Lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội tại huyện thủ thừa, tỉnh long an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
............../................

BỘ NỘI VỤ
......./.........

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN ÁI NHÂN

LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN
KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA,
TỈNH LONG AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN ÁI NHÂN

LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN
KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA,

TỈNH LONG AN

Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: 60 34 04 03

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. NGUYỄN HUY HỒNG
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học của
riêng tôi. Các tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực,
có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu của luận văn chưa
được cơng bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.
Học viên

NGUYỄN ÁI NHẤN


LỜI CẢM ƠN
Qua thời gian học tập và nghiên cứu tại Học viện Hành chính quốc gia, tơi
đã hồn thành luận văn “Lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ
Thừa, tỉnh Long An”. Tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng tới lãnh đạo Học viện
Hành chính quốc gia, các thầy cơ giáo tại các khoa, phịng, ban của Học viện
Hành chính quốc gia đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong suốt q trình
học tập và nghiên cứu. Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất
đến TS. Nguyễn Huy Hồng, người đã tận tình hướng dẫn tơi trong suốt q
trình thực hiện luận văn này.

Tơi xin trân trọng cảm ơn các cán bộ, công chức và người dân tại huyện
Thủ Thừa, tỉnh Long An đã hợp tác và hỗ trợ tơi trong q trình thực hiện khảo
sát bảng hỏi, thu thập thông tin, dữ liệu. Cảm ơn gia đình, bạn bè đã chia sẻ, hỗ
trợ về tài liệu, động viên về tinh thần trong suốt quá trình tơi thực hiện luận văn.
Trong q trình thực hiện luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót, tơi
mong muốn nhận được sự góp ý, giúp đỡ hồn thiện của thầy cô và bạn đọc.

Học viên

NGUYỄN ÁI NHẤN


MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình ảnh, sơ đồ, biểu đồ
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN
KINH TẾ - XÃ HỘI CẤP HUYỆN ................................................................... 9
1.1 Tổng quan về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ........... 9
1.1.1 Một số khái niệm cơ bản .......................................................................... 9
1.1.2 Phân loại kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ........................................ 11
1.1.3 Vai trò của lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ........... 12
1.2 Nội dung, quy trình và kỹ thuật lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
cấp huyện............................................................................................................ 14
1.2.1 Nội dung lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ................ 14

1.2.2 Quy trình lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ................ 15
1.2.3 Các kỹ thuật lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội............................. 17
1.2.4 Các tiêu chí đánh giá hiệu lực, hiệu quả lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội ............................................................................................................... 21
1.3 Cơ sở pháp lý và các chủ thể của lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
cấp huyện............................................................................................................ 29
1.3.1 Cơ sở pháp lý của lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện .. 29
1.3.2 Chủ thể lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ................... 30
1.4 Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong lập kế hoạch phát triển kinh
tế - xã hội ............................................................................................................ 33
1.4.1 Quận Liên Chiểu, Thành phố Đà Nẵng ................................................. 33
1.4.2 Quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ .................................................... 34


TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ................................................................................... 36
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA, TỈNH LONG AN ................................ 37
2.1 Các nhân tố tác động, ảnh hƣởng đến lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An ...................................................... 37
2.1.1 Cơ cấu hành chính của huyện Thủ Thừa ............................................... 37
2.1.2 Tình hình kinh tế .................................................................................... 37
2.1.3 Tình hình văn hóa, xã hội....................................................................... 38
2.2 Khái qt việc lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ
Thừa, tỉnh Long An giai đoạn 2012-2017 ....................................................... 39
2.2.1 Các quy định pháp lý về lập kế hoạch phát triển KT-XH...................... 39
2.2.2 Cơng tác phân tích kinh tế - xã hội, đánh giá tiềm năng, thế mạnh và dự
báo phát triển trong lập kế hoạch .................................................................... 41
2.2.3 Xác định hệ thống mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp..................................... 43
2.2.4 Thực hiện các bước trong quy trình lập kế hoạch .................................. 48
2.2.5 Sử dụng các phương pháp trong lập kế hoạch ....................................... 53
2.2.6 Công tác tổ chức, phân công, phối hợp trong lập kế hoạch .................. 54
2.2.7 Nguồn nhân lực và nguồn lực tài chính cho lập kế hoạch. .................... 56
2.2.8 Sự tham gia của người dân vào lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội59

2.3 Đánh giá thực trạng lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện
Thủ Thừa, tỉnh Long An................................................................................... 61
2.3.1 Kết quả đánh giá từ phiếu khảo sát và sử dụng phần mềm SPSS .......... 61
2.3.2 Kết quả đạt được .................................................................................... 64
2.3.3 Hạn chế ................................................................................................... 64
2.3.4 Nguyên nhân .......................................................................................... 65
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ................................................................................... 67
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP LẬP KẾ HOẠCH
PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA, TỈNH
LONG AN .......................................................................................................... 68


