năm 2013 của Thanh tra Chính phủ về Quy định quy trình
giải quyết khiếu nại hành chính…) của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, với

11


nội dung rất rộng, liên quan đến nhiều mặt của hoạt độnggiải quyết khiếu nại hành
chính. Tuy vậy, có thể khái quát nội dung của pháp luật về giải quyết khiếu nại
hành chính bao gồm các vấn đề chủ yếu như sau: các quy định của pháp luật về tiếp
công dân; các quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính; các quy
định về trách nhiệm quản lý nhà nướcđối với công tác giải quyết khái niệm hành
chính và xử lý vi phạm pháp luật về khiếu nại hành chính.
1.2. Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
1.2.1.Khái niệm, đặc điểm thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại
hành chính
- Khái niệm thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính:
Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính là thực hiện pháp luật
về một lĩnh vực trong xã hội mà cụ thể là việc khiếu nại hành chính và giải quyết
khiếu nại hành chính. Nói cách khác, thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại
hành chính là q trình hoạt động có mục đích của các cơ quan quản lý nhà nước
làm cho những quy phạm pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính đi vào đời
sống, tạo ra cơ sở pháp lý cho hoạt động thực tế của các chủ thể pháp luật giải quyết
khiếu nại hành chính nhằm ngăn chặn tình trạng vi phạm pháp luật về khiếu nại và
giải quyết khiếu nại hành chính.
Hay nói cách khác, thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính là
q trình hoạt động có mục đích làm cho các qui phạm pháp luật về khiếu nại và
giải quyết khiếu nại hành chính đi vào cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế
hợp pháp của các chủ thể pháp luật nhằm phát huy tính tích cực, chủ động trong
thực hiện pháp luật, phịng ngừa và xử lý nghiêm minh các vi phạm pháp luật để
đảm bảo quyền khiếu nại của công dân,phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, góp phần
đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan nhà nước, ổn
định tình hình chính trị - xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển.
- Đặc điểm thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính:

Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính có những đặc điểm
chung của thực hiện pháp luật nói chung, bên cạnh đó lại có những đặc điểm riêng

12


do đặc thù của hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính.
* Đặc điểm chung:
Thực hiện pháp luật là hoạt động không thể thiếu ngay từ khi pháp luật xuất
hiện và có một số đặc điểm chung sau:
+ Thực hiện pháp luật là một trong những hình thức để thực hiện các chức
năng nhiệm vụ của nhà nước. Tất cả các nhà nước để có thể tổ chức và quản lý
được xã hội đều bắt buộc phải tiến hành xây dựng (ban hành) pháp luật. Khi ban
hành pháp luật nhà nước mong muốn sử dụng chúng để điều chỉnh các quan hệ xã
hội phục vụ lợi ích và mục đích của nhà nước và xã hội. Điều đó chỉ có thể đạt
được khi pháp luật được các tổ chức và cá nhân trong xã hội thực hiện một cách
chính xác, đầy đủ. Do vậy, đối với các nhà nước vấn đề quan trọng không chỉ là
ban hành thật nhiều các văn bản quy phạm pháp luật mà còn phải tổ chức thật tốt
để chúng được thực hiện trong thực tế, làm cho các yêu cầu, quy định của pháp
luật trở thành hiện thực.
+ Thực hiện pháp pháp luật là hành vi hợp pháp của các chủ thể pháp luật.
Pháp luật được đặt ra là để điều chỉnh hành vi của con người, nên việc thực hiện
pháp luật phải thể hiện ở hành vi pháp luật của con người. Hành vi đó có thể là
hành động hoặc khơng hành động phù hợp với những quy định của pháp luật. Nói
khác đi, tất cả những hoạt động nào của các cá nhân, các tổ chức mà phù hợp với
các quy định của pháp luật thì đều được coi là biểu hiện của việc thực hiện các quy
phạm pháp luật. Hành vi thực hiện pháp luật là hành vi hợp pháp nên nó không trái
pháp luật, không vượt quá phạm vi các quy định của pháp luật, luôn phù hợp với
các quy định của pháp luật.
+ Thực hiện pháp luật là giai đoạn không thể thiếu và vô cùng quan trọng

của cơ chế điều chỉnh pháp luật. Thực hiện pháp luật, một mặt, nhằm đạt được
những mục đích xã hội mà vì chúng nhà nước đã phải ban hành pháp luật, mặt
khác, còn cho phép làm rõ những hạn chế, bất cập của hệ thống pháp luật thực định
để từ đó có thể đưa ra những giải pháp hữu hiệu cho việc sửa đổi, bổ sung hoàn
thiện hệ thống pháp luật hiện hành và cơ chế đưa pháp luật vào cuộc sống. Thực

13


hiện pháp luật nghiêm minh sẽ tạo ra trật tự cần thiết để các quan hệ xã hội tồn tại
và phát triển theo những định hướng mong muốn có lợi cho xã hội, cho nhà nước
cũng như cho các cá nhân.
+ Thực hiện pháp luật do nhiều chủ thể khác nhau tiến hành với nhiều cách
thức khác nhau. Pháp luật mang tính bắt buộc chung địi hỏi mọi tổ chức và cá
nhân trong xã hội đều phải nghiêm chỉnh thực hiện. Vì vậy, thực hiện pháp luật có
thể là hành vi của mỗi cá nhân nhưng cũng có thể là hoạt động của các cơ quan nhà
nước, các tổ chức xã hội… Pháp luật lại gồm rất nhiều các loại quy phạm pháp luật
khác nhau, do vậy đối với mỗi loại quy phạm pháp luật thì những cách thức thực
hiện chúng cũng khác nhau: có thể đó là xử sự chủ động nhằm đạt được một lợi ích
hay cái gì đó như sử dụng quyền hoặc làm nghĩa vụ pháp lý, có thể là xử sự thụ
động, kiềm chế khơng làm những điều mà pháp luật cấm như không trộm cắp tài
sản của người khác…
+ Việc thực hiện pháp luật có thể phụ thuộc ý chí của mỗi chủ thể trong
trường hợp các quy phạm tùy nghi, nhưng chủ yếu là phụ thuộc ý chí của nhà nước.
Hành vi thực hiện pháp luật có thể được chủ thể tiến hành trên cơ sở nhận thức sâu
sắc về sự cần thiết và tự giác thực hiện. Cũng có thể hành vi thực hiện pháp luật
được chủ thể tiến hành do ảnh hưởng của những người khác, do bị áp dụng những
biện pháp cưỡng chế nhà nước hoặc do sợ bị áp dụng những biện pháp đó. Một số
quy phạm pháp luật mà việc thực hiện có thể được tiến hành thơng qua những quy
định giản đơn như chủ thể pháp luật nhận thức, xác định những yêu cầu, đòi hỏi

của pháp luật rồi lựa chọn phương án thực hiện, chỉ đạo hành vi thực tế của mình
để thực hiện các quyền, nghĩa vụ pháp lý mà pháp luật quy định. Song cũng có
nhiều quy phạm pháp luật để thực hiện được cịn địi hỏi phải thơng qua những quy
trình hết sức phức tạp với sự tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân khác nhau theo
những trình tự, thủ tục chặt chẽ mà pháp luật quy định (thông qua cơ chế thực hiện,
áp dụng pháp luật). Chẳng hạn, có những quy phạm pháp luật để thực hiện được
còn đòi hỏi phải có sự tham gia của các văn bản quy định chi tiết, văn bản hướng
dẫn thi hành hoặc văn bản giải thích chính thức; sự tham gia của các cơ quan nhà

14


nước hay nhà chức trách có thẩm quyền với vai trò là người tổ chức, hướng dẫn
thực hiện qua nhiều công đoạn khác nhau.
Trên cơ sở những đặc điểm chung trên, có thể rút ra những đặc điểm riêng
trong thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính như sau:
* Đặc điểm thứ nhất, thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
chủ yếu là sử dụng hình thức áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
bởi xuất phát từ đặc thù của pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính.
Áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính mang tính quyền lực
của nhà nước, chỉ thuộc về các cơ quan hoặc cán bộ nhà nước được nhà nước trao
thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính, và được ghi rõ trong các văn bản pháp
luật. Việc áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính có tác dụng điều
chỉnh hành vi xử sự của cá nhân, tổ chức được giao thẩm quyền giải quyết khiếu
nại hành chính tức là buộc họ phải gánh chịu những hậu quả bất lợi trước nhà nước
về những hành vi mà mình gây ra, qua đó bảo vệ và duy trì trật tự quản lý nhà nước
trong lĩnh vực giải quyết khiếu nại hành chính.
Áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính là hoạt động phải tuân
theo những quy định chặt chẽ của pháp luật về cả hình thức,trình tự,thủ tục… về
giải quyết khiếu nại hành chính để tránh những sự tùy tiện có thể dẫn đến việc áp