3.1 Quan điểm, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa,
tỉnh Long An đến năm 2025 và định hƣớng đến 2030 ................................... 68
3.1.1 Quan điểm phát triển kinh tế - xã hội .................................................... 68
3.1.2 Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ........................................................ 69
3.2 Những nhiệm vụ cần giải quyết trong việc lập kế hoạch phát triển kinh
tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An ................................................ 70
3.3 Giải pháp về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ
Thừa, tỉnh Long An ........................................................................................... 71
3.3.1. Đổi mới nhận thức, tư duy về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội,
nhất là đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo. ......................................................... 72
3.3.2 Đổi mới quy trình và phương pháp lập kế hoạch theo hướng dân chủ,
công khai, phù hợp với năng lực của bộ máy ................................................. 74
3.3.3 Củng cố cơ cấu tổ chức ngành kế hoạch, nâng cao năng lực đội ngũ lập
kế hoạch........................................................................................................... 81
3.3.4 Đảm bảo sự phối hợp giữa các cơ quan trong lập kế hoạch phát triển
kinh tế - xã hội ................................................................................................. 83
3.3.5 Có sự tham gia tích cực từ cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội trong
lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ........................................................... 85

3.3.6 Cải thiện các điều kiện phục vụ công tác lập kế hoạch ......................... 88
3.3.7 Kiểm tra, giám sát, đánh giá việc lập và thực hiện kế hoạch, xử lý các cá
nhân vi phạm các nguyên tắc trong lập kế hoạch kinh tế - xã hội .................. 91
3.4 Kiến nghị ...................................................................................................... 93
3.4.1 Kiến nghị với cấp Trung ương ............................................................... 93
3.4.2 Kiến nghị với cấp địa phương ................................................................ 94
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ................................................................................... 95
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................... 97


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
Số thứ tự

Ký hiệu

Ý nghĩa

1

Bộ KH&ĐT

Bộ Kế hoạch và Đầu tư

2

CQHCNN

Cơ quan hành chính nhà nước

3

ĐBSCL

Đồng bằng sơng Cửu Long

4

HĐND

Hội đồng nhân dân

5

KT-XH

Kinh tế - xã hội

6

KTTĐPN

Kinh tế trọng điểm phía nam

7

Sở KH&ĐT

Sở Kế hoạch và Đầu tư

8

Phịng TCKH

Phịng Tài chính - Kế hoạch

9

UBND

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT

KÝ HIỆU

NỘI DUNG

Trang

1

Bảng 1.1

Khung kế hoạch trong việc xác định các giải pháp

21

2

Bảng 2.1

3

Bảng 2.2

Quy trình lập kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm
của huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An
Quy trình lập kế hoạch phát triển KT-XH hằng
năm của huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An

48

50

Ý kiến người dân về tầm quan trọng của công tác
4

Bảng 2.3

lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ

61

Thừa,tỉnh Long An
5

Bảng 2.4

6

Bảng 2.5

7

Bảng 3.1

Ý kiến người dân về những hạn chế trong lập kế
hoạch KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An
Ý kiến về giải pháp lập kế hoạch phát triển KTXH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An
Sự tham gia của các đối tượng vào quá trình lập
kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa

61

62

86


DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
STT

KÝ HIỆU

NỘI DUNG

Trang

Ý kiến người dân về thực trạng các quy định pháp
1

Biểu 2.1

lý và công tác hướng dẫn lập kế hoạch KT-XH tại

40

huyện Thủ Thừa
Ý kiến người dân về thực trạng xác định hệ thống
2

Biểu 2.2

mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp trong lập kế hoạch

43

KT-XH tại huyện Thủ Thừa
3

Biểu 2.3

Ý kiến người dân về việc các cơ quan, tổ chức
tuân thủ thời hạn nộp các bản kế hoạch

52

Ý kiến người dân về sự nghiêm túc tuân thủ quy
4

Biểu 2.4

trình lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện

52

Thủ Thừa
Ý kiến người dân về sự phối hợp giữa các cơ quan
5

Biểu 2.5

trong lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện

55

Thủ Thừa
Ý kiến người dân về nguồn nhân lực cho công tác
6

Biểu 2.6

lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ

56

Thừa, tỉnh Long An

7

Biểu 2.7

Ý kiến của người dân việc công khai thông tin về
kế hoạch KT-XH của huyện Thủ Thừa

59

Ý kiến người dân về việc họ có tham gia đóng góp
8

Biểu 2.8

ý kiến cho quá trình lập kế hoạch KT-XH của

60

huyện Thủ Thừa
10

Hình 2.1

Đồ thị hàm số y = ax

62


11

Hình 2.2

Đồ thị hàm số y =1/x

63

12

Hình 3.1

Đồ thị hàm số y = ax

71

13

Sơ đồ 1.1

Mối quan hệ giữa các chủ thể lập kế hoạch KTXH cấp huyện.