dụng pháp luật không đúng.
Như vậy, áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính là hình thức
thực hiện pháp luật mà nhà nước thông qua các cơ quan nhà nước hoặc nhà chức
trách có thẩm quyền tổ chức cho các chủ thể thực hiện những quy định của pháp
luật về giải quyết khiếu nại hành chính.
*Đặc điểm thứ hai,thẩm quyền thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại
hành chính, gồm:
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính: được hiểu là quyền xem xét,
giải quyết và nghĩa vụ phải xem xét, giải quyết khiếu nại hành chính do pháp luật
quy định. Các chủ thể có thẩm quyền giải quyết khiếu nại được quy định cụ thể
trong Luật Khiếu nại năm 2011, đó là: Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã,

15


thủ trưởng cơ quan thuộc UBND cấp huyện; Chủ tịch UBND cấp huyện; Thủ
trưởng cơ quan thuộc cấp sở và cấp tương đương; Giám đốc sở và cấp tương đương;
Chủ tịch UBND cấp tỉnh; Thủ trưởng cơ quan thuộc bộ, thuộc cơ quan ngang bộ,
thuộc cơ quan thuộc Chính phủ; Bộ trưởng; Tổng Thanh tra Chính phủ; Chánh
thanh tra các cấp; Thủ tướng Chính phủ.
Theo quy định hiện hành, khiếu nại hành chính được giải quyết qua hai cấp:
Thủ trưởng cơ quan hành chính giải quyết lần đầu đối với khiếu nại Quyết định
hành chính, hành vi hành chính của mình (kể cả hành vi hành chính của cán bộ,
cơng chức do mình quản lý bị khiếu nại) và thủ trưởng cơ quan hành chính cấp trên
trực tiếp của cơ quan hành chính giải quyết lần đầu giải quyết lần hai đối với khiếu
nại quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu; không đồng ý với quyết định giải quyết
khiếu nại lần hai, người khiếu nại có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tịa án
theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.
*Đặc điểm thứ ba, kết quả của áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại
hành chính là các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra các quyết định giải quyết

khiếu nại hành chính và các văn bản quản lý liên quan đến lĩnh vực giải quyết
khiếu nại hành chính, trong đó ghi nhận các hình thức, trình tự, thủ tục, kế hoạch
giải quyết khiếu nại hành chính; kết quả giải quyết khiếu nại hành chính; việc tổ
chức tuyên truyền pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính..., qua đó vừa thể
hiện sự đảm bảo thực hiện đúng các quy định pháp luật của nhà nước về giải quyết
khiếu nại hành chính đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân được phân công giải
quyết khiếu nại hành chính, vừa giáo dục cho mọi người ý thức tuân thủ pháp luật
về giải quyết khiếu nại hành chính nói riêng và pháp luật nói chung.
Do đặc thù của việc giải quyết khiếu nại hành chínhnên việc thực hiện pháp
luật về giải quyết khiếu nại hành chính lại có những đặc điểm riêng, đó là:
Một là, về hình thức thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
trong cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền chủ yếu sử dụng hình thức áp dụng
pháp luật.
Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính chủ yếu là hình thức

16


áp dụng pháp luật vì Nhà nước thơng qua các cơ quan nhà nước có thẩm quyền,
cán bộ, cơng chức nhà nước tổ chức cho các chủ thể tham gia hoạt động giải quyết
khiếu nại hành chính thực hiện có hiệu quả những quy định của pháp luật về giải
quyết khiếu nại hành chính.
Việc áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính cần phải dựa trên
cơ sở hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan như Luật Khiếu nại
2011 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Các chủ thể được nhà nước trao cho thẩm
quyền áp dụng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính phải áp dụng đúng các
quy định của pháp luật vềgiải quyết khiếu nại hành chính
Hai là, thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính chỉ giới hạn
trong phạm vi nhất định về nguyên tắc hệ thống pháp luật Việt Nam có giá trị hiệu
lực thi hành trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam.