32


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Một nền kinh tế thị trường dù hoàn hảo đến đâu vẫn khơng thể vận hành
mà khơng có sự điều tiết, quản lý của nhà nước. Trong quá trình ấy, lập kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) được xem là chức năng quan trọng.
Quản lý đời sống KT-XH là một lĩnh vực rộng lớn và phức tạp, chứa đựng nhiều

mối liên hệ. Do đó q trình lập kế hoạch cần được chú trọng nhằm điều tiết tốt
nền KT-XH và đảm bảo cho sự phát triển bền vững trên tất cả các mặt.
Lập kế hoạch phát triển KT-XH là việc sắp xếp, bố trí các hoạt động KTXH một cách khoa học nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. Những hoạt động này
nhằm khai thác, sử dụng và phát triển các nguồn lực trong xã hội. Bên cạnh đó,
kế hoạch phát triển KT-XH là một căn cứ quan trọng để thực hiện chức năng
kiểm tra, giám sát. Kế hoạch phát triển KT-XH cung cấp cho chúng ta những
tiêu chí cơ bản và quan trọng như: phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu
phát triển KT-XH. Kế hoạch được soạn thảo rõ ràng, chi tiết thì cơng tác kiểm
tra, đánh giá sẽ thuận lợi và dễ dàng hơn.
Công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH được đổi mới, hoàn thiện sẽ giúp
địa phương có cơng cụ điều hành, quản lý đời sống KT-XH trên địa bàn một
cách hiệu quả. Bên cạch đó,việc hồn thiện cơng tác lập kế hoạch phát triển KTXH là tiền đề để huy động một cách có hiệu quả nguồn lực của tồn xã hội, thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương.
Nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH địa phương
là vấn đề tương đối mới mẻ nhưng rất quan trọng, đặc biệt trong quá trình hội
nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng của cả nước. Trong thời gian qua, một
số tổ chức quốc tế như JICA, UNDP, GTZ, Irish Aid… phối hợp với các bộ,
ngành Trung ương và Ủy ban nhân dân một số tỉnh thành: Vĩnh Phúc, Quảng
Nam, Trà Vinh, Hịa Bình, Hà Tĩnh… đã triển khai các chương trình, dự án và
các cuộc hội thảo về vấn đề này. Tuy vậy, quá trình đổi mới vừa qua chưa thực
1


sự mang tính hệ thống mà vẫn chỉ là những hoạt động riêng lẻ ở từng địa
phương, dưới hình thức những dự án đổi mới mang tính thời điểm, chưa gắn
chặt với những thể chế thực hiện. Kế hoạch phát triển KT-XH, về thực chất chỉ
là cơng việc của chính quyền, người dân ít quan tâm và cũng khó có khả năng
tiếp cận thông tin.
Nhược điểm của các kế hoạch phát triển KT-XH của tỉnh Long An là vẫn
rất nặng về sự áp đặt các mục tiêu mang ý muốn chủ quan hơn là một bản kế

hoạch để dẫn dắt các chủ thể của một nền kinh tế hoạt động theo định hướng của
nhà nước, trong đó, huyện Thủ Thừa cũng không phải là ngoại lệ. Hiện nay,
công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa đã có nhiều đổi
mới tích cực, tuy nhiên vẫn tồn tại nhiều bất cập từ tư duy, cách nhìn nhận về
lập kế hoạch phát triển KT-XH, đến nội dung kế hoạch, phương pháp và quy
trình lập kế hoạch…Phương pháp tính tốn các chỉ tiêu KT-XH chủ yếu mang
tính tiên lượng, thiếu sự tham gia đóng góp ý kiến của người dân. Thêm vào đó,
năng lực của cán bộ làm cơng tác kế hoạch ở những cấp này còn hạn chế.
Chất lượng của các bản kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa,
tỉnh Long An vẫn còn thấp. Hệ thống mục tiêu chưa thể hiện rõ các cấp độ làm
cho các mục tiêu dàn trải, chưa thể hiện rõ mục tiêu ưu tiên. Hệ thống chỉ tiêu
quá sơ sài, đơn giản, chưa toàn diện, thiếu nhiều chỉ tiêu lồng ghép. Mối quan hệ
giữa các cơ quan trong quá trình lập kế hoạch phát triển KT-XH mang tính hình
thức, chưa hiệu quả. Chưa thu hút được sự tham gia của người dân vào quá trình
lập kế hoạch.
Xuất phát từ thực tế trên, em xin được chọn đề tài “Lập kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An” làm đề tài luận văn
của mình. Trên cơ sở phân tích một cách tồn diện và đầy đủ các vấn đề lý luận
về công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện, đánh giá thực trạng công
tác lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, luận văn
đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng cơng tác lập kế hoạch
phát triển KT-XH huyện Thủ Thừa.
2


2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Hiện nay có một số cơng trình nghiên cứu và luận văn liên quan đến đổi
mới công tác lập kế hoạch ở các cấp như:
- Sách, báo, tạp chí:
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Sách “Hướng dẫn phân tích và dự báo trong

lập, theo dõi, đánh giá kế hoạch phát triển địa phương”,(2011). Nghiên cứu đã
trình bày một cách tổng quan phương pháp luận về công tác dự báo, vai trị của
cơng tác dự báo, một số loại dự báo, một số phương pháp dự báo thường được
sử dụng trong lập kế hoạch phát triển địa phương. Nghiên cứu nêu những vấn đề
chủ yếu cần được phân tích và dự báo trong lập kế hoạch phát triển 5 năm và
hàng năm ở địa phương.
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài liệu “Kỷ yếu hội thảo đổi mới công tác kế
hoạch và đầu tư công”,(2012). Kỷ yếu cung cấp nhiều nội dung, tư liệu về công
tác kế hoạch, đổi mới cơng tác kế hoạch, mơ hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền
kinh tế. Tuy nhiên kỷ yếu chủ yếu tập trung vào vấn đề đổi mới kế hoạch, hạn
chế trong vấn đề kế hoạch, đầu tư hiện nay. Kỷ yếu tập trung vào đánh giá thực
trạng chứ chưa đề xuất giải pháp, phương pháp cụ thể về lập kết quả kế hoạch
phát triển KT-XH thời gian tới.
- Tạp chí kinh tế và dự báo, Bài viết “Bàn về các phương pháp mới trong
lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam”, số 24, tháng 12/2012, Bài
viết đề cập đến một số phương pháp mới trong lập kế hoạch phát triển KT-XH
của nước ta, theo đó để lập được một bản kế hoạch phát triển KT-XH tốt phải có
được phương pháp, cơng cụ đánh giá phù hợp, có hiệu quả cao. Trong bối cảnh
nền kinh tế đang biến động nhanh và khó lường như hiện nay, việc tìm ra và ứng
dụng các phương pháp đánh giá, lập kế hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước trong xu thế hội nhập quốc tế là rất cần thiết.
- Luận án, luận văn:
- TS. Nguyễn Thị Phú Hà, Đề tài nghiên cứu “Thực trạng và giải pháp
đổi mới công tác lập, theo dõi và đánh giá thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế
3


-xã hội”,(2010). Nội dung chính của cơng trình nghiên cứu này là đề cập đến các
khái niệm về kế hoạch, kế hoạch phát triển KT-XH. Một số mơ hình kế hoạch
hóa quốc gia. Cơng trình nghiên cứu cũng đã tập trung vào việc đánh giá lại thực

trạng và đề xuất những giải pháp đổi mới công tác lập, theo dõi và đánh giá thực
hiện kế hoạch phát triển KT-XH. Tuy nhiên, do phạm vi nghiên cứu rộng nên đề
tài đề cập rất khái quát về thực trạng, giải pháp mang tính rất tổng thể.
- Vũ Cương, luận án “Đổi mới lập kế hoạch kinh tế - xã hội địa phương
gắn với nguồn lực tài chính ở Việt Nam (2010)”; Luận án này nghiên cứu q
trình kế hoạch hóa, đặc biệt là khâu lập kế hoạch KT-XH địa phương. Từ đó tìm
kiếm mơ hình kế hoạch hóa gắn với nguồn lực tài chính, phù hợp với điều kiện
thể chế ở Việt Nam và đáp ứng yêu cầu của hội nhập. Luận án nghiên cứu các
mơ hình kế hoạch hóa hiện nay ở các địa phương, khái quát bối cảnh phân cấp,
phân quyền trong kế hoạch hóa. Thơng qua nghiên cứu thực trạng, luận án đề
xuất các mơ hình, khuyến nghị các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả và bền
vững lập kế hoạch KT-XH địa phương gắn với nguồn lực tài chính.
- Nguyễn Minh Tuấn, Luận văn “Đổi mới cơng tác kế hoạch hóa theo
hướng tăng cường sự tham gia của cộng đồng”, (2011), Đề tài này đề cập đến
việc tăng cường sự tham gia của người dân như một giải pháp giúp đổi mới công
tác lập kế hoạch tại địa phương. Đề tài đã cung cấp cơ sở lý luận về sự tham gia
của người dân trong lập kế hoạch KT-XH địa phương, các yếu tố tác động đến
sự tham gia của người dân vào công tác lập kế hoạch. Từ đó luận văn đề ra các
giải pháp giúp tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình lập kế hoạch.
- Nguyễn Phương Vũ, Luận văn “Cơ sở và phương hướng đổi mới cơng
tác kế hoạch hóa ở Việt Nam” (2010); Đề tài này nghiên cứu cơ sở lý luận về
cơng tác kế hoạch hóa ở Việt Nam, thực trạng q trình kế hoạch hóa ở Việt
Nam trong thời kỳ kế hoạch hóa tập trung và đổi mới. Từ đó nêu lên những hạn
chế và phương hướng cho cơng tác kế hoạch hóa trong giai đoạn sắp tới.
- Võ Hồng Phúc, Luận văn “Đổi mới công tác kế hoạch hóa trong nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta”, (2005), Luận văn đã
4


làm rõ sự khác biệt giữa kế hoạch trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung so