1.2.2.Nội dung thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
Trong khi thực hiện quản lý nhà nước về cơng tác giải quyết khiếu nại hành
chính của các cơ quan hành chính nhà nước, để giúp các cơ quan hành chính nhà
nước thực hiện nhiệm vụ trên, pháp luật quy định cơ quan thanh tra nhà nước các
cấp, các ngành có trách nhiệm giúp Thủ trưởng cơ quan cùng cấp trong việc quản lý
nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại hành chính. Do đó, việc giải quyết khiếu
nại hành chính của Thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước chủ yếu giao cho
Chánh Thanh tra và cơ quan thanh tra cùng cấp cùng cấp tham mưu thực hiện.
Thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính là hoạt động có mục
đích nhằm thực hiện các qui định của pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính,
đưa các qui phạm pháp luật này vào thực tiễn cuộc sống, biến nó thành những hành
vi xử sự thực tế góp phần phát huy tính tích cực, chủ động trong thực hiện pháp luật
về giải quyết khiếu nại hành chính.
Như vậy, nội dung thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính
cũng bao gồm 3 nội dung cơ bản là: Nội dung thực hiện các quy định của pháp luật
về tiếp công dân; nội dung thực hiện các quy định của pháp luật về giải quyết khiếu
nại hành chính; nội dung thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công tác

17


giải quyết khiếu nại hành chính và xử lý vi phạm pháp luật về khiếu nại hành chính.
Cụ thể như sau:
Thứ nhất, về nội dung thực hiện các quy định của pháp luật về tiếp công
dân
Theo Chương V, Luật Khiếu nại năm 2011 và các văn bản hướng dẫn có liên
quan quy định các nội dung thực hiện pháp luật về tiếp công dân, bao gồm:
Thực hiện các quy định của pháp luật về Trụ sở tiếp công dân, địa điểm tiếp
công dân và tổ chức tiếp công dân: việc bố trí trụ sở, địa điểm, cơ sở vật chất, trang
thiết bị; việc ban hành nội quy, quy chế, lịch tiếp công dân; việc niêm yết các quy

định chủ yếu của pháp luật, về quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại hành chính;
về nội quy, quy chế, lịch tiếp cơng dân; việc bố trí cán bộ tiếp cơng dân (số lượng,
tiêu chuẩn, chế độ bồi dưỡng của cán bộ tiếp công dân); việc thực hiện tiếp công
dân thường xuyên, định kỳ, đột xuất của cán bộ tiếp công dân, của thủ trưởng cơ
quan hành chính nhà nước; việc phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong tiếp công
dân; việc thực hiện quy trình tiếp cơng dân; việc thực hiện các biện pháp bảo đảm
an ninh trật tự, an tồn tại Trụ sở tiếp cơng dân, địa điểm tiếp công dân; sự phối hợp
với các cơ quan, tổ chức trong việc bảo đảm trật tự, an toàn nơi tiếp công dân.
Thực hiện các quy định của pháp luật về tiếp công dân của người đứng đầu
cơ quan, tổ chức: việc thực hiện quy định về trực tiếp tiếp công dân định kỳ và khi
có yêu cầu cấp thiết của người đứng đầu cơ quan, tổ chức; việc chuẩn bị của cơ
quan, tổ chức phục vụ cho việc tiếp công dân của người đứng đầu cơ quan, tổ chức;
việc thực hiện quy trình tiếp cơng dân của người đứng đầu cơ quan, tổ chức; hiệu
quả tiếp công dân của người đứng đầu cơ quan, tổ chức.
Thực hiện các quy định của pháp luật về theo dõi, tổng hợp tình hình khiếu
nại hành chính tại Trụ sở tiếp cơng dân, địa điểm tiếp cơng dân: việc tổng hợp tình
hình cơng dân đến khiếu nại; việc tiếp nhận, phân loại, xử lý khiếu nại tại Trụ sở
tiếp công dân, địa điểm tiếp công dân.
Thứ hai, về nội dung thực hiện các quy định của pháp luật về giải quyết
khiếu nại hành chính

18