với trong nền kinh tế thị trường. Chính từ những đặc điểm khác biệt đó, u cầu
về đổi mới cơng tác kế hoạch hóa được đặt ra thật sự cấp thiết. Luận văn nêu lên
những giải pháp cơ bản nhất giúp hoàn thiện công tác kế hoạch từ khâu lập kế
hoạch đến khâu đưa kế hoạch vào thực tiễn.
- Phạm Thị Phương Thảo, Luận văn “Công tác lập kế hoạch phát triển
kinh tế -xã hội tỉnh Khánh Hòa” (2011); Đề tài này nghiên cứu công tác lập kế
hoạch KT-XH cấp tỉnh, cụ thể là tình Khánh Hịa. Luận văn đề cấp đến những
khó khăn, hạn chế trong công tác lập kế hoạch tại tỉnh Khánh Hòa. Những giải
pháp mà luận văn đưa ra cũng thật sự gắn liền với những đặc điểm của tỉnh.
- Lê Thị Bích Ngọc, Luận văn “Tăng cường sự tham gia của các bên
trong lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở quận Kiến An, thành phố Hải
Phòng”, (2011), Luận văn nghiên cứu thực tiễn về sự tham gia của các bên vào
lập kế hoạch từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác lập
kế hoạch KT-XH của quận Kiến An. Các bên được đề cập trong luận văn bao
gồm tuyến dọc và tuyến ngang, chủ yếu là cơ quan nhà nước. Luận văn chưa
nghiên cứu vai trò, sự tham gia của đoàn thể, người dân, doanh nghiệp tại địa
phương trong quá trình lập kế hoạch.
- Mạnh Lộc Khoa, Luận văn Đổi mới công tác lập kế hoạch phát triển
kinh tế - xã hội tỉnh Hà Tĩnh, (2015). Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý thuyết,
những điều kiện cần và đủ trong q trình đổi mới cơng tác lập kế hoạch KT-XH
cấp tỉnh. Dựa trên việc đánh giá thực trạng quá trình lập kế hoạch KT-XH hằng
năm cấp xã và cấp huyện của tỉnh Hà Tĩnh, tác giả đưa ra những giải pháp. Tuy
nhiên ở phần thực trạng, luận văn chưa làm rõ được thực trạng công tác hướng
dẫn của cơ quan nhà nước cấp trên, sự tham gia của người dân trong lập kế
hoạch KT-XH.
Các đề tài trên cơ bản đã nêu lên được những cơ sở lý luận, phương
hướng đổi mới công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH các cấp, có ứng dụng
những mơ hình, phương pháp lập kế hoạch mới. Việc áp dụng các phương pháp
5

mới từng đem lại kết quả khả quan cho một số địa phương. Tuy nhiên, hiện nay
chưa có đề tài nào nghiên cứu về lập kế hoạch KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh
Long An, đề tài mà luận văn tập trung nghiên cứu là một đề tài mới, không trùng
lặp và có ý nghĩa thực tiễn cao. Nghiên cứu thành cơng đề tài này sẽ góp phần
tăng cường khả năng áp dụng những phương pháp lập kế hoạch mới, từ đó, nâng
cao hiệu quả cơng tác lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa nói
riêng và cấp huyện nói chung.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích: Đề xuất phương hướng và giải pháp lập kế hoạch phát triển
kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An
- Nhiệm vụ:
Để thực hiện mục đích nghiên cứu, luận văn giải quyết 3 nhiệm vụ chủ
yếu sau đây:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về lập kế hoạch phát triển KT-XH cấp
huyện;
- Đánh giá thực trạng lập kế hoạch hiện nay tại huyện Thủ Thừa, tỉnh
Long An. Xác định ưu điểm, hạn chế, bất cập và nguyên nhân của hạn chế, bất
cập ấy.
- Xác định những phương hướng, nhiệm vụ cần giải quyết và đề xuất các
giải pháp cho việc lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh
Long An.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu:
Lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An.
- Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: Luận văn tiến hành nghiên cứu việc lập kế hoạch phát
triển KT-XH trong phạm vi huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An
6

- Về thời gian: 5 năm từ năm 2012-2017
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
- Sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh các thông tin thứ cấp
từ các văn bản pháp lý, các bản báo cáo, số liệu thống kê, các công trình khoa
học... để làm rõ các nội dung cần nghiên cứu về việc lập kế hoạch phát triển KTXH.
- Sử dụng phương pháp điều tra khảo sát thông qua việc phát hành hơn
200 bảng hỏi, dùng phần mềm SPSS (thống kê mơ tả) đưa ra kết quả phân tích
từ ba cụm câu hỏi lớn nhằm đánh giá một cách xác đáng nhất thực trạng lập kế
hoạch phát triển KT-XH hiện nay tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Số lượng
phiếu được tính theo cơng thức sau:
Với n là cỡ mẫu, N là số lượng tổng thể, e là sai số tiêu chuẩn.
N
1+ N (e)2

n=

N = dân số huyện Thủ Thừa ≈ 95000 người (năm 2017)
Độ chính xác là 93%, sai số lệch chuẩn là ± 7% vậy e = 0,07 (7%)
Ta có:
n=

N
1+ N (e)2

95000

=

1+ 9500(0.07)2

≈ 203

Sau khi thu được kết quả khảo sát, học viên sử dụng các công cụ thống kê,
bảng, biểu đồ, đồ thị (thông qua SPSS, Microsoft Excel) để xác định thông tin
(xu hướng, diễn biến…) mang lại từ các số liệu thu thập được.
- Sử dụng hai hàm số toán học là hàm đồng biến y = ax và hàm nghịch
biến y = 1/x để mô tả sự vận động của các biến trong trường hợp việc lập kế
hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa được thực hiện tốt và trong trường
hợp việc lập kế hoạch được thực hiện chưa tốt.

7


6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Đề tài hướng đến những giá trị về lý luận và thực tiễn về lập kế hoạch
phát triển KT-XH huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, có thể sử dụng làm tài liệu
tham khảo cho chính quyền địa phương và tài liệu nghiên cứu cho những cá
nhân quan tâm cũng như các đề tài nghiên cứu sau.
Về lý luận: hệ thống hóa các vấn đề lý luận chung q trình lập kế hoạch
phát triển KT-XH cấp huyện
Về thực tiễn:
- Khái quát bức tranh về quá trình lập kế hoạch phát triển KT-XH huyện
Thủ Thừa và những vấn đề đặt ra đối với công tác lập kế hoạch
- Đánh giá bước đầu về các thành tựu cũng như hạn chế trong lập kế
hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An.
- Phân tích các nguyên nhân và đề xuất một số giải pháp để nâng cao chất
lượng công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH huyện Thủ Thừa
- Mặc dù đề tài khảo sát, nghiên cứu tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An
nhưng vẫn có thể áp dụng ở các địa phương có những đặc điểm tương tự về kinh

tế, xã hội, mơi trường...
7. Kết cấu của luận văn
Ngồi phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, đề
tài được kết cấu thành 03 chương như sau:
Chƣơng I: Cơ sở lý luận về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
cấp huyện
Chƣơng II: Thực trạng lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện
Thủ Thừa, tỉnh Long An.
Chƣơng III: Phương hướng và giải pháp lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An.

8


CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LẬP KẾ HOẠCH
PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CẤP HUYỆN
1.1 Tổng quan về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện
1.1.1 Một số khái niệm cơ bản
1.1.1.1 Lập kế hoạch
Nhà nước sử dụng nhiều công cụ khác nhau …) để thực hiện các vai trị
của mình như: hệ thống luật pháp, hệ thống hoạch định phát triển, các cơng cụ
địn bẩy kinh tế(thuế, trợ cấp…), các chính sách kinh tế(tài khóa, tiền tệ, thương
mại, đầu tư…), lực lượng kinh tế của Nhà nước (doanh nghiệp Nhà nước, dự trữ
quốc gia. Công cụ kế hoạch với tư cách là một trong những công cụ được nhà
nước sử dụng điều tiết nền kinh tế thị trường, đảm bảo ổn định và phát triển KTXH.
Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam, "Kế hoạch là một dự án tổng thể với
các mục tiêu KT-XH ở tầm kinh tế vĩ mô hay kinh tế vi mô được thể hiện thành
các chỉ tiêu chung của nền kinh tế quốc dân hay các ngành, các đơn vị hay một
lãnh thổ, hay đơn vị cơ sở, cùng với chính các chính sách, các giải pháp tương
ứng để thực hiện". [23]
Lập kế hoạch là một tiến trình kết hợp tất cả các mặt của quản lý, là một

tiến trình trí tuệ của việc xác định mong muốn cái gì và có thể đạt được mong
muốn đó như thế nào. Hay nói cách khác, lập kế hoạch là một quá trình của việc
ra quyết định trước xem phải làm cái gì, làm như thế nào, ai làm, làm khi nào và
làm ở đâu. [5, tr.12]
Lập kế hoạch là một quá trình nhằm xác định mục tiêu tương lai, các
phương thức thích hợp để đạt mục tiêu đó. [5, tr.12]
Như vậy, có thể hiểu lập kế hoạch là một tập hợp những hoạt động, công
việc được sắp xếp theo trình tự nhất định có hệ thống và cụ thể về cách thức,
trình tự những cơng việc dự định làm trong một thời gian nhất định để đạt được
mục tiêu đã đề ra.[7, tr.22]

9


1.1.1.2 Lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
Kế hoạch phát triển KT-XH là một công cụ điều hành vĩ mô các hoạt
động KT-XH, là sự cụ thể hóa các mục tiêu, chiến lược, quy hoạch phát triển
qua từng thời kỳ, qua hệ thống các mục tiêu, biện pháp định hướng phát triển và
các chương trình hành động bên cạnh hệ thống chính sách, cơ chế áp dụng trong
thời kỳ kế hoạch [7, tr.24]
Kế hoạch phát triển KT-XH là công cụ quản lý của nhà nước theo mục
tiêu, nó được thể hiện bằng những mục tiêu định hướng phát triển KT-XH phải
đạt được trong một khoảng thời gian nhất định của một quốc gia hoặc một
địa phương và những giải pháp, chính sách nhằm đạt được các mục tiêu đặt ra
một cách hiệu quả nhất.[5, tr.14]
Lập kế hoạch phát triển KT-XH là quá trình xác đinh các mục tiêu định
hướng phát triển KT-XH phải đạt được trong một khoảng thời gian nhất định
của một quốc gia hoặc một địa phương và những giải pháp, chính sách nhằm
đạt được các mục tiêu đặt ra.
1.1.1.3 Lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện

Kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện là bộ phận của hệ thống kế hoạch
hóa cấp huyện là cơng cụ mà chính quyền sử dụng để điều hành vĩ mô các hoạt
động KT-XH của địa phương trong từng thời kỳ nhằm thực hiện các mục tiêu đã
đề ra một cách hiệu lực và hiệu quả.
Kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện là một công cụ quản lý điều hành
vĩ mô các hoạt động KT-XH của cấp huyện, thể hiện bằng các mục tiêu định
hướng phát triển KT-XH phải đạt được trong một khoảng thời gian nhất định và
các giải pháp nhằm đạt được các mục tiêu đặt ra một cách hiệu quả.[17, tr.8]
Lập kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện là quá trình xác định các mục
tiêu định hướng phát triển KT-XH của huyện phải đạt được trong một khoảng
thời gian nhất định và các giải pháp nhằm đạt được các mục tiêu đã đặt ra.

10


1.1.2 Phân loại kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
1.1.2.1 Theo thời gian
Kế hoạch phát triển KT-XH trung hạn (5 năm, 3 năm)
Là sự cụ thể hóa các chiến lược và quy hoạch phát triển trong lộ trình phát
triển dài hạn, Nó xác định các mục tiêu, chỉ tiêu tăng trưởng KT-XH, nâng cao
phúc lợi xã hội trong thời kỳ 5 năm và xác định các cân đối, các chính sách phân
bổ nguồn lực, vốn cho các chương trình phát triển của khu vực kinh tế nhà nước
và khuyến khích sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. [17, tr.14]
Kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm là công cụ quan trọng để triển khai
thực hiện chiến lược và quy hoạch phát triển KT-XH, thông qua bản kế hoạch 5
năm các chỉ tiêu, quy hoạch được đề ra trong chiến lược và quy hoạch sẽ được
cụ thể hóa và dễ dàng triển khai thực hiện trên thực tế.
Kế hoạch phát triển KT-XH ngắn hạn (hằng năm)
Kế hoạch phát triển KT-XH hằng năm là bước cụ thể hóa kế hoạch 5 năm,
là công cụ điều hành các hoạt động mang tính tác nghiệp của nền kinh tế nhằm

thực hiện mục tiêu của kế hoạch 5 năm.[17, tr.14]
1.1.2.2 Theo cấp độ quản lý
Kế hoạch KT-XH cấp quốc gia
Kế hoạch KT-XH cấp quốc gia được nghiên cứu xây dựng dựa trên cơ sở
nội dung chiến lược phát triển KT-XH của đất nước 10 năm hoặc 20 năm và nội
dung của các bản quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực, quy hoạch phát triển
KT-XH vùng lãnh thổ và các chương trình phát triển dài hạn của đất nước. Đồng
thời, kế hoạch phát triển KT-XH cấp quốc gia được tổng hợp từ các kế hoạch
phát triển của ngành, lĩnh vực và thành phố trục thuộc trung ương. Đó là văn bản
hoạch định các hoạt động KT-XH của cả nước thể hiện bằng mục tiêu tổng quát,
các nhiệm vụ cụ thể, các cân đối nguồn lực, các chương trình, dự án đầu tư và
giải pháp nhằm phát triển KT-XH [5, tr.42-43]
Kế hoạch phát triển ngành
Theo định hướng của chiến lược và kế hoạch cấp quốc gia, các ngành sẽ
xây dựng kế hoạch phát triển của ngành mình. Nội dung kế hoạch ngành sẽ cụ
11


thể hóa thành chương trình, dự án phát triển, định hình các yếu tố tác động, các
cơ chế, chính sách để thực hiện mục tiêu của ngành. [5, tr.43]
Phạm vi của kế hoạch ngành bao gồm: Ngành nông nghiệp và phát triển
nông thôn; Ngành công nghiệp; Ngành thương mại và dịch vụ; Lĩnh vực xã hội
(y tế - xã hội, giáo dục, văn hóa..); Lĩnh vực trật tự xã hội, an ninh quốc phòng...
[5, tr.43-44]
Kế hoạch phát triển KT-XH vùng lãnh thổ.
Kế hoạch phát triển KT-XH vùng lãnh thổ có thể được hiểu theo nghĩa
rộng là kế hoạch phát triển của vùng kinh tế lớn, vượt ra ngoài phạm vi địa giới
hành chính của một tỉnh hoặc theo nghĩa hẹp là kế hoạch của một địa phương
(huyện, xã) hay cộng đồng (thơn, bản).[5, tr.44]
1.1.3 Vai trị của lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện

1.1.3.1 Định hướng phát triển kinh tế - xã hội
Đặc trưng cơ bản của các nước có nền kinh tế thị trường là tính chất đa
thành phần kinh tế, sở hữu tư nhân dưới nhiều hình thức khác nhau. Kế hoạch
phát triển KT-XH trong kinh tế thị trường là kế hoạch nhằm định hướng phát
triển, trong đó các mục tiêu và chỉ tiêu được xác định mang tính định hướng, dự
báo trong từng giai đoạn phát triển nhất định.
Lập kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện nhằm đưa ra một hệ thống mục
tiêu phát triển vĩ mô về KT-XH trên địa bàn huyện, xây dựng các dự án, các
chương trình, tìm các giải pháp và các phương án thực hiện, dự báo khả năng,
phương hướng phát triển, xác định các cân đối lớn,… để thực hiện chức năng
dẫn dắt, định hướng phát triển, đồng thời tạo địn bẩy cần thiết, khuyến khích và
hỗ trợ các thành phần kinh tế cùng thực hiện vì mục tiêu chung của địa phương.
[17, tr.6]
Kế hoạch phải thể hiện được những định hướng phát triển chung của tồn
bộ nền kinh tế địa phương. Hệ thống chính sách, ngân sách đi kèm phải đảm bảo
sự nhất quán với định hướng chung đó, đồng thời tạo những địn bẩy cần thiết

12


để khuyến khích và tạo điều kiện hỗ trợ các thành phần kinh tế cùng vận động
theo định hướng chung.
Lập kế hoạch phát triển KT-XH đưa ra những định hướng nhằm đạt được
các mục tiêu một cách hiệu quả. Nếu lập kế hoạch phát triển KT-XH tốt thì sẽ
tạo cơ sở cho việc phân bố, sử dụng nguồn lực xã hội một cách hợp lý.
1.1.3.2 Điều tiết, phối hợp ổn định kinh tế - xã hội
Trong nền kinh tế thị trường luôn tồn tại hai công cụ điều tiết là thị trường
và kế hoạch. Cơ chế thị trường luôn bảo đảm cho sản xuất đạt hiệu quả tài chính
cao, là cơ sở lựa chọn và phân bổ nguồn lực tối ưu cho các hoạt động sản xuất
và tiêu dùng. Tuy nhiên, nó cũng cịn có nhiều khuyết tật, hạn chế. Kế hoạch

phát triển KT-XH là một công cụ tổ chức can thiệp của nhà nước vào nền kinh
tế thị trường. Nó giúp cho sự can thiệp của nhà nước chắc chắn khắc phục được
thất bại của thị trường, hướng hoạt động thị trường vào những mục tiêu mà xã
hội cần có.
Kế hoạch cấp huyện có chức năng điều tiết sự phát triển của KT-XH và
tạo lập môi trường ổn định. Trong từng thời kỳ với các mục tiêu đặt ra, kế hoạch
phát triển KT-XH phải xây dựng được các giải pháp, chính sách để thúc đẩy sự
phát triển KT-XH, phát huy được thế mạnh của địa phương mình, đồng thời
phải đảm bảo sự phát triển ổn định giữa các mặt kinh tế, xã hội và môi trường.
[17, tr.7]
Thông qua lập kế hoạch phát triển KT-XH, chính quyền cấp huyện thực
hiện vai trò điều chỉnh, điều tiết sự phát triển giữa các vùng, các tầng lớp dân
cư, các thành phần kinh tế nhằm phát huy lợi thế của các vùng, các thành phần
kinh tế, đồng thời điều chỉnh để giảm bớt sự chênh lệch giữa các vùng, các tầng
lớp dân cư tạo điều kiện phát triển KT-XH lành mạnh của địa phương.
1.1.3.3 Kiểm tra, giám sát hoạt động kinh tế - xã hội
Trong việc quản lý của nhà nước đối với đời sống KT-XH, kiểm tra là để
xem xét toàn bộ diễn biến của đời sống KT-XH. Nhờ việc kiểm tra mà phát hiện
13


ra mặt tích cực và các sai sót, ngun nhân của sai sót đó và từ đó đưa ra những
biện pháp kịp thời. Để kiểm tra các hoạt động KT-XH, thì một trong những cách
quan trọng là dựa vào kế hoạch phát triển KT-XH. Bởi vì kế hoạch phát triển
KT-XH cung cấp những căn cứ quan trọng như: phương hướng, mục tiêu, chỉ
tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong phát triển KT-XH. [5, tr.55].
Kế hoạch KT-XH cấp huyện là căn cứ để các cấp huyện thường xuyên
theo dõi, kiểm tra tình hình thực hiện tiến độ kế hoạch và tuân thủ các cơ chế,
thể chế, chính sách hiện hành áp dụng trong thời kỳ kế hoạch. Nó giúp đánh giá
kết quả của việc thực hiện các chính sách, mục tiêu đặt ra và qua đó nắm rõ

được trách nhiệm của mỗi cơ quan, ban ngành trong việc thực hiện kế hoạch.
Phân tích hiệu quả tài chính, hiệu quả KT-XH bảo đảm các luận cứ quan trọng
cho việc xây dựng các kế hoạch của thời kỳ tiếp theo.
Tóm lại, xuất phát từ chức năng là một trong những công cụ quản lý quan
trọng của các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương và vai trò của kế
hoạch đã được khẳng định như trên nên kế hoạch trở thành điều kiện tiền đề để
tăng cường hiệu quả quản lý của nhà nước và thúc đẩy phát triển KT-XH của
địa phương.
1.2 Nội dung, quy trình và kỹ thuật lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội cấp huyện
1.2.1 Nội dung lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện
1.2.1.1 Kế hoạch 5 năm
Kế hoạch 5 năm trùng với thời hạn nhiệm kỳ của cơ quan Đảng và nhà
nước, dùng để cụ thể hóa đường lối chính sách, chiến lược, quy hoạch phát triển
KT-XH của nền kinh tế quốc dân. Nội dung bao gồm:
- Xác định những nhiệm vụ tổng quát, mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu định
hướng phát triển KT-XH. Về các chỉ tiêu kinh tế cần chỉ rõ các mục tiêu cụ thể,
nhiệm vụ cụ thể, ổn định các chỉ tiêu về tăng trưởng kinh tế, các chỉ tiêu về
chuyển dịch cơ cấu, chỉ tiêu khống chế lạm phát... Các chỉ tiêu về xã hội như tỷ
